تاریخ انتشار
دوشنبه ۴ ارديبهشت ۱۴۰۲ ساعت ۰۷:۰۷
کد مطلب : ۴۶۱۴۵۸
نگاهی به زمزمههای حضور در انتخابات و یارکشیهای سیاسی برای کارزار اسفند
دود رقابت اصولگرایان سفید نیست
۰
کبنا ؛ نزدیک به یک سال تا انتخابات مجلس زمان باقی است و در این فرصت باقیمانده نامزدهایی که به نظر میرسد قصد کاندیداتوری در انتخابات را دارند، از هماکنون فعال شدهاند و جلساتی ترتیب میدهند که رنگوبوی انتخاباتی دارد. از میان چهرههای مطرح و شناختهشده سیاسی که این روزها شائبه تحرکات انتخاباتی او زیاد به گوش میرسد، علی لاریجانی رئیس ۱۲ سال مجلس است. اما منصور حقیقتپور، از نمایندگان سابق مجلس و از چهرههای نزدیک به علی لاریجانی، این خبر و شائبه را در گفتوگویی رد کرد و گفت به نظر میرسد علی لاریجانی قصد حضور در انتخابات را ندارد. هرچند تجربه نشان داده هرگاه خبری تکذیب میشود، در موعد مقرر خلاف آن تکذیبیه به واقعیت پیوسته است. اما به هر حال حقیقتپور با اشاره به جلسه افطاری محمدباقر قالیباف رئیس مجلس که چندی پیش با حضور رؤسای سابق مجلس شامل علی لاریجانی، ناطقنوری و غلامعلی حدادعادل در مجلس برگزار شد و برخی آن را جلسهای انتخاباتی برای توافق و ائتلاف انتخاباتی میان آنها دانسته بودند، گفت که در این دیدار هیچ توافقی بین آنها صورت نگرفته است. این فعال سیاسی در گفتوگویی اینطور بیان کرد: شواهد و قرائنی نمیبینم که آقای لاریجانی بخواهد در انتخابات مجلس شرکت کند. هرکس میخواهد در انتخابات شرکت کند باید در جامعه حضور بیشتری داشته باشد و صحبتهای بیشتری انجام دهد که من این حضور و ظهور را در آقای لاریجانی نمیبینم.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سؤال که آقای قالیباف دیداری با آقایان حجتالاسلام ناطقنوری، حدادعادل و علی لاریجانی در یک ضیافت افطاری داشتند، با توجه به اینکه شخصیتهای مطرحشده در گذشته جایگاه ریاست مجلس را در اختیار داشتند، اما این برداشت مطرح میشود که آقای قالیباف به دنبال بازی جدید در جریان اصولگرایی با استفاده از چهرههای محافظهکار و اعتدالی است و میخواهد با جریان افراطی اصولگرا رقابت کند. تحلیل شما در این مورد چیست، گفت: این افطاری یک دعوت ساده بر پایه اخلاق و ادب بود که آقای قالیباف رؤسای پیشین مجلس قبل از خود را دعوت کرد. تا آنجا که بنده مطلع هستم در این جلسه هیچ بحث سیاسیای نشد و هیچ تفاهم و توافقی بین این افراد صورت نگرفته است. وی افزود: اینکه آقای قالیباف با جبهه پایداری مشکل دارد، درست است. جبهه پایداری یک جریان تمامیتخواه، خود حقبین و خود ولایتبین بوده که فقط خود را میبیند و بقیه اگر خارج از این چارچوب باشند، غیرولایی و جاسوس هستند. در خانواده جریان اصولگرایی هم خیلی افراد را نمیپذیرند. در گذشته هم این رفتار را انجام دادهاند. با آقای هاشمیرفسنجانی برخورد کردند، با آقای ناطق برخورد کردند و با آقای لاریجانی هم برخورد کردند، حالا هم رسیدهاند به اینکه با آقای قالیباف برخورد کنند. در اختلاف جبهه پایداری با آقای قالیباف، هرچقدر به انتخابات نزدیکتر میشویم، شکاف بیشتر خواهد شد. وی افزود: حتی در انتخابات ریاست مجلس خواهیم دید که اگر آقای قالیباف بخواهد رئیس شود، ۱۸۰ تا ۱۹۰ رأی نمیآورد، مگر آنکه با تعدادی کمتر از این رئیس مجلس شود. اینکه آقای قالیباف یک رویکرد دیگر داشته باشد طبیعی است. مردم از این نگاه خشک و تند جبهه پایداری خسته شدند و حتما به دنبال فضای سیاسی دیگری هستند. شاید آقای قالیباف فضایی را ترسیم کند که مردم احساس کنند در این فضا میتوانند راحتتر باشند و بهتر میتوانند جلو بروند، بنابراین به سمت آقای قالیباف بیایند. حقیقتپور در پاسخ به این سؤال که در تحلیلها این نکته وجود دارد که در انتخابات آینده آقای لاریجانی به مجلس برگردد و آقای قالیباف در انتخابات مجلس شرکت نکرده و خود را برای حضور در انتخابات ۱۴۰۴ آماده کند. چقدر با این تحلیل موافق هستید و آیا این احتمال وجود دارد که آقای لاریجانی در انتخابات مجلس آتی حضور داشته باشد گفت: من شواهد و قرائنی نمیبینم که آقای لاریجانی بخواهد در انتخابات مجلس شرکت کند. هرکس میخواهد در انتخابات شرکت کند باید در جامعه حضور بیشتر داشته باشد و صحبتهای بیشتری انجام دهد که من این حضور و ظهور را در آقای لاریجانی نمیبینم. وی افزود: ما حتما در وضعیت مجلس تغییراتی خواهیم داشت که افرادی حرفهایتر و دقیقتر بیایند و مدیریت مجلس را بر عهده بگیرند تا در مجلس ایفای نقش داشته باشند تا در خروجی مجلس، قوانین متقن، چندجانبهنگر و جامع داشته باشیم. اما اینکه خودشان به صورت جدی در انتخابات حضور داشته باشند من این موضوع را مشاهده نمیکنم اما آقای قالیباف میتوانند برای انتخابات مجلس و انتخابات ۱۴۰۴ برنامه داشته باشند و آن پوزیشنی که برای خودشان تداعی میکنند، محتمل است و باید دید در آینده چه اتفاقاتی میافتد. حقیقتپور در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد در جریان اصولگرایی شاهد رقابت داخلی طیفهای متفاوت اصولگرایی باشیم، گفت: در گذشته این اتفاقات به این شکل بوده است. مگر در زمان احمدینژاد اینطور نبود؟ آقای احمدینژاد با چه کسی رقابت میکرد؟ با آقایان قالیباف، ولایتی و سایر اصولگرایان دیگر رقابت میکرد. اصولگرایان فقط یک حزب نیستند که چارچوب و مقررات خاصی داشته باشند. اصولگرایی بیشتر یک طیف و محفل است. جریانی که آقای بذرپاش به راه انداخته چه جریانی است؟ از اصولگرایان جدا شده است. همین جبهه پایداری که در مقابل آقای قالیباف ایستاده، تیم آقای رئیسی هم یک طرف قضیه است. آنها هم اصولگرا هستند. بنابراین ما هم دود سفیدی از اردوی اصولگرایی نمیبینیم، دودش سیاه است و احتمال هم دارد دو، سه شاخه شوند و در جریان انتخابات بهصورت جداگانه لیست دهند و وارد صحنه انتخابات شوند.
رهامی: برای برگزاری انتخابات مشارکتی، مجلس به جایگاه اصلی خود بازگردد
علاوه بر حقیقتپور، محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز با اشاره به انتخابات پیشروی مجلس بیان کرد که برای برگزاری انتخابات مشارکتی، مجلس به جایگاه اصلی خود بازگردد. این فعال سیاسی بیان کرد: برای جذب مشارکت مردم در انتخابات، مجلس باید به جایگاه اصلی خود بازگردد و قانون انتخابات اصلاح و شوراهای موازی حذف شود و شورای نگهبان تغییر رویه بدهد. رهامی با اشاره به اهمیت برگزاری انتخاباتی با مشارکت بالا در سال جاری اظهار کرد: برای برگزاری انتخاباتی که در گردش نخبگان سیاسی مؤثر باشد، باید قانون انتخابات اصلاح شود. کشورهایی که دموکراسی نهادینهشده دارند، انتخابات را حزبی برگزار میکنند و احزاب مسئولیت اصلی در معرفی نامزدهای انتخابات و تبلیغات را دارند. مسئولیت تحقق برنامههای وعدهدادهشده هم با احزاب بوده و مردم میتوانند بر عملکرد احزاب نظارت داشته باشند. وقتی انتخابات حزبی نباشد، هیچ تشکیلات رسمیای مسئولیت معرفی نامزدها و وعدههای دادهشده را نمیپذیرد و با تغییر مجلس هیچ تغییری در شرایط کشور و مشکلات مردم ایجاد نمیشود.
وی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل وجود شوراهای موازی، مجلس جایگاه اصلی خود در قانونگذاری را ندارد؛ زیرا این شوراها به جای مجلس قانونگذاری میکنند، در حالیکه براساس قانون اساسی، قانونگذاری حق مجلس بوده و قابل واگذاری هم نیست، اما شوراهایی در کنار مجلس در حال قانونگذاری هستند. اگر به دنبال جذب مشارکت در انتخابات هستیم، جایگاه قانونگذاری باید به مجلس بازگردد و این شوراهای موازی که در طول زمان هرکدام به دلیلی تشکیل شدهاند، به تدریج منحل شوند.
این فعال سیاسی در ادامه با اشاره به اهمیت نقش شورای نگهبان در برگزاری انتخابات مشارکتی تصریح کرد: شورای نگهبان با تفسیرهای مختلف از نظارت، عملا انتخابات را دو مرحلهای کرده و در مرحله اول نامزدها را خودش غربال میکند. شورای نگهبان باید مانع حضور افرادی در انتخابات شود که سوءسابقه یا محکومیت دارند اما ۸۰، ۹۰ درصد افرادی که ردصلاحیت میشوند حتی نمیدانند به چه دلیلی رد صلاحیت شدهاند. به نظر من این روند باید اصلاح شود. از سویی ترکیب شورای نگهبان نباید یکدست باشد بلکه در بین آنها هم باید از گرایشهای سیاسی مختلف حضور داشته باشند.
رهامی همچنین درباره نقش احزاب و جریانهای سیاسی در جذب مشارکت در انتخابات، گفت: از زمان مشروطه و شکلگیری پارلمان در ایران، اجازه میدانداری به احزاب داده نشد. بعد از انقلاب اسلامی هم قرار بود احزاب وارد میدان شوند و حزب جمهوری اسلامی هم با همین هدف تأسیس شد، اما هرچقدر پیش رفتیم، چنین هدفی محقق نشد و احزاب نتوانستند در اداره کشور نقش ایفا کنند. به نظر من احزاب در حال حاضر باید در قالب جبهه فعالیت کنند. میشود کار را از جایی شروع کرد و به تدریج با برگزاری انتخابات حزبی، به احزاب نقش داد و از آنها مطالبه داشت.
وی معتقد است: الان چون نهاد و شورا در کشور زیاد است کسی، پاسخگوی مردم و مشکلات نیست. الان مردم میگویند مجلس چه نقشی دارد و چه مشکلی را حل کرده است؟ برای اینکه این ذهنیت مردم اصلاح شود و مجلس به جایگاه خود بازگردد باید با اصلاح قانون انتخابات، به احزاب در اداره کشور نقش داد.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این سؤال که آقای قالیباف دیداری با آقایان حجتالاسلام ناطقنوری، حدادعادل و علی لاریجانی در یک ضیافت افطاری داشتند، با توجه به اینکه شخصیتهای مطرحشده در گذشته جایگاه ریاست مجلس را در اختیار داشتند، اما این برداشت مطرح میشود که آقای قالیباف به دنبال بازی جدید در جریان اصولگرایی با استفاده از چهرههای محافظهکار و اعتدالی است و میخواهد با جریان افراطی اصولگرا رقابت کند. تحلیل شما در این مورد چیست، گفت: این افطاری یک دعوت ساده بر پایه اخلاق و ادب بود که آقای قالیباف رؤسای پیشین مجلس قبل از خود را دعوت کرد. تا آنجا که بنده مطلع هستم در این جلسه هیچ بحث سیاسیای نشد و هیچ تفاهم و توافقی بین این افراد صورت نگرفته است. وی افزود: اینکه آقای قالیباف با جبهه پایداری مشکل دارد، درست است. جبهه پایداری یک جریان تمامیتخواه، خود حقبین و خود ولایتبین بوده که فقط خود را میبیند و بقیه اگر خارج از این چارچوب باشند، غیرولایی و جاسوس هستند. در خانواده جریان اصولگرایی هم خیلی افراد را نمیپذیرند. در گذشته هم این رفتار را انجام دادهاند. با آقای هاشمیرفسنجانی برخورد کردند، با آقای ناطق برخورد کردند و با آقای لاریجانی هم برخورد کردند، حالا هم رسیدهاند به اینکه با آقای قالیباف برخورد کنند. در اختلاف جبهه پایداری با آقای قالیباف، هرچقدر به انتخابات نزدیکتر میشویم، شکاف بیشتر خواهد شد. وی افزود: حتی در انتخابات ریاست مجلس خواهیم دید که اگر آقای قالیباف بخواهد رئیس شود، ۱۸۰ تا ۱۹۰ رأی نمیآورد، مگر آنکه با تعدادی کمتر از این رئیس مجلس شود. اینکه آقای قالیباف یک رویکرد دیگر داشته باشد طبیعی است. مردم از این نگاه خشک و تند جبهه پایداری خسته شدند و حتما به دنبال فضای سیاسی دیگری هستند. شاید آقای قالیباف فضایی را ترسیم کند که مردم احساس کنند در این فضا میتوانند راحتتر باشند و بهتر میتوانند جلو بروند، بنابراین به سمت آقای قالیباف بیایند. حقیقتپور در پاسخ به این سؤال که در تحلیلها این نکته وجود دارد که در انتخابات آینده آقای لاریجانی به مجلس برگردد و آقای قالیباف در انتخابات مجلس شرکت نکرده و خود را برای حضور در انتخابات ۱۴۰۴ آماده کند. چقدر با این تحلیل موافق هستید و آیا این احتمال وجود دارد که آقای لاریجانی در انتخابات مجلس آتی حضور داشته باشد گفت: من شواهد و قرائنی نمیبینم که آقای لاریجانی بخواهد در انتخابات مجلس شرکت کند. هرکس میخواهد در انتخابات شرکت کند باید در جامعه حضور بیشتر داشته باشد و صحبتهای بیشتری انجام دهد که من این حضور و ظهور را در آقای لاریجانی نمیبینم. وی افزود: ما حتما در وضعیت مجلس تغییراتی خواهیم داشت که افرادی حرفهایتر و دقیقتر بیایند و مدیریت مجلس را بر عهده بگیرند تا در مجلس ایفای نقش داشته باشند تا در خروجی مجلس، قوانین متقن، چندجانبهنگر و جامع داشته باشیم. اما اینکه خودشان به صورت جدی در انتخابات حضور داشته باشند من این موضوع را مشاهده نمیکنم اما آقای قالیباف میتوانند برای انتخابات مجلس و انتخابات ۱۴۰۴ برنامه داشته باشند و آن پوزیشنی که برای خودشان تداعی میکنند، محتمل است و باید دید در آینده چه اتفاقاتی میافتد. حقیقتپور در پاسخ به این سؤال که آیا احتمال دارد در جریان اصولگرایی شاهد رقابت داخلی طیفهای متفاوت اصولگرایی باشیم، گفت: در گذشته این اتفاقات به این شکل بوده است. مگر در زمان احمدینژاد اینطور نبود؟ آقای احمدینژاد با چه کسی رقابت میکرد؟ با آقایان قالیباف، ولایتی و سایر اصولگرایان دیگر رقابت میکرد. اصولگرایان فقط یک حزب نیستند که چارچوب و مقررات خاصی داشته باشند. اصولگرایی بیشتر یک طیف و محفل است. جریانی که آقای بذرپاش به راه انداخته چه جریانی است؟ از اصولگرایان جدا شده است. همین جبهه پایداری که در مقابل آقای قالیباف ایستاده، تیم آقای رئیسی هم یک طرف قضیه است. آنها هم اصولگرا هستند. بنابراین ما هم دود سفیدی از اردوی اصولگرایی نمیبینیم، دودش سیاه است و احتمال هم دارد دو، سه شاخه شوند و در جریان انتخابات بهصورت جداگانه لیست دهند و وارد صحنه انتخابات شوند.
رهامی: برای برگزاری انتخابات مشارکتی، مجلس به جایگاه اصلی خود بازگردد
علاوه بر حقیقتپور، محسن رهامی، فعال سیاسی اصلاحطلب نیز با اشاره به انتخابات پیشروی مجلس بیان کرد که برای برگزاری انتخابات مشارکتی، مجلس به جایگاه اصلی خود بازگردد. این فعال سیاسی بیان کرد: برای جذب مشارکت مردم در انتخابات، مجلس باید به جایگاه اصلی خود بازگردد و قانون انتخابات اصلاح و شوراهای موازی حذف شود و شورای نگهبان تغییر رویه بدهد. رهامی با اشاره به اهمیت برگزاری انتخاباتی با مشارکت بالا در سال جاری اظهار کرد: برای برگزاری انتخاباتی که در گردش نخبگان سیاسی مؤثر باشد، باید قانون انتخابات اصلاح شود. کشورهایی که دموکراسی نهادینهشده دارند، انتخابات را حزبی برگزار میکنند و احزاب مسئولیت اصلی در معرفی نامزدهای انتخابات و تبلیغات را دارند. مسئولیت تحقق برنامههای وعدهدادهشده هم با احزاب بوده و مردم میتوانند بر عملکرد احزاب نظارت داشته باشند. وقتی انتخابات حزبی نباشد، هیچ تشکیلات رسمیای مسئولیت معرفی نامزدها و وعدههای دادهشده را نمیپذیرد و با تغییر مجلس هیچ تغییری در شرایط کشور و مشکلات مردم ایجاد نمیشود.
وی ادامه داد: در حال حاضر به دلیل وجود شوراهای موازی، مجلس جایگاه اصلی خود در قانونگذاری را ندارد؛ زیرا این شوراها به جای مجلس قانونگذاری میکنند، در حالیکه براساس قانون اساسی، قانونگذاری حق مجلس بوده و قابل واگذاری هم نیست، اما شوراهایی در کنار مجلس در حال قانونگذاری هستند. اگر به دنبال جذب مشارکت در انتخابات هستیم، جایگاه قانونگذاری باید به مجلس بازگردد و این شوراهای موازی که در طول زمان هرکدام به دلیلی تشکیل شدهاند، به تدریج منحل شوند.
این فعال سیاسی در ادامه با اشاره به اهمیت نقش شورای نگهبان در برگزاری انتخابات مشارکتی تصریح کرد: شورای نگهبان با تفسیرهای مختلف از نظارت، عملا انتخابات را دو مرحلهای کرده و در مرحله اول نامزدها را خودش غربال میکند. شورای نگهبان باید مانع حضور افرادی در انتخابات شود که سوءسابقه یا محکومیت دارند اما ۸۰، ۹۰ درصد افرادی که ردصلاحیت میشوند حتی نمیدانند به چه دلیلی رد صلاحیت شدهاند. به نظر من این روند باید اصلاح شود. از سویی ترکیب شورای نگهبان نباید یکدست باشد بلکه در بین آنها هم باید از گرایشهای سیاسی مختلف حضور داشته باشند.
رهامی همچنین درباره نقش احزاب و جریانهای سیاسی در جذب مشارکت در انتخابات، گفت: از زمان مشروطه و شکلگیری پارلمان در ایران، اجازه میدانداری به احزاب داده نشد. بعد از انقلاب اسلامی هم قرار بود احزاب وارد میدان شوند و حزب جمهوری اسلامی هم با همین هدف تأسیس شد، اما هرچقدر پیش رفتیم، چنین هدفی محقق نشد و احزاب نتوانستند در اداره کشور نقش ایفا کنند. به نظر من احزاب در حال حاضر باید در قالب جبهه فعالیت کنند. میشود کار را از جایی شروع کرد و به تدریج با برگزاری انتخابات حزبی، به احزاب نقش داد و از آنها مطالبه داشت.
وی معتقد است: الان چون نهاد و شورا در کشور زیاد است کسی، پاسخگوی مردم و مشکلات نیست. الان مردم میگویند مجلس چه نقشی دارد و چه مشکلی را حل کرده است؟ برای اینکه این ذهنیت مردم اصلاح شود و مجلس به جایگاه خود بازگردد باید با اصلاح قانون انتخابات، به احزاب در اداره کشور نقش داد.