زنگ خطر در بازار کار؛ کاهش مشارکت همراه با افزایش بیکاری

کبنا ؛بررسی ها نشان می دهد علی رغم اینکه در بهار امسال نسبت به بهار 1400 نرخ مشارکت اقتصادی کاهش یافته است، نرخ بیکاری نیز با 0.4 افزایش به 9.2 درصد رسیده است.
به گزارش کبنا، بنا به آخرین آمار منتشر شده از مرکز آمار از شاخص های اشتغال در بهار سال جاری، نرخ بیکاری از 8.8 درصد در بهار 1400 به 9.2 در بهار 1401 رسیده است. آمار ها نشان می دهد جمعیت بیکار کشور در بهار امسال بالغ بر 100 هزار نفر افزایش یافته است. افزایش نرخ بیکاری در حالی رخ داده است که نرخ مشارکت اقتصادی نیز کاهش یافته و به رقم 40.9 درصد رسیده است. کاهش نرخ مشارکت اقتصادی همزمان با افزایش نرخ بیکاری به معنی بدتر شدن وضعیت بازار کار و اشتغال در اقتصادی کلان است.
همچنین سهم تعداد شاغلین از جمعیت کل حاضر در سن کار نیز در بهار امسال نسبت به بهار 1400 کاهش یافته است، به عبارت دیگر این سهم از 37.7 درصد در بهار سال قبل به 37.1 درصد در بهار امسال رسیده است. در این گزارش به بررسی شاخص های اصلی اشتغال در بهار 1401 و مقایسه آن با فصل مشابه در سال قبل پرداخته شده است.
رابطه نرخ بیکاری با مشارکت اقتصادی
به جمعیت حاضر در سن کار که مایل به کار کردن هستند یا به عبارت دقیق تر در چند هفته گذشته جویای شغل بوده اند نسبت به کل جمعیت کار، نرخ مشارکت اقتصادی می گویند، افراد حاضر در این جمعیت می توانند بیکار یا شاغل باشند، مهم تمایل به کار کردن است. به نسبتی از جمعیت فعال اقتصادی که نتوانسته اند شغلی پیدا کنند، نرخ بیکاری گفته می شود. پس بر این اساس نرخ بیکاری بر مبنای کل جمعیت بیکار محاسبه نمی شود، بلکه کسانی که جویای یافتن شغل هستند مورد محاسبه قرار می گیرند. به عنوان مثال کسی که یکسال پیش دنبال شغل بوده ولی به علت نا امیدی از یافتن شغل، دیگر دنبال آن نیست، جز جمعیت بیکار محسوب نمی شود و در نرخ بیکاری نیز گنجانده نمی شود.
نرخ بیکاری و نرخ مشارکت اقتصادی ار مهم ترین شاخص ها در اقتصاد کلان محسوب می شوند که بررسی روند آن ها می توان اطلاعات ارزشمندی را از سایر متغیر های اقتصادی نیز به ما دهد. بررسی نرخ بیکاری به تنهایی می تواند گمراه کننده و خطا باشد، از همین رو برای دقت علمی بالاتر همواره بایستی تغییرات نرخ بیکاری در کنار تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی بررسی شود.
چراکه به عنوان مثال کاهش نرخ بیکاری لزوما به معنی بهبود فضای کسب کار نیست. چنانچه کاهش نرخ بیکاری همراه با کاهش نرخ مشارکت اقتصادی باشد، می تواند دلیل کاهش نرخ بیکاری نا امید شدن افراد متقاضی شغل و خروج آن های از جمعیت فعال باشد. اما چنانچه کاهش بیکاری با افزایش نرخ مشارکت همراه باشد می توان با اطمینان بالا گفت که وضعیت بیکاری و اشتغال در اقتصاد بهبود یافته است.
افزایش نرخ بیکاری در بهار 1401
نرخ بیکاری در بهار سال 1400 حدود 8.8 درصد بوده است، این نرخ در بهار سال جاری با 0.4 درصد افزایش به 9.2 درصد رسیده است. آمار ها نشان می دهد تعداد جمعیت بیکار در سال بهار امثال نسبت به فصل مشابه سال قبل بالغ 107 هزار نفر افزایش یافته است و این جمعیت به 2میلیون و 399 هزار نفر رسیده است. این افزایش بیکاری در حالی رخ داده است که بر اساس گزارش نهاد های رسمی رشد اقتصادی سال 1400 بالغ بر مثبت 4 درصد بوده است.
با وجود اینکه نرخ بیکاری در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش یافته است، اما این نرخ نسبت به درصد بیکاری کل سال 1400 تفاوتی نکرده است، نرخ بیکاری کل در سال گذشته نیز 9.2 درصد بوده است. البته با توجه به تفاوت فصول از نظر ویژگی های بازار کار در هر فصل، صحیح است که نرخ بیکاری هر فصل با همان فصل مقایسه شود.

کاهش نرخ مشارکت اقتصادی
جمعیت فعال اقتصادی در بهار سال گذشته 25 میلیون و 967 هزار نفر بوده است، این رقم در نخستین فصل سال جاری افزایشی نزدیک به 10 هزار نفر داشته است. به عبارت دیگر در بهار امسال 25 میلیون و 977 هزار نفر در کشور متقاضی شغل بوده اند. اما با توجه به اینکه نرخ رشد جمعیت حاضر در سن کار رشد بالاتری نسبت به جمعیت فعال اقتصادی داشته است،نرخ مشارکت اقتصادی در بهار امسال نسبت به فصل مشابه سال قبل کاهش یافته است. این نرخ از 41.4 درصد در بهار سال 1400 به 40.9 درصد رسیده است. همانگونه که سطور بالاتر نیز گفته شد کاهش نرخ مشارکت اقتصادی همراه با افزایش نرخ بیکاری به معنای وخیم تر شدن بازار کار و بدتر وضعیت اشتغال در کشور است.
بیکاری زنان و مردان در بهار
نرخ بیکاری مردان در بهار سال گذشته 7.5 درصد برآورد شده است، اکنون این رقم در بهار 1401 با 0.3 افزایش به 7.8 درصد رسیده است. نرخ بیکاری در زنان نیز در همین بازه زمانی از 15.6 به 16.1 درصد رسیده است. بر این اساس بیکاری برای زنان نسبت به مردان در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته افزایش بیشتری یافته است. جمعیت بیکار زنان در نخستین فصل سال جاری نزدیک به 40 هزار نفر افزایش یافته است که نسبت به کل جمعیت بیکار زنان عدد قابل توجهی است.

افزایش نرخ بیکاری در بهار 1401؛ وضعیت قرمز اشتغال در شهر ها
نرخ بیکاری از 8.8 درصد در بهار 1400 به 9.2 درصد در بهار امسال رسیده است، بر این اساس به جمعیت بیکار کشور در بهار 1400 نسبت به بهار سال گذشته بالغ بر 100 هزار نفر افزوده شده است.
 امروز مرکز آمار آخرین گزارش خود از وضعیت بیکاری و اشتغال در بهار سال 1401 را منتشر کرد. بر اساس این گزارش نرخ بیکاری در بهار امسال 9.2 درصد برآورد شده است، به عبارت دیگر در بهار امسال حدود 9 درصد از کسانی که متقاضی کار بوده اند نتوانسته شغلی پیدا کنند. این در حالیست که نرخ بیکاری در بهار سال 1400 حدود 8.8 درصد بوده است. بررسی ها نشان می دهد جمعیت بیکار کشور در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته حدود 108 هزار نفر افزایش یافته است.
افزایش نرخ بیکاری در حالی رخ داده است که نرخ مشارکت اقتصادی نیز در بهاز 1401 نسبت به بهار سال گذشته کاهش یافته است، نرخ مشارکت از 41.4 به 40.9 درصد رسیده است. به بیان ساده تر نسبتی از جمعیت حاضر در سن کار که متقاضی و مایل به کار کردن هستن در بهار امسال کاهش یافته است. در اقتصاد کلان هر زمان که کاهش نرخ مشارکت اقتصادی با افزایش نرخ بیکاری با هم رخ دهد، به یقین می توان گفت که وضعیت بازار کار کاهش یافته است.
نرخ بیکاری در مناطق شهری و روستایی
نرخ بیکاری در مناطق شهری کشور در بهار سال گذشته 9.6 درصد بوده است، اکنون این نرخ در بهار سال جاری به 10.1 درصد رسیده است. همچنین بیکاری در مناطق روستایی کشور در بهار امسال 6.4 درصد برآورد شده است، بر اساس آمار نرخ بیکاری روستا ها در بهار 1400 نیز در همین رقم قرار داشته است، درنتیجه وضعیت بیکاری در مناطق روستایی کشور تغییر نکرده است.
با توجه به اینکه نرخ بیکاری کل در بهار 1401 نسبت به بهار 1400 افزایش یافته است و از سمتی دیگر نرخ بیکاری در مناطق روستایی تغییر نکرده است، می توان اظهار داشت که افزایش بیکاری از ناحیه بدتر شدن وضعیت اشتغال در شهر های کشور بوده است. اکو ایران طی گزارش های آتی به بررسی دقیق تر وضعیت بیکاری و اشتغال در بهار 1401 خواهد پرداخت.