نگاهی به جایگاه هویت‌های قومی، ملی و جهانی در بین جوانان استان کهگیلویه و بویراحمد

در چند دهۀ اخیر علایق، هنجارها و ارزش‌های نسل جدید تغییرات بسیاری به خود دیده است. سیاستگذاران و تصمیم‌گیرانِ سیاسی اغلب برآمده از نسل پیش از انقلاب هستند و بیش از سه تا چهار دهه با نسل جدید تفاوت سنی دارند. چنانچه این اختلافات شناخته نشوند، هیچ نوع سیاستگذاریِ مؤثری انجام نخواهد گرفت. گام اول برای سیاستگذاری صحیح و اصولی انجام تحقیقاتی با محوریت هویت، علایق و ذائقه‌های نسل جوان است که چنانچه از نتایج تحقیقات مشخص است نسبت به پیش به‌طور مستمر در حال تغییر است.

کبنا ؛

کبنا نیوز در گزارشی به بررسی هویت جوانان استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته است.

هویت در بین جوانان استانِ کهگیلویه و بویراحمد چه جایگاهی دارد؟ هویت قومی در بین آنها چگونه است؟ آنها نسبت به هویت ملی چه احساسی دارند؟ آیا جهانی‌شدن و گسترش‌رسانه‌های ارتباطی و فضای مجازی بر عزت نفس قومی و ملیِ آنها تأثیری داشته است؟ این‌ها همه سؤالاتی است که برای اِعمال هر نوع سیاستگذاری برای نسل جوانِ استان، پاسخ به آنها ضروری است. درواقع، چنان‌چه مسئولین استانی بخواهند برای جوانان استان، سیاست خاصی پیاده کنند حتماً باید چنین پرسش‌هایی را مدنظر داشته باشند. در پاسخ به این پرسش‌ها، در بین جوانان استان کهگیلویه و بویراحمد تحقیقی انجام دادیم که گزیده‌ای از نتایجِ آن در زیر می‌آید؛ باشد که مسئولین سیاست‌‎های خود را به زیور چنین تحقیقاتی بیارایند.

ابعادِ هویت را به طور کلی می‌توان در سه سطحِ مختلف در نظر گرفت؛ هویت قومی، هویت ملی و هویت جهانی. در زیر به تعریف هر کدام از آنها اشاره می‌کنیم.

در تعریف قوم می‌توان گفت که قوم، اجتماعی از افراد است که دارای منشأ مشترک، احساس مشترک و انحصار نسبی منابع ارزشمند مشترک (پاداش، زور، احترام و معرفت) میباشند و در ارتباط با سایر گروهها و انواع، بر اساس رموز و نمادهای فرهنگی مشترک در یک میدان تعامل درون‌گروهی و با کسب هویت جمعی مبدل به «ما» میشوند.

اما در مقابل، ملت گسترده‌تر از قوم است و شامل مردمانی است که در سرزمینی معین زندگی میکنند و از ذخیرۀ مشترکی از اندیشهها و احساسات مکتسب در خلال جریان تاریخی مشترک، برخوردارند. مفهوم اساسی در هویت ملی، «احساس تعلق» به یک ملت است. هویت ملی به معنای احساس تعلق، تعهد و وفاداری به عناصر و نمادهای مشترک در اجتماعی ملی است.

در نهایت، هویت جهانی نیز به معنی نوعی خودفهمی انسان در چارچوب جهانی است و در نتیجۀ آن فرد خود را به‌عنوان عضوی از جامعۀ جهانی تعریف و تصور مینماید. همچنین هویت جهانی به‌معنی اعتقاد به اهمیت فرهنگ و اجتماع واحد جهانی و احساس تعلق فرد به آن است؛ بدین معنا که افراد، تعلقی به یک ملت، فرهنگ یا منطقۀ خاص و جغرافیایی فرهنگی ندارند؛ بلکه در مقابل، تمام جهان را «زیستجهان» خود میدانند و حوزۀ عمل و زندگی خود را سرتاسرِ جهان میدانند.

در ادامه نشان می‌دهیم که در بین جوانان استان، ابعاد و مؤلفه‌های کدام نوع هویت قوی‌تر و برجسته‌تر است.

در جدول زیر ابعاد هویت مثل زبان، شعر و ادبیات در هر سه هویت قومی، ملی و جهانی آمده است. ما از جوانان پرسیدیم که کدام زبان برای شما مهمتر است؟ پاسخ دادند که به ترتیب مهمترین زبان برای آنها لری است، در مرتبۀ بعد فارسی و در نهایت انگلیسی. در پاسخ به اینکه چه نوع شهری برایتان مهم است بیان کردند که اشعار ملی مهمتر از محلی و جهانی هستند. بعلاوه، در ادبیات هم وضع به همین صورت است. یعنی ادبیات فراسی برای آنها مهمتر از ادبیات محلی و جهانی است. در جدول زیر اولویت جوانان استان در ابعاد هویتی آمده است.

ابعاد هویت	قومی	ملی	جهانی
زبان (گویش)	1	2	3
شعر	2	1	3
ادبیات	2	1	3

در ادامه، به سراغ ابعاد هنری هویت رفتیم. همانگونه که در جدول زیر آمده است. در مورد موسیقی، جوانان استان بیشترین توجه را به موسیقی لری دارند، پس از آن موسیقی فارسی و در نهایت موسیقی خارجی. نظر آنها نسبت به رقص هم به همین صورت بود. اما نظر آنها دربارۀ سبک پوشش متفاوت است. سبک پوشش ملی در اولویت اول، جهانی (جین و اسپرت) در مرتبه دوم و سبک پوشش قومی در مرتبۀ سوم قرار دارد.

ابعاد هویت	قومی	ملی	جهانی
موسیقی	1	2	3
رقص	1	2	3
سبک پوشش	3	1	2

درنهایت، دربارۀ دانش تاریخی آنها پرسیدیم که نتایج آن نشان داد که آگاهی تاریخی آنها در سطح ملی رتبه اول، در سطح جهانی رتبۀ دوم و در سطح استانی رتبۀ سوم را دارد. در زمینۀ پیگیری اخبار سیاسی، اخبار استانی اولویت اول، اخبار جهانی اولویت دوم و اخبار ملی اولویت سوم آنهاست. در نهایت الگوهای اخلاقی برای جوانان یاسوج در سطح جهانی از اولویت اول قرار دارد. الگوی اخلاقی ملی در سطح دوم و استانی در سطح سوم قرار دارد.

ابعاد هویت	قومی	ملی	جهانی
آگاهی تاریخی	3	1	2
اخبار سیاسی	1	3	2
الگوی اخلاقی	3	2	1

همان‌طور که در جداول بالا نشان داده شد شعر، ادبیات، سبک پوشش، آگاهی تاریخی و مهمتر از همه الگوهای اخلاقی در بین جوانان استانی در سطح محلی نیستند. جوانان استان در این موارد بیش از آنکه به هویت قومی خود نزدیک باشند، به سمت هویت جهانی تمایل پیدا کرده‌اند. بنابراین هر گونه سیاستگذاری دربارۀ نسل جدید حتماً باید چنین تغییراتی را در نظر داشته باشد. در چند دهۀ اخیر فرهنگ، هنجارها و ارزش‌های نسل جدید تغییرات بسیاری به خود دیده است. سیاستگذاران و تصمیم‌گیرانِ سیاسی اغلب از نسل پیش از انقلاب هستند و بیش از سه تا چهار دهه با نسل جدید تفاوت سنی دارند. چنانچه این اختلافات شناخته نشوند، هیچ نوع سیاستگذاری‌ای مؤثر نخواهد بود. گام اول برای سیاستگذاری صحیح و اصولی انجام تحقیقاتی با محوریت، هویت، علایق و ذائقه‌های نسل جوان است که چنانچه از نتایج تحقیقات مشخص است نسبت به پیش به‌طور مستمر در حال تغییر است.