کبنانیوز - «بریدن بندناف» وابستگی بودجه به نفت!

نشست غیرعلنی دیرهنگام مجلس و دولت به منظور اصلاح ساختار بودجه برگزار می‌شود؛

مهم‏ترین موارد مدنظر دولت در اصلاح ساختار بودجه شامل: «تاسیس بانک توسعه، اصلاح فرآیند تصویب بودجه در مجلس، اصلاح یارانه کالاهای اساسی، اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و تجدید‏نظر در معافیت‌های مالیاتی به‌‌همراه اعمال پایه‌های مالیاتی جدید» است. مواردی که باید دید روز یکشنبه چه توضیحات تکمیلی درباره آنها در مجلس ارائه خواهد شد و اهالی بهارستان درباره آن موارد اصلاحی چه تصمیمی خواهند گرفت.

تنها 10 روز تا پایان مهلت 4 ماهه رهبری برای اصلاح ساختار بودجه باقی مانده است. مسئله‌ای که در صورت تحقق و اجرای آن می‌تواند به گفته رهبری انقلاب به «قطع بندناف بودجه از درآمدهای نفتی» و قطع وابستگی به نفت خام تعبیر شود. بنابراین به مجلس و دولت مهلتی 4 ماهه داده شد تا با اصلاح ساختار بودجه، زمینه قطع این وابستگی ایجاد و بودجه سال 98 بر اساس شرایط تحریمی اصلاح شود. طبق این طرح، قرار است در اصلاح ساختار بودجه «نظام بودجه‌ریزی از سالانه به دوسالانه تبدیل ‌شود». به همین منظور مجلس روز یکشنبه جلسه‌ای غیرعلنی خواهد داشت.
مجلس پس از دو هفته تعطیلی تابستانی و سرکشی به حوزه‌های انتخابیه، در اولین جلسه کاری خود در روز یکشنبه میزبان محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه، معاونان و کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس است تا در جلسه‌ای غیرعلنی درباره اصلاح ساختار بودجه‌ریزی کشور طبق تاکید رهبری، توضیحات لازم را دریافت کند. نوبخت قرار است در این جلسه درباره شفاف‌سازی و عملیاتی کردن بودجه ۹۸ در زمان تحریم‌ها با نمایندگان صحبت کند.
جلسه غیرعلنی یکشنبه با حضور نوبخت
اسدالله عباسی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در تشریح این جلسه گفته است: «با توجه به اشکالات محتوایی بودجه سال جاری و تکلیفی که رهبری درباره اصلاح ساختاری بودجه برعهده دولت و مجلس قرار داده‌اند، این جلسه به صورت غیرعلنی برگزار خواهد شد». سخنگوی هیئت رئیسه در این باره تصریح کرد: «قرار است دولت در قالب لایحه‌ای، اصلاح ساختار بودجه را به مجلس بدهد تا ایرادات موجود برطرف شده و موضوعات ضروری همچون گسترش چتر مالیاتی بر بخش‌های مولد، بی‌نظمی در نظام پرداخت یارانه‌ها و... بررسی شود.»
او افزود: «موضوع یارانه‌های پنهان که در حال حاضر حدود ۹۸۰ هزار میلیارد تومان در بخش‌های گاز، برق، آب مصرف خانگی و... است و همچنین هدفمندی یارانه‌ها و موضوعاتی همچون مسکن، ارزآوری در حوزه گردشگری که از نظر بودجه‌نویسان پنهان مانده و انتشار اوراق مشارکت و میزان بدهی دولت، در این نشست غیرعلنی بررسی خواهد شد.»
عباسی خاطرنشان کرد: «باید مشخص شود نرخ دقیق ارز برای لایحه بودجه ۹۸ چه رقمی است، ضمن اینکه چتر نظارتی مجلس بر واگذاری شرکت‌های دولتی و ایرادات زیادی که در آن به لحاظ منابع و مصارف وجود دارد، بررسی شده و بودجه به صورت شفاف به سمت عملیاتی‏شدن حرکت کند.»
سخنگوی هیئت رئیسه مجلس تاکید کرد: «باید تعریف جدیدی از بودجه در زمان تحریم داشته باشیم که اعتبارات آن قابل تخفیف باشد، لذا نیازمند اصلاح ساختار بودجه‌ریزی در کشور هستیم.»
هنوز لایحه اصلاحی بودجه به کمیسیون برنامه مجلس ارجاع نشده است!
در توضیح بیشتر جلسه روز یکشنبه و چگونگی اصلاح ساختار بودجه‌ریزی سالانه مدنظر، علی قربانی، عضو هیئت رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه مجلس با انتقاد از اینکه «هنوز مجلس و کمیسیون مربوطه در جریان این اصلاح بودجه نیستند»، بیان کرد: «مقرر شده است سازمان برنامه و بودجه طی 4 ماه ابتدایی سال 98 لایحه اصلاح ساختار بودجه را تدوین و به کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ارسال کند ولی تاکنون به کمیسیون ارجاع نشده است.»
نماینده مردم بجنورد در مجلس با بیان اینکه «با توجه به وضعیت اقتصادی کشور و براساس تاکیدات مقام معظم رهبری، کشور نیازمند اصلاحاتی در ساختار بودجه است»، افزود: «اصلاح در ساختار بودجه‌ریزی کشور نیازمند تغییر در قانون است و امیدوارم هر‏چه سریع‏تر لایحه اصلاح ساختار بودجه به مجلس بیاید و در صحن علنی مورد بررسی قرار گیرد.» قربانی با بیان اینکه «شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه‏گانه ممکن است در مواردی تصمیماتی اخذ کند، اما اصل موضوع قانونگذاری بر عهده مجلس است»، تاکید کرد: «یکی از موارد مطرح شده در اصلاح ساختار بودجه این است که نظام بودجه‌ریزی از سالانه به دو‏سالانه تبدیل شود، البته در کشورهای پیشرفته بودجه ها معمولا ۳ تا ۵ سال تدوین می‌شود.»
عضو هیئت رئیسه کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه «در کشورهای پیشرفته با تدوین بودجه 3 تا 5 ساله افق درازمدتی برای سرمایه گذاران و فعالان اقتصادی در نظر می‌گیرند»، بیان کرد: «در این موارد بودجه‌ها در فاصله زمانی بیشتری مورد بررسی قرار می‌گیرد و شاهد تغییرات مداوم در بودجه‌ریزی سالانه نیستیم و هزینه‏کرد آن در یک بازه زمانی 2 تا 5 ساله انجام می‌شود.»
اولین اقدامات مشترک در 10 روز باقی‏مانده از مهلت تعیین‏شده!
البته در شرایط تحریمی و مشکلات اقتصادی خاص کشور و تاکیدات رهبری در این باره، از دولت و مجلس توقع می‌رفت هرچه سریع‌تر یک برنامه عملیاتی برای جبران ضعف‌های ساختار بودجه ارائه و این ایرادات اصلاح و رفع شود، ولی در مدت زمان تعیین‏شده گام جدی در این باره برداشته نشده است.
حالا که تنها 10 روز تا پایان مهلت 4 ماهه تعیین‏شده باقی مانده است، دولت دست به کار شده و قرار است نماینده دولت با وکلای ملت، پشت درهای بسته و در جلسه‌ای غیرعلنی به بحث و بررسی دراین باره بپردازند!
اقدامات سازمان برنامه و بودجه به منظور اصلاح ساختار بودجه کشور
البته اواخر فروردین سال جاری، سازمان برنامه و بودجه از طرح مقدماتی برنامه اصلاح ساختار بودجه به طور مستقل رونمایی کرد. در این باره محمدباقر نوبخت با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود نوشت: «طرح اصلاح ساختاری بودجه که در راستای تدبیر رهبر انقلاب، بر مبنای ۴ محور و شامل ۲۳ برنامه طراحی شده است، تا زمینه حرکت به سمت بودجه بدون نفت در تراز اهداف والای نظام را فراهم سازد.»
او همچنین پس از انتشار چارچوب کلی برنامه اصلاح ساختار بودجه، از عموم مردم خواست تا نظرات و پیشنهادات خود را در این باره اعلان کنند.
گفتنی است محورهای مستقل تعیین‏شده سازمان برنامه و بودجه به منظور «اصلاح نهادی بودجه، هزینه‌ِکرد کارا، درآمدزایی پایدار و ثبات‌سازی اقتصاد کلان و توسعه پایدار» در قالب یکسری برنامه‌های اجرایی مطرح شده بود. البته برخلاف برخی که معتقدند اقدامات دولت در این باره دیرهنگام و مربوط به روزهای پایانی بوده است، عزت‏الله یوسفیان‌ملا، نماینده مردم آمل در مجلس با اشاره به 4 محور تعیین شده از سوی نوبخت در همان روزهای شروع سال در این باره به «ابتکار» گفت: «جدای از اینکه اصلاح ساختار بودجه در شرایط فعلی یک ضرورت است، معتقدم دکتر نوبخت این اصلاح را در بودجه 98 شروع کرده است و این تغییر وتفاوت را می‌توان در میزان و حجم بودجه سال جاری با بودجه سال‌های گذشته به خوبی مشاهده کرد.»
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با تاکید بر ضرورت ادامه اصلاح در بودجه کشور افزود: «اگر ساختار بودجه اصلاح شود، بودجه واقعی‌تر می‌شود و رفت تخصیص و برگشت اعتبار دیگر معنا پیدا نمی‌کند. مثلا در این صورت دیگر برای پروژه‌ای بدون برنامه پول اختصاص نمی‌دهند که نتواند بودجه لازم را جذب کند و برگردد و اقدام ضروری است.»
باید دید چقدر شرایط فعلی اجازه اصلاح را به ساختار بودجه می‌دهد
محمدرضا نجفی، نماینده مردم تهران در مجلس هم پیش از این درباره لازمه اصلاح ساختار بودجه به «ابتکار» گفته بود:‌ «به طور حتم ساختار بودجه فعلی نیازمند اصلاح است ولی اینکه در شرایط فعلی چقدر ممکن باشد که این ساختار را بتوانیم اصلاح کنیم و تغییر دهیم و چقدر امکان چنین اقدام بزرگی وجود دارد، بحثی است که باید مورد بررسی قرار گیرد.» عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس افزود: «اگر شرایط محیطی اجازه این کار را بدهد، می‌تواند تحولی بزرگ در شرایط اقتصادی با وجود کمبود امکاناتی که وجود دارد، ایجاد کند.» نجفی تاکید کرد: «بخشی از اصلاح ساختار بودجه بحث یارانه‌ها و سوخت و انرژی است و باید دید در شرایط فعلی و با توجه به شرایط محیطی چقدر امکان چنین اصلاحی وجود دارد؟» گفتنی است مهم‏ترین موارد مدنظر دولت در اصلاح ساختار بودجه شامل: «تاسیس بانک توسعه، اصلاح فرآیند تصویب بودجه در مجلس، اصلاح یارانه کالاهای اساسی، اصلاح قیمت حامل‌های انرژی و تجدید‏نظر در معافیت‌های مالیاتی به‌‌همراه اعمال پایه‌های مالیاتی جدید» است. مواردی که باید دید روز یکشنبه چه توضیحات تکمیلی درباره آنها در مجلس ارائه خواهد شد و اهالی بهارستان درباره آن موارد اصلاحی چه تصمیمی خواهند گرفت.