اروپا دست به‌ مهره شد

کبنا ؛گروه سیاسی: اتحادیه اروپا بالاخره گام عملی را برای ادامه همکاری با جمهوری اسلامی ایران در چارچوب توافق برجام برداشت. بر اساس متن رسمی اتحادیه اروپا، اینستکس از تجارت مشروع اروپایی با ایران حمایت خواهد کرد، در ابتدا با تمرکز بر بخش‌هایی که برای جمعیت ایران حیاتی‌تر هستند، از قبیل بخش‌های دارویی، تجهیزات پزشکی و کالاهای کشاورزی و غذایی. اینستکس در بلندمدت به سمت این هدف خواهد رفت که برای فعالان اقتصادی کشورهای ثالث که مایل به تجارت با ایران هستند نیز باز باشد و «ای۳ » به بررسی چگونگی دستیابی به این هدف ادامه خواهد داد.
«ای۳ » بر تعهدش بر دنبال‌کردن توسعه بیشتر اینستکس با کشورهای علاقه‌مند اروپایی جهت عملیاتی‌کردن این ابزار در حمایت از تبادل تجاری با ایران، با پیگیری قدم‌های توصیف شده بالا [در بخش دیگر متن] تاکید می‌کند.
این بند اعلامیه نشان می‌دهد که این سازوکار چیزی بیش از «نفت در برابر غذا» خواهد شد و پولی که کشورهای معاف از تحریم‌های آمریکا بابت خرید نفت ایران باید بپردازند، از طریق این سازکار به کشورهای اروپایی و غربی، از جانب ایران پرداخت می‌شود.
اتحادیه اروپا در این اعلامیه مواردی را منوط به مرور زمان کرده، آنجا که نوشته: «در بلندمدت به سمت این هدف خواهد رفت که برای فعالان اقتصادی کشورهای ثالث که مایل به تجارت با ایران هستند نیز باز باشد و «ای۳ » به بررسی چگونگی دستیابی به این هدف ادامه خواهد داد». اشاره به قید زمان «بلند مدت» شاید برای این باشد که اتحادیه اروپا و کشورهای غربی در این مدت اقدام‌های جمهوری اسلامی را زیر نظر خواهند داشت از جمله برنامه هسته‌ای که البته طبق آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران به مفاد آن درباره برنامه هسته‌ای پایبند بوده و از سوی دیگر گسترش برنامه موشک‌های دوربرد ایران که یکی از موارد مناقشه برانگیز بین جمهوری اسلامی، اتحادیه اروپا و دولت ایالات متحده آمریکا است.
تاکید بر این بازه زمانی، نشان‌دهنده آن است که طرف‌های اروپایی برای گسترش این برنامه، منتظر رفتار جمهوری اسلامی ایران می‌مانند تا بر اساس آن، ادامه این سازوکار مالی را برنامه‌ریزی کنند.
همدلی در همین خصوص نظر «فریدون مجلسی» دیپلمات پیشین وزارت امور خارجه و کارشناس مسائل اروپا و آمریکا را جویا شده که در ادامه می‌خوانید؛
«فریدون مجلسی»، پیرامون تصمیماتی که سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه در کنفرانسی در بخارست تحت عنوان، ابزار حمایت مبادلات تجاری (کانال ویژه‌ای برای تسهیل تجارت مشروع میان عاملان اقتصادی اروپا و ایران) گرفته‌اند، در گفت‌وگو با «همدلی» گفت: «بدون شک، نتایج کنفرانس این سه کشور در بخارست، به تصمیمات اتخاذی از جانب مقامات ایرانی بستگی دارد. همه می‌دانیم این تحریم‌ها و تشدید آنها، تنبیه ایران توسط کشورهای حامی بقای اسرائیل است. دلیل حمایت آنها نیز ایستادگی در برابر همه کشورهایی از جمله ایران است که تهدیدهای روزشماری برای محو اسرائیل در سیستم فکری خود دارند».
مجلسی در ادامه افزود: « بنابراین، کشوهای حامی، متقابلا به دنبال نشان دادن واکنش نسبت به این تهدیدها هستند. چون برای آنها، بقای اسرائیل مهم‌تر از بقای ایران است».
این دیپلمات پیشین، با اشاره به هدفی که کشورهای حامی اسرائیل برای تنبیه ایران در نظر گرفتند، گفت: « آنها در پی این هستند، تا بتوانند ایران را به جایی برسانند تا به اندازه امکانات و قدرتی که دارد در جامعه بین المللی نقش ایفا کند. یعنی نقشی به اندازه وسعش در جامعه بین المللی داشته باشد، نه بیش از آن. چون آنها این نقش را بیش از توانایی و امکانات ایران، برای ایران می‌دانند».
فریدون مجلسی در پاسخ به این سوال که در این مدت علاوه‌بر پایبندی ایران به برجام، طرف‌های اروپایی چه انتظارات دیگری از جمهوری اسلامی ایران دارند، گفت: «ایران به صورت نسبی به برجام پایبند بوده ‌و تعهداتی نیز در مورد عدم ساخت سلاح یا بمب هسته‌ای انجام داده است. انتظارات اروپاییان از ایران این است که ایران باید تغییر استراتژی دهد. چون بر این باورند ایران دارای آزادی عملی‌ است که جامعه جهانی به او نداده بلکه خود او این آزادی عمل را برای خودش تعریف کرده است. آنها این آزادی عمل را خارج از توانایی واقعی و عینی ایران و خارج از محدوده‌ معیارهای بین‌المللی دانسته و وجود آن را خطرناک ارزیابی می‌کنند».
این تحلیل‌گر سیاست خارجی در پایان درباره اینکه آمریکا تا چه حد می‌تواند سازوکار مالی را تحمل و انجام دهد، گفت:‌« اولا آمریکا این کانال ویژه مالی را قبول ندارد، حتی کشورهای اروپایی را تهدید کرده که عواقب بدی برای کشورهایی که مبادلات تجاری و مالی با ایران داشته باشند، در انتظار است. آمریکا 40 سال پیش به ایران اعلان جنگ داده است و ایران نیز می‌داند که در یک جنگ اقتصادی با آمریکا قرار دارد. ما با گروگان‌گیری شروع کردیم و در حال مقابله کردن هستیم. آمریکا که از هر فرصتی استفاده کرده و مهمترین آن خارج شدن یکجانبه از یک قرارداد دوجانبه یعنی برجام بود. اکنون ایران بهتر است مقابله کند و اگر توان این را دارد، به بانک‎های جهان دستور دهد و آنها را از انجام هرگونه معامله با آمریکا منع کند و اگر انجام ندادند بانک‌ها و شرکت‌‎های خاطی را مثل آمریکا تنبیه کند، در غیر این‌صورت هیچ ضرورتی ندارد، فقط تهدید کند» .
به همکاری با اعضای اتحادیه اروپا برای توسعه سازوکار مالی ادامه می‌دهیم
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با استقبال از راه اندازی کانال ویژه مالی اروپا با ایران گفت: ما به همکاری خود با کشورهای عضو اتحادیه برای عملیاتی شدن هرچه زودتر این سازوکار ادامه می‌دهیم.
به گزارش ایسنا، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای که روی وب سایت رسمی این اتحادیه قرار گرفته است، از راه اندازی “INSTEX” استقبال کرد.
در این بیانیه آمده است: من از ثبت رسمی
‏INSTEX (ابزار حمایت از تبادلات تجاری) در روز پنجشنبه، که یک سازوکار ویژه فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان سهامداران اولیه است، استقبال می‌کنم. رفع تحریم‌های ایران یک جنبه حیاتی از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) یا همان توافق هسته‌ای با ایران است. این ابزار امروز راه اندازی شد که به اپراتورهای اقتصادی اجازه می‌دهد در این چارچوب به تجارت مشروع با ایران ادامه دهند.
موگرینی در بیانیه خود آورده است: ما به همکاری با کشورهای عضو اتحادیه اروپا ادامه می‌دهیم تا این سازوکار را در کنار تعامل نزدیک با همتایان ایرانی خود هرچه زودتر عملیاتی کنیم. ما از تعهد آنها برای توسعه INSTEX با کشورهای اروپایی مایل به مشارکت حمایت می‌کنیم و این ابزار را در آینده برای اپراتورهایی از کشور ثالث باز می‌کنیم.
وی همچنین با تاکید بر «ادامه تعهد اتحادیه اروپا به برجام مادامی که ایران به تعهداتش در توافق پایبند است»، خاطر نشان کرد که آژانس بین المللی انرژی اتمی در تمام ۱۳ گزارش خود تایید
کرده است که ایران به طور کامل به تعهداتش در این توافق عمل می‌کند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تصریح کرد: کار مشترک ما برای حفظ برجام، به همراه دیگر طرف‌های این توافق و شرکای بین المللی ادامه دارد. این مسئله‌ای مربوط به احترام به توافقات بین المللی و پیشبرد امنیت مشترک منطقه‌ای و بین المللی مان است.
اجرای سازوکار مالی اختلاف اروپا و آمریکا را تشدید می کند
یک کارشناس روابط بین الملل ثبت کانال مالی اروپا را یک موفقیت برای دولت دوازدهم دانست و گفت: اجرای این سازوکار می تواند به اختلاف اروپا و آمریکا دامن زده و آن را تشدید کند.
سید علی بیگدلی در گفت وگو با ایرنا درباره ثبت کانال مالی اروپا با ایران، گفت: این اقدام یک دستاور برای دولت است و نشان داد که توانستیم اتحادیه اروپا را با خود همراه کنیم.
او با بیان این که ایجاد این کانال مالی گام مثبتی از سوی اروپا برای حفظ برجام است، افزود: بر اساس طرح اروپایی ها قرار است در ابتدا این کانال در سه حوزه غذا، دارو و تجهیزات پزشکی اجرایی شود.
این کارشناس روابط بین الملل موفقیت این اقدام را در اعلام آمادگی شرکت های اروپایی برای همکاری دانست و یادآور شد: قرار است موسسات مالی که رابطه کمتری با آمریکا دارند در این طرح شرکت کنند.
این کانال که تحریم های آمریکا را دور می زند، تحت عنوان (INSTEX) ابزاری در حمایت از تبادلات تجاری- خواهد بود.
تارنمای آلمانی دویچه وله نیز نوشت: تعدادی از کشورهای اروپایی کانال معاملات با ایران را به رغم تحریم های آمریکا و به منظور تسهیل روابط تجاری با ایران راه اندازی کرده اند.
بر اساس گزارش ان دی آر، INSTEX در پاریس مستقر است و یک کارشناس بانکی آلمانی مسئولیت آن را برعهده دارد. انگلیس ریاست هیات نظارت را برعهده دارد.
دویچه وله نوشت: طرف اروپایی قصد دارد از این کانال ابتدا برای فروش مواد غذایی و دارویی و ابزار پزشکی به ایران استفاده کند اما امکان گسترش آن درآینده وجود دارد؛ این کانال مالی به کشورهای اروپایی اجازه می دهد به روابط تجاری با ایران ادامه دهند اما می توانند آنها را در مقابل واشنگتن قرار دهد.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه پس از ثبت این سازوکار، گفت: هدف از این ساز و کار آن است تا مجموعه دریافت‌ها و پرداخت‌های ایران که با اروپا صورت می‌گیرد، یعنی صادرات و واردات ما و همه آنها وارد این سازوکار مالی بشود و از طریق این ساز وکار تبادلات دوطرف صورت بگیرد. 
عباس عراقچی افزود: قرار است تا سازوکار مشابه‌ای هم به این منظور در ایران تشکیل شود تا بتوانند تبادلات ریالی را برای طرف‌های ایرانی انجام دهد. 
وی گفت: در حقیقت سیستمی را ایجاد می کند تا شرکت‌هایی که مایل باشند با ایران کار تجاری انجام دهند، تبادلات مالی خود را از طریق این سازوکار صورت دهند.