امان ازنفاق سیاستمداران‌!

کبنا ؛محمدعلی وکیلی در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار نوشت: به جرات می‌توان گفت نفاق و ریاکاری مهمترین و پلشت ترین بخش اخلاق عمومی ما ایرانیان است. زبان دوگانه، تفاوت حرف و عمل، تفاوت ظاهر و باطن، احترام در حضور و بدگویی در غیاب، ادعا در جلوت و آن کار دیگر در خلوت، نمونه‌های کوچک این رذیلت اخلاقی است. پنهان‌کاری یکی از هیات‌های این رذیلت اخلاقی در سیاست است. سیاستمداران این مملکت به سیاست ورزی در خلوت مانوس ترند. سیاست در خلوت خود به خود پلشت می‌شود. شرم حضور همیشه یکی از عوامل پرهیز از گناه و خطا بوده. سیاست ورزی در ملاءعام و در محضر چشمان ناظر خودبه خود به قسمی پالایش شدگی مجهز می‌شود. شفافیت نه تنها یک حق عمومی مردم است بلکه یک عامل ارتقای کیفیت حکمرانی هم است. چراکه چشمان ناظر و شرم حضور از این چشم‌ها، سیاستگذار و مجری را مجبور می کند به منافع عمومی وفادار بماند. یکی از عواملی که تاريخ سیاسی ما را پر از صحنه‌ها و رخدادهای تراژیک کرده همین بوده؛ گرفتاری به سیاستگذاری در خلوت؛ زبان خلوت‌ها و پستوها زبان نامتعهد است، زبان فسادخیز است. سخت بتوان چیزی در این زبان تدوین کرد که به خیر عموم متعهد باشد. چه نقشه‌ها و سیاست‌های شومی در خلوت برای این کشور ریخته شد. شاید بتوان گفت سیاست ورزی در خلوت و تصمیم‌گیری در تاریکی، این نفاق سیستمی و تاریخی را رقم زده است. خوشبختانه تحولات فناوری و تغییرات رفتاری و شیشه‌ای شدن زندگی ایرانیان، ضمن کمک به عریان گویی و رهایی از ابهام و ایهام گویی، درحال شکل دهی پلتفرم زیست یک رویی و نفاق ستیز می‌باشد. اصلاً یکی از عوامل اعوجاجات حوزه عمومی همین تحولات است. زیست عمومی ایرانیان در نتیجه ظرفیت‌های جدید تکنولوژی ارتباطی تغییر کرده اما ساختارهای رسمی نتوانسته همپای این تغییرات اجتماعی متحول شود. عرصه رسمی از عرصه غیررسمی جامانده است. حتی این تغییر اجتماعی به زبان جامعه در حوزه عمومی راه پیدا کرده است. اولاً انحصار اشکال حضور در حوزه عمومی شکسته شد و راه‌های نزدیک تر و راحت تری برای دسترسی به حوزه عمومی پیدا شد. دوماً زبان پرتکلف این حوزه مطعون شد و زبان عریان و سرراست جایش را گرفت. به ادبیات نسل جدید در اولین حضورش در عرصه سیاسی (در اعتراضات خیابانی پارسال) دقت کنید؛ مرزهای صراحت و عریان گویی را جابجا کردند. البته عریان گویی بافحش فاصله معنا داری دارد.فکر می کنید چرا این روزها فیلم های خلوت برخی مسئولان یک به یک رو می شود؟ این یک مکانیزم دفاعی و مقاومت ورژن جدیدِ سیاست غیررسمی در برابر سیاست های رسمی است. یعنی برکشیدن خلوت‌ها و برآفتاب افکندنِ پستوها، مورد قبول ترین راه برای مقاومت در برابر سیاستمداران پنهان‌کار است. بی‌تردید نفاق رفتاریبرخی از حاکمان و گروه های مرجع دارای آثار مخرب و ویرانگر عمومی است. در اینجا به دو نمونه ریاکاری مخرب اشاره می کنم. نمونه اول مربوط است به رفتار ریاکارانه تعدادی از نمایندگان مجلس کنونی است. مخاطبان عزیز احتمالاً به یاد دارند که این مجلس با شعار شفافیت طلبی از نردبان رأی مردم بالا رفتند، اما همین نمایندگان دو طرح و لایحه مهم (طرح صیانت و لایحه حجاب) که با حقوق و حیثیت عموم مردم گره خورده را با توسل به اصل۸۵ در پشت درهای بسته تصویب کردند. به عبارت دیگر مدعیان شفافیت از ترس روشدن دستشان و برای فرار از پاسخگویی خود را پشت اصل۸۵ پنهان کردند. این درحالی است که هیچکدام مشمول اصل۸۵ نبود و هیچ ضرورتی برای پناه بردن به این اصل بجز ریاکاری رسمی وجود نداشت. این ریاکاری البته منحصر در ارباب قدرت نیست. نمونه دوم ریاکاری را در رفتار برخی سلبریتی‌ها مشاهده می‌کنیم. اینان بی توجه به دغدغه‌های مردم و جوانان با قراردادهای چند ده میلیاردی با صداوسیما کاسبی خود را ادامه می‌دهند و وقتی به انتهای قرارداد می رسند، پس از تسویه حساب کامل، ناگهان فیگور منتقد پیدا می کنند و منتش را هم سر مردم می‌گذارند. چند روز پیش کلیپی از مهران مدیری دیدم که در انتهای قرارداد طولانی‌مدت برنامه دورهمی و دریافتی‌های پرحاشیه اعلان داشتند که زین پس راضی نیستند حتی یک فریم از برنامه دورهمی اش از هیچ شبکه ای پخش شود و به قول معروف روغن ریخته را نذر امامزاده کرد.