تاریخ انتشار
يکشنبه ۲۰ شهريور ۱۴۰۱ ساعت ۲۰:۲۵
کد مطلب : ۴۵۲۳۵۸
گفتگوی چند ساعته کبنانیوز با «مهدی روشنفکر» نماینده مجلس شورای اسلامی پیرامون ابهامات و شبهات و ادعا‌های طرح شده راجع به سد تنگ سرخ توسط موافقان، مخالفان و مسئولان؛
بخش اول ) مهدی روشنفکر: برداشت آب نزدیک به صفر مردم بویراحمد از رواناب‌ها چیزی جزء ظلم به مردم نبوده است / کهگیلویه و بویراحمد با وجود دارا بودن ۱۰ درصد منابع آبی، شبیه مستعمره آبی دیگر استان‌ها بوده است / هیچ اقدام و صحبت اینجانب پیرامون سد تنگ سرخ بدون مشورت و هم‌اندیشی با نخبگان نبوده است / حاضرم هر گونه هزینه‌ای را برای دفاع از حقوق مردم بویراحمد متحمل شوم / بدون سد تنگ سرخ و منبع تضمینی تامین آب، شاهد یک بحران باورنکردنی به ویژه در حوزه امنیتی در یاسوج خواهیم بود
۲
کبنا ؛موضوع احداث سد تنگ سرخ و حقابه استان کهگیلویه و بویراحمد به ویژه شهر یاسوج -مرکز این استان - و روستاهای اطراف آن این روزها به یکی از اصلی‌ترین مباحث محافل اجتماعی، سیاسی و فرهنگی تبدیل شده است و شخصیت‌های مختلف هم در این باره اظهاراتی داشته‌اند. کبنا نیوز با چند تن در این باره گفت‌وگوهایی انجام داده که در ادامه نظر مهدی روشنفکر نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی را پیرامون ابهامات، شبهات و ادعا‌های طرح شده راجع به سد تنگ سرخ توسط موافقان، مخالفان و مسوولان را می‌خوانید.
به گزارش کبنا، مهدی روشنفکر نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در ابتدا ضمن تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) و اربعین حسینی، اظهار داشت: میزان برداشت آب مردم بویراحمد در ۴۳ سال گذشته علی رغم ۳/۵ میلیارد متر مکعب رواناب، بسیار پایین و نزدیک به صفر بوده است و این چیزی جز ظلم به این مردم نبوده و نیست که البته بخش اصلی این ظلم به دلیل بی‌تفاوتی ما مردم و مسئولین استان در چهار دهه گذشته بوده که اراده‌ای برای اداره منابع آبی نداشتیم.
بیشتر بخوانید:
بخش دوم) مصلح: تنها راه تأمین امنیت آبی، ساخت سد است / 5 هزار میلیارد تومان حجم قرارداد پروژه‌های آبی استان / 101 میلیون متر مکعب آب از تنگ سرخ سهم استان است / تنگ سرخ آسیبی برای پارک ملی دنا ندارد / پیش‌بینی اتمام مطالعات آبریز تا پایان سال / مجموعه آب منطقه‌ای در اتاق شیشه‌ای و شفاف
بخش اول) مرادی: مسأله آب بویراحمد، حکمرانی نادرست آب است / سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از 11 میلیارد متر مکعب آب، صفر است / من نه با احداث سد تنگ سرخ، بلکه با انتقال غیرکارشناسی آب آن مخالفم / آب شرب، شعار زیبای مافیای آب است
افتخار این را دارم که اعلام کنم از ابتدای حضور در مجلس برای افزایش بی‌سابقه بودجه سد تنگ سرخ و همچنین پیگیری‌های مستمر برای اتمام طرح مطالعاتی چندین سد از جمله پراشکفت، سادات، شبلیز، سقاوه، برای تزریق بودجه، کلنگ‌زنی و آبگیری در آینده و برای ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم حداکثر تلاشم را به کار گرفته‌ام. سدهایی که یک لیتر آن بر خلاف دیگر سدها به بیرون از استان انتقال داده نمی‌شود و به فضل خدا، کمک مردم و حمایت نظام جمهوری اسلامی جهت محرومیت‌زدایی، این تلاش‌ها را در یک دهه آینده به نتیجه خواهیم رساند تا ان شاءالله آینده روشنی در این بخش برای مردم نجیب و شریف بویراحمد، دنا و مارگون رقم بزنیم.
روشنفکر در ادامه عنوان کرد: استان کهگیلویه و بویراحمد تقریباً ۱۰درصد منابع آبی کشور، ۲۵ درصد نفت و گاز کشور، ۹ درصد جنگل‌های کشور، ۲۰۰۰گونه گیاهی، بیش از ۴۵۰ گیاه دارویی، ۳۰درصد کل پوشش گیاهی کشور و معادن فراوانی همچون فسفات و نیترات که در سطح‌ملی و جهانی حرف برای گفتن دارند و دیگر منابع را در خود جای داده است!! این در حالی‌است که کهگیلویه‌و‌بویراحمد، یک درصد جمعیت و یک درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است و علی‌رغم تغییرات اساسی و ایجاد زیر ساخت‌ها و خدمات بسیار نظام جمهوری اسلامی نسبت به قبل از انقلاب برای مردم این استان، نتوانسته‌ایم یا نخواسته‌ایم آنگونه که شایسته است از برخی از این منابع و فرصت‌ها مانند منابع آبی، بهره قابل قبولی برده باشیم تا استان در آسیب‌های اجتماعی، بیکاری، فقر و محرومیت و امثال اینها همانند منابع و معادنش در میان رده‌های نخست کشوری قرار داشته باشد.
چون قرار است در مورد منابع آبی و سد تنگ‌سرخ صحبت کنیم بد نیست بدانیم ۱۱ میلیارد متر مکعب بارش و روان‌آب سالیانه در رودخانه‌ها و آبراهه‌های استان در جریانند که ما در ۴ دهه گذشته نتوانسته‌ایم از این منابع و فرصت‌ها برای رشد و توسعه استان که پیش نیاز آن وجود منابع پایدار آبی است، استفاده لازم را ببریم و منابع آبی ما به کام دیگران بوده‌اند. و به همین دلیل، یکی از اولویت‌های بنده در دو سال گذشته تمرکز بر منابع آبی و تلاش برای افزایش حقابه و برداشت آب استان از این منابع برای رشد و توسعه در بخشهای مختلف بوده‌است.
در شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون ما تقریباً ۳ و نیم میلیارد مترمکعب روان‌آب داریم و متأسفانه در چند دهه گذشته برنامه خاصی برای مهار بخشی از این روان‌آب‌ها، جهت آب شرب، تولید و اشتغال زایی در استان به ویژه در بخش کشاورزی، باغداری، دامداری و گردشگری و... نداشته‌ایم. و به همان اندازه که در مهار روان‌آب‌ها و گرفتن حقآبه نمره مردودی می‌گیریم در مدیریت منابع آب درون شبکه آب شرب نیز نمره قابل قبولی نمی‌گیریم، که خدا را شکر امسال با کمک‌های مالی دولت، به صورت جدی در تلاشیم بخش زیادی از شبکه فرسوده آب شرب مرکز استان را برای جلوگیری از هدر رفت آب اصلاح کنیم.
در حقیقت ما مستمر شاهد احداث و بهره‌برداری از سدهایی در استان‌های دیگر بودیم که استان ما اولویتشان نبوده است؛ یعنی استان با وجود دارا بودن ۱۰ درصد منابع آبی، چیزی شبیه مستعمره آبی دیگر استان‌ها بوده است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین پروژه‌های استان سد تنگ‌سرخ میباشد که بر اساس اسناد سد، قرار است در استان ما، آب شرب شهر یاسوج، روستا‌ها اطراف، مراکز دانشگاهی، آب برخی شهرک‌های صنعتی بویراحمد، مراکز نظامی و بخشی از زمین‌های کشاورزی بویراحمد را تأمین کند. همچنین یکی دیگر از اهداف ساخت این سد کنترل و مهار سیلاب‌ها و تأمین بخشی از آب خود رودخانه تحت عنوان حقابه محیط زیستی آن در طول سال به ویژه در ماه‌های کم بارش میباشد.
بنده از روز اول برای هر گونه اقدامی در این زمینه با نخبگان و مسئولان مربوطه مشورت کرده‌ام و هیچ اقدام و صحبت اینجانب بدون مشورت و هم‌اندیشی نبوده است.
کبنا: عده‌ای می‌گویند مهدی روشنفکر گفته اگر در زمان مطالعات و کلنگ‌زنی سد نماینده بودم احتمالاً با ساخت سد با این شرایط مخالفت میکردم اما امروز قاطعانه با این توجیه که ۱۱ سال از شروع ساخت آن می‌گذرد از احداث این سد دفاع میکنم. شما چه پاسخی به این دسته از منتقدان دارید؟
بله ببینید کسانی که امروز باید پاسخگویی این فضل و بخشش‌ها توسط خود و بزرگانشان باشند به گونه‌ای از بنده انتقاد میکنند انگار روشنفکر یک دفعه از زیر آستینش یا از درون جیبش چنین پروژه سد تنگ سرخ آن هم به این مهمی را، یک شبه تعریف کرده است.
قطعاً اگر آن زمان بنده نماینده بودم ضمن هم‌اندیشی با نخبگان، با ساخت سد با این تقسیم‌بندی مخالفت میکردم تلاش میکردم در صورت امکان محل احداث سد تنگ‌سرخ که بخش زیادی از سرزمین آبا و اجدای مردم عزیز تنگ‌سرخ را زیر آب خواهد برد در صورت امکان تغییر دهیم و همچنین تلاش میکردم میزان سهم استان ما از سد تنگ سرخ افزایش یابد و به این مقدار راضی نمی‌شدیم.
به دلیل محرومیت‌های شدید درون استان، قطعاً نسبت به ساخت سد با این سهم اعتراض می‌کردیم تا بتوانیم نسبت سهم استان از سد تنگ سرخ را به حداکثر برسانیم و نسبت به اضافه کردن حتی یک لیتر به سهم استان تلاش می‌کردیم، افزایش یک میلیون متر مکعب که جای خود دارد! برخلاف عده‌ای که شبانه روز از عزت و غیرت استانی، بویراحمد، محرومین و مستضعفین گفتند اما میلیون‌ها مترمکعب از منابع آبی این استان را پیش چشمشان انتقال دادند؛ اما حتی یک اعتراض کوچک هم نکردند. تا امروز استانی که ۱۰ درصد منابع آبی کشور را دارد به گفته مدیرمسوولان ۲۰۰روستای آن، حتی آب شرب هم نداشته باشند.
وی گفت: به این راحتی مانند عده‌ای نسبت به ساخت سد با این نوع تقسیم‌بندی رضایت نمی‌دادیم و علاوه بر دفاع قاطعانه از حقوق مردم عزیز استان، در کمترین حالت ممکن، تا جایی که امکان داشت با رایزنی‌های متعدد با وزارت نیرو و مسوولان استان فارس تلاش می‌کردیم تا اگر راهی وجود دارد عزیزان استان فارسی راه بهتری یا جایگزینی برای تأمین آب مورد نیاز خود پیدا کنند و تا حد ممکن نسبت به محرومیت زدایی از استان غنی اما مستضعف کهگیلویه و بویراحمد، با ما همکاری کنند و اگر استان فارس می‌توانست از منابع دیگری همچون سدهای داخل استان فارس یا دریا، نیاز خود را برطرف سازد تا بتوانیم سهم شیراز را به حداقل برساندیم، می‌توانستیم بهتر روی مکان یا ظرفیت سد وارد گفتگو با مسوولان مربوطه و نخبگان شویم و در صورت امکان تا حدودی هزینه‌های ساخت، تخریب منطقه تنگ سرخ را کاهش می‌دادیم و نگاه برخی فعالان زیست محیطی را تغییر می‌دادیم.
روشنفکر تصریح کرد: همواره برایم جای سؤال است. چرا بدون کوچکترین مقاومتی این حجم از آب در آن زمان به شیراز اختصاص داده شده و اینهمه مدعی عزت بویراحمد و دلسوز محرومین آن زمان در مقابل این فضل و بخشش سکوت کردند؟ بنده به آن دسته از منتقدانی که به این موضوع اعتراض میکنند کاملا حق می‌دهم. و اگر همین امروز نیز کوچکترین روزنه‌ای پیدا شود که استان فارس نیاز آبی خود را جای بهتری برطرف کند یا واقعاً به این آب نیازی نداشته باشد و بتوان سهم استان کهگیلویه وبویراحمد را افزایش داد بی‌درنگ اقدام خواهم‌کرد.
فارغ از بحث تولید و محیط زیست، واژه خشک شدن بشار به تنهایی، روح روان مردم بویراحمد بزرگ را به هم می‌ریزد تا چه برسد به اینکه در آینده قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد. و ممکن است با انواع بیماری روانی و افسردگی در این زمینه روبه‌رو شویم، پس اگر زمانی یقین پیدا کنم یا مشخص شود قرار است حقی از مردم بویراحمد و آینده بشار به غیر از آنچه اسناد می‌گویند و وعده داده شده ضایع گردد قاطعانه از حقوق مردم عزیز دفاع خواهم‌کرد.
کبنا: ولی جناب روشنفکر عده‌ای از مسوولان بیان داشته‌اند آب مازاد خود را به شیراز اختصاص داده‌ایم و حتی در جایی گفته‌اند فروخته‌ایم نظر شما چیست؟
نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد صحبتی که عده‌ای می‌گویند ما آب مازاد را به شیراز اختصاص داده‌ایم یا فروخته‌ایم به اعتقاد بنده کاملاً اشتباه میباشد. حداقل بگویند مشروط به پیوست زیست محیطی، برای حسن همجواری، همسایگی و اشتراکات فراوان با عزیزان استان فارس یا به دلیل ضعف آگاهی و عدم اطلاع از ارزش آب ترجیح دادیم سهم بالایی از آب پشت سد را به عزیزان شیرازی اختصاص دهیم؛ اما نگوییم ما آبی را که نیاز نداشتیم به شیراز واگذار کردیم. مگر میشود وقتی برداشت ما از حوزه آبریز کارون در بویراحمد حداقل ممکن و نزدیک به صفر بوده و اینهمه پتانسیل کشاورزی، گردشگری، باغداری، آبزی و حتی صنعتی وجود دارد و همزمان در فقر و بیکاری و آسیب‌های اجتماعی مانند؛ خودکشی هر ساله جز استان‌های اول می‌باشیم بعد ادعا کنیم ما به بخش زیادی از آب سد تنگ سرخ نیاز نداشتیم آن را به شیراز واگذار کردیم!!؟
روشنفکر در ادامه گفت: تناقض دیگری که وجود دارد این است که اگر ما به این آب نیاز نداریم پس چرا شبانه روز به دنبال ساخت سدهای دیگر برای بویراحمد، دنا و مارگون هستیم؟ سؤال دیگر منتقدان مربوط به اولویت‌ها میباشد آیا شما در جریان اولویت‌ها می‌باشید؟ یعنی شیراز اولویت است یا یاسوج؟
وی در ادامه بیان کرد: البته مسوولان مربوطه بار‌ها و آخرین بار جناب مصلح در همین چند روز پیش در گفتگویی با رسانه‌ها اگر اشتباه نکنم با رسانه شما[کبنا نیوز]، اعلام کرده‌اند که اولویت سد با استان ماست. و از آنجایی که مسوولان ادعا میکنند ما آب اضافه خود را به شیراز اختصاص داده‌ایم همین ادعا نیز می‌گوید اولویت با استان ماست. و در بخش‌ها نیز بر اساس نظر مسوولان و اسناد مربوط به سد اگر اشتباه نکنم معمولاً اولویت ابتدا با آب شرب است و سپس صنعت کشاورزی و حقابه زیست‌محیطی میباشد. البته بنده احساس میکنم به دلیل وجود بحران‌های اجتماعی و امنیتی در صورت بروز خشکسالی در آینده، واقعیت با آنچه مسوولان می‌گویند تفاوت داشته باشد و این اولویت‌ها برای بحران زدایی ممکن است توافقی گردد.
کبنا نیوز، برخی از موافقان و مسوولان اظهار داشته‌اند آب نیز مانند نفت، گاز، برق ملی‌است و کاملاً به هم شباهت دارند و ممکن است آب یک منطقه به راحتی به مناطق دیگر کشور اختصاص پیدا کند، نظر شما چیست؟
وی گفت: اینکه آب را به نفت، گاز برق و غیره شبیه بدانیم صحبت درستی نیست؛ زیرا از گذشته‌های دور تا به امروز تنها منبعی که آن را مایه حیات دانسته‌اند آب است؛ یعنی نبود هیچ کدام از منابع نمی‌تواند مانندنبود آب، به سرعت تبدیل به یک بحران اجتماعی، امنیتی و در نهایت ملی و بینالمللی گردد. زیرا زنده بودن و زندگی بدون آب امکان‌پذیر نیست؛ اما بدون دیگر منابع امکان‌پذیر است. مثلاً شما می‌توانید بدون برق و گاز و نفت زنده بمانید و زندگی کنید؛ اما بدون آب آیا چنین امکانی وجود دارد؟ آب یک سرمایه ملی است؛ اما ماهیت آب با ماهیت دیگر منابع ملی، زمین تا آسمان تفاوت دارد؛ یعنی نمیتوان گفت همانگونه که نفت و برق و گاز ملی‌است و در جایی تولید یا استخراج و به تمام دنیا فروخته یا انتقال داده میشود یا به بقیه استان‌ها انتقال داده میشود، آب را نیز می‌توان بدون توجه به زندگی مردم یک منطقه و کشور و عواقب زیستی انسان، محیط زیستی و امنیتی به بهانه ملی بودن فضل و بخشش کرد.
کبنا: بسیاری از منتقدان احداث سد اعلام کرده‌اند دیگر با احداث سد تنگ سرخ مشکل ندارند به نظر شما چرا اینگونه تغییر رویه دادند؟
روشنفکر پاسخ داد: بله؛ کاملاً درست است. امروز بسیاری از فعالان و منتقدان احداث سد تنگ‌سرخ که در این سال‌ها مخالف ساخت سد بودند به این نتیجه رسیده‌اند که اشتباه کرده‌اند و اعتراف کرده‌اند ما با انحراف آب یا با انتقال میان حوزه‌ای آب مخالفیم و با ساخت سد مخالف نیستیم و مطالباتشان بیشتر سمت و سوی حقآبه استان را به خود گرفته است. مواردی که امروز این عزیزان بعد از مدت‌ها نه گفتن به احداث سد تنگ‌سرخ طرح میکنند بنده در گذشته و از بدو ورود به مجلس بار‌ها در مجلس و جلسات مختلف با مسوولان کشوری و استانی مطرح کرده‌ام. از بابت انحراف آب نیز اسناد بالادستی میزان سهم هر استان و بخش را مشخص کرده است و ما حالا که ۱۱ سال پیش نبودیم تا اجازه فضل و بخشش ۷۲ میلیون متر مکعب آب را بدهیم یا حداقل کمی مقاومت کنیم شاید بتوانیم آن را کاهش دهیم در آینده نیز هر هزینه‌ای را متحمل شوم اجازه نخواهم داد یک لیتر اضافه بر سهم خود انتقال دهند.
کبنا: جناب روشنفکر مخالفان ادعا کرده‌اند با انحراف آب را انتقال خواهند داد و اینگونه قابل اندازه‌گیری نیست؟
روشنفکر گفت: اول، اینکه بنده با مسوولان مربوطه صحبت کرده‌ام چنین چیزی را رد کرده‌اند. دوم، به فرض صحبت این عزیزان درست باشد چطور ما حجم رواناب‌های کل استان را به دقت اندازه می‌گیریم اما نمی‌توانیم حجم آب عبوری از یک کانال که اندازه ابعادش مشخص میباشد را اندازه بگیریم؟ که بازهم می‌گوییم مسوولان بر اساس اسناد فعلی چنین موضوع انحراف آبی را تا بدین لحظه رد کرده‌اند.
کینا: چرا شما در یک مقطع نسبت به برخی انتقادات راجع به سد تنگ سرخ ناراحت شدید؟
نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس در پاسخ به این سئوال گفت: ببینید متأسفانه کسانی که ۱۱ سال پیش با این تقسیم‌بندی موافقت کرده‌اند اسناد را تنظیم کردند نامه نگارهای متعدد داشته‌اند و کلنگ سد تنگ سرخ را به زمین زدند از بنده انتظار داشتند نسبت به احداث سد و یا نسبت به انتقال آب جلوگیری کنم.
در تمام اسناد مربوط به سد تنگ سرخ و نامه‌نگاری‌ها این تقسیم‌بندی وجود داشته است فقط میزان این سهمیه‌ها تغییر کرده‌اند حتی در آخرین نامه محیط زیستی که در آن اعلام کرده‌اند مسیر انتقال آب به شیراز مجوز محیط زیستی ندارد بازهم سهم استان فارس و این تقسیم‌بندی را لحاظ کرده‌اند و قطعاً اگر برای ما روزی اثبات گردد که چنین انتقالی باعث ایجاد بحران جبران‌ناپذیری خواهد شد و نخبگان و مسوولان ملی در حوزه آب و محیط زیست این موضوع را تأیید کنند ما نیز در آن صورت به دنبال اجرای قانون و اهمیت نظر نخبگان خواهیم بود و به شخصه حاضرم هر گونه هزینه‌ای را برای دفاع از حقوق مردم بویراحمد متحمل شوم؛ البته تجارب سدسازی در این چند دهه نیز به ما می‌گویند باید با احتیاط حرکت کرد.
کبنا: جناب روشنفکر شما بر چه اساس از همان ابتدا بدون تجربه وارد فاز سدسازی شدید و اگر اشتباه نکنیم بار‌ها حقآبه استان را ناچیز دانستید و به دنبال افزایش میزان حقابه بودید چیزی که امروز بسیاری از منتقدان نیز چه در سد تنگ سرخ و چه در سد مارون به دنبال آن هستند؟
وی توضیح داد: ما که متخصص نیستیم اما بنده بر حسب وظیفه و احساس مسوولیت با بسیاری از نخبگان و مسئولان این حوزه صحبت کرده‌ام. همه بر این باورند که در اثر بحران آب در آینده، اگر قرار باشد منابع تأمین کننده جریان بشار در پایین دست سد تنگ سرخ و حتی جریان بالادست با بحران مواجه شوند پس بدون وجود سد آن هم با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب، نیز این اتفاق خواهد افتاد با این تفاوت که در صورت نبود سد و یک مخزن و منبع تضمینی تامین آب، شاهد یک بحران باورنکردنی به ویژه در حوزه امنیتی در یاسوج خواهیم بود به این دلیل اینکه پیش بینی میشود در یک دهه آینده جمعیت یاسوج و حومه مرز ۵۰۰ هزار را رد خواهد کرد حتی اگر ما اجازه افزایش جمعیت را ندهیم با همین جمعیت فعلی، در این خشکسالیها به دلیل سطحی بودن برخی منابع و همچنین بالا بودن کد ارتفاعی یاسوج و پایین رفتن سطح آب سفره‌های زیر‌زمینی با چند حلقه چاه و آب آبشار که در بحران‌ها به شدت این منابع نیز کاهش پیدا خواهند کرد با یک بحران اساسی به دلیل فقدان آب شرب در آینده در مرکز استان مواجه خواهین شد که به یک بحران امنیتی نیز تبدیل خواهد شد لذا وجود یک منبع پایدار که حداقل در خشکسالیها بتواند گره‌گشای این بحران‌ها برای تامین آب مورد نیاز شرب صنعت و سپس کشاورزی باشد نیاز ضرروی بویراحمد است. همین هم‌اندیشی‌های بنده با نخبگان این حوزه و پتانسیل بالای حوزه انتخابیه بویراحمد، دنا و مارگون در بخش کشاورزی، باغداری، دامداری، آبزی، گردشگری و حتی تا حدودی صنعت و ترس از بحران‌های اساسی در آینده، باعث گردید از ابتدا بنده تمام تلاشم را برای تامین بودجه سد تنگ‌سرخ و ساخت هر چه سریع‌تر این سد به کار گیریم و همزمان به دنبال تکمیل مطالعات سدهای دیگر در بویراحمد و کلنگ‌زنی آن‌ها باشم.
برداشت آب بسیار پایین و نزدیک به صفر مردم بویراحمد، دنا و مارگون در ۴۳ سال گذشته علی‌رغم ۳ ونیم میلیارد متر مکعب رواناب چیزی جز نادیده گرفتن حقوق این مردم و منفعل بودن ما مردم و مسوولان نسبت به حقوق‌مان نبوده است همگان شاهد تلاش‌های اینجانب از ابتدای حضور در مجلس برای افزایش بی‌سابقه بودجه سد تنگ سرخ و همچنین پیگیری‌های مستمر برای اتمام طرح مطالعاتی چندین سد از جمله پراشکفت، سادات، شبلیز، سقاوه در بویراحمد برای تزریق بودجه و کلنگ‌زنی و آبگیری در آینده برای ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیر‌مستقیم در بویراحمد بوده‌اند و در این زمینه، به فضل خدا و کمک مردم بویراحمد آینده روشنی در یکی دو دهه آینده در انتظار مردم نجیب و شجاع بویراحمد میباشد. مساله تامین آب آنقدر جدی‌ست که حتی یک سرمایه‌گذار بیرون از استان برای سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای در استان ابتدا سراغ آب را خواهد گرفت و سپس بحث امنیت؛ به معنای امنیت اجتماعی سرمایه‌گذار را پیش خواهد کشید. آن هم آبی که پایدار باشد نه با وقوع یک خشکسالی یکی دو ساله سرمایه سرمایه‌گذار به صورت کامل از بین برود. و این پایداری جز با ساخت سدهای مختلف در استان به ویژه برای جمع‌آوری آب در ماه‌های پربارش سال امکان‌پذیر نیست!
.jpg)
یکی از منتقدان عزیز اشاره کرده بودند اراده‌ای در این کشور وجود دارد که از ۱۱ میلیارد متر مکعب آب استان کهگیلویه و بویراحمد مردم استان سهمی نبرده باشند؟ بنده با این صحبت مخالفم بلکه باید گفت اراده و اداره کافی در چند دهه گذشته در استان وجود نداشته که بتوانند از این ۱۱ میلیارد متر مکعب حقابه مردم را بگیرند و یا از سدهای ساخته شده حقوق مردم استان را به میزان قابل قبول طلب کند و امروز خوشحالم که افزایش حقابه و برداشت از منابع آبی در حال تبدیل شدن به اولویت و مطالبه اساسی مردم میباشد که قطعاً وقتی مطالبه مسوولان و نماینده مردم، پشتوانه و پذیرش مردمی داشته باشد زودتر به نتیجه خواهد رسید.
یا مثلاً یکی از منتقدان ادعا کرده بودند چشمه‌های بخش کبگیان برای همیشه خشک خواهد شد صرفاً به این دلیل که کد ارتفاعی پایین‌تری در بعضی نقاط نسبت به بشار دارند با صحبتی که با متخصصین این حوزه داشتم این استدلال درستی نیست اول اینکه قرار نیست بشار خشک شود؛ یعنی در اسناد سد آورده‌اند تقریباً ۳۴ میلیون متر مکعب برای حقابه محیط زیست رودخانه در ماه‌های مختلف سال به ویژه فصول گرم و کم آب آزاد کنند. دوم اینکه، اکثر رودخانه‌ها از چشمه‌ها سرچشمه می‌گیرند ولی برعکس این قضیه به صورت حتمی صادق نیست که چشمه‌ها حتماً منشأ رودخانه‌ای داشته باشند چون بسیاری از چشمه‌ها منشا بارش و آب شدن برف و یخ را دارند البته می‌گویند در چرخه طبیعت که آب بخار شود تبدیل به برف و باران شود می‌توان برایش منشأ رودخانه‌ای تعریف کرد. اما به این صورت که منتقدان ادعا کرده‌اند درست نیست. یعنی ممکن است هیچ کدام از چشمه‌های بخش کبگیان به رودخانه بشار ارتباط نداشته باشد.
در ضمن بسیاری از چشمه‌ها از منابع آبی در ارتفاعات بالای رودخانه‌های بشار و کبگیان و از دل زمین سرچشمه می‌گیرند و نیز یکی از عزیزان حوزه آب، در باب این مساله و حرکت آب زیر زمین یک موضوعی را طرح کردند که اختلاف پتانسیل در حقیقت مهم میباشد.
برای شما و منتقدانی که بعد از اعتراضات فراوان امروز اعلام کرده‌اند دیگر با ساخت سد مخالفتی ندارند و مشغله آن‌ها مطالبه حقابه ناچیز استان است عرض کنم اینجانب به عنوان خدمتگزار شما، در جلسات و ارتباطات متعدد با وزیر نیرو و دیگر مسوولان مربوطه از بدو ورود به مجلس، چه در دولت سابق و در دولت فعلی و همچنین از طریق رسانه‌ها مختلف از سال ۹۹، بار‌ها به حقابه این استان و ظلم و خیانتی که به مردم این استان در ۴۳ سال گذشته در حوزه آبی شده اشاره داشتم البته باید بگوییم ظلمی که خود مردم و مسوولان به خود روا داشتند و اولویت‌های ما در استان مسائل کم اهمیت و گاه حاشیه‌ها و سیاست‌زدگی بوده است. متأسفانه عده‌ای فقط شعار دادند، آمار غیر واقع دادند و مستمر از پیشرفت گفتند اما خلاف مسیر پیشرفت حرکت کردند. دستاوردها و کیفیت زندگی مردم این استان مشخص میکند که همه ما در گذشته اشتباهاتی داشته‌ایم و تا چه اندازه منابع و فرصت‌های خود را در این چند دهه هدر دادیم و سوزاندیم.
به عنوان مثال خدمت شما عرض کنم بنده در سفر جناب جهانگیری معاونت ریاست جمهوری سابق در زمان زلزله سیسخت یکی از مطالبات اصلی را افزایش و تخصیص حقآبه استان و به ویژه بویراحمد و رسیدگی فوری به سدهای در دست اقدام در بویراحمد، دنا و مارگون دانستم.
با یک بررسی ساده مشخص می شود که در سال ۹۹ بار‌ها به ابلاغیه‌های وزارت نیرو در سال‌های گذشته همچون ابلاغیه ۲۳ شهریور سال ۹۴ و در نظر گرفتن سهم لحاظ شده ناچیز برای کل استان به شدت اعتراض داشتم.
یا در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان با حضور معاون اول ریاست جمهور سابق، به عدم توسعه یافتگی بدون وجود آب اشاره کردیم و خواستار افزایش سهم و برداشت استان کهگیلویه و بویراحمد از حوزه کارون و مارون به ویژه بویراحمد شدم و پیگیر تکمیل مطالعات سدهای پراشکفت، شبلیز، سادات لوداب و کلنگ زنی سقاوه شدم.
در تذکر شفاهی به وزیر نیرو در مجلس به بالا بودن منابع آبی استان و همزمان نداشتن زیرساخت‌های کشاورزی و صنعتی در اثر بی‌آبی اشاره داشتم و اشاره کردم که متأسفانه ما با این حجم از منابع حتی آب شرب هم نداریم و این مصداق همان ضرب االمثل آب در کوزه و ما تشنه لبان می‌گردیم میباشد!! مسوولان نیز امسال اعلام کرده‌اند نزدیک به ۲۰۰روستا را ما با تانکر آب می‌دادیم و این دستاورد تأسف باریست.
در سفر جناب دکتر قالیباف به استان در جلسه شورای اداری نیز بالا بردن سهم استان از منابع آبی استان و پیگیری سدهای در دست اقدام را به عنوان یک اولویت طرح کردیم.
کبنا: در این مدت علی رغم حمایت بسیاری از چهر‌ها از احداث سد تنگ سرخ، مطالب منتقدان سد تنگ‌سرخ بیشتر خطاب به شما بود آیا به نظر شما منتقدان سد تنگ سرخ را سیاسی کرده بودند؟ آیا پیگیر صحبت منتقدان بودید؟
روشنفکر گفت: بله؛ کاملاً در جریان بودیم و گاه به دلیل انتشار اطلاعات غیر واقع و کاملاً سطحی و هیجانی در فضا ناراحت می‌شدیم اما نمی‌شد هر شب ما نسبت به یک ادعای سطحی و تناقض پاسخ دهیم.
ضمن احترام فراوانی که همیشه برای منتقدان قائل بودم البته آن دسته از منتقدانی که انتقاداتشان نسبت به سد تنگ سرخ سیاسی نبوده است؛ اما اطلاعات، آمار و آگاهی برخی از این دوستان نسبت به موضوعات مربوط به بودجه، سدسازی و سد تنگ‌سرخ علی‌رغم دلسوزی، اشتباه یا ناقص بوده است.
کبنا: برخی منتقدان ادعا میکنند ما چیزی به نام بحران آب نداریم بحران مدیریت منابع آبی داریم و مافیا برای منافع خودشون این بحران‌های صوری رو به وجود می‌آورند.
وی ادامه داد: این ادعا از اساس اشتباه بود! چرا؟ ببینید ما بحران مدیریت در بسیاری از موضوعات داریم اما این به معنای نبود بحران آب نیست!! بسیاری از ما‌ها زندگی روستایی و عشایری داشتیم آیا میزان بارش‌ها و منابع آبی فعلی قابل قیاس با گذشته میباشد؟ تعداد بسیاری از چشمه‌ها و منابع آبی چند صد ساله ما که گاه برای مالکیت آن‌ها در گذشته شاهد معارضات و وقوع نزاع‌های فروان بودیم امروز کاملاً خشک و بی‌آب شده‌اند. کارشناسان حوزه آب و همان گرو‌هایی که همین منتقدان گاه به برخی از آمار و ارقام انها استناد میکنند خبر از بحران آب در آینده داده‌اند!
بله؛ شاید در جایی مافیایی از این بحران‌ها برای رسیدن به منافع و مقاصد خود سوء‌استفاده کند اما اینکه بگوییم بحران‌سازی کرده‌اند و ما در آینده با کمبود آب مواجه نیستیم از اساس اشتباه میباشد. یا حتی بر اساس تجارب گذشته ممکن است در سایه این انتقال آب‌ها مافیا زمین و صنعت و موارد مشابه استفاده حداکثری نمایند یا به اشتباه صنایع آب‌بر را در مکان‌هایی ایجاد کنند که از پایه اشتباه میباشد، اما اینکه بگوییم بحران آبی در کار نیست صحبت اشتباهی‌ست، یا مجدد برخی از همین منتقدان گفته‌اند در آینده به دلیل وقوع خشکسالیها رودخانه بشار خشک میشود یعنی اینجا بر خلاف ادعای قبلی پذیرفته‌اند ما در آینده با بحران آب مواجه‌ایم.
برخی از منتقدان من، صرفاً برای تخریب بنده و جریان ندای وحدت به اینجانب به صورت غیر منصفانه برچسب قومیتی و منطقه‌ای می‌زدند و همزمان برخی از همین افراد در کنار منتقدان دلسوز سد تنگ‌سرخ بودند و در میان حامیان جریان ندای وحدت در دو شهرستان دنا و مارگون از نابودی کشاورزی و زیست‌بوم این دو شهرستان می‌گفتند و اعلام میکردند تنها شهرستان بویراحمد از این سد سود خواهد برد و در میان حامیان ندای وحدت و دیگران در شهرستان بویراحمد از خشک شدن بشار و نابودی زیست بوم برای همیشه می‌گفتند که شما بهره‌ای از سد نخواهید برد و هیچ آبی از سد تنگ سرخ برای بویراحمد در کار نیست. اما بنده و تیم مشاور خود با هم‌اندیشی با فعالان این حوزه به این نتیجه رسیدیم که سد تنگ سرخ با این مشخصات و در شرایط فعلی با توجه به محرومیت مردم شهرستان بویراحمد و احتمالاً بروز خشکسالی در آینده، منافعش برای استان از معایبش بیشتر است و بدون توجه به این مسائل و حاشیه‌ها، از ساخت آن دفاع کردیم. اگرچه دوست داشتیم سهم ما از این سد بسیار بیشتر از میزان فعلی باشد. و برای اینکه هر چه زودتر به اهداف مد نظر برسیم مستمر به دنبال اجرای شبکه انتقال آب پایین دست سد هستیم تا به صورت همزمان با ساخت سد وارد فاز اجرا گردد.
ادامه دارد...
به گزارش کبنا، مهدی روشنفکر نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در ابتدا ضمن تسلیت ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) و اربعین حسینی، اظهار داشت: میزان برداشت آب مردم بویراحمد در ۴۳ سال گذشته علی رغم ۳/۵ میلیارد متر مکعب رواناب، بسیار پایین و نزدیک به صفر بوده است و این چیزی جز ظلم به این مردم نبوده و نیست که البته بخش اصلی این ظلم به دلیل بی‌تفاوتی ما مردم و مسئولین استان در چهار دهه گذشته بوده که اراده‌ای برای اداره منابع آبی نداشتیم.
بیشتر بخوانید:
بخش دوم) مصلح: تنها راه تأمین امنیت آبی، ساخت سد است / 5 هزار میلیارد تومان حجم قرارداد پروژه‌های آبی استان / 101 میلیون متر مکعب آب از تنگ سرخ سهم استان است / تنگ سرخ آسیبی برای پارک ملی دنا ندارد / پیش‌بینی اتمام مطالعات آبریز تا پایان سال / مجموعه آب منطقه‌ای در اتاق شیشه‌ای و شفاف
بخش اول) مرادی: مسأله آب بویراحمد، حکمرانی نادرست آب است / سهم استان کهگیلویه و بویراحمد از 11 میلیارد متر مکعب آب، صفر است / من نه با احداث سد تنگ سرخ، بلکه با انتقال غیرکارشناسی آب آن مخالفم / آب شرب، شعار زیبای مافیای آب است
افتخار این را دارم که اعلام کنم از ابتدای حضور در مجلس برای افزایش بی‌سابقه بودجه سد تنگ سرخ و همچنین پیگیری‌های مستمر برای اتمام طرح مطالعاتی چندین سد از جمله پراشکفت، سادات، شبلیز، سقاوه، برای تزریق بودجه، کلنگ‌زنی و آبگیری در آینده و برای ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیر مستقیم حداکثر تلاشم را به کار گرفته‌ام. سدهایی که یک لیتر آن بر خلاف دیگر سدها به بیرون از استان انتقال داده نمی‌شود و به فضل خدا، کمک مردم و حمایت نظام جمهوری اسلامی جهت محرومیت‌زدایی، این تلاش‌ها را در یک دهه آینده به نتیجه خواهیم رساند تا ان شاءالله آینده روشنی در این بخش برای مردم نجیب و شریف بویراحمد، دنا و مارگون رقم بزنیم.
روشنفکر در ادامه عنوان کرد: استان کهگیلویه و بویراحمد تقریباً ۱۰درصد منابع آبی کشور، ۲۵ درصد نفت و گاز کشور، ۹ درصد جنگل‌های کشور، ۲۰۰۰گونه گیاهی، بیش از ۴۵۰ گیاه دارویی، ۳۰درصد کل پوشش گیاهی کشور و معادن فراوانی همچون فسفات و نیترات که در سطح‌ملی و جهانی حرف برای گفتن دارند و دیگر منابع را در خود جای داده است!! این در حالی‌است که کهگیلویه‌و‌بویراحمد، یک درصد جمعیت و یک درصد مساحت کشور را به خود اختصاص داده است و علی‌رغم تغییرات اساسی و ایجاد زیر ساخت‌ها و خدمات بسیار نظام جمهوری اسلامی نسبت به قبل از انقلاب برای مردم این استان، نتوانسته‌ایم یا نخواسته‌ایم آنگونه که شایسته است از برخی از این منابع و فرصت‌ها مانند منابع آبی، بهره قابل قبولی برده باشیم تا استان در آسیب‌های اجتماعی، بیکاری، فقر و محرومیت و امثال اینها همانند منابع و معادنش در میان رده‌های نخست کشوری قرار داشته باشد.
چون قرار است در مورد منابع آبی و سد تنگ‌سرخ صحبت کنیم بد نیست بدانیم ۱۱ میلیارد متر مکعب بارش و روان‌آب سالیانه در رودخانه‌ها و آبراهه‌های استان در جریانند که ما در ۴ دهه گذشته نتوانسته‌ایم از این منابع و فرصت‌ها برای رشد و توسعه استان که پیش نیاز آن وجود منابع پایدار آبی است، استفاده لازم را ببریم و منابع آبی ما به کام دیگران بوده‌اند. و به همین دلیل، یکی از اولویت‌های بنده در دو سال گذشته تمرکز بر منابع آبی و تلاش برای افزایش حقابه و برداشت آب استان از این منابع برای رشد و توسعه در بخشهای مختلف بوده‌است.
در شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون ما تقریباً ۳ و نیم میلیارد مترمکعب روان‌آب داریم و متأسفانه در چند دهه گذشته برنامه خاصی برای مهار بخشی از این روان‌آب‌ها، جهت آب شرب، تولید و اشتغال زایی در استان به ویژه در بخش کشاورزی، باغداری، دامداری و گردشگری و... نداشته‌ایم. و به همان اندازه که در مهار روان‌آب‌ها و گرفتن حقآبه نمره مردودی می‌گیریم در مدیریت منابع آب درون شبکه آب شرب نیز نمره قابل قبولی نمی‌گیریم، که خدا را شکر امسال با کمک‌های مالی دولت، به صورت جدی در تلاشیم بخش زیادی از شبکه فرسوده آب شرب مرکز استان را برای جلوگیری از هدر رفت آب اصلاح کنیم.
در حقیقت ما مستمر شاهد احداث و بهره‌برداری از سدهایی در استان‌های دیگر بودیم که استان ما اولویتشان نبوده است؛ یعنی استان با وجود دارا بودن ۱۰ درصد منابع آبی، چیزی شبیه مستعمره آبی دیگر استان‌ها بوده است.
وی افزود: یکی از مهم‌ترین پروژه‌های استان سد تنگ‌سرخ میباشد که بر اساس اسناد سد، قرار است در استان ما، آب شرب شهر یاسوج، روستا‌ها اطراف، مراکز دانشگاهی، آب برخی شهرک‌های صنعتی بویراحمد، مراکز نظامی و بخشی از زمین‌های کشاورزی بویراحمد را تأمین کند. همچنین یکی دیگر از اهداف ساخت این سد کنترل و مهار سیلاب‌ها و تأمین بخشی از آب خود رودخانه تحت عنوان حقابه محیط زیستی آن در طول سال به ویژه در ماه‌های کم بارش میباشد.
بنده از روز اول برای هر گونه اقدامی در این زمینه با نخبگان و مسئولان مربوطه مشورت کرده‌ام و هیچ اقدام و صحبت اینجانب بدون مشورت و هم‌اندیشی نبوده است.
کبنا: عده‌ای می‌گویند مهدی روشنفکر گفته اگر در زمان مطالعات و کلنگ‌زنی سد نماینده بودم احتمالاً با ساخت سد با این شرایط مخالفت میکردم اما امروز قاطعانه با این توجیه که ۱۱ سال از شروع ساخت آن می‌گذرد از احداث این سد دفاع میکنم. شما چه پاسخی به این دسته از منتقدان دارید؟
بله ببینید کسانی که امروز باید پاسخگویی این فضل و بخشش‌ها توسط خود و بزرگانشان باشند به گونه‌ای از بنده انتقاد میکنند انگار روشنفکر یک دفعه از زیر آستینش یا از درون جیبش چنین پروژه سد تنگ سرخ آن هم به این مهمی را، یک شبه تعریف کرده است.
قطعاً اگر آن زمان بنده نماینده بودم ضمن هم‌اندیشی با نخبگان، با ساخت سد با این تقسیم‌بندی مخالفت میکردم تلاش میکردم در صورت امکان محل احداث سد تنگ‌سرخ که بخش زیادی از سرزمین آبا و اجدای مردم عزیز تنگ‌سرخ را زیر آب خواهد برد در صورت امکان تغییر دهیم و همچنین تلاش میکردم میزان سهم استان ما از سد تنگ سرخ افزایش یابد و به این مقدار راضی نمی‌شدیم.
به دلیل محرومیت‌های شدید درون استان، قطعاً نسبت به ساخت سد با این سهم اعتراض می‌کردیم تا بتوانیم نسبت سهم استان از سد تنگ سرخ را به حداکثر برسانیم و نسبت به اضافه کردن حتی یک لیتر به سهم استان تلاش می‌کردیم، افزایش یک میلیون متر مکعب که جای خود دارد! برخلاف عده‌ای که شبانه روز از عزت و غیرت استانی، بویراحمد، محرومین و مستضعفین گفتند اما میلیون‌ها مترمکعب از منابع آبی این استان را پیش چشمشان انتقال دادند؛ اما حتی یک اعتراض کوچک هم نکردند. تا امروز استانی که ۱۰ درصد منابع آبی کشور را دارد به گفته مدیرمسوولان ۲۰۰روستای آن، حتی آب شرب هم نداشته باشند.
وی گفت: به این راحتی مانند عده‌ای نسبت به ساخت سد با این نوع تقسیم‌بندی رضایت نمی‌دادیم و علاوه بر دفاع قاطعانه از حقوق مردم عزیز استان، در کمترین حالت ممکن، تا جایی که امکان داشت با رایزنی‌های متعدد با وزارت نیرو و مسوولان استان فارس تلاش می‌کردیم تا اگر راهی وجود دارد عزیزان استان فارسی راه بهتری یا جایگزینی برای تأمین آب مورد نیاز خود پیدا کنند و تا حد ممکن نسبت به محرومیت زدایی از استان غنی اما مستضعف کهگیلویه و بویراحمد، با ما همکاری کنند و اگر استان فارس می‌توانست از منابع دیگری همچون سدهای داخل استان فارس یا دریا، نیاز خود را برطرف سازد تا بتوانیم سهم شیراز را به حداقل برساندیم، می‌توانستیم بهتر روی مکان یا ظرفیت سد وارد گفتگو با مسوولان مربوطه و نخبگان شویم و در صورت امکان تا حدودی هزینه‌های ساخت، تخریب منطقه تنگ سرخ را کاهش می‌دادیم و نگاه برخی فعالان زیست محیطی را تغییر می‌دادیم.
روشنفکر تصریح کرد: همواره برایم جای سؤال است. چرا بدون کوچکترین مقاومتی این حجم از آب در آن زمان به شیراز اختصاص داده شده و اینهمه مدعی عزت بویراحمد و دلسوز محرومین آن زمان در مقابل این فضل و بخشش سکوت کردند؟ بنده به آن دسته از منتقدانی که به این موضوع اعتراض میکنند کاملا حق می‌دهم. و اگر همین امروز نیز کوچکترین روزنه‌ای پیدا شود که استان فارس نیاز آبی خود را جای بهتری برطرف کند یا واقعاً به این آب نیازی نداشته باشد و بتوان سهم استان کهگیلویه وبویراحمد را افزایش داد بی‌درنگ اقدام خواهم‌کرد.
فارغ از بحث تولید و محیط زیست، واژه خشک شدن بشار به تنهایی، روح روان مردم بویراحمد بزرگ را به هم می‌ریزد تا چه برسد به اینکه در آینده قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد. و ممکن است با انواع بیماری روانی و افسردگی در این زمینه روبه‌رو شویم، پس اگر زمانی یقین پیدا کنم یا مشخص شود قرار است حقی از مردم بویراحمد و آینده بشار به غیر از آنچه اسناد می‌گویند و وعده داده شده ضایع گردد قاطعانه از حقوق مردم عزیز دفاع خواهم‌کرد.
کبنا: ولی جناب روشنفکر عده‌ای از مسوولان بیان داشته‌اند آب مازاد خود را به شیراز اختصاص داده‌ایم و حتی در جایی گفته‌اند فروخته‌ایم نظر شما چیست؟
نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد صحبتی که عده‌ای می‌گویند ما آب مازاد را به شیراز اختصاص داده‌ایم یا فروخته‌ایم به اعتقاد بنده کاملاً اشتباه میباشد. حداقل بگویند مشروط به پیوست زیست محیطی، برای حسن همجواری، همسایگی و اشتراکات فراوان با عزیزان استان فارس یا به دلیل ضعف آگاهی و عدم اطلاع از ارزش آب ترجیح دادیم سهم بالایی از آب پشت سد را به عزیزان شیرازی اختصاص دهیم؛ اما نگوییم ما آبی را که نیاز نداشتیم به شیراز واگذار کردیم. مگر میشود وقتی برداشت ما از حوزه آبریز کارون در بویراحمد حداقل ممکن و نزدیک به صفر بوده و اینهمه پتانسیل کشاورزی، گردشگری، باغداری، آبزی و حتی صنعتی وجود دارد و همزمان در فقر و بیکاری و آسیب‌های اجتماعی مانند؛ خودکشی هر ساله جز استان‌های اول می‌باشیم بعد ادعا کنیم ما به بخش زیادی از آب سد تنگ سرخ نیاز نداشتیم آن را به شیراز واگذار کردیم!!؟
روشنفکر در ادامه گفت: تناقض دیگری که وجود دارد این است که اگر ما به این آب نیاز نداریم پس چرا شبانه روز به دنبال ساخت سدهای دیگر برای بویراحمد، دنا و مارگون هستیم؟ سؤال دیگر منتقدان مربوط به اولویت‌ها میباشد آیا شما در جریان اولویت‌ها می‌باشید؟ یعنی شیراز اولویت است یا یاسوج؟
وی در ادامه بیان کرد: البته مسوولان مربوطه بار‌ها و آخرین بار جناب مصلح در همین چند روز پیش در گفتگویی با رسانه‌ها اگر اشتباه نکنم با رسانه شما[کبنا نیوز]، اعلام کرده‌اند که اولویت سد با استان ماست. و از آنجایی که مسوولان ادعا میکنند ما آب اضافه خود را به شیراز اختصاص داده‌ایم همین ادعا نیز می‌گوید اولویت با استان ماست. و در بخش‌ها نیز بر اساس نظر مسوولان و اسناد مربوط به سد اگر اشتباه نکنم معمولاً اولویت ابتدا با آب شرب است و سپس صنعت کشاورزی و حقابه زیست‌محیطی میباشد. البته بنده احساس میکنم به دلیل وجود بحران‌های اجتماعی و امنیتی در صورت بروز خشکسالی در آینده، واقعیت با آنچه مسوولان می‌گویند تفاوت داشته باشد و این اولویت‌ها برای بحران زدایی ممکن است توافقی گردد.
کبنا نیوز، برخی از موافقان و مسوولان اظهار داشته‌اند آب نیز مانند نفت، گاز، برق ملی‌است و کاملاً به هم شباهت دارند و ممکن است آب یک منطقه به راحتی به مناطق دیگر کشور اختصاص پیدا کند، نظر شما چیست؟
وی گفت: اینکه آب را به نفت، گاز برق و غیره شبیه بدانیم صحبت درستی نیست؛ زیرا از گذشته‌های دور تا به امروز تنها منبعی که آن را مایه حیات دانسته‌اند آب است؛ یعنی نبود هیچ کدام از منابع نمی‌تواند مانندنبود آب، به سرعت تبدیل به یک بحران اجتماعی، امنیتی و در نهایت ملی و بینالمللی گردد. زیرا زنده بودن و زندگی بدون آب امکان‌پذیر نیست؛ اما بدون دیگر منابع امکان‌پذیر است. مثلاً شما می‌توانید بدون برق و گاز و نفت زنده بمانید و زندگی کنید؛ اما بدون آب آیا چنین امکانی وجود دارد؟ آب یک سرمایه ملی است؛ اما ماهیت آب با ماهیت دیگر منابع ملی، زمین تا آسمان تفاوت دارد؛ یعنی نمیتوان گفت همانگونه که نفت و برق و گاز ملی‌است و در جایی تولید یا استخراج و به تمام دنیا فروخته یا انتقال داده میشود یا به بقیه استان‌ها انتقال داده میشود، آب را نیز می‌توان بدون توجه به زندگی مردم یک منطقه و کشور و عواقب زیستی انسان، محیط زیستی و امنیتی به بهانه ملی بودن فضل و بخشش کرد.
کبنا: بسیاری از منتقدان احداث سد اعلام کرده‌اند دیگر با احداث سد تنگ سرخ مشکل ندارند به نظر شما چرا اینگونه تغییر رویه دادند؟
روشنفکر پاسخ داد: بله؛ کاملاً درست است. امروز بسیاری از فعالان و منتقدان احداث سد تنگ‌سرخ که در این سال‌ها مخالف ساخت سد بودند به این نتیجه رسیده‌اند که اشتباه کرده‌اند و اعتراف کرده‌اند ما با انحراف آب یا با انتقال میان حوزه‌ای آب مخالفیم و با ساخت سد مخالف نیستیم و مطالباتشان بیشتر سمت و سوی حقآبه استان را به خود گرفته است. مواردی که امروز این عزیزان بعد از مدت‌ها نه گفتن به احداث سد تنگ‌سرخ طرح میکنند بنده در گذشته و از بدو ورود به مجلس بار‌ها در مجلس و جلسات مختلف با مسوولان کشوری و استانی مطرح کرده‌ام. از بابت انحراف آب نیز اسناد بالادستی میزان سهم هر استان و بخش را مشخص کرده است و ما حالا که ۱۱ سال پیش نبودیم تا اجازه فضل و بخشش ۷۲ میلیون متر مکعب آب را بدهیم یا حداقل کمی مقاومت کنیم شاید بتوانیم آن را کاهش دهیم در آینده نیز هر هزینه‌ای را متحمل شوم اجازه نخواهم داد یک لیتر اضافه بر سهم خود انتقال دهند.
کبنا: جناب روشنفکر مخالفان ادعا کرده‌اند با انحراف آب را انتقال خواهند داد و اینگونه قابل اندازه‌گیری نیست؟
روشنفکر گفت: اول، اینکه بنده با مسوولان مربوطه صحبت کرده‌ام چنین چیزی را رد کرده‌اند. دوم، به فرض صحبت این عزیزان درست باشد چطور ما حجم رواناب‌های کل استان را به دقت اندازه می‌گیریم اما نمی‌توانیم حجم آب عبوری از یک کانال که اندازه ابعادش مشخص میباشد را اندازه بگیریم؟ که بازهم می‌گوییم مسوولان بر اساس اسناد فعلی چنین موضوع انحراف آبی را تا بدین لحظه رد کرده‌اند.
کینا: چرا شما در یک مقطع نسبت به برخی انتقادات راجع به سد تنگ سرخ ناراحت شدید؟
نماینده مردم شهرستان‌های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس در پاسخ به این سئوال گفت: ببینید متأسفانه کسانی که ۱۱ سال پیش با این تقسیم‌بندی موافقت کرده‌اند اسناد را تنظیم کردند نامه نگارهای متعدد داشته‌اند و کلنگ سد تنگ سرخ را به زمین زدند از بنده انتظار داشتند نسبت به احداث سد و یا نسبت به انتقال آب جلوگیری کنم.
در تمام اسناد مربوط به سد تنگ سرخ و نامه‌نگاری‌ها این تقسیم‌بندی وجود داشته است فقط میزان این سهمیه‌ها تغییر کرده‌اند حتی در آخرین نامه محیط زیستی که در آن اعلام کرده‌اند مسیر انتقال آب به شیراز مجوز محیط زیستی ندارد بازهم سهم استان فارس و این تقسیم‌بندی را لحاظ کرده‌اند و قطعاً اگر برای ما روزی اثبات گردد که چنین انتقالی باعث ایجاد بحران جبران‌ناپذیری خواهد شد و نخبگان و مسوولان ملی در حوزه آب و محیط زیست این موضوع را تأیید کنند ما نیز در آن صورت به دنبال اجرای قانون و اهمیت نظر نخبگان خواهیم بود و به شخصه حاضرم هر گونه هزینه‌ای را برای دفاع از حقوق مردم بویراحمد متحمل شوم؛ البته تجارب سدسازی در این چند دهه نیز به ما می‌گویند باید با احتیاط حرکت کرد.
کبنا: جناب روشنفکر شما بر چه اساس از همان ابتدا بدون تجربه وارد فاز سدسازی شدید و اگر اشتباه نکنیم بار‌ها حقآبه استان را ناچیز دانستید و به دنبال افزایش میزان حقابه بودید چیزی که امروز بسیاری از منتقدان نیز چه در سد تنگ سرخ و چه در سد مارون به دنبال آن هستند؟
وی توضیح داد: ما که متخصص نیستیم اما بنده بر حسب وظیفه و احساس مسوولیت با بسیاری از نخبگان و مسئولان این حوزه صحبت کرده‌ام. همه بر این باورند که در اثر بحران آب در آینده، اگر قرار باشد منابع تأمین کننده جریان بشار در پایین دست سد تنگ سرخ و حتی جریان بالادست با بحران مواجه شوند پس بدون وجود سد آن هم با حجم ۱۲۵ میلیون متر مکعب، نیز این اتفاق خواهد افتاد با این تفاوت که در صورت نبود سد و یک مخزن و منبع تضمینی تامین آب، شاهد یک بحران باورنکردنی به ویژه در حوزه امنیتی در یاسوج خواهیم بود به این دلیل اینکه پیش بینی میشود در یک دهه آینده جمعیت یاسوج و حومه مرز ۵۰۰ هزار را رد خواهد کرد حتی اگر ما اجازه افزایش جمعیت را ندهیم با همین جمعیت فعلی، در این خشکسالیها به دلیل سطحی بودن برخی منابع و همچنین بالا بودن کد ارتفاعی یاسوج و پایین رفتن سطح آب سفره‌های زیر‌زمینی با چند حلقه چاه و آب آبشار که در بحران‌ها به شدت این منابع نیز کاهش پیدا خواهند کرد با یک بحران اساسی به دلیل فقدان آب شرب در آینده در مرکز استان مواجه خواهین شد که به یک بحران امنیتی نیز تبدیل خواهد شد لذا وجود یک منبع پایدار که حداقل در خشکسالیها بتواند گره‌گشای این بحران‌ها برای تامین آب مورد نیاز شرب صنعت و سپس کشاورزی باشد نیاز ضرروی بویراحمد است. همین هم‌اندیشی‌های بنده با نخبگان این حوزه و پتانسیل بالای حوزه انتخابیه بویراحمد، دنا و مارگون در بخش کشاورزی، باغداری، دامداری، آبزی، گردشگری و حتی تا حدودی صنعت و ترس از بحران‌های اساسی در آینده، باعث گردید از ابتدا بنده تمام تلاشم را برای تامین بودجه سد تنگ‌سرخ و ساخت هر چه سریع‌تر این سد به کار گیریم و همزمان به دنبال تکمیل مطالعات سدهای دیگر در بویراحمد و کلنگ‌زنی آن‌ها باشم.
برداشت آب بسیار پایین و نزدیک به صفر مردم بویراحمد، دنا و مارگون در ۴۳ سال گذشته علی‌رغم ۳ ونیم میلیارد متر مکعب رواناب چیزی جز نادیده گرفتن حقوق این مردم و منفعل بودن ما مردم و مسوولان نسبت به حقوق‌مان نبوده است همگان شاهد تلاش‌های اینجانب از ابتدای حضور در مجلس برای افزایش بی‌سابقه بودجه سد تنگ سرخ و همچنین پیگیری‌های مستمر برای اتمام طرح مطالعاتی چندین سد از جمله پراشکفت، سادات، شبلیز، سقاوه در بویراحمد برای تزریق بودجه و کلنگ‌زنی و آبگیری در آینده برای ایجاد ده‌ها هزار شغل مستقیم و غیر‌مستقیم در بویراحمد بوده‌اند و در این زمینه، به فضل خدا و کمک مردم بویراحمد آینده روشنی در یکی دو دهه آینده در انتظار مردم نجیب و شجاع بویراحمد میباشد. مساله تامین آب آنقدر جدی‌ست که حتی یک سرمایه‌گذار بیرون از استان برای سرمایه‌گذاری در هر حوزه‌ای در استان ابتدا سراغ آب را خواهد گرفت و سپس بحث امنیت؛ به معنای امنیت اجتماعی سرمایه‌گذار را پیش خواهد کشید. آن هم آبی که پایدار باشد نه با وقوع یک خشکسالی یکی دو ساله سرمایه سرمایه‌گذار به صورت کامل از بین برود. و این پایداری جز با ساخت سدهای مختلف در استان به ویژه برای جمع‌آوری آب در ماه‌های پربارش سال امکان‌پذیر نیست!
یکی از منتقدان عزیز اشاره کرده بودند اراده‌ای در این کشور وجود دارد که از ۱۱ میلیارد متر مکعب آب استان کهگیلویه و بویراحمد مردم استان سهمی نبرده باشند؟ بنده با این صحبت مخالفم بلکه باید گفت اراده و اداره کافی در چند دهه گذشته در استان وجود نداشته که بتوانند از این ۱۱ میلیارد متر مکعب حقابه مردم را بگیرند و یا از سدهای ساخته شده حقوق مردم استان را به میزان قابل قبول طلب کند و امروز خوشحالم که افزایش حقابه و برداشت از منابع آبی در حال تبدیل شدن به اولویت و مطالبه اساسی مردم میباشد که قطعاً وقتی مطالبه مسوولان و نماینده مردم، پشتوانه و پذیرش مردمی داشته باشد زودتر به نتیجه خواهد رسید.
یا مثلاً یکی از منتقدان ادعا کرده بودند چشمه‌های بخش کبگیان برای همیشه خشک خواهد شد صرفاً به این دلیل که کد ارتفاعی پایین‌تری در بعضی نقاط نسبت به بشار دارند با صحبتی که با متخصصین این حوزه داشتم این استدلال درستی نیست اول اینکه قرار نیست بشار خشک شود؛ یعنی در اسناد سد آورده‌اند تقریباً ۳۴ میلیون متر مکعب برای حقابه محیط زیست رودخانه در ماه‌های مختلف سال به ویژه فصول گرم و کم آب آزاد کنند. دوم اینکه، اکثر رودخانه‌ها از چشمه‌ها سرچشمه می‌گیرند ولی برعکس این قضیه به صورت حتمی صادق نیست که چشمه‌ها حتماً منشأ رودخانه‌ای داشته باشند چون بسیاری از چشمه‌ها منشا بارش و آب شدن برف و یخ را دارند البته می‌گویند در چرخه طبیعت که آب بخار شود تبدیل به برف و باران شود می‌توان برایش منشأ رودخانه‌ای تعریف کرد. اما به این صورت که منتقدان ادعا کرده‌اند درست نیست. یعنی ممکن است هیچ کدام از چشمه‌های بخش کبگیان به رودخانه بشار ارتباط نداشته باشد.
در ضمن بسیاری از چشمه‌ها از منابع آبی در ارتفاعات بالای رودخانه‌های بشار و کبگیان و از دل زمین سرچشمه می‌گیرند و نیز یکی از عزیزان حوزه آب، در باب این مساله و حرکت آب زیر زمین یک موضوعی را طرح کردند که اختلاف پتانسیل در حقیقت مهم میباشد.
برای شما و منتقدانی که بعد از اعتراضات فراوان امروز اعلام کرده‌اند دیگر با ساخت سد مخالفتی ندارند و مشغله آن‌ها مطالبه حقابه ناچیز استان است عرض کنم اینجانب به عنوان خدمتگزار شما، در جلسات و ارتباطات متعدد با وزیر نیرو و دیگر مسوولان مربوطه از بدو ورود به مجلس، چه در دولت سابق و در دولت فعلی و همچنین از طریق رسانه‌ها مختلف از سال ۹۹، بار‌ها به حقابه این استان و ظلم و خیانتی که به مردم این استان در ۴۳ سال گذشته در حوزه آبی شده اشاره داشتم البته باید بگوییم ظلمی که خود مردم و مسوولان به خود روا داشتند و اولویت‌های ما در استان مسائل کم اهمیت و گاه حاشیه‌ها و سیاست‌زدگی بوده است. متأسفانه عده‌ای فقط شعار دادند، آمار غیر واقع دادند و مستمر از پیشرفت گفتند اما خلاف مسیر پیشرفت حرکت کردند. دستاوردها و کیفیت زندگی مردم این استان مشخص میکند که همه ما در گذشته اشتباهاتی داشته‌ایم و تا چه اندازه منابع و فرصت‌های خود را در این چند دهه هدر دادیم و سوزاندیم.
به عنوان مثال خدمت شما عرض کنم بنده در سفر جناب جهانگیری معاونت ریاست جمهوری سابق در زمان زلزله سیسخت یکی از مطالبات اصلی را افزایش و تخصیص حقآبه استان و به ویژه بویراحمد و رسیدگی فوری به سدهای در دست اقدام در بویراحمد، دنا و مارگون دانستم.
با یک بررسی ساده مشخص می شود که در سال ۹۹ بار‌ها به ابلاغیه‌های وزارت نیرو در سال‌های گذشته همچون ابلاغیه ۲۳ شهریور سال ۹۴ و در نظر گرفتن سهم لحاظ شده ناچیز برای کل استان به شدت اعتراض داشتم.
یا در نشست ستاد اقتصاد مقاومتی استان با حضور معاون اول ریاست جمهور سابق، به عدم توسعه یافتگی بدون وجود آب اشاره کردیم و خواستار افزایش سهم و برداشت استان کهگیلویه و بویراحمد از حوزه کارون و مارون به ویژه بویراحمد شدم و پیگیر تکمیل مطالعات سدهای پراشکفت، شبلیز، سادات لوداب و کلنگ زنی سقاوه شدم.
در تذکر شفاهی به وزیر نیرو در مجلس به بالا بودن منابع آبی استان و همزمان نداشتن زیرساخت‌های کشاورزی و صنعتی در اثر بی‌آبی اشاره داشتم و اشاره کردم که متأسفانه ما با این حجم از منابع حتی آب شرب هم نداریم و این مصداق همان ضرب االمثل آب در کوزه و ما تشنه لبان می‌گردیم میباشد!! مسوولان نیز امسال اعلام کرده‌اند نزدیک به ۲۰۰روستا را ما با تانکر آب می‌دادیم و این دستاورد تأسف باریست.
در سفر جناب دکتر قالیباف به استان در جلسه شورای اداری نیز بالا بردن سهم استان از منابع آبی استان و پیگیری سدهای در دست اقدام را به عنوان یک اولویت طرح کردیم.
کبنا: در این مدت علی رغم حمایت بسیاری از چهر‌ها از احداث سد تنگ سرخ، مطالب منتقدان سد تنگ‌سرخ بیشتر خطاب به شما بود آیا به نظر شما منتقدان سد تنگ سرخ را سیاسی کرده بودند؟ آیا پیگیر صحبت منتقدان بودید؟
روشنفکر گفت: بله؛ کاملاً در جریان بودیم و گاه به دلیل انتشار اطلاعات غیر واقع و کاملاً سطحی و هیجانی در فضا ناراحت می‌شدیم اما نمی‌شد هر شب ما نسبت به یک ادعای سطحی و تناقض پاسخ دهیم.
ضمن احترام فراوانی که همیشه برای منتقدان قائل بودم البته آن دسته از منتقدانی که انتقاداتشان نسبت به سد تنگ سرخ سیاسی نبوده است؛ اما اطلاعات، آمار و آگاهی برخی از این دوستان نسبت به موضوعات مربوط به بودجه، سدسازی و سد تنگ‌سرخ علی‌رغم دلسوزی، اشتباه یا ناقص بوده است.
کبنا: برخی منتقدان ادعا میکنند ما چیزی به نام بحران آب نداریم بحران مدیریت منابع آبی داریم و مافیا برای منافع خودشون این بحران‌های صوری رو به وجود می‌آورند.
وی ادامه داد: این ادعا از اساس اشتباه بود! چرا؟ ببینید ما بحران مدیریت در بسیاری از موضوعات داریم اما این به معنای نبود بحران آب نیست!! بسیاری از ما‌ها زندگی روستایی و عشایری داشتیم آیا میزان بارش‌ها و منابع آبی فعلی قابل قیاس با گذشته میباشد؟ تعداد بسیاری از چشمه‌ها و منابع آبی چند صد ساله ما که گاه برای مالکیت آن‌ها در گذشته شاهد معارضات و وقوع نزاع‌های فروان بودیم امروز کاملاً خشک و بی‌آب شده‌اند. کارشناسان حوزه آب و همان گرو‌هایی که همین منتقدان گاه به برخی از آمار و ارقام انها استناد میکنند خبر از بحران آب در آینده داده‌اند!
بله؛ شاید در جایی مافیایی از این بحران‌ها برای رسیدن به منافع و مقاصد خود سوء‌استفاده کند اما اینکه بگوییم بحران‌سازی کرده‌اند و ما در آینده با کمبود آب مواجه نیستیم از اساس اشتباه میباشد. یا حتی بر اساس تجارب گذشته ممکن است در سایه این انتقال آب‌ها مافیا زمین و صنعت و موارد مشابه استفاده حداکثری نمایند یا به اشتباه صنایع آب‌بر را در مکان‌هایی ایجاد کنند که از پایه اشتباه میباشد، اما اینکه بگوییم بحران آبی در کار نیست صحبت اشتباهی‌ست، یا مجدد برخی از همین منتقدان گفته‌اند در آینده به دلیل وقوع خشکسالیها رودخانه بشار خشک میشود یعنی اینجا بر خلاف ادعای قبلی پذیرفته‌اند ما در آینده با بحران آب مواجه‌ایم.
برخی از منتقدان من، صرفاً برای تخریب بنده و جریان ندای وحدت به اینجانب به صورت غیر منصفانه برچسب قومیتی و منطقه‌ای می‌زدند و همزمان برخی از همین افراد در کنار منتقدان دلسوز سد تنگ‌سرخ بودند و در میان حامیان جریان ندای وحدت در دو شهرستان دنا و مارگون از نابودی کشاورزی و زیست‌بوم این دو شهرستان می‌گفتند و اعلام میکردند تنها شهرستان بویراحمد از این سد سود خواهد برد و در میان حامیان ندای وحدت و دیگران در شهرستان بویراحمد از خشک شدن بشار و نابودی زیست بوم برای همیشه می‌گفتند که شما بهره‌ای از سد نخواهید برد و هیچ آبی از سد تنگ سرخ برای بویراحمد در کار نیست. اما بنده و تیم مشاور خود با هم‌اندیشی با فعالان این حوزه به این نتیجه رسیدیم که سد تنگ سرخ با این مشخصات و در شرایط فعلی با توجه به محرومیت مردم شهرستان بویراحمد و احتمالاً بروز خشکسالی در آینده، منافعش برای استان از معایبش بیشتر است و بدون توجه به این مسائل و حاشیه‌ها، از ساخت آن دفاع کردیم. اگرچه دوست داشتیم سهم ما از این سد بسیار بیشتر از میزان فعلی باشد. و برای اینکه هر چه زودتر به اهداف مد نظر برسیم مستمر به دنبال اجرای شبکه انتقال آب پایین دست سد هستیم تا به صورت همزمان با ساخت سد وارد فاز اجرا گردد.
ادامه دارد...
