تاریخ انتشار
دوشنبه ۱۴ تير ۱۴۰۰ ساعت ۰۹:۴۷
کد مطلب : ۴۳۶۵۰۴
سیستان و بلوچستان درگیر بی آبی یا کرونا؟
اظهارات تکان‌دهنده در مورد «سونامی کرونا» در سیستان و بلوچستان
۰
کبنا ؛بسیاری از مردم به دلیل محرومیت اقتصادی توان خرید ماسک ندارد میزان رعایت پروتکل‌ها در سیستان و بلوچستان به طور میانگین زیر ۵۰ درصد است، بیمارستان‌های شهر زاهدان تخت خالی ندارند و بیماران در راهروها بستری هستند، پیش از این مردم استان برای درمان به استان‌های همجوار، تهران یا حتی به پاکستان می‌رفتند، اما در حال حاضر امکان این موضوع نیز وجود ندارد. وقتی آب آشامیدنی نباشد کرونا نمی‌تواند به دغدغه اصلی مردمان استان سیستان و بلوچستان بدل شود. قبرستان‌ها مملو از جمعیت شده‌اند و قطعی طولانی آب و برق نیز مشکلات را دو چندان کرده است. یک شهر با ۵۰ هزار نفر جمعیت دو پزشک عمومی دارد. کسی بخواهد سی تی ریه انجام دهد باید ۱۵۰ کیلومتر تا ایرانشهر بیاید تا تست سی‌تی‌اسکن بگیرند. بیمارستان سراوان متخصص عفونی ندارد. پرستاران بیماران کرونایی را ویزیت می‌کنند. از هر ۱۰ تست ۸ تا مثبت می‌شود. روستائیان تا زمانی که حال‌شان بد نشود بیمارستان نمی‌روند چون برای یک روستایی هزینه دارد ۲۰۰هزار تومان باید کرایه دهد. وضعیت استان سیستان و بلوچستان از قرمز هم فراتر رفته است. در این استان مردم به دلیل فقر مالی به درمان‌های سنتی و ارزان قیمت روی می‌آورند.
استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۱۷۸۵ کیلومتر مربع پهناورترین استان کشور می‌باشد. با گسترش موج جدید شیوع کرونا در جنوب شرق کشور و وقوع شرایط بحرانی در استان سیستان و بلوچستان، حالا رسماً هشدار موج پنجم کرونا از باب گسترش مناطق قرمز کرونا از جنوب به مرکز و شمال کشور صادر شده است اما آنچه که بسیار مهم است این است که مردم این استان این روزها، به غیر از شیوع کرونا با مشکلات زیادی مانند کمبود آب و تجهیزات پزشکی و غیره دست به گریبان هستند که زندگی را برایشان بسیار سخت کرده است لذا با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر سعید اسماعیلیان، رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان و متخصص رادیولوژی و ویدا مرزبان، فیزیوتراپیست، عضو انجمن فیزیوتراپی ایران گفتگو کرده ایم.
.jpg)
در ابتدا دکتر اسماعیلیان در اینباره می‌گوید: اخبار کرونا از سیستان و بلوچستان، دومین استان پروسعت در جنوب شرقی ایران نگران‌کننده است. مقامات استانی از «فاجعه انسانی» درپی «سونامی کرونا» هشدار می‌دهند و فعالان محلی نگران گسترش ابتلا از شهرها به روستاهای دورافتاده در استانی هستند که ۱۰ شهرستانش بیمارستانی ندارد.
وی اضافه کرد: با توجه به کمبود زیرساخت‌های درمانی و بعد مسافت گاه تا ۱۰۰ کیلومتری با بیمارستان موجب شده تا بیماران در شرایط بدحال به بیمارستان‌های این استان برسند. رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان بیان کرد: اخبار منتشرشده از شیوع ویروس دلتای کرونا در استان سیستان و بلوچستان روزبه‌روز تصویر ترسناک‌تری را از این استان ترسیم می‌کند. ویروس کرونای نوع دلتا در سراسر کشور گسترده شده و وضعیت در سیستان و بلوچستان قرمز است و متاسفانه موج پنجم کرونا با شدت بیشتری از موج‌های قبلی شروع شده و در حال گسترش است.
وی عنوان کرد: ضمن ابراز نگرانی از اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی افت داشته و به کمتر از ۷۰ درصد رسیده است، در مورد وضعیت کرونا در کشور باید گفت که اکنون ۹۲ شهر کشور از لحاظ وضعیت کرونا قرمز، ۱۸۳ شهر نارنجی و ۱۷۳ شهر زرد است.
دکتر اسماعیلیان مطرح کرد: طی روزهای اخیر خبرهای متعددی از وضعیت وخیم استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است. بسیاری از مردم عادی در تلاش هستند تا با ارسال کمک به هم‌وطنان خود در این استان محروم کمک کنند. بسیاری از مردم به دلیل محرومیت اقتصادی توان خرید ماسک ندارد و میزان رعایت پروتکل‌ها در سیستان و بلوچستان به طور میانگین زیر ۵۰ درصد است و نیاز است که مردم عزیز و صبور آن منطقه در رعایت پروتکل‌ها دقت بیشتری را داشته باشند.
این متخصص رادیولوژی تصریح کرد: بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سیستان و بلوچستان، بیمارستان‌های شهر زاهدان تخت خالی ندارند و بیماران در راهروها بستری هستند. پیش از این مردم استان برای درمان به استان‌های همجوار، تهران یا حتی به پاکستان می‌رفتند، اما در حال حاضر امکان این موضوع نیز وجود ندارد. وی افزود: بیش از یک هفته است که آمار روزانه مبتلایان به کرونا دراین استان بیش از یک هزار و ۲۰۰ نفر و تعداد فوتی‌ها تا ۱۹ نفر رسیده است که با آمار کشور پاکستان با ۲۲۰ میلیون نفر جمعیت برابری می‌کند.
وقتی آب آشامیدنی نباشد کرونا دغدغه مردم نیست
دکتر اسماعیلیان ادامه داد: با این حال مردم محلی سیستان و بلوچستان می‌گویند کرونا دغدغه اصلی اهالی این استان نیست و هنوز هم به روال سابق تجمعات مذهبی و اجتماعی برگزار می‌شود، رفت و آمدهای قومی و طایفه‌ای تا چند روز پیش از آن که مرز پاکستان مسدود شود همچنان برقرار بود و در مجموع تعداد کسانی که ماسکی بر صورت‌شان نیست بیشتر از دارندگان ماسک است.
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان گفت: آتش زیر خاکستر کرونا حالا در سایه کمبود امکانات درمانی و بهداشتی شعله‌ور شده و عدد مرگ و میر روزبه‌روز رکورد تازه‌ای را در این استان ثبت می‌کند. این در حالی است که بنا به گفته مردم محلی؛ وقتی آب آشامیدنی نباشد کرونا نمی‌تواند به دغدغه اصلی مردمان استان سیستان و بلوچستان بدل شود. وی افزود: از طرفی پزشکان متخصص می‌گویند این اولین بار است که استان سیستان و بلوچستان چنین پیکی را تجربه می‌کند و مردم این دیار که عادت به زندگی دسته جمعی دارند آموزش‌های لازم را در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی ندیده‌اند.
سیستان و بلوچستان سفید بود!
دکتر اسماعیلیان اظهار کرد: از طرف وزارت بهداشت ایران اعلام شده که سیستان و بلوچستان پایین‌ترین میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مقابله با ویروس کرونا را در سطح ایران دارد اما با اشاره به وضعیت استانی که پایین‌ترین شاخص‌های توسعه و رفاه را در ایران دارد باید پرسید آیا راهکارهایی برای شهروندان این استان با این شرایط اقتصادی برای رعایت پروتکل‌ها و توصیه‌های بهداشتی لحاظ شده است و بد نیست به یاد آوریم که همه اینها در حالی است که شرایط سیستان و بلوچستان تا همین چندین هفته پیش از نظر شیوع کرونا در وضعیت سفید بود.
شیوع انفجاری کرونا در عید قربان
این متخصص متذکر شد: در فرصت ۲۰ روزه تا عید قربان لازم است تا مقامات استانی سیستان و بلوچستان، همراهی علمای مذهبی و متنفذان محلی را برای لغو مراسم و نماز عید به دست آورند تا بتوان از شیوع انفجاری کرونا در سیستان و بلوچستان جلوگیری کرد.
وی ابراز داشت: کمبود امکانات بهداشتی و درمانی در روزهای کرونایی در شرایطی بر سر مردمان این استان آوار شده که خبرها حکایت از این دارد که بیمارستان‌های استان سیستان و بلوچستان تخت خالی ندارند. آمار قربانیان و مبتلایان رکورد زده و قبرستان‌ها مملو از جمعیت شده‌اند و قطعی طولانی آب و برق نیز مشکلات را دو چندان کرده است.
دکتر اسماعیلیان ادامه داد: با توجه به همسایگی و رفت و آمدهای غیر قانونی به پاکستان وضعیت فعلی کاملاً قابل پیش‌بینی بود. کرونای دلتا که دنیا را فرا می‌گیرد استان سیستان و بلوچستان هم را درگیر خواهد کرد.
سرانه تخت بیمارستانی در سیستان نصف متوسط کشوری است!
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان توضیح داد: سرانه تخت بیمارستانی در استان سیستان و بلوچستان نصف متوسط کشوری است. از شهرها و روستاهای هم مرز با بندرعباس و جاسک تا شهرستان راسک با حدود یک میلیون و دویست هزار جمعیت فقط یک بیمارستان وجود دارد یا برای ۸۰۰ هزار نفر در جنوب استان فقط یک بیمارستان ۱۹۶ تختخوابی وجود دارد.
طی مسافت طولاتی برای تست سی تی اسکن
استوی ادامه داد: قطعا این سرانه تخت توان مبارزه با این بحران را ندارد. ۱۰ شهرستان در استان بیمارستان ندارند. مثلاً یک شهر با ۵۰ هزار نفر جمعیت دو پزشک عمومی دارد. در بیمارستان دلگان دستگاه سی تی اسکن وجود ندارد. کسی بخواهد سی تی ریه انجام دهد باید ۱۵۰ کیلومتر تا ایرانشهر بیاید تا تست سی تی اسکن بگیرند و در شهر زاهدان کل مراکز برای تست رایگان ۶ مرکز است و نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی وجود دارد.
مردم چابهار و زاهدان باید آب را از بیرون بخرند
دکتر اسماعیلیان می‌گوید: می‌گویند مردم سیستان و بلوچستان ماسک نمی‌زنند در حالی که باید ببینیم اولویت اصلی مردم ما کرونا است یا خیر. مردم استان دغدغه اصلی‌شان مایحتاج اولیه زندگی به ویژه آب آشامیدنی است. التماس می‌کنند که مردم از خانه خارج نشوند در حالیکه مردم چابهار و زاهدان آب آشامیدنی و پخت و پز را باید از بیرون بخرند.
وضعیت اسف بار بیمارستان سراوان!
این متخصص رادیولوژی عنوان کرد: نزدیک به ۲۵ درصد مردم زاهدان با تنش آبی مواجهند. بیش از ۴۰۰ روستای چابهار آب آشامیدنی ندارند و با تانکر آبرسانی می‌شوند. ۲۵۰۰ روستا در استان شبکه آبرسانی ندارند. همین دو هفته پیش بود که روستاهای نیمروز را با صحرای کربلا مقایسه کرده بودند. وقتی امکانات اولیه زندگی فراهم نیست چگونه توقع دارند اولویت اولیه‌شان کرونا باشد؟ بیمارستان سراوان متخصص عفونی ندارد. پرستاران بیماران کرونایی را ویزیت می‌کنند. بیمارستان آنجا تهویه ندارد. از هر ۱۰ تست ۸ تا مثبت می‌شود. در مراکز، کمبود تست به وفور دیده می‌شود. وی مطرح کرد: در جنوب استان سیستان و بلوچستان یک متخصص ریه و عفونی وجود دارد و اگربه بیمارستان‌های کرمان، یزد و اصفهان و مشهد مراجعه کنید درصد زیادی از بیماران آنجا اهل سیستان و بلوچستان هستند. کسی که در شیرآباد و آهوران و روستاهای چابهار زندگی می‌کند دغدغه اصلی‌اش کرونا نیست بلکه آب است.
.jpg)
فوت 118 نفر در یک هفته اخیر!
دکتر اسماعیلیان اضافه کرد: ۱۱۸ نفر در شهر زاهدان طی یک هفته گذشته به‌خاطر کرونا جان‌شان را از دست دادند. در یک هفته گذشته ۱۱۸ نفر مبتلا به کرونا در زاهدان فوت کردند. هر ۹۰ دقیقه یک نفر در استان جانش را از دست می‌دهد. هر ساعت تست ۵۰ نفر در سیستان و بلوچستان مثبت می‌شود. با توجه به کمبود مراکز تست‌گیری و بیمارانی که دسترسی به بیمارستان ندارند آمارها بیشتر از این است.
این متخصص افزود: روستائیان تا زمانی که حال‌شان بد نشود بیمارستان نمی‌روند چون برای یک روستایی هزینه دارد ۲۰۰ هزار تومان باید کرایه دهد از روستا به مرکز متوسط درمانی برسد. استان ما با این اوضاع تعداد کشته‌هایش خیلی زیاد است. بیمارستان‌های شهر تخت خالی ندارند همه سرگردانند. کمبود تجهیزات به شدت گریبان بیماران را گرفته است. از دستکش لاتکس بگیر تا سرم تزریقی دچار کمبود است.
وضعیت سیستان و بلوچستان از قرمز هم فراتر رفته است
وی مطرح کرد: وضعیت استان سیستان و بلوچستان از قرمز هم فراتر رفته است. ساکنان این استان جنوبی از برخی سوء مدیریت‌ها گلایه می‌کنند. خیلی از افراد با ریه خراب به بیمارستان می‌آیند تا دم مرگ خانه‌شان می‌مانند. پراکندگی جمعیت در این استان زیاد است.
دکتر اسماعیلیان می‌گوید: هر اندازه از مرکز شهر زاهدان، خاش و ایرانشهر دور می‌شویم به همان نسبت امکانات اولیه شهری کمتر می‌شود. دسترسی به مراکز بهداشتی متناسب با پراکندگی جمعیت نیست. اینها باعث شده مردم به طب سنتی روی بیاورند و زمانی که کارد به استخوانشان می‌رسد به پزشک مراجعه می‌کنند. این فرهنگ طبابت بخصوص در منطقه بلوچستان غالب است.
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان ابراز داشت: در این استان مردم به دلیل فقر مالی به درمان‌های سنتی و ارزان قیمت روی می‌آورند و از طرفی متخصص در آن منطقه خیلی کم است. در مراکز استان از جمله زاهدان و خاش و ایرانشهر پزشکان به‌صورت طرحی حضور دارند ولی در سایر مناطق استان کمبود متخصص وجود دارد. حتی در زمانی که بحث این بود در هرمزگان واریانت دلتا غالب است اما ارتباطات نزدیک با استان برقرار بود و کسی مراجعه نمی‌کرد که علائمشان دیده شود.
تیم واکنش سریع کرونای وزارت بهداشت در سیستان و بلوچستان فعال شده
وی ادامه داد: مردم این منطقه در خانه با تعداد جمعیت بالا زندگی می‌کنند. برای همین آمار ابتلا و ناقلین بسیار بالا است. در حالی که با آموزش می‌توانستیم کمکشان کنیم. با اینکه۱۸ ماه از شیوع کرونا گذشته بود ولی این استان برخلاف سایر استان‌ها پیک کرونایی را تجربه نکرده بود و به مردم آموزش داده نشده بود. حال این مردم با پیک مواجهند و برخی شایعات و شبه علم آنها را از مراجعه به بیمارستان منع می‌کند. در حالی که واریانت دلتا در هند شیوع داشت و ارتباطات تنگاتنگ بین این استان و پاکستان و هند هم برقرار بود اما به‌موقع فکر نکردیم و هشدار ندادیم. دکتر اسماعیلیان می‌گوید: هم اکنون تیم واکنش سریع کرونای وزارت بهداشت در سیستان و بلوچستان فعال شده است و تلاش می‌شود تمام امکانات لازم برای مهار این بیماری در سیستان و بلوچستان فراهم شود و دلیل افزایش ابتلا به کرونا و مرگ‌ومیر ناشی از آن در سیستان و بلوچستان، ورود ویروس وارداتی از مرزهای شرقی و جنوبی به کشور است.
این متخصص در پایان گفت: تنها راه مقابله با این ویروس، واکسیناسیون همگانی است که برای مهار این بیماری در استان تلاش می‌کنیم هرچه سریع‌تر واکسیناسیون افراد بالای ۵۰سال را شروع کنیم. ضمن درخواست همکاری مردم در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی تاکید می‌شود در دو هفته آینده فقط صنوف ضروری که ارتباط مستقیم با معیشت مردم دارند، مجوز فعالیت خواهند داشت تا از این موج عبور و به واکسیناسیون کامل برسیم.
علامت‌های کرونای دلتا با کرونای قبلی فرق می‌کند
در ادامه نیز دکتر مرزبان در اینباره اظهار داشت: بیماری کووید ۱۹ با تمام عوارضی که از خود در سراسر دنیا برجای گذشته است، هنوز به طور کامل مهار نشده و هر روز خبرهای تازه‌ای از نوع جهش یافته و تاخت و تاز این ویروس در جهان به گوش می‌رسد.
وی بیان کرد: براساس اعلام پایگاه خبری چینی «سوت چاینا مورنیگ‌پست»، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که نوع «دلتا» ویروس کرونا که در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور مواردی از آن ثبت شده است، می‌رود تا به بیماری غالب ناشی از کووید ۱۹ در سطح جهان تبدیل شود.
این فیزیوتراپیست مطرح کرد: نوع جهش یافته ویروس کرونا که کانون آن کشور هند گزارش شده است در اکثر کشورهای اروپایی در حال افزایش است و حتی در کشور آسیایی ویتنام نیز که پیشتر خبر از مهار کامل ویروس کرونا اعلام شده بود نیز نوع دلتا شایع شده است و در کشورهایی مانند استرالیا، اندونزی، سنگاپور، انگلیس، هنگ کنگ نیز خبرهایی در خصوص جهش این نوع از ویروس منتشر شده است.
وی بیان کرد: نوع هندی کرونا موسوم به (دلتا) پس از درنوردیدن ۸۰ کشور اکنون به ایران رسیده و درحال مغلوب کردن شهرهای کشور است. از همین رو ستاد ملی مقابله با کرونا و مقامات بهداشتی هشدار داده‌اند که این نوع از کرونا، قدرت سرایت بیشتری نسبت به نوع انگلیسی و نوع ووهان دارد، پس باید کاملا هوشیار درباره مقابله با ویروس منحوس عمل کرد. دکترمرزبان ادامه داد: اوایل اردیبهشت ماه بود که وزارت بهداشت از ورود سویه هندی کرونا به کشور هشداد داد. حالا پس از گذشت دوماه به نظر می‌رسد که این سویه ویروس کرونا درحال تبدیل شدن به ویروس غالب در کشور است. به همین خاطر متخصصان علائم و عوامل پیشگیری از این بیماری را ذکر کرده‌اند تا افراد پیش از رخ دادن اتفاقی ناگوار از پیشرفت سویه هندی جلوگیری کنند.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران افزود: تمامی این جهش در اکثر ویروس‌ها دیده می‌شود و چندان علائم و تغییر متفاوتی در جهش‌ها دیده نمی‌شود. بااین حال برخی از گونه‌های جهش یافته ممکن است با سرعت بیشتری انتقال یابند و یا حتی عوارض حادتری ایجاد کنند. برخی نیز از سد ایمنی واکسن‌ها می‌گذرند که باید بررسی کرد که آیا واکسن‌های ساخته شده می‌توانند روی کرونای دلتا اثرگذار باشند یا خیر.
وی می‌گوید: سویه هندی کرونا با نام علمی B. ۱.۶۱۷. ۲ نخستین بار در هند شناسایی شد. این نوع ویروس جهشی در پروتئین شاخکی پیدا کرده و با نام کِی-۴۱۷-اِن موسوم است. وزارت بهداشت هند در بیانیه‌ای اعلام کرده است: «جهش کِی-۴۱۷-اِن توجه را جلب کرده، چون در سویه بتا (بی-یک-۳۵۱) هم وجود داشت و گزارش شده قابلیت فرار از سیستم ایمنی را دارد.
دکترمرزبان عنوان کرد: براساس نظریه برخی کارشناسان حوزه سلامت، تب در بیماری کرونای دلتا معمول بوده و مقدار تکثیر کرونای دلتا در بدن فرد مبتلا بسیار بالاتر از چیزی است که در شروع این همه‌گیری مشاهده شد. درواقع فرد مبتلا پس از ۳ یا ۴ روز به شدت مریض می‌شود. سرفه، سردرد، گلودرد، آبریزش بینی، تنگی نفس، سردرد، خستگی، از دست دادن حس بویایی یا چشایی از جمله علائمی است که تاکنون گزارش شده است.
این متخصص تصریح کرد: علامت‌های کرونای دلتا با کرونای قبلی فرق می‌کند. علائم کرونای دلتا با آبریزش بینی، تب و گلو درد آغاز می‌شود و شبیه سرماخوردگی است که در کمتر از ۴۸ ساعت علائم آن بروز می‌کند. سه تا چهار روز این علائم وجود دارد و سپس به درگیری ریه می‌انجامد. درگیری ریه این نوع جهش یافته از ویروس تاکنون مانند ویروس انگلیسی بوده است. هنگامی که جوان‌ترها به این بیماری دچار می‌شوند ممکن است احساس سرماخوردگی داشته باشند، درحالی که عامل انتقال به افراد در خطر ابتلای شدید هستند.
وی گفت: در نوع ووهان ویروس کرونا، آبریزش بینی از علایم ابتلا محسوب نمی‌شد و اغلب با گلودرد و درگیری دستگاه تنفسی فوقانی مواجه بودیم، اما در گونه دلتا، آبریزش بینی شیوع دارد.
دکترمرزبان ابراز داشت: در کشور هند داده‌هایی ارائه شد که نشان از افزایش میکروترومبوزها (لخته‌های خونی کوچک) در جریان ابتلا به واریانت دلتا نسبت به کرونای ووهان داشت، اما به علت نبود مستندات کافی از میزان این عارضه در نوع چینی، این مطالعات قابل تاکید نیست. این متخصص می‌گوید: شیوع قارچ سیاه یا ساده که پس از گسترش گونه دلتا در هند گزارش شد، در زمان همه‌گیری کرونا ویروس ووهان در کشور وجود داشت، بنابراین عارضه جدیدی نیست و به نظر نمی‌رسد با شیوع کرونای هندی، این مشکل نیز شایع شود.
وی تصریح کرد: طبق گزارشاتی که از این نوع بیماری دریافت شده علائم این بیماری نسبت به گذشته کمی شدیدتر است زیرا کارشناسان به این باور رسیده‌اند که قدرت سرایت‌پذیری کرونای دلتا ۴۰درصد بیشتر از کرونای آلفا است. براساس بررسی سازمان بهداشت عمومی بریتانیا که روی بیش از ۳۸هزار نفر مبتلا به کووید۱۹ انجام شده بود، مشخص شد که کرونای دلتا، ۶۱.۲درصد بیشتر از کرونای آلفا خطر بستری شدن افراد در بیمارستان را بالا می‌برد.
دکتر مرزبان ادامه داد: مستندات اخیر نشان می‌دهد این نوع از کرونا ویروس‌ها قدرت سرایت‌پذیری بیشتری نسبت به گونه انگلیسی دارد و نرخ بستری بیماران را نیز افزایش می‌دهد و میزان مرگ و میر ناشی از گونه دلتا نسبت به واریانت‌های پیشین بیشتر است
این فیزیوتراپیست اظهار کرد: گزارش‌ها از موارد مرگ و میر ناشی از گونه دلتا در کشورهای دیگر نشان می‌دهد، افرادی که واکسینه نشده‌اند یا واکسیناسیون آنها کامل نشده است، در معرض خطربیشتری قرار دارند. در برخی کشورها این گونه به عنوان ویروس غالب در حال گسترش است و حتی در کشور آمریکا باوجود پوشش ۵۰ درصدی واکسیناسیون، شیوع ۲۰ تا ۵۰ درصدی کرونای هندی گزارش شده و در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: حتی افرادی که واکسن زده‌اند نیز در معرض خطر این ویروس قرار دارند و ممکن است آن را به دیگران منتقل کنند؛ بنابراین باید پروتکل‌های بهداشتی به‌طور کامل رعایت شود. توصیه می‌شود اگر کسی علائم کرونای دلتا را دارد، ۴۸ تا ۷۲ ساعت در خانه بماند و از طریق تماس تلفنی با پزشکان در تماس باشد. در خانه ماندن هم باعث می‌شود که افراد ناقل بیماری به دیگران نباشند و هم استراحت موجب می‌شود افراد به کووید سبک‌تری مبتلا شوند.
تاثیر فایزر یا آسترازنکا در برابر نوع دلتای ویروس کرونا
دکتر مرزبان متذکر شد: در حال حاضر بستری بیماران کرونایی در یک جا و مکان متمرکز نیست و تمام بیمارستان‌های سطح شهرها بیمار کووید پذیرش می‌کنند اما تعداد بیماران سرپایی در یک هفته اخیر افرایش داشته و ظرفیت بستری‌ها در بیمارستان‌ها نیز تقریبا تکمیل است.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: برخی شواهد نشانگر این است که برخی از واکسن‌های کووید۱۹ توانایی شکست دادن کرونای دلتا را دارند. سازمان بهداشت عمومی بریتانیا (PHE) اعلام کرده است که دو دوز واکسن‌های فایزر یا آسترازنکا در برابر نوع دلتای ویروس کرونا بسیار موثر هستند.
وی بیان کرد: اثربخشی واکسیناسیون به نوع واکسن بستگی دارد، طبق آخرین مطالعات اعلام شده، واکسن فایزر تنها ۹۲ درصد می‌تواند در برابر گونه هندی محافظت ایجاد کند.» واکسن بر تمامی جهش‌های ویروس کرونا تاثیر دارد و تاکنون اطلاعاتی در خصوص‌عدم تاثیر واکسن بر نوع دلتا بدست نیامده است. در مجموع ثابت شده است که واکسن بر روی انواع جهش‌ها حتی نوع دلتا موثر است چرا که قطعه‌ای که برای واکسن انتخاب می‌شود معمولا اپیتوپ‌های زیادی را در بر می‌گیرد و صرفا یک نوع آنتی بادی تولید نمی‌شود. دکتر مرزبان تصریح کرد: اپیتوپ‌ها در واقع مولکول‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن را برای پاسخ دادن تحریک می‌کنند و در یک واکسن انواع اپیتوپ‌ها استفاده شده و بدیهی است که بر روی نوع دلتا نیز اثربخش است، گرچه این احتمال وجود خواهد داشت که در نوع واکسنی که تزریق می‌شود، میزان اثربخشی متفاوت باشد، اما در مجموع، واکسن بر روی انواع ویروس جهش یافته اثرگذار است چرا که تزریق واکسن عامل مهمی در کاهش مرگ‌ومیرهای ناشی از ابتلا به ویروس کروناست. »
این فیزیوتراپیست عنوان کرد: به دلیل اینکه یکی از اجزاء اصلی گروه درمانی مبارزه با کرونا، فیزیوتراپیست‌ها هستند، در این زمان با از خود گذشتگی در تماس مستقیم با بیماران مبتلا به کرونا بودند و در جهت درمان‌شان کوشیدند و تعدادی هم خود مبتلا شدند و تعدادی هم متاسفانه فوت کردند. لازم می‌دانم به نوبه خودم از تمام تلاش‌های همکارانم تشکر کنم و از مردم عزیز کشورم هم درخواست دارم که قدرشناس تلاش‌های فیزیوتراپیست‌های عزیز در این دوران باشند و به دلیل حفظ سلامت‌شان از حضور در تجمعات خودداری و حتما در صورت لزوم جهت بیرون رفتن برای کارهای ضروری از ماسک و دستکش استفاده کنند تا هر چه زودتر میزان شیوع این ویروس و تلفات جانی‌اش به حداقل برسد.
وی ابرازداشت: نقش مهم فیزیوتراپی در درمان بیماری کرونا در یکی از جدیدترین مقالات در ماه مارچ و با شیوع کرونا در جهان توسط متخصصان در ایتالیا به چاپ رسیده است که به اهمیت نقش فیزیوتراپی تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ اشاره شده است. فیزیوتراپیست‌ها به عنوان عضوی از تیم چندگانه درمان در بخش مراقبت ویژه نقش موثری در کاهش عوارض تنفسی و جلوگیری از ضعف ناشی از بستری در بخش مراقبت ویژه ایفا می‌کند.
دکتر مرزبان افزود: از آنجا که یکی از مهمترین ارگان‌هایی که به دنبال بیماری کووید ۱۹ درگیر می‌شود، سیستم تنفسی است، بنابراین نقش فیزیوتراپیست‌ها به خصوص در زمینه فیزیوتراپی تنفسی در کنار دیگر متخصصین سلامت نقش مهمی در درمان و مراقبت این دسته از بیماران و غلبه بر علائم تنفسی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ قابل اهمیت است.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران اظهار داشت: برای درمان و بهبود عملکرد تنفسی مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ علاوه بر درمان طبی، انجام تکنیک‌های بازتوانی و فیزیوتراپی ریوی بسیار ضروری است. همچنین این اقدامات به عنوان آموزش‌های خودمراقبتی و ورزش‌های تنفسی برای بیماران قرنطینه در منزل توصیه می‌شود. وی افزود: با توجه به اینکه مطالعات زیادی در مورد اثربخشی توانبخشی ریوی در بیماری‌هایِ مختلف درگیر‌کننده ریه انجام شده است. توانبخشی ریوی تکنیک‌های متعدد و مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به تمرین‌های تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه اشاره کرد که کمک به پاکسازی راههای هوایی، ایجاد الگوی تنفسی عمیق، افزایش اشباع اکسیژن شریانی و بهبود حجم‌های ریوی و افزایش حجم بازدم ارادی در ثانیه اول و ظرفیت حیاتی اجباری می‌گردد.
دکتر مرزبان مطرح کرد: عفونت ریه یکی از مهمترین علائم ابتلا به بیماری کرونا محسوب می‌شود که شامل چهار نوع است؛ نوع خفیف که علائم قابل توجهی از آن در رادیوگرافی ریه دیده نمی‌شود، نوع متوسط که بیمار طی آن دچار تب و علائم تنفسی شده و عفونت ریه در عکس قابل مشاهده است، نوع شدید که بیمار به سختی نفس می‌کشد و نوع شدید بحرانی که بیمار قادر به نفس کشیدن نیست و به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارد؛ در مرحله شدید بحرانی، عملکرد سایر اندام‌های بدن نیز با مشکل رو به رو می‌شود.
این متخصص اضافه کرد: متخصصان معتقد هستند که فیزیوتراپی تنفسی می‌تواند تا پیش از بروز مرحله حاد تنفسی، به بهبود عملکرد ریه‌ها و کاهش علائم بیماری کمک کند. این روش درمانی شامل تمرینات بدنی، تمرینات عضلات تنفسی، تمرین پاکسازی ریه، تمرینات انگیزشی، تنفس عمیق و آرام و تنفس دیافراگمی می‌شود. علاوه بر تمرینات تنفسی، ورزش‌های کل بدن مانند حرکت مچ دست و پا، بالا آوردن اندام‌های تحتانی، انقباض عضلات باسن، شکم و ران نیز می‌تواند در بهبود سلامت بیماران مبتلا به کرونا کمک کند.
وی عنوان کرد: فیزیوتراپیست با حفظ اصول بهداشتی و ایمنی، پوشش و تهویه مناسب، حرکات درمانی را برای بیمار اجرا می‌کند تا بیمار بتواند آنها را به درستی انجام دهد. فیزیوتراپی تنفسی عضلاتی را که در تنفس نقش دارند، تقویت کرده و با تخلیه ترشحات ریوی به تسهیل تنفس بیمارمبتلا به کووید ۱۹ کمک می‌کند. با استفاده از این روش درمانی، ظرفیت اکسیژن ریه‌ها افزایش یافته و فرد روند بهبود را سریع‌تر طی می‌کند، به طوری که به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا نمی‌کند.
دکتر مرزبان می‌گوید: متخصصان معتقد هستند که با انجام دادن بعضی تمرینات تنفسی می‌توان عملکرد سیستم تنفسی بدن را ارتقا داد تا در صورت ابتلا به بیماری کرونا فرد با مشکل تنفسی حاد مواجه نشود. به دلیل افزایش هزینه‌های بستری، کاهش خطر عفونت‌های بیمارستانی، کاهش تعداد بستری، برنامه‌های توانبخشی ریوی جهت توانمندسازی و نیز بهبود خود مراقبتی بیماران کووید ۱۹ بیش از پیش تاکید شده است؛ بنابراین نقش اصلی فیزیوتراپیست‌ها برای شروع برنامه‌های توانبخشی ریوی بیماران در زمان بستری و تاکید بر ادامه و پیگیری آن در منزل بیش از پیش آشکار می‌گردد. این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران اظهار داشت: فیزیوتراپی قفسه سینه نوعی، فیزیوتراپی است که به پاکسازی ترشحات راههای تنفسی از جمله مخاط کمک می‌کند و به این ترتیب جریان یافتن هوا در شش‌ها را بهتر نماید. انجام فیزیوتراپی قفسه سینه ممکن است نامطلوب و ناخوشایند و زمان بر باشد. فیزیوتراپی قفسه سینه شامل یکسری از تکنیک‌هایی است که توسط فیزیوتراپیست تنفسی انجام می‌شود.
وی بیان کرد: فیزیوتراپی تنفسی به عنوان یک مداخله درمانی است که شامل اصلاح الگوی تنفسی، تقویت عضلات سیستم تنفسی، تخلیه ترشحات داخل ریه و مجاری تنفسی، همچنین تحریک رفلکس سرفه و آموزش روش‌های تنفسی و تمرینات تنفسی است. برای بهتر شدن وضعیت تنفسی و اکسیژن‌رسانی به بدن بایستی این مداخله به روش‌هایی از قبیل تخلیه وضعیتی یا برونشی که در طی این روش با قرار دادن بیمار در وضعیت‌های خاص، از نیروی جاذبه جهت به حرکت درآوردن ترشحات ریوی و هدایت آنها به سمت راههای هوایی مرکزی استفاده می‌شود، پرکاشن و ویبریشن که در وضعیت‌های تخلیه وضعیتی با هدف جداسازی ترشحات از دیواره راههای هوایی انجام می‌شود، تنفس لب غنچه‌ای که یک ورزش تنفسی ساده و راحت برای کاهش علائم تنگی نفس است و باعث می‌شود تنفس موثرتر و فرکانس نفس کشیدن کمتر شود و همچنین الگوی تنفسی را بهتر می‌کند و همچنین باعث می‌شود راههای هوایی در زمان طولانی‌تری باز بمانند و بازدم طولانی‌تری داشته باشند، تنفس دیافراگماتیک که این نوع نفس کشیدن وضعیت تنفسی را بهتر و عضله دیافراگم را تقویت می‌نماید.
دکتر مرزبان ابراز کرد: دیافراگم عضله‌ای است که به صورت یک صفحه درزیر قفسه سینه قرار گرفته و سینه را از شکم جدا می‌کند. این عضله در نفس کشیدن نقش مهمی دارد. برخی بیماران بهبودیافته مبتلا به کووید ۱۹ و ترخیص‌شده به دلیل کاهش تحرک ممکن است دچار ضعف عضلات و خشکی‌های مفصلی موقت شوند که این عوامل باعث ضعف عملکرد عضلات بدن در هنگام راه رفتن می‌شود و در این زمینه نیز فیزیوتراپی می‌تواند این بیماران بهبودیافته را به زندگی عادی بازگرداند.
این متخصص متذکر شد: به دلیل توصیه متخصصان مبنی برعدم تجمعات و قرنطینه بودن اکثر افراد سالم در منزل جهت جلوگیری از شیوع کرونا و کاهش تحرکشان ممکن است دچار عوارض متعدد ناشی ازعدم تحرک شوند که در این مورد هم فیزیوتراپی با تجویز ورزش‌های مفید به افراد جامعه نقش مهمی دربهبود سلامت افراد سالم در دوران قرنطینه کرونایی می‌کند.وی در پایان گفت: راههای پیشگیری از کرونا و تمام گونه‌های جهش یافته یکسان است و هیچ تفاوتی بین راههای پیشگیری کرونای آفریقایی و هندی با بریتانیایی و چینی وجود ندارد. شستشوی مکرر دست، فاصله‌گذاری اجتماعی، پرهیز از شرکت در تجمعات، پرهیز از سفرهای بیرون شهری و درون شهری غیر ضروری و استفاده از ماسک از خانه تا خانه؛ اصول ظاهرا تکراری و ساده، اما مهمی هستند که اگر رعایت شوند، مانع ابتلای افراد به سرسخت‌ترین واریانت‌ها خواهند شد و در مقابل، اگر این نکات رعایت نشوند به ساده‌ترین سوش‌ها هم مبتلا خواهیم شد و واکسیناسیون مهمترین راه برای ایمنی در برابر جهش‌های کروناست و بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.
استان سیستان و بلوچستان با وسعتی حدود ۱۸۱۷۸۵ کیلومتر مربع پهناورترین استان کشور می‌باشد. با گسترش موج جدید شیوع کرونا در جنوب شرق کشور و وقوع شرایط بحرانی در استان سیستان و بلوچستان، حالا رسماً هشدار موج پنجم کرونا از باب گسترش مناطق قرمز کرونا از جنوب به مرکز و شمال کشور صادر شده است اما آنچه که بسیار مهم است این است که مردم این استان این روزها، به غیر از شیوع کرونا با مشکلات زیادی مانند کمبود آب و تجهیزات پزشکی و غیره دست به گریبان هستند که زندگی را برایشان بسیار سخت کرده است لذا با توجه به اهمیت موضوع در اینباره با دکتر سعید اسماعیلیان، رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان و متخصص رادیولوژی و ویدا مرزبان، فیزیوتراپیست، عضو انجمن فیزیوتراپی ایران گفتگو کرده ایم.
در ابتدا دکتر اسماعیلیان در اینباره می‌گوید: اخبار کرونا از سیستان و بلوچستان، دومین استان پروسعت در جنوب شرقی ایران نگران‌کننده است. مقامات استانی از «فاجعه انسانی» درپی «سونامی کرونا» هشدار می‌دهند و فعالان محلی نگران گسترش ابتلا از شهرها به روستاهای دورافتاده در استانی هستند که ۱۰ شهرستانش بیمارستانی ندارد.
وی اضافه کرد: با توجه به کمبود زیرساخت‌های درمانی و بعد مسافت گاه تا ۱۰۰ کیلومتری با بیمارستان موجب شده تا بیماران در شرایط بدحال به بیمارستان‌های این استان برسند. رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان بیان کرد: اخبار منتشرشده از شیوع ویروس دلتای کرونا در استان سیستان و بلوچستان روزبه‌روز تصویر ترسناک‌تری را از این استان ترسیم می‌کند. ویروس کرونای نوع دلتا در سراسر کشور گسترده شده و وضعیت در سیستان و بلوچستان قرمز است و متاسفانه موج پنجم کرونا با شدت بیشتری از موج‌های قبلی شروع شده و در حال گسترش است.
وی عنوان کرد: ضمن ابراز نگرانی از اینکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی افت داشته و به کمتر از ۷۰ درصد رسیده است، در مورد وضعیت کرونا در کشور باید گفت که اکنون ۹۲ شهر کشور از لحاظ وضعیت کرونا قرمز، ۱۸۳ شهر نارنجی و ۱۷۳ شهر زرد است.
دکتر اسماعیلیان مطرح کرد: طی روزهای اخیر خبرهای متعددی از وضعیت وخیم استان سیستان و بلوچستان منتشر شده است. بسیاری از مردم عادی در تلاش هستند تا با ارسال کمک به هم‌وطنان خود در این استان محروم کمک کنند. بسیاری از مردم به دلیل محرومیت اقتصادی توان خرید ماسک ندارد و میزان رعایت پروتکل‌ها در سیستان و بلوچستان به طور میانگین زیر ۵۰ درصد است و نیاز است که مردم عزیز و صبور آن منطقه در رعایت پروتکل‌ها دقت بیشتری را داشته باشند.
این متخصص رادیولوژی تصریح کرد: بر اساس گزارش‌های منتشر شده از سیستان و بلوچستان، بیمارستان‌های شهر زاهدان تخت خالی ندارند و بیماران در راهروها بستری هستند. پیش از این مردم استان برای درمان به استان‌های همجوار، تهران یا حتی به پاکستان می‌رفتند، اما در حال حاضر امکان این موضوع نیز وجود ندارد. وی افزود: بیش از یک هفته است که آمار روزانه مبتلایان به کرونا دراین استان بیش از یک هزار و ۲۰۰ نفر و تعداد فوتی‌ها تا ۱۹ نفر رسیده است که با آمار کشور پاکستان با ۲۲۰ میلیون نفر جمعیت برابری می‌کند.
وقتی آب آشامیدنی نباشد کرونا دغدغه مردم نیست
دکتر اسماعیلیان ادامه داد: با این حال مردم محلی سیستان و بلوچستان می‌گویند کرونا دغدغه اصلی اهالی این استان نیست و هنوز هم به روال سابق تجمعات مذهبی و اجتماعی برگزار می‌شود، رفت و آمدهای قومی و طایفه‌ای تا چند روز پیش از آن که مرز پاکستان مسدود شود همچنان برقرار بود و در مجموع تعداد کسانی که ماسکی بر صورت‌شان نیست بیشتر از دارندگان ماسک است.
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان گفت: آتش زیر خاکستر کرونا حالا در سایه کمبود امکانات درمانی و بهداشتی شعله‌ور شده و عدد مرگ و میر روزبه‌روز رکورد تازه‌ای را در این استان ثبت می‌کند. این در حالی است که بنا به گفته مردم محلی؛ وقتی آب آشامیدنی نباشد کرونا نمی‌تواند به دغدغه اصلی مردمان استان سیستان و بلوچستان بدل شود. وی افزود: از طرفی پزشکان متخصص می‌گویند این اولین بار است که استان سیستان و بلوچستان چنین پیکی را تجربه می‌کند و مردم این دیار که عادت به زندگی دسته جمعی دارند آموزش‌های لازم را در خصوص رعایت پروتکل‌های بهداشتی ندیده‌اند.
سیستان و بلوچستان سفید بود!
دکتر اسماعیلیان اظهار کرد: از طرف وزارت بهداشت ایران اعلام شده که سیستان و بلوچستان پایین‌ترین میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مقابله با ویروس کرونا را در سطح ایران دارد اما با اشاره به وضعیت استانی که پایین‌ترین شاخص‌های توسعه و رفاه را در ایران دارد باید پرسید آیا راهکارهایی برای شهروندان این استان با این شرایط اقتصادی برای رعایت پروتکل‌ها و توصیه‌های بهداشتی لحاظ شده است و بد نیست به یاد آوریم که همه اینها در حالی است که شرایط سیستان و بلوچستان تا همین چندین هفته پیش از نظر شیوع کرونا در وضعیت سفید بود.
شیوع انفجاری کرونا در عید قربان
این متخصص متذکر شد: در فرصت ۲۰ روزه تا عید قربان لازم است تا مقامات استانی سیستان و بلوچستان، همراهی علمای مذهبی و متنفذان محلی را برای لغو مراسم و نماز عید به دست آورند تا بتوان از شیوع انفجاری کرونا در سیستان و بلوچستان جلوگیری کرد.
وی ابراز داشت: کمبود امکانات بهداشتی و درمانی در روزهای کرونایی در شرایطی بر سر مردمان این استان آوار شده که خبرها حکایت از این دارد که بیمارستان‌های استان سیستان و بلوچستان تخت خالی ندارند. آمار قربانیان و مبتلایان رکورد زده و قبرستان‌ها مملو از جمعیت شده‌اند و قطعی طولانی آب و برق نیز مشکلات را دو چندان کرده است.
دکتر اسماعیلیان ادامه داد: با توجه به همسایگی و رفت و آمدهای غیر قانونی به پاکستان وضعیت فعلی کاملاً قابل پیش‌بینی بود. کرونای دلتا که دنیا را فرا می‌گیرد استان سیستان و بلوچستان هم را درگیر خواهد کرد.
سرانه تخت بیمارستانی در سیستان نصف متوسط کشوری است!
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان توضیح داد: سرانه تخت بیمارستانی در استان سیستان و بلوچستان نصف متوسط کشوری است. از شهرها و روستاهای هم مرز با بندرعباس و جاسک تا شهرستان راسک با حدود یک میلیون و دویست هزار جمعیت فقط یک بیمارستان وجود دارد یا برای ۸۰۰ هزار نفر در جنوب استان فقط یک بیمارستان ۱۹۶ تختخوابی وجود دارد.
طی مسافت طولاتی برای تست سی تی اسکن
استوی ادامه داد: قطعا این سرانه تخت توان مبارزه با این بحران را ندارد. ۱۰ شهرستان در استان بیمارستان ندارند. مثلاً یک شهر با ۵۰ هزار نفر جمعیت دو پزشک عمومی دارد. در بیمارستان دلگان دستگاه سی تی اسکن وجود ندارد. کسی بخواهد سی تی ریه انجام دهد باید ۱۵۰ کیلومتر تا ایرانشهر بیاید تا تست سی تی اسکن بگیرند و در شهر زاهدان کل مراکز برای تست رایگان ۶ مرکز است و نابرابری در دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی وجود دارد.
مردم چابهار و زاهدان باید آب را از بیرون بخرند
دکتر اسماعیلیان می‌گوید: می‌گویند مردم سیستان و بلوچستان ماسک نمی‌زنند در حالی که باید ببینیم اولویت اصلی مردم ما کرونا است یا خیر. مردم استان دغدغه اصلی‌شان مایحتاج اولیه زندگی به ویژه آب آشامیدنی است. التماس می‌کنند که مردم از خانه خارج نشوند در حالیکه مردم چابهار و زاهدان آب آشامیدنی و پخت و پز را باید از بیرون بخرند.
وضعیت اسف بار بیمارستان سراوان!
این متخصص رادیولوژی عنوان کرد: نزدیک به ۲۵ درصد مردم زاهدان با تنش آبی مواجهند. بیش از ۴۰۰ روستای چابهار آب آشامیدنی ندارند و با تانکر آبرسانی می‌شوند. ۲۵۰۰ روستا در استان شبکه آبرسانی ندارند. همین دو هفته پیش بود که روستاهای نیمروز را با صحرای کربلا مقایسه کرده بودند. وقتی امکانات اولیه زندگی فراهم نیست چگونه توقع دارند اولویت اولیه‌شان کرونا باشد؟ بیمارستان سراوان متخصص عفونی ندارد. پرستاران بیماران کرونایی را ویزیت می‌کنند. بیمارستان آنجا تهویه ندارد. از هر ۱۰ تست ۸ تا مثبت می‌شود. در مراکز، کمبود تست به وفور دیده می‌شود. وی مطرح کرد: در جنوب استان سیستان و بلوچستان یک متخصص ریه و عفونی وجود دارد و اگربه بیمارستان‌های کرمان، یزد و اصفهان و مشهد مراجعه کنید درصد زیادی از بیماران آنجا اهل سیستان و بلوچستان هستند. کسی که در شیرآباد و آهوران و روستاهای چابهار زندگی می‌کند دغدغه اصلی‌اش کرونا نیست بلکه آب است.
فوت 118 نفر در یک هفته اخیر!
دکتر اسماعیلیان اضافه کرد: ۱۱۸ نفر در شهر زاهدان طی یک هفته گذشته به‌خاطر کرونا جان‌شان را از دست دادند. در یک هفته گذشته ۱۱۸ نفر مبتلا به کرونا در زاهدان فوت کردند. هر ۹۰ دقیقه یک نفر در استان جانش را از دست می‌دهد. هر ساعت تست ۵۰ نفر در سیستان و بلوچستان مثبت می‌شود. با توجه به کمبود مراکز تست‌گیری و بیمارانی که دسترسی به بیمارستان ندارند آمارها بیشتر از این است.
این متخصص افزود: روستائیان تا زمانی که حال‌شان بد نشود بیمارستان نمی‌روند چون برای یک روستایی هزینه دارد ۲۰۰ هزار تومان باید کرایه دهد از روستا به مرکز متوسط درمانی برسد. استان ما با این اوضاع تعداد کشته‌هایش خیلی زیاد است. بیمارستان‌های شهر تخت خالی ندارند همه سرگردانند. کمبود تجهیزات به شدت گریبان بیماران را گرفته است. از دستکش لاتکس بگیر تا سرم تزریقی دچار کمبود است.
وضعیت سیستان و بلوچستان از قرمز هم فراتر رفته است
وی مطرح کرد: وضعیت استان سیستان و بلوچستان از قرمز هم فراتر رفته است. ساکنان این استان جنوبی از برخی سوء مدیریت‌ها گلایه می‌کنند. خیلی از افراد با ریه خراب به بیمارستان می‌آیند تا دم مرگ خانه‌شان می‌مانند. پراکندگی جمعیت در این استان زیاد است.
دکتر اسماعیلیان می‌گوید: هر اندازه از مرکز شهر زاهدان، خاش و ایرانشهر دور می‌شویم به همان نسبت امکانات اولیه شهری کمتر می‌شود. دسترسی به مراکز بهداشتی متناسب با پراکندگی جمعیت نیست. اینها باعث شده مردم به طب سنتی روی بیاورند و زمانی که کارد به استخوانشان می‌رسد به پزشک مراجعه می‌کنند. این فرهنگ طبابت بخصوص در منطقه بلوچستان غالب است.
رئیس بیمارستان ولایت شهرستان راسک استان سیستان و بلوچستان ابراز داشت: در این استان مردم به دلیل فقر مالی به درمان‌های سنتی و ارزان قیمت روی می‌آورند و از طرفی متخصص در آن منطقه خیلی کم است. در مراکز استان از جمله زاهدان و خاش و ایرانشهر پزشکان به‌صورت طرحی حضور دارند ولی در سایر مناطق استان کمبود متخصص وجود دارد. حتی در زمانی که بحث این بود در هرمزگان واریانت دلتا غالب است اما ارتباطات نزدیک با استان برقرار بود و کسی مراجعه نمی‌کرد که علائمشان دیده شود.
تیم واکنش سریع کرونای وزارت بهداشت در سیستان و بلوچستان فعال شده
وی ادامه داد: مردم این منطقه در خانه با تعداد جمعیت بالا زندگی می‌کنند. برای همین آمار ابتلا و ناقلین بسیار بالا است. در حالی که با آموزش می‌توانستیم کمکشان کنیم. با اینکه۱۸ ماه از شیوع کرونا گذشته بود ولی این استان برخلاف سایر استان‌ها پیک کرونایی را تجربه نکرده بود و به مردم آموزش داده نشده بود. حال این مردم با پیک مواجهند و برخی شایعات و شبه علم آنها را از مراجعه به بیمارستان منع می‌کند. در حالی که واریانت دلتا در هند شیوع داشت و ارتباطات تنگاتنگ بین این استان و پاکستان و هند هم برقرار بود اما به‌موقع فکر نکردیم و هشدار ندادیم. دکتر اسماعیلیان می‌گوید: هم اکنون تیم واکنش سریع کرونای وزارت بهداشت در سیستان و بلوچستان فعال شده است و تلاش می‌شود تمام امکانات لازم برای مهار این بیماری در سیستان و بلوچستان فراهم شود و دلیل افزایش ابتلا به کرونا و مرگ‌ومیر ناشی از آن در سیستان و بلوچستان، ورود ویروس وارداتی از مرزهای شرقی و جنوبی به کشور است.
این متخصص در پایان گفت: تنها راه مقابله با این ویروس، واکسیناسیون همگانی است که برای مهار این بیماری در استان تلاش می‌کنیم هرچه سریع‌تر واکسیناسیون افراد بالای ۵۰سال را شروع کنیم. ضمن درخواست همکاری مردم در رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی تاکید می‌شود در دو هفته آینده فقط صنوف ضروری که ارتباط مستقیم با معیشت مردم دارند، مجوز فعالیت خواهند داشت تا از این موج عبور و به واکسیناسیون کامل برسیم.
علامت‌های کرونای دلتا با کرونای قبلی فرق می‌کند
در ادامه نیز دکتر مرزبان در اینباره اظهار داشت: بیماری کووید ۱۹ با تمام عوارضی که از خود در سراسر دنیا برجای گذشته است، هنوز به طور کامل مهار نشده و هر روز خبرهای تازه‌ای از نوع جهش یافته و تاخت و تاز این ویروس در جهان به گوش می‌رسد.
وی بیان کرد: براساس اعلام پایگاه خبری چینی «سوت چاینا مورنیگ‌پست»، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که نوع «دلتا» ویروس کرونا که در حال حاضر در بیش از ۷۰ کشور مواردی از آن ثبت شده است، می‌رود تا به بیماری غالب ناشی از کووید ۱۹ در سطح جهان تبدیل شود.
این فیزیوتراپیست مطرح کرد: نوع جهش یافته ویروس کرونا که کانون آن کشور هند گزارش شده است در اکثر کشورهای اروپایی در حال افزایش است و حتی در کشور آسیایی ویتنام نیز که پیشتر خبر از مهار کامل ویروس کرونا اعلام شده بود نیز نوع دلتا شایع شده است و در کشورهایی مانند استرالیا، اندونزی، سنگاپور، انگلیس، هنگ کنگ نیز خبرهایی در خصوص جهش این نوع از ویروس منتشر شده است.
وی بیان کرد: نوع هندی کرونا موسوم به (دلتا) پس از درنوردیدن ۸۰ کشور اکنون به ایران رسیده و درحال مغلوب کردن شهرهای کشور است. از همین رو ستاد ملی مقابله با کرونا و مقامات بهداشتی هشدار داده‌اند که این نوع از کرونا، قدرت سرایت بیشتری نسبت به نوع انگلیسی و نوع ووهان دارد، پس باید کاملا هوشیار درباره مقابله با ویروس منحوس عمل کرد. دکترمرزبان ادامه داد: اوایل اردیبهشت ماه بود که وزارت بهداشت از ورود سویه هندی کرونا به کشور هشداد داد. حالا پس از گذشت دوماه به نظر می‌رسد که این سویه ویروس کرونا درحال تبدیل شدن به ویروس غالب در کشور است. به همین خاطر متخصصان علائم و عوامل پیشگیری از این بیماری را ذکر کرده‌اند تا افراد پیش از رخ دادن اتفاقی ناگوار از پیشرفت سویه هندی جلوگیری کنند.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران افزود: تمامی این جهش در اکثر ویروس‌ها دیده می‌شود و چندان علائم و تغییر متفاوتی در جهش‌ها دیده نمی‌شود. بااین حال برخی از گونه‌های جهش یافته ممکن است با سرعت بیشتری انتقال یابند و یا حتی عوارض حادتری ایجاد کنند. برخی نیز از سد ایمنی واکسن‌ها می‌گذرند که باید بررسی کرد که آیا واکسن‌های ساخته شده می‌توانند روی کرونای دلتا اثرگذار باشند یا خیر.
وی می‌گوید: سویه هندی کرونا با نام علمی B. ۱.۶۱۷. ۲ نخستین بار در هند شناسایی شد. این نوع ویروس جهشی در پروتئین شاخکی پیدا کرده و با نام کِی-۴۱۷-اِن موسوم است. وزارت بهداشت هند در بیانیه‌ای اعلام کرده است: «جهش کِی-۴۱۷-اِن توجه را جلب کرده، چون در سویه بتا (بی-یک-۳۵۱) هم وجود داشت و گزارش شده قابلیت فرار از سیستم ایمنی را دارد.
دکترمرزبان عنوان کرد: براساس نظریه برخی کارشناسان حوزه سلامت، تب در بیماری کرونای دلتا معمول بوده و مقدار تکثیر کرونای دلتا در بدن فرد مبتلا بسیار بالاتر از چیزی است که در شروع این همه‌گیری مشاهده شد. درواقع فرد مبتلا پس از ۳ یا ۴ روز به شدت مریض می‌شود. سرفه، سردرد، گلودرد، آبریزش بینی، تنگی نفس، سردرد، خستگی، از دست دادن حس بویایی یا چشایی از جمله علائمی است که تاکنون گزارش شده است.
این متخصص تصریح کرد: علامت‌های کرونای دلتا با کرونای قبلی فرق می‌کند. علائم کرونای دلتا با آبریزش بینی، تب و گلو درد آغاز می‌شود و شبیه سرماخوردگی است که در کمتر از ۴۸ ساعت علائم آن بروز می‌کند. سه تا چهار روز این علائم وجود دارد و سپس به درگیری ریه می‌انجامد. درگیری ریه این نوع جهش یافته از ویروس تاکنون مانند ویروس انگلیسی بوده است. هنگامی که جوان‌ترها به این بیماری دچار می‌شوند ممکن است احساس سرماخوردگی داشته باشند، درحالی که عامل انتقال به افراد در خطر ابتلای شدید هستند.
وی گفت: در نوع ووهان ویروس کرونا، آبریزش بینی از علایم ابتلا محسوب نمی‌شد و اغلب با گلودرد و درگیری دستگاه تنفسی فوقانی مواجه بودیم، اما در گونه دلتا، آبریزش بینی شیوع دارد.
دکترمرزبان ابراز داشت: در کشور هند داده‌هایی ارائه شد که نشان از افزایش میکروترومبوزها (لخته‌های خونی کوچک) در جریان ابتلا به واریانت دلتا نسبت به کرونای ووهان داشت، اما به علت نبود مستندات کافی از میزان این عارضه در نوع چینی، این مطالعات قابل تاکید نیست. این متخصص می‌گوید: شیوع قارچ سیاه یا ساده که پس از گسترش گونه دلتا در هند گزارش شد، در زمان همه‌گیری کرونا ویروس ووهان در کشور وجود داشت، بنابراین عارضه جدیدی نیست و به نظر نمی‌رسد با شیوع کرونای هندی، این مشکل نیز شایع شود.
وی تصریح کرد: طبق گزارشاتی که از این نوع بیماری دریافت شده علائم این بیماری نسبت به گذشته کمی شدیدتر است زیرا کارشناسان به این باور رسیده‌اند که قدرت سرایت‌پذیری کرونای دلتا ۴۰درصد بیشتر از کرونای آلفا است. براساس بررسی سازمان بهداشت عمومی بریتانیا که روی بیش از ۳۸هزار نفر مبتلا به کووید۱۹ انجام شده بود، مشخص شد که کرونای دلتا، ۶۱.۲درصد بیشتر از کرونای آلفا خطر بستری شدن افراد در بیمارستان را بالا می‌برد.
دکتر مرزبان ادامه داد: مستندات اخیر نشان می‌دهد این نوع از کرونا ویروس‌ها قدرت سرایت‌پذیری بیشتری نسبت به گونه انگلیسی دارد و نرخ بستری بیماران را نیز افزایش می‌دهد و میزان مرگ و میر ناشی از گونه دلتا نسبت به واریانت‌های پیشین بیشتر است
این فیزیوتراپیست اظهار کرد: گزارش‌ها از موارد مرگ و میر ناشی از گونه دلتا در کشورهای دیگر نشان می‌دهد، افرادی که واکسینه نشده‌اند یا واکسیناسیون آنها کامل نشده است، در معرض خطربیشتری قرار دارند. در برخی کشورها این گونه به عنوان ویروس غالب در حال گسترش است و حتی در کشور آمریکا باوجود پوشش ۵۰ درصدی واکسیناسیون، شیوع ۲۰ تا ۵۰ درصدی کرونای هندی گزارش شده و در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: حتی افرادی که واکسن زده‌اند نیز در معرض خطر این ویروس قرار دارند و ممکن است آن را به دیگران منتقل کنند؛ بنابراین باید پروتکل‌های بهداشتی به‌طور کامل رعایت شود. توصیه می‌شود اگر کسی علائم کرونای دلتا را دارد، ۴۸ تا ۷۲ ساعت در خانه بماند و از طریق تماس تلفنی با پزشکان در تماس باشد. در خانه ماندن هم باعث می‌شود که افراد ناقل بیماری به دیگران نباشند و هم استراحت موجب می‌شود افراد به کووید سبک‌تری مبتلا شوند.
تاثیر فایزر یا آسترازنکا در برابر نوع دلتای ویروس کرونا
دکتر مرزبان متذکر شد: در حال حاضر بستری بیماران کرونایی در یک جا و مکان متمرکز نیست و تمام بیمارستان‌های سطح شهرها بیمار کووید پذیرش می‌کنند اما تعداد بیماران سرپایی در یک هفته اخیر افرایش داشته و ظرفیت بستری‌ها در بیمارستان‌ها نیز تقریبا تکمیل است.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران گفت: برخی شواهد نشانگر این است که برخی از واکسن‌های کووید۱۹ توانایی شکست دادن کرونای دلتا را دارند. سازمان بهداشت عمومی بریتانیا (PHE) اعلام کرده است که دو دوز واکسن‌های فایزر یا آسترازنکا در برابر نوع دلتای ویروس کرونا بسیار موثر هستند.
وی بیان کرد: اثربخشی واکسیناسیون به نوع واکسن بستگی دارد، طبق آخرین مطالعات اعلام شده، واکسن فایزر تنها ۹۲ درصد می‌تواند در برابر گونه هندی محافظت ایجاد کند.» واکسن بر تمامی جهش‌های ویروس کرونا تاثیر دارد و تاکنون اطلاعاتی در خصوص‌عدم تاثیر واکسن بر نوع دلتا بدست نیامده است. در مجموع ثابت شده است که واکسن بر روی انواع جهش‌ها حتی نوع دلتا موثر است چرا که قطعه‌ای که برای واکسن انتخاب می‌شود معمولا اپیتوپ‌های زیادی را در بر می‌گیرد و صرفا یک نوع آنتی بادی تولید نمی‌شود. دکتر مرزبان تصریح کرد: اپیتوپ‌ها در واقع مولکول‌هایی هستند که سیستم ایمنی بدن را برای پاسخ دادن تحریک می‌کنند و در یک واکسن انواع اپیتوپ‌ها استفاده شده و بدیهی است که بر روی نوع دلتا نیز اثربخش است، گرچه این احتمال وجود خواهد داشت که در نوع واکسنی که تزریق می‌شود، میزان اثربخشی متفاوت باشد، اما در مجموع، واکسن بر روی انواع ویروس جهش یافته اثرگذار است چرا که تزریق واکسن عامل مهمی در کاهش مرگ‌ومیرهای ناشی از ابتلا به ویروس کروناست. »
این فیزیوتراپیست عنوان کرد: به دلیل اینکه یکی از اجزاء اصلی گروه درمانی مبارزه با کرونا، فیزیوتراپیست‌ها هستند، در این زمان با از خود گذشتگی در تماس مستقیم با بیماران مبتلا به کرونا بودند و در جهت درمان‌شان کوشیدند و تعدادی هم خود مبتلا شدند و تعدادی هم متاسفانه فوت کردند. لازم می‌دانم به نوبه خودم از تمام تلاش‌های همکارانم تشکر کنم و از مردم عزیز کشورم هم درخواست دارم که قدرشناس تلاش‌های فیزیوتراپیست‌های عزیز در این دوران باشند و به دلیل حفظ سلامت‌شان از حضور در تجمعات خودداری و حتما در صورت لزوم جهت بیرون رفتن برای کارهای ضروری از ماسک و دستکش استفاده کنند تا هر چه زودتر میزان شیوع این ویروس و تلفات جانی‌اش به حداقل برسد.
وی ابرازداشت: نقش مهم فیزیوتراپی در درمان بیماری کرونا در یکی از جدیدترین مقالات در ماه مارچ و با شیوع کرونا در جهان توسط متخصصان در ایتالیا به چاپ رسیده است که به اهمیت نقش فیزیوتراپی تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ اشاره شده است. فیزیوتراپیست‌ها به عنوان عضوی از تیم چندگانه درمان در بخش مراقبت ویژه نقش موثری در کاهش عوارض تنفسی و جلوگیری از ضعف ناشی از بستری در بخش مراقبت ویژه ایفا می‌کند.
دکتر مرزبان افزود: از آنجا که یکی از مهمترین ارگان‌هایی که به دنبال بیماری کووید ۱۹ درگیر می‌شود، سیستم تنفسی است، بنابراین نقش فیزیوتراپیست‌ها به خصوص در زمینه فیزیوتراپی تنفسی در کنار دیگر متخصصین سلامت نقش مهمی در درمان و مراقبت این دسته از بیماران و غلبه بر علائم تنفسی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ قابل اهمیت است.
این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران اظهار داشت: برای درمان و بهبود عملکرد تنفسی مبتلایان به بیماری کووید ۱۹ علاوه بر درمان طبی، انجام تکنیک‌های بازتوانی و فیزیوتراپی ریوی بسیار ضروری است. همچنین این اقدامات به عنوان آموزش‌های خودمراقبتی و ورزش‌های تنفسی برای بیماران قرنطینه در منزل توصیه می‌شود. وی افزود: با توجه به اینکه مطالعات زیادی در مورد اثربخشی توانبخشی ریوی در بیماری‌هایِ مختلف درگیر‌کننده ریه انجام شده است. توانبخشی ریوی تکنیک‌های متعدد و مختلفی دارد که از جمله آنها می‌توان به تمرین‌های تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه اشاره کرد که کمک به پاکسازی راههای هوایی، ایجاد الگوی تنفسی عمیق، افزایش اشباع اکسیژن شریانی و بهبود حجم‌های ریوی و افزایش حجم بازدم ارادی در ثانیه اول و ظرفیت حیاتی اجباری می‌گردد.
دکتر مرزبان مطرح کرد: عفونت ریه یکی از مهمترین علائم ابتلا به بیماری کرونا محسوب می‌شود که شامل چهار نوع است؛ نوع خفیف که علائم قابل توجهی از آن در رادیوگرافی ریه دیده نمی‌شود، نوع متوسط که بیمار طی آن دچار تب و علائم تنفسی شده و عفونت ریه در عکس قابل مشاهده است، نوع شدید که بیمار به سختی نفس می‌کشد و نوع شدید بحرانی که بیمار قادر به نفس کشیدن نیست و به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارد؛ در مرحله شدید بحرانی، عملکرد سایر اندام‌های بدن نیز با مشکل رو به رو می‌شود.
این متخصص اضافه کرد: متخصصان معتقد هستند که فیزیوتراپی تنفسی می‌تواند تا پیش از بروز مرحله حاد تنفسی، به بهبود عملکرد ریه‌ها و کاهش علائم بیماری کمک کند. این روش درمانی شامل تمرینات بدنی، تمرینات عضلات تنفسی، تمرین پاکسازی ریه، تمرینات انگیزشی، تنفس عمیق و آرام و تنفس دیافراگمی می‌شود. علاوه بر تمرینات تنفسی، ورزش‌های کل بدن مانند حرکت مچ دست و پا، بالا آوردن اندام‌های تحتانی، انقباض عضلات باسن، شکم و ران نیز می‌تواند در بهبود سلامت بیماران مبتلا به کرونا کمک کند.
وی عنوان کرد: فیزیوتراپیست با حفظ اصول بهداشتی و ایمنی، پوشش و تهویه مناسب، حرکات درمانی را برای بیمار اجرا می‌کند تا بیمار بتواند آنها را به درستی انجام دهد. فیزیوتراپی تنفسی عضلاتی را که در تنفس نقش دارند، تقویت کرده و با تخلیه ترشحات ریوی به تسهیل تنفس بیمارمبتلا به کووید ۱۹ کمک می‌کند. با استفاده از این روش درمانی، ظرفیت اکسیژن ریه‌ها افزایش یافته و فرد روند بهبود را سریع‌تر طی می‌کند، به طوری که به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا نمی‌کند.
دکتر مرزبان می‌گوید: متخصصان معتقد هستند که با انجام دادن بعضی تمرینات تنفسی می‌توان عملکرد سیستم تنفسی بدن را ارتقا داد تا در صورت ابتلا به بیماری کرونا فرد با مشکل تنفسی حاد مواجه نشود. به دلیل افزایش هزینه‌های بستری، کاهش خطر عفونت‌های بیمارستانی، کاهش تعداد بستری، برنامه‌های توانبخشی ریوی جهت توانمندسازی و نیز بهبود خود مراقبتی بیماران کووید ۱۹ بیش از پیش تاکید شده است؛ بنابراین نقش اصلی فیزیوتراپیست‌ها برای شروع برنامه‌های توانبخشی ریوی بیماران در زمان بستری و تاکید بر ادامه و پیگیری آن در منزل بیش از پیش آشکار می‌گردد. این عضو انجمن فیزیوتراپی ایران اظهار داشت: فیزیوتراپی قفسه سینه نوعی، فیزیوتراپی است که به پاکسازی ترشحات راههای تنفسی از جمله مخاط کمک می‌کند و به این ترتیب جریان یافتن هوا در شش‌ها را بهتر نماید. انجام فیزیوتراپی قفسه سینه ممکن است نامطلوب و ناخوشایند و زمان بر باشد. فیزیوتراپی قفسه سینه شامل یکسری از تکنیک‌هایی است که توسط فیزیوتراپیست تنفسی انجام می‌شود.
وی بیان کرد: فیزیوتراپی تنفسی به عنوان یک مداخله درمانی است که شامل اصلاح الگوی تنفسی، تقویت عضلات سیستم تنفسی، تخلیه ترشحات داخل ریه و مجاری تنفسی، همچنین تحریک رفلکس سرفه و آموزش روش‌های تنفسی و تمرینات تنفسی است. برای بهتر شدن وضعیت تنفسی و اکسیژن‌رسانی به بدن بایستی این مداخله به روش‌هایی از قبیل تخلیه وضعیتی یا برونشی که در طی این روش با قرار دادن بیمار در وضعیت‌های خاص، از نیروی جاذبه جهت به حرکت درآوردن ترشحات ریوی و هدایت آنها به سمت راههای هوایی مرکزی استفاده می‌شود، پرکاشن و ویبریشن که در وضعیت‌های تخلیه وضعیتی با هدف جداسازی ترشحات از دیواره راههای هوایی انجام می‌شود، تنفس لب غنچه‌ای که یک ورزش تنفسی ساده و راحت برای کاهش علائم تنگی نفس است و باعث می‌شود تنفس موثرتر و فرکانس نفس کشیدن کمتر شود و همچنین الگوی تنفسی را بهتر می‌کند و همچنین باعث می‌شود راههای هوایی در زمان طولانی‌تری باز بمانند و بازدم طولانی‌تری داشته باشند، تنفس دیافراگماتیک که این نوع نفس کشیدن وضعیت تنفسی را بهتر و عضله دیافراگم را تقویت می‌نماید.
دکتر مرزبان ابراز کرد: دیافراگم عضله‌ای است که به صورت یک صفحه درزیر قفسه سینه قرار گرفته و سینه را از شکم جدا می‌کند. این عضله در نفس کشیدن نقش مهمی دارد. برخی بیماران بهبودیافته مبتلا به کووید ۱۹ و ترخیص‌شده به دلیل کاهش تحرک ممکن است دچار ضعف عضلات و خشکی‌های مفصلی موقت شوند که این عوامل باعث ضعف عملکرد عضلات بدن در هنگام راه رفتن می‌شود و در این زمینه نیز فیزیوتراپی می‌تواند این بیماران بهبودیافته را به زندگی عادی بازگرداند.
این متخصص متذکر شد: به دلیل توصیه متخصصان مبنی برعدم تجمعات و قرنطینه بودن اکثر افراد سالم در منزل جهت جلوگیری از شیوع کرونا و کاهش تحرکشان ممکن است دچار عوارض متعدد ناشی ازعدم تحرک شوند که در این مورد هم فیزیوتراپی با تجویز ورزش‌های مفید به افراد جامعه نقش مهمی دربهبود سلامت افراد سالم در دوران قرنطینه کرونایی می‌کند.وی در پایان گفت: راههای پیشگیری از کرونا و تمام گونه‌های جهش یافته یکسان است و هیچ تفاوتی بین راههای پیشگیری کرونای آفریقایی و هندی با بریتانیایی و چینی وجود ندارد. شستشوی مکرر دست، فاصله‌گذاری اجتماعی، پرهیز از شرکت در تجمعات، پرهیز از سفرهای بیرون شهری و درون شهری غیر ضروری و استفاده از ماسک از خانه تا خانه؛ اصول ظاهرا تکراری و ساده، اما مهمی هستند که اگر رعایت شوند، مانع ابتلای افراد به سرسخت‌ترین واریانت‌ها خواهند شد و در مقابل، اگر این نکات رعایت نشوند به ساده‌ترین سوش‌ها هم مبتلا خواهیم شد و واکسیناسیون مهمترین راه برای ایمنی در برابر جهش‌های کروناست و بهترین واکسن، در دسترس‌ترین واکسن است.
