تاریخ انتشار
شنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۹ ساعت ۲۰:۳۲
کد مطلب : ۴۲۸۷۰۲
سخنگوی شورای نگهبان:
اصلاح قانون انتخابات نهایی شود، لازم الاجرا خواهد بود/ نگرانیهایی از قانون بودجه داریم
۰
کبنا ؛سخنگوی شورای نگهبان گفت: در خصوص لایحه بودجه نگرانیهایی را داریم و در هر سال هم این نگرانیها را اعلام کردیم؛ به هر حال بودجه باید دارای کارآمدی باشد، باید واقعی باشد، باید منطبق با نیازهای کشور باشد و باید همه بخشها را در بر بگیرد؛ اینها نواقص بودجهای است که در سالهای گذشته هم یادآوری کرده و تذکر دادهایم.
به گزارش کبنا به نقل از پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی رئیس پژوهشکده و سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری امروز (شنبه، ۲۹ آذر ۱۳۹۹) که به دلیل شرایط کرونا و تمهیدات بهداشتی همزمان به صورت آنلاین و حضوری برگزار شد، ضمن تبریک ولادت حضرت زینب سلامالله علیها و روز پرستار و روز پژوهش، یاد و خاطره مرحوم آیتالله یزدی و شهید فخریزاده را گرامی داشت و در ادامه نظرات شورای نگهبان درباره آخرین مصوبات مجلس و دولت را اعلام کرد. (لینک نظرات شورای نگهبان)
دکتر کدخدایی در ادامه نشست در پاسخ به سئوالی راجع به قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، مبنی بر اینکه آیا قوه مجریه و یا دستگاههای دیگر میتوانند تفسیر و خوانش خود نسبت به قانون مصوب را به اجرا درآورند، گفت: البته فکر میکنم قصد رئیسجمهور محترم این نبوده است؛ همانگونه که میدانید تفسیر قوانین برعهده مجلس محترم است که قوانین عادی را تفسیر کند و تفسیر قانون اساسی هست که بر عهده شورای نگهبان میباشد اما وقتی که قانونی به تأیید شورای نگهبان میرسد این انتظار است که همه مسئولین دستگاهها از جمله دستگاه اجرایی به شکل واحد و یکصدا قانون را به اجرا درآوردند تا مشکلاتی بوجود نیاید، طبیعتاً اگر ابهامی هم وجود داشته باشد، دولت محترم میتواند از مجلس محترم درخواست تفسیر نماید.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه به دلیل وجود شرایط کرونایی در زمان انتخابات 1400، آیا بین وزارت کشور و شورای نگهبان هماهنگیهایی درخصوص برگزاری الکترونیک انجام شده است؟ گفت: بله، امسال علاوه بر سلامت انتخابات که وظیفه اصلی ماست و باید صیانتکنندهی انتخابات و آراء مردم باشیم، وظیفهی دیگری که داریم سلامت مردم است و باید در این جهت همه دستگاههای اجرایی و شورای نگهبان، همت کنند و تا آنجایی که ممکن است بر اساس پروتکلهای بهداشتی و هم در روشهای اجرایی، انتخاباتی برگزار شود که کمترین آسیب به مردم برسد.
وی افزود: خوشبختانه در این جهت بین شورای نگهبان و وزارت کشور، کارگروههایی تشکیل شده و الان هماهنگیهایی در حال انجام است؛ البته برخی از مطالبی که در رسانهها مطرح میشود، اینها نیازمند قانون هم هست که اگر لازم باشد، باید قانون اصلاح شود.
دکتر کدخدایی ادامه داد: لیکن آنجایی که مستقیماً مربوط به وزارت کشور و شورای نگهبان است و نیازمند اصلاح قانون نیست مانند افزایش تعداد شعب رأیگیری و توسعهی شعب سیار و یا حضور افراد بیشتر برای سهولت و تسریع أخذ رأی از مردم بر سر صندوقهای، از جمله تدابیری است که حتماً انجام خواهد شد.
وی در خصوص برگزاری انتخابات الکترونیک تصریح کرد: تا آنجایی که زیرساختها اجازه داده و دوستان ما در وزارت کشور پیگیری کردهاند، مراحل زیادی از آن الکترونیکی انجام خواهد شد و آن بخشهای پایانی هم اگر این زیرساختها فراهم شود، طبیعتاً شورای نگهبان مخالفتی برای آن نخواهد داشت.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا مصوبات مجلس مربوط به أخذ مالیات بر سرمایه و یا همین قانون اخیر که مربوط به أخذ مالیات از خانههای خالی است، اشکال شرعی ندارد، گفت: درخصوص مالیات بر سرمایه، هنوز مصوبهای که به شورای نگهبان ارسال نشده است و واقعاً نمیتوانیم اظهارنظر کنیم و زمانی که مصوبه به دستمان نرسیده باشد، نمیدانیم این مصوبه چه وضعیتی دارد؛ اما از ملاکهایی که در همین مصوبهی اخیر نسبت به مالیات بر خانههای خالی داشتیم، قطعاً اگر در جایی، اقدام یا حکمی بخواهد نسبت به اموال مردم صورت بگیرد که وجه شرعی نداشته باشد یا خلاف قانون اساسی باشد، طبیعتاً شورای نگهبان به آن ایراد خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در همین مصوبهی اخیر (أخذ مالیات از خانههای خالی) اتفاقاً یکی دو مورد از همین ایرادها در تعارض با حقوق مردم بود که دوستان مجلس آن را اصلاح کردند و مصوبه هم نهایتاً عدم مغایرتش با شرع و قانون اساسی اعلام شد.
دکتر کدخدایی درخصوص لایحه بودجه 1400 گفت: نسبت به لایحه بودجه 1400 هنوز نمیتوان اظهارنظری کرد، چون همه چیز در این لایحه در حال تغییر است و اخیراً هم شنیده شده رئیس محترم مجلس در خصوص لایحه بودجه به رئیس محترم جمهور نامهای را نوشتند.
وی افزود: ما در خصوص لایحه بودجه نگرانیهایی را داریم و در هر سال هم این نگرانیها را اعلام کردیم؛ به هر حال بودجه باید دارای کارآمدی باشد، باید واقعی باشد، باید منطبق با نیازهای کشور باشد و باید همه بخشها را در بر بگیرد؛ اینها نواقص بودجهای است که در سالهای گذشته هم یادآوری کرده و تذکر دادهایم و امسال هم خواهشمان این است که إنشاءالله این مسائل با دقت بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره ورود شورای نگهبان بر فرآیند انتخابات شوراهای شهر و روستا بیان کرد: چندین بار مجلس سعی کرد در دورههای مختلف قوانینی را وضع کند که نظارت بر انتخابات شوراها را به شورای نگهبان واگذار کند، اما اعضای شورا نگهبان در این زمینه مخالفت کردند آن هم به این دلیل که نظارت شورا در اصل ۹۹ قانون اساسی نیامده است.
وی تأکید کرد: البته ما آنقدر امکانات و نیرو در این زمینه نداریم تا صلاحیت ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار نفر را مورد بررسی قرار دهیم؛ بنابراین از نظر اجرایی ما موافق این موضوع نیستیم.
سخنگوی شورای نگهبان در رابطه با تبلیغات انتخاباتی زودهنگام گفت: این امر یکی از مشکلاتی است که قبلاً هم درباره آن به اظهارنظر پرداختهام، بنابراین میتوان گفت که حوزه تبلیغات و اعلام آمادگی دو بحث کاملاً مجزاست که باید مرزهای آن تببین شود.
وی افزود: ما نمیتوانیم خیلی صریح به اظهارنظر بپردازیم که آیا اعلام آمادگی افراد به منزله تبلیغات محسوب میشود یا خیر؛ چرا که این امر نیازمند قانون است، اما اگر مصداق تبلیغات باشد، طبعاً تذکر خواهیم داد، اما تا الان چیزی گزارش داده نشده است.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره مصوبه مجلس درباره سهام عدالت اظهار کرد: هنوز مصوبهای از سوی مجلس شورای اسلامی در این خصوص به دست ما نرسیده است؛ اگر مصوبات قبلی یا بحث مالیات بر ارزش افزوده مدنظر باشد پس از بررسی، نتیجه آن را اعلام میکنیم.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال خبرنگاری درباره لایحه «مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی» و ضرورت تصویب هرچه سریعتر این لایحه گفت: چون این مصوباتی که در دستور کار مجلس است و هنوز آن را ندیدیم و نمیدانیم چه تصویب خواهد شد، نمیتوان اظهارنظر رسمی کرد اما از لحاظ موضوعی، کار بسیار خوبی است و میتواند بسیاری از مشکلاتی را که در سطوح مدیریتی مختلف کشور داریم، حل کند و نگرانیهای مردم نیز برطرف شود؛ لیکن اظهارنظر رسمی را بعد از دریافت مصوبه و بررسی آن در شورای نگهیان خواهیم داشت.
عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره اصلاح قانون انتخابات گفت: تا زمانی که مصوبه اصلاح قانون انتخابات بهدستمان نرسد، نمیتوانیم اعلام نظر کنیم؛ برخی مطالبی که در این خصوص وجود دارد و برخی مواد آن که به تصویب رسیده است، الان هر صحبتی کنم اظهارنظر شخصی بنده خواهد بود؛ لذا هر زمان مصوبه در شورای نگهبان بحث شد إنشاءلله اعلامنظر خواهد شد. البته بارها عرض کردم، اصل اصلاح قانون انتخابات، اقدام خوبی است که مجلس محترم شروع کرده است.
دکتر کدخدایی درباره رأیگیری مکاتبهای و پستی در انتخابات 1400 گفت: در کشور ما چون قانون، چنین اجازهای نداده است، اگر قرار است اقدامی در این خصوص داشته باشیم، نیازمند قانون هستیم و ما هم آمادگی داریم که نظرات مشورتی خودمان را در اختیار دوستان وزارت کشور و مجلس شورای اسالمی قرار دهیم.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره روند تصویب و تأیید دو مصوبه با وجود مخالفت دولت؛ ازجمله طرح حمایت معیشتی به دلیل داشتن بار مالی برای دولت و نبود منابع پایدار و همچنین طرح لغو تحریمها به دلیل اینکه دولت معتقد است باعث تشدید تحریمها میشود، بیان کرد: نسبت به بحث طرح معیشتی یا «الزام دولت به پرداخت یارانه» در نوبت اول، ایراد شورای نگهبان هم اصل ۷۵ بود، به دلیل اینکه منابع مالی این طرح به خوبی تبیین و روشن نشده بود و معلوم نبود؛ چون اصل ۷۵ میگوید هر طرحی که بارمالی دارد باید منابع مالی آن هم مشخص باشد؛ بعد از آن مجلس شورای اسلامی این موضوع را بررسی کرد و منابع مالی مشخصی را حسب ظاهر برای ما ارسال کرد که عدم مغایرت آن با قانون اساسی اعلام شد.
وی افزود: حالا اگر یک زمانی بحث کارشناسی بین دولت محترم و مجلس محترم وجود دارد، این را دیگر دوستان دولت و مجلس باید حل کنند؛ اما آنچه که از لحاظ قانونگذاری به ما مربوط است، نظر شورای نگهبان در این جهت تأمین شده بود.
وی در خصوص طرح لغو تحریمها نیز گفت: همین پاسخ نسبت به این مصوبه نیز وجود دارد، یعنی شورای نگهبان وارد بحث کارشناسی نشد؛ لذا آنچه که مربوط به ما میشد این بود که آیا این مصوبه با قانون اساسی یا شرع مقدس مغایرت دارد یا خیر؛ که در نوبت اول ایراد این بود که چون این قانون بر اساس یکی از مصوبات شورای عالی امنیت ملی بود، با قانون اساسی مغایرت دارد و به مجلس اعاده شد و مجلس هم بر اساس مصوبه شورای امنیت ملی آن را اصلاح و ایراد شورای نگهبان را برطرف کرد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال مجدد دیگری در مورد اصلاح قانون انتخابات گفت: همانگونه که گفته شد نمیتوانیم نسبت به مصوباتی که هنوز به شورای نگهبان نیامده پیشبینی کنیم؛ اما نکتهای که وجود دارد این است که بعد از اینکه سیاستهای کلی انتخابات از سوی مقام معظم رهبری به مجلس و شورای نگهبان اعلام شد، شورای نگهبان هم یک مصوبهی داخلی در خصوص تعیین شاخصهای رجال سیاسی و مذهبی داشت که آن را هم به مجلس ابلاغ کردیم؛ اگر مجلس بر اساس سیاستهای کلی انتخابات و بر اساس مصوبهی شورای نگهبان اقدام کند، ممکن است مصوبه مجلس ایرادی نداشته باشد ولی اگر خارج از این چارچوبها باشد طبیعتاً مواجه با ایرادهای شورای نگهبان خواهد شد.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤال دیگری درباره همکاری شورای نگهبان با مجلس پیرو بررسی لایحه بودجه با در نظر گرفتن اصلاح ساختار نظام بودجهای کشور، گفت: ما نمیخواهیم به بحثهای بین دولت و مجلس ورود کنیم؛ اما عرض کردیم که قانون بودجه ایرادات متعددی دارد و ما ایرادات قانون بودجه را بارها و بارها در سالهای گذشته به دولت و مجلس اعلام کردیم.
وی تأکید کرد: البته شورای نگهبان تفسیری در این زمینه دارد و اینکه اختیار تقدیم لایحه بودجه از آن دولت است. پیرو این تفسیر آورده شده که مجلس نمیتواند شاکله بودجه را تغییر دهد و باید تغییراتش به گونهای باشد که شاکله بودجه تغییر نکند لذا اگر این مسأله براساس چارچوب تفسیر شورای نگهبان باشد، ایرادی به بودجه گرفته نخواهد شد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به این سئوال که اگر آراء اعضای شورای نگهبان در بررسی صلاحیت یک نامزد انتخاباتی و یا در بررسی مصوبات مساوی باشد، چه خواهد شد؟ گفت: در آییننامه تکلیف این سئوال مشخص شده است؛ در جایی که ما رأی مثبت میخواهیم، باید هفت رأی باشد به جز در تفسیر قانون اساسی که طبق قانون اساسی سهچهارم آراء لازم است.
وی افزود: در احراز صلاحیت 7 رأی لازم است، اگر 6 رأی باشد به منزله عدم احراز صلاحیت است و آنجایی که برای مغایرت رأیگیری میشود، 7 رأی لازم است، اگر 6 رأی باشد به مفهوم عدم مغایرت است.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره اینکه اخیراً رئیس جمهور در واکنش به اجرای طرح هستهای مجلس گفت که ما این قانون را بر اساس تفسیر خودمان اجرا میکنیم. با توجه اینکه، تفسیر قوانین جاری بر عهده مجلس است و دولت نباید تفسیر خود را اجرا کند، آیا سازوکاری برای جلوگیری از اقدام رئیس جمهور وجود دارد که اینگونه تخلف از قانون و بدعتگذاری جدید صورت نگیرد، گفت: امیدواریم که اینگونه نشود و دولت محترم هم آشنا به این مباحث حقوقی است و این مطلبی که گفتید امیدواریم محقق نشود؛ اما به هر حال مجلس شورای اسلامی، از باب نظارت بر اجرای امور و عملکرد دولت میتواند ورود داشته باشد و اقدامات نظارتی خود را انجام دهد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره اینکه آیا افرادی که در دورههای گذشته رد صلاحیت شده بودند، میتوانند دوباره در انتخابات ثبتنام کنند و آیا تأیید صلاحیت میشوند؟، گفت: طبق قانون همه کسانی که رد صلاحیت شدند میتوانند در انتخابات ثبت نام کنند؛ اما اینکه تأیید میشوند، بستگی به شرایط و پروندهای دارد که در اختیار شورای نگهبان است.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری در مجلس در حال بررسی است که در آن نمایندگان حتی سکونت در خارج از کشور را مانع تأیید صلاحیت ریاست جمهوری مطرح کردند؛ موضع شورای نگهبان در خصوص این میزان محدودیت چیست، گفت: آنچه که در قانون مدنی به آن اشاره شده و در حال اجراست، بحث «تابعیت» است که مانع از تصدی افراد در پستهایی مانند نمایندگی مجلس، ریاست جمهوری میشود؛ تشخص کارشناسی مجلس محترم هم در چارچوب وضعیت موجود، این است که «اقامت» هم شامل آن میشود.
وی افزود: همانگونه که گفتید این اقامت اعم از هرگونه اقامت بوده و تنها شامل اقامت دائم نیست، یعنی مربوط به اقامت تحصیل و کار هم میشود؛ باید دید که شورای نگهبان در این خصوص چه نظری خواهد داشت و نمیتوان جلوتر اظهارنظر کرد.
سخنگوی شورای نگهبان در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۰ و حدود اختیار مجلس برای تغییر در آن گفت: از نظر قانونی اختیار ارائه لایحه بودجه با دولت است و مجلس نمیتواند با اصلاحات خود شاکله لایحه بودجه را تغییر دهد و اگر مجلس هم طرحی ارائه میکند نباید مغایر اصل 75 قانون اساسی باشد.
دکتر کدخدایی درباره تلاش نمایندگان و رایزنیها در خصوص اصلاح لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیز عنوان داشت: برخی از نمایندگان مجلس با پژوهشکده شورای نگهبان مشورتهایی را انجام دادهاند اما اینکه تا چه اندازه این مشورتها به کار گرفته شده و در لایحه نهایی از آن استفاده شود را باید ببینیم بعد از تصویب لایحه بودجه چه اقدامی صورت گرفته است و نظر شورای نگهبان هم در موعد مقرر اعلام خواهد شد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان درخصوص شخصیت مرحوم آیتالله یزدی عضو سابق فقهای شورای نگهبان گفت: از ۲۰ سال پیش تا زمان حضور آیتالله یزدی رضوانالله تعالی علیه در شورای نگهبان خاطرات زیادی در کنار ایشان داشتیم؛ ایشان از مردان بزرگ انقلاب اسلامی چه در پیروزی انقلاب و چه بعد از موفقیت انقلاب، سهم بسزایی داشتهاند.
وی با بیان اینکه دو مطلب در مورد ایشان وجود دارد که خوب است اینجا مطرح کنم، گفت: اول اینکه ایشان نظم و انضباط مثالزدنی داشتند و ایشان همیشه در جلسات شورای نگهبان اولین کسی بودند که حضور مییافتند و تا پایان جلسه هم میماندند و اگر جلسات فوقالعاده هم وجود داشت، برای آن جلسات فوقالعاده هم تشریف میآوردند؛ دومین مطلب، نگاه بلند ایشان به نظام اسلامی و نظام جمهوری اسلامی بود که همهی مطالب را در چارچوب نظام اسلامی ارزیابی میکردند و این نگاه، یک نگاه ارزشمندی بود که ما در شورای نگهبان از آن بهره میبردیم.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوالی درباره تفسیر اصل ۱۱۳ قانون اساسی، گفت: سیاستهای مقام رهبری که ابلاغ شد دو وظیفه بر عهده شورای نگهبان گذاشت، یکی تعیین شاخصهای رجل سیاسی و دیگری مدیر و مدبر بودن است و در این راستای مصوبهای در شورا تصویب شد و مصوبه به مجلس ابلاغ شد که این مصوبه، مصوبهی داخلی صرف نیست و قطعاً الزام قانونی برای مجلس و نهادهای دیگر دارد.
وی اظهار کرد: شورای نگهبان نسبت به اصل ۱۱۳ نظرش را اعلام کرده و مرجع تفسیر شورای نگهبان است؛ دوستان ما در دولت و رؤسای محترم جمهور در ادوار مختلف ناچارند از این اصل تبعیت کنند و طبیعتاً اگر باز هم درخواست تفسیر شود، اگر شورای نگهبان تشخیص دهد، میتواند به آن ورود کند و را تفسیری را از اصل 113 ارائه کند.
سخنگوی شورای نگهبان در مورد اینکه در روند بررسی و اصلاح قانون انتخابات درباره حضور چهرههای نظامی در انتخابات مواردی همچون دارا بودن درجه سرلشکری قید شده است، اظهار کرد: اینکه چهرههای نظامی قصد حضور در انتخابات ریاستجمهوری یا هر انتخابات دیگری را داشته باشند امر و حقی طبیعی است اما میزان درجه و رسته آنها در این راستا بدون شک مثمرثمر نیست.
وی افزود: طبق قانون انتخابات چهرههای نظامی و غیر نظامی که قصد حضور در انتخابات را دارند باید با نهادهای خود طبق روال قانونی قطع ارتباط کنند. طبیعتاً اگر کسی بخواهد در شورای نگهبان برای ثبتنام و حضور در انتخابات مجلس و یا ریاست جمهوری وارد شود، باید با حوزه و نهاد خود قطع ارتباط کرده باشد. اگر آن فرد نظامی باشد، درجات و اینگونه مسائل تأثیری ندارد. ممکن است فردی پایینترین درجه را داشته باشد، اما ثبتنام هم کند؛ بنابراین نهتنها درجات تأثیری در بررسی صلاحیتها ندارد بلکه باید با نهاد خودش قطع ارتباط کرده باشد و رسماً به ما اعلام کنند.
دکتر کدخدایی در پاسخ به این سئوال که نظر شورای نگهبان درخصوص برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1400 به صورت پستی و در طی چند روز چیست، گفت: آنچه که قبلاً در پاسخ به سئوال یکی دیگر از خبرنگاران گفتم، سلامت مردم برای ما اهمیت دارد و این اصلاحات و روشهایی که گفتید نیازمند قانون است و اگر قانون اصلاح شود، طبیعتاً شورای نگهبان هم مخالفتی نخواهد داشت.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره واکنش شورای نگهبان نسبت به افرادی که قصد ثبتنام در انتخابات را دارند، ولی در دورههای قبل رد صلاحیت شده بودند چگونه خواهد بود؟ اظهار کرد: کسانی که صلاحیت آنها در دورههای قبل تأیید نشده بود چه در انتخابات مجلس، چه در مجلس خبرگان و چه در انتخابات ریاست جمهوری برای دوره جدید مشکلی برای ثبتنام ندارند.
وی ادامه داد: در این صورت هیچ منع قانونی برای این افرادی که دورههای گذشته رد صلاحیت شده بودند نیست و میتوانند دوباره در انتخابات شرکت کنند.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: اما این ثبتنام به معنای آن نیست که فرد ثبتنام شده حتماً تایید خواهد شد، زیرا شورای نگهبان پرونده همه افراد را برای همان نوبت از انتخابات بررسی میکند.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پایان نشست خاطرنشان کرد: دو نکته لازم است به آن اشاره شود، اول اینکه یک کاری در پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری ریاست جمهوری در بحث کرونا و بحث انتخابات ریاست جمهوری انجام شده که یک طرح علمی است که در این زمینه دوستان ما در پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری معاونت محترم علمی ریاست جمهوری آن را پیش میبرند که إنشاءالله نتیجهی آن اعلام خواهد شد و نکته دوم و پایانی اینکه ما هر از گاهی یکی از دوستان رسانهای را از دست میدهیم، این بار هم عزیزمان جناب آقای جباری به رحمت خدا رفتند که آرزوی رحمت و مغفرت و علو درجات را برای ایشان داریم و فقدان ایشان را به جامعه رسانهای تسلیت عرض میکنیم.
به گزارش کبنا به نقل از پایگاه اطلاعرسانی شورای نگهبان، عباسعلی کدخدایی رئیس پژوهشکده و سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری امروز (شنبه، ۲۹ آذر ۱۳۹۹) که به دلیل شرایط کرونا و تمهیدات بهداشتی همزمان به صورت آنلاین و حضوری برگزار شد، ضمن تبریک ولادت حضرت زینب سلامالله علیها و روز پرستار و روز پژوهش، یاد و خاطره مرحوم آیتالله یزدی و شهید فخریزاده را گرامی داشت و در ادامه نظرات شورای نگهبان درباره آخرین مصوبات مجلس و دولت را اعلام کرد. (لینک نظرات شورای نگهبان)
دکتر کدخدایی در ادامه نشست در پاسخ به سئوالی راجع به قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، مبنی بر اینکه آیا قوه مجریه و یا دستگاههای دیگر میتوانند تفسیر و خوانش خود نسبت به قانون مصوب را به اجرا درآورند، گفت: البته فکر میکنم قصد رئیسجمهور محترم این نبوده است؛ همانگونه که میدانید تفسیر قوانین برعهده مجلس محترم است که قوانین عادی را تفسیر کند و تفسیر قانون اساسی هست که بر عهده شورای نگهبان میباشد اما وقتی که قانونی به تأیید شورای نگهبان میرسد این انتظار است که همه مسئولین دستگاهها از جمله دستگاه اجرایی به شکل واحد و یکصدا قانون را به اجرا درآوردند تا مشکلاتی بوجود نیاید، طبیعتاً اگر ابهامی هم وجود داشته باشد، دولت محترم میتواند از مجلس محترم درخواست تفسیر نماید.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه به دلیل وجود شرایط کرونایی در زمان انتخابات 1400، آیا بین وزارت کشور و شورای نگهبان هماهنگیهایی درخصوص برگزاری الکترونیک انجام شده است؟ گفت: بله، امسال علاوه بر سلامت انتخابات که وظیفه اصلی ماست و باید صیانتکنندهی انتخابات و آراء مردم باشیم، وظیفهی دیگری که داریم سلامت مردم است و باید در این جهت همه دستگاههای اجرایی و شورای نگهبان، همت کنند و تا آنجایی که ممکن است بر اساس پروتکلهای بهداشتی و هم در روشهای اجرایی، انتخاباتی برگزار شود که کمترین آسیب به مردم برسد.
وی افزود: خوشبختانه در این جهت بین شورای نگهبان و وزارت کشور، کارگروههایی تشکیل شده و الان هماهنگیهایی در حال انجام است؛ البته برخی از مطالبی که در رسانهها مطرح میشود، اینها نیازمند قانون هم هست که اگر لازم باشد، باید قانون اصلاح شود.
دکتر کدخدایی ادامه داد: لیکن آنجایی که مستقیماً مربوط به وزارت کشور و شورای نگهبان است و نیازمند اصلاح قانون نیست مانند افزایش تعداد شعب رأیگیری و توسعهی شعب سیار و یا حضور افراد بیشتر برای سهولت و تسریع أخذ رأی از مردم بر سر صندوقهای، از جمله تدابیری است که حتماً انجام خواهد شد.
وی در خصوص برگزاری انتخابات الکترونیک تصریح کرد: تا آنجایی که زیرساختها اجازه داده و دوستان ما در وزارت کشور پیگیری کردهاند، مراحل زیادی از آن الکترونیکی انجام خواهد شد و آن بخشهای پایانی هم اگر این زیرساختها فراهم شود، طبیعتاً شورای نگهبان مخالفتی برای آن نخواهد داشت.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا مصوبات مجلس مربوط به أخذ مالیات بر سرمایه و یا همین قانون اخیر که مربوط به أخذ مالیات از خانههای خالی است، اشکال شرعی ندارد، گفت: درخصوص مالیات بر سرمایه، هنوز مصوبهای که به شورای نگهبان ارسال نشده است و واقعاً نمیتوانیم اظهارنظر کنیم و زمانی که مصوبه به دستمان نرسیده باشد، نمیدانیم این مصوبه چه وضعیتی دارد؛ اما از ملاکهایی که در همین مصوبهی اخیر نسبت به مالیات بر خانههای خالی داشتیم، قطعاً اگر در جایی، اقدام یا حکمی بخواهد نسبت به اموال مردم صورت بگیرد که وجه شرعی نداشته باشد یا خلاف قانون اساسی باشد، طبیعتاً شورای نگهبان به آن ایراد خواهد گرفت.
وی خاطرنشان کرد: در همین مصوبهی اخیر (أخذ مالیات از خانههای خالی) اتفاقاً یکی دو مورد از همین ایرادها در تعارض با حقوق مردم بود که دوستان مجلس آن را اصلاح کردند و مصوبه هم نهایتاً عدم مغایرتش با شرع و قانون اساسی اعلام شد.
دکتر کدخدایی درخصوص لایحه بودجه 1400 گفت: نسبت به لایحه بودجه 1400 هنوز نمیتوان اظهارنظری کرد، چون همه چیز در این لایحه در حال تغییر است و اخیراً هم شنیده شده رئیس محترم مجلس در خصوص لایحه بودجه به رئیس محترم جمهور نامهای را نوشتند.
وی افزود: ما در خصوص لایحه بودجه نگرانیهایی را داریم و در هر سال هم این نگرانیها را اعلام کردیم؛ به هر حال بودجه باید دارای کارآمدی باشد، باید واقعی باشد، باید منطبق با نیازهای کشور باشد و باید همه بخشها را در بر بگیرد؛ اینها نواقص بودجهای است که در سالهای گذشته هم یادآوری کرده و تذکر دادهایم و امسال هم خواهشمان این است که إنشاءالله این مسائل با دقت بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره ورود شورای نگهبان بر فرآیند انتخابات شوراهای شهر و روستا بیان کرد: چندین بار مجلس سعی کرد در دورههای مختلف قوانینی را وضع کند که نظارت بر انتخابات شوراها را به شورای نگهبان واگذار کند، اما اعضای شورا نگهبان در این زمینه مخالفت کردند آن هم به این دلیل که نظارت شورا در اصل ۹۹ قانون اساسی نیامده است.
وی تأکید کرد: البته ما آنقدر امکانات و نیرو در این زمینه نداریم تا صلاحیت ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار نفر را مورد بررسی قرار دهیم؛ بنابراین از نظر اجرایی ما موافق این موضوع نیستیم.
سخنگوی شورای نگهبان در رابطه با تبلیغات انتخاباتی زودهنگام گفت: این امر یکی از مشکلاتی است که قبلاً هم درباره آن به اظهارنظر پرداختهام، بنابراین میتوان گفت که حوزه تبلیغات و اعلام آمادگی دو بحث کاملاً مجزاست که باید مرزهای آن تببین شود.
وی افزود: ما نمیتوانیم خیلی صریح به اظهارنظر بپردازیم که آیا اعلام آمادگی افراد به منزله تبلیغات محسوب میشود یا خیر؛ چرا که این امر نیازمند قانون است، اما اگر مصداق تبلیغات باشد، طبعاً تذکر خواهیم داد، اما تا الان چیزی گزارش داده نشده است.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره مصوبه مجلس درباره سهام عدالت اظهار کرد: هنوز مصوبهای از سوی مجلس شورای اسلامی در این خصوص به دست ما نرسیده است؛ اگر مصوبات قبلی یا بحث مالیات بر ارزش افزوده مدنظر باشد پس از بررسی، نتیجه آن را اعلام میکنیم.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال خبرنگاری درباره لایحه «مدیریت تعارض منافع در انجام وظایف قانونی و ارائه خدمات عمومی» و ضرورت تصویب هرچه سریعتر این لایحه گفت: چون این مصوباتی که در دستور کار مجلس است و هنوز آن را ندیدیم و نمیدانیم چه تصویب خواهد شد، نمیتوان اظهارنظر رسمی کرد اما از لحاظ موضوعی، کار بسیار خوبی است و میتواند بسیاری از مشکلاتی را که در سطوح مدیریتی مختلف کشور داریم، حل کند و نگرانیهای مردم نیز برطرف شود؛ لیکن اظهارنظر رسمی را بعد از دریافت مصوبه و بررسی آن در شورای نگهیان خواهیم داشت.
عضو حقوقدان شورای نگهبان درباره اصلاح قانون انتخابات گفت: تا زمانی که مصوبه اصلاح قانون انتخابات بهدستمان نرسد، نمیتوانیم اعلام نظر کنیم؛ برخی مطالبی که در این خصوص وجود دارد و برخی مواد آن که به تصویب رسیده است، الان هر صحبتی کنم اظهارنظر شخصی بنده خواهد بود؛ لذا هر زمان مصوبه در شورای نگهبان بحث شد إنشاءلله اعلامنظر خواهد شد. البته بارها عرض کردم، اصل اصلاح قانون انتخابات، اقدام خوبی است که مجلس محترم شروع کرده است.
دکتر کدخدایی درباره رأیگیری مکاتبهای و پستی در انتخابات 1400 گفت: در کشور ما چون قانون، چنین اجازهای نداده است، اگر قرار است اقدامی در این خصوص داشته باشیم، نیازمند قانون هستیم و ما هم آمادگی داریم که نظرات مشورتی خودمان را در اختیار دوستان وزارت کشور و مجلس شورای اسالمی قرار دهیم.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره روند تصویب و تأیید دو مصوبه با وجود مخالفت دولت؛ ازجمله طرح حمایت معیشتی به دلیل داشتن بار مالی برای دولت و نبود منابع پایدار و همچنین طرح لغو تحریمها به دلیل اینکه دولت معتقد است باعث تشدید تحریمها میشود، بیان کرد: نسبت به بحث طرح معیشتی یا «الزام دولت به پرداخت یارانه» در نوبت اول، ایراد شورای نگهبان هم اصل ۷۵ بود، به دلیل اینکه منابع مالی این طرح به خوبی تبیین و روشن نشده بود و معلوم نبود؛ چون اصل ۷۵ میگوید هر طرحی که بارمالی دارد باید منابع مالی آن هم مشخص باشد؛ بعد از آن مجلس شورای اسلامی این موضوع را بررسی کرد و منابع مالی مشخصی را حسب ظاهر برای ما ارسال کرد که عدم مغایرت آن با قانون اساسی اعلام شد.
وی افزود: حالا اگر یک زمانی بحث کارشناسی بین دولت محترم و مجلس محترم وجود دارد، این را دیگر دوستان دولت و مجلس باید حل کنند؛ اما آنچه که از لحاظ قانونگذاری به ما مربوط است، نظر شورای نگهبان در این جهت تأمین شده بود.
وی در خصوص طرح لغو تحریمها نیز گفت: همین پاسخ نسبت به این مصوبه نیز وجود دارد، یعنی شورای نگهبان وارد بحث کارشناسی نشد؛ لذا آنچه که مربوط به ما میشد این بود که آیا این مصوبه با قانون اساسی یا شرع مقدس مغایرت دارد یا خیر؛ که در نوبت اول ایراد این بود که چون این قانون بر اساس یکی از مصوبات شورای عالی امنیت ملی بود، با قانون اساسی مغایرت دارد و به مجلس اعاده شد و مجلس هم بر اساس مصوبه شورای امنیت ملی آن را اصلاح و ایراد شورای نگهبان را برطرف کرد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال مجدد دیگری در مورد اصلاح قانون انتخابات گفت: همانگونه که گفته شد نمیتوانیم نسبت به مصوباتی که هنوز به شورای نگهبان نیامده پیشبینی کنیم؛ اما نکتهای که وجود دارد این است که بعد از اینکه سیاستهای کلی انتخابات از سوی مقام معظم رهبری به مجلس و شورای نگهبان اعلام شد، شورای نگهبان هم یک مصوبهی داخلی در خصوص تعیین شاخصهای رجال سیاسی و مذهبی داشت که آن را هم به مجلس ابلاغ کردیم؛ اگر مجلس بر اساس سیاستهای کلی انتخابات و بر اساس مصوبهی شورای نگهبان اقدام کند، ممکن است مصوبه مجلس ایرادی نداشته باشد ولی اگر خارج از این چارچوبها باشد طبیعتاً مواجه با ایرادهای شورای نگهبان خواهد شد.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سؤال دیگری درباره همکاری شورای نگهبان با مجلس پیرو بررسی لایحه بودجه با در نظر گرفتن اصلاح ساختار نظام بودجهای کشور، گفت: ما نمیخواهیم به بحثهای بین دولت و مجلس ورود کنیم؛ اما عرض کردیم که قانون بودجه ایرادات متعددی دارد و ما ایرادات قانون بودجه را بارها و بارها در سالهای گذشته به دولت و مجلس اعلام کردیم.
وی تأکید کرد: البته شورای نگهبان تفسیری در این زمینه دارد و اینکه اختیار تقدیم لایحه بودجه از آن دولت است. پیرو این تفسیر آورده شده که مجلس نمیتواند شاکله بودجه را تغییر دهد و باید تغییراتش به گونهای باشد که شاکله بودجه تغییر نکند لذا اگر این مسأله براساس چارچوب تفسیر شورای نگهبان باشد، ایرادی به بودجه گرفته نخواهد شد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به این سئوال که اگر آراء اعضای شورای نگهبان در بررسی صلاحیت یک نامزد انتخاباتی و یا در بررسی مصوبات مساوی باشد، چه خواهد شد؟ گفت: در آییننامه تکلیف این سئوال مشخص شده است؛ در جایی که ما رأی مثبت میخواهیم، باید هفت رأی باشد به جز در تفسیر قانون اساسی که طبق قانون اساسی سهچهارم آراء لازم است.
وی افزود: در احراز صلاحیت 7 رأی لازم است، اگر 6 رأی باشد به منزله عدم احراز صلاحیت است و آنجایی که برای مغایرت رأیگیری میشود، 7 رأی لازم است، اگر 6 رأی باشد به مفهوم عدم مغایرت است.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره اینکه اخیراً رئیس جمهور در واکنش به اجرای طرح هستهای مجلس گفت که ما این قانون را بر اساس تفسیر خودمان اجرا میکنیم. با توجه اینکه، تفسیر قوانین جاری بر عهده مجلس است و دولت نباید تفسیر خود را اجرا کند، آیا سازوکاری برای جلوگیری از اقدام رئیس جمهور وجود دارد که اینگونه تخلف از قانون و بدعتگذاری جدید صورت نگیرد، گفت: امیدواریم که اینگونه نشود و دولت محترم هم آشنا به این مباحث حقوقی است و این مطلبی که گفتید امیدواریم محقق نشود؛ اما به هر حال مجلس شورای اسلامی، از باب نظارت بر اجرای امور و عملکرد دولت میتواند ورود داشته باشد و اقدامات نظارتی خود را انجام دهد.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوال دیگری درباره اینکه آیا افرادی که در دورههای گذشته رد صلاحیت شده بودند، میتوانند دوباره در انتخابات ثبتنام کنند و آیا تأیید صلاحیت میشوند؟، گفت: طبق قانون همه کسانی که رد صلاحیت شدند میتوانند در انتخابات ثبت نام کنند؛ اما اینکه تأیید میشوند، بستگی به شرایط و پروندهای دارد که در اختیار شورای نگهبان است.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری مبنی بر اینکه طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات ریاست جمهوری در مجلس در حال بررسی است که در آن نمایندگان حتی سکونت در خارج از کشور را مانع تأیید صلاحیت ریاست جمهوری مطرح کردند؛ موضع شورای نگهبان در خصوص این میزان محدودیت چیست، گفت: آنچه که در قانون مدنی به آن اشاره شده و در حال اجراست، بحث «تابعیت» است که مانع از تصدی افراد در پستهایی مانند نمایندگی مجلس، ریاست جمهوری میشود؛ تشخص کارشناسی مجلس محترم هم در چارچوب وضعیت موجود، این است که «اقامت» هم شامل آن میشود.
وی افزود: همانگونه که گفتید این اقامت اعم از هرگونه اقامت بوده و تنها شامل اقامت دائم نیست، یعنی مربوط به اقامت تحصیل و کار هم میشود؛ باید دید که شورای نگهبان در این خصوص چه نظری خواهد داشت و نمیتوان جلوتر اظهارنظر کرد.
سخنگوی شورای نگهبان در خصوص لایحه بودجه ۱۴۰۰ و حدود اختیار مجلس برای تغییر در آن گفت: از نظر قانونی اختیار ارائه لایحه بودجه با دولت است و مجلس نمیتواند با اصلاحات خود شاکله لایحه بودجه را تغییر دهد و اگر مجلس هم طرحی ارائه میکند نباید مغایر اصل 75 قانون اساسی باشد.
دکتر کدخدایی درباره تلاش نمایندگان و رایزنیها در خصوص اصلاح لایحه بودجه ۱۴۰۰ نیز عنوان داشت: برخی از نمایندگان مجلس با پژوهشکده شورای نگهبان مشورتهایی را انجام دادهاند اما اینکه تا چه اندازه این مشورتها به کار گرفته شده و در لایحه نهایی از آن استفاده شود را باید ببینیم بعد از تصویب لایحه بودجه چه اقدامی صورت گرفته است و نظر شورای نگهبان هم در موعد مقرر اعلام خواهد شد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان درخصوص شخصیت مرحوم آیتالله یزدی عضو سابق فقهای شورای نگهبان گفت: از ۲۰ سال پیش تا زمان حضور آیتالله یزدی رضوانالله تعالی علیه در شورای نگهبان خاطرات زیادی در کنار ایشان داشتیم؛ ایشان از مردان بزرگ انقلاب اسلامی چه در پیروزی انقلاب و چه بعد از موفقیت انقلاب، سهم بسزایی داشتهاند.
وی با بیان اینکه دو مطلب در مورد ایشان وجود دارد که خوب است اینجا مطرح کنم، گفت: اول اینکه ایشان نظم و انضباط مثالزدنی داشتند و ایشان همیشه در جلسات شورای نگهبان اولین کسی بودند که حضور مییافتند و تا پایان جلسه هم میماندند و اگر جلسات فوقالعاده هم وجود داشت، برای آن جلسات فوقالعاده هم تشریف میآوردند؛ دومین مطلب، نگاه بلند ایشان به نظام اسلامی و نظام جمهوری اسلامی بود که همهی مطالب را در چارچوب نظام اسلامی ارزیابی میکردند و این نگاه، یک نگاه ارزشمندی بود که ما در شورای نگهبان از آن بهره میبردیم.
دکتر کدخدایی در پاسخ به سئوالی درباره تفسیر اصل ۱۱۳ قانون اساسی، گفت: سیاستهای مقام رهبری که ابلاغ شد دو وظیفه بر عهده شورای نگهبان گذاشت، یکی تعیین شاخصهای رجل سیاسی و دیگری مدیر و مدبر بودن است و در این راستای مصوبهای در شورا تصویب شد و مصوبه به مجلس ابلاغ شد که این مصوبه، مصوبهی داخلی صرف نیست و قطعاً الزام قانونی برای مجلس و نهادهای دیگر دارد.
وی اظهار کرد: شورای نگهبان نسبت به اصل ۱۱۳ نظرش را اعلام کرده و مرجع تفسیر شورای نگهبان است؛ دوستان ما در دولت و رؤسای محترم جمهور در ادوار مختلف ناچارند از این اصل تبعیت کنند و طبیعتاً اگر باز هم درخواست تفسیر شود، اگر شورای نگهبان تشخیص دهد، میتواند به آن ورود کند و را تفسیری را از اصل 113 ارائه کند.
سخنگوی شورای نگهبان در مورد اینکه در روند بررسی و اصلاح قانون انتخابات درباره حضور چهرههای نظامی در انتخابات مواردی همچون دارا بودن درجه سرلشکری قید شده است، اظهار کرد: اینکه چهرههای نظامی قصد حضور در انتخابات ریاستجمهوری یا هر انتخابات دیگری را داشته باشند امر و حقی طبیعی است اما میزان درجه و رسته آنها در این راستا بدون شک مثمرثمر نیست.
وی افزود: طبق قانون انتخابات چهرههای نظامی و غیر نظامی که قصد حضور در انتخابات را دارند باید با نهادهای خود طبق روال قانونی قطع ارتباط کنند. طبیعتاً اگر کسی بخواهد در شورای نگهبان برای ثبتنام و حضور در انتخابات مجلس و یا ریاست جمهوری وارد شود، باید با حوزه و نهاد خود قطع ارتباط کرده باشد. اگر آن فرد نظامی باشد، درجات و اینگونه مسائل تأثیری ندارد. ممکن است فردی پایینترین درجه را داشته باشد، اما ثبتنام هم کند؛ بنابراین نهتنها درجات تأثیری در بررسی صلاحیتها ندارد بلکه باید با نهاد خودش قطع ارتباط کرده باشد و رسماً به ما اعلام کنند.
دکتر کدخدایی در پاسخ به این سئوال که نظر شورای نگهبان درخصوص برگزاری انتخابات ریاست جمهوری 1400 به صورت پستی و در طی چند روز چیست، گفت: آنچه که قبلاً در پاسخ به سئوال یکی دیگر از خبرنگاران گفتم، سلامت مردم برای ما اهمیت دارد و این اصلاحات و روشهایی که گفتید نیازمند قانون است و اگر قانون اصلاح شود، طبیعتاً شورای نگهبان هم مخالفتی نخواهد داشت.
سخنگوی شورای نگهبان در پاسخ به سئوال دیگری درباره واکنش شورای نگهبان نسبت به افرادی که قصد ثبتنام در انتخابات را دارند، ولی در دورههای قبل رد صلاحیت شده بودند چگونه خواهد بود؟ اظهار کرد: کسانی که صلاحیت آنها در دورههای قبل تأیید نشده بود چه در انتخابات مجلس، چه در مجلس خبرگان و چه در انتخابات ریاست جمهوری برای دوره جدید مشکلی برای ثبتنام ندارند.
وی ادامه داد: در این صورت هیچ منع قانونی برای این افرادی که دورههای گذشته رد صلاحیت شده بودند نیست و میتوانند دوباره در انتخابات شرکت کنند.
سخنگوی شورای نگهبان تصریح کرد: اما این ثبتنام به معنای آن نیست که فرد ثبتنام شده حتماً تایید خواهد شد، زیرا شورای نگهبان پرونده همه افراد را برای همان نوبت از انتخابات بررسی میکند.
رئیس پژوهشکده شورای نگهبان در پایان نشست خاطرنشان کرد: دو نکته لازم است به آن اشاره شود، اول اینکه یک کاری در پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری ریاست جمهوری در بحث کرونا و بحث انتخابات ریاست جمهوری انجام شده که یک طرح علمی است که در این زمینه دوستان ما در پژوهشکده شورای نگهبان با همکاری معاونت محترم علمی ریاست جمهوری آن را پیش میبرند که إنشاءالله نتیجهی آن اعلام خواهد شد و نکته دوم و پایانی اینکه ما هر از گاهی یکی از دوستان رسانهای را از دست میدهیم، این بار هم عزیزمان جناب آقای جباری به رحمت خدا رفتند که آرزوی رحمت و مغفرت و علو درجات را برای ایشان داریم و فقدان ایشان را به جامعه رسانهای تسلیت عرض میکنیم.