شایعات کرونایی؛ ترفندی برای کاهش اعتماد عمومی

جدال با ویروس کرونا از جمله مشکلاتی است که این روزها مردم کشورمان را درگیر کرده است؛ کرونا بسیار جدی است، تعداد مبتلایان به این ویروس رو به افزایش است و مسوولان در تلاش برای کنترل این بیماری هستند. با این حال هر از چند گاهی که اتفاقی در کشور رخ می دهد به موازات آن بازار شایعات داغ و داغ تر می شود. این شایعات چنان ذهنیت افکار عمومی را تصاحب می کند که دیگر واقعیت ها باور نمی شوند؛ به گونه ای که واقعیت ها به دروغ و شایعات به درست ترین و راست ترین ها تبدیل می شوند.
شایعاتی که در خصوص ویروس کرونا و حاشیه های آن پراکنده می شود از خود ویروس خطرناک تر است؛ این شایعات که هیچ پایه و اساسی هم ندارند از سویی مردم را نگران تر کرده و فضای روانی را موجب شده و از طرفی دیگر متولیان امر بهداشت و درمان را با چالش های مختلفی مواجه می کند و اجازه نمی دهد با تمرکز و بدون حاشیه مسوولیت خود را به نحو احسن انجام دهند.
در ادامه این گزارش مهمترین شایعاتی که در فضای اینستاگرام  و به بهانه شیوع کرونا در ایران  و با #شایعات_کرونایی بازتاب بیشتری داشت، پرداخته شده است:
شایعه استعفای وزیر بهداشت
در حالی که وزیر بهداشت در تلاش برای کنترل شیوع بیماری کرونا در کشور بود و هماهنگی های لازم را انجام می داد و سعی می کرد، مردم را به آرامش دعوت کند، ۵ اسفند نامه ای در فضای مجازی مبنی بر استعفای سعید نمکی منتشر شد. در این شرایط انتشار چنین شایعه ای به نوعی القای شدت گرفتن بحران بیماری در کشور بود. پس از ساعاتی استعفای وزیر بهداشت تکذیب شود و وزیر در نامه ای خطاب به ملت ایران نوشت. در بخشی از این نامه آمده است:
مردم شریف ایران:
نامه‌ای کذب در شبکه‌های اجتماعی مبنی بر استعفای اینجانب می‌چرخد. آنان که این سرباز جان برکف وطن را می‌شناسند، نیک می‌دانند که برای روزهای راحت و عافیت نیامده، آمده تا خود را فدای کشور و مردم نازنین وطنش کند، آمده تا خون دل بخورد، تا مردم کشورش غم نخورند، نخوابد تا مردم کشورش آرام باشند  او که سه دهه پیش فرماندهی ریشه‌کنی مالاریا، مبارزه با وبا، کنترل سرخک، حذف کزاز و ریشه‌کنی فلج اطفال را  به‌عهده داشته، آمده تا با لطف پروردگار و به میدان آوردن همه توان و تجربه دهه های عمر و بکارگیری مشارکت همه عزیزان خردمند و پر تلاش کشور کمر بیماری های واگیر و غیر واگیر را بشکند. مگر می شود در روزهای سخت به هر بهانه ای دولت و مردمش را تنها بگذارد.
شایعه کرونایی شدن ظریف، محسن هاشمی و چهره های شناخته شده دیگر
در روزهای نخست شیوع کرونا در کشور از افراد شناخته شده به عنوان مبتلایان به کرونا نام برده می شد. وقتی این خبر اعلام شد که شهردار منطقه ۱۳ تهران به کرونا مبتلا شد، گمانه زنی ها شروع شد، اخبار دروغ پخش شد و هر شخصی را که به این شهردار نزدیک شده بود، مبتلا به کرونا می دانستند، بعد از ساعاتی این گمانه زنی حالتی دومینو گونه پیدا کرد. گفته شد، محسن هاشمی در جلسه ای همراه با شهردار منطقه ۱۳ بوده، پس محسن هاشمی هم به کرونا مبتلا شده است. پس از آن گفته شد، محمد جواد ظریف و محسن هاشمی در هنگام رأی گیری در حسینیه جماران حضور داشتند، بنابراین ظریف هم به کرونا مبتلا شده است! در صورتی که تشخیص قطعی ابتلای فردی به کرونا نیازمند آزمایش های متعدد است.
گفته شد به دلیل احتمال ابتلای محسن هاشمی به کرونا، جلسات شورای شهر تهران برگزار نخواهد شد که این خبر توسط سخنگوی شورای شهر تهران تکذیب شد.
اگرچه محسن هاشمی و محمدجواد ظریف خوشبختانه به کرونا مبتلا نشدند اما انتشار این اخبار مبتنی بر گمانه زنی های نادرست، موجی از نگرانی را در میان مردم ایجاد کرد.
این شایعه ها در خصوص آیت الله شبیری زنجانی هم مطرح شد. شایعه شد که این مرجع تقلید به دلیل ابتلا به کرونا در قرنطینه است. حجت الاسلام باباخانی از اعضای دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی با تکذیب خبر قرنطینه این مرجع تقلید گفت: به دلیل کهولت سن معظم له و توصیه‌های متخصصان ایشان نماز جماعت و نشست علمی خود را تعطیل کرده و در منزل هستند. حضرت آیت الله العظمی شبیری در صحت و سلامت کامل هستند. فعالیت‌های دفتر نیز به دلیل رعایت توصیه متخصصان محدود شده است.
شایعه تعطیلی مدارس تا پایان سال
مدارس بسیاری از استان ها، دانشگاه ها، خوابگاه ها و حوزه های علمیه در هفته های منتهی به سال نو به دلیل ضدعفونی کردن فضای آموزشی برای مقابله و پیشگیری بیماری کرونا تعطیل شدند. این امر به منظور پیشگیری بوده و این شایعه که کرونا چنان در کشور پخش شد که همه افراد در خطر هستند، شایعه ای بیش نیست.
در روزهای اولی که تأیید شد، کرونا وارد قم شده است، این شایعه نیز دست به دست می شد که مدارس تا پایان سال تعطیل هستند در صورتی که وزارت آموزش و پرورش این خبر را تکذیب و اعلام کرد: پس از اتمام اقدامات پیشگیرانه ضروری، دانش آموزان در کلاس های درس خود حضور خواهند یافت.