تاریخ انتشار
چهارشنبه ۵ شهريور ۱۳۹۹ ساعت ۰۳:۱۴
کد مطلب : ۴۲۴۸۳۲
پیامدهای ازدواج خون بس چیست؟
«خون بس» ازدواج با خون
۶
کبنا ؛مردادماه سال 91 بود که مسئولان وقت اداره کل ميراث فرهنگي استان کهگيلويه و بويراحمد، پرونده سنت «خون بس» را براي پنجمين اجلاس شوراي سياستگذاري ثبت و ورود به فهرست آثار ملي آماده کردند که در آن زمان اين آيين بسيار مورد انتقاد قرار گرفت. برخي بر اين باور بودند که سنت خون بس سنتي ضد زن است، برخي اما آن را رسم نيکي براي «جلوگيري از ادامه جنگ و دعوا و پايان دادن به قتل و کشتار و اصلاح روابط خانواده ها» مي‌دانند؛ سنتي که به «خون بس» معروف است. در آن سال، رحيم دادي‌نژاد معاون وقت ميراث فرهنگي کهگيلويه و بويراحمد گفته بود: «در زمان‌هاي گذشته، وقتي بين عشاير و گروه‌هاي مردم دعوا يا جنگي در مي‌گرفت و يک نفر از يکي از طرفين کشته مي‌شد، گروه يا خانواده مقتول براي خونخواهي، شخصي از خانواده يا طايفه قاتل را مي‌کشت و اين جريان به‌صورت سلسله وار ادامه مي‌يافت. به همين دليل هم براي جلوگيري از ادامه جنگ و دعوا و پايان دادن به قتل و کشتار و اصلاح روابط خانواده‌ها مراسمي با عنوان خون بس و با حضور واسطه‌هايي از هر دو طرف برگزار مي‌شد که در آن يک ازدواج اجباري صورت مي‌گرفت و خواهر يا يکي از نزديکان قاتل را به عقد برادر يا يکي از نزديکان مقتول درمي‌آوردند».
آرمان ملی نوشت: طي اين سال‌ها، استان‌هاي ديگر مانند خوزستان نيز براي ثبت ملي اين سنت تلاش‌هايي را انجام دادند، تلاش‌هايي که به باور دستيار حقوق شهروندي معاون رئيس‌جمهور در امور زنان و خانواده جاي تعجب دارد و معتقد است که جرم‌انگاري سنت‌هاي مغاير حقوق انساني عليه زنان بايد در دستور کار قرار بگيرد. شهناز سجادي در مورد تلاش مجدد براي ثبت ملي سنت «خون‌بس» که در آن دختر براي پايان دادن به يک نزاع خونين از طايفه قاتل به عقد مردي از طايفه مقتول درمي‌آيد تا درگيري و انتقام پايان يابد و صلح برقرار شود، به ايلنا گفت: معاونت زنان در لايحه منع خشونت عليه زنان اين موضوع را در نظر گرفته و پيش‌بيني شده که با اين نوع سنت‌ها که به اجبار به دختران و زنان تحميل مي‌شود، مخالفت شود تا نوعي فرهنگسازي گردد. براي جلب رضايت اوليا دم بايد تمهيدات انساني‌تري پيش‌بيني شود و اين سنت نگاه ابزاري به زن است و با کرامت انساني او مغايرت دارد، به خصوص اگر اين امر در سن کودکي و طفوليت براي دختر اتفاق بيفتد، مغاير حقوق کودک نيز است. سجادي به سنت خون‌بس اشاره کرد و گفت: اين يک سنت ديرينه است که امروزه به جاي نفي و کاهش آن با شرايط زمانه و توجه به قوانين جامعه در حوزه حقوق کودکان و زنان، موضوع ثبت ملي آن مطرح مي‌گردد که جاي تعجب دارد. معاونت زنان اسبق اين گونه سنت‌هاي غيرانساني عليه زنان و دختران را از حدود نه سال قبل که لايحه تامين امنيت زنان در برابر خشونت را تدوين مي‌کرده، مورد توجه قرار داده و نفي آن را در بخشي از لايحه مورد پيش‌بيني قرار داده است. بعدها هم در معاونت سابق و هم در معاونت زنان فعلي اصرار در بقاي اين بخش از لايحه به‌عمل آمده است.
خون بس، پايان تلخي دارد
در اين رابطه يک آسيب‌شناس اجتماعي معتقد است، ازدواج خون‌بس پايان بسيار تلخي را در پي خواهد داشت. مجيد ابهري اظهار کرد: اين شکل از ازدواج معمولا شکل خيلي درستي نيست، هرچند به جهت آشتي، صلح و جلوگيري از خونريزي صورت مي‌گيرد اما گاهي ملاحظه مي‌شود يک دختر نوجوان يا جوان به اجبار با مردي متاهل يا دوبرابر سن خود ازدواج مي‌کند و اين ازدواج‌ها پايان چندان خوشي ندارد. علاوه بر آن تجاوز به حقوق زنان نيز به حساب مي‌آيد. بايد به شکلي جلوي اين خونريزي‌ها گرفته شود. يعني بدون ازدواج همراه با کدخدامنشي و ريش سفيدي و آداب قبيله‌اي و فرهنگ سنتي و جغرافيايي جلوي خونريزي‌ها گرفته شود که مبادا حق دختري در اين ميان ضايع شود. بارها مشاهده شده دختر يا پسري که فرد ديگري را سال‌ها مورد نظر و به وي علاقه داشته به اجبار از او جدا شده و با ديگري که هيچ‌رابطه آشنايي و علاقه نداشته است ازدواج مي‌کند. که اينگونه ازدواج‌ها پايان بسيار تلخي دارد. ابهري در پايان گفت: ارزنده است صاحب نظران زمينه بانوان به خصوص نهادهاي فرهنگي زنان در اين زمينه وارد عمل شده و اجازه ندهند اين شکل از ازدواج يعني نگاه کردن به زن به‌عنوان يک وسيله و ابزار ادامه پيدا کند.
خون بس، پايان تلخي دارد
در اين رابطه يک آسيب‌شناس اجتماعي معتقد است، ازدواج خون‌بس پايان بسيار تلخي را در پي خواهد داشت. مجيد ابهري اظهار کرد: اين شکل از ازدواج معمولا شکل خيلي درستي نيست، هرچند به جهت آشتي، صلح و جلوگيري از خونريزي صورت مي‌گيرد اما گاهي ملاحظه مي‌شود يک دختر نوجوان يا جوان به اجبار با مردي متاهل يا دوبرابر سن خود ازدواج مي‌کند و اين ازدواج‌ها پايان چندان خوشي ندارد. علاوه بر آن تجاوز به حقوق زنان نيز به حساب مي‌آيد. بايد به شکلي جلوي اين خونريزي‌ها گرفته شود. يعني بدون ازدواج همراه با کدخدامنشي و ريش سفيدي و آداب قبيله‌اي و فرهنگ سنتي و جغرافيايي جلوي خونريزي‌ها گرفته شود که مبادا حق دختري در اين ميان ضايع شود. بارها مشاهده شده دختر يا پسري که فرد ديگري را سال‌ها مورد نظر و به وي علاقه داشته به اجبار از او جدا شده و با ديگري که هيچ‌رابطه آشنايي و علاقه نداشته است ازدواج مي‌کند. که اينگونه ازدواج‌ها پايان بسيار تلخي دارد. ابهري در پايان گفت: ارزنده است صاحب نظران زمينه بانوان به خصوص نهادهاي فرهنگي زنان در اين زمينه وارد عمل شده و اجازه ندهند اين شکل از ازدواج يعني نگاه کردن به زن به‌عنوان يک وسيله و ابزار ادامه پيدا کند.
