انتشار برای اولین بار؛ در جلسه ظریف و سرداران سپاه چه گذشت؟ / فرماندهان ارشد موافق برجام بودند؟

کبنا ؛مدیرعامل خبرگزاری فارس در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۶ به روایت ناگفته‌هایی از «دیدار فرماندهان سپاه با محمدجواد ظریف» در زمان دولت «حسن روحانی» پرداخت که موضوع آن «برجام» بود.
به گزارش کبنا به نقل از تسنیم، «فؤاد ایزدی» کارشناس و تحلیلگر مسائل سیاسی اخیراً در گفت‌وگویی اظهار کرده فرماندهان سپاه، از جمله سردار «حسین سلامی» در جلسات با برخی مقامات دولت یازدهم درباره برجام قانع شده بودند و حتی کارشناسان منتقدی همچون او را در این خصوص شماتت می‌کردند.
«سید نظام‌الدین موسوی» مدیرعامل خبرگزاری فارس در دهه ۹۰ که در برهه مذاکرات و نقدهای کارشناسی آن در نشست‌های ظریف و عراقچی با اصحاب رسانه شرکت داشت، با ارائه روایت مشروحی از این جلسات، ادعای مطرح شده را نقض کرده و آن را روایتی وارونه دانسته و می‌گوید اتفاقاً آن جلسات کاملاً انتقادی بوده و آقای ایزدی که فردی محترم و دغدغه‌مند است، در این مورد خاص دچار خطای فاحش است.
مشروح گفت‌وگوی او با خبرگزاری تسنیم را در پی می‌خوانید:
* اخیراً برخی اظهارنظرها پیرامون جلسات مسئولین دولت یازدهم با فرماندهان سابق سپاه درباره موضوع برجام و توافق هسته‌ای مطرح شده و شما در این جلسات حضور داشتید، فضای این جلسات چگونه بود؟ چه عمدتاً چه نوع مباحثی طرح و رد و بدل می‌شد؟ بعضاً گفته‌شده در این جلسات، فرماندهان سابق سپاه و از جمله شهید سلامی با برخی حضّار برخورد داشتند و یا اینکه گفته می‌شود مسئولان دولتی، فرماندهان را درخصوص توافق هسته‌ای (برجام) قانع کرده‌اند؛ شما چه روایتی از این جلسات دارید؟
متأسفانه برخی روایت‌های متناقض و بعضاً تحریف‌شده از این جلسات منتشر شده است؛ با توجه به مسئولیت من در خبرگزاری فارس در آن دوران در برخی از این جلسات حضور داشتم. این جلسات درباره‌ی توافق هسته‌ای در مراکز مختلف نظام از جمله سپاه برگزار می‌شد و تبادل نظر صورت می‌گرفت. البته در تمامی جلساتی که در سپاه برگزار می‌شد، اعضای دولت یازدهم حضور نداشتند و من در جلسه‌ای که یکی از کارشناسان و تحلیلگران روایتی از آن را ارائه کرده که آقای عراقچی و برخی مسئولان وزارت خارجه حضور داشتند، نبودم.
زمانی که دولت روحانی در سال ۹۲ با رویکرد توافق درخصوص موضوع هسته‌ای تشکیل شد، جلسات متعددی در ارکان مختلف نظام اسلامی برگزار می‌شد و به‌طور طبیعی مسئولان رسانه‌های انقلابی در مجموعه‌ی سپاه که پاسدار انقلاب اسلامی است، حضور داشتند و در آن جلسات از صاحب‌نظران سیاسی، امنیتی و رسانه‌ای دعوت می‌شد که در آن نشست‌ها حضور یابند. من هم در بسیاری از این جلسات شرکت می‌کردم. این جلسات اولاً از موضع دغدغه‌مندی، ثانیاً از موضع کارشناسی و ثالثاً از موضع انتقادی برگزار می‌شد. در این نشست‌ها از نظرات کارشناسی بهره‌گیری می‌شد اما به‌طور طبیعی مسئولان و فرماندهان سپاه جمع‌بندی‌های لازم را در جلسات مخصوص خود و به قول معروف احتمالاً در شورای فرماندهی سپاه صورت می‌دادند.
در آن دوران، جریان انقلابی نسبت به نوع مذاکرات نگرانی‌هایی داشتند و به‌طور طبیعی این دغدغه وجود داشت؛ در یکی از این جلسات که من و جمعی از فعالان رسانه‌ای حضور داشتیم، فضای جلسه انتقادی بود و آقای عراقچی که آن‌ دوران معاون وزیر خارجه بود مباحث را توضیح داد و همه از سر دغدغه‌مندی مسائلی را مطرح می‌کردند و عراقچی هم توضیح داد. ممکن بود برخی از موارد پذیرفته شده باشد ولی بخش عمده از سؤالات ما پاسخ مبهم می‌گرفت و یا اینکه قانع نمی‌شدیم.
حالاکه حدود ۱۰ سال از آن ایام گذشته و به‌نوعی از حالت محرمانگی در آمده، می‌توانم یکی از جلسات را روایت کنم. در یکی از این نشست‌ها آقای ظریف وزیر وقت امور خارجه، سرلشکر جعفری فرمانده وقت سپاه، جمعی از مشاورین رسانه‌ای، رسانه‌های جبهه انقلاب، سردار نقدی رئیس سازمان بسیج، حجت‌الاسلام طائب رئیس وقت سازمان اطلاعات سپاه، شهید محمد کاظمی (حاج کاظم) رئیس وقت سازمان حفاظت اطلاعات سپاه، سردار رضا سراج، دکتر مقدم‌فر، دکتر صفار هرندی و دیگر افراد حضور داشتند.
* شهید سلامی هم در آن نشست حضور داشت؟
الآن به ذهن ندارم که ایشان هم در جلسه حضور داشتند یا نه. به جرأت می‌گویم همه کسانی که در جلسه صحبت کردند نسبت به مواضع ظریف موضع انتقادی داشتند و کسی از سخنان ظریف قانع نشد. البته احترام وی به‌عنوان وزیر جمهوری اسلامی ایران حفظ شد و اتفاقاً رهبر معظم انقلاب هم فرموده بودند که تیم مذاکره‌کننده زحمت می‌کشد و باید شأن آنان حفظ شود، کسی هم بی‌احترامی به او نکرد. او آمده بود درباره مذاکرات و مباحث هسته‌ای توضیح دهد و سپاه میزبان وزیر خارجه بود.
سردار جعفری مدیر جلسه بود و می‌خواست تا همه‌ی مباحث مطرح شود. من آن‌جا چیزی به‌عنوان قانع شدنِ افراد ندیدم. البته آقای ظریف بعداً روایتی تحریف‌شده از آن جلسه نشر داد و به‌گونه‌ای روایت کرد که گویا سردار جعفری به من تذکر تندی داده که "چرا شما خبر اشتباه و کذبی را نسبت به آقای ظریف منتشر کرده‌اید و باید اصلاح کنید." در حالی که این‌گونه نبود و من پاسخ مکتوبی به ظریف دادم و در رسانه‌ها هم منتشر شد. من در آن جلسه به ظریف گفتم "شما چرا در دانشکده فنی گفتی آمریکا با یک دکمه و یا یک بمب می‌تواند مثلاً سیستم دفاعی ما را از کار بیندازد؟" او سعی کرد توجیه کند که مردم برای ما در اولویت هستند و غیره. چون بحث دوجانبه شد، آقای جعفری گفت موضوع را تمام کنید و منظور ظریف بر اولویت‌داشتن مسائل مردم بوده و منظورش تضعیف سیستم دفاعی کشور نبوده است.
من این خبر را از خبرگزاری ایسنا چاپ کرده و برای ظریف خواندم و بعد که او از جلسه رفت، این‌گونه نبود که کسی از مباحث او قانع شده باشد چون اگر این جمع‌بندی صورت می‌گرفت ما باید به‌عنوان کسی که موضع سپاه برای‌مان مهم بود باید بعد از آن به‌عنوان دفاع از برجام حرکت می‌کردیم ولی این‌طور نبود.
مواضع و انتقادات اساسیِ ما نسبت به برجام مشخص است و در رسانه‌هایی مانند خبرگزاری فارس و تسنیم منتشر شده است. جلسات دیگری هم برای جمع‌بندی برگزار می‌شد و لزوماً آقای ظریف و مسئولان دولتی نبودند، من ندیدم کسی از این روند قانع شده یا بخواهد توجیه کند. بسیاری از مسئولان سپاه و خودِ سرلشکر جعفری فرمانده وقت سپاه صراحتاً درباره مواضع ظریف در دانشکده فنی موضع گرفت و خطاب به او گفت "شما دیپلمات خوبی هستی و ما به‌عنوان وزیر شما را قبول داریم اما شما کارشناس نظامی نیستی که چنین مباحثی را مطرح کنی." من با سردار شهید سلامی مراودات زیادی داشتم و ایشان جانشین فرمانده سپاه بود و هیچ‌وقت از صحبت‌شان دریافت نکردم که قانع شده و این موضع را داشته باشد.
* بعضاً این‌گونه مطرح می‌شود که گویا فرماندهان سپاه در این زمینه قانع شده بودند...
من به‌عنوان مسئول خبرگزاری فارس چنین جمع‌بندی‌ای ندیدم که مثلاً دستورالعمل یا نکته‌ای به ما گفته باشند که مثلاً از این به بعد راجع به برجام و سیاست خارجی موضع نگیرید. این مسأله قابل رصد است و حتی در رسانه‌های رسمی خود سپاه مثل «صبح صادق» که ارگان رسمی حوزه نمایندگی و معاونت سیاسی سپاه بود، چنین چیزی وجود ندارد.
باید به مجموعه‌های حاکمیتی احترام گذاشته شود و سپاه بخشی از حاکمیت است و سپاه گوش به فرمان یک کارشناس نیست و موضع خود را با رهبر معظم انقلاب تطبیق می‌دهد. حضرت آقا راجع به مذاکرات چارچوبی داشته‌اند و به مذاکرات امیدوار نبودند و آمریکا را عهدشکن می‌دانستند. اما در عین حال معتقد بودند که باید احترام مذاکره‌کنندگان محفوظ بماند و مجموعه‌ی سپاه این نگاه را داشت و من برداشت می‌کردم که باید احترام ظریف را نگه داریم و صدای واحدی از ما شنیده شود و این‌گونه حس نشود که حاکمیت دوگانه در کشور وجود دارد.
در جلسه‌ای که یک وزیر، فرماندهان و برخی مشاورین و حتی کارشناسان حضور دارند، باید احترام‌ها حفظ شود و هر کسی انتقاد و مباحث خود را مطرح می‌کرد اما باید جلسه هم مدیریت می‌شد. من در آن نشست منتقد آقای ظریف بودم و وقتی کار به مجادله کلامی رسید، طبیعی است سرلشکر جعفری بگوید بحث را تمام کنید و جلسه باید مدیریت شود ولی مسئله‌ی قانع‌شدن نبود. اگر این ادعایی که مطرح می‌شود درست بود، از آن‌زمان به بعد به ما گفته می‌شد که در قبال برجام در مسیر دیگری حرکت کنید. این جلسات حوالی سال‌های ۹۴ و ۹۵ بود و شما می‌توانید مواضع فرماندهان سپاه را در آن دوران ببینید که این‌گونه بوده یا نه.
ضمناً بعد از اینکه برجام اجرا شد، یکی از دعواهایی که بین دولت و برخی مجموعه‌ها وجود داشت این بود که چرا مثلاً مانور موشکی برگزار کردید و چرا موشک تست کردید. اگر مقامات دولتی چیزی را امضا کردند و فراتر از تعهدات بوده، سپاه نمی‌پذیرد اما این به‌معنای اعتقاد به حاکمیت دوگانه نیست. رهبر معظم انقلاب شروط نه‌گانه‌ای را در این زمینه داشتند و بعد از اینکه آمریکایی‌ها به تعهدات خود عمل نکردند، همین مجموعه‌های انقلابی مطالبه‌گر مسئله بودند.
* به‌نظر شما با اینکه ۱۰ سال این وقایع گذشته، به چه علتی این روایت‌ها و طرح موضوعات صورت می‌گیرد؟
گاهی اوقات ما چون تحلیلگر هستیم وارد موضوعاتی می‌شویم که فکر می‌کنیم محور حق و باطل هستیم. برخی دوستان انسان‌های دلسوز و انقلابی هستند ولی نوعی درباره موضوع مقاومت و فرماندهان نظامی سخن می‌گویند که گویا یادمان رفته که اگر همین فرماندهان نبودند، چیزی به‌نام محور مقاومت نداشتیم. چه کسانی برای محور مقاومت زحمت کشیدند؟ حزب‌الله لبنان چگونه شکل گرفت و چه کسی آن را آموزش داد و مگر غیر از این است که ایران ام‌القرای جبهه مقاومت است و این قلب تپنده هم مگر غیر از سپاه است؟
وقتی جریان‌های تکفیری در عراق و سوریه مستقر شده و تا نزدیکی مرزهای ایران آمدند، مگر سپاه نبود که وارد عرصه شد؟ چه کسی در سوریه دفاع مدنی را برپا کرد؟ چه کسی امروز حماس را که نبض جبهه مقاومت تسلیح کرد؟ سردار شهید ایزدی(حاج رمضان) چه کسی بود که او را شهید کردند؟ خوب است هرکس بداند که چه جایگاهی دارد. هر درختی که از مقاومت سربرافراشته، خون شهیدی از سپاه پای آن ریخته شده است. چگونه است که یک تحلیلگر درباره فرماندهانی که جان و همه دارایی‌اش با مقاومت عجین کرده، برخی سخنان ناروا را می‌گوید؟ چگونه مطرح می‌شود که مثلاً برخی فرماندهان اهل مماشات بوده‌اند؟! باید سیاست‌های کلی و سیاست‌های داخلی را با هم عجین کرد و مسائل را دقیق دید.
رژیم اسرائیل چه کسی را دشمنِ خود می‌داند که اقدام به ترور آنان کرده؟ دشمن همین فرماندهان را ترور کرده است. چطور یک تحلیلگر این مباحث را درباره فرماندهان مطرح می‌کند؟ اگر تلاش‌های سردارانی از جمله شهیدان طهرانی‌مقدم، حاجی‌زاده، باقری، سلامی و دیگران نبود، در همین جنگ ۱۲روزه چه وضعیتی داشتیم؟ نباید به ایشان جفا شود. لازم است قدر توانمندی‌های خود را بدانیم و اگر هم نظری هم داریم، منتقل کنیم.
این سخنِ من به آن معنا نیست که ما هیچ عیب و نقصی نداریم و اتفاقاً همین رزمایش‌ها و مانورها برای شناسایی و رفع همین ایرادهاست. اتفاقاً تا وارد یک جنگ نشویم اشکال کار مشخص نمی‌شود و به‌همین علت است که در عملیات‌های وعده صادق هرچه جلوتر می‌رویم، نقص کار کاهش یافت. گفته می‌شود که فرماندهان ما دیپلمات شده‌اند! در پاسخ می‌گویم اگر فرماندهانِ ما دیپلمات شده بودند که شهید نمی‌شدند و دشمن از آنان احساس خطر نمی‌کرد.
اگر ما این فرماندهان و این بنیه دفاعی را نداشتیم، چگونه می‌توانستیم جلوی دشمن پایداری داشته باشیم؟ چه قدرتی در جهان توانسته آمریکا و صهیونیست را با وجود همه‌ی سختی‌ها و محدودیت‌ها بشکند؟
در فرصت دیگری باید به تلاش‌های امثال شهید همدانی که با چه سختی‌ای دفاع مدنی را در سوریه راه‌اندازی کرده و حتی از مردم برای تقویت جبهه مقاومت کمک مالی گرفتند، سخن بگوییم. در جنگ اخیر، آمریکا و اسرائیل کارِ ایران را تمام‌شده می‌دانستند و ما با دو قدرت هسته‌ای درگیر شدیم؛ اسرائیل در این جنگ دست به ترور فرماندهان ما زد و البته که ترور ارزشی ندارد و شهادتِ این عزیزان در جنگ کلاسیک رخ نداد و عملیات تروریستی بود.
رژیم صهیونیستی قبل از سال ۱۹۴۸ که هنوز تأسیس نشده بود هم سازمان‌های مخفی تروریستی داشت و از هر وسیله‌ای برای ترور استفاده کرده است. سیستم نظامی ما با اینکه بزرگان زیادی را از دست داد ولی دیدیم که چگونه خود را بازیابی کرده و طرف مقابل را وادار به درخواست آتش‌بس کرد. شاید انتقادات وجود داشته باشد و مقامات نظامی در حال شناسایی و رفع نقص هستند و اتفاقاً مقام معظم رهبری به‌عنوان فرمانده معظم کل قوا در پاسخ به انتقاد برخی دانشجویان در این‌خصوص فرمودند که مسئولان مختلف بررسی‌های لازمه را انجام داده و با محاسبه‌ی دقیق پیش می‌روند.
برخی موضوعات به‌نحوی بیان می‌شود که گویا یک فرمانده که ۴۵ سال است جان خود را در دست گرفته و در میدان است و کارِ نظامی خود را انجام می‌دهد جسارت نداشته اما یک تحلیلگر که زیر بادِ کولر نشسته، شهامت دارد! نکته‌ی بعدی اینکه ماکه شجاع‌تر از رهبر معظم انقلاب نیستیم، اگر داعیه‌ی پیروی از ایشان را داریم باید نظرات حضرت آقا را را در نظر بگیریم؛ ایشان مصلحت را می‌دانند.
لازم است یادآوری کنم مباحث ما در این گفت‌وگو پیرامون سپاه است و در جای خود باید قدردان زحمات سایر نیروهای مسلح از جمله ارتش، نیروی انتظامی، دستگاه امنیتی و سایر این عزیزان باشیم. در همین جنگ ۱۲ روزه دیدیم که نیروهای پدافند چگونه جان‌فشانی کرده و بااینکه پهپاد دشمن بالای سر آن‌ها بود اما به وظیفه‌ی خود عمل کردند و پای‌کار بودند.
سیاست کلی کشور و شورای‌عالی امنیت ملی بر این بود که اگر دشمن درخواست آتش‌بس کرد ما قبول می‌کنیم و طبق اطلاعی که من دارم زمانی که ترامپ درخواست داد، سپاه اعلام کرد که ما باید آخرین ضربه و موشک را زده باشیم و همین‌گونه عمل شد؛ بالاخره اقتدار کشور مهم است. چه کشوری در جهان است که جرئت داشته دو بار به پایگاه آمریکایی شلیک کند؟ یکی پایگاه عین‌الاسد در عراق و دیگری پایگاه العدید در قطر. ما در تقابل نابرابر بودیم ولی نیروهای مسلح ما درخشیدند، لازم است قدر این عزیزان را بدانیم و نباید به‌نحوی سخن گفته شود که به ایشان و شهدا جفا صورت بگیرد.