ریال جدید جایگزین اسکناس‌های فعلی می شود / ارزش هر ریال جدید چقدر است؟ + واکنش غلامرضا تاجگردون

کبنا ؛مجلس شورای اسلامی با هدف تامین نظر شورای نگهبان، با حذف ۴ صفر از پول ملی و حفظ ریال به عنوان واحد رسمی پول کشور موافقت کرد. این در حالی است که دولت و بانک مرکزی پیش از این خواهان حذف ۴ صفر و تغییر واحد پول ملی به تومان شده بود.
به گزارش کبنا، در صورت تایید تصمیم مجلس از سوی شورای نگهبان از این پس قران جایگزین ریال خواهد شد و بانک مرکزی پس ۳۲ سال مهلت دارد تا فرآیند تغییر آرایش پولی را با جایگزین کردن اسکناس های فعلی با اسکناس‌های جدید شروع کند.
با رای اکثریت نمایندگان مجلس ماده ۵۸ قانون بانک مرکزی مصوب ۳۰ خرداد ۱۴۰۲ اصلاح و ۴ صفر از مقابل اسکناس‌ها حذف می‌شود و به این ترتیب هر ۱۰ هزار ریال فعلی به یک ریال تغییر می‌کند و برابری پول‌های خارجی نسبت به ریال و نرخ خرید و فروش ارز توسط بانک مرکزی در چارچوب نظام ارزی حاکم، با رعایت ذخایر ارزی و تعهدات قانونی کشور محاسبه و تعیین می‌شود.
مجلس برای اجرای این سیاست جدید یک دوره گذار ۳ ساله در نظر گرفته که بانک مرکزی باید نسبت به جمع‌آوری و خروج اسکناس‌ها و سکه‌های ریال جاری از جریان اقدام کند. پس از این ۳ سال واحد پول ملی ایران ریال جدید و اجزای آن قران خواهد بود. البته قبل از ورود به دوران گذار ۳ ساله بانک مرکزی ۲ سال فرصت دارد تا خود را آماده اجرای این تغییر کند که آغاز دوره‌گذار از طریق روزنامه رسمی، درگاه‌های الکترونیکی و صدا و سیما به صورت عمومی اعلام می‌شود.
از زمان تصویب و ابلاغ نهایی قانون جدید دولت ۳ ماه فرصت دارد تا آیین‌نامه اجرایی که از سوی بانک مرکزی و هیات عالی این بانک تهیه و تصویب می‌شود را به تصویب برساند.
هدف از تغییر آرایش پولی چیست؟
شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به فرآیند اصلاح واحد پولی و حذف ۴ صفر در سال‌های اخیر، می‌گوید: بانک مرکزی ۲ سال فرصت دارد تا ترتیبات اجرای این کار را فراهم کند؛ یعنی از اطلاع رسانی تا کارهای اجرایی را باید به نحو صحیح انجام دهد تا مردم غافلگیر نشوند.
او می‌افزاید: پس از ۲ سال مهلت برای آماده کردن شرایط اجرا، به مدت ۳ سال هم واحد پول فعلی یا به عبارتی اسکناس های فعلی و هم اسکناس های جدید هم زمان با یکدیگر کار می کنند. این نماینده مجلس تاکید کرد: با این فرآیند هیچ مشکلی برای مردم پیش نمی آید و این تجربه هم تجربه جدیدی نیست و منحصر به کشورمان نبوده است.
حسینی با اشاره به تسهیل مبادلات مالی مردم با تغییر آرایش پولی توضیح می‌دهد: وقتی تعداد صفرهای پول کم می شود، دیگر پول ما جز پول های ضعیف در نشریات بین المللی و گزارش های بین المللی نخواهد بود.
پیام حذف ۴ صفر از اسکناس‌
بر اساس قانون اصلاح نظام پولی، هر «ریال جدید» معادل ۱۰ هزار ریال قدیم خواهد بود. این به آن معناست که واحدهای پولی با ارزش پایین، مانند اسکناس‌های هزار، پنج‌هزار، ۱۰ هزار و ۵۰ هزار ریالی قدیم، از چرخه پولی حذف شده و با واحدهای جدید جایگزین خواهند شد.
افزون بر اینکه با حذف شدن صفرهای اضافه، واحد پول خرد ایران قران خواهد بود و هر ریال جدید برابر با ۱۰۰ قران تعریف می‌شود. البته پیشنهاد دولت و بانک مرکزی این بود که واحد جدید «تومان» با زیرواحد «قِران» تعریف شود، چرا که تومان رایج‌تر است و کسی در کشور از ریال نام نمی‌برد. با این حال مجلس رای داده که ریال بماند و تومان نباشد.
نخستین بار پس از انقلاب در سال ۱۳۷۲ پیشنهاد حذف صفر مطرح و در دولت‌های بعدی هم نقل محافل بود و حالا پس از ۳۲ سال قرار است ایرانیان دوباره با ریال آشتی کنند و ۴ صفر از روی اسکناس‌ها محو شود.
چرا حذف ۴ صفر خوب است
۱- ساده‌تر شدن محاسبات و مبادلات روزمره
۲- صرفه‌جویی در هزینه چاپ اسکناس با ارزش پایین
۳- بازگشت سکه به مبادلات خرد
۴- اثر روانی بر کاهش نرخ تورم
۵- احیای ریال و انتظارت ثبات اقتصدی
دردسرهای حذف صفرها
۱- هزینه بالای تولید و جایگزینی اسکناس‌ها
۲- هزینه تغییر نرم‌افزارها و سامانه‌های پرداخت
۳- ریسک گرد شدن قیمت‌ها افزایش تورم خرده فروشی
۴- سردرگمی مردم در دوران گذار
واکنش‌های موافق و مخالف
حسین صمصامی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: حذف صفرها بر رشد اقتصادی یا تورم اثر واقعی ندارد، هزینه چاپ چندان کم نمی‌شود و با گسترش پرداخت‌های الکترونیکی، تأثیر ملموسی بر مبادلات نقدی نخواهد داشت. افزون بر اینکه گرد کردن قیمت‌ها معمولاً رو به بالاست و می‌تواند تورم‌زا باشد.
غلامرضا تاجگردون عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس: حذف چهار صفر به‌صورت انتزاعی تأثیر بر کنترل تورم ندارد و در مدل جواب می‌دهد. نباید تصور کرد با برداشتن چهار صفر تورم کاهش پیدا می‌کند بلکه این اقدام بیشتر اثر روانی دارد و بحث ساده‌سازی کار را انجام می‌دهد.