سایه بحران بر کشاورزی کهگیلویه؛ افت برداشت گندم و تنش در تأمین آب سه ضلع مثلث نجات برداشت گندم در کهگیلویه

در حالی که کهگیلویه طی دو سال گذشته با ثبت رکوردی بی‌سابقه در خرید بیش از ۳۳ هزار تن گندم مازاد بر مصرف، صدرنشین تولید گندم استان بود، امسال به‌دلیل کاهش شدید بارندگی و تداوم کشت دیم، چشم‌انداز روشنی برای برداشت محصولات پاییزه ندارد. کمبود منابع آبی، ضعف زیرساخت‌های آبیاری نوین، نبود سیلوهای ذخیره‌سازی، مشکلات سوخت، ناهماهنگی در خرید کلزا و اختلاف فاحش در آمارهای بیمه محصولات کشاورزی، تنها بخشی از چالش‌هایی است که کشاورزان این شهرستان با آن مواجه‌اند. با وجود همه این موانع، مسئولان امیدوارند با برنامه‌ریزی منسجم، بخشی از خسارت‌ها جبران شود و روند کشت و برداشت با کمترین آسیب ادامه یابد.
به گزارش کبنا نیوز ، کیومرث روزیان در نشست شورای کشاورزی با محوریت برداشت محصولات پاییزه گندم، جو و کلزا، از پیش‌بینی کاهش برداشت گندم در سال جاری به دلیل کمبود بارش و دیم‌زار بودن اراضی این شهرستان خبر داد.
روزیان با اشاره به رکوردشکنی خرید بیش از ۳۳ هزار تن گندم مازاد بر مصرف کشاورزان در دو سال گذشته، اظهار کرد: متاسفانه به علت عوامل جوی جدید و کمبود بارش‌ها، پیش‌بینی وضعیت مناسبی از برداشت محصولات در سال جاری نداریم.
وی با بیان اینکه کهگیلویه به دلیل وسعت بیشتر اراضی، نسبت به سایر شهرستان‌ها وضعیت بهتری خواهد داشت، تاکید کرد: این شهرستان همواره رتبه اول تولید گندم را در استان به خود اختصاص داده است.
روزیان همچنین با اشاره به عقب‌ماندگی شهرستان کهگیلویه در زمینه بهره‌مندی از اراضی آبی، گفت: در حالی که ۵۰ تا ۶۰ درصد اراضی کشور به صورت آبی کشت می‌شوند و میانگین استانی نیز از این رقم پایین‌تر است، متاسفانه شهرستان کهگیلویه با دارا بودن حدود ۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی، سهمی کمتر از ۱۰ درصد از اراضی آبی دارد که این میزان نصف میانگین استانی است.
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه با ارائه آماری از وضعیت اراضی آبی شهرستان، گفت: از مجموع اراضی کشاورزی کهگیلویه، ۶۰۰۰ هکتار به اراضی زراعی آبی اختصاص دارد.
وی این وضعیت را «نابه‌سامان و ناجور» توصیف کرد و افزود: کشاورزی فعالیتی ریسک‌پذیر است و این وضعیت نامناسب، نتیجه‌ی ریسک‌های موجود در این حوزه است.
روزیان در ادامه به چالش‌های تامین آب کشاورزی در شهرستان کهگیلویه اشاره کرد و گفت: کمبود منابع آبی و اتکا به روش‌های سنتی آبیاری، باعث شده است تنها کمتر از ۱۰ درصد از حدود ۷۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی شهرستان به صورت آبی کشت شوند؛ این در حالی است که میانگین کشوری و استانی استفاده از آبیاری برای کشاورزی به ترتیب ۵۰ تا ۶۰ درصد و ۵۰ درصد است.
وی با انتقاد از عدم توجه به تجهیز اراضی آبی به سیستم‌های نوین آبیاری، افزود: با وجود اینکه حدود ۳۰ درصد از اراضی آبی کشور به سیستم‌های نوین آبیاری مجهز شده‌اند، در استان ما این رقم به حدود ۵۰ درصد می‌رسد؛ یعنی هنوز نیمی از اراضی آبی استان ما فاقد سیستم‌های نوین آبیاری هستند.
روزیان در بخش دیگری از سخنان خود، به وضعیت کشت محصولات پاییزه در سال جاری اشاره کرد و گفت: در سال جاری ۳۹ هکتار محصولات پاییزه در شهرستان کشت شد که از این میزان ۲۵۰۰ هکتار گندم آبی، ۲۵ هزار هکتار گندم دیم، ۱۰۰ هکتار جو آبی، ۱۱ هزار هکتار جو دیم و ۳۱۹ هکتار کلزا کشت شده است، با این حال، از این میزان تنها حدود ۱۰۰ هکتار کلزا قابل برداشت است.

وی با اشاره به توزیع ۷۵۰۰ تن کود شیمیایی در سطح شهرستان، گفت: با وجود مشکلات کمبود انرژی و گاز در فصل کشت، توزیع ۱۰۰ درصد کود شیمیایی مورد نیاز شهرستان با موفقیت انجام شد.
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه با اشاره به در اختیار داشتن ۲۹ کمباین بومی و نیاز به حدود ۱۵۰ کمباین مهاجر برای برداشت گندم، از برنامه‌ریزی برای جذب این تعداد کمباین خبر داد.
روزیان تصریح کرد: با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب مناطق سردسیر شهرستان، انتظار می‌رود گندم تولیدی این مناطق در سیلوهای محلی ذخیره شود.
وی بر ضرورت همکاری جهاد کشاورزی، بخشداری‌ها و نیروی انتظامی برای جلوگیری از خروج گندم از شهرستان تأکید کرد.
روزیان با اشاره به مشکلات سال‌های گذشته در خصوص حمل و نقل گندم و نیاز به ۵۰ دستگاه کامیون ۴۰ تنی برای انتقال روزانه ۲۰۰۰ تن گندم به سیلوهای گچساران و کارخانه‌های مرکزی، از برنامه‌ریزی برای تأمین این ناوگان با همکاری شرکت‌های حمل و نقل خبر داد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: با وجود وعده شرکت‌های حمل و نقل برای رفع مشکلات، کمبود سیلو در شهرستان همچنان چالشی جدی است.
روزیان با اشاره به مشکلات مربوط به سوخت کمباین‌ها، خواستار همکاری شرکت‌های بومی و مهاجر در این زمینه شد.
وی با بیان اینکه سامانه سوخت معمولاً در بیست و پنجم هر ماه بسته می‌شود و شارژ به صورت استانی و یک بار در روز انجام می‌گیرد، خواستار یافتن راه حلی برای شارژ مداوم در طول ماه شد تا کشاورزان با مشکل مواجه نشوند.
روزیان با اشاره به کمبود گندم در سال جاری و احتمال افزایش استفاده از تراکتور برای حمل و نقل، از نظام مهندسی و کارشناسان خواست تا به صورت شبانه‌روزی پاسخگوی نیاز کشاورزان بوده و سوخت مورد نیاز را تامین کنند.
وی با اشاره به تعیین نرخ ادوات کشاورزی و لزوم برخورد با متخلفان در این زمینه، گفت: ضروری است که با متخلفان برخورد قانونی صورت گیرد تا زحمات کشاورزان در فصل برداشت پایمال نشود.
رئیس جهاد کشاورزی کهگیلویه به مشکلات سال گذشته در خصوص خرید کلزا اشاره کرد و با بیان اینکه مسئولیت خرید به بخش خصوصی واگذار شده بود، خواستار تعیین تکلیف هرچه سریع‌تر وضعیت خرید کلزا و گندم در این منطقه شد.
وی با تاکید بر اهمیت تسریع در این امر، یادآور شد که عدم تعیین تکلیف وضعیت خرید گندم، موجب ریزش و افت محصول و ضرر و زیان کشاورزان خواهد شد.
تناقض آماری در بیمه محصولات کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد
تناقض آماری بین آمارهای اعلام شده از سوی مسئولان استانی و شهرستانی ضرورت بررسی میدانی این موضوع را نشان می‌دهد.
علی احمدی در نشست شورای کشاورزی با محوریت برداشت محصولات پاییزه گندم، جو و کلزا در کهگیلویه در خصوص وضعیت بخش کشاورزی استان و به‌ویژه چالش‌های ناشی از کمبود بارندگی، به تشریح وضعیت پرداخت و با اشاره به جلسات برگزار شده در خصوص برداشت محصول، تأکید کرد که علی‌رغم خسارات وارده، تلاش برای جبران به بهترین نحو در حال انجام است.
وی با بیان اینکه امسال سال بحرانی برای بخش کشاورزی بوده، به کاهش قابل توجه بارندگی اشاره کرد و گفت: میزان بارندگی امسال ۲۹۰ میلی‌متر بوده که در مقایسه با ۴۷۳ میلی‌متر در سال گذشته، کاهش ۱۸۶ میلی‌متری را نشان می‌دهد، این کاهش بارندگی، همراه با پراکنش نامناسب و وقفه‌های طولانی مدت بر عملیات کشت تأثیر منفی گذاشته است.
وی همچنین در خصوص تأمین بذر مورد نیاز برای سال آینده ابراز نگرانی کرد و گفت: هر ساله ۳۰ درصد از تولید ما مربوط به بذر است.
احمدی تصریح کرد: میزان بذر مورد نیاز ۱۷۲۰ تن است که از این مقدار، حدود ۱۵۰۰ تن بذر گواهی شده و مابقی بذر مادری و پرورشی است.
وی بر لزوم همکاری فرمانداران و بخشداران برای توزیع مناسب بذر و رفع نگرانی کشاورزان تأکید کرد.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد همچنین به مشکلات مربوط به پرداخت تسهیلات بانکی به شرکت‌های تولید بذر اشاره کرد و گفت: از ۲۳۱ میلیارد تومان تسهیلات مصوب تنها حدود ۱۸۰ میلیارد تومان پرداخت شده است، این امر به دلیل برخی موانع قانونی و محدودیت‌ها بوده است.
وی همچنین در خصوص تعهدات مربوط به تهیه بذر تأکید کرد و گفت: باید با همکاری مسئولان شهرستانی عملیات خرید ۱۷۲۰ تن بذر انجام شود.
احمدی با تأکید بر تعهدات مربوط به تهیه بذر، گفت: با همکاری مسئولان شهرستانی، باید ۱۷۲۰ تن بذر خریداری شود، از همین حالا باید انبارها برای جلوگیری از تکرار مشکلات سال گذشته در صورت بارندگی تجهیز شوند؛ همچنین ارائه مدارک مربوط به یارانه سال گذشته برای بررسی و اقدامات لازم ضروری است.
وی در خصوص تامین کود شیمیایی کهگیلویه گفت: از مجموع ۲۲ هزار و ۵۷۰ تن کود مورد نیاز ۷۶ درصد تامین شده است؛ با وجود برخی مشکلات ملی در گذشته هم‌اکنون ۱۵۰۰ تن کود اوره آماده توزیع وجود دارد و در صورت نیاز، آمادگی تامین بیشتر وجود دارد.
احمدی در مورد الگوی کشت نیز توضیح داد: برنامه امسال برای اجرای الگوی کشت در سطح ۱۵۸ هزار و ۴۳۹ هکتار است که تاکنون ۱۳۳ هزار و ۸۳۷ هکتار معادل حدود ۸۴ درصد محقق شده است، اگرچه بخشی از این سطح به دلیل خسارت کاهش یافته، اما پیش‌بینی می‌شود با کشت بهاره به اهداف برنامه رسیده شود.

مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اجرای طرح‌های مهم کشاورزی که مورد حمایت مقام معظم رهبری و ستاد اجرایی فرمان امام قرار دارد، گفت: این طرح‌ها با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، استانداری‌ها، مدیران شهرستانی و سایر ارگان‌ها اجرا می‌شود.
وی افزود: سهم شهرستان کهگیلویه در این طرح‌ها ۲۵ هزار و ۴۲۰ هکتار است که شامل کشت گندم در ۱۶ هزار هکتار، جو در ۴ هزار ۳۰۰ هکتار و.. می‌باشد.
احمدی با اشاره به خسارات وارده به بخش کشاورزی و سرمایه‌گذاری در این حوزه، از پیش‌بینی تولید ۱۳۳ هزار تنی برای استان خبر داد و افزود: امیدواریم که با پیگیری‌های مسئولان تولید در کهگیلویه به ۱۵ هزار تن برسد.
ارائه گزارش آماری مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد از اختلاف فاحش آمارهای ارائه شده در خصوص بیمه محصولات کشاورزی استان حکایت دارد.
به گفته احمدی، مسئول بیمه استان کهگیلویه و بویراحمد ۵۸ هزار و ۲۵۴ هکتار عملیات بیمه با افزایش ۷۰ درصدی نسبت به سال گذشته گزارش کرده است؛ در مقابل، رئیس جهاد کشاورزی استان رقم ۲۳ هزار و ۴۹۳ هکتار را برای کهگیلویه اعلام کرده و مسئول بیمه شهرستان نیز امروز در جلسه ۳۲ هزار هکتار را گزارش داد.
اختلاف قابل توجه در آمارها، ضرورت بررسی مشترک سازمان جهاد کشاورزی و صندوق بیمه کشاورزی را برای روشن شدن موضوع نشان می‌دهد.
احمدی با اشاره به خسارات قابل توجه بخش کشاورزی، از جمله حدود ۸۰ تا ۹۰ هزار تن گندم و حدود ۱۵ هزار تن جو، بر ضرورت بررسی دقیق میزان خسارت‌ها و اصلاح سامانه‌های ثبت اطلاعات برای جلوگیری از تضییع حقوق کشاورزان تأکید کرد. همچنین بر اهمیت ثبت دقیق اطلاعات در سامانه سامپا برای رفع مغایرت‌های آماری و توافق با کشاورزان برای برداشت محصولات تأکید کرد و گفت: در خصوص بیمه ادوات کشاورزی مشکلی وجود ندارد.
نظارت دقیق بر کیفیت گندم و تسهیل فرآیند خرید در کهگیلویه و بویراحمد
معاون اداره غله و بازرگانی کهگیلویه و بویراحمد بر نظارت دقیق بر کیفیت گندم خریداری شده و تسهیل فرآیند خرید برای کشاورزان تأکید کرد.
کرامت الله جاوید در نشست شورای کشاورزی با محوریت برداشت محصولات پاییزه گندم، جو و کلزا در کهگیلویه بر اهمیت حفاظت از کالاهای اساسی و نظارت دقیق بر روند توزیع آن‌ها تأکید کرد و گفت: کارمزد خرید گندم از کشاورزان توسط مراکز ذخیره‌سازی و ادارات خدمات بازرگانی پرداخت می‌شود.
وی با اشاره به تمرکز ذخیره‌سازی گندم در مرکز استان، اظهار کرد: در صورت معرفی مرکز مناسب از سوی کارگروه شهرستانی، آمادگی داریم ذخیره‌سازی گندم را در همان شهرستان انجام دهیم تا بتوانیم گندم کشاورزان را به شیوه‌ای شایسته و در کمترین زمان ممکن خریداری کنیم.
جاوید گفت: تمام باسکول‌های مراکز خرید ما تا تاریخ ۲۰ خرداد ۱۴۰۴ کالیبره هستند و برای تمدید گواهی کالیبراسیون آن‌ها با استانداری مکاتبه شده است.
معاون اداره غله و بازرگانی کهگیلویه و بویراحمد از همکاری بانک کشاورزی در عدم مسدود کردن حساب کشاورزان در این مدت، با وجود مطالبات احتمالی، قدردانی کرد و این اقدام را در کاهش دغدغه‌های کشاورزان و تداوم فعالیت آن‌ها موثر دانست.
وی بر اهمیت عملکرد صحیح سامانه‌های پرداخت کشاورزی برای جلوگیری از تأخیر در پرداخت به کشاورزان تأکید کرد.
جاوید برای جلوگیری از تأخیر در پرداخت به کشاورزان، جاوید بر لزوم ثبت به موقع اطلاعات خرید گندم در سامانه و ارسال آن به بانک کشاورزی تأکید کرد و خواستار استقرار کارشناسان در مراکز خرید شد.
وی همچنین بر ضرورت شناسایی عاملان در صورت هرگونه تخلف یا تأخیر تأکید کرد.
جاوید با توجه به فعالیت شبانه‌روزی مراکز خرید در فصل برداشت، بر لزوم برنامه‌ریزی برای حضور مستمر کارشناسان جهت کنترل کیفیت محصولات و جلوگیری از خرید گندم‌های نامرغوب تأکید کرد.
وی همچنین بر اهمیت دقت در کنترل کیفیت محصولات برای جلوگیری از خسارات جبران‌ناپذیر تأکید کرد.
جاوید با تشکر از شهرداری بابت همکاری سال گذشته در تسهیل تردد کامیون‌ها، خواستار بازگشایی مسیرها و آسفالت یا زیرسازی جاده‌های دسترسی به مراکز خرید شد.