عید حقیقی

کبنا ؛یادداشت - تقارن عید فطرت با عید طبیعت و آغاز سال جدید را تبریک عرض می‌کنم. نوروز یعنی روز تازه و جدید که این نام‌گذاری به دلیل تغییراتی است که بر اثر گردش زمین و خورشید و ماه و نزول باران و شکفتن گیاهان، و حیات دوباره طبیعت در بهار پس از برگ‌ریزان پاییز و سرمای زمستان است. این اتفاق هر سال در عالم طبیعت تکرار می‌شود و ما ایام نوروز و شروع حیات مجدد طبیعت را جشن می‌گیریم. این حسن انتخاب نیاکان ما که شروع سال جدید را با تازگی و طراوت طبیعت قرار دادند، قابل‌تقدیر است.
اما اگر نیک بنگریم همه این تغییرات در بیرون از انسان و به‌خاطر اتفاقات طبیعی است که از گردش زمین و ماه و خورشید و نزول باران و سرسبزی درختان و... رخ می‌دهد و ما در آنها نقشی نداریم.
عید در لغت یعنی بازگشت و در اصطلاح به معنای جشن و شادمانی به‌خاطر یک رخداد خوب و جمع‌شدن مردم دور هم است.
اگر از زاویه انسانی و فطری به مسئله بنگریم، عید حقیقی انسان زمانی است که ما نیز مانند طبیعت دچار یک تغییر مثبت و تازگی و رشد و کمال شویم وگرنه از گردش خورشید و زمین و ماه و گذر روزها و سال‌ها ما را چه حاصل؟! فقط عمر ما می‌گذرد!!
نکته اول: امام علی (ع) می‌فرماید:
 «كُلُّ يَوْمٍ لاَ يُعْصَى اللهُ فِيهِ فَهُوَ عِيدٌ» (نهج‌البلاغه حکمت ۴۲۸)
هر روزی که انسان در آن نافرمانی خداوند متعال را انجام ندهد، آن روز برایش عید است. با این معیار نه فقط سالی یکبار بلکه هر روز ما می‌تواند تازه و عید باشد، به‌شرط بندگی خدا و عدم نافرمانی او.
نکته دوم: حیات مجدد طبیعت در بهار و تکرار آن در هر سال، شاهدی است بر حیات دوباره انسان پس از خروج از دنیا. همان‌گونه که در روایتی از پیامبر بزرگوار خاتم (ص) آمده است: «اذا رایتم الربیع فاکثروا ذکر النشور» هرگاه بهار را دیدید، پس حیات دوباره خود را به یاد بیاورید.
در سوره فاطر هم آمده است: «وَاللَّهُ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ فَتُثِيرُ سَحَابًا فَسُقْنَاهُ إِلَى بَلَدٍ مَيِّتٍ فَأَحْيَيْنَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا كَذَلِكَ النُّشُورُ»﴿۹﴾
مولوی هم گفته است:
این بهار نو ز بعد برگریز
هست برهان بر وجود رستخیز
آتش و باد ، ابر و آب و آفتاب
رازها را می‌برآرند از سراب
در بهاران سرها پیدا شود
هر چه خورده است این زمین رسوا شود
بر دمد آن از دهان و از لبش
تا پدید آید ضمیر و مذهبش
رازها را می‌کند حق آشکار
چون بخواهد رست تخم بد مکار
و هم او در دیوان شمس می‌گوید: فرو شدن چو بدیدی برآمدن بنگر
غروب، شمس و قمر را چرا زیان باشد.
نکته سوم: امام علی (ع) می‌فرماید: الفُرصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ ، فانتَهِزُوا فُرَصَ الخَيرِ ( نهج‌البلاغه حکمت ۲۱)
 فرصت، چون ابر مى گذرد. پس فرصتهاى كار خوب را غنيمت شمريد.
زمین و ماه و خورشید در حال حرکت هستند و عمر ما به سرعت در حال گذشتن است، باید از لحظه لحظه عمر استفاده درست نماییم، چرا که ما فقط یکبار فرصت زندگی در دنیا را داریم و تکلیف حیات ابدی ما را همین زندگی دنیوی مشخص می کند که الدنیا مزرعه الآخره ( عوال اللئالی حدیث ۷۰۵).
تا امروز که ظاهراً هنوز سال ۱۴۰۴ را از نظر ادارای و تحصیلی شروع نکردیم! حدود یک بیست و چهارم امسال هم گذشت !! پس تا دیر نشده باید کاری کنیم قبل از آنکه پشیمان شویم.
ای که از دستت رسد کاری بکن
پیش از آن کز تو نیاید هیچ کار
امام علی (ع) می فرماید: بادِرِ الفُرصَةَ قَبلَ أن تكونَ غُصّةً ( نهج‌البلاغه نامه ۳۱)
 فرصت را درياب ، پيش از آن كه از دست شدنش موجب اندوه گردد.
خلاصه آنکه: هم باید از بهار و حیات تازه طبیعت، درس حیات و نشور مجدد بگیریم و خود را برای حیات ابدی آماده کنیم، و هم باید بدانیم که عید حقیق ما در بندگی خداوند تبارک و تعالی است و هم قدر فرصت زندگی و عمر را بدانیم و آن را بیهوده هدر ندهیم.
همزمانی شروع سال جدید با ماه مبارک رمضان و عید سعید فطر می تواند آغاز خوبی برای تغییرات مثبت در درون ما باشد، تغییر در افکار، گفتار و رفتار. اصلاح خطاها و رفتارهای نادرست، انس و ارتباط همیشگی با قرآن و خدمت به دیگران، نماز اول وقت، و ..‌.
آرزوی سالی سرشار از تندرستی، برکت و موفقیت در پرتو بندگی خداوند برای همگان دارم.
----------------------------------------
مومن نژاد، استادیار دانشگاه یاسوج