جلسه پرسش و پاسخ دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با سخنگو و دبیر هیئت دولت سیزدهم

نشست دانشجویی تشکیلاتی بهادری جهرمی سخنگو و دبیر هیئت دولت سیزدهم به مناسبت بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه علوم پزشکی یاسوج برگزار شد.
به گزارش کبنا، در این جلسه پرسش و پاسخ دانشجویی شکل گرفت و بهادری جهرمی به سوالات دانشجویان پاسخ داد.
*سوال: سدهایی که در استان می سازند باعث می شود مناطق حفاظت شده تخریب شوند، هر چقدر این موضوع را پیگیری می کنیم فایده ای نداشته است؟
من تخصصی در سد و محیط زیست ندارم، قاعده این هست که هر چه را سازمان محیط زیست تأیید می کند یعنی استانداردهای موجود را دارد، اگر سازمان محیط زیست تأیید نکرده، قانون اجازه کار نمی دهد، و اگر انجام دهند تخلف محسوب می شود. اگر تخلف باشد می توانیم چند کار کنیم، پرونده قضایی تشکیل شود، دوم اینکه از مسئول تخصصی این موضوع در دولت مطالبه کنید.
*سوال: چرا ما به سوریه کمک می کنیم، ولی سوریه زمانی که می خواهد زیرساخت هایش را بسازد، به سمت روسیه می رود، چرا؟
استراتژی ها را اینطور نبینید، ما خواسته ایم بجای اینکه در تهران با اسرائیل بجنگیم، در منطقه دیگری می جنگیم، این اتفاقا هنر شهید حاج قاسم سلیمانی بود که در آنجا می جنگیم.
*در مورد اینکه چرا بازار را در این کشورها فعال نکرده ایم، دلیلش این هست که اشتباه کرده ایم و بلد نیستیم. چرا شهید رئیسی به سوریه رفت و تفاهم نامه و قرارداد بست برای اینکه بازار سوریه را فعال کنیم؟ این نگاه وجود داشت که سرمایه گذاری اقتصادی در این مناطق داشته باشیم.
سوال: چرا ارز  برای جنس های بنجل هزینه می شود و جنس های چینی و بنجل را در بازار می بینیم. اگر واردات خودروها سخت است چرا این همه خودروهای خارجی زیر پای مسئولان است؟
من نگفتم ارز نداریم، ما سالانه حدود 18 هزار میلیارد دلار ارز نفتی داریم، حدود 50 میلیارد دلار ارز غیرنفتی داریم، من گفتم که باید ارز را اولویت بندی کرد، باید ببینیم مثلا دارو اولویت است، نباید شیرخشک کم بیاید. گندم اولویت است. در مرحله بعد ماشین آلات است. ولی مثالی که شما زدید، مربوط به هیچکدام از این موارد نبود. ما سه نوع ارز داریم، ارز نفت، که صرف گندم و کنجاله و .. می شود، یکی ارز بخش خصوصی است، که هزینه ماشین آلات و تجهیزات می شود. یک نوع هم ارز بازار غیررسمی یا ارز قاچاق است. این چیزی که شما می گویید به ارز نوع سوم برمی گردد.
خودروی وارداتی را با ارز می خریم، بنابراین باید نفت بفروشیم و با ارز آن خودرو یا کالا وارد کنیم. کالاهای اساسی مثل گندم، ذرت، کنجاله و ... که اصل واردات است، و ماشین آلات وارد می کنیم. آیا اینها اولویت دارند یا کالایی مثل خودرو؟ دولت ها باید اولویت بندی کنند که می خواهند چه بخرند. منابع ما نامحدود نیست و محدود است. خودرو در اولویت اول نباید قرار بگیرد.  کالاها باید اولویت بندی شوند.
بعضی از صنایع، صنایع مادر هستند، یعنی همیشه نیاز وجود دارد، اگر در صنایع مادر تولیدکننده نشویم، همیشه باید به دنبال خرید آن باشیم، مثل فولاد. مثل خودرو. اگر در خودرو تولیدکننده باشیم هم اشتغال ایجاد کرده ایم، و هم منابع ارزی را حفظ کرده ایم. مسئله ما در خودروسازی فساد و ناکارآمدی است.
سوال نباید این باشد که چرا خودرو وارد نمی کنیم، سوال باید این باشد که چرا حمایت و نظارت و هدایت درستی صورت نمی گیرد، چرا کره جنوبی تبدیل به یکی از تولیدکننده های بزرگ جهان تبدیل شود و ما نتوانستیم.
یکی از دلایل اصلی این موضوع غیر از فساد، این هست که ما زیگزاگی سیاستگذاری کرده ایم، یعنی یک دولت گفته است از تولید داخل حمایت می کنیم، مثلا در دولت احمدی نژاد یک میلیون و 700 هزار تولیدات خودرو داشتیم و به عراق و سوریه هم صادرمی کردیم. نیاز تولید داخل یک میلیون و 500 هزار خودرو است.
دولت دوازدهم سیاست متفاوتی داشت، نتیجه این شد که تولید خودرو به 750 هزار رسید، و دچار کسری خودرو شدیم. افزایش قیمت از کسری می آید. باید سیاست زیگزاگی نداشته باشیم، سیاست اقتصاد حمایتی روشن است و نباید بگذاریم دولت ها خلاف آن عمل کنند.
استراتژی دولت سیزدهم برای حمایت از تولید یک استراتژی 4 پله ای بود. یک و نیم میلیون خودرو در طول سال نیاز داریم، و به 750 هزار تولید خودرو رسیدیم، مثلا در خصوص مسکن نیاز بازار یک میلیون دستگاه بوده است، و در دولت احمدی نژاد به 850 هزار تولید داشتیم، و در دولت روحانی به 350 هزار تولید مسکن رسیدیم، که در واقع تولید منفی شده است.
وقتی 3 میلیون کسری خودرو داشتیم، برنامه اول ما این شد که افزایش کمیت داشته باشیم و برنامه این بود که به تولید یک و نیم میلیون برسیم که پارسال به 1 میلیون و 340 هزار خودرو رسیدیم. برنامه دوم این بود که اصلاحاتی در مدیریت خودروسازها داشته باشیم که کیفیت و بهره وری بالا برود. مثلا تولید پراید را متوقف کردیم. سمند و 405 را خارج کردیم.
در دولت سیزدهم آیین نامه ای درخصوص واردات خودرو و تغییر وضعیت خودرویی کشور داشتیم، در دولتی که یک سال آن هنوز مانده بود و پیش بینی می کردیم این بود که 4 سال بعد هم خواهیم بود. اتوبوس، تاکسی، خودروهای برقی و هیبریدی. زیرساخت خودروهای برقی ایجاد شد، واردات شد، فروش و عرضه شد. تاکسی و اتوبوس و کامیون رفت و بعد  نوبت به مرحله خودروی معمولی می رسید.
در حوزه تولیدکننده های خودرو در دنیا، ایران جزو 20 کشور اول تولیدکننده خودرو از نظر کمی و کیفی است.
*درخصوص 13 هواپیماهایی که به ایران داده شد، فقط دو هواپیما فعال است و بقیه کار نمی کنند و خراب هستند.
*دولت سیزدهم ساخت هواپیمای داخلی و ساخت مشترک با کشورهای روسیه و چین را در دستور کار قرار داد.
*سوال: شما گفتید برای خودروهای وارداتی ارز نداریم که خودرو وارد کنیم، اگر ارز نیست، چرا شما در دولت شهیدرئیسی اعلام کردید که مجوز واردات خودرو را داده ایم؟ و دوم اینکه آنطور که شما گفته اید، ما تولیدکننده خودرو هستیم؟ این خودروهای چینی که در ایران مونتاژ می شوند، خیلی بیشتر از قیمت کارخانه اصلی به شهروند ایرانی فروخته می شود، این چه توجیهی دارد؟
سهم خودروهای چینی که شما گفتید در بازار به 10 درصد نمی رسد، مثلا از یک میلیون و 300 هزار خودرو، 100 هزار تا شامل این خودروها نمی شود. 90 درصد قاطع خودروها در ایران خودرو و سایپا ساخته می شود. چرا شورای رقابت قیمت گذاری می کند؟ چون خودروسازی انحصاری است، و البته این دو خودروسازی اصولا تولیدکننده هستند.
سوال: پیام انتخابات 1403 چه بود؟ آیا این به معنای نه گفتن به عملکرد شهید رئیسی نبود؟
دولت وفاق به دولت قبل می گفت شما بقیه را حذف می کنید و ما دولت وفاق هستیم و همه را نگه می داریم. و همه افرادی که در این گفتمان دولت وفاق هستند یکصدا می شوند. ولی متأسفانه دولت قبل، وقتی شعار می دادیم حتی جبهه های اطراف ما هم رها می کردند.
مثلا سیاست دولت سیزدهم این بود که به صنایع شکست خورده کمک کند و تولید در داخل افزایش یابد. مثلا در دولت آقای احمدی نژاد جشن خودکفایی گندم را گرفتیم. تولید گندم در 8 سال دولت روحانی دوباره کاهش پیدا کرد، و ما امسال قرار بود دوباره جشن خودکفایی گندم را بگیریم، یارانه به گندم تولید خارجی ندادیم، و یارانه را به تولیدکننده داخلی دادیم.
دولت قبل می گفت کلید حل مشکلات در سیاست خارجی است. کلید در بیرون است، پاسخ ما این بود که کلید در داخل است، و گفتمان ما این بود که حل مسائل در داخل و در مردم انجام می گیرد.
در دولت آقای احمدی نژاد جشن خودکفایی گندم را گرفتیم.
*سوال: ناترازی های گسترده در زیرساخت های اساسی و انرژی دولت جدید را در شرایط سختی قرار داده است، شما سه سال فرصت داشتید که این ناترازی را حل کنید، ولی به نظر می رسد بسیاری از تصمیمات دولت شما نه تنها مشکلات را حل نکرده بلکه به آن دامن زده است. آیا دولت شما برنامه ای برای حذف ناترازی ها داشت؟ اگر داشت چرا به نتیجه نرسیدید؟ با توجه به شرایط سختی که برای دولت جدید به ارث گذاشته اید چه پیشنهادی برای حل این مشکلات دارید؟
کشور ما سالهای سال است که ناترازی برق و گاز و انرژی دارد، همین ناترازی ها در سال 92 که اول دولت قبل بوده، ناترازی ها را بررسی کنید، ناترازی نداشتیم، و در 8 سال دولت روحانی ناترازی ایجاد شد، در سه سال دولت رئیسی به شدت ناترازی ها را کاهش دادیم، ولی هنوز هم این ناترازی وجود دارد.
*شروع دولت شهید رئیسی بر اساس آمار بانک مرکزی تورم 59 درصد بوده است، تورم تولید کننده 103 درصد بوده است، و الان تورم را 41 درصد و تورم تولیدکننده را 32 درصد تحویل دادیم. یعنی تورم رو به نزول است.
در دولت آقای روحانی از خردادماه جدول قطعی برق می دادند، وقتی دولت را تحویل گرفتیم، 22 هزار مگاوات کسری برق داشتیم، وقتی تحویل دادیم با 9 هزار مگاوات افزایش برق تحویل دادیم. اگر دولت شهید رئیسی در این سه سال کمتر از دوره های قبل به صنایع برق و انرژی داده باشد، پس طبیعتا رشد صنعتی در دولت سیزدهم باید کمتر باشد. میانگین رشد تولید در طول سه سال 5/2 درصد است، این آمار را ما نمی گوییم، بانک جهانی توسعه می گوید، بورس جهان و بورس داخل را ببینید، حتی فولاد ما در تابستان و اوج مصرف رشد تولید داشته است.
در دولت سیزدهم قطعی برق خانگی نداشتیم و قطعی برق صنایع را تاحدودی داشتیم. درخصوص بدهی ها؛ فقط به صندوق تأمین اجتماعی 450 هزار میلیارد تومان، به اندازه کل بودجه جاری، تزریق کردیم.
* در گاز، در سال 98 گاز قطع می شد یا خیر؟ بله گاز قطع می شد، بعد از آن در طول سه سال 1400 تا 1403 قطعی گاز نداشتیم، دلیلش افزایش تولید بوده است، فاز 11 و 13 پارس جنوبی که معطل شرق و غرب بود، با مهندس های ایرانی آن را فعال کردیم. اوپک پلاس از ایران بخاطر رکوردشکنی در افزایش ظرفیت تولید گاز تجلیل کرد. رشد انرژی نفت و انرژی 22 درصد رسید، هر چند که پا به پای تولید، مصرف هم بالا می رود.
تراز نظام های بانکی منفی بود و تقریبا تراز همه بانک های دولتی مثبت شد. در آمارهای عملکردی مدیران تخصصی دولت حاضر است که با مدیر تخصصی خود در دولت روحانی یا پزشکیان مناظره کند. چه بسا 3 سال عملکرد دولت رئیسی از 8 سال عملکرد دولت آقای روحانی بهتر بوده است. ناترازی ها را در حد توان تعدیل کردیم ولی هنوز ناترازی ها از بین نرفته است.
*سوال: دولتی که سر کار می آید برای مسائل مالی برنامه ای ندارد و حتی اگر برنامه ای دارد عملی نمی شود؟ چرا هزینه های دولت بیشتر از درآمد است؟
یک مشکل ریشه ای وجود دارد و یک مشکل عملکردی. مشکل ریشه ای این هست که همیش روی پول نفت حساب باز کرده ایم، دولت رانتیر بوده ایم. کشورهای پیشرفته هیچ وقت فقط روی منابع طبیعی خود حساب باز نمی کند، روی صنعت، تجارت، کشاورزی، تکنولوژی سرمایه گذاری می کنند و تولید و درآمدزایی می کنند. یعنی ارزش افزوده ای باید ایجاد کنیم. اگر بخواهیم روی نفت حساب کنیم، زمانی تمام می شود.
در دولت شهید رئیسی برای اولین بار موفق شدیم که بیش از 50 درصد هزینه های جاری از جمله حقوق را از طریق مالیات پرداخت کردیم. یعنی به مسیری که کشورهای پیشرفته رفته اند برویم. رشد اقتصادی بر رآمد عمومی اثر بگذارد، درآمد مالیاتی به نسبت درآمد نفتی بیشتر شود و از فساد مالیاتی جلوگیری شود. یعنی اینکه پول نفت وارد سرمایه گذاری شود.
مسئله دوم عملکردی است که مثال سیاست زیگزاگی را توضیح دادم. مقام معظم رهبری بر اساس سیاست اقتصاد مقاومتی گفته اند دولت باید در حوزه های ارزش ایجاد کن سرمایه گذاری کند. قبل از اینکه پول نفت وارد صندوق توسعه ملی شود، بخشی از درآمد نفت وارد صندوق شود، این پول از بخش خصوصی حمایت کند، که تولید و خدمات ایجاد کند، و بتواند خدمات و تولید و محصولاتی را صادر کند و درآمدزایی کند.
البته یک عامل تحریم است که اجازه این کار را نمی دهد، ولی تحریم هم بخشی از کار است.