چرا زین العابدین(ع) زبان دعا را برگزيدند؟ / دعای امام سجاد(ع) برای رزق و روزی / نشانه‌های مؤمن واقعی  

کبنا ؛امام زین العابدین (ع) چهارمین اختر تابناک ولایت و امامت، فرزند امام حسین (ع) و حضرت شهربانو(س) بازمانده‌ واقعه بزرگ عاشورا نقش بسیار مهمی در خنثی کردن توطئه یزید بر ضد انقلاب و قیام امام حسین (ع) داشت و با سخنرانی و ایراد خطبه‌های خود از اهداف امام حسین (ع) پاسداری کرد.
 امام سجاد (ع) در پنجم شعبان سال ۳۸ هجری قمری و به روایتی ۴۸ هجری قمری به دنیا آمد و دوره زندگی ایشان همزمان با امامت سه امام شیعیان امام علی (ع)، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و حکومت یزید بن معاویه (۶۱- ۶۴ق)، عبد الله بن زبیر (۶۱- ۷۳) که حاکم مستقل مکه بوده است، معاویه بن یزید (چند ماه از سال ۶۴)، مروان بن حکم (نه ماه از سال ۶۵)، عبدالملک بن مروان (۶۵- ۸۶) و ولید بن عبد الملک (۸۶- ۹۶) بود.
آثار و فضیلت امام سجاد (ع) در یک نگاه 
یاران امام سجاد
امام سجاد (ع) شاگردان زیادی را تربیت کردند و یاران بسیاری داشتند؛ ابوحمزه ثمالی راوی، محدث و مفسر امامی در قرن دوم هجری قمری از اصحاب امام سجاد (ع)، امام باقر (ع)، امام صادق (ع) و امام کاظم (ع) بود، ابوخالد کابلی ملقب به کنکر از رجال شیعی سده اول هجری قمری و از اصحاب امام سجاد (ع) و امام باقر (ع)، اَبان بن تَغلِب ادیب، قاری، فقیه، مفسر و از محدثان بنام امامیه که در دوران امام سجاد (ع)، امام محمد باقر (ع) و امام جفر صادق (ع) بود، جابر بن عبدالله انصاری صحابی پیامبر اسلام (ص) است که در بسیاری از غزوه‌ها و سرایا شرکت کرد.

جابر، راوی حدیث لوح است که دربردارنده نام امامان شیعه از زبان پیامبر (ص) است. جابر از اصحاب امام علی (ع) و ائمه تا امام باقر (ع) بود، سُلَیم بن قیس هلالی از اصحاب خاص چهار امام نخست شیعه (ع) که تا دوران امامت امام باقر (ع) بود از قدیمی‌ترین علمای شیعه و بزرگان اصحاب ائمه (ع) و مورد وثوق آنان بوده و نزد ایشان از محبوبیت خاصی برخوردار بوده است، حسن بن محمد بن حنفیه از محدثان قرن اول هجری قمری فرزند محمد بن حنفیه و نواده امام علی (ع) است، سعید بن مسیب بن حزن قرشی مخزومی از تابعین  فقهای هفتگانه مدینه در زمان امام سجاد (ع) بود، یحیی بن اُمّ طُوَیل، سعید بن جُبَیرمفسر و از تابعین و اصحاب امام سجاد (ع)، محمد بن جُبَیر بن مُطعِم از یاران امام سجاد (ع) بودند.
آثار امام سجاد(ع)
صحیفه سجادیه مجموعه دعا‌های امام سجاد (ع) و آینه‌ای است که تصویر اجتماع آن روز به ویژه مدینه را در آن می‌توان دید، رساله حقوق در این رساله ۵۱ حق (یا ۵۰ حق طبق برخی نسخه ها) است، دعای سحر مشهور به دعای ابوحمزه ثمالی؛ این دعا را امام زین‌العابدین در سحر‌های ماه رمضان می‌خواند و ابوحمزه ثمالی از آن حضرت نقل کرده است این دعا دربردارنده مفاهیمی متعالی و تعابیری شیوا و فصیح است، زیارت امین الله؛ زیارتنامه‌ای است که امام سجاد (ع) هنگام زیارت مزار حضرت علی (ع) خوانده است.
 توصیه امام سجاد(ع) به مردم برای روز قیامت
امام سجاد علیه السلام در حدیثی می فرمایند:
إبْنَ آدَم إنَّکَ مَیِّتٌ وَمَبْعُوثٌ وَمَوْقُوفٌ بَیْنَ یَدَىِ اللّهِ عَزَّ وَ جَلّ مَسْؤُولٌ، فَأعِدَّ لَهُ جَواباً.
اى فرزند آدم! (اى انسان! تو) خواهى مُرد و سپس محشور مى شوى و در پیشگاه خداوند متعال جهت سؤال و جواب احضار خواهى شد، پس جوابى (قانع کننده و کامل) مهیّا و آماده کن.
بحارالأنوار، ج ۷۰، ص ۶۴، ح ۵


متن دعای ۷ صحیفه سجادیه
۱. یا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکارِهِ، وَ یا مَنْ یفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یا مَنْ یلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَی رَوْحِ الْفَرَجِ.
۲. ذَلَّتْ لِقُدْرَتِک الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِلُطْفِک الْأَسْبَابُ، وَ جَرَی بِقُدرَتِک الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَی إِرَادَتِک الْأَشْیاءُ.
۳. فَهِی بِمَشِیتِک دُونَ قَوْلِک مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِک دُونَ نَهْیک مُنْزَجِرَةٌ.
۴. أَنْتَ الْمَدْعُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، وَ أَنْتَ الْمَفْزَعُ فِی الْمُلِمَّاتِ، لَا ینْدَفِعُ مِنْهَا إِلَّا مَا دَفَعْتَ، وَ لَا ینْکشِفُ مِنْهَا إِلَّا مَا کشَفْتَ
۵. وَ قَدْ نَزَلَ بی یا رَبِّ مَا قَدْ تَکأَّدَنِی ثِقْلُهُ، وَ أَلَمَّ بی‌مَا قَدْ بَهَظَنِی حَمْلُهُ.
۶. وَ بِقُدْرَتِک أَوْرَدْتَهُ عَلَی وَ بِسُلْطَانِک وَجَّهْتَهُ إِلَی.
۷. فَلَا مُصْدِرَ لِمَا أَوْرَدْتَ، وَ لَا صَارِفَ لِمَا وَجَّهْتَ، وَ لَا فَاتِحَ لِمَا أَغْلَقْتَ، وَ لَا مُغْلِقَ لِمَا فَتَحْتَ، وَ لَا مُیسِّرَ لِمَا عَسَّرْتَ، وَ لَا نَاصِرَ لِمَنْ خَذَلْتَ.
۸. فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْتَحْ لِی یا رَبِّ بَابَ الْفَرَجِ بِطَوْلِک، وَ اکسِرْ عَنِّی سُلْطَانَ الْهَمِّ بِحَوْلِک، وَ أَنِلْنِی حُسْنَ النَّظَرِ فِیمَا شَکوْتُ، وَ أَذِقْنِی حَلَاوَةَ الصُّنْعِ فِیمَا سَأَلْتُ، وَ هَبْ لِی‏ مِنْ لَدُنْک رَحْمَةً وَ فَرَجاً هَنِیئاً، وَ اجْعَلْ لِی مِنْ عِنْدِک مَخْرَجاً وَحِیاً.
۹. وَ لَا تَشْغَلْنِی بِالاهْتِمَامِ عَنْ تَعَاهُدِ فُرُوضِک، وَ اسْتِعْمَالِ سُنَّتِک.
۱۰. فَقَدْ ضِقْتُ لِمَا نَزَلَ بی‌یا رَبِّ ذَرْعاً، وَ امْتَلَأْتُ بِحَمْلِ مَا حَدَثَ عَلَی هَمّاً، وَ أَنْتَ الْقَادِرُ عَلَی کشْفِ مَا مُنِیتُ بِهِ، وَ دَفْعِ مَا وَقَعْتُ فِیهِ، فَافْعَلْ بی‌ذَلِک وَ إِنْ لَمْ أَسْتَوْجِبْهُ مِنْک، یا ذَا الْعَرْشِ الْعَظِیمِ.



دعای امام سجاد(ع) برای رزق و روزی
     
ترجمه دعای ۷ صحیفه سجادیه
۱ـ‌ای کسی که گره هر سختی به دست تو گشوده شود و‌ای که تندی شدائد به عنایتت می‌شکند،‌ای که راه بیرون‌شدن از تنگی و رفتن به سوی آسایش از تو خواسته شود.
۲ـ دشواری‌ها به لطف تو آسان شود و وسایل زندگی و اسباب حیات به رحمت تو فراهم آید و قضا به قدرتت جریان گیرد و همه چیز به اراده تو روان شود.
۳ـ تنها به خواست تو بی‌آنکه فرمان دهی، همه چیز فرمان برد، و هر چیز محض اراده‌ات بی‌آنکه نهی کنی از کار بایستد.
۴ـ در تمام دشواری‌ها تو را می‌خوانند و در بلیات و گرفتاری‌ها به تو پناه جویند، غیر از بلایی که تو دفع کنی بلایی برطرف نشود و گرهی نگشاید مگر تو آن را بگشایی.
۵ـ الهی بلایی بر من فرود آمده که سختی و ثقل آن مرا در هم شکسته و گرفتاری‌هایی بر من حمله‌ور شده که تحملش برای من دشوار است.
۶ـ و آن را تو از باب قدرتت بر من وارد کرده‌ای و به اقتدار خود متوجه من کرده‌ای.
۷ـ اله من، چیزی را که تو آورده‌ای کسی نبرد و آنچه تو فرستاده‌ای دیگری باز نگرداند و بسته تو را کسی نگشاید و چیزی را که تو بگشایی دیگری نبندد و آنچه را تو دشوار نموده‌ای کسی آسان نکند و آن را که تو ذلیل کرده‌ای یاوری نباشد.
۸ـ پس بر محمد و آلش درود فرست و به رحمتت ال‌ها ـ در آسایش را به رویم باز کن و به قدرتت صولت سلطان غم را در میدان حیات من بشکن و مرا در موردی که از آن شکوه دارم به عنایت و احسانت کامیاب کن و به درخواست من شیرینی اجابت بچشان و از سوی خودت رحمت و گشایشی دلخواه نصیبم فرما و برایم نجات و خلاصی سریع از گرفتاری‌ها مقرر کن.

۹ـو مرا به خاطر چیرگی غم از رعایت واجبات و به کار بستن مستحبات خود باز مدار.
۱۰ـ چرا که من به سبب آنچه به سرم آمده بی‌تاب و توان شده، و قلبم از تحمل آنچه در زندگیم رخ نموده، لبریز از اندوه گشته و تو به رفع گرفتاری‌هایم و دفع آنچه در آن در افتاده‌ام توانایی پس قدرتت را درباره من به کار بر، گرچه از جانب تو مستحق آن نیستم،‌ای صاحب عرش.
 نشانه‌های مؤمن واقعی از نگاه امام سجاد(ع)
حجت‌الاسلام‌والمسلمین ناصر رفیعی طی سخنانی در روز هفتم ماه مبارک رمضان در ادامه تفسیر سوره عنکبوت در حرم مطهر بانوی کرامت اظهار کرد:  طبق روایت، مؤمن واقعی کسی است که در اعمال و رفتار و کردارش ریا وجود نداشته باشد و امر آخرت را بر امر دنیای خود ترجیح دهد.
رفیعی افزود: مؤمن واقعی در بزنگاه‌های حساس شناخته می‌شود و عیار ایمان این افراد در سختی‌ها و مشکلات به دست می‌آید.
استاد حوزه علمیه در پایان گفت: تسبیح و چهره و…نشانه مؤمن واقعی نیست بلکه بر اساس فرموده امام سجاد علیه‌السلام تقوای در خلوت، صدقه در تنگدستی، صبر در مصیبت، حلم و بردباری در موقع عصبانیت، داشتن صداقت حتی اگر موجب ضرر باشد از نشانه‌های مؤمن حقیقی است.
همه‌ ما مصداق این کلام امام سجاد هستیم