بخش دوم) آبریز ۲۰ هزار هکتار از اراضی کهگیلویه و چرام را پوشش می‌دهد / هفت هزار شغل مستقیم و ۱۳ هزار شغل غیرمستقیم از محل توسعه کشاورزی در کهگیلویه و چرام / آبریز هیچ تأثیری بر کشاورزی و دریاچه پشت سد مارون یک ندارد

کبنا نیوز در یک پرونده اختصاصی، با جمعی از مطالبه‌گران، دانشگاهیان و فعالان اجتماعی در مورد سد آبریز گفت‌وگوهایی انجام داده است. بخش دوم آن گفت‌وگو با سید غفار گنجی عضو کارگروه مطالبه سد آبریز است. او در این گفت‌وگو به بحث درباره سد آبریز از منظر کشاورزی پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.
گنجی عنوان کرد: طبق گزارش اخیر جهاد کشاورزی، ۵۰ درصد اراضی کشاورزی در کشور، به صورت آبی و ۵۰ درصد دیم است که از مجموع ۵۰ درصد اراضی دیم تنها حدود ۷.۶ درصد تولیدات کشاورزی استحصال می‌شود و بیش از ۹۲ درصد از تولید محصولات در اراضی آبی است.
وی گفت: استان‌های پیشرو در کشاورزی اکثرا سطح اراضی بالایی دارند و در عین حال از سطح اراضی آبی زیادی هم برخوردارند و برای نمونه استان اصفهان ۸۶ درصد، تهران ۹۹ درصد، خراسان جنوبی ۹۲ درصد، فارس ۸۲ درصد اراضیشان آبی است.
گنجی با بیان اینکه کهگیلویه و بویراحمد یک استان آبخیز است، گفت: با وجود اینکه تنها یک درصد از خاک کشور را شامل می‌شود حدود ۱۱ درصد آب کشور را تامین می‌کند و عدد اراضی آبی استان تنها ۲۲ درصد است و این درصد در شهرستان‌های کهگیلویه و چرام به ترتیب به ۷ و ۱۰ درصد می‌رسد.
گنجی ابراز داشت: برای استانی که روی آب خوابیده است این ارقام نگران کننده است و تنها بخواهند به اراضی دیم اکتفا کنند. بنابراین مردم کهگیلویه و چرام هیچوقت راضی نخواهند شد که از منافع سد آبریز و مارون چشم بپوشانند و لذا به دنبال احداث آن هستند.
این کارشناس کشاورزی ادامه داد: طبق آخرین مطالعات از سد آبریز قرار است این سد ۲۰ هزار هکتار از اراضی شهرستان های کهگیلویه و چرام را پوشش دهد به معنای آنکه ۱۲ هزار هکتار در کهگیلویه و هشت هزار هکتار در چرام عملیاتی شود.
وی افزود: از مجموع این ۲۰ هزار هکتار شاید ۱۷ هزار هکتار جزو بهترین اراضی زراعی دیم کشور به لحاظ حاصلخیزی خاک، شرایط آب و هوایی و میزان بارندگی هستند.
گنجی بیان کرد: در مقایسه با خوزستان دمای هوای استان بسیار پایین‌تر و متوسط بارندگی در کهگیلویه و چرام بالای ۵۰۰ میلی متر است و طول دوره فصل زراعی استان طولانی، عملکرد محصولات زراعی در اراضی بالاتر است و انتقال آب به سطح اراضی کهگیلویه و چرام به نسبت مناطق گرم کشور مقرون به صرفه تر است.
عضو کارگروه مطالبه سد در کهگیلویه تاکید کرد: پیش بینی می‌شود هفت هزار شغل مستقیم و ۱۳ هزار شغل غیر مستقیم از محل توسعه کشاورزی در کهگیلویه و چرام پس از احداث سد آبریز ایجاد شود.
وی تصریح کرد: محصولات زراعی در این ۲۰ هزار هکتار از ۳۰  هزار تن به ۱۴۰ هزار تن برسد و در شهرستان کهگیلویه و چرام حدود ۸۶۰ حلقه چاه وجود دارد که بالغ بر ۸۰ حلقه از آن ها غیر مجاز هستند.
گنجی ادامه داد: حدود ۵۵۰ حلقه از این چاه ها به شدت دچار کمبود آب هستند و در وضعیت زرد قرار دارند.
عضو کارگروه مطالبه سد در کهگیلویه عنوان کرد: چنانچه فکری به حال تامین آب کشاورزی کهگیلویه و چرام نشود هم تعداد چاه‌های غیرمجاز افزایش و چاه‌هایی که وجود دارند وضعیت آب شان به شدت بحرانی تر خواهد شد.
وی بیان کرد: یکی از  دیگر دلایلی که استان بر احداث سد تاکید ویژه ای دارد این است که استان و شهرستان کهگیلویه و چرام جزو مناطق سیلاب خیز کشور هستند.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه ابراز داشت: کهگیلویه و بویراحمد همین امسال در سیلاب مرداد ماه جزو استان‌هایی بود که دارای بالاترین حجم خسارات ناشی از سیل بودند.
گنجی گفت: حجم سد آبریز بسیار کم بوده و یک دهم سطح مارون یک است و عمده حجم این سد توسط سیلاب‌ها پر می شود.
وی بیان کرد: چنانچه سد آبریز احداث شود هم در کنترل سیلاب‌ها نقش ایفا می‌کند و دوم  اینکه سیلاب‌ها در نهایت به بخش کشاورزی انتقال یافته و از منافع خود این سیل‌ها به عنوان آب کشاورزی استفاده حواهد شد.
گنجی تصریح کرد: کل اراضی در شهرستان کهگیلویه و چرام که قرار است زیر سد آبریز بروند و با اراضی مازادی که در شهرستان بهبهان زیر سد مارون ۲ هست کمتر است.

عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه بیان کرد: اینک ۱۱۰ هزار هکتار از زمین‌های خوزستان را شامل می‌شود که گاها وضعیت آبیاریشان نامناسب است و برخی جاها آبیاری غرقابی دارند و در کل در این استان تنها ۲۰ هزار هکتار تحت پوشش آب سد آبریز قرار می گیرند.
وی ادامه داد: رقم ۲۰هزار هکتار عدد ناچیزی در برابر اراضی وسیع خوزستان است و هیچ تاثیری بر پایین دست نخواهد داشت و حقابه تالاب شادگان و مارون یک در وزارت نیرو محاسبه شده است.
گنجی ابراز داشت: حقابه‌ای برای بالادست در نظر گرفته‌اند که بخشی از آن سد آبریز می شود و کل حقابه‌ای که برای کهگیلویه و چرام در نظر گرفته اند ۳۵۰ میلیون متر مکعب است.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه تاکید کرد: از این میزان حدود ۱۳۵ میلیون متر مکعب قرار است در قالب سد آبریز مصرف شود که نسبت به حجم سد مارون که یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب بوده عددد بسیار خردی است.
وی تصریح کرد: مردم استان خوزستان نباید نگران بشوند زیرا که سد ابریز تاثیری بر حقابه تالاب شادگان نخواهد ذاشت زیرا که حقابه تالاب شادگان و مارون یک در ابتدا محاسبه شده اند.
گنجی بیان کرد: مازاد برای بالادست در نظر گرفته‌اند و ما از این میزان حقابه مازادی که برای استان در نظر گرفته‌اند نمی‌خواهیم تجاوز کنیم.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه عنوان کرد: اگر تالاب شادگان حقابه‌ای دارد در همان مارون یک پیش بینی شده و باید از همان تامین شود.
وی افزود: این سد بدون هیچ تاثیر منفی بر تالاب شادگان و مارون یک است و ۲۰ هزار هکتار از اراضی چرام و کهگیلویه را پوشش می‌دهد.
گنجی ابراز داشت: قرار است الگوی کشت منطقه تغییراتی پیدا کند و طبق سیاست جهاد کشاورزی دنبال توسعه کشت دانه های روغنی و چغندر قند در فصل پاییز هستیم که از تک محصولی (گندم و جو) فاصله گرفته شود که هم از بارندگی و هم از آب آبیاری استفاده شود.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه گفت: اراضی دیم در شهرستان کهگیلویه و چرام جزو بهترین اراضی  درجه خاک آن بسیار بالا و دشت های وسیع همچون کلاچو و بردیان و دشت چرام و حومه غربی را دارد و اصلا قرار نیست در اراضی غیر مسطح و با شیب های آنچنانی کشت انجام شود.
وی بیان کرد: چنانچه قرار است اراضی دیم به آبی تبدیل شوند بهتر است این کار در مناطقی صورت گیرد که تعریق و تبخیری کمتری است و این استان از این لحاظ وضعیت بسیار بهتری نسبت به خوزستان دارد.
گنجی عنوان کرد: چنانچه عملکرد محصولات زراعی دیم در استان کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان با هم مقایسه شوند متوجه می شویم که در سال گذشته اراضی دیم خوزستان به خاطر بارندگی نامناسب و خشکسالی غیر قابل برداشت بود ولی در شهرستان کهگیلویه و چرام تقریبا عملکردی بالای هزار کیلوگرم در هکتار را سال گذشته داشته ایم.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه تصریح کرد: در سال‌های عادی در کشت های دیم بالای ۲ تن در هکتار برداشت گندم و جو در استان وجود دارد و چنانچه این اراضی به آبی تبدیل شوند پیش بینی می‌شود هشت تن در هر هکتار گندم و جو برداشت می‌شود.
گنجی ادامه داد: اینکه تالاب شادگان آب آن کم شده و تحت تنش آبی است تنها دلیلش مازاد برداشتی است که در مارون یک به نفع کشاورزی در حال انجام است و حقابه اش را از مارون یک طلبکار است.
وی افزود: حقابه‌ای رسماً برای استان کهگیلویه و بویراحمد تعریف شده و به طور رسمی این میزان برداشت برای استان مشخص شده است.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه تصریح کرد: ۳۵۰ میلیون متر مکعب باید برداشت شود و تاثیری در حقابه‌ای که مخصوص مارون یک است ندارد.
گنجی بیان کرد: این حقابه تغییری پیدا نخواهد کرد و کارشناسان در ابتدا وضعیت حقابه مارون یک را طراحی کرده‌اند و مازاد در بالادست برای این استان در نظر گرفته‌اند.
وی گفت: احداث سد آبریز هیچ تاثیری بر کشاورزی و دریاچه پشت سد مارون یک و کشاورزی زیردست آن نخواهد داشت.
عضو کارگروه مطالبه سد از کهگیلویه تصریح کرد: هنوز استان وارد برداشت حقابه از مارون نشده است و پمپاژ حومه غربی تا ۱۰ سال دیگر هم به اجرا نخواهد رسید.
گفتنی است در مورد سد آبریز پیش از این کبنا نیوز با مدیرعامل آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد و دبیر مطالبه‌گران سد آبریز گفت‌وگوهایی انجام داده بود که می‌توانید در پایین بخوانید.

بیشتر بخوانید؛ 
 
مصلح: تنها راه تأمین امنیت آبی، ساخت سد است / 5 هزار میلیارد تومان حجم قرارداد پروژه‌های آبی استان / 101 میلیون متر مکعب آب از تنگ سرخ سهم استان است / تنگ سرخ آسیبی برای پارک ملی دنا ندارد / پیش‌بینی اتمام مطالعات آبریز تا پایان سال / مجموعه آب منطقه‌ای در اتاق شیشه‌ای و شفاف
 
نهضت آب کهگیلویه کلید خورد / آبریز؛ ندا و صدای همگان