منع فايزر بي«بركت»!

کبنا ؛محمدرضا محبوب فر- کارشناس حوزه سلامت در آرمان ملی نوشت: همزمان با واکسیناسیون عمومی در کشور‌های دنیا از جمله ایران، تقاضا برای برگزاری تور‌های مسافرتی به کشور‌های خارجی و انجام مسافرت‌های بین‌المللی ایرانیان افزایش یافته است. اما این روز‌ها نوع واکسن‌های تزریق شده و کارت واکسیناسیون به یکی از دغدغه‌‎های مردم کشور برای مسافرت تبدیل شده است. به همین منظور در تاریخ ۳ مهر ماه ۱۴۰۰، علیرضا رئیسی، معاون بهداشتی وزارت بهداشت و درمان و سخنگوی ستاد ملی کرونا طی ارسال نامه‌ای با موضوع «مشکلات مسافرین خارج از کشور به دلیل درخواست سفارتخانه‌ها برای واکسن‌های خاص» به محسن اسدی لاری، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل وزارتخانه می‌نویسد: «نظر به اینکه برخی کشور‌های مقصد سفر‌های بین‌المللی هموطنان، برای صدور روادید و یا اجازه ورود الزام به ارائه کارت واکسن کووید-۱۹ با تأکید بر انواع خاص واکسن، دارند و عمده واکسن‌های تزریق شده در ایران در لیست واکسن‌های مورد نظر قرار ندارند این امر مشکلات عدیده‌ای را برای هموطنان عازم خارج از کشور ایجاد کرده است. از سوی دیگر امکان اینکه برای این افراد مجدداً ۲ نوبت واکسن دیگر‌زده شود از نظر علمی و اجرایی وجود ندارد لذا خواهشمند است موضوع به نحو مقتضی با سازمان جهانی بهداشت و وزارت محترم امور خارجه پیگیری شود».
 چون واکسن‌های چینی و ایرانی که به جای واکسن‌های خارجی معتبر به مردم تزریق می‌شود از نظر جامعه جهانی اعتبار چندانی ندارد، بسیاری از کشور‌ها با سینوفارم و برکت اجازه ورود ایرانیان به کشورشان را نمی‌دهند. لذا پس از پیگیری دستور صادر شده در چنین نامه‌ای از سوی اسدی لاری، دو مقام وزارت بهداشت و درمان یعنی بهرام عین اللهی و علیرضا رئیسی تأیید کردند که موافقت کمیته ملی واکسیناسیون با واردات واکسن فایزر از بلژیک، درپی درخواست معاونت بهداشت این وزارتخانه و به منظور تأمین واکسن فایزر برای مادران باردار صورت گرفته و در صورت کافی بودن تعداد واکسن‌ها به عنوان دوز سوم کادر درمان نیز استفاده می‌شود. اما چنین تصمیمی دیری نپایید که اظهارنظر‌های متناقض مقامات سلامت کشور درباره واکسیناسیون کرونا ادامه پیدا کرد و ناگهان وزارت بهداشت و درمان خبر از لغو واردات فایزر به کشور به دلایل غیرموجه از جمله به صرفه نبودن واردات واکسن فایزر و مشکلات حمل و نقل و همچنین مخالفت کمیته ملی واکسن و حاشیه‌هایی ایجادشده با اعلام خبر واردات فایزر، داد و سرانجام نیز اسدی لاری، مدیرکل همکاری‌های بین‌الملل وزارتخانه بهداشت و درمان به علت پیگیری ورود واکسن‌های معتبر خارجی به کشور از کار برکنار شد. به رغم اینکه واکسن به وفور به پایگاه‌های واکسیناسیون وارد شده است و در دسترس عموم مردم قرار داده شده است، استقبال کم مردم از واکسن‌های موجود و اینکه مردم حاضر به تزریق آن‌ها نیستند و در انتظار ورود فایزر و مدرنا هستند، مقامات سلامت کشور را واداشته است که از ترس بلااستفاده ماندن واکسن‌ها و انقضای تاریخ مصرف آنها، ورود واکسن‌های معتبری چون فایزر را بار دیگر و پس از عقب نشینی از اصل ممنوعیت ورود واکسن‌های خارجی، ممنوع کنند. در شرایطی که نگرانی‌های گسترده‌ای در میان مردم و پزشکان در مورد استفاده از واکسن‌های چینی پدید آمده و از طرفی کشور با فقدان یا کمبود واکسن آسترازنکا مواجه شده است و سرگردانی مردم برای تزریق دز دوم و دُز اول این واکسن همچنان ادامه دارد، بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت و درمان پس از اعلام لغو دوباره واردات فایزر به کشور می‌گوید: «اعضای کمیته ملی واکسن با تکیه بر شواهد علمی به این نتیجه رسیدند واکسیناسیون زنان باردار با واکسن سینوفارم ادامه یابد و دیگر تصمیمی برای واردات واکسن فایزر وجود ندارد.‌»  او حتی بدون ذکر شواهد و مدارک رسمی و غیررسمی درخصوص سلامت واکسن ایرانی مدعی شده است: «واکسن برکت جزء امن‌ترین و اثربخش‌ترین واکسن‌های تزریقی در کشور بوده است. امروز ازهمه نقاط کشور بیشترین پیامی که به من می‌رسد درخواست واکسن برکت است و همه كشور مشتاق واکسن برکت هستند و از ما واكسن بركت می‌خواهند. واکسن برکت یک واکسن مردمی با لحاظ تمام استاندارد‌های روز دنیا است و برای همیشه به عنوان یک افتخار ملی در تاریخ این کشور ثبت شد. » عین اللهی در حالی خبر از لغو واردات فایزر داده است که واردات واکسن جانسون‌اند جانسون نیز به رغم وعده واردات ۱۰ میلیونی آن در هاله‌ای از ابهام است.
 واکسن‌ برکت چه شد؟
در حالی وزیر بهداشت سخن از واکسن برکت و استقبال همگانی از آن و تولید انبوه واکسن سخن می‌گوید که ایران قرار بود تا نیمه اول امسال حداقل ۵۰ میلیون دز واکسن برکت تولید کند و قطب صادرات واکسن در جهان محسوب شود. اتاق بازرگانی معتقد است واردات دارو از چین ۱۳ برابر شده و حجم عمده این واردات هم واکسن بوده است. گواه و سند چنین ادعایی این است که در کارت واکسنی که برای نوبت دوم به برخی افراد ارائه شده است، هر دو دُز، واکسن برکت درج شده است اما در سری ساخت نوبت دوم، کشور سازنده و نوع واکسن، چین و سینوفارم بوده است. اینکه چرا به جای واکسن برکت، واکسن سینوفارم تزریق شده است، مشخص است که خروجی شرکتی با تجربه پایین و دانش علمی ضعیف که متولی تولید واکسن می‌شود، واکسن کاملاً ایرانی ولی ساخت چین خواهد بود. معلوم نیست اگر یک میلیارد یورو پول برای واکسن داخلی هزینه شده است چرا واکسن چینی برای تزریق به مردم تحویل داده شده است؟! علت تأخیر در تولید واکسن ایرانی «ابتلای مهندسان هندی و چینی به کرونا» و «تحریم‌ها و محدودیت تبادلات پولی» ذکر شده است. این ادعا در حالی مطرح شده است که تاکنون برای تولید واکسن‌های داخلی دیگر شرکت‌های ایرانی که تأییدیه مجامع سلامت اتحادیه اروپا را کسب کرده‌اند سنگ‌اندازی شده است. حتی اصغر عبدلی، کارشناس شرکت دارویی برکت در تیر ماه امسال گفته بود که اخبار درباره کمبود مواد اولیه تولید واکسن کاملاً شایعه‌سازی است و مؤسسه برکت در زمینه واردات مواد اولیه‌ای مانند ژل کروماتوگرافی اصلاً مراوده‌ای با شرکت‌های آمریکایی ندارد. مواد اولیه مورد نیاز برای تولید ۱۰۰ میلیون دز واکسن کرونا در داخل کشور موجود است و می‌توانند به تعهدات خود عمل کنند. عمل به تعهدات این مؤسسه در حالی مطرح شده است که تاکنون رقم‌های ۵۰ و ۱۰۰ میلیون دز محقق نشده است و حتی تعداد واکسن‌های تولیدشده ۱۵ میلیون دز نیز نبوده است. وزیر بهداشت و درمان همچنین مدعی شده است که واکسن برکت یک واکسن مردمی با لحاظ تمام استاندارد‌های روز دنیا است. تا وقتی مستندات علمی و روش تولید واکسن برکت منتشر نشود نمی‌توان با حرف این موضوع را ثابت نمود. 
  انتشار 800 مقاله علمی، جز برکت 
بحث و مناقشه بر سر واکسیناسیون کرونا در ایران در حالی ادامه دارد که تاکنون مستندات و نتایج آزمایشات بالینی واکسن برکت اعلام نشده است، اینکه تولیدکنندگان داخلی چقدر توانسته‌اند نظر مثبت مردم را به خود جلب کنند را می‌توان در تهدید و ارعاب جامعه به هر طریق ممکن درخصوص واکسیناسیون اجباری و اعمال محدودیت‌های شدید و اجتماعی برای کسانی که واکسن نزده‌اند ارزیابی و تحلیل کرد. فرآیند انتشار مقالات ایرانی از دستاورد‌های داخلی بسیار سهل و آسان است که علیرضا زالی، فرمانده ستاد ملی کرونا در پایتخت می‌تواند طی ۲۲ ماه گذشته در دوران کرونا نزدیک به ۸۰ مقاله علمی و پژوهشی منتشر کند، اما برخلاف همه واکسن‌های دنیا، بعد از ماه‌ها تزریق واکسن برکت هنوز یک مقاله علمی از نتایج واکسن برکت و مستندات آن منتشر نمی‌شود. خیلی عجیب است که مدیر روابط عمومی ستاد اجرایی فرمان امام از ماه‌ها پیش و درست زمانی که رهبر انقلاب حین تزریق دز اول واکسن برکت از لزوم انتشار مستندات و مقالات واکسن برکت تأکید داشتند می‌گوید مقالات برای مجلات ارسال شده و به زودی منتشر خواهد شد. حتی مقامات ستاد فرمان امام و مؤسسه برکت پیش‌تر اعلام کرده بودند که حتماً قبل از تزریق واکسن، مقالات و نتایج آن منتشر می‌شود.