تاریخ انتشار
دوشنبه ۲۶ آبان ۱۳۹۹ ساعت ۱۷:۲۴
کد مطلب : ۴۲۷۵۸۰
از پاستور و بهارستان تا جورجیا و آریزونا؛
جدال ادامه دار بر سر آدرس گرانیها / مجادله دوباره با روحانی
۰
کبنا ؛گروه سیاسی: «گرانیها به پاستور و بهارستان ربط دارد نه به جورجیا و آریزونا» این تیتر صحبتهای رئیس مجلس است که البته با واکنش رئیس بانک مرکزی نیز همراه شد. به نظر میرسد جدال لفظی مجلس و دولت علیرغم تذکرها همچنان ادامه دارد. این در حالی است که اقدامات مجلس نیز طی ماههای گذشته نتوانسته تأثیر چندانی بر اقتصاد کشور بگذارد اما همچنان محمد باقر قالیباف مقصر را در دولت میداند. هر چند او به پاستور هم اشاره کرد اما درنهایت به نظر میرسد طیف اصولگرای مؤثر همچنان معتقدند تأثیر تحریم کمترین میزان اثرگذاری در اقتصاد را داشته است و یا معتقدند مذاکرات دولت در نیمه نخست ریاست جمهوری ناکارآمد بوده است. هرچند به وضوح این طیف احتمال تعامل دوباره را نیز منکر نمیشوند. گو اینکه درصورت به دست گرفتن سکان ریاست جمهوری امید برای تعامل دارند.
ابتکار نوشت: در حال کارشناسان همواره معتقدند که هر چند مشکلات اقتصادی کشور در اصل باید از داخل حل شود اما متغیر تحریم و عدم تعامل با کشورهای جهان در تجارت خارجی حتی به تولید داخلی هم آسیبهای جدی وارد کرده است.
طی روزهای گذشته نیز عضو پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته بود: اصولگرایان در راستای منافع جناحی خودشان نظر میدهند و احتمالاً بر این باورند که اگر مذاکرهای، صورت میگیرد روی انتخابات ۱۴۰۰ تاثیرگذار باشد. بنابراین اصولگرایان میگویند مذاکره برای ما خوب است اما برای رقیب و جناح مقابل بد است
محمد هاشمی رفسنجانی همچنین افزوده بود: تجربهای که بنده از مذاکره دارم این است که مقام معظم رهبری به سعید جلیلی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، اجازه مذاکره داده بودند و استراتژی را نیز برد-برد تعیین کرده بودند به بیانی مسئله، برد-برد در مذاکره را، رهبری تعیین کردند و بعدها، دولت روحانی، آن را ادامه داد، منشأ اصلی آن جلیلی بود که میخواست مذاکره کند.
او افزود: در زمان مذاکره جلیلی حضور نداشتیم اما براساس اخبار و رسانهها، از آن مذاکرات، تقریباً هیچ حاصلی نصیب کشور نشد که اثراتی نیز به دنبال داشت. البته وقتی ترقی میگوید مذاکرات اصلاح طلبان خسارت زا بود، باید بگوید چه خساراتی بوده؟ اگر منظورشان برجام است باید گفت که برجام، بهترین سند بینالمللی است که جمهوری اسلامی، پس از انقلاب داشته است.
اقدامات عملی دولت بایدن شرط است
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به انتخابات اخیر آمریکا و با بیان اینکه نباید زندگی مردم را به شکست و پیروزی افراد در کاخ سفید گره زد، گفت: بایدن فشار حداکثری ترامپ را به فشار هوشمند علیه مردم ایران تبدیل میکند.
به گزارش ایسنا، محمدباقر قالیباف در ابتدای جلسه علنی مجلس در نطق پیش از دستور با اشاره به انتخابات آمریکا گفت: انتخابات اخیر آمریکا و حوادث قبل و بعد از آن، اتفّاقی عبرتآموز بود. آمریکایی که سالها مشکلاتِ ساختاری، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود را با قدرتِ رسانهایاش پنهان کرده بود، این روزها بدون روتوش در مقابل افکار عمومی جهان به نمایش گذاشته شد.
وی ادامه داد: آمریکای واقعی که در کنار قوت اقتصادی و نظامی خود، درگیرِ شکافهای عمیقِ اجتماعی و تبعیضهای ساختاریست، فاصلهی بسیار زیادی با آمریکای نمایشی دارد، و تصویرِ واقعیِ امروز، روند رو به افول آمریکا را در مقابل چشمان مستضعفان جهان به نمایش گذاشت و با شکسته شدن هیمنهی ایجاد شده، روندِ افولش را سرعت بخشید.
رئیس مجلس گفت: همانگونه که چند روز پیش، برادر عزیزم سید حسن نصرالله گفت: ما از شکست قاتل شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس خوشحالیم و همه با چشمان خود دیدند، کسی که در این دنیا ندای «انا ربکم الاعلی» سر دهد، بر اساس سنت الهی او در دنیا و آخرت خوار و خفیف میگردد. ما نظامِ فاسدِ حاکم بر آمریکا را، مقصرِ اصلیِ تصمیمات غلط آنها میدانیم و تنها خونبهای آنها را اخراجِ سربازانِ آمریکایی از منطقه می دانیم ولی، از کوچکی و زبونیِ صادر کنندهی فرمان آن جنایت بزرگ هم شادمان میشویم.
قالیباف ادامه داد: از طرف دیگر هرچند که از شکست ترامپ قمارباز خوشحالیم، اما عمیقاً باور داریم که زندگی و معیشت مردم را نه میتوان و نه باید به پیروزی یا شکستِ کسی در کاخ سفید گره زد. این تصمیماتِ ماست که مستقل از این رفتنها و آمدنها، پایههای اصلیِ اقتصادِ ما را میسازد و قدرتِ ما را در این عرصه مشخص میکند. باور کنیم؛ کسی که واگن خود را به لوکوموتیو دیگران ببندد باید منتظر بنشیند تا با آنچه در اختیارش نیست شادی کند یا عزا بگیرد.
رئیس مجلس تصریح کرد: تصمیمات ما در حوزه مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، سیاستهای پولی و بانکی، نظام بودجه ریزی، اختصاصِ ارز ترجیحی، سوداگریها در بازار ارز، طلا و خودرو، بیتفاوتی نسبت به گرانیها و رها کردن بازار و بیتوجهی به تولید ملی، به پاستور و بهارستان و باب همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به جورجیا و میشیگان و آریزونا. پس به مردم آدرس غلط ندهید. مهمترین ریشهی مشکلات کشور سوءمدیریت، استفاده نکردن از ظرفیتهای عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و مجریست و همین سوءمدیریت هاست که باعث عدم برقراریِ ارتباطِ مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای مهم دنیا مخصوصاً کشورهای آسیا واوراسیا شده است.
وی افزود: بدیهی است که لغو تحریمها باید یکی از اهداف در سیاست خارجی باشد اما واقع بینی حکم میکند که لغو تحریمها بدون فرصتسازی و تولید قدرت ساده اندیشانه است و تنها راه برداشته شدنِ فشارِ تحریمها از دوشِ مردم و ناامید کردنِ دشمن از فشارِ حداکثری این است که ایران و تک تک مردم ایران مخصوصاً طبقه مستضعف و متوسط را قوی کنیم. لذا اگر و تنها اگر اقتصاد داخلی رونق گیرد، چرخِ تولید و اشتغال را به حرکت در آوریم و معیشت و رفاه را برای مردم ایجاد کنیم، دشمن را از فشارِ بیشتر ناامید خواهیم کرد.
قالیباف ادامه داد: همچنین در این راه، هر سیگنالی که تصویرِ ضعف و نیاز به خارج را به دشمن بدهد، فرصتسوزی است بنابراین مجلسِ شورای اسلامی معتقد است باید با تغییر برآوردِ آمریکا، فشار تحریمی و اقتصادی بر ایران را برای آنان هزینه زا کرد.
مشخص است که رئیس جمهوری جدید آمریکا، ادعا میکند سیاستها و روشهای متفاوتی نسبت به فرد قبلی دارد و همین تمایز، سیاستهای متفاوتی را در چهار سال پیش رو در آن کشور رقم خواهد زد. یکسان دانستن جزء به جزء این دو فرد، موافق تجربه ما نیست ولی آنچه در عمل تفاوت را مشخص میسازد دیگر لفاظی و ادعاهای بیهوده نیست. ما ضمن قائل بودن به این تفاوت، باور داریم که فردِ جدیدِ مستقر در کاخ سفید نیز اهدافی مشخص و روشن دارد و سیاستهای او پیش از این نیز اجرایی شده است.
وی ادامه داد: درست است که بایدن با ترامپ فرق دارد اما مهم این است که بدانیم بایدن در بهترین حالت با اوبامایی که طراح تحریمهای به اصطلاح فلجکننده و اولین ناقض تعهدات آمریکا است، تفاوتی ندارد. بایدن نفرِ دومِ دولتِ اوباما و تنظیمکنندهی اصولِ سیاست خارجی آن دولت بود و تیم کارشناسی و تصمیم ساز او عمدتاً همان تیم دولت اوباماست. مردم ایران فراموش نکردهاند که دولت اوباما - بایدن چگونه با ایجاد ساختارهایی پیچیده، برای وضعِ تحریمهای فلج کننده اقدام کردند و سختترین فشارهای تحریمی را بر مردم ایران وارد آوردند و هنگامی که از به نتیجه رسیدن این تحریمهای فلج کننده شکست خوردند و مجبور شدند وعده رفع تحریمها را بدهند، نسبت به اجرای آن بدعهدی کردند و با ایجاد «ترس تحریمی» تحریمها را در عمل، اعمال و ساختارِ تحریمها را حفظ کردند و ترامپ بر مبنای همان ساختار تحریمی بود که توانست فشارها را بیشتر کند و آن چیزی را درو کرد که اوباما و بایدن کاشتند.
رئیس مجلس گفت: هنوز سوابقِ بدعهدی و جوابِ منفیِ صریحِ دولت اوباما - بایدن به تلاش شرکتهای اروپایی برای گرفتنِ تضمینی مکتوب برای تجارت با ایران در کارنامه آنها وجود دارد و هنوز فراموش نکردهایم که جان کری پس از این جواب منفی با فریبکاری دلیلِ عدمِ رفعِ عملی تحریمها را تصمیمِ شرکتهای اروپایی اعلام کرد.
قالیباف اظهار کرد: مردم ایران فراموش نکردهاند دولت اوباما - بایدن فقط به شرکتهایی اجازه فعالیت در اقتصاد ایران را داد که منافعِ اقتصادی آنها را تأمین میکرد و شرکتهایی که میتوانستند در حل مسائل ساختاری اقتصاد ایران، مؤثر باشند، امکان فعالیت پیدا نکردند. علاوه بر آن مواضع رسمی شخص بایدن و مشاورانش تصریح دارد که قرار نیست آنها فشار را از سر مردم ایران بردارند، بلکه آنها تصمیم دارند فشار حداکثری ترامپ را به فشار هوشمند علیه مردم ایران تبدیل کنند یعنی با گشایشهای اندک و اغواکننده اجازه رهاشدن از اقتصاد وابسته را به کشور ما نداده و معیشت مردم ما را گروگان خود نگه داشته تا بتوانند هرجا که میخواهند هوشمندانه فشار بیاورند و از ما امتیازهای سنگین بگیرند.
وی عنوان کرد: همین سابقه بد و مواضعِ صریحِ بایدن و مشاورانش، به ما نشان داده که برای ما امضای بایدن هم تضمین نیست. برای ما فقط اقدامات عملی دولت بایدن شرط است و درصورتی که عادی شدن فرایندِ فروشِ نفت، فعالیتهای بانکی و تجارت شرکتهای ایرانی با دنیا را در عمل مشاهده کنیم به آن رویِ خوش نشان میدهیم، گرچه به آن خوشبین نیستیم.
رئیس مجلس گفت: جمهوری اسلامی ایران طبقِ گزارشهای مکرر آژانس انرژی اتمی تمام تعهدات خود را به طور کامل اجرا کرد، لذا اگر بایدن واقعاً معتقد به توافقی است که بعنوان نفر دوم دولت قبل با ایران امضا کرده، باید بدون پیش شرط تعهدات عمل نشده را اجرا و خسارات چندساله مردم ایران را از انجام ندادن تعهدات دولت آمریکا جبران کند تا همانطور که رهبر حکیم انقلاب در شهریور ماه 1398 سیاستِ عقلانی و اصولیِ ایران را تبیین کردند، بتواند در قالب کشورهای عضو توافقنامه 5+1 با ایران تعامل کند.
قالیباف گفت: رئیس جمهوری جدید آمریکا باید بداند که مردم ایران راه خود را پیدا کردهاند و تصمیم دارند با تقویت مؤلفههای قدرت در اقتصاد، رفاه و امنیت و ایجاد فرصتهای راهبردی، هر فشار موثری را بر ایران ناممکن و هزینه زا کنند. مردم ایران با هوشمندی کامل، فقط به تصمیمات توجه میکنند نه به تبلیغات و فقط منتظر عمل هستند نه حرف و متناسب با آن پاسخ مقتضی بر اساس منافع ملی خواهند داد.
رئیس مجلس تصریح کرد: نکته بسیار مهم دیگری که این روزها باعث نگرانی شدید شده است وضعیت همه گیری کرونا است شرایط مخاطرهآمیز شیوع کرونا در روزهای اخیر، اتخاذ تصمیمات قاطعانه برای قطع زنجیره شیوع را حیاتی کرده است. رایگان یا کم هزینه کردن آزمایش کرونا برای تشخیص سریع ناقلان و قرنطینه و درمان فوری بیماران، وضع محدودیتهای مؤثر و نه روی کاغذ و تعطیلی هدفمند شهرهایی که در وضعیت خطرناک شیوع این ویروس هستند، تصمیمی حیاتی است که باید با توجه به تجربیات بعضاً موفق سایر کشورها و نظر کارشناسان اتخاذ شده و به سرعت عملیاتی شود. علاوه بر آن حمایت همه جانبه از کادر درمان که در این وضعیت، مجاهدانه طی زمانی طولانی مشغول خدمترسانی هستند، وظیفهای مهم بر عهده دستگاههای تصمیمگیر و اجرایی است و نتیجهای مستقیم در کیفیت ارائه خدمات به بیماران کرونایی دارد.
پاسخ همتی به اظهارات رئیس مجلس
همچنین رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: واردکردن بانک مرکزی را به مباحث سیاسی و حاشیهای توصیه نمیکنم و آن را به صلاح کشور نمیدانم؛ اعتقاد دارم تمام نیروی اینجانب و بانک مرکزی باید معطوف به مقابله با تحریمها و کمک به اقتصاد کشور باشد.
عبدالناصر همتی، رئیس کل این بانک در نامهای نوشت: جناب آقای دکتر قالیباف رئیس محترم مجلس شورای اسلامی با سلام و احترام؛ صبح امروز حضرتعالی در نطق پیش از دستور مجلس درخصوص مشکلات اقتصادی کشور مطالبی را بیان فرموده و با اضافه کردن منطقه استقرار ساختمان بانک مرکزی این مطلب را القاء فرمودید که اگر درجستجوی دلایل مشکلات اقتصادی هستید در کنار بقیه بخشها در میرداماد (بانک مرکزی) هم باید آن را جست و نه در جرجیا و آریزونا. دوهفته پیش نیز متاسفانه بانکمرکزی را متهم به ایجاد خود تحریمی کردید. برای اطلاع حضرتعالی در دو سال و نیم گذشته بانک مرکزی درمقابل فشار حداکثری دولت آمریکا، خط مقدم جنگ اقتصادی علیه کشورمان را مدیریت کرده و با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، سد محکمی درمقابل توطئه گسترده آمریکا و همپیمانانش برای فروپاشی اقتصاد کشور بوده است.
حضرتعالی به خوبی در جریان مسائل و مشکلات کشور هستید و چند بار نیز شخصاً جنابعالی را در جریان مشکلات قرار داده و شرایط را درجلسات مختلف مجلس خدمتتان تشریح کردهام. لذا من وارد کردن بانک مرکزی را به مباحث سیاسی و حاشیهای توصیه نمیکنم و آن را به صلاح کشور نمیدانم و اعتقاد دارم تمام نیروی اینجانب و بانک مرکزی باید معطوف به مقابله با تحریمها و کمک به اقتصاد کشور باشد. انتظار دارم، جنابعالی که در جریان همه امور قرار دارید، برای کمک به رویکرد بانک مرکزی در مقابله با این فشارهای اقتصادی، با سیاستهای ضدتورمی و تلاش برای رونق تولید داخلی، همراه و همگام شوید. هدف از تحریر این مرقومه نیز صرفاً تاکید به این نکته است که مردم عزیز بدانند اگر بانک مرکزی چشم به نتیجه انتخابات آمریکا دوخته بود، اینگونه با قدرت درمقابل فشار حداکثری ایستادگی نمیکرد و اینقدر نیز هدف حمله دشمنان قرار نمیگرفت. انشاالله در فرصت مناسب مردم عزیز را درجریان مسائلی که بر بانک مرکزی گذشته، قرار خواهم داد.
بارها عرض کردهام ملت بزرگ ایران پیروز این میدان خواهند بود و این پیروزی قطعی است.
مجادله دوباره با روحانی
شرق در این باره نوشت: احتمالا اشاره قالیباف به حرفهای روز چهارشنبه رئیسجمهور است که انتقادها به دولت را بهانهای برای انتخابات سال بعد دانسته و خواهش کرده بود کسی موضوعات منافع ملی کشور را به انتخابات گره نزند؛ همانطور که زندگی، تولید، فعالیت، رشد و اقتصادمان را نباید به تحولات دیگر کشورها گره زد. قالیباف روز گذشته در ادامه طعنههای خود به رئیسجمهور، عملکرد دولت را یکییکی برشمرد و گفت: «تصمیمات ما در حوزه مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، سیاستهای پولی و بانکی، نظام بودجهریزی، اختصاص ارز ترجیحی، سوداگریها در بازار ارز، طلا و خودرو، بیتفاوتی نسبت به گرانیها و رهاکردن بازار و بیتوجهی به تولید ملی، به پاستور، بهارستان، بابهمایون و میرداماد ارتباط دارد، نه به جورجیا، میشیگان و آریزونا؛ پس به مردم آدرس غلط ندهید. مهمترین ریشه مشکلات کشور سوءمدیریت، استفادهنکردن از ظرفیتهای عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و مجری است و همین سوءمدیریتهاست که باعث عدم برقراری ارتباط مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای مهم دنیا مخصوصا کشورهای آسیا و اوراسیا شده است».
اشاره قالیباف به صحبتهای پنجم مهر رئیسجمهور است که گفته بود: «مردم برای کمبود و مشکلات در کشور اگر میخواهند لعن و نفرین کنند، آدرس این لعن و نفرین، کاخ سفید در واشنگتن است و کسی آدرس اشتباه به آنها ندهد». رئیسجمهور تصریح کرد: عدهای به خاطر منافع غلط گروهی و باندی، به مردم آدرس غلط ندهند. آدرس صحیح تمام جنایات و فشار بر مردم عزیز ایران، واشنگتندیسی و کاخ سفید و آنهایی است که در این ساختمان هستند و این همه جنایات علیه ملت ایران روا داشتند و شما میبینید هر روز فشار و مشکلات را تشدید میکنند».
البته قالیباف تلاش کرد تا راهکارهای خود را نیز برای رفع مشکلات بیان کند؛ «بدیهی است که لغو تحریمها باید یکی از اهداف در سیاست خارجی باشد، اما واقعبینی حکم میکند که لغو تحریمها بدون فرصتسازی و تولید قدرت سادهاندیشانه است و تنها راه برداشتهشدن فشار تحریمها از دوش مردم و ناامیدکردن دشمن از فشار حداکثری، این است که ایران و تکتک مردم ایران مخصوصا طبقه مستضعف و متوسط را قوی کنیم».
طعنه «فرصتسوزی»
«فرصتسوزی» کلیدواژهای است که رئیسجمهور هفته گذشته درباره منتقدان خود استفاده کرد و اتفاقا قالیباف نیز تلاش کرد این واژه را دوباره معنا کند. روحانی در جلسه هیئت دولت درباره «فرصتسوزی» اینگونه گفته بود: «ما هرکجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است، از این فرصت استفاده خواهیم کرد. هدف ما این است که تحریم ظالمانه لغو شود و ایران بتواند بهراحتی در تعامل با جهان باشد. هدف ما این است که فشار تحریم را از روی شانه مردم برداریم و هرجایی که فرصت مناسبی برای این کار باشد، ما وظایف و اقدامات خودمان را انجام میدهیم و هیچکس حق ندارد فرصتسوزی کند. هر فرصت مناسبی که به وجود میآید، باید از آن بر مبنای منافع ملی و وحدت ملی استفاده شود». رئیس مجلس اما روز گذشته این واژه را اینگونه تعبیر کرد: «هر سیگنالی که تصویر ضعف و نیاز به خارج را به دشمن بدهد، فرصتسوزی است؛ بنابراین مجلس شورای اسلامی معتقد است باید با تغییر برآورد آمریکا، فشار تحریمی و اقتصادی بر ایران را برای آنان هزینهزا کرد».
جدال کلامی رؤسای مجلس و دولت، سابقهدار است؛ اواسط مهر قالیباف بدون رعایت پروتکلها برای بازدید میدانی به بیمارستان امام خمینی و بخش مراقبتهای ویژه آن رفت و همین باعث شد حسن روحانی جلسه سران قوا را که قرار بود فردای آن روز برگزار شود، کنسل کند. قالیباف نیز در اعتراض به دولت، به جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی نرفت. روحانی بعد از آن گفت همه باید پروتکلها را رعایت کنیم و با لحنی انتقادی ادامه داد: «خداوند به ما عقل داده، با عقل موظف هستیم جان خود و دیگران را حفظ کنیم. خود شرع و قانون و شرایط بهداشت جهانی هم همین را به ما میگوید. کسی نمیتواند وسط مسیل بایستد و صدای سیل را هم بشنود و بگوید تو میترسی وسط رودخانه بایستی، خب آب میآید و او را میبرد...». رئیس مجلس هم در واکنش به گلایههای دولت به روحانی که چند بار از واژه «عقل» استفاده کرده بود، کنایه زد و گفت: «یک عقل معاد داریم، یک عقل معاش؛ در مبارزه با کرونا پرستاران و پزشکان با عقل معاد مجاهدت کردند نه با عقل معاش. عقلانیت این است که در میدان حاضر باشیم؛ اگر کنار مجاهدان خط مقدم نایستیم از مروت و انسانیت به دور است. 30 هزار پرستار ما کرونا گرفتند؛ اینها با عقل معاد کار کردند. برخی از پرستاران از اسفند سال گذشته کارانه نگرفتهاند و الان در خط مقدم هستند. این روند باید تغییر کند. عقلانیت این است که لااقل به پرستاران و پزشکان خداقوت بگوییم». قالیباف پیش از آن بازدید نیز به سفر رفته و گفته بود که در همه سفرها و بازدیدهایش پروتکلهای بهداشتی کرونا ر ا رعایت کرده است. او بعد از بازدید از بیمارستان امام خمینی نیز گفت: «ما در نظارت میدانی، همه پروتکلها را رعایت کردیم. فرمانده ستاد کرونا، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و رئیس بیمارستان حاضر بودند و بر رعایت پروتکلها نظارت کردند. همه پروتکلها را رعایت خواهیم کرد، ولی این به معنای نرفتن و کارنکردن نیست». چند روز بعد اما مشخص شد که قالیباف کرونا گرفته است؛ او در توییتی این خبر را اعلام کرد و گفت در قرنطینه پیگیر کارهاست، ولی زیر بار اینکه در سفرها یا بازدیدی که از بیماران داشته، کرونا گرفته است، نرفت و در توییتی نوشت از یکی از همکاران دفترش گرفته است.
در هر حال، جدال کلامی رؤسای قوه مقننه و مجریه (هرچند به صورت غیرمستقیم) ادامهدار شده و باید دید در ماه بعد که فصل اعلام بودجه سال 1400 به مجلس است، ماجراها به کجا خواهد رسید.
ابتکار نوشت: در حال کارشناسان همواره معتقدند که هر چند مشکلات اقتصادی کشور در اصل باید از داخل حل شود اما متغیر تحریم و عدم تعامل با کشورهای جهان در تجارت خارجی حتی به تولید داخلی هم آسیبهای جدی وارد کرده است.
طی روزهای گذشته نیز عضو پیشین مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته بود: اصولگرایان در راستای منافع جناحی خودشان نظر میدهند و احتمالاً بر این باورند که اگر مذاکرهای، صورت میگیرد روی انتخابات ۱۴۰۰ تاثیرگذار باشد. بنابراین اصولگرایان میگویند مذاکره برای ما خوب است اما برای رقیب و جناح مقابل بد است
محمد هاشمی رفسنجانی همچنین افزوده بود: تجربهای که بنده از مذاکره دارم این است که مقام معظم رهبری به سعید جلیلی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، اجازه مذاکره داده بودند و استراتژی را نیز برد-برد تعیین کرده بودند به بیانی مسئله، برد-برد در مذاکره را، رهبری تعیین کردند و بعدها، دولت روحانی، آن را ادامه داد، منشأ اصلی آن جلیلی بود که میخواست مذاکره کند.
او افزود: در زمان مذاکره جلیلی حضور نداشتیم اما براساس اخبار و رسانهها، از آن مذاکرات، تقریباً هیچ حاصلی نصیب کشور نشد که اثراتی نیز به دنبال داشت. البته وقتی ترقی میگوید مذاکرات اصلاح طلبان خسارت زا بود، باید بگوید چه خساراتی بوده؟ اگر منظورشان برجام است باید گفت که برجام، بهترین سند بینالمللی است که جمهوری اسلامی، پس از انقلاب داشته است.
اقدامات عملی دولت بایدن شرط است
رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به انتخابات اخیر آمریکا و با بیان اینکه نباید زندگی مردم را به شکست و پیروزی افراد در کاخ سفید گره زد، گفت: بایدن فشار حداکثری ترامپ را به فشار هوشمند علیه مردم ایران تبدیل میکند.
به گزارش ایسنا، محمدباقر قالیباف در ابتدای جلسه علنی مجلس در نطق پیش از دستور با اشاره به انتخابات آمریکا گفت: انتخابات اخیر آمریکا و حوادث قبل و بعد از آن، اتفّاقی عبرتآموز بود. آمریکایی که سالها مشکلاتِ ساختاری، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خود را با قدرتِ رسانهایاش پنهان کرده بود، این روزها بدون روتوش در مقابل افکار عمومی جهان به نمایش گذاشته شد.
وی ادامه داد: آمریکای واقعی که در کنار قوت اقتصادی و نظامی خود، درگیرِ شکافهای عمیقِ اجتماعی و تبعیضهای ساختاریست، فاصلهی بسیار زیادی با آمریکای نمایشی دارد، و تصویرِ واقعیِ امروز، روند رو به افول آمریکا را در مقابل چشمان مستضعفان جهان به نمایش گذاشت و با شکسته شدن هیمنهی ایجاد شده، روندِ افولش را سرعت بخشید.
رئیس مجلس گفت: همانگونه که چند روز پیش، برادر عزیزم سید حسن نصرالله گفت: ما از شکست قاتل شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس خوشحالیم و همه با چشمان خود دیدند، کسی که در این دنیا ندای «انا ربکم الاعلی» سر دهد، بر اساس سنت الهی او در دنیا و آخرت خوار و خفیف میگردد. ما نظامِ فاسدِ حاکم بر آمریکا را، مقصرِ اصلیِ تصمیمات غلط آنها میدانیم و تنها خونبهای آنها را اخراجِ سربازانِ آمریکایی از منطقه می دانیم ولی، از کوچکی و زبونیِ صادر کنندهی فرمان آن جنایت بزرگ هم شادمان میشویم.
قالیباف ادامه داد: از طرف دیگر هرچند که از شکست ترامپ قمارباز خوشحالیم، اما عمیقاً باور داریم که زندگی و معیشت مردم را نه میتوان و نه باید به پیروزی یا شکستِ کسی در کاخ سفید گره زد. این تصمیماتِ ماست که مستقل از این رفتنها و آمدنها، پایههای اصلیِ اقتصادِ ما را میسازد و قدرتِ ما را در این عرصه مشخص میکند. باور کنیم؛ کسی که واگن خود را به لوکوموتیو دیگران ببندد باید منتظر بنشیند تا با آنچه در اختیارش نیست شادی کند یا عزا بگیرد.
رئیس مجلس تصریح کرد: تصمیمات ما در حوزه مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، سیاستهای پولی و بانکی، نظام بودجه ریزی، اختصاصِ ارز ترجیحی، سوداگریها در بازار ارز، طلا و خودرو، بیتفاوتی نسبت به گرانیها و رها کردن بازار و بیتوجهی به تولید ملی، به پاستور و بهارستان و باب همایون و میرداماد ارتباط دارد نه به جورجیا و میشیگان و آریزونا. پس به مردم آدرس غلط ندهید. مهمترین ریشهی مشکلات کشور سوءمدیریت، استفاده نکردن از ظرفیتهای عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و مجریست و همین سوءمدیریت هاست که باعث عدم برقراریِ ارتباطِ مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای مهم دنیا مخصوصاً کشورهای آسیا واوراسیا شده است.
وی افزود: بدیهی است که لغو تحریمها باید یکی از اهداف در سیاست خارجی باشد اما واقع بینی حکم میکند که لغو تحریمها بدون فرصتسازی و تولید قدرت ساده اندیشانه است و تنها راه برداشته شدنِ فشارِ تحریمها از دوشِ مردم و ناامید کردنِ دشمن از فشارِ حداکثری این است که ایران و تک تک مردم ایران مخصوصاً طبقه مستضعف و متوسط را قوی کنیم. لذا اگر و تنها اگر اقتصاد داخلی رونق گیرد، چرخِ تولید و اشتغال را به حرکت در آوریم و معیشت و رفاه را برای مردم ایجاد کنیم، دشمن را از فشارِ بیشتر ناامید خواهیم کرد.
قالیباف ادامه داد: همچنین در این راه، هر سیگنالی که تصویرِ ضعف و نیاز به خارج را به دشمن بدهد، فرصتسوزی است بنابراین مجلسِ شورای اسلامی معتقد است باید با تغییر برآوردِ آمریکا، فشار تحریمی و اقتصادی بر ایران را برای آنان هزینه زا کرد.
مشخص است که رئیس جمهوری جدید آمریکا، ادعا میکند سیاستها و روشهای متفاوتی نسبت به فرد قبلی دارد و همین تمایز، سیاستهای متفاوتی را در چهار سال پیش رو در آن کشور رقم خواهد زد. یکسان دانستن جزء به جزء این دو فرد، موافق تجربه ما نیست ولی آنچه در عمل تفاوت را مشخص میسازد دیگر لفاظی و ادعاهای بیهوده نیست. ما ضمن قائل بودن به این تفاوت، باور داریم که فردِ جدیدِ مستقر در کاخ سفید نیز اهدافی مشخص و روشن دارد و سیاستهای او پیش از این نیز اجرایی شده است.
وی ادامه داد: درست است که بایدن با ترامپ فرق دارد اما مهم این است که بدانیم بایدن در بهترین حالت با اوبامایی که طراح تحریمهای به اصطلاح فلجکننده و اولین ناقض تعهدات آمریکا است، تفاوتی ندارد. بایدن نفرِ دومِ دولتِ اوباما و تنظیمکنندهی اصولِ سیاست خارجی آن دولت بود و تیم کارشناسی و تصمیم ساز او عمدتاً همان تیم دولت اوباماست. مردم ایران فراموش نکردهاند که دولت اوباما - بایدن چگونه با ایجاد ساختارهایی پیچیده، برای وضعِ تحریمهای فلج کننده اقدام کردند و سختترین فشارهای تحریمی را بر مردم ایران وارد آوردند و هنگامی که از به نتیجه رسیدن این تحریمهای فلج کننده شکست خوردند و مجبور شدند وعده رفع تحریمها را بدهند، نسبت به اجرای آن بدعهدی کردند و با ایجاد «ترس تحریمی» تحریمها را در عمل، اعمال و ساختارِ تحریمها را حفظ کردند و ترامپ بر مبنای همان ساختار تحریمی بود که توانست فشارها را بیشتر کند و آن چیزی را درو کرد که اوباما و بایدن کاشتند.
رئیس مجلس گفت: هنوز سوابقِ بدعهدی و جوابِ منفیِ صریحِ دولت اوباما - بایدن به تلاش شرکتهای اروپایی برای گرفتنِ تضمینی مکتوب برای تجارت با ایران در کارنامه آنها وجود دارد و هنوز فراموش نکردهایم که جان کری پس از این جواب منفی با فریبکاری دلیلِ عدمِ رفعِ عملی تحریمها را تصمیمِ شرکتهای اروپایی اعلام کرد.
قالیباف اظهار کرد: مردم ایران فراموش نکردهاند دولت اوباما - بایدن فقط به شرکتهایی اجازه فعالیت در اقتصاد ایران را داد که منافعِ اقتصادی آنها را تأمین میکرد و شرکتهایی که میتوانستند در حل مسائل ساختاری اقتصاد ایران، مؤثر باشند، امکان فعالیت پیدا نکردند. علاوه بر آن مواضع رسمی شخص بایدن و مشاورانش تصریح دارد که قرار نیست آنها فشار را از سر مردم ایران بردارند، بلکه آنها تصمیم دارند فشار حداکثری ترامپ را به فشار هوشمند علیه مردم ایران تبدیل کنند یعنی با گشایشهای اندک و اغواکننده اجازه رهاشدن از اقتصاد وابسته را به کشور ما نداده و معیشت مردم ما را گروگان خود نگه داشته تا بتوانند هرجا که میخواهند هوشمندانه فشار بیاورند و از ما امتیازهای سنگین بگیرند.
وی عنوان کرد: همین سابقه بد و مواضعِ صریحِ بایدن و مشاورانش، به ما نشان داده که برای ما امضای بایدن هم تضمین نیست. برای ما فقط اقدامات عملی دولت بایدن شرط است و درصورتی که عادی شدن فرایندِ فروشِ نفت، فعالیتهای بانکی و تجارت شرکتهای ایرانی با دنیا را در عمل مشاهده کنیم به آن رویِ خوش نشان میدهیم، گرچه به آن خوشبین نیستیم.
رئیس مجلس گفت: جمهوری اسلامی ایران طبقِ گزارشهای مکرر آژانس انرژی اتمی تمام تعهدات خود را به طور کامل اجرا کرد، لذا اگر بایدن واقعاً معتقد به توافقی است که بعنوان نفر دوم دولت قبل با ایران امضا کرده، باید بدون پیش شرط تعهدات عمل نشده را اجرا و خسارات چندساله مردم ایران را از انجام ندادن تعهدات دولت آمریکا جبران کند تا همانطور که رهبر حکیم انقلاب در شهریور ماه 1398 سیاستِ عقلانی و اصولیِ ایران را تبیین کردند، بتواند در قالب کشورهای عضو توافقنامه 5+1 با ایران تعامل کند.
قالیباف گفت: رئیس جمهوری جدید آمریکا باید بداند که مردم ایران راه خود را پیدا کردهاند و تصمیم دارند با تقویت مؤلفههای قدرت در اقتصاد، رفاه و امنیت و ایجاد فرصتهای راهبردی، هر فشار موثری را بر ایران ناممکن و هزینه زا کنند. مردم ایران با هوشمندی کامل، فقط به تصمیمات توجه میکنند نه به تبلیغات و فقط منتظر عمل هستند نه حرف و متناسب با آن پاسخ مقتضی بر اساس منافع ملی خواهند داد.
رئیس مجلس تصریح کرد: نکته بسیار مهم دیگری که این روزها باعث نگرانی شدید شده است وضعیت همه گیری کرونا است شرایط مخاطرهآمیز شیوع کرونا در روزهای اخیر، اتخاذ تصمیمات قاطعانه برای قطع زنجیره شیوع را حیاتی کرده است. رایگان یا کم هزینه کردن آزمایش کرونا برای تشخیص سریع ناقلان و قرنطینه و درمان فوری بیماران، وضع محدودیتهای مؤثر و نه روی کاغذ و تعطیلی هدفمند شهرهایی که در وضعیت خطرناک شیوع این ویروس هستند، تصمیمی حیاتی است که باید با توجه به تجربیات بعضاً موفق سایر کشورها و نظر کارشناسان اتخاذ شده و به سرعت عملیاتی شود. علاوه بر آن حمایت همه جانبه از کادر درمان که در این وضعیت، مجاهدانه طی زمانی طولانی مشغول خدمترسانی هستند، وظیفهای مهم بر عهده دستگاههای تصمیمگیر و اجرایی است و نتیجهای مستقیم در کیفیت ارائه خدمات به بیماران کرونایی دارد.
پاسخ همتی به اظهارات رئیس مجلس
همچنین رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سخنان رئیس مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: واردکردن بانک مرکزی را به مباحث سیاسی و حاشیهای توصیه نمیکنم و آن را به صلاح کشور نمیدانم؛ اعتقاد دارم تمام نیروی اینجانب و بانک مرکزی باید معطوف به مقابله با تحریمها و کمک به اقتصاد کشور باشد.
عبدالناصر همتی، رئیس کل این بانک در نامهای نوشت: جناب آقای دکتر قالیباف رئیس محترم مجلس شورای اسلامی با سلام و احترام؛ صبح امروز حضرتعالی در نطق پیش از دستور مجلس درخصوص مشکلات اقتصادی کشور مطالبی را بیان فرموده و با اضافه کردن منطقه استقرار ساختمان بانک مرکزی این مطلب را القاء فرمودید که اگر درجستجوی دلایل مشکلات اقتصادی هستید در کنار بقیه بخشها در میرداماد (بانک مرکزی) هم باید آن را جست و نه در جرجیا و آریزونا. دوهفته پیش نیز متاسفانه بانکمرکزی را متهم به ایجاد خود تحریمی کردید. برای اطلاع حضرتعالی در دو سال و نیم گذشته بانک مرکزی درمقابل فشار حداکثری دولت آمریکا، خط مقدم جنگ اقتصادی علیه کشورمان را مدیریت کرده و با پیروی از رهنمودهای رهبر معظم انقلاب، سد محکمی درمقابل توطئه گسترده آمریکا و همپیمانانش برای فروپاشی اقتصاد کشور بوده است.
حضرتعالی به خوبی در جریان مسائل و مشکلات کشور هستید و چند بار نیز شخصاً جنابعالی را در جریان مشکلات قرار داده و شرایط را درجلسات مختلف مجلس خدمتتان تشریح کردهام. لذا من وارد کردن بانک مرکزی را به مباحث سیاسی و حاشیهای توصیه نمیکنم و آن را به صلاح کشور نمیدانم و اعتقاد دارم تمام نیروی اینجانب و بانک مرکزی باید معطوف به مقابله با تحریمها و کمک به اقتصاد کشور باشد. انتظار دارم، جنابعالی که در جریان همه امور قرار دارید، برای کمک به رویکرد بانک مرکزی در مقابله با این فشارهای اقتصادی، با سیاستهای ضدتورمی و تلاش برای رونق تولید داخلی، همراه و همگام شوید. هدف از تحریر این مرقومه نیز صرفاً تاکید به این نکته است که مردم عزیز بدانند اگر بانک مرکزی چشم به نتیجه انتخابات آمریکا دوخته بود، اینگونه با قدرت درمقابل فشار حداکثری ایستادگی نمیکرد و اینقدر نیز هدف حمله دشمنان قرار نمیگرفت. انشاالله در فرصت مناسب مردم عزیز را درجریان مسائلی که بر بانک مرکزی گذشته، قرار خواهم داد.
بارها عرض کردهام ملت بزرگ ایران پیروز این میدان خواهند بود و این پیروزی قطعی است.
مجادله دوباره با روحانی
شرق در این باره نوشت: احتمالا اشاره قالیباف به حرفهای روز چهارشنبه رئیسجمهور است که انتقادها به دولت را بهانهای برای انتخابات سال بعد دانسته و خواهش کرده بود کسی موضوعات منافع ملی کشور را به انتخابات گره نزند؛ همانطور که زندگی، تولید، فعالیت، رشد و اقتصادمان را نباید به تحولات دیگر کشورها گره زد. قالیباف روز گذشته در ادامه طعنههای خود به رئیسجمهور، عملکرد دولت را یکییکی برشمرد و گفت: «تصمیمات ما در حوزه مسکن، بورس، ترخیص کالاهای اساسی از گمرک، سیاستهای پولی و بانکی، نظام بودجهریزی، اختصاص ارز ترجیحی، سوداگریها در بازار ارز، طلا و خودرو، بیتفاوتی نسبت به گرانیها و رهاکردن بازار و بیتوجهی به تولید ملی، به پاستور، بهارستان، بابهمایون و میرداماد ارتباط دارد، نه به جورجیا، میشیگان و آریزونا؛ پس به مردم آدرس غلط ندهید. مهمترین ریشه مشکلات کشور سوءمدیریت، استفادهنکردن از ظرفیتهای عظیم داخلی، دست روی دست گذاشتن و ناهماهنگی میان نهادهای سیاستگذار و مجری است و همین سوءمدیریتهاست که باعث عدم برقراری ارتباط مناسب تجاری با کشورهای همسایه و منطقه و کشورهای مهم دنیا مخصوصا کشورهای آسیا و اوراسیا شده است».
اشاره قالیباف به صحبتهای پنجم مهر رئیسجمهور است که گفته بود: «مردم برای کمبود و مشکلات در کشور اگر میخواهند لعن و نفرین کنند، آدرس این لعن و نفرین، کاخ سفید در واشنگتن است و کسی آدرس اشتباه به آنها ندهد». رئیسجمهور تصریح کرد: عدهای به خاطر منافع غلط گروهی و باندی، به مردم آدرس غلط ندهند. آدرس صحیح تمام جنایات و فشار بر مردم عزیز ایران، واشنگتندیسی و کاخ سفید و آنهایی است که در این ساختمان هستند و این همه جنایات علیه ملت ایران روا داشتند و شما میبینید هر روز فشار و مشکلات را تشدید میکنند».
البته قالیباف تلاش کرد تا راهکارهای خود را نیز برای رفع مشکلات بیان کند؛ «بدیهی است که لغو تحریمها باید یکی از اهداف در سیاست خارجی باشد، اما واقعبینی حکم میکند که لغو تحریمها بدون فرصتسازی و تولید قدرت سادهاندیشانه است و تنها راه برداشتهشدن فشار تحریمها از دوش مردم و ناامیدکردن دشمن از فشار حداکثری، این است که ایران و تکتک مردم ایران مخصوصا طبقه مستضعف و متوسط را قوی کنیم».
طعنه «فرصتسوزی»
«فرصتسوزی» کلیدواژهای است که رئیسجمهور هفته گذشته درباره منتقدان خود استفاده کرد و اتفاقا قالیباف نیز تلاش کرد این واژه را دوباره معنا کند. روحانی در جلسه هیئت دولت درباره «فرصتسوزی» اینگونه گفته بود: «ما هرکجا ببینیم شرایط برای لغو تحریم آماده است، از این فرصت استفاده خواهیم کرد. هدف ما این است که تحریم ظالمانه لغو شود و ایران بتواند بهراحتی در تعامل با جهان باشد. هدف ما این است که فشار تحریم را از روی شانه مردم برداریم و هرجایی که فرصت مناسبی برای این کار باشد، ما وظایف و اقدامات خودمان را انجام میدهیم و هیچکس حق ندارد فرصتسوزی کند. هر فرصت مناسبی که به وجود میآید، باید از آن بر مبنای منافع ملی و وحدت ملی استفاده شود». رئیس مجلس اما روز گذشته این واژه را اینگونه تعبیر کرد: «هر سیگنالی که تصویر ضعف و نیاز به خارج را به دشمن بدهد، فرصتسوزی است؛ بنابراین مجلس شورای اسلامی معتقد است باید با تغییر برآورد آمریکا، فشار تحریمی و اقتصادی بر ایران را برای آنان هزینهزا کرد».
جدال کلامی رؤسای مجلس و دولت، سابقهدار است؛ اواسط مهر قالیباف بدون رعایت پروتکلها برای بازدید میدانی به بیمارستان امام خمینی و بخش مراقبتهای ویژه آن رفت و همین باعث شد حسن روحانی جلسه سران قوا را که قرار بود فردای آن روز برگزار شود، کنسل کند. قالیباف نیز در اعتراض به دولت، به جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی نرفت. روحانی بعد از آن گفت همه باید پروتکلها را رعایت کنیم و با لحنی انتقادی ادامه داد: «خداوند به ما عقل داده، با عقل موظف هستیم جان خود و دیگران را حفظ کنیم. خود شرع و قانون و شرایط بهداشت جهانی هم همین را به ما میگوید. کسی نمیتواند وسط مسیل بایستد و صدای سیل را هم بشنود و بگوید تو میترسی وسط رودخانه بایستی، خب آب میآید و او را میبرد...». رئیس مجلس هم در واکنش به گلایههای دولت به روحانی که چند بار از واژه «عقل» استفاده کرده بود، کنایه زد و گفت: «یک عقل معاد داریم، یک عقل معاش؛ در مبارزه با کرونا پرستاران و پزشکان با عقل معاد مجاهدت کردند نه با عقل معاش. عقلانیت این است که در میدان حاضر باشیم؛ اگر کنار مجاهدان خط مقدم نایستیم از مروت و انسانیت به دور است. 30 هزار پرستار ما کرونا گرفتند؛ اینها با عقل معاد کار کردند. برخی از پرستاران از اسفند سال گذشته کارانه نگرفتهاند و الان در خط مقدم هستند. این روند باید تغییر کند. عقلانیت این است که لااقل به پرستاران و پزشکان خداقوت بگوییم». قالیباف پیش از آن بازدید نیز به سفر رفته و گفته بود که در همه سفرها و بازدیدهایش پروتکلهای بهداشتی کرونا ر ا رعایت کرده است. او بعد از بازدید از بیمارستان امام خمینی نیز گفت: «ما در نظارت میدانی، همه پروتکلها را رعایت کردیم. فرمانده ستاد کرونا، رئیس دانشگاه علوم پزشکی و رئیس بیمارستان حاضر بودند و بر رعایت پروتکلها نظارت کردند. همه پروتکلها را رعایت خواهیم کرد، ولی این به معنای نرفتن و کارنکردن نیست». چند روز بعد اما مشخص شد که قالیباف کرونا گرفته است؛ او در توییتی این خبر را اعلام کرد و گفت در قرنطینه پیگیر کارهاست، ولی زیر بار اینکه در سفرها یا بازدیدی که از بیماران داشته، کرونا گرفته است، نرفت و در توییتی نوشت از یکی از همکاران دفترش گرفته است.
در هر حال، جدال کلامی رؤسای قوه مقننه و مجریه (هرچند به صورت غیرمستقیم) ادامهدار شده و باید دید در ماه بعد که فصل اعلام بودجه سال 1400 به مجلس است، ماجراها به کجا خواهد رسید.