واکسن آنفلوآنزا و چند سوال و ابهام / واردات واکسن آنفلوآنزا و عواقبی که باید به آن توجه شود

 اخیراً سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت، درباره توزیع واکسن آنفلوآنزا بیان کرد: «تعداد 2 و نیم میلیون واکسن آنفلوآنزا برای گروه‌های پرخطر در اختیار معاونت بهداشت قرار می‌گیرد تا برای مادران باردار، سالمندان، زندانی‌ها، کادر بهداشت و درمان، بیماران خاص و زمینه‌ای و نیرو‌های مسلح به صورت رایگان تزریق شود».

همچنین 24 شهریور، خبرگزاری مهر با انتشار خبر واردات 16 میلیون دوز واکسن آنفلوآنزا از قول رئیس جمعیت هلال احمر ایران، گزارش داد: « رئیس جمعیت هلال احمر قیمت واکسن‌های خریداری شده با ارز دولتی را که شامل واکسن‌های آلمانی، فرانسوی و کانادایی است بین 5.9 تا 7 یورو اعلام کرد و افزود: اگر تقاضا برای واکسن آنفلوآنزا بیشتر باشد و این 16 میلیون دوز کفایت نکند مجبور خواهیم بود با ارز آزاد مجدداً واکسن وارد کشور کنیم.»

با توجه به اینکه موضوع واکسن آنفلوآنزا در این چند روز سر و صدای زیادی در پی داشته است، لازم است که چند نکته و سؤال در کنار هم مطرح شود:

1. بر اساس گزارش تسنیم در آذرماه سال گذشته، دکتر سعید نمکی، وزیر بهداشت، در مورد واکسن آنفلوآنزا مدعی شد: «تزریق واکسن بر اساس نتایج علمی نمی‌تواند بیش از 28 تا 30 درصد  پیشگیری کند. ما واکسن را برای افراد پر ریسک که نقص ایمنی دارند مثل افراد بالاتر از 65 سال توصیه می‌کنیم» و در مردادماه امسال نیز گفت: «در واکسن آنفلوآنزا 30 تا 40 درصد ایمنی‌بخشی وجود دارد»!
 
باید پرسید با توجه به اینکه ایمنی بخشی این واکسن در حد مطلوبی قرار ندارد، چه ضرورتی وجود دارد که در این شرایط حساس اقتصادی، ارز از کشور خارج شود؟ آن هم برای واکسنی که در مورد آن ابهامات زیادی وجود دارد. چرا از ظرفیت های داخل کشور برای مبارزه با ویروس آنفلوآنزا استفاده نمی شود؟

آیا بین عوارض این واکسن و ایمنی بخشی آن نسبت سنجی صورت گرفته و به مردم اطلاع کافی داده شده است؟    
3. کانال شخصی دکتر محمد فصیحی دستجردی، متخصص بیماری های عفونی اخیراً به نقل از این متخصص نوشته است: «واکسن آنفولانزا باید از ویروس های شایع در کشور خودمان تهیه شده باشد. چرا که آنفولانزا دائم ژن خود را تغییر می دهد. واکسن های قدیمی و یا شایع در کشورهای دیگر، به درد کشورمان نمی خورد. با توجه به اینکه هنوز در خصوص نحوه تهیه این واکسن ها! کشور مرجع خریداری شده!   نحوه‌ تهیه ویروس از داخل کشور و ارسال آن به آن کشور!  و عدم اثبات بی خطر و بی ضرر بودن واکسن های جدید و فعالیت شدید کارتل‌ها و مافیای دارو و واکسن! بی خطری آن برای من مشخص نشده است، لذا فقط به افراد بالای ۶۵ سال که از نظر ایمنی بسیار ضعیف هستند و بیماری زمینه ای شدید دارند توصیه می کنم. به هیچ عنوان فرزندان و زنان حامله تا قبل از اثبات بی خطری آن از این واکسن استفاده نکنند،  چرا که دو این گروه همیشه هدف توطئه دشمنان ما بودند.»

با این پیش فرض، چه دلیل موجهی وجود دارد که بر اساس گفته سخنگوی وزارت بهداشت، نیروهای مسلح در کنار بعضی افراد آسیب پذیر دیگر از چنین واکسنی که به اصطلاح هندوانه ای دربسته است، استفاده کنند؟!
 
رهبر انقلاب در سخنرانی آغاز سال نو و عید مبعث فرمودند: «سران آمریکا چند بار تا حالا گفته‌اند که ما حاضریم از لحاظ درمان و دارو به شما کمک کنیم؛ چند بار تکرار کرده‌اند که فقط شما از ما بخواهید تا به شما از لحاظ دارو و درمان کمک کنیم...   شما آمریکایی‌ها متّهمید به اینکه این ویروس را شما تولید کرده‌اید؛ من نمیدانم چقدر این اتهام حقیقی است، امّا وقتی این اتّهام وجود دارد کدام عاقلی به شما اعتماد میکند که شما بیایید برای او دارو بیاورید؛ ممکن است داروی شما یک وسیله‌ای باشد برای اینکه این بیماری را بیشتر گسترش بدهد. هیچ اعتباری ندارید؛ به شما اعتمادی نیست. ممکن است یک دارویی را شماها تجویز کنید، یا وارد کشور بکنید که این ویروس را ماندگار کند و مانع تمام شدنش بشود؛ یعنی اگر چنانچه این تهمت درست باشد و شما این ویروس را به وجود آورده باشید، این کارها از شماها بر می‌آید.»
 
به دلیل حساسیت های به وجود آمده و مخصوصاً با وجود موضع گیری صریح رهبری، این امکان که آمریکایی ها به طور مستقیم وارد شوند، شاید نزدیک به صفر است اما این احتمال وجود دارد که در پوشش واکسن و داروهای غربی نیز وارد شوند، بدون اینکه حساسیت برانگیز باشد.

 البته لازم است که حتی در مورد واکسن های هندی هم احتیاط لازم صورت بگیرد. مخصوصا که گزارش ها حکایت از این دارد که شرکت های هندی با آمریکایی ها در زمینه تولید واکسن همکاری دارند و بخش قابل توجهی از واکسن های مراکز تحقیقاتی غرب در این کشور تولید شده و به سایر نقاط دنیا صادر می شوند. بنابراین از این نظر نیز باید مراقب بود و همه جوانب را بررسی کرد.