استانی شدن گامی در راستای تحکیم دموکراسی

کبنا ؛استانی شدن انتخابات مجلس موضوعی است که این روزها جریان‌ها و احزاب سیاسی منتظر نظر شورای نگهبان در رابطه با آن برای انتخابات اسفند 98 هستند.
آیا انتخابات آتی استانی برگزار می‌شود یا نه؟
روز گذشته عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان در توئیتی دراین‌باره نوشت: رسیدگی به طرح اصلاح قانون انتخابات که در جلسات فوق‌العاده شورای نگهبان انجام می‌شد، غروب پنجشنبه 26 اردیبهشت به پایان رسید و نظر نهایی به زودی اعلام می‌شود. او گفته متن مصوبه دارای ابهام‌های چندی است که نیازمند روشنگری از سوی مجلس محترم است.
اعضای شورای نگهبان در جلسات نظر منفی درباره استانی شدن نداشتند اما روش‌های پیش‌بینی شده در مصوبه مجلس را عاملی برای نادیده گرفتن حقوق نامزدها و مردم قلمداد کردند وعدم شرکت کاندیداها در انتخابات پس از سه دوره متوالی نمایندگی هم از سوی این شورا رد شد.

طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس، سوم اردیبهشت ماه به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید .اعضای شورای نگهبان از عصر پنجشنبه 19 اردیبهشت ماه رسیدگی به این طرح را در جلسه فوق‌العاده آغاز کردند. برخی از نمایندگان استانی شدن انتخابات را موجب کاهش هزینه انتخاباتی دانسته و بعضی دیگر برعکس اظهار کرده‌اند که این طرح هزینه‌های انتخاباتی را افزایش داده و موجب خارج شدن رقبای ضعیف و نخبگان تازه کار از عرصه رقابت‌های انتخاباتی می‌شود.
موافقان این طرح معتقدند که استانی شدن انتخابات مجلس باعث کنترل و جلوگیری از تخلفاتی نظیر خرید رای و اعمال غیرحرفه‌ای همچون دادن شام، سور و مهمانی در شهرهای کوچک و روستاها می‌شود. از طرف دیگر مخالفان این طرح می‌گویند که با تصویب این طرح پای اسپانسرها به عرصه انتخابات باز می‌شود چون هر کسی از پس هزینه‌های تبلیغات گسترده‌ استانی برنمی‌آید.
احمد حکیمی‌پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب اما معتقد است با این طرح نقش و تاثیر احزاب سیاسی در کشور بیشتر خواهد شد و با قانون جدید هم احزاب و هم نمایندگان پاسخگو خواهند بود.
استانی شدن انتخابات گامی در جهت تحکیم دموکراسی است
دبیرکل حزب اراده ملت ایران، گفت: ما به طور اصولی کلا با هر قدمی که تحزب را در کشور تقویت کند موافق هستیم، در نتیجه احزاب این قانون جدید انتخابات یا همان استانی شدن، چون لیست ارائه می‌دهند و اعضاء را به رسمیت می‌شناسد، درواقع گامی بسیار مثبت در راستای تقویت کار حزبی در کشور است. با توجه به شفافیت رقابت‌های سیاسی و پاسخگو بودن نمایندگان و لیستی که از این طریق به مجلس راه می‌یابد، این طرح قابل دفاع است. ما این را در جهت تحکیم دموکراسی در جمهوری اسلامی می‌بینیم.
پاسخگو بودن و برنامه‌محور بودن نیز از مزایای این قانون است
این فعال سیاسی با تاکید بر اینکه نباید ایده‌آل به آن نگاه کرد، افزود: باید توجه داشت اگر شورای نگهبان آن را تایید کند به خاطر اینکه تجربه اول ما است طبیعتا یکسری ایرادها و کم و کاستی‌ها خواهد داشت بنابراین نباید انتظار ایده‌آل داشته باشیم بلکه این ایرادات در ادامه مسیر به مرور حل خواهد شد. اصل قضیه این رویکرد کلی است که قانون استانی شدن نه تنها به تحکیم نظام حزبی در کشور کمک می‌کند بلکه رقابتی‌تر و شفاف‌تر کردن انتخابات، از طرف دیگر پاسخگو بودن و برنامه‌محور بودن نیز از مزایای این قانون است.
حکیمی‌پور در ادامه افزود: در این طرح به هرحال مردم نیز از آن آشفتگی و سردرگمی که در قانون فعلی به خاطر کاندیدهای متعددی می‌آمدند و برنامه‌های عجیب وعده‌های مختلف می‌دادند، رهایی پیدا می‌کنند. چرا که احزاب متعهد هستند که در مقابل برنامه‌های کاندیدهایی که معرفی می‌کنند، پاسخگو باشند لذا برنامه‌های عملی‌‌تر و واقع‌بینانه‌تری ارائه می‌دهند و از آن حالت شعاری دور می‌شویم.
وی خاطر نشان کرد: این طرح هر چند با مطلوب ما فاصله دارد ولی در مجموع خوب است و مطمئنا در ادامه مسیر ایرادات آن رفع خواهد شد.
در قانون جدید احزاب می‌توانند نمایندگان خود را رصد کنند
این فعال سیاسی در پاسخ به این سوال که در طرح جدید انتخابات احزاب چگونه پاسخگو خواهند بود، گفت: اگر حزبی توان ارائه لیست داشته باشد پس باید استانداردسازی شود. پس ما ابتدا باید احزاب را راستی‌آزمایی کنیم ببینیم که آیا این احزاب توان ارائه لیست را دارند یا نه. درواقع این امر باید سازوکار جدید قانونی برای آن تعریف شود. پس ابتدا خود احزاب باید مورد تایید باشند، در ادامه اگر یک حزب توان نداشت که خودش به تنهایی لیست ارائه دهد با چند حزب دیگر ائتلاف می‌کند. پس هم کاندیداهای این احزاب مشخص هستند و هم برنامه‌های‌شان. بنابراین در مجلس نمایندگان باید پاسخگوی آن برنامه‌هایی که در حوزه استانی و همچنین در سراسر کشور به مردم اعلام کردند، باشند. لذا مردم می‌توانند آنها را رصد کنند. باتوجه به قانون جدید نمایندگان از این به بعد چه در امر نظارت و چه در امر قانونگذاری خط فکری‌شان کاملا روشن است.
دبیرکل حزب اراده ملت ایران در ادامه با اشاره به برخی هزینه‌هایی که در قانون فعلی وجود دارد، گفت: در قانون جدید منابع تبلیغات و انتخابات کاملا شفاف است. در قانون جدید پول‌های کثیف در انتخابات نیز به شدت پایین می‌آید. در قانون جدید هم هزینه احزاب کاهش پیدا می‌کند و هم هزینه شورای نگهبان چرا که اینجا دیگر خود احزاب افرادی که قابلیت و صلاحیت دارند معرفی می‌کنند. احزاب هیچ‌گاه اعتبار خود را به خطر نمی‌اندازد. درواقع کاندیدها ابتدا از فیلتر خود احزاب رد می‌شوند. در قانون جدید ما دیگر شاهد سونامی کاندیداها نیستیم، افراد ابتدا در درون حزب انتخاب می‌شوند.
وی در ادامه افزود: احزاب در طول چهار سال نمایندگان خود را رصد می‌کنند تا در راستای برنامه‌های تعیین شده حرکت کنند. اگر مواضعی خارج از چارچوب گرفتند حتما آنها را بازخواست می‌کند. به هرحال نمایندگان در برابر آن حزب متعهد هستند.