تعامل شاهراه تکامل / ساماندهی دستفروشان دهدشت پس از دو دهه/ مکان بازار شب دهدشت مشخص شد/ الگویی نو در مدیریت شهری

بازار شب دهدشت، یکی از پدیده‌های ناهنجار شهری که سال‌ها به دلیل فعالیت پراکنده و بی‌سامان دست‌فروشان، سد معبر، ترافیک و نارضایتی شهروندان را به دنبال داشت، پس از دو دهه تلاش و مقاومت‌های گاه‌وبیگاه، سرانجام با مدیریت هوشمندانه فرماندار سابق و فعلی، همکاری شهرداری و شورای شهر و همراهی خود دست‌فروشان، ساماندهی شد. این اتفاق مهم، پایان بخشی به معضل مزاحمت و بی‌نظمی در یکی از مهم‌ترین نقاط شهر دهدشت است.

به گزارش کبنا نیوز، بازار شب دهدشت طی سال‌ها به محلی برای فعالیت پراکنده دست‌فروشان متنوع تبدیل شده بود که به مرور به معضلی جدی در مرکز شهر بدل گردید. دست‌فروشان میوه‌فروش، که شب‌ها جلوی بانک ملی و کمیته امداد بساط پهن می‌کردند، عملاً رفت‌وآمد مردم را مختل کرده و فضای نامناسبی به میدان اصلی داده بودند. ساماندهی این گروه با پیگیری فرماندار پیشین، سید حمزه محقق، و با نقش فعال شهردار دهدشت شروع شد؛ اما موانع درون سازمانی و دخالت‌های برخی افراد در شهرداری مانع از نتیجه‌گیری نهایی می‌شد.

مسئله ساماندهی دست‌فروشان لباس به مراتب دشوارتر بود، چرا که تعداد این افراد بسیار بیشتر بود و وضعیت به حدی نگران‌کننده شده بود که طناب‌کشی و پهن کردن لباس‌های زیر زنانه و مردانه بر دیوارهای فرمانداری موجب آزردگی خاطر مردم و حتی خود دست‌فروشان شده بود. اعتراض دست‌فروشان نسبت به این وضعیت ضدفرهنگی در جلسات متعدد مطرح شد تا اینکه موضوع به شورای تأمین شهرستان رسید.

در اواخر دوره فرمانداری محقق‌زاده، شورای تأمین مصوبه‌ای برای ساماندهی دست‌فروشان جنب فرمانداری و مخابرات صادر و شهرداری را ملزم به اجرای آن کرد. اما دست‌فروشان با وجود ابراز نگرانی از وضعیت موجود، حاضر به ترک مکان‌های سابق نبودند. شهردار دهدشت، خسرو دیدار، چندین بار پیشنهاد انتقال دست‌فروشان به بازار امام رضا، جلوی بهزیستی یا خیابان پشت چمن آزادی را داد، ولی همه این گزینه‌ها رد شدند. مقاومت دست‌فروشان همراه با برخوردهای نامناسب و قلدری نسبت به ماموران سد معبر شهرداری بود و در این میان، برخی افراد از شهرداری و شورای شهر در تحریک این مقاومت نقش داشتند.

با تغییر فرماندار و روی کار آمدن سید ایرج کاظمی‌جو، روند ساماندهی وارد فاز جدیدی شد. فرماندار جدید که با رویکردی متفاوت و تعاملی وارد شده بود، با نصب بنری توسط شهرداری که دست‌فروشان تا ۲۵ اردیبهشت فرصت داشتند بساط خود را جمع کنند، تلاش کرد کار را جلو ببرد، اما دست‌فروشان به دفتر فرماندار آمدند و خواهان توقف این اقدام شدند.کاظمی‌جو در گفتگو با دست‌فروشان تأکید کرد که ساماندهی بر اساس مصوبه شورای تأمین لازم الاجراست و قصد استفاده از قوه قهریه ندارد، بلکه حل مشکلات باید از طریق تعامل و گفتگو باشد. او یادآور شد: «شما یک صنف هستید و باید به چارچوب قانونی پایبند باشید؛ نمی‌شود ساعت سه ظهر مقابل مغازه‌ای که مالیات می‌دهد، بساط پهن کنید و انتظار نداشته باشید کسی معترض شود.»

فرماندار سپس جلسه‌ای فوری با حضور خسرو دیدار، شهردار دهدشت، و حاج فروغی، رئیس شورای شهر، برگزار کرد. در این جلسه خسرو دیدار اعلام کرد سه محل برای انتقال دست‌فروشان پیشنهاد شده است: بازار امام رضا، پشت ورزشگاه و محله گلزار شهدا، اما همه این پیشنهادات توسط دست‌فروشان رد شده بود. همچنین پیشنهاد پارکینگ کنار داروخانه سلامت نیز مطرح شد که شهردار پاسخ داد این پارکینگ قبلاً واگذار شده است.

در این شرایط فرماندار با راهکاری نوین گفت: «ساماندهی یعنی دست‌فروشان به عنوان یک صنف، هیئت امنایی انتخاب کنند که خودشان را مدیریت کنند، تعهدنامه امضا کنند و در صورت تخلف، پاسخگو باشند. اینگونه شهرداری و دست‌فروشان مجبور به توهین و برخورد نخواهند بود.»

این راهکار با استقبال کسبه بازار شب و شهرداری مواجه شد و زمینه برای ایجاد فضای تعاملی بیشتر فراهم گردید.

همین موضوع و نگاه جدید سبب شد خود دستفروشان در کنار هم، بهترین مکان ممکن را با نگاه به مصلحت خود و شهروندان انتخاب کنند. موضوعی که برخورد قهری و تحکمی نهاد های دولتی رو کنار می‌گذاشت.

با تهیه لیست تمامی دستفروشان و مشورت های درون صنفی به این نتیجه رسیدند که با قرعه کشی جلوی اداره برق تقسیم شده و دستفروشان به این نقطه منتقل شوند.

قرعه کشی انجام شد و مصوبه ای به امضای شهرداری و نمایندگان دستفروشان رسید که جای هر دستفروش کجا باشد. در همین اثنا برخی در شهرداری به صورت خودسر در تلاش بودند پیاده رو خیابان را به نحوی خط کشی کنند که عملا مسیر تردد شهروندان را مسدود میکرد. دستفروشان با حضور مجدد در دفتر فرماندار از این اتفاق پرده برداشتند. شهردار که در فرمانداری نیز حاضر بود ،طی تماس شهردار با یکی از مجموعه شهرداری دستور توقف خط کشی را را صادر کرد .

دستفروشان مجدد خواهان ابطال مصوبه‌ تقسیم مکان بر اساس قرعه کشی شدند . از آنجایی که قرار بر تعامل بود و دستفروشان نیز به خوبی باهم تعامل و با شهرداری همکاری داشتند با درخواست فسخ و ابطال این مصوبه و تعهد موافقت کرد.در نهایت عصر روز ۷ خرداد ۱۴۰۴، پس از دو هفته کش‌وقوس و نقش فعال دستفروشان جهت تسریع در ساماندهی، نشستی با حضور شورای تأمین، شهردار دهدشت، اعضای شورای شهر و حضور حداکثری دست‌فروشان در فرهنگسرای ارشاد برگزار شد تا مکان و نحوه ساماندهی بازار شب به شکل رسمی نهایی شود.

خسرو دیدار، شهردار دهدشت، در این جلسه گفت: «با تلاش و پیگیری شهرداری و شورای شهر و هماهنگی شورای تأمین، مصوب شد از این پس دست‌فروشان بازار شب جلوی اداره بهزیستی دهدشت بساط کنند.» وی افزود: طی سه روز آینده امکانات لازم برای ساماندهی این عزیزان فراهم خواهد شد.

با این تصمیم و همکاری همه جانبه، بازار شب دهدشت پس از دو دهه بحران، به وضعیتی سامان یافته و قانونمند دست یافته است.، اگرچه چالش هایی از جمله رفت و آمد به این نقطه، رونق این بازار و میزان فروش دستفروشان و مسائلی از این دست پیش روی این اقدام است. این تجربه نشان داد که مدیریت تعاملی، پایبندی به قانون و مشارکت مستقیم شهروندان در تصمیم گیری و اجرا ، بهترین راهکار برای حل مشکلات پیچیده شهری است. پیشنهاد میشود در معضلات پیش رو و اتفاقاتی که پیرامون همین انتقال قابل پیش بینی است نیز، نرمش و تعامل ادامه دار باشد.