انتصاب مدیر جوان شبکه بهداشت و درمان کهگیلویه؛ فرصت است یا تهدید؟ + ۷ توصیه صریح

از نگاه بسیاری، این انتخاب، گامی جسورانه در جهت تزریق انگیزه و نوگرایی به بدنه فرسوده و بعضاً محافظه‌کار نظام سلامت شهرستان کهگیلویه است؛ اما در عین حال، عدم تجربه اجرایی، ضعف ساختارهای مدیریتی محلی، و برخی زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی خاص منطقه، ممکن است موانعی بزرگ بر سر راه موفقیت این انتصاب باشد.

فراموش نکنیم که شبکه بهداشت و درمان، صرفاً یک نهاد اجرایی نیست؛ بلکه نقطه تلاقی هزاران مطالبه اجتماعی، ساختارهای نهادی فرادست، انتظارات سیاسی، و مهم‌تر از همه سلامت و امنیت روانی مردم است. از همین رو، هر گونه انتصاب در این جایگاه، باید با درکی عمیق از پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم آن همراه باشد.

اکنون که دکتر مهرداد رزمخواه، با وجود جوانی و بدون داشتن سابقه مدیریت اجرایی در حوزه سلامت، وارد این میدان شده است، لازم می‌دانیم چند نکته مهم و بنیادین را با صراحت بیان کنیم؛ نکاتی که می‌تواند چراغ راه او در دوران طلایی زندگی حرفه ای اش باشد .

از همین رو، با حسن نیت کامل نکات زیر را به سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان کهگیلویه متذکر خواهیم شد:

１. فریب پیام‌های تبریک را نخورید؛ پشت لبخندها گاهی نقشه خوابیده است

از همان لحظه‌ای که خبر انتصاب شما منتشر شد و پیام‌های تبریک یکی پس از دیگری سرازیر شد، باید بدانید که این موج ظاهراً دلگرم‌کننده، نه صرفاً حاکی از حمایت بی‌چون‌وچرا، بلکه نشانه‌ای روشن از حجم بالای انتظارات پنهان و آشکاری‌ست که از این پس شما را احاطه خواهد کرد.

این تبریک‌ها، گرچه در ظاهر گرم و صمیمی‌اند و به‌ظاهر نشان‌دهنده پذیرش اجتماعی و حرفه‌ای انتصاب شما هستند، اما در باطن خود حامل پیام‌هایی از سوی افراد، گروه‌ها و جریان‌هایی‌اند که برخی‌شان، از هم‌اکنون منتظرند تا تصمیمات شما را مطابق میل یا منافع خود جهت دهند. مدیر هوشمند کسی‌ست که در همان روزهای نخست، میان ابراز احساسات واقعی و پیام‌های منفعت‌طلبانه تمایز قائل شود و اجازه ندهد جو روانی اولیه، ذهنش را از شناخت واقعیت‌ها و چالش‌های پیش‌رو بازدارد.

هیچ‌گاه به این باور نرسید که صرفِ حضور شما در این جایگاه، نشانه‌ای از برتری مطلق نسبت به دیگر همکاران‌تان است، چرا که این توهم خطرناک – که در بسیاری از موارد، ریشه در تعریف غلط از موفقیت دارد – بزرگ‌ترین عامل سقوط مدیرانی بوده که روزی با انگیزه آمده‌اند، اما در مسیر، قربانی خودبزرگ‌بینی شده‌اند.

واقعیت آن است که در جامعه پزشکی شهرستان، افراد شایسته‌ای حضور دارند که از نظر علمی، اخلاقی و اجتماعی، در سطحی برابر یا حتی فراتر از شما قرار دارند و اگر امروز این مسئولیت به شما سپرده شده، ترکیبی از فاکتورهای مختلف – از جمله نگاه تحولی مدیران بالادستی – در آن دخیل بوده است، نه صرفاً برجستگی بی‌رقیب شما. پس آنچه از امروز به بعد، تعیین‌کننده جایگاه واقعی شما خواهد بود، نه عنوان و انتصاب، بلکه میزان عقلانیت، انصاف، مهارت مدیریتی و توانایی‌تان در پاسخ‌گویی به مطالبات مردم و نیروهای زیرمجموعه است.

در محیطی مانند شبکه بهداشت و درمان که هم با ساختار رسمی و دیوان‌سالارانه مواجه است و هم با عناصر انسانی حساس و بعضاً پرتنش، هنر مدیریت، نه در صدور بخشنامه و فرمان، بلکه در ترکیب هنرمندانه‌ی اقتدار و تواضع، و تلفیق هوشمندانه‌ی قاطعیت و انعطاف نهفته است.

جوان بودن شما، هم می‌تواند مایه انگیزه و نشاط در ساختار سازمانی شود و هم – اگر به‌درستی مدیریت نشود – زمینه‌ساز شکل‌گیری مقاومت‌های پنهان یا علنی از سوی برخی نیروهای باسابقه گردد؛ افرادی که ممکن است خود را شایسته‌تر بدانند یا صرفاً از روی عادت، پذیرای مدیران جوان نباشند. در این وضعیت، تنها راه غلبه بر سوءتفاهم‌ها و تعارض‌ها، رفتار حرفه‌ای همراه با وقار، درایت در شنیدن نقدها، و در عین حال ایستادگی جدی در تصمیم‌گیری‌هاست. این‌که شما بتوانید هم‌زمان احترام همه را حفظ کنید و مسیر اصلاح را نیز بی‌وقفه دنبال نمایید، راز موفقیت‌تان خواهد بود.

یکی از خطرناک‌ترین پدیده‌هایی که در گذشته‌ی شبکه بهداشت شهرستان بارها خود را نشان داده و موجب سستی در اعتماد عمومی و نارضایتی درون‌سازمانی شده، مسئله قوم‌گرایی و طایفه‌محوری در تصمیم‌گیری‌ها بوده است؛ آسیبی که نه‌تنها عدالت را مخدوش کرده، بلکه روح سازمان را هم از درون فرسوده است.

شما به‌عنوان مدیری جوان و تحصیل‌کرده، باید با صدایی رسا و رفتاری شفاف، مرز خود را با این آفت مشخص کنید. حتی شائبه گرایش‌های طایفه‌ای می‌تواند چنان آسیب جدی به اعتبار شما وارد کند که تا سال‌ها نتوانید آن را ترمیم کنید. باید نشان دهید که در نگاه‌تان، همه کارکنان و شهروندان، صرف‌نظر از پیشینه قومی یا اجتماعی‌شان، از جایگاهی برابر برای دریافت خدمات و فرصت‌ها برخوردارند. این نگاه عدالت‌محور، نه‌تنها سرمایه اجتماعی شما را افزایش می‌دهد، بلکه مسیر اصلاح ساختاری را نیز هموار خواهد کرد.

در تمام عرصه‌های مدیریتی، به‌ویژه در نهادهایی با مأموریت سلامت عمومی، بهره‌گیری از تجربه پیشینیان، مشورت با مدیران آگاه و تحلیل عملکرد دیگر شبکه‌ها، نه‌تنها نشانه‌ای از پختگی، بلکه ضرورتی حیاتی برای موفقیت محسوب می‌شود؛ با این حال، باید هوشیار باشید که این مشورت‌ها هرگز نباید به جایگزینی برای اراده و تحلیل شخصی شما تبدیل شوند.

مدیری که فرمان خود را به دیگران می‌سپارد، به‌سرعت به ابزاری در دست بازیگران پشت صحنه بدل می‌شود. اما مدیری که گوش شنوا دارد و در عین حال، عقل تحلیلی‌اش را تعطیل نمی‌کند، نه‌تنها از خطاهای تکراری مصون می‌ماند، بلکه می‌تواند در مسیر تحول، استقلال و خلاقیت را نیز هم‌زمان حفظ کند.

از همین ابتدا، با خود عهد ببندید که هیچ‌گاه برای "ماندن" در این صندلی تلاش نکنید، چرا که تداوم در جایگاه، اگر هدف باشد، فرد را به تدریج به تسلیم در برابر مصلحت‌اندیشی‌ها، معامله‌گری‌ها و لابی‌های پنهان وادار می‌کند، و همین لحظه‌ای‌ست که فروپاشی تدریجی اعتبار شما آغاز خواهد شد.

برعکس، اگر نگاه‌تان خدمت‌محور باشد و تنها دغدغه‌تان ارائه عملکردی پاک، علمی، مردمی و مؤثر باشد، بدون آن‌که برای ماندگاری چانه بزنید یا وارد بده‌بستان‌های قدرت شوید، عملکرد شما به‌تنهایی از جایگاه‌تان صیانت خواهد کرد و مشروعیت مدیریتی‌تان در چشم نیروهای سازمانی و افکار عمومی تثبیت خواهد شد. قدرت واقعی، در وابسته نبودن است.

اگرچه پزشک بودن نقطه آغاز تخصص شماست، اما مدیریت شبکه بهداشت و درمان، دنیای پیچیده‌تری‌ست که نیازمند آشنایی با ادبیاتی متفاوت، مهارت‌هایی میان‌رشته‌ای و دانش‌هایی فراتر از طبابت است؛ از تحلیل آماری و بودجه‌نویسی گرفته تا روابط سازمانی، فهم سیاست سلامت و مدیریت منابع انسانی.

اگر بخواهید صرفاً با تکیه بر دانسته‌های پزشکی‌تان پیش بروید، خیلی زود با سدهای ناشناخته و درخواست‌های اداری و بحران‌های پیش‌بینی‌نشده روبه‌رو خواهید شد که شما را غافلگیر و حتی خسته می‌کنند. اما اگر از همین امروز تصمیم بگیرید که در کنار نقش تخصصی‌تان، به‌عنوان یک مدیر یادگیرنده نیز عمل کنید و از تجربیات موفق دیگران، اسناد رسمی، منابع آموزشی و حتی همکاران دلسوز بهره بگیرید، خواهید توانست نظامی پویا و کارآمد را پایه‌گذاری کنید که نه‌تنها در عمل، بلکه در ذهن مردم نیز موفقیت شما را تثبیت خواهد کرد.

８. رسانه، آفت نیست؛ تشخیص‌گر بیماری‌های پنهان سازمان توست

بی شک در مسیر مدیریت شما، رسانه‌ها – چه در سطح محلی و چه در مقیاس گسترده‌تر – به تحلیل، نقد و گاه حتی چالش‌گری نسبت به عملکردتان خواهند پرداخت؛ اما مهم آن است که هرگز، تحت هیچ شرایطی، مواجهه‌تان با رسانه‌ها از مسیر احترام، پاسخ‌گویی و شفافیت خارج نشود.

تجربه ثابت کرده است که دوری از رسانه‌ها، بی‌پاسخ گذاشتن پرسش‌های افکار عمومی، و یا خدای‌ناکرده تلاش برای بی‌اعتبارسازی نقدهای رسانه‌ای، نه‌تنها به انسداد ارتباطی میان مسئولان و مردم می‌انجامد، بلکه به گسترش شایعات، سلب اعتماد و انزوای مدیریتی منجر می‌شود. رسانه‌ها در واقع ناظرانی هستند که نه برای تخریب، بلکه برای اصلاح می‌نویسند، و اگر شما بتوانید این نگاه اصلاح‌طلبانه را درک کنید و به آن میدان دهید، در واقع بهترین و دقیق‌ترین دستگاه‌های عیب‌یابی مجموعه خود را در اختیار گرفته‌اید. مدیر موفق، کسی‌ست که حتی از تندترین نقدها، نشانه‌ای برای اصلاح رویه‌ها و بازاندیشی در سیاست‌های اجرایی‌اش استخراج می‌کند. سعی کنید به سنت تلخِ قطع ارتباط میان مدیران شبکه و رسانه‌ها که سال‌هاست در این شهرستان دیده می‌شود، پایان دهید و آغازگر دورانی از تعامل حرفه‌ای، گفت‌وگوی مستمر و احترام متقابل باشید. در جهان امروز، رسانه‌ها همانند یک آزمایش تشخیصی دقیق، بیماری‌های پنهان ساختار اداری را پیش از آن‌که به بحران تبدیل شوند، نشان می‌دهند؛ تنها کافی‌ست به جای انکار، با شهامت و درایت با آن‌ها مواجه شوید.