تاریخ انتشار
شنبه ۱۷ آذر ۱۴۰۳ ساعت ۰۰:۵۴
کد مطلب : ۴۹۳۵۸۴
حما، سکوی پرش شورشیان به دمشق؛
آخرین اخبار از تحولات سوریه؛ چه اتفاقی در حال وقوع است؟
۲
کبنا ؛تحولات اخیر در سوریه با تصرف شهر استراتژیک حما توسط شورشیان، نمایانگر ضعف نظام بشار اسد و کاهش حمایتهای مؤثر متحدان آن از جمله روسیه است. این پیشروی، که با آزادسازی زندانیان و شکستن خطوط دفاعی ارتش همراه بود، موازنه قدرت را به نفع مخالفان تغییر داده و مسیر پیشروی به سمت حمص و دمشق را هموار کرده است.
به گزارش کبنا، تحولات اخیر در سوریه بار دیگر شکنندگی و بحرانزدگی دولت بشار اسد را آشکار کرده است. تصرف شهر استراتژیک حما توسط شورشیان سوریه به رهبری هیئت تحریر الشام، نهتنها یک پیروزی نظامی مهم برای مخالفان بلکه ضربهای سنگین به ساختار دفاعی دولت سوریه محسوب میشود. این پیشروی که پس از تصرف حلب و آزادسازی زندانیان حما صورت گرفت، زمینهساز تغییر در توازن قدرت جنگ داخلی شده و مسیر شورشیان به سمت حمص و دمشق را هموار کرده است. در بخش ذیل سعی خواهیم کرد به این مسئله بپردازیم که رسانههای بین المللی، تحولات میدانی بحران سوریه را چگونه بازتاب دادهاند.
روزنامه فایننشال تایمز در گزارش جدید به عنوان «با عقب نشینی ارتش، شورشیان سوریه کنترل شهر کلیدی حما را به دست گرفتند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای سنگین به دولت بشار اسد وارد کردند. این گروه که از چند محور به شهر نفوذ کرده بود، زندان مرکزی حما را نیز تصرف و زندانیان را آزاد کرد. این حمله در ادامه پیشرویهای سریع شورشیان، پس از تصرف حلب رخ داد و شکنندگی دولت بشار اسد را نمایان کرد. درگیریها در شمال سوریه همچنان ادامه دارد و خطوط مقدم در مناطق اطراف حما، حلب و ادلب ناپایدار است.
تصرف حما که در امتداد بزرگراهی حیاتی قرار دارد، میتواند مسیر شورشیان را به سمت جنوب و شهرهای اصلی سوریه هموار کند و تهدیدی بزرگ برای دمشق باشد. این شهر پیشتر نیز در تاریخ سوریه نقش کلیدی در تقابل با حکومت اسد داشته است. حملات هوایی روسیه و سوریه برای مقابله با شورشیان شدت گرفته و نیروهای کمکی از سوی دولت بشار اسد به منطقه اعزام شدهاند، اما توانایی شورشیان در پیشروی نشاندهنده ضعف کلی ارتش سوریه است.
هیئت تحریر الشام که سابقاً شاخهای از القاعده بود، تلاش دارد خود را بهعنوان نیرویی میانهروتر معرفی کند و اکنون کنترل استان ادلب را در دست دارد. در همین حال، رقابت میان نیروهای تحت حمایت ترکیه، آمریکا و دیگر گروههای محلی برای تصاحب مناطق شمالی شدت گرفته است. وزرای خارجه روسیه، ایران و ترکیه نیز قرار است برای بررسی بحران سوریه در قطر دیدار کنند، اما بشار اسد همچنان از مذاکره با مخالفان سر باز میزند.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارش جدید به عنوان «شورشیان سوریه، یک شهر بزرگ دیگر را تصرف کردند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوریه به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای سنگین به نظام بشار اسد وارد کردند. این پیشروی، که پس از تصرف حلب و عقبنشینی نیروهای دولتی انجام شد، تهدیدی جدی برای دمشق محسوب میشود. تحلیلگران ضعف ارتش سوریه و بحرانهای داخلی متحدان نظام سوریه، از جمله روسیه و ایران را از عوامل این شکست میدانند.
هیئت تحریر الشام که کنترل استان ادلب را در اختیار دارد، با استفاده از منابع تجاری و اقتصادی این منطقه، توان نظامی خود را تقویت کرده و بهطور غافلگیرکنندهای به سمت جنوب پیشروی کرده است. در همین حال، ارتش سوریه از نبردهای سنگین و تلفات بالا خبر داده و اعلام کرده که برای جلوگیری از آسیب به غیرنظامیان عقبنشینی کرده است. دیدهبان حقوق بشر سوریه تصرف پایگاههای نظامی و زندان مرکزی حما و آزادی صدها زندانی را تأیید کرده است. سرعت پیشروی شورشیان نگرانیهای بینالمللی را افزایش داده و برخی کشورها از جمله چین، به شهروندان خود توصیه کردهاند که سوریه را ترک کنند.
روزنامه گاردین در گزارش جدید به عنوان «شورشیان اسلام گرا شهر استراتژیک حما را از نیروهای دولت سوریه تصرف کردند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان اسلامگرا به رهبری هیئت تحریر الشام پس از پنج روز نبرد سنگین، شهر استراتژیک حما را تصرف کردند و به سمت دمشق، مقر قدرت بشار اسد، نزدیکتر شدند. نیروهای دولتی، با اعلام عقبنشینی برای حفاظت از جان غیرنظامیان، کنترل شهر را از دست دادند. این پیشروی شورشیان، که با تصرف فرودگاه نظامی و آزادی زندانیان همراه بود، چالشی بزرگ برای دولت اسد و متحدانش ایجاد کرده است. از سوی دیگر، بحران انسانی و آوارگی گسترده ناشی از درگیریها نگرانیهای بینالمللی را افزایش داده است.
تحولات اخیر، شکنندگی دولت سوریه و ضعف ارتش آن را نمایان کرده است. روحیه پایین، فساد و ناکارآمدی ارتش از عوامل اصلی شکست بوده و متحدان اسد نظیر ایران و روسیه نیز به دلیل بحرانهای داخلی و درگیریهای خارجی، قادر به ارائه حمایت کامل نیستند. در همین حال، دهها هزار علوی از شهر حمص، در هراس از پیشروی شورشیان، به مناطق ساحلی پناه بردهاند و دیدهبان حقوق بشر سوریه از خروج گسترده علویها گزارش داده است. این درگیریها نگرانیهای جهانی را برانگیخته است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، بر ضرورت راهحل سیاسی تأکید کرده و گوترش، دبیرکل سازمان ملل، خواستار پایان فوری خشونتها شده است.
شبکه خبری سی ان ان در گزارشی به عنوان «شورشیان سوری دومین شهر بزرگ را تصرف کردند و ارتش از حما عقبنشینی کرد» به تشریح وضعیت میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای جدی به نظام بشار اسد وارد کردند و توانستند یکی از مهمترین مراکز ارتباطی بین دمشق و حلب را از کنترل نیروهای دولتی خارج کنند. این پیشروی، که به دنبال تصرف حلب در هفته گذشته انجام شد، زمینهساز حرکت شورشیان به سمت حمص و احتمالا دمشق است. شورشیان همچنین صدها زندانی را از زندان مرکزی حما آزاد کردند.
شهر حما از نظر تاریخی و استراتژیک برای دولت بشار اسد اهمیت زیادی داشت و از ابتدای جنگ داخلی سوریه تاکنون تحت کنترل دولت باقی مانده بود. شورشیان، که عملیات خود را از منطقه شمال غربی سوریه آغاز کردند، اکنون مسیر ارتباطی نظام سوریه را با مناطق ساحلی تهدید میکنند و در حال برنامهریزی برای پیشروی به سمت حمص هستند. اگر حمص نیز سقوط کند، دولت بشار اسد به دو بخش مجزا تقسیم خواهد شد که میتواند تسلط اسد بر کشور را عملاً مختل کند.
این تحولات در حالی رخ میدهد که هیئت تحریر الشام تلاش دارد خود را بهعنوان یک نیروی میانه رو معرفی کند، اما همچنان از سوی ایالات متحده بهعنوان یک گروه تروریستی شناخته میشود. تصرف سریع حما، که با جشن شورشیان همراه بود، نشاندهنده ضعف ارتش سوریه در مدیریت بحران است و دولت بشار اسد را با بزرگترین تهدید نظامی خود در سالهای اخیر مواجه کرده است.
شبکه تلوزیونی الجزیره در گزارشی به عنوان «نیروهای مخالف سوریه شهر کلیدی حما را تصرف کردند و ضربه جدیدی به بشار اسد وارد کردند» به تشریح وضعیت میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری، به رهبری هیئت تحریر الشام موفق شدند پس از هشت روز نبرد سنگین، شهر استراتژیک حما را تصرف کنند و ضربهای جدی به دولت بشار اسد وارد کنند. ارتش سوریه با تأیید این شکست، اعلام کرد که برای حفظ جان غیرنظامیان و جلوگیری از نبردهای شهری، نیروهای خود را از شهر بازآرایی کرده است. این پیروزی در ادامه تصرف حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، در هفته گذشته، توازن قدرت در جنگ داخلی را به نفع شورشیان تغییر داده است.
حما از اهمیت استراتژیک و نمادین بالایی برخوردار است، زیرا در تقاطع ارتباطی حیاتی بین دمشق و حلب قرار دارد و زادگاه مقاومت علیه دولت اسد در دهههای گذشته بوده است. کارشناسان معتقدند که کنترل شورشیان بر حما میتواند مسیر پیشروی آنها به سمت حمص و سپس دمشق را هموار کند. حمص نیز بهعنوان چهارراه ارتباطی کلیدی در سوریه، سقوط احتمالی دمشق را به دنبال خواهد داشت.
شکست دولت سوریه در حفظ کنترل شمال کشور نشاندهنده کاهش حمایتهای حیاتی متحدان آن، از جمله روسیه و ایران، است. جنگ اوکراین، تمرکز مسکو را به خود معطوف کرده، و حزبالله لبنان نیز پس از درگیریهای اخیر با اسرائیل تضعیف شده است. در همین حال، نیروهای عراقی نظیر حشدالشعبی، در مرزهای سوریه برای جلوگیری از گسترش درگیریها به عراق بسیج شدهاند.
شورشیان در یک عملیات سریع و هماهنگ، توانستند خطوط دفاعی نظام سوریه را بشکنند و از بخش شرقی وارد حما شوند. این پیروزی باعث فرار بسیاری از ساکنان شهر شده است. به گفته کارشناسان، تصرف حما میتواند نهتنها نماد مقاومت، بلکه سکوی پرشی برای حملات آینده شورشیان به مناطق دیگر از جمله شهرهای اقلیتنشین همچون سلمیه و محرده باشد.
در حالی که دمشق در خطر جدی قرار گرفته، ارتش سوریه احتمالاً برای بازپسگیری حما تلاش خواهد کرد. اما تحلیلگران هشدار میدهند که در صورت تصرف حمص توسط شورشیان، موقعیت دولت سوریه به شدت تضعیف خواهد شد. روسیه اعلام کرده که وضعیت را از نزدیک تحت نظر دارد و درباره میزان کمک به دولت سوریه تصمیم خواهد گرفت، اما پیشروی سریع شورشیان چالشی جدی برای اقدامات آینده دولت و متحدانش ایجاد کرده است.
نتیجه گیری
تحولات اخیر در سوریه با تصرف شهر استراتژیک حما توسط شورشیان، نمایانگر ضعف نظام بشار اسد و کاهش حمایتهای مؤثر متحدان آن است. این پیشروی، که با آزادسازی زندانیان و شکستن خطوط دفاعی ارتش همراه بود، تعادل قدرت را به نفع مخالفان تغییر داده و مسیر پیشروی به سمت حمص و دمشق را هموار کرده است. با وجود تشدید حملات هوایی و اعزام نیروهای کمکی، شکنندگی دولت و ناکارآمدی ارتش سوریه، چشمانداز تثبیت وضعیت را دشوار کرده است. در چنین شرایطی، آینده بحران سوریه وابسته به راهحلهای سیاسی و توانایی متحدان اسد برای ارائه حمایتهای بیشتر خواهد بود.
آیا شورشیان سوریه میتوانند دمشق را تصرف کنند؟
پیشروی نیروهای مخالف سوریه به سرکردگی هیئت تحریر الشام در حلب و حماه و احتمال گسترش عملیات به سمت حمص، نشاندهنده تغییری چشمگیر در معادلات جنگ داخلی سوریه است. این عملیات نه تنها خطوط دفاعی دولت اسد را در هم شکسته و توانایی آن را در مقابله با مخالفان تضعیف کرده، بلکه موازنه قدرت را به سود مخالفان تغییر داده است.
قتیبه ادلبی پژوهشگر فعال سوری و عضو ارشد برنامههای خاورمیانه و مرکز رفیق حریری شورای آتلانتیک.
به گزارش فرارو به نقل از شورای آتلانتیک، از تاریخ ۶ آذر، ائتلافی از نیروهای مخالف در شمال غرب سوریه به سرکردگی هیئت تحریر الشام عملیات گستردهای را علیه مواضع دولت بشار اسد و گروههای مقاومت در این منطقه آغاز کرده است. در تاریخ ۸ آذر، نیروهای مخالف موفق به تصرف شهر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه شدند. سپس در ۱۴ آذر، این نیروها وارد شهر حما، چهارمین شهر بزرگ سوریه شدند؛ پس از آنکه ارتش عربی سوریه وابسته به بشار اسد اعلام کرد نیروهای خود را از مرکز شهر به حاشیههای آن عقب کشیده است.
تحولی چشمگیر در جنگ سوریه: پیشروی مخالفان در حما و تغییر موازنه قدرت
این عملیات، نخستین حمله بزرگ نیروهای مخالف از زمان توافق آتشبس ادلب در سال ۱۳۹۹ میان روسیه و ترکیه به شمار میرود و تحولی چشمگیر در موازنه قدرت در جنگ داخلی سوریه محسوب میشود. تصرف حما یک پیروزی راهبردی مهم برای مخالفان به شمار میآید، اما دمشق همچنان بهعنوان جایزه اصلی و هدف نهایی باقی میماند. در ادامه، باید تحولات این عملیات گسترده مخالفان را به دقت زیر نظر گرفت.
عملیات نیروهای مخالف با عنوان «بازدارندگی از حمله» در واکنش به افزایش حملات توپخانهای و موشکی نیروهای دولت اسد صورت گرفت. نیروهای دولت اسد و گروههای مقاومت با استفاده از بلندیهای استراتژیک اطراف مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال غرب سوریه، از توپخانه، راکتها و برای هدف قرار دادن زیرساختهای نظامی در استان ادلب بهره میبردند. موفقیتهای مخالفان تاکنون هم ناشی از عوامل خارجی نظیر کاهش حمایت حزبالله از دولت بشار اسد و هم ناشی از هماهنگی داخلی میان نیروهای مخالف در استان ادلب و حلب همجوار بوده است.
پیشروی مخالفان در استان حما، بهطور چشمگیری موازنه قدرت را به نفع آنان تغییر داده است. فروپاشی خطوط دفاعی دولت بشار اسد، بیانگر شکست تاکتیکی و آشفتگی گستردهتر راهبردی در صفوف نیروهای تحت امر اوست. تصرف حلب توسط نیروهای مخالف، یک دستاورد بزرگ محسوب میشود، اما تثبیت کنترل بر حما از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چرا که این شهر از منظر سیاسی و راهبردی نقشی کلیدی ایفا میکند.
اهمیت راهبردی حما؛ از پایگاههای نظامی تا گره ترانزیتی سوریه
حما در مرکز سوریه و میان شهرهای مهم این کشور واقع شده و یک گره حیاتی برای کنترل خطوط تأمین و مسیرهای حملونقل سراسر کشور محسوب میشود. این استان میزبان یکی از پایگاههای هوایی مهم نظامی است که توسط ارتش عربی سوریه و متحدان آن، از جمله نیروهای روسیه مورد استفاده قرار میگیرد. این پایگاه نقش کلیدی در اجرای حملات هوایی، عملیات شناسایی و پشتیبانی لجستیکی در طول جنگ داشته است. علاوه بر این، شهر حما و مناطق اطراف آن، که اکنون در اختیار مخالفان قرار گرفته است، شامل چندین پادگان نظامی و مواضع توپخانهای میباشد و به همین دلیل، یک مرکز عملیاتی بسیار مهم به شمار میرود.
پیشروی مخالفان در حما و مناطق اطراف آن، به طور جدی توانایی دولت بشار اسد برای مقابله با حملات مخالفان، بازپسگیری مناطق ازدسترفته و دفاع از پایگاههای باقیماندهاش در مرکز سوریه را تضعیف خواهد کرد. تسلط بر این منطقه نه تنها یک پیروزی نظامی، بلکه تغییری استراتژیک در روند جنگ داخلی سوریه به نفع مخالفان محسوب میشود. نیروهای مخالف احتمالاً در گام بعدی به سوی جنوب حرکت کرده و مسیر خود را به سمت دمشق ادامه خواهند داد. با این حال، پس از تصرف موفقیتآمیز حلب و حما، این نیروها با چالشهای جدیدی در زمینه نظامی، اجتماعی و حکومتی روبهرو خواهند شد.
مخالفان نیاز خواهند داشت تا دستاوردهای خود را در استان حما تثبیت کنند. این منطقه برای حفظ اهرم فشار نظامی و راهبردی علیه دولت اسد اهمیت ویژهای دارد و احتمالاً نخستین هدف دولت برای معکوس کردن روند عملیات مخالفان خواهد بود. همچنین، چالشهای لجستیکی و عملیاتی، از جمله نیاز به تأمین تدارکات، ممکن است پیش روی مخالفان قرار گیرد. اطلاعات منابع عمومی نشان میدهد که نیروهای ارتش سوریه در زمان عقبنشینی از پایگاههای نظامی، مقادیر قابلتوجهی تجهیزات و مهمات به جا گذاشتهاند که میتواند به پیشروی مخالفان کمک کند. با این حال، گستردگی مناطقی که در استان حما به کنترل مخالفان درآمده، ممکن است نیروهای آنها را پراکنده کرده و زمینه را برای ضدحملات دولت فراهم کند.
ورود به حمص؛ آزمونی برای خطوط قرمز روسیه در سوریه
با حرکت مخالفان به سمت جنوب و ورود به استان حمص، چالشهای تازهای آشکار خواهد شد. حمص، سومین شهر بزرگ سوریه، بهعنوان یک گره ترانزیتی کلیدی عمل میکند و دمشق را به استانهای شمالی و غربی از جمله پایگاههای ساحلی دولت در لاذقیه و طرطوس، متصل میسازد؛ مناطقی که میزبان پایگاههای نظامی روسیه هستند. ورود به استان حمص مستلزم عبور از مناطقی با جمعیت قابل توجه علوی است که بسیاری از آنها حامیان سرسخت دولت اسد به شمار میروند. این موضوع، چالشی برای مخالفان در جلب حمایت محلی محسوب میشود. علاوه بر این، یک دهه درگیری میان شبهنظامیان حامی اسد و نیروهای مخالف در این استان، منجر به ایجاد استحکامات دفاعی بیشتری شده است. حمص همچنین محل تمرکز قابل توجهی از نیروهای دولتی سوریه است که توسط شبهنظامیان متحد و حضور گسترده حزبالله تقویت شدهاند.
پیشروی مخالفان به سوی حمص، آزمونی برای خطوط قرمز روسیه در سوریه خواهد بود. تاکنون، روسیه در ارائه حمایت جدی برای تقویت دفاع دولت اسد در مناطقی که به دست مخالفان افتاده، حضور فعالی نداشته است. اگرچه مسکو برای مقابله با پیشروی مخالفان در ادلب و حلب حملات هوایی انجام داده، اما در حماه دخالتی مستقیم نداشته است. این خویشتنداری نشاندهنده محاسبات راهبردی مسکو برای اجتناب از گسترش بیش از حد درگیریهایش است. با این حال، روسیه همچنان متعهد به حفظ دولت اسد، که پایگاه اصلی آن در خاورمیانه محسوب میشود، باقی مانده است. گزارشها حاکی از آن است که مسکو وعده کمکهای نظامی بیشتری به دمشق داده است. اگر مخالفان اکنون به سوی حمص پیشروی کنند، روسیه باید تصمیم بگیرد که خط قرمز خود را کجا ترسیم کند: جلوگیری از پیشروی به سمت دمشق یا حفاظت از پایگاههای اصلی دریایی و هوایی خود در غرب سوریه.
هیئت تحریر الشام در حما؛ تجربهای جدید در حکمرانی و تعامل اجتماعی
نیروهای مخالف سوریه در حما و سایر مناطق تحت کنترل خود با چالشهای قابلتوجهی روبهرو هستند. یکی از مسائل اصلی، تنوع ایدئولوژیک میان گروههای مخالف است که در طول یک دهه گذشته باعث شده آنها در ایجاد یک ساختار حکومتی منسجم دچار مشکل شوند. این فقدان انسجام، منجر به درگیریهای داخلی و کاهش توانایی کلی آنها در حکمرانی شده است. با این حال، در حما، مخالفان به نظر میرسد رویکرد متفاوتی در پیش گرفتهاند. تحت رهبری هیئت تحریر الشام، نیروهای شرکتکننده در عملیات علیه دولت اسد نظم بیشتری در رفتار نظامی، کنترل زیرساختهای غیرنظامی، و تعامل با جوامع اقلیت از خود نشان دادهاند.
اظهارات رهبران مخالفان بر حفاظت از غیرنظامیان و میراث فرهنگی سوریه تأکید دارد؛ رویکردی که تلاشی برای کسب مشروعیت محلی و احتمالاً بینالمللی محسوب میشود. این رویکرد بر تجربه هیئت تحریر الشام در استان ادلب استوار است؛ جایی که این گروه توانسته با ترکیبی از تسلط نظامی، ایجاد ساختارهای حکومتی محلی و تمرکز بر روابط اجتماعی، از جمله تعامل با گروههای اقلیت، کنترل خود را حفظ کند.
تحول هیئت تحریر الشام؛ از ایدئولوژی جهادی تا عملگرایی در حکمرانی
هرچند هیئت تحریر الشام پیشتر بهعنوان بخشی از القاعده شناخته میشد، اما اکنون به یک گروه محلی متمرکز تبدیل شده و ایدئولوژی جهادی فراملی القاعده را کنار گذاشته است. این گروه در حال حاضر نیروی اصلی مقابله با داعش و القاعده در شمال غرب سوریه محسوب میشود. با این حال، هیئت تحریر الشام به دلیل فعالیتهای گذشته خود که شامل اقدامات افراطگرایانه و نظامی بوده است، همچنان بحثبرانگیز است و بهعنوان یک سازمان تروریستی توسط ایالات متحده و سازمان ملل شناخته میشود. این وضعیت، چالشهایی برای تعامل دولتهای خارجی با این گروه ایجاد کرده است.
هیئت تحریر الشام اخیراً اعلام کرده که بار دیگر آمادگی انحلال خود را دارد و قصد دارد با دیگر شرکای محلی همکاری کند تا یک ساختار حکومتی دموکراتیک ایجاد شود. این اقدام به نظر میرسد نشانگر عملگرایی این گروه در برابر اتحادیه اروپا و ایالات متحده باشد. همچنین، گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد هیئت تحریر الشام از طریق دیپلماتها با پایتختهای مختلف اروپایی در ارتباط بوده و اعلام آمادگی کرده است تا در بازگشت امن پناهجویان سوری از اروپا همکاری کند.
کنترل دو شهر بزرگ سوریه، حلب و حماه، و پیشروی به سوی حمص، فرصتها و چالشهای تازهای برای مخالفان ایجاد کرده است. حلب، یکی از دو کلانشهر سوریه با جمعیتی بیش از چهار میلیون نفر است. حما نیز بیش از یک میلیون جمعیت دارد. برخلاف ادلب که از مدتها پیش تحت کنترل مخالفان بوده، این مناطق جدید شامل جوامع مذهبی، فرهنگی و قومی متنوعتری هستند. مخالفان باید به سرعت خود را با این چالشهای تازه وفق دهند. اگر مخالفان بتوانند در حلب و حماه حکمرانی موفقی ارائه دهند، این موفقیت میتواند نشاندهنده توانایی آنها در اداره دمشق و در نهایت کل سوریه باشد. جهان در حال نظاره این تحولات است.
ادعای برخی منابع خبری: ارتش سوریه از شهر حمص عقبنشینی کرد / آغاز عقب نشینی ارتش سوریه و شبهنظامیان شیعه از استان دیرالزور / خبرگزاری سوریه: عقب نشینی ارتش از حمص صحت ندارد
منابع خبری می گویند که ارتش سوریه و شبهنظامیان شیعه از استان دیرالزور آغاز به عقبنشینی کردهاند.
تروریست ها مدعی شدند که روستاهای زعفرانه و دیر فول در شمال حمص را پس از درگیری با نیروهای ارتش به تصرف خود درآوردیم.
"دیدهبان حقوق بشر سوریه" (نزدیک به مخالفان حکومت سوریه) در گفتگو با اسکای نیوز عربی نیز گفت: ارتش سوریه از شهر حمص عقبنشینی کرد.
در همین حال یک منبع نظامی به خبرگزاری سانا بیان کرد که اخبار منتشر شده مبنی بر عقب نشینی ارتش از حمص صحت ندارد.
یک منبع نزدیک به کرملین: روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد / اسکای نیوز: روسیه به دمشق اطلاع داده که هرگونه دخالت این کشور محدود خواهد بود و در حال حاضر اولویتهای دیگری دارد
بلومبرگ به نقل از یک منبع نزدیک به کرملین اعلام کرد که روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش مواضع خود را ترک میکند، انتظار هیچ برنامهای را نداریم.
یک منبع نزدیک به کرملین می گوید که پوتین هیچ برنامه ای برای نجات اسد ندارد.
بلومبرگ به نقل از یک منبع نزدیک به کرملین اعلام کرد که روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش مواضع خود را ترک میکند، انتظار هیچ برنامهای را نداریم.
در همین زمینه منابع اختصاصی اسکای نیوز عربی نیز گفتند که روسیه به دمشق اطلاع داده است که هرگونه دخالت این کشور محدود خواهد بود و در حال حاضر اولویتهای دیگری دارد.
به گزارش کبنا، تحولات اخیر در سوریه بار دیگر شکنندگی و بحرانزدگی دولت بشار اسد را آشکار کرده است. تصرف شهر استراتژیک حما توسط شورشیان سوریه به رهبری هیئت تحریر الشام، نهتنها یک پیروزی نظامی مهم برای مخالفان بلکه ضربهای سنگین به ساختار دفاعی دولت سوریه محسوب میشود. این پیشروی که پس از تصرف حلب و آزادسازی زندانیان حما صورت گرفت، زمینهساز تغییر در توازن قدرت جنگ داخلی شده و مسیر شورشیان به سمت حمص و دمشق را هموار کرده است. در بخش ذیل سعی خواهیم کرد به این مسئله بپردازیم که رسانههای بین المللی، تحولات میدانی بحران سوریه را چگونه بازتاب دادهاند.
روزنامه فایننشال تایمز در گزارش جدید به عنوان «با عقب نشینی ارتش، شورشیان سوریه کنترل شهر کلیدی حما را به دست گرفتند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای سنگین به دولت بشار اسد وارد کردند. این گروه که از چند محور به شهر نفوذ کرده بود، زندان مرکزی حما را نیز تصرف و زندانیان را آزاد کرد. این حمله در ادامه پیشرویهای سریع شورشیان، پس از تصرف حلب رخ داد و شکنندگی دولت بشار اسد را نمایان کرد. درگیریها در شمال سوریه همچنان ادامه دارد و خطوط مقدم در مناطق اطراف حما، حلب و ادلب ناپایدار است.
تصرف حما که در امتداد بزرگراهی حیاتی قرار دارد، میتواند مسیر شورشیان را به سمت جنوب و شهرهای اصلی سوریه هموار کند و تهدیدی بزرگ برای دمشق باشد. این شهر پیشتر نیز در تاریخ سوریه نقش کلیدی در تقابل با حکومت اسد داشته است. حملات هوایی روسیه و سوریه برای مقابله با شورشیان شدت گرفته و نیروهای کمکی از سوی دولت بشار اسد به منطقه اعزام شدهاند، اما توانایی شورشیان در پیشروی نشاندهنده ضعف کلی ارتش سوریه است.
هیئت تحریر الشام که سابقاً شاخهای از القاعده بود، تلاش دارد خود را بهعنوان نیرویی میانهروتر معرفی کند و اکنون کنترل استان ادلب را در دست دارد. در همین حال، رقابت میان نیروهای تحت حمایت ترکیه، آمریکا و دیگر گروههای محلی برای تصاحب مناطق شمالی شدت گرفته است. وزرای خارجه روسیه، ایران و ترکیه نیز قرار است برای بررسی بحران سوریه در قطر دیدار کنند، اما بشار اسد همچنان از مذاکره با مخالفان سر باز میزند.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارش جدید به عنوان «شورشیان سوریه، یک شهر بزرگ دیگر را تصرف کردند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوریه به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای سنگین به نظام بشار اسد وارد کردند. این پیشروی، که پس از تصرف حلب و عقبنشینی نیروهای دولتی انجام شد، تهدیدی جدی برای دمشق محسوب میشود. تحلیلگران ضعف ارتش سوریه و بحرانهای داخلی متحدان نظام سوریه، از جمله روسیه و ایران را از عوامل این شکست میدانند.
هیئت تحریر الشام که کنترل استان ادلب را در اختیار دارد، با استفاده از منابع تجاری و اقتصادی این منطقه، توان نظامی خود را تقویت کرده و بهطور غافلگیرکنندهای به سمت جنوب پیشروی کرده است. در همین حال، ارتش سوریه از نبردهای سنگین و تلفات بالا خبر داده و اعلام کرده که برای جلوگیری از آسیب به غیرنظامیان عقبنشینی کرده است. دیدهبان حقوق بشر سوریه تصرف پایگاههای نظامی و زندان مرکزی حما و آزادی صدها زندانی را تأیید کرده است. سرعت پیشروی شورشیان نگرانیهای بینالمللی را افزایش داده و برخی کشورها از جمله چین، به شهروندان خود توصیه کردهاند که سوریه را ترک کنند.
روزنامه گاردین در گزارش جدید به عنوان «شورشیان اسلام گرا شهر استراتژیک حما را از نیروهای دولت سوریه تصرف کردند» به تشریح وضعیت تحولات میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان اسلامگرا به رهبری هیئت تحریر الشام پس از پنج روز نبرد سنگین، شهر استراتژیک حما را تصرف کردند و به سمت دمشق، مقر قدرت بشار اسد، نزدیکتر شدند. نیروهای دولتی، با اعلام عقبنشینی برای حفاظت از جان غیرنظامیان، کنترل شهر را از دست دادند. این پیشروی شورشیان، که با تصرف فرودگاه نظامی و آزادی زندانیان همراه بود، چالشی بزرگ برای دولت اسد و متحدانش ایجاد کرده است. از سوی دیگر، بحران انسانی و آوارگی گسترده ناشی از درگیریها نگرانیهای بینالمللی را افزایش داده است.
تحولات اخیر، شکنندگی دولت سوریه و ضعف ارتش آن را نمایان کرده است. روحیه پایین، فساد و ناکارآمدی ارتش از عوامل اصلی شکست بوده و متحدان اسد نظیر ایران و روسیه نیز به دلیل بحرانهای داخلی و درگیریهای خارجی، قادر به ارائه حمایت کامل نیستند. در همین حال، دهها هزار علوی از شهر حمص، در هراس از پیشروی شورشیان، به مناطق ساحلی پناه بردهاند و دیدهبان حقوق بشر سوریه از خروج گسترده علویها گزارش داده است. این درگیریها نگرانیهای جهانی را برانگیخته است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، بر ضرورت راهحل سیاسی تأکید کرده و گوترش، دبیرکل سازمان ملل، خواستار پایان فوری خشونتها شده است.
شبکه خبری سی ان ان در گزارشی به عنوان «شورشیان سوری دومین شهر بزرگ را تصرف کردند و ارتش از حما عقبنشینی کرد» به تشریح وضعیت میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری به رهبری هیئت تحریر الشام با تصرف شهر استراتژیک حما، ضربهای جدی به نظام بشار اسد وارد کردند و توانستند یکی از مهمترین مراکز ارتباطی بین دمشق و حلب را از کنترل نیروهای دولتی خارج کنند. این پیشروی، که به دنبال تصرف حلب در هفته گذشته انجام شد، زمینهساز حرکت شورشیان به سمت حمص و احتمالا دمشق است. شورشیان همچنین صدها زندانی را از زندان مرکزی حما آزاد کردند.
شهر حما از نظر تاریخی و استراتژیک برای دولت بشار اسد اهمیت زیادی داشت و از ابتدای جنگ داخلی سوریه تاکنون تحت کنترل دولت باقی مانده بود. شورشیان، که عملیات خود را از منطقه شمال غربی سوریه آغاز کردند، اکنون مسیر ارتباطی نظام سوریه را با مناطق ساحلی تهدید میکنند و در حال برنامهریزی برای پیشروی به سمت حمص هستند. اگر حمص نیز سقوط کند، دولت بشار اسد به دو بخش مجزا تقسیم خواهد شد که میتواند تسلط اسد بر کشور را عملاً مختل کند.
این تحولات در حالی رخ میدهد که هیئت تحریر الشام تلاش دارد خود را بهعنوان یک نیروی میانه رو معرفی کند، اما همچنان از سوی ایالات متحده بهعنوان یک گروه تروریستی شناخته میشود. تصرف سریع حما، که با جشن شورشیان همراه بود، نشاندهنده ضعف ارتش سوریه در مدیریت بحران است و دولت بشار اسد را با بزرگترین تهدید نظامی خود در سالهای اخیر مواجه کرده است.
شبکه تلوزیونی الجزیره در گزارشی به عنوان «نیروهای مخالف سوریه شهر کلیدی حما را تصرف کردند و ضربه جدیدی به بشار اسد وارد کردند» به تشریح وضعیت میدانی سوریه پرداخته است. شورشیان سوری، به رهبری هیئت تحریر الشام موفق شدند پس از هشت روز نبرد سنگین، شهر استراتژیک حما را تصرف کنند و ضربهای جدی به دولت بشار اسد وارد کنند. ارتش سوریه با تأیید این شکست، اعلام کرد که برای حفظ جان غیرنظامیان و جلوگیری از نبردهای شهری، نیروهای خود را از شهر بازآرایی کرده است. این پیروزی در ادامه تصرف حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، در هفته گذشته، توازن قدرت در جنگ داخلی را به نفع شورشیان تغییر داده است.
حما از اهمیت استراتژیک و نمادین بالایی برخوردار است، زیرا در تقاطع ارتباطی حیاتی بین دمشق و حلب قرار دارد و زادگاه مقاومت علیه دولت اسد در دهههای گذشته بوده است. کارشناسان معتقدند که کنترل شورشیان بر حما میتواند مسیر پیشروی آنها به سمت حمص و سپس دمشق را هموار کند. حمص نیز بهعنوان چهارراه ارتباطی کلیدی در سوریه، سقوط احتمالی دمشق را به دنبال خواهد داشت.
شکست دولت سوریه در حفظ کنترل شمال کشور نشاندهنده کاهش حمایتهای حیاتی متحدان آن، از جمله روسیه و ایران، است. جنگ اوکراین، تمرکز مسکو را به خود معطوف کرده، و حزبالله لبنان نیز پس از درگیریهای اخیر با اسرائیل تضعیف شده است. در همین حال، نیروهای عراقی نظیر حشدالشعبی، در مرزهای سوریه برای جلوگیری از گسترش درگیریها به عراق بسیج شدهاند.
شورشیان در یک عملیات سریع و هماهنگ، توانستند خطوط دفاعی نظام سوریه را بشکنند و از بخش شرقی وارد حما شوند. این پیروزی باعث فرار بسیاری از ساکنان شهر شده است. به گفته کارشناسان، تصرف حما میتواند نهتنها نماد مقاومت، بلکه سکوی پرشی برای حملات آینده شورشیان به مناطق دیگر از جمله شهرهای اقلیتنشین همچون سلمیه و محرده باشد.
در حالی که دمشق در خطر جدی قرار گرفته، ارتش سوریه احتمالاً برای بازپسگیری حما تلاش خواهد کرد. اما تحلیلگران هشدار میدهند که در صورت تصرف حمص توسط شورشیان، موقعیت دولت سوریه به شدت تضعیف خواهد شد. روسیه اعلام کرده که وضعیت را از نزدیک تحت نظر دارد و درباره میزان کمک به دولت سوریه تصمیم خواهد گرفت، اما پیشروی سریع شورشیان چالشی جدی برای اقدامات آینده دولت و متحدانش ایجاد کرده است.
نتیجه گیری
تحولات اخیر در سوریه با تصرف شهر استراتژیک حما توسط شورشیان، نمایانگر ضعف نظام بشار اسد و کاهش حمایتهای مؤثر متحدان آن است. این پیشروی، که با آزادسازی زندانیان و شکستن خطوط دفاعی ارتش همراه بود، تعادل قدرت را به نفع مخالفان تغییر داده و مسیر پیشروی به سمت حمص و دمشق را هموار کرده است. با وجود تشدید حملات هوایی و اعزام نیروهای کمکی، شکنندگی دولت و ناکارآمدی ارتش سوریه، چشمانداز تثبیت وضعیت را دشوار کرده است. در چنین شرایطی، آینده بحران سوریه وابسته به راهحلهای سیاسی و توانایی متحدان اسد برای ارائه حمایتهای بیشتر خواهد بود.
آیا شورشیان سوریه میتوانند دمشق را تصرف کنند؟
پیشروی نیروهای مخالف سوریه به سرکردگی هیئت تحریر الشام در حلب و حماه و احتمال گسترش عملیات به سمت حمص، نشاندهنده تغییری چشمگیر در معادلات جنگ داخلی سوریه است. این عملیات نه تنها خطوط دفاعی دولت اسد را در هم شکسته و توانایی آن را در مقابله با مخالفان تضعیف کرده، بلکه موازنه قدرت را به سود مخالفان تغییر داده است.
قتیبه ادلبی پژوهشگر فعال سوری و عضو ارشد برنامههای خاورمیانه و مرکز رفیق حریری شورای آتلانتیک.
به گزارش فرارو به نقل از شورای آتلانتیک، از تاریخ ۶ آذر، ائتلافی از نیروهای مخالف در شمال غرب سوریه به سرکردگی هیئت تحریر الشام عملیات گستردهای را علیه مواضع دولت بشار اسد و گروههای مقاومت در این منطقه آغاز کرده است. در تاریخ ۸ آذر، نیروهای مخالف موفق به تصرف شهر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه شدند. سپس در ۱۴ آذر، این نیروها وارد شهر حما، چهارمین شهر بزرگ سوریه شدند؛ پس از آنکه ارتش عربی سوریه وابسته به بشار اسد اعلام کرد نیروهای خود را از مرکز شهر به حاشیههای آن عقب کشیده است.
تحولی چشمگیر در جنگ سوریه: پیشروی مخالفان در حما و تغییر موازنه قدرت
این عملیات، نخستین حمله بزرگ نیروهای مخالف از زمان توافق آتشبس ادلب در سال ۱۳۹۹ میان روسیه و ترکیه به شمار میرود و تحولی چشمگیر در موازنه قدرت در جنگ داخلی سوریه محسوب میشود. تصرف حما یک پیروزی راهبردی مهم برای مخالفان به شمار میآید، اما دمشق همچنان بهعنوان جایزه اصلی و هدف نهایی باقی میماند. در ادامه، باید تحولات این عملیات گسترده مخالفان را به دقت زیر نظر گرفت.
عملیات نیروهای مخالف با عنوان «بازدارندگی از حمله» در واکنش به افزایش حملات توپخانهای و موشکی نیروهای دولت اسد صورت گرفت. نیروهای دولت اسد و گروههای مقاومت با استفاده از بلندیهای استراتژیک اطراف مناطق تحت کنترل مخالفان در شمال غرب سوریه، از توپخانه، راکتها و برای هدف قرار دادن زیرساختهای نظامی در استان ادلب بهره میبردند. موفقیتهای مخالفان تاکنون هم ناشی از عوامل خارجی نظیر کاهش حمایت حزبالله از دولت بشار اسد و هم ناشی از هماهنگی داخلی میان نیروهای مخالف در استان ادلب و حلب همجوار بوده است.
پیشروی مخالفان در استان حما، بهطور چشمگیری موازنه قدرت را به نفع آنان تغییر داده است. فروپاشی خطوط دفاعی دولت بشار اسد، بیانگر شکست تاکتیکی و آشفتگی گستردهتر راهبردی در صفوف نیروهای تحت امر اوست. تصرف حلب توسط نیروهای مخالف، یک دستاورد بزرگ محسوب میشود، اما تثبیت کنترل بر حما از اهمیت ویژهای برخوردار است؛ چرا که این شهر از منظر سیاسی و راهبردی نقشی کلیدی ایفا میکند.
اهمیت راهبردی حما؛ از پایگاههای نظامی تا گره ترانزیتی سوریه
حما در مرکز سوریه و میان شهرهای مهم این کشور واقع شده و یک گره حیاتی برای کنترل خطوط تأمین و مسیرهای حملونقل سراسر کشور محسوب میشود. این استان میزبان یکی از پایگاههای هوایی مهم نظامی است که توسط ارتش عربی سوریه و متحدان آن، از جمله نیروهای روسیه مورد استفاده قرار میگیرد. این پایگاه نقش کلیدی در اجرای حملات هوایی، عملیات شناسایی و پشتیبانی لجستیکی در طول جنگ داشته است. علاوه بر این، شهر حما و مناطق اطراف آن، که اکنون در اختیار مخالفان قرار گرفته است، شامل چندین پادگان نظامی و مواضع توپخانهای میباشد و به همین دلیل، یک مرکز عملیاتی بسیار مهم به شمار میرود.
پیشروی مخالفان در حما و مناطق اطراف آن، به طور جدی توانایی دولت بشار اسد برای مقابله با حملات مخالفان، بازپسگیری مناطق ازدسترفته و دفاع از پایگاههای باقیماندهاش در مرکز سوریه را تضعیف خواهد کرد. تسلط بر این منطقه نه تنها یک پیروزی نظامی، بلکه تغییری استراتژیک در روند جنگ داخلی سوریه به نفع مخالفان محسوب میشود. نیروهای مخالف احتمالاً در گام بعدی به سوی جنوب حرکت کرده و مسیر خود را به سمت دمشق ادامه خواهند داد. با این حال، پس از تصرف موفقیتآمیز حلب و حما، این نیروها با چالشهای جدیدی در زمینه نظامی، اجتماعی و حکومتی روبهرو خواهند شد.
مخالفان نیاز خواهند داشت تا دستاوردهای خود را در استان حما تثبیت کنند. این منطقه برای حفظ اهرم فشار نظامی و راهبردی علیه دولت اسد اهمیت ویژهای دارد و احتمالاً نخستین هدف دولت برای معکوس کردن روند عملیات مخالفان خواهد بود. همچنین، چالشهای لجستیکی و عملیاتی، از جمله نیاز به تأمین تدارکات، ممکن است پیش روی مخالفان قرار گیرد. اطلاعات منابع عمومی نشان میدهد که نیروهای ارتش سوریه در زمان عقبنشینی از پایگاههای نظامی، مقادیر قابلتوجهی تجهیزات و مهمات به جا گذاشتهاند که میتواند به پیشروی مخالفان کمک کند. با این حال، گستردگی مناطقی که در استان حما به کنترل مخالفان درآمده، ممکن است نیروهای آنها را پراکنده کرده و زمینه را برای ضدحملات دولت فراهم کند.
ورود به حمص؛ آزمونی برای خطوط قرمز روسیه در سوریه
با حرکت مخالفان به سمت جنوب و ورود به استان حمص، چالشهای تازهای آشکار خواهد شد. حمص، سومین شهر بزرگ سوریه، بهعنوان یک گره ترانزیتی کلیدی عمل میکند و دمشق را به استانهای شمالی و غربی از جمله پایگاههای ساحلی دولت در لاذقیه و طرطوس، متصل میسازد؛ مناطقی که میزبان پایگاههای نظامی روسیه هستند. ورود به استان حمص مستلزم عبور از مناطقی با جمعیت قابل توجه علوی است که بسیاری از آنها حامیان سرسخت دولت اسد به شمار میروند. این موضوع، چالشی برای مخالفان در جلب حمایت محلی محسوب میشود. علاوه بر این، یک دهه درگیری میان شبهنظامیان حامی اسد و نیروهای مخالف در این استان، منجر به ایجاد استحکامات دفاعی بیشتری شده است. حمص همچنین محل تمرکز قابل توجهی از نیروهای دولتی سوریه است که توسط شبهنظامیان متحد و حضور گسترده حزبالله تقویت شدهاند.
پیشروی مخالفان به سوی حمص، آزمونی برای خطوط قرمز روسیه در سوریه خواهد بود. تاکنون، روسیه در ارائه حمایت جدی برای تقویت دفاع دولت اسد در مناطقی که به دست مخالفان افتاده، حضور فعالی نداشته است. اگرچه مسکو برای مقابله با پیشروی مخالفان در ادلب و حلب حملات هوایی انجام داده، اما در حماه دخالتی مستقیم نداشته است. این خویشتنداری نشاندهنده محاسبات راهبردی مسکو برای اجتناب از گسترش بیش از حد درگیریهایش است. با این حال، روسیه همچنان متعهد به حفظ دولت اسد، که پایگاه اصلی آن در خاورمیانه محسوب میشود، باقی مانده است. گزارشها حاکی از آن است که مسکو وعده کمکهای نظامی بیشتری به دمشق داده است. اگر مخالفان اکنون به سوی حمص پیشروی کنند، روسیه باید تصمیم بگیرد که خط قرمز خود را کجا ترسیم کند: جلوگیری از پیشروی به سمت دمشق یا حفاظت از پایگاههای اصلی دریایی و هوایی خود در غرب سوریه.
هیئت تحریر الشام در حما؛ تجربهای جدید در حکمرانی و تعامل اجتماعی
نیروهای مخالف سوریه در حما و سایر مناطق تحت کنترل خود با چالشهای قابلتوجهی روبهرو هستند. یکی از مسائل اصلی، تنوع ایدئولوژیک میان گروههای مخالف است که در طول یک دهه گذشته باعث شده آنها در ایجاد یک ساختار حکومتی منسجم دچار مشکل شوند. این فقدان انسجام، منجر به درگیریهای داخلی و کاهش توانایی کلی آنها در حکمرانی شده است. با این حال، در حما، مخالفان به نظر میرسد رویکرد متفاوتی در پیش گرفتهاند. تحت رهبری هیئت تحریر الشام، نیروهای شرکتکننده در عملیات علیه دولت اسد نظم بیشتری در رفتار نظامی، کنترل زیرساختهای غیرنظامی، و تعامل با جوامع اقلیت از خود نشان دادهاند.
اظهارات رهبران مخالفان بر حفاظت از غیرنظامیان و میراث فرهنگی سوریه تأکید دارد؛ رویکردی که تلاشی برای کسب مشروعیت محلی و احتمالاً بینالمللی محسوب میشود. این رویکرد بر تجربه هیئت تحریر الشام در استان ادلب استوار است؛ جایی که این گروه توانسته با ترکیبی از تسلط نظامی، ایجاد ساختارهای حکومتی محلی و تمرکز بر روابط اجتماعی، از جمله تعامل با گروههای اقلیت، کنترل خود را حفظ کند.
تحول هیئت تحریر الشام؛ از ایدئولوژی جهادی تا عملگرایی در حکمرانی
هرچند هیئت تحریر الشام پیشتر بهعنوان بخشی از القاعده شناخته میشد، اما اکنون به یک گروه محلی متمرکز تبدیل شده و ایدئولوژی جهادی فراملی القاعده را کنار گذاشته است. این گروه در حال حاضر نیروی اصلی مقابله با داعش و القاعده در شمال غرب سوریه محسوب میشود. با این حال، هیئت تحریر الشام به دلیل فعالیتهای گذشته خود که شامل اقدامات افراطگرایانه و نظامی بوده است، همچنان بحثبرانگیز است و بهعنوان یک سازمان تروریستی توسط ایالات متحده و سازمان ملل شناخته میشود. این وضعیت، چالشهایی برای تعامل دولتهای خارجی با این گروه ایجاد کرده است.
هیئت تحریر الشام اخیراً اعلام کرده که بار دیگر آمادگی انحلال خود را دارد و قصد دارد با دیگر شرکای محلی همکاری کند تا یک ساختار حکومتی دموکراتیک ایجاد شود. این اقدام به نظر میرسد نشانگر عملگرایی این گروه در برابر اتحادیه اروپا و ایالات متحده باشد. همچنین، گزارشهایی وجود دارد که نشان میدهد هیئت تحریر الشام از طریق دیپلماتها با پایتختهای مختلف اروپایی در ارتباط بوده و اعلام آمادگی کرده است تا در بازگشت امن پناهجویان سوری از اروپا همکاری کند.
کنترل دو شهر بزرگ سوریه، حلب و حماه، و پیشروی به سوی حمص، فرصتها و چالشهای تازهای برای مخالفان ایجاد کرده است. حلب، یکی از دو کلانشهر سوریه با جمعیتی بیش از چهار میلیون نفر است. حما نیز بیش از یک میلیون جمعیت دارد. برخلاف ادلب که از مدتها پیش تحت کنترل مخالفان بوده، این مناطق جدید شامل جوامع مذهبی، فرهنگی و قومی متنوعتری هستند. مخالفان باید به سرعت خود را با این چالشهای تازه وفق دهند. اگر مخالفان بتوانند در حلب و حماه حکمرانی موفقی ارائه دهند، این موفقیت میتواند نشاندهنده توانایی آنها در اداره دمشق و در نهایت کل سوریه باشد. جهان در حال نظاره این تحولات است.
ادعای برخی منابع خبری: ارتش سوریه از شهر حمص عقبنشینی کرد / آغاز عقب نشینی ارتش سوریه و شبهنظامیان شیعه از استان دیرالزور / خبرگزاری سوریه: عقب نشینی ارتش از حمص صحت ندارد
منابع خبری می گویند که ارتش سوریه و شبهنظامیان شیعه از استان دیرالزور آغاز به عقبنشینی کردهاند.
تروریست ها مدعی شدند که روستاهای زعفرانه و دیر فول در شمال حمص را پس از درگیری با نیروهای ارتش به تصرف خود درآوردیم.
"دیدهبان حقوق بشر سوریه" (نزدیک به مخالفان حکومت سوریه) در گفتگو با اسکای نیوز عربی نیز گفت: ارتش سوریه از شهر حمص عقبنشینی کرد.
در همین حال یک منبع نظامی به خبرگزاری سانا بیان کرد که اخبار منتشر شده مبنی بر عقب نشینی ارتش از حمص صحت ندارد.
یک منبع نزدیک به کرملین: روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد / اسکای نیوز: روسیه به دمشق اطلاع داده که هرگونه دخالت این کشور محدود خواهد بود و در حال حاضر اولویتهای دیگری دارد
بلومبرگ به نقل از یک منبع نزدیک به کرملین اعلام کرد که روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش مواضع خود را ترک میکند، انتظار هیچ برنامهای را نداریم.
یک منبع نزدیک به کرملین می گوید که پوتین هیچ برنامه ای برای نجات اسد ندارد.
بلومبرگ به نقل از یک منبع نزدیک به کرملین اعلام کرد که روسیه هیچ برنامهای برای نجات اسد ندارد و تا زمانی که ارتش مواضع خود را ترک میکند، انتظار هیچ برنامهای را نداریم.
در همین زمینه منابع اختصاصی اسکای نیوز عربی نیز گفتند که روسیه به دمشق اطلاع داده است که هرگونه دخالت این کشور محدود خواهد بود و در حال حاضر اولویتهای دیگری دارد.