عرضه ارز «ناخدا» تا ۲ هفته دیگر/ ادامه عرضه سکه در بورس

کبنا ؛رئیس کل بانک مرکزی از راه اندازی بازار مبادله ارز و طلا در کشور تا دو هفته دیگر تحت عنوان سامانه ناخدا خبر داد و گفت: عرضه ربع سکه در بورس ادامه دارد و اگر لازم باشد سکه تمام را نیز عرضه خواهیم کرد.
به گزارش کبنا، محمدرضا فرزین در یک برنامه تلویزیونی، درباره وضعیت ارزی و روند احیای بازار ارز، کنترل نقدینگی و تورم و همچنین عرضه سکه در بورس توضیح داد.
آزاد شدن بخشی از منابع ارزی بلوکه شده
وی اظهار داشت: از ابتدا اعلام کردیم به دنبال ثبات بازار ارز هستیم و در این راه در اولین اقدام، مذاکره با شرکای تجاری در قالب دیپلماسی پولی و بانکی را آغاز کردیم که این مذاکرات با کشورهای از جمله قطر، امارات، چین و عراق انجام شد. نتیجه این مذاکرات آزاد شدن بخش زیادی از منابع ارزی مسدود شده بود که در حال حاضر در سامانه نیما از آن استفاده می‌کنیم.
فرزین گفت: برهمین اساس روز گذشته توانستیم ۳۰۰ میلیون دلار از محل ارز آزاد شده از عراق را در سامانه نیما برای کالاهای اساسی عرضه کنیم و از این به بعد این عرضه ادامه دارد و واردکنندگان کالاهای اساسی می‌توانند منابع ارزی مورد نیاز خود را از این محل تامین کنند.
عرضه دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در سامانه نیما
وی اضافه کرد: در گذشته این ارزها در سامانه نیما فروخته نمی شد، اما در حال حاضر این اتفاق می افتد و مهلت آن را از ۲۰ روز تا ۲۳ روز کاهش دادیم.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به عرضه ارز در سامانه نیما با نرخ متوسط ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان طی ۲۰ روز گذشته، گفت: در این بازه زمانی تمام نیازهای کالایی کشور را تامین کردیم. براساس آمارها می‌توان گفت که در ماه گذشته ۳.۳ میلیارد دلار ارز تخصیص داده شد و بابت آن باید از همکاری صادرکنندگان به ویژه صادرکنندگان محصولات پتروشیمی تشکر کرد.
ارزهای خارج از کشورمان را به واردکنندگان می دهیم
فرزین با بیان اینکه فرایند تامین ارز ادامه دارد، گفت: مذاکراتمان با این کشورها هم ادامه دارد و همه ارزهایی که در خارج از کشور داریم را در اختیار واردکنندگان قرار می‌دهیم.
افزایش ذخایر ارزی و نداشتن محدودیت در تامین نیاز ارزی
به گفته او، آمار ۹ ماهه بانک مرکزی نشان می‌دهد حساب کالایی کشور مثبت بوده است؛ یعنی صادرات منهای واردات ۲۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار مثبت بوده است. این مساله سبب شده ذخایر ارزی‌مان به همین میزان افزایش پیدا کند و هم‌اکنون هیچ محدودیتی در تامین نیازهای ارزی کشور نداریم.
وی گفت: اینکه منابع ارزی مان از محل صادرات بیشتر از واردات است، در عملکرد می‌توانید آن را ببینید و می‌توانید تخصیص ارز در سامانه نیما در سال جاری با سال گذشته مقایسه کنید. البته براساس نیاز دیگری که در این زمینه وجود دارد، بازار متشکل ارزی هم فعال شده و در حال حاضر در آن اسکناس عرضه می‌کنیم.
رئیس کل بانک مرکزی گفت: از ابتدای امسال تاکنون دو میلیارد و ۶۰ میلیون دلار در بازار متشکل ارزی اسکناس عرضه کرده‌ایم که با قیمت ۳۷ تا ۳۹ هزار تومان بوده است و روز گذشته بالغ بر ۲۱ میلیون دلار اسکناس در این بازار عرضه شد که البته تنها سه میلیون دلار آن را بانک مرکزی عرضه کرد و ۱۸ میلیون دلار باقیمانده توسط صرافان عرضه شد.
راه اندازی سامانه ناخدا
فرزین گفت: همانطور که وعده داده بودم بازار مبادله ارز و طلا تا دو هفته دیگر راه‌اندازی خواهد شد و در سامانه‌ای که تحت عنوان ناخدا طراحی شده، اگر کسی بیماری در خارج از کشور دارد یا شرکت هواپیمایی، آژانس گردشگری و غیره به ارز نیاز دارد همه اینها در بازار مبادله ارز و طلا وارد خواهند شد و نیاز همه آنها را تامین می‌کنیم. البته این گونه تامین ارز در بازار مبادله ارز و طلا براساس مستندات ارائه شده از سوی متقاضیان است.
افزایش ارز اختصاصی به هر نفر
وی با تاکید بر راه‌اندازی بازار مبادله ارز و طلا تا دو هفته آینده گفت: در این بازه زمانی بخشنامه‌ای صادر کردیم و براساس آن صرافی‌ها مجازند که خرید و فروش ارز را انجام دهند و اگر قبلا هر نفر می‌توانست ۲۰۰۰ یورو ارز از صرافی تامین کند هم‌اکنون به ۵۰۰۰ یورو افزایش پیدا کرده است. اگر کسری در این زمینه وجود داشته باشد و صرافی‌ها با کسری مواجه شوند از طریق بانک مرکزی آن را جبران و تامین خواهیم کرد.
رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: بانک مرکزی توانایی تامین اسکناس را دارد. زمانی که سامانه ناخدا راه بیفتد مستندات آن را هم ارائه می‌کنم.
فرزین در پاسخ به سوالی درباره ابهامات مطرح شده در زمینه بخشنامه اخیر صادر شده برای صرافی‌ها گفت: پس از صدور این بخشنامه ابهاماتی مطرح شد که آن را توضیح خواهم داد. یکی از این مسائل این بود که گفتیم رفع تعهد ارزی یعنی خرید و فروش ارز صادراتی توسط بانک مرکزی صورت بگیرد اما در مقابل به صرافی‌ها اجازه خرید و فروش ارز را دادیم. از سوی دیگر تصویری ایجاد شده که محدودیت برای خرید و فروش ارز توسط صرافی‌ها به وجود آمده است اما در این بخشنامه به صرافی‌ها اجازه دادیم تا سقف ۳۰ هزار یورو ارز خریداری کنند و اگر به عنوان مثال صرافی‌ای ۱۰۰ هزار یورو ارز خرید باید ۷۰ هزار تای آن را بفروشد.
وی اضافه کرد: در بخشنامه جدید فرصت حضور جدیدی به صرافی‌ها داده‌ایم و به آنها گفته‌ایم به هر فرد می‌توانند تا ۵۰۰۰ یورو ارز بفروشند و اگر محدودیت سقف خرید برای صرافی‌ها تعیین کردیم به دلیل این است که می‌خواهیم معاملات ارز به سمت عرضه مثبت باشد.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار کرد: این اقدامات و برنامه‌ها به صورت مستمر ادامه دارد و مذاکراتمان با همه کشورهای طرف تجاری ایران که منابع ارزی در آنجا داریم ادامه پیدا می‌کند و هم‌اکنون روابط خوبی با بانک‌های مرکزی قطر، امارات و عراق داریم.
به بازار آزاد ورود و نرخ سازی می کنیم
پفرزین با اشاره به بیش از ۳۲ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی در ۹ ماهه امسال گفت: در گذشته محدودیت‌هایی برای ارز به دلیل تحریم داشتیم که در حال حاضر منابع ارزی‌مان آزاد شده و مردم می‌توانند نیاز ارزی خود را تامین کنند، اما با وجود این شرایط در یک فضای ذهنی برای کشور محدودیت ایجاد کردند و در فضای مجازی نرخ‌هایی تحت عنوان نرخ بازار آزاد منتشر می‌شود. البته در بازار آزاد هم ورود می‌کنیم و برخلاف گذشته سعی می‌کنیم در این بازار هم نرخ‌سازی کنیم، چراکه هدف ایجاد ثبات ارزی در کشور است.
راه اندازی حواله در کنار بازار مبادله ارز و طلا 
پوی با اشاره به اینکه به عمان هم سفری خواهم داشت، گفت: اگر از روز سه‌شنبه که خرید و فروش ارز توسط صرافی‌ها آغاز می‌شود محدودیتی برای صرافی‌ها به وجود بیاید در بازار متشکل در قالب حراج به آنها ارز می‌فروشیم و به دنبال این هستیم که در بازار آزاد به یک نرخ‌ساز تبدیل شویم. همچنین در بازار مبادله ارز و طلا علاوه بر اسکناس، حواله را هم راه‌اندازی می‌کنیم و در آینده و پس از تامین همه نیازهای ارزی به دنبال استفاده از دیگر ابزارهای لازم و ممکن مانند سوآپ هم خواهیم رفت.
رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: تامین ارز برای کالاهای اساسی، مواد اولیه و ماشین‌آلات در اولویت قرار دارد و از آنجا که تقریبا همه ارز تامین شده متعلق به منابع حاصل از فروش نفت و محصولات پتروشیمی آن را با متوسط قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان برای نیازهای اساسی تامین خواهیم کرد که البته ممکن است برخی از صادرکنندگان دیگر نتوانند ارز خود را با این قیمت عرضه کنند که در این راستا به دنبال راه‌اندازی بازار دومی هستیم تا از طریق مشوق‌ها و یارانه‌های صادراتی بتوانیم به‌گونه‌ای عمل کنیم که صادرکنندگان این دسته از کالاها مانند خشکبار از فروش ارزشان متضرر نشوند.
دلیل تعیین قیمت ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای دلار
فرزین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی را با ارز ۴۲۰۰ تومانی مقایسه می‌کنند، گفت: تفاوت‌هایی بین میانگین ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی اعلام شده با ارز ۴۲۰۰ تومانی وجود دارد. اولا از ابتدا مکلف بودیم که ارز را به نرخ ETS عرضه کنیم که در روزی که این کار را می‌خواستیم انجام بدهیم نرخ ETS معادل ۲۹ هزار تومان بود؛ بنابراین میانگین قیمت ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تفاوت محسوسی با آن نداشت.

وی افزود: از سوی دیگر میانگین قیمت ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان با توجه به تعیین قیمت ۲۳ هزار تومانی دلار در بودجه می‌تواند بودجه دولت را به تعادل برساند، چراکه حتی بیشتر از آن است. البته ممکن است برای تامین نیاز کالاهای اساسی آن را با دو درصد پایین‌تر از این نرخ هم عرضه کنیم. چراکه نمی‌خواهیم کالاهای اساسی مورد نیاز مردم بیشتر از این با افزایش قیمت مواجه شود. اما برای برخی صادرکنندگان که ممکن است برای عرضه ارزشان با این قیمت دچار مشکل شوند با روش‌های جدید بازارسازی آن را جبران می‌کنیم؛ بنابراین متوسط قیمت اعلام شده برای نرخ ارز تعادل را برای دولت، مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان فراهم می‌کند و به همین دلیل می‌تواند قابل اعتماد باشد.
اضافه برداشت بعضی بانک ها زیاد است
رئیس کل بانک مرکزی همچنین درباره اقدامات انجام شده و در دست اجرا برای کنترل نقدینگی و تورم گفت: برای کنترل نقدینگی باید ابتدا ببینیم که منشأ آن چیست و به آن بپردازیم. منشأ نقدینگی در کشور طبق آموزه‌های علم اقتصاد پایه‌های پولی یا ضریب فزاینده آست. بدهی و ناترازی دولت و بانک‌ها و افزایش دارایی خارجی از دیگر عوامل آن است؛ بنابراین همه تلاش ما این است که این سه حوزه را با دولت مدیریت کنیم که اتفاقاً مذاکرات خوبی در این زمینه در لایحه بودجه سال آینده با مجلس، سازمان برنامه و بودجه و دولت داشته‌ایم.
فرزین ادامه داد: اگر دولت نتواند ناترازی‌اش را حل کند دوباره پایه پولی را افزایش می‌دهد. نکته دوم هم ناترازی بانک‌هاست که در این زمینه و پس از مدیریت بازار ارز و حل شدن مشکلات کنونی با بانک‌هایی که ناترازی و اضافه برداشت دارند، گفت‌وگو می‌کنیم و برای آنها برنامه داریم، چراکه این بانک‌ها غالبا دارایی‌های خوبی دارند که می‌توانند با فروش آن ناترازی‌شان را بهبود دهند. همچنین از ابزار سیاست پولی هم استفاده خواهیم کرد.
وی با اشاره به تاثیر ابزار سیاست مالی در کنترل نقدینگی و تورم گفت: ابزار سیاست مالی در اختیار دیگر دستگاه‌ها در واقع کل حاکمیت اقتصادی است که باید به آن ورود کند. یک سیاستی هم که از قبل وجود داشته و آن را ادامه خواهیم داد محدودیت در ترازنامه بانک‌هاست و بسته سیاست پولی را ارائه می‌دهیم و تلاش می‌کنیم در آینده شرایط بهتری را از این نظر داشته باشیم.
اعلام نرخ سودهای بانکی به زودی
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه نرخ سود بانکی افزایش پیدا می‌کند یا خیر؟ گفت: به زودی مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار ابلاغ و اجرایی خواهد شد.
فرزین همچنین درباره ادامه داشتن عرضه سکه در بورس کالا گفت: از زمانی که ربع سکه را در بورس کالا عرضه کردیم نوسانات و حباب قیمتی کاهش پیدا کرد اما با تشدید انتظارات تورمی دوباره بین قیمت بازار آن و با نرخی که آن را عرضه می‌کردیم، فاصله افتاد. در عرضه هفته گذشته قیمت ربع سکه را تا هفت میلیون و ۹۰ هزار تومان کاهش دادیم و نرخ بازار آن که حباب پیدا کرده بود تا هفت میلیون و ۶۰۰ هزار تومان کاهش پیدا کرد؛ بنابراین عرضه ربع سکه در بورس کالا از سه‌شنبه ادامه پیدا خواهد کرد و اگر نیاز باشد سکه تمام بهار آزادی را هم در بورس کالا عرضه می‌کنیم.