دو سناریوی محتمل مذاکرات در وین

کبنا ؛ جواد کریمی قدوسی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره پیشنهاد جدید اتحادیه اروپا برای آغاز دور جدید مذاکرات هسته‌ای اظهارکرد: اتحادیه اروپا در پیشنهاد جدید خود، نسبت به برخی از خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران نرمش نشان داده است و مقداری مواضع خود را تعدیل کرده‌اند. به بیان دیگر در پیشنهاد جدید اروپا، بسیاری از مطالبات و خواسته‌های جمهوری اسلامی محقق شده است، اما هنوز یک الی دو مورد باقی مانده است که عمدتا مربوط به حوزه تحریم‌ها می‌شود.
به گزارش کبنا به نقل از فرارو، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: یکی از موارد اختلافی بین ایران و آمریکا این است که آمریکا می‌گوید در صورت بازگشت تحریم‌ها، سرمایه گذارانی که در ایران هستند، بلافاصله باید به کشورشان برگردند، درحالی که ایران این موضوع را قبول ندارد و در صورت بازگشت تحریم‌ها، غنی سازی باید تا بالای ۶۰ درصد ادامه پیدا کند. همچین سرمایه گذارانی که با ما قرارداد بسته‌اند، باید تا پایان قراردادشان در ایران حضور داشته باشند و تحریم نشوند.
در همین حال نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات احیای توافق هسته‌ای در پیامی خبر داد که برای ازسرگیری این مذاکرات میان ایران و قدرت‌های جهانی راهی وین شده است.
انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین در صفحه توییترش نوشت: در راه وین برای مذاکره درباره اجرایی شدن کامل برجام بر مبنای متن ارائه شده هماهنگ‌کننده مذاکرات [جوزپ بورل]در ۲۰ ژوئیه. از مقامات اتریش کمال قدردانی را دارم.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز از عزیمت هیأت مذاکره‌کننده کشورمان به وین جهت ادامه مذاکرات برای احیای برجام خبر داد. سخنگوی وزارت امور خارجه گفت: «در چارچوب سیاست احیای برجام، هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران به ریاست علی باقری مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران عازم وین خواهد شد.»
برای احیای برجام آمریکا باید تضمین‌های معنادار بدهد
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین الملل با اشاره به اینکه بنده معتقدم مذاکرات هسته‌ای به پیشرفت‌های هسته‌ای ایران گره خورده است، اظهار داشت: با توجه به اینکه ایران به تازگی گازدهی به سانتریفیورژ‌های های IR۶ را آغاز کرده است، این موضوع توان تولید هسته‌ای ایران را نسبت به سقفی که در برجام وجود داشت را چندین برابر کرده است، ایران سیاستش این است که در برابر مواضع و اقدامات سخت آمریکا واکنش تندی از خود نشان دهد و همین افزایش اقدامات هسته‌ای نیز در این راستا بوده است.
وی افزود: اما این گسترش فعالیت‌های هسته‌ای با توجه به تحریم‌ها بسیار پر هزینه است و همین گسترش دستاورد‌های هسته‌ای با هزینه‌های زیادی روبرو بوده، از سوی دیگر اقدامات مقابله‌ای امنیتی و اطلاعاتی در برابر رژیم صهیونیستی نیز هزینه‌ها را دو چندان کرده، بنابراین تا زمانی که آمریکا تضمین‌های معناداری را در رابطه با احیای برجام ندهد، با توجه به تجربه تلخ خروج ترامپ از برجام، توافقی در کار نخواهد بود.
فلاحت‌پیشه گفت: در زمان احیای برجام در سال ۲۰۱۵، ۹۱۵ از ۱.۲۴۸ تحریمی که علیه ایران وجود داشت، رفع شد، اما بعد از خروج آمریکا از برجام، نه تنها این ۹۱۵ ردیف تحریمی بازگشت، بلکه ۷۰۰ کد تحریمی نیز به مجموعه تحریمی علیه ایران اضافه شد، بنابراین این موضوع هزینه زیادی برای ایران به دنبال داشت چرا که بخش اعظمی از سوخت‌های ۲۰ و ۵ درصد خود را از کشور خارج کرد و در مقابل کیک زرد تحویل گرفت، همچنین بسیاری از تاسیسات هسته‌ای کشورمان نیز کنار گذاشته شد، که این موضوع هزینه بسیار زیادی را روی دست کشور گذاشت.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: اگر برجام در دوره اول ریاست جمهوری اوباما به امضا می‌رسید، تا پایان دوره او، قدر مسلم با ریشه دواندن، ترامپ دیگر نمی‌توانست از آن خارج شود، یا اینکه اگر در همان ماه‌های اول ریاست جمهوری بایدن برجام احیا می‌شد، دیگر در سال ۲۰۲۴ رئیس جمهوری بعدی آمریکا به راحتی نمی‌توانست از آن خارج شود، البته باید به این نکته اشاره کرد که بایدن با ادامه فشار حداکثری ترامپ، راه را برای احیای برجام بست.
وی ادامه داد: در چنین شرایطی فرصت احیای برجام را نباید به آینده تحولات موکول کنیم، زیرا در سه ماه آینده انتخابات کنگره برگزار می‌شود و ممکن با روی کار آمدن جمهوری خواهان ۵ فرمان اجرایی رئیس جمهور که در اختیار بایدن است کند شود، همچنین در سراشیبی دوران بایدن نیز قرار خواهیم گرفت، بنابراین در این شرایط آمریکا باید یک تضمین معنادار بدهد که ایران بتواند از ۷۰ میلیارد یورو قرارداد‌های اقتصادی و تجاری که در زمان احیای برجام با اروپایی‌ها بست استفاده کند و هرگونه تغییر داخلی آمریکا نتواند آسیبی به این تواقق نامه‌ها بزند، از سوی دیگر ما ۴۰ میلیارد دلار قرارداد با چین داریم و سایر قرارداد‌ها که آمریکا در مورد اجرای کامل آن‌ها باید تضمین بدهد، البته بایدن از چنین توانایی برخوردار است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم با اشاره اینکه اگر آمریکا تضمین لازم را برای برخورداری ایران از مواهب اقتصادی برجام را ندهد، آن زمان تنها یک پلن بی نفت در برابر نظارت‌های هسته‌ای باقی می‌ماند، بیان داشت: بر این اساس ایران پیشرفت‌های هسته‌ای خود را متوقف نخواهد کرد، بلکه تنها آن‌ها نظارت پذیر خواهند شد و آژانس نیز اقدامات نظارتی خود را انجام می‌دهد، در مقابل نیز تحریم‌های فروش نفت ایران برداشته خواهد شد و ایران می‌تواند در بازار نفت حضور پیدا کند که این موضوع می‌تواند از لحاظ اقتصادی برای اروپایی‌ها بسیار مهم و حائز اهمیت باشد، این پلن بی است که در صورت عدم تضمین‌های آمریکا می‌تواند اجرا شود.
فلاحت پیشه تصریح کرد: دو طرف برای رسیدن به توافق باید سیاست همه یا هیچ را کنار بگذارند، تا تفاهم حاصل شود، در این صورت فضا برای ادامه برقراری دیپلماسی هسته‌ای باقی مهیا خواهد شد و در صورت اجرای پلن بی نیز دو طرف می‌توانند درباره سازوکار‌های گفتگو بر سر باقی مسائل نیز اقدامات لازم را انجام دهند.