پروژه خواف-هرات

کبنا ؛«اسلامی وزیر راه و شهرسازی (۱۹ ٫ ۹ ٫ ۱۳۹۹): اجرای طرح خواف-هرات در اجلاس کمک به افغانستان در سال ۸۵ بین روسای جمهور دو کشور امضا و عملیات اجرایی این پروژه از سال ۸۶ آغاز شد. در بازه زمانی ۶- ۷ ساله به دلیل مسائل امنیتی و شرایطی که در منطقه پیش آمد، این پروژه با وقفه مواجه شد اما طی ۲ سال گذشته این پروژه توسط قرارگاه خاتم الانبیا تکمیل و افتتاح شد».
یکی از ویژگی‌های کاندیدای مطلوبِ ریاست جمهوری، «نوع نگاه» به ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل همسایگان کشورمان است. باید پذیرفت بدون روابط امن و باثبات با همسایگان نمی‌توان به توسعه اقتصادی بلندمدت دست یافت. رسیدن به ثبات اقتصادی درازمدت که پایه ثبات سیاسی-امنیتی داخلی است به تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی‌های داخلی وابسته است.
جمهوری اسلامی ایران پانزده کشور همسایه با حدود ۶۰۰ میلیون جمعیت دارد که در این کشورها دو هزار میلیارد دلار تجارت صورت می‌گیرد.
سهم صادرات ما تنها ۳۶ میلیارد دلار یعنی کمتر از ۲ درصد است. اگر کشورمان تنها ۵ درصد از صادرات همسایگانش را تامین کند، می‌توان حداقل ۵.۷ میلیون شغل ایجاد کرد.
یکی از مهمترین پروژه‌های ایران با همسایگانش، خط راه‌آهن خواف–هرات است؛ پروژه‌ای که از سال ۱۳۸۶ کلید خورد و قرار بود ۳ ساله و سال ۱۳۸۹ افتتاح شود. اما به دلیل  کمبود منابع مالی و فنی کشورمان به دلیل تحریم‌های ظالمانه ایالات متحده امریکا و وجود مشکلات امنیتى در افغانستان این پروژه مدت ۱۰ سال به تعویق افتاد.
این پروژه مهم و استراتژیک توسط قرارگاه خاتم الانبیا در دوره ریاست دکتر سعید محمد به عنوان «بازوی سازندگی دولت » تکمیل و تحویل دولت داده شد.
از مهمترین مزیت‌های این پروژه که منجر به توسعه اقتصادی کشورمان خواهد شد، می‌توان  به موارد ذیل اشاره کرد:
۱-راه‌آهن خواف–هرات در مجموع ۲۲۵ کیلومتر طول دارد که عملیات اجرایی آن در ۴ قطعه طراحی شده بود. اجرای قطعات یک، دو و سه این راه‌آهن به طول ۱۴۰ کیلومتر، یک‌هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه داشته است.
۲-به ثمر رسیدن این پروژه شروعی برای تشکیل یک کریدور بین‌المللی است که صرفا اتصال کشور ایران و افغانستان نیست، اگرچه در روابط دو کشور بسیار مهم و تاثیرگذار است اما قدم اول برای احداث یک کریدور شرقی- غربی که شامل چند کشور منطقه‌ای و در نهایت منجر به افزایش صادرات کشورمان می‌شود. این مسیر به ازبکستان و بعد به چین متصل می‌شود.
۳-راه آهن خواف–هرات قابلیت حمل و نقل یک میلیون مسافر و ۶ میلیون تن کالا را در سال داراست و با افتتاح آن روابط تجاری میان ایران و افغانستان گسترش یافت.
۴-کاهش هزینه‌های حمل و نقل کالاهای تجارتی تا ۵۰ درصد و رشد تبادلات تجاری میان دو کشور همسایه.
در پایان باید اشاره کرد با توجه به شرایط تحریمی که کشورمان در آن قرار دارد یکی از راه‌های ارتباطی ما با کشورهای همسایه، تقویت و تحکیم مناسبات اقتصادی است و کسی این نوع «نگاه» را درک می‌کند که به امور منطقه‌ای و بین‌الملل مسلط باشد.
در واقع خیلی از پروژه‌ها بیش از این‌که صرفا ترابری- عمرانی باشند، پروژه‌های راهبردی-اقتصادی هستند که در نهایت به ایجاد امنیت پایدار اقتصادی در کشور کمک می‌کنند و در نهایت همت به افتتاح این پروژه فراملی، ناشی از نوع نگاه اقتصادی بلندمدت دکتر «محمد» به سیاست خارجی است.

==============
مهرشاد غفاری‌زاده
دانشجوی دکتری روابط‌بین الملل دانشگاه اصفهان