ابهام در ساز و کار اجماع اصلاح طلبان

کبنا ؛این روز‌ها اصلاح‌طلبان درگیر سازوکار نهاد اجماع ساز خود هستند و گفت‌وگو‌ها برای رسیدن به یک راهکار وحدت‌بخش ادامه دارد. در این بین، گمانه‌زنی‌ها درباره حضور شخصیت‌های متعددی در انتخابات ۱۴۰۰ نیز قوت گرفته است. از احتمال نامزدی محمدجواد ظریف و اسحاق جهانگیری از اعضای دولت تا علی لاریجانی، محسن هاشمی و محمدرضا عارف.
به گزارش کبنا، فرارو نوشت، در این بین برخی از اصلاح‌طلبان صحبت درباره تعدد نامزد‌های اصلاحات و برتری‌های یک طیف یا یک نامزد اصلاح‌طلب را در این شرایط که تلاش برای اجماع بین طیف‌های اصلاحات همچنان ادامه دارد؛ تفرقه افکن می‌دانند و می‌گویند فعلا باید سکوت کرد.
از سویی نیز با آن‌که اغلب اصلاح‌طلبان اعلام کردند نامزد اصلاحات در این دوره قطعا یک اصلاح‌طلب خواهد بود، اما اصولگرایان، اظهار می‌کنند اصلاح‌طلبان روی نامزدی علی لاریجانی به اجماع رسیدند. چنانچه کامران غضنفری در گفت‌وگویی با فرارو دراین‌باره می‌گوید: امید اصلاح‌طلبان، آقای علی لاریجانی است. همه امکانات دولت و طیف اصلاح‌طلب که در انتخابات ۹۲ و ۹۶ پشت سر روحانی بسیج شده بود در انتخابات ۱۴۰۰ پشت سر لاریجانی جمع می‌شود. آقای لاریجانی هم گویا خیلی به پیروزی خود امیدوار است. چون افراد دیگری که در جریان اصلاح‌طلبی به عنوان نامزد مطرح هستند یا به دلیل عملکرد و سوابق‌شان امکان تایید صلاحیت‌شان بسیار ضعیف است یا این‌که پایگاه مردمی ندارند.اما اصلاح‌طلبان نظر دیگری دارند.
راهبرد اصلی اصلاحات رسیدن به یک چهره واحد است
احمد مازنی نماینده مجلس دهم و فعال سیاسی اصلاح‌طلب در این باره به فرارو گفت: هنوز در میان اصلاح‌طلبان، روی نامزد‌ها بحث جدی صورت نگرفته است. اولویت اصلی اصلاحات در این مقطع، سازمان‌دهی نهاد اجماع ساز است. ولی گمانه‌هایی برای حضور آقایان دکتر عارف، جهانگیری، دکتر رهامی، محسن هاشمی و محمد صدر برای نامزدی در انتخابات مطرح است.
 
وی افزود: از راهبرد‌های اصلی اصلاح‌طلبان، رسیدن به یک چهره واحد است. طیف گسترده جریان اصلاحات ممکن است مواضع مختلفی درباره ویژگی نامزد‌های مشترک داشته باشند، اما روی اصل مشارکت فعال و حداکثری اجماع دارند و در صورت حضور گسترده روی نامزد مشترک هم تاکید می‌کنند. اما هنوز به نتیجه خاصی نرسیدند.
او درباره احتمال نامزدی لاریجانی در جبهه اصلاحات بیان کرد: آقای لاریجانی، فردی تاثیرگذار در کشور ما و یک اصولگرای معتدل است که خود را به‌عنوان اصلاح‌طلب نمی‌شناسد. در سال ۹۲، اصلاح‌طلبان برای عبور از شرایط سخت کشور با جمعی از اصولگرایان معتدل، ائتلاف کردند. خود آقای حسن روحانی هم در جبهه اصولگرا تعریف می‌شوند، اما مورد حمایت اصلاح‌طلبان در سال ۹۲ و ۹۶ قرار گرفتند. ولی نسلی در جامعه که خیلی شناخت از جناح‌های سیاسی ندارد این دوستان را جزو اصلاح‌طلبان تعریف می‌کند. اصلاح‌طلبان با توجه به تجربه ائتلاف سال ۹۲ و ۹۶ تصمیم دارند کاندیدای اصلاح‌طلب معرفی کنند. هرچند اگر به آن سال‌ها برگردند طبق شرایط حاکم بر جامعه و شعار‌های آقای روحانی بازهم همان تصمیم را خواهند گرفت.
مازنی درباره این‌که در میان چهره‌های مطرح کدامیک شانس بیشتری برای نامزدی و پیروزی دارد گفت: هرکدام از این شخصیت‌ها باید از نظر تایید صلاحیت، مقبولیت در افکار عمومی، تجربه عملکرد گذشته و توانایی هم‌افزایی با سایر قوا و ارکان نظام برای حل مشکلات کشور مورد بحث قرار بگیرند، اما این اتفاق نیفتاده است. شاید هم چهره‌های دیگری در این فاصله مطرح شوند.
  
او خاطرنشان کرد: زمزمه حضور و مشارکت زنان در این دوره از انتخابات مطرح است، اما این‌که جبهه اصلاحات، کاندیدای واحد زن معرفی کند هنوز در این باره مثل نامزد مرد، صحبتی نشده است. اما این مطالبه در جامعه وجود دارد و به دلیل این‌که تفسیر رجل سیاسی و مذهبی در دست شورای نگهبان است توپ در زمین شورای نگهبان است.
وی همچنین با اشاره به ایجاد نهاد اجماع‌ساز عنوان کرد: نهاد اجماع ساز اصلاحات در دهه نود شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان بود. در این مرحله گفتگو‌هایی با محوریت مجمع روحانیون مبارز به خصوص آقای خاتمی انجام شد که در نتیجه آن، شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب به اضافه چهره‌های ملی و مطرح جریان اصلاحات به‌عنوان نهاد اجماع ساز تشکیل شد. ممکن است در دی ماه درباره این نهاد به جمع‌بندی برسند و سپس با تایید مجمع روحانیون مبارز و شخص آقای خاتمی، درباره مصادیق وارد بحث شوند.
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب مطرح کرد: از محور‌های مهم دیگر اصلاح‌طلبان، اقناع افکار عمومی برای حضور در انتخابات است. مردم بعد از حضور فعال در چند انتخابات و ناکامی‌های پیش آمده از انتخابات دلسرد شدند. پدیده کرونا هم مشارکت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با توجه به این شرایط، چه در جبهه اصلاحات و چه در جبهه اصولگرایی نحوه آشتی مردم با صندوق رای، مسئله است. در جبهه اصلاحات بحث در این باره ادامه دارد و به صورت مشخص درباره شعار انتخاباتی هنوز به جمع‌بندی نرسیدند، ولی احزاب و شخصیت‌های اصلاح‌طلب در جلساتی با موضوع آسیب‌شناسی وضع موجود، پیشنهاد‌هایی برای وضع مطلوب داشتند که جمع‌بندی شده و پس از تشکیل نهاد اجماع‌ساز یکی از دستور کار‌های این نهاد این است که اصلاح‌طلبان با چه ادبیات و گفتمانی وارد عرصه انتخابات شوند.
  
غیر از آقای عارف هنوز گزینه جدی در اصلاحات مطرح نیست
غلامرضا ظریفیان دیگر فعال سیاسی اصلاح‌طلب نیز  گفت: شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب، هنوز روی مصادیق کاندیدا‌ها وارد بحث نشده است. فقط اصولی را از سیاست‌های خودش استخراج کرده است مثل این‌که نامزد ما باید اصلاح‌طلب واقعی باشد. ولی گمانه‌هایی درباره ورود آقای دکتر عارف وجود دارد و ایشان، تصمیم دارد که وارد عرصه انتخابات بشود. غیر از آقای عارف هنوز اصلاح‌طلبان درباره کسی وارد گفتگو نشده‌اند.
وی یکی از دلایل این موضوع را این دانست که با توجه به پیچیدگی شرایط کنونی، خیلی از اصلاح‌طلبانی که حتی مورد توجه هستند اساساً تمایلی برای حضور در این عرصه را ندارند. یعنی انتخاب اصلاح‌طلبان کافی نیست و باید خود افراد هم تمایل داشته باشند. از منظر ظریفیان، اصلاح‌طلبان در انتخابات با شرایط پیچیده‌تری روبه‌رو هستند، اما در مورد اصولگرا‌ها اینطور نیست.
 
وی اضافه کرد: در میان اصولگرایان، کسانی هستند که به صورت غیررسمی اعلام حضور کردند آقایان دهقان، قالیباف، رئیسی، ضرغامی، رضایی و نیکزاد. گمانه‌های جدی‌تری درباره مصادیق در اصولگرایان وجود دارد و احتمال می‌دهند که این افراد بیایند، ولی در جبهه اصلاحات مثلا آقای محسن هاشمی، خودش اعلام نکرده می‌آید، اما برخی پیش‌بینی می‌کنند که کاندیدای کارگزاران آقای هاشمی باشد. ولی هنوز حزب کارگزاران در این باره تصمیمی نگرفته است. شاید هم احزاب اصلاح‌طلب منتظرند ببینند آیا می‌توانند با سازوکار اجماع‌ساز به اجماعی درباره کاندیدای واحد برسند یا نه؛ بنابراین هنوز کسی اعلام حضور جدی نکرده است. نه آقای رهامی، نه آقای صدر، حتی خود آقای هاشمی هم در این‌باره اظهار نظر نکردند. درباره آقای هاشمی بیان عکسش را داریم که ممکن است نیاید، ولی اظهار نظری مبنی بر آمدنش نداریم. حتی آقای عارف هم اعلام حضور نکردند، ولی به نظر می‌رسد که آمادگی‌شان از دیگران بیشتر است. درباره نامزدی زنان هم به نظر می‌رسد در صورت اعلام آمادگی برخی زنان، به صورت سمبلیک هم شده یک نامزد خانم از سوی اصلاحات معرفی شود.
  
این اصلاح‌طلب تشریح کرد: برخی از این افراد خودشان مایل به نامزد شدن نیستند. برخی هم ممکن است منتظر باشند ببینند اجماع اصلاح‌طلبان بر چه کسی قرار می‌گیرد. شرایط اصلاح‌طلبان سخت است. ممکن است شورای نگهبان خیلی از کاندیداهای‌شان را تایید صلاحیت نکند. از سویی هم فضای مناسبی برای تبلیغات ندارند. بنابر این شرایط اصلاح‌طلبان، ایجاب می‌کند که برای موفقیت در صحنه انتخابات، حتماً با یک کاندیدای قوی حضور پیدا کنند. آن کاندیدای قوی هم در نهایت باید معاونانش و ساز و کارش را تعیین کند. اگر اصلاح‌طلبان به سمت تعدد کاندیدا‌ها بروند قطعاً با عدم موفقیت روبرو می‌شوند، اما اصولگرا‌ها به دلیل حمایت‌های خیلی جدی پنهان و آشکاری که می‌شوند ممکن است با تصور این‌که آینده ریاست جمهوری مال آن‌هاست با تعداد قابل‌توجهی نامزد در انتخابات، حضور پیدا کنند و در آخر هم به اجماع برسند یا نرسند.
   
ظریفیان درباره احتمال شانس عارف در انتخابات ۱۴۰۰ گفت: در فضای کنونی، آقای عارف این شانس را ندارد، اما گفتمان انتخابات در یک‌ماهه معطوف به انتخابات شکل می‌گیرد. مثلاً وقتی آقای روحانی ثبت‌نام کرد کسی تصور نمی‌کرد آقای روحانی اقبال اجتماعی داشته باشد، اما اتفاقاتی افتاد. آقای هاشمی رد صلاحیت شد و از آقای روحانی حمایت کرد. باید دید چه فضایی در آن شرایط وجود دارد. در شرایط کنونی، فضای انتخابات به شدت سرد است و مساله مردم، انتخابات نیست باید دید که آیا مردم در این مدت، امید جدی به آینده پیدا می‌کنند؟ اتفاقی در برجام یا حل مسئله کرونا یا حداقل معیشت مردم می‌افتد. این‌ها عواملی است که می‌تواند انگیزه بیشتری برای جامعه ایجاد بکند. در آن شرایط، باید دید اجماع اصلاح‌طلبان روی چه کسی است.
 
او افزود: از الان نمی‌شود قضاوتی درمورد این کرد که نامزد واحد اصلاح‌طلبان چه کسی است. در شرایط کنونی هیچکدام از بزرگوارانی که نام‌شان مطرح است از آقایان عارف، هاشمی و دیگران موقعیتی ندارند. ولی در شرایط بعدی باید دید که مردم چه تصمیمی می‌گیرند آیا احساس می‌کنند اگر کسی را انتخاب نکنند کسی می‌آید که شرایطشان را بدتر می‌کند؟ آن موقع واکنش مردم فرق می‌کند. تجربه نشان داده مردم هوشمندانه رفتار می‌کنند. باید به زمان انتخابات نزدیک شد تا بعد توانست قضاوت نزدیکی به واقعیت داشت.
وی درباره شعار‌های اساسی اصلاح‌طلبان در این دوره نیز خاطرنشان کرد: اصلاح‌طلبان به سمت شعار‌های اصلاحات جامعه محور می‌روند. بحث آزادی برای اصلاحات، خیلی مهم است، اما با توجه به واقعیت‌ها و نیاز‌های جدی جامعه در کنار آزادی، مقوله عدالت هم برایشان خیلی پررنگ‌تر خواهد شد؛ بنابراین شعارشان ترکیبی از آزادی و عدالت خواهد بود. البته عدالت به معنای عام، مد نظرشان است. آن‌ها شعار اقتصادی هم خواهند داشت. اصلاح‌طلبان در طول حیات‌شان همواره دغدغه مسئله مردم و مردم‌سالاری واقعی را داشتند. امروز هم عموم پیمایش‌ها نشان می‌دهد که مهم‌ترین دغدغه مردم معیشت‌شان است؛ بنابراین اصلاح‌طلبان نمی‌توانند نسبت به این مسئله مهم بی‌توجه باشند.