آنان که می‌آیند، آنان که نمی‌آیند!

کبنا ؛این روز‌ها در میان اخبار‌های بد مربوط به تورم، گرانی کمرشکن، تحریم و کرونا، بازار گمانه زنی درباره آمدن یا نیامدن‌های شخصیت‌ها در انتخابات ۱۴۰۰ داغ است. در این میان اصلاح‌طلبان که از اسفند ۹۸ تاکنون خبری از فعالیت‌های جمعی و شورای سیاستگذاری‌شان نیست هر کدام در پی نامزد‌های حزبی خود هستند هر چند به گفته مرعشی شاید در اواخر آبان ماه خبر‌هایی از تشکیل یک نهاد هماهنگ کننده جدید بشود.
به گزارش فرارو، اصلاح‌طلبان که همچنان موانع جدی، چون ردصلاحیت و مشارکت مردمی را در پیش رو دارند بی‌آن‌که توانسته باشند فکری برای آشتی بدنه اجتماعی خود کنند و مسئله بغرنج مشارکت مردمی را حل کنند در پی شناسایی نامزد‌های بالقوه انتخابات ۱۴۰۰ برآمدند شاید که به نظرشان راه حل مشارکت مردم در انتخاب گزینه اصلاح‌طلب واقعی و دوری از نامزد اجاره‌ای باشد. حتی حزب کارگزاران سازندگی که تا پیش از حامیان نامزد ائتلافی و اجاره‌ای بود حالا حرف دیگری دارد.
چنانچه حسین مرعشی سخنگوی این حزب در گفتگو با روزنامه «شرق» اعلام کرده است: «قطعا معرفی و حمایت از یک نامزد اصلاح‌طلب اولویت ماست... کارگزاران اکنون چهار نامزد حزبی دارد و نیازی ندارد از آقای لاریجانی حمایت کند... حزب کارگزاران که بیشترین ظرفیت را برای معرفی نامزد دارد، حتما از یک نامزد غیرحزبی و حتی غیرجبهه‌ای حمایت نمی‌کند».
از سویی نیز در شرایطی که شورای سیاستگذاری اصلاح‌طلبان با استعفای رئیس و نایب رئیس و ماه‌ها تعلیق مواجه است و تنها در حرف صحبت از بازسازی و انتخاب اعضای جدید آن است و شورای هماهنگی جبهه اصلاح‌طلبان هم همچون گذشته بی‌اثر و خنثی است به نظر می‌رسد جریان اصلاحات مشی انتخاباتی اسفند ۹۸ را یعنی معرفی کاندیدای حزبی را در پیش گرفته است؛ بنابراین باید سراغ آمدنی‌های اصلاحات را سوای برخی اظهارنظرات شخصیت‌های اصلاح‌طلب مبنی بر آمدن یا نیامدن از احزاب اصلاح‌طلب گرفت. چرا که شاید تصمیم جمعی این احزاب بتواند تصمیم شخصی برخی گزینه‌ها را برای آمدن یا نیامدن تغییر دهد.

آمدنی‌های کارگزاران سازندگی
به تازگی حزب کارگزاران سازندگی از شش نامزد حزبی خود رونمایی کرده و اسامی آن‌ها را اعلام کرده است. مرعشی در این باره به خبرآنلاین گفته است: «کاندیدا‌های حزبی ما مشخص هستند؛ آقای جهانگیری، آقای محسن هاشمی، آقای همتی، آقای ملک‌زاده، آقای هاشمی‌طبا، آقای کرباسچی و... مطرح هستند.»
هر چند مرعشی گفته است که هنوز خود این شخصیت‌ها کاندیداتوری را نپذیرفته‌اند. چنانچه محسن هاشمی پیشتر در ۱۵ مهرماه در گفتگویی رادیویی در پاسخ به این سوال که آیا در انتخابات ۱۴۰۰ کاندیدا می‌شود، گفته بود: علاقه‌ای به این کار ندارم. با وضعیتی که الان هست فکر نمی‌کنم هیچ عاقلی کاندیدا شود. شرایط کشور بسیار سخت است و کسی که خود را کاندیدا می‌کند به قول غربی‌ها باید «سوپرمن» باشد. او حتی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است شما تحت تاثیر فشار‌های طرفداران درانتخابات حضور پیدا کنید؟ افزوده بود: امیدوارم که بنده گول نخورم و نیایم.



با این حال همچنان از هاشمی در کنار جهانگیری از نامزد‌های جدی کارگزاران سازندگی یاد می‌شود. هر چند پس از اظهارنظر هاشمی برخی از افزایش احتمال نامزدی جهانگیری از سوی کارگزاران سازندگی یاد کردند، اما قدرت‌الله علیخانی از چهره‌های نزدیک به اسحاق جهانگیری در گفتگوی تلفنی با انتخاب از دیدار اخیر خود با جهانگیری گفته و افزوده است «استنباط من این است که آقای جهانگیری برنامه‌ای برای حضور در انتخابات ۱۴۰۰ ندارند.» آنچه می‌تواند امکان نامزدی هاشمی و جهانگیری را تاحدودی برابر کند.
در مجموع به نظر می‌رسد هاشمی و جهانگیری لااقل از سوی حزب کارگزاران سازندگی نامزد‌های بالقوه جدی محسوب می‌شوند و ممکن است نتیجه گفتگو‌ها و رایزنی‌ها هاشمی وجهانگیری را به آمدن ترغیب کند. بالاخره هنوز تا انتخابات زمان مانده و تا آخرین لحظه‌ها امکان تصمیمات جدید هست.

فهرست احتمالی نامزد‌های اتحاد ملت
جدا از اعلام موضع رسمی حزب کارگزاران سازندگی حزب اتحاد ملت نیز در حال بررسی نامزد‌های بالقوه خود است. هر چند این حزب تاکنون موضع رسمی در این باره اختیار نکرده است، اما مدتی پیش از این عبدالله ناصری، عضو شورای مشورتی خاتمی از محمدرضا خاتمی، محسن صفایی‌فراهانی و مصطفی معین به عنوان گزینه‌های اصلاح‌طلبان- مشخصا اصلاح‌طلبان نزدیک به شورای مشورتی و اتحاد- نام برد. ادعایی که تاکنون از سوی هیچ یک از آن‌ها رد یا تایید نشده است.
چندی پیش هم اعتماد در گزارشی از گزینه‌های دیگر حزب اتحاد ملت پرده برداشت که در این حزب مورد بررسی قرار گرفته و در صف کاندیدا‌ها قرار دارند. محمدرضا ظفرقندی، جراح، رییس سازمان نظام پزشکی همچنین عضو انجمن اسلامی پزشکان که اصلاح‌طلب حامی خاتمی و در انتخابات سال ۸۴ طرفدار معین بود یکی از این گزینه‌ها بود.
ظفرقندی که از حامیان میرحسین موسوی در جریان انتخابات سال ۸۸ و روحانی در سال ۹۲ بود در شرایط کنونی با توجه به شیوع کرونا و بحران سلامت فرصت بیشتری برای حضور در رسانه‌ها پیدا کرده است که گزینه طیفی از اتحادی‌ها بودن در این حضور پررنگ بی‌تاثیر نیست.
افزون بر او، از محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، دیپلمات اصلاح‌طلب و از مشاوران سیدمحمد خاتمی و از موسسان حزب مشارکت به عنوان گزینه دیگر حزب اتحاد ملت یاد می‌شود. عباس آخوندی وزیر مسکن سابق هم دیگر گزینه‌ای است که تعدادی از اتحادی‌ها او را مناسب انتخابات می‌دانند.
اما در میان نام‌های فوق، صفایی‌فراهانی و مصطفی معین تمایلی به حضور در کارزار انتخابات ندارند. آخوندی، اما برای کاندیداتوری آماده است. او در گفت‌وگویی که ۲۲ مرداد با خبرآنلاین انجام داده، تلویحا اعلام کرده که خود را برای نامزدی آماده می‌کند. آخوندی با بیان اینکه هیچ‌کدام از کاندیدا‌هایی که اسمشان برای ریاست‌جمهوری مطرح است چنگی به دل نمی‌زنند، از ایده انتخاباتی خود تحت عنوان «ایده‌ی ایران» سخن گفته است: «با این ایده در ایران، یک گفتمان جدید می‌تواند شکل بگیرد. این ایده عناصر اقتصادی و سیاسی و امنیتی هم دارد. ایده ایران، فراتر از دولت رفاه است. از نظر من ایده ایران ایده‌ای است که بنیان‌های معرفتی دارد و هم تجربه تاریخی در ایجاد نظم اجتماعی اعم از نظم سیاسی و امنیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حتی دفاعی.»
اما مسئله اینجاست که آخوندی گزینه اقلیتی از اتحاد ملت است. صدر و ظفرقندی هم برای افکار عمومی شناخته شده یا تاثیرگذار نیستند و آن‌ها نیز وضعیت بهتری از آخوندی ندارند. تنها گزینه جدی اتحاد ملت که به نظر می‌رسد می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد محمدرضا خاتمی است که اکثریت با حضور او موافق هستند. او برادر سیدمحمد خاتمی و یک اصلاح‌طلب تمام‌عیار است؛ زمانی نایب‌رییس مجلس ششم و دبیرکلی جبهه مشارکت بود؛ بنابراین یکی از آمدنی‌های جدی حزب اتحاد در غیاب معین و صفایی فرا‌هایی شاید او باشد. هر چند امکان تغییر همچنان وجود دارد.

رونمایی ندای ایرانیان از نامزد حزبی
علاوه بر کارگزاران سازندگی و اتحاد ملت، حزب ندای ایرانیان نیز در پی معرفی نامزد اختصاصی خود است. چنانچه عیسی چمبر، عضو شورای مرکزی و معاون اجرائی این حزب در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان به صورت رسمی اعلام کرده است که «حزب ما برای انتخابات ریاست‌جمهوری امسال کماکان جلسات مختلفی را برگزار می‌کند و بیشتر هم به دنبال داشتن نامزد اختصاصی هستیم». او حتی از صادق خرازی به‌عنوان نامزد حزب ندای ایرانیان یاد کرده است: «گزینه اصلی ما برای انتخابات ریاست‌جمهوری، آقای صادق خرازی، دبیرکل حزب ندای ایرانیان است، اما خودشان برای ورود قطعی به میدان انتخابات هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌اند».

شخصیت‌ها در سودای ریاست‌جمهوری
علاوه بر گزینه‌های فوق که از سوی احزاب اصلاح‌طلب معرفی شدند برخی شخصیت‌ها نیز خود از امکان نامزدی در انتخابات سخن گفتند. محمدرضا عارف از جمله این افراد است که پس از پایان دوره حضورش در مجلس و بی تمایلی به حضور دوباره در انتخابات مجلس خبر کاندیداتوری‌اش برای ریاست‌جمهوری شنیده شد. او به تازگی هم گفته «اگر لازم باشد راحت به میدان می‌آیم.»
فهرست آمدنی‌های اصلاح‌طلبان در زمان باقی مانده تا انتخابات می‌تواند کوچکتر یا بزرگتر از این شود و این به امکان ائتلاف درونی اصلاح‌طلبان و تأکید بر اجماع درونی آن‌ها بر یک نامزد بستگی دارد. آنچه تاکنون این جریان چندان رغبتی به آن نشان نداده است. هر چند به گفته مرعشی باید تا اواخر آبان ماه صبر کرد شاید اصلاح‌طلبان کمی جدی‌تر به انتخابات ۱۴۰۰ بیندیشند.



چه کسانی نمی‌آیند؟
در میان گمانه‌هایی که برای آمدن یا نیامدن شخصیت‌ها مطرح شده است سید حسن خمینی یکی از همیشگی‌ترین گزینه‌هاست که نامش در هر انتخابات بر زبان‌ها می‌افتد. اما او فقط در انتخابات خبرگان دوره پیش ثبت نام کرد که آن هم ردصلاحیت شد.
حالا دوباره در آستانه انتخابات ۱۴۰۰ از او به عنوان یکی از کاندیدا‌های اصلاح‌طلب یاد می‌شود، ولی فرزندش سید احمد خمینی در اظهاراتی درباره حضور یا عدم حضور پدرش در انتخابات گفت «در دورانی که گمانه‌زنی‌ها درباره کاندیدا‌های احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ بالا گرفته، بالاخره اسم ایشان هم در برخی رسانه‌ها از سوی برخی چهره‌ها مطرح شده است. اولین‌بار سال ۹۸ بود که یک نفر مصاحبه کرده بود و گفته بود پدرم بنای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ را دارد. این روز‌ها خیلی شایعات داغ است و اسم ایشان در محافل شنیده می‌شود که قرار است در انتخابات کاندیدا شوند. شنیده‌ام که برخی بزرگان و دوستان پیشنهاد کاندیداتوری در این انتخابات را به ایشان داده‌اند، اما مشورت در جایی لازم است که تردید و شکی برای انجام یک عمل وجود داشته باشد. درحالی که من هیچ اراده‌ای در شخص پدرم برای کاندیداتوری در انتخابات نمی‌بینم که بخواهد منتهی به شک و تردید شود و حال بخواهند با مشورت گرفتن از دیگران به یک جمع‌بندی نهایی برسند.»
وی همچنین افزود: امروز هم برخی فکر می‌کنند اینکه می‌گوییم حاج آقا کاندیدا نمی‌شوند، مصلحتی و شایعه است؛ ولی واقعا بنا ندارند و به هر کسی هم که آمدند و پیشنهاد دادند، گفته‌اند که بنا برای کاندیداتوری ندارند.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز تاکنون چندین بار به صراحت گفته است که قصد نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری را ندارد. جز او از سیدمحمد خاتمی نیز به عنوان یکی از گزینه‌های اصلاح‌طلبان یاد شده اما به نظر نمی‌رسد خاتمی قصدی برای نامزدی در انتخابات داشته باشد حتی گویا او بنا ندارد اين بار شخصا و به ‌صورت مستقيم به مقوله انتخابات وارد شود و تکرار می‌کنمش را تکرار کند چرا که به گفته خاتمی دیگر هیچ تاثیری ندارد.
علاوه بر آنها، از رضا اردکانیان وزیر نیرو نیز به عنوان گزینه دیگر اصلاح‌طلبان یاد شده است، اما او در این باره گفته است: من نه تنها تصمیم ندارم که کاندیدا بشوم، بلکه تصمیم دارم که کاندیدا نشوم. او همچنین برخی اظهارنظرات درباره احتمال نامزدی خود را به منزله ابراز رضایت نسبی از کار وزارت نیرو دانسته است.
بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت دیگر شخصیتی است که گمانه‌هایی درباره نامزدی او در انتخابات ۱۴۰۰ مطرح بود، اما او در گفتگو با خبرنگاران در این باره گفت: بازنشستگی سیاسی معنا ندارد، اما با اتمام این دوره خود، هرگز وارد کار دولتی نخواهم شد. سخنی که اینگونه تلقی شد که او قصد نامزدی در انتخابات پیش رو را ندارد.
دیگر چهره‌ای که چندی پیش از احتمال نامزدی‌اش در انتخابات سخن می‌رفت عبدالله نوری بود. ولی عبدالله مومنی از نزدیکان نوری در مورد احتمال کاندیدا شدن نوری در انتخابات ۱۴۰۰، به انصاف نیوز گفته است: «من سخنگوی ایشان نیستم، ولی خیلی بعید می‌دانم کاندیدا باشند. در شرایطی که کشور در وضعیت باثبات‌تری بود، شرایط حضور در انتخابات ریاست جمهوری برای ایشان فراهم بود و حضور ایشان می‌توانست با مقبولیت اجتماعی همراه باشد. ایشان حتی در آن زمان هم به کسانی که درخواست کاندیدا شدن‌شان را داشتند دست رد دادند. الان که دیگر خیلی بعید می‌دانم. چون مگر اصلا عرصه‌ی انتخابی وجود دارد که کسی بخواهد کاندیدا شود؟ یا مگر مردم اساسا چنین خواسته‌ای از اصلاح‌طلب‌ها دارند که نماینده‌ای در انتخابات ریاست جمهوری داشته باشند که چنین احساس تکلیفی شود؟»
او در پاسخ به این سوال که آیا این صحبت‌ها حدس خودتان است یا از خود ایشان هم چیزی شنیده‌اید، گفت: «من چیزی از ایشان نشنیدم؛، ولی براساس ارتباطاتی که با ایشان داریم، می‌دانم تصمیمات ایشان خیلی عقلانی‌تر از این است که بخواهد وارد عرصه‌ای شود که در آن مردم غایب بازی هستند.»
عبدالله مومنی در اظهاراتش به خواست و غیبت مردم اشاره می‌کند؛ مردمی که حلقه مفقوده انتخابات ۱۴۰۰ هستند. او درست می‌گوید پرسش اساسی انتخابات ۱۴۰۰ باید آمدن یا نیامدن مردمی باشد که دو سال پیاپی در ۹۲ و ۹۶ با حضورشان در انتخابات از امیدشان به تغییر گفتند، اما حالا امیدشان نومید شده و دیگر به نیامدن می‌اندیشند. باید به فکر بود به فکر همان مردم!