آن روی سکه/ فایده و زیان کرونا؛ تهدید را به فرصت بدل کنیم

کبنا ؛ناآگاهی ما از زیربنا و فلسفه‌ی اتفاقات در حال وقوع، پهنه‌ای نامکشوف و غیرقابل‌پیش‌بینی در برابر چشمان ما گشوده است و هراس از این فضای مبهم، ما را در برابر آن به کنش‌های مختلفی واداشته است!
 جهان، بر نسبیت‌‌ها استوار گشته است. هیچ‌چیزی در این دنیا از جمیع جهات، خیر و یا شرّ مطلق نیست؛ بلکه اعتبارات گوناگون باعث و سبب می‌شود که موضوع و مطلبی، جهاتی متفاوت بیابد.
بر این اساس تعامل انسان با طبیعت، به‌عنوان جزئی از آن، باید در ذهنیت بشر امروزی مورد چالش و بررسی قرار گیرد. ما به ذهنیت و تعریفی جدید از زندگی خوب نیاز داریم.
《پس بد مطلق نباشد در جهان
 بد به نسبت باشد، این را هم بدان》
عامل ویروس کرونا را هر چیزی که به‌حساب بیاوریم، از این قاعده مستثنا نیست و نخواهد بود؛ بلکه به همان‌اندازه که 《نقمت》 و 《محنت》 با خود دارد، نعمت و راحت نیز با خود همراه خواهد داشت!
ازجمله مصائب آن گرفتاری ما انسان‌ها، از دست دادن عزیزان و داغدار شدن خانواده‌ها است؛ ازجمله مواهب آن 《تدبر》 و 《تفکر》 و 《تغییر نگرشی》 است که برای ما انسان‌ها در پی دارد!
عبرت، حالتى است که در اثر برخورد با امورى ظاهرى و مشهود، براى انسان پدید می‌آید.
نخستین سفارش پزشکان، برای آلوده نشدن به این ویروس، شست‌وشوی دست‌ها بود! بیاییم کمی با خود خلوت کنیم و همزمان با شست‌وشوی دست‌ها به شست‌وشوی درون نیز بپردازیم.
کاش یاد بگیریم و در خاطرمان بماند که دستمان را از خیلی مسائل دیگری نیز باید شست.
دست‌های آلوده به نامهربانی با همه‌کس و همه‌چیز! دست‌های آلوده به تهمت و بدگویی از همدیگر و بدخواه هم بودن! دست‌های آلوده به فسق و فجور! دست‌های آلوده به تزویر و ریاکاری! دست‌های آلوده به نابودی طبیعت! دست‌های آلوده به قتل و کشت و کشتار! دست‌های آلوده به حسادت، کینه و کینه‌کشی! دست‌های آلوده به گران‌فروشی و احتکار! دست‌های آلوده به سوء مدیریت! و در یک‌کلام دست‌های آلوده به همه‌ی صفات غیرانسانی!
براثر چنین اعمال و رفتارهایی است که:
صحبت نیکان ز جهان دور گشت
 خوان عسل خانه‌ی زنبور گشت
دور نگر کز سر نامردمی
 بر حذرست آدمی از آدمی
کرونا آمده است تا به ما انسان‌ها بگویید:
رنج مشو، راحت رنجور باش
 ساعتی از محتشمی دور باش
کرونا آمده است تا بگوید ای انسان تو به مواهب الهی کم‌توجه و یا بی‌توجه بوده‌ای و به زمین و زمان و آسمان و دریا و جنگل و کوه و در و دشت و... و حتی به خودت هم رحم نکرده‌ای!
کرونا آمده است تا یادآور شود که ای انسان دست از لجام‌گسیختگی بردار و آگاه باش که؛
عمر به بازیچه به سر می‌بری
 بازی از اندازه به در می‌بری
گردش این گنبد بازیچه‌رنگ
 نز پی بازیچه گرفت این درنگ
شاید‌ کرونا عبرتی باشد برای قانع کردن ما انسان‌ها! ما انسان‌ها به هیچ‌چیزی قانع نیستیم؛
گفته گروهی که به صحرا درند
 کای خنک آنان که به دریا درند
وآن که به دریا در سختی‌کش است
 نعل در آتش که بیابان خوش است
ما چرا به این روز افتاده‌ایم! حیوانات وحشی در جنگل‌ها رها و ما در قفس خانه‌های بتونی قرارگرفته‌ایم! «نعوذبالله من الحور بعد الکور»(پناه می‌بریم به خدا از کاهش بعد از افزایش)
آیا این در قفس ماندن ما؛ مواهبی برای طبیعت در پی ندارد؟! و طبیعت نفس راحتی از دست ما نمی‌کشد؟!
نکند گرفتار قهر طبیعت شده باشیم! چراکه متوجه شد ما نه به خود رحم می‌کنیم و نه به هیچ‌چیز دیگری!
کرونا قاره و اقیانوس و شرق و غرب و جنوب و شمال و طبقه‌ی اجتماعی و پیر و جوان و ژن خوب و ژن بد نمی‌شناسد با همه به‌طور یکسان برخورد می‌کند. شاید می‌خواهد عدالت را به ما یادآوری کند!
شاید می‌خواهد بگوید: «بنی‌آدم اعضای یک پیکرند» و همه یکسان هستند، کسی بر کسی برتری ندارد.
اگر به این دید به کرونا نگاه کنیم آن را یک اصلاح‌کننده‌ی بزرگ می‌بینیم. چیزی که باعث شده، درس‌هایی را که ظاهراً فراموش کرده‌ایم، به ما یادآوری کند!

_________________
عمر به خشنودی دل‌ها گذار
تا ز تو خوشنود بود کردگار
گرم شو از مهر و ز کین سرد باش
چون مه و خورشید جوانمرد باش


-----------------------------------
 دکتر سید علی‌سینا رخشنده‌مند
عضو بنیاد ملی نخبگان ایران
مدرس دانشگاه‌های تهران