تاریخ انتشار
چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸ ساعت ۰۱:۴۰
کد مطلب : ۴۱۶۳۶۳
از «اتحاد ملی» تا پایان عصر «مذاکره»؛
پیام‌های داخلی و خارجی تشییع باشکوه سردار شهید سلیمانی
۰
کبنا ؛مراسم باشکوه و بی سابقه تشییع پیکر سردار شهید قاسم سلیمانی و همرزمانش در تهران و دیگر شهرهای کشور جدای از بازتاب گسترده آن در جهان، پیام‌های و معانی داخلی و خارجی زیادی دارد که مهمترین آن پیام "اتحاد" بود. اتحادی که از پیش‌روترین اصلاح طلبان و رادیکال‌ترین اصولگرا را در کنار هم قرار دارد.
از چهارشنبه هفته پیش تا امروز شرایط سیاسی داخلی و موقعیت ایران در منطقه و جهان دچار تحولات مهمی شده است. در حالیکه ایران در منطقه به خاطر اعتراض‌های داخلی در لبنان و عراق در موقعیت ضعف قرار داشت و فشار‌هایی به متحدان منطقه‌ای ایران وارد شده بود، در داخل کشور هم به خاطر اعتراض‌های آبان نارضایتی‌های فراوانی وجود داشت، اما حالا می‌توان گفت اوضاع تا حدود زیادی تغییر کرده است.
با وجود اینکه در داخل کشور نارضایتی‌ها از بین نرفته، اما شهادت سردار سلیمانی باعث شد که اتحاد و همدلی کم سابقه‌ای به وجود آید که نمایش این اتحاد، به جهان تبعات مثبت زیادی می‌تواند داشته باشد. در منطقه نیز اعتراض‌های عراق و لبنان به حاشیه رفت، به ویژه در عراق امید به ابقای دولت عادل عبدالمهدی وجود دارد و از طرف دیگر گروه‌های شیعه با یکدیگر متحد شدند، هرچند که کرد‌ها و سنی‌ها همچنان فاصله خود را حفظ می‌کنند.
نگاه تحلیلگران وفعالان سیاسی چیست؟ امروز روزنامه‌های ایران پر از ارزیابی‌ها مشابه در این باره است. سید هادی خامنه‌ای سیاستمدار اصلاح طلب "اتحاد ملی" را "میراث حاج قاسم" دانسته و در روزنامه ایران نوشته است: «اتحاد ملی در کشوری که حالا خود توان قابل ملاحظه‌ای از نظر نظامی و اقتصادی دارا می‌باشد، می‌تواند ثمراتی معجزه‌آساتر در پی داشته باشد و برعکس آن از دست رفتن این عامل را هیچ تجهیزات نظامی و توان اقتصادی و تکنولوژیکی جبران نخواهد کرد.»
به اعتقاد هادی خامنه ای: "امروز اتحاد فعلی به‌عنوان اولین میوه شیرین شهادت سردار سلیمانی غنیمتی است که باید با تمام توان و آگاهی ممکن برای حفظ آن تلاش کرد و بازگشت همه ما به چارچوب آرمان‌های اصیل انقلاب، قانون و خواست مردم چیزی است که حفظ این اتحاد را می‌تواند برای همیشه تضمین کند."
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در یادداشتی با یادآوری شخصیت قاسم سلیمانی درباره او نوشته است: "روش گفته و ناگفته قاسم سلیمانی نشان می‌دهد که او همانقدر که بر شدت عمل با دشمن تأکید داشت، بر لزوم حفظ وحدت و همدلی در بطن جامعه ایرانی، بدون ارجحیت دادن جریانی بر جریان دیگر هم اصرار می‌ورزید."
به عقیده توکلی: «امروز شهادت او اتحادی را در کشور احیا کرده که ما در طول سالیان دراز و در پیچ و خم حوداث مختلف از دست داده بودیم.»
این فعال سیاسی اصولگرا همچنین گفته است که "وحدت روز‌های اخیر در کشور ما ثمره‌ای است از ثمرات پر تعداد خونش و از همین رو بر هم زدن این وحدت را هم باید در زمره پشت کردن به خون پاک شهید سلیمانی دید."
حمیدرضا جلایی‌پور جامعه شناس اصلاح طلب از منظر دیگری به مسئله پرداخته است. او معتقد است: «تشییع میلیونی، تاریخی و بی‌نظیر پیکر شهید سلیمانی بوسیله ایرانیان را تنها در چارچوب علاقه حاکمیت نمی‌توان تبیین کرد. بلکه آن را باید در چارچوب «احترام ایرانیان» به سرباز «محافظ وطن» در این شرایط حساس توضیح داد.»
بیشتر بخوانید:
طوفان بزرگ در راه است؛ خاورمیانه به کجا می‌رود؟
چرا ترامپ با ترور سردار سلیمانی موافقت کرد؟
این استاد دانشگاه در یادداشت خود نوشته است: «تشییع میلیونی و بی‌سابقه ایرانیان در خوزستان، مشهد، تهران، قم و کرمان یعنی اعلام پیام به دشمنان ایران که بدانید در ایران با یک «پیکر واحد» روبه‌رو هستید. به‌نظر من ممکن است همه مردم نسبت به کاری که در احترام به سلیمانی انجام دادند، آگاهی تشریحی گفتمانی نداشته باشند، ولی «آگاهی عملی» دارند، یعنی مثل روبات عمل نکردند و با «قلب جمعی» حرکت کردند و این رخداد بزرگ را آفریدند. توجه داشته باشید حاکمیت در تشییع جنازه میلیونی پیکر سردار حتی یک نفر را به‌زور به این مراسم نکشاند و میلیون‌ها ایرانی از صمیم قلبشان به این سرباز صادق وطن احترام گذاشتند.»
اکبر ترکان سیاستمدار اعتدالگرا و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه نیز وحدت ایجاد شده پس از شهادت سردار سلیمانی را از جنس "روز‌های نخست انقلاب" دانست.
مصطفی تاج زاده فعال سیاسی اصلاح طلب که در مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی نیز حاضر بود در اینستاگرام خود در تحلیل این اجتماع عظیم نوشت: «در یکی از بزرگترین آئین‌های خاکسپاری تاریخ معاصر، ملی گرایی ایرانی، طبقه متوسط ناراضی را پشت سر حکومت قرار داد. با توجه به چالش‌هایی که در رابطه میان حاکمیت و فرودستان پدید آمده، این دستاورد در صورت تداوم و دیرپا بودن، اهمیت زیادی دارد.»
در این بین بسیاری بیم آن را دارند که عده‌ای دست به مصادره سردار سلیمانی و مراسم تشییع پیکر او بزنند و از این واقعه بهره برداری سیاسی کنند. این عده سخنان روز گذشته حسن عباسی علیه اصلاح طلبان را نمونه بارز این رفتار ارزیابی می کنند.
در کنار این دسته برخی دیگر هم معتقدند یکی از پیام‌های مهم اتفاقات اخیر این است که دیگر حرف از مذاکره و گفتگو با آمریکا معنی ندارد. این دیدگاه بیشتر در میان اصولگرایان مطرح است. آن‌ها می‌گویند کسی که دم از مذاکره بزند "خائن" است.
زلزله سیاسی
حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا در این باره گفت: «روز گذشته بی سابقه‌ترین مراسم تجلیل از یک شخصیت پس از رحلت حضرت امام برگزار شد. این تجلیل در اهواز، مشهد و قم نیز بی سابقه بود. خون شهید سلیمانی و یارانش آنچنان برکت داشت و ثمربخش بود که یک زلزله سیاسی در منطقه ایجاد کرده است. این اتفاق آغازی بر پایان حضور آمریکا در منطقه است.»
او افزود: "این زلزله پس‌لرزه‌ها و سونامی‌هایی خواهد داشت که می‌تواند سرنوشت منطقه را تحت تاثیر خود قرار دهد. این خون پربرکت در عراق و ایران بصیرت افزایی داشته و باعث انسجام، وحدت و همدلی مردم شود. مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی و دیگر شهدای مقاومت بزرگترین مانور سیاسی مقاومت در طول تاریخ حیاتش بوده است. راهپیمایی اربعین جلوه‌ای از این مراسم است، اما همه آن نیست. "
کنعانی مقدم معتقد است: «این مراسم توانست اختلافات را به حداقل برساند و کسانی که بصیرت نداشتند و گاه گداری حرف از مذاکره با آمریکا می‌زدند عملا به حاشیه رانده شدند و آمریکا را در انزوای سیاسی جهانی قرار داد. اثر بعدی این اتفاق، "انتقام سخت" از آمریکاست. در داخل نیز مجلس آینده تحت تاثیر این شهادت، مجلسی انقلابی با انگیزه‌های مقاومت، ایستادگی و پایداری و مقابله با آمریکا و استکبارستیزی و با شور و شعور جدید برای حل مسائل کشور خواهد بود. می‌توان گفت اولین گام بلند، گام دوم انقلاب را سردار شهید سلیمانی برداشت و راه را برای گام‌های بعدی باز کرد.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «حوادثی که در حال رخ دادن است فقط مختص ایران نیست. مجلس عراق با وجود فشار‌های زیاد تصویب کرد که آمریکا باید از عراق خارج شود. قبل از این اتفاق خیلی‌های مخالف این کار بودند و توصیه‌های دیگری داشتند. نکته بعدی این است که حلقه‌های مقاومت در کل منطقه به هم پیوند خوردند و زنجیر مستحکمی ایجاد کردند. یک جنبش اجتماعی در مقاومت ایجاد شده و کشور‌های زیادی را در بر گرفته است.»
او افزود: «اما درباره ایران پرده کنار زده شده است، چهره‌های واقعی جنایتکار ترامپ مشخص شد و کسانیکه حرف از مذاکره می‌زدند دچار سردرگمی شده بودند، حالا دیگر یکپارچه پشت سر ملت ایستاده اند. این موضوع خیلی دستاورد مهمی است که شاید با هزاران ساعت حرف زدن این دستاورد ایجاد نمی‌شد. حالا دیگر پرونده مذاکره با آمریکا بسته شده است و هیچ روزنه‌ای برای مذاکره وجود ندارد و هر کس حرفش را بزند خیانتکار است.»
کنعانی مقدم با بیان این که ترامپ با عمل جنایتکارانه اش یک جنگ را آغاز کرده، درباره آینده این جنگ گفت: «چند سناریو وجود دارد، اول اینکه ما ضربه‌ای بزنیم و آمریکا پاسخ ندهد مانند ماجرای پهپاد و یا اینکه وارد یک پینگ پنگ واکنش‌ها شویم، این ادامه پیدا خواهد کرد تا زمانیکه ایران برای آن تصمیم بگیرد. حالت دیگر این است که آمریکا جنگ‌های نیابتی را در عراق و دیگرنقاط منطقه پیگیری کند که در این شرایط نیز بازنده اصلی آمریکا خواهد بود.»
از چهارشنبه هفته پیش تا امروز شرایط سیاسی داخلی و موقعیت ایران در منطقه و جهان دچار تحولات مهمی شده است. در حالیکه ایران در منطقه به خاطر اعتراض‌های داخلی در لبنان و عراق در موقعیت ضعف قرار داشت و فشار‌هایی به متحدان منطقه‌ای ایران وارد شده بود، در داخل کشور هم به خاطر اعتراض‌های آبان نارضایتی‌های فراوانی وجود داشت، اما حالا می‌توان گفت اوضاع تا حدود زیادی تغییر کرده است.
با وجود اینکه در داخل کشور نارضایتی‌ها از بین نرفته، اما شهادت سردار سلیمانی باعث شد که اتحاد و همدلی کم سابقه‌ای به وجود آید که نمایش این اتحاد، به جهان تبعات مثبت زیادی می‌تواند داشته باشد. در منطقه نیز اعتراض‌های عراق و لبنان به حاشیه رفت، به ویژه در عراق امید به ابقای دولت عادل عبدالمهدی وجود دارد و از طرف دیگر گروه‌های شیعه با یکدیگر متحد شدند، هرچند که کرد‌ها و سنی‌ها همچنان فاصله خود را حفظ می‌کنند.
نگاه تحلیلگران وفعالان سیاسی چیست؟ امروز روزنامه‌های ایران پر از ارزیابی‌ها مشابه در این باره است. سید هادی خامنه‌ای سیاستمدار اصلاح طلب "اتحاد ملی" را "میراث حاج قاسم" دانسته و در روزنامه ایران نوشته است: «اتحاد ملی در کشوری که حالا خود توان قابل ملاحظه‌ای از نظر نظامی و اقتصادی دارا می‌باشد، می‌تواند ثمراتی معجزه‌آساتر در پی داشته باشد و برعکس آن از دست رفتن این عامل را هیچ تجهیزات نظامی و توان اقتصادی و تکنولوژیکی جبران نخواهد کرد.»
به اعتقاد هادی خامنه ای: "امروز اتحاد فعلی به‌عنوان اولین میوه شیرین شهادت سردار سلیمانی غنیمتی است که باید با تمام توان و آگاهی ممکن برای حفظ آن تلاش کرد و بازگشت همه ما به چارچوب آرمان‌های اصیل انقلاب، قانون و خواست مردم چیزی است که حفظ این اتحاد را می‌تواند برای همیشه تضمین کند."
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در یادداشتی با یادآوری شخصیت قاسم سلیمانی درباره او نوشته است: "روش گفته و ناگفته قاسم سلیمانی نشان می‌دهد که او همانقدر که بر شدت عمل با دشمن تأکید داشت، بر لزوم حفظ وحدت و همدلی در بطن جامعه ایرانی، بدون ارجحیت دادن جریانی بر جریان دیگر هم اصرار می‌ورزید."
به عقیده توکلی: «امروز شهادت او اتحادی را در کشور احیا کرده که ما در طول سالیان دراز و در پیچ و خم حوداث مختلف از دست داده بودیم.»
این فعال سیاسی اصولگرا همچنین گفته است که "وحدت روز‌های اخیر در کشور ما ثمره‌ای است از ثمرات پر تعداد خونش و از همین رو بر هم زدن این وحدت را هم باید در زمره پشت کردن به خون پاک شهید سلیمانی دید."
حمیدرضا جلایی‌پور جامعه شناس اصلاح طلب از منظر دیگری به مسئله پرداخته است. او معتقد است: «تشییع میلیونی، تاریخی و بی‌نظیر پیکر شهید سلیمانی بوسیله ایرانیان را تنها در چارچوب علاقه حاکمیت نمی‌توان تبیین کرد. بلکه آن را باید در چارچوب «احترام ایرانیان» به سرباز «محافظ وطن» در این شرایط حساس توضیح داد.»
بیشتر بخوانید:
طوفان بزرگ در راه است؛ خاورمیانه به کجا می‌رود؟
چرا ترامپ با ترور سردار سلیمانی موافقت کرد؟
این استاد دانشگاه در یادداشت خود نوشته است: «تشییع میلیونی و بی‌سابقه ایرانیان در خوزستان، مشهد، تهران، قم و کرمان یعنی اعلام پیام به دشمنان ایران که بدانید در ایران با یک «پیکر واحد» روبه‌رو هستید. به‌نظر من ممکن است همه مردم نسبت به کاری که در احترام به سلیمانی انجام دادند، آگاهی تشریحی گفتمانی نداشته باشند، ولی «آگاهی عملی» دارند، یعنی مثل روبات عمل نکردند و با «قلب جمعی» حرکت کردند و این رخداد بزرگ را آفریدند. توجه داشته باشید حاکمیت در تشییع جنازه میلیونی پیکر سردار حتی یک نفر را به‌زور به این مراسم نکشاند و میلیون‌ها ایرانی از صمیم قلبشان به این سرباز صادق وطن احترام گذاشتند.»
اکبر ترکان سیاستمدار اعتدالگرا و عضو شورای مرکزی حزب اعتدال و توسعه نیز وحدت ایجاد شده پس از شهادت سردار سلیمانی را از جنس "روز‌های نخست انقلاب" دانست.
مصطفی تاج زاده فعال سیاسی اصلاح طلب که در مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی نیز حاضر بود در اینستاگرام خود در تحلیل این اجتماع عظیم نوشت: «در یکی از بزرگترین آئین‌های خاکسپاری تاریخ معاصر، ملی گرایی ایرانی، طبقه متوسط ناراضی را پشت سر حکومت قرار داد. با توجه به چالش‌هایی که در رابطه میان حاکمیت و فرودستان پدید آمده، این دستاورد در صورت تداوم و دیرپا بودن، اهمیت زیادی دارد.»
در این بین بسیاری بیم آن را دارند که عده‌ای دست به مصادره سردار سلیمانی و مراسم تشییع پیکر او بزنند و از این واقعه بهره برداری سیاسی کنند. این عده سخنان روز گذشته حسن عباسی علیه اصلاح طلبان را نمونه بارز این رفتار ارزیابی می کنند.
در کنار این دسته برخی دیگر هم معتقدند یکی از پیام‌های مهم اتفاقات اخیر این است که دیگر حرف از مذاکره و گفتگو با آمریکا معنی ندارد. این دیدگاه بیشتر در میان اصولگرایان مطرح است. آن‌ها می‌گویند کسی که دم از مذاکره بزند "خائن" است.
زلزله سیاسی
حسین کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا در این باره گفت: «روز گذشته بی سابقه‌ترین مراسم تجلیل از یک شخصیت پس از رحلت حضرت امام برگزار شد. این تجلیل در اهواز، مشهد و قم نیز بی سابقه بود. خون شهید سلیمانی و یارانش آنچنان برکت داشت و ثمربخش بود که یک زلزله سیاسی در منطقه ایجاد کرده است. این اتفاق آغازی بر پایان حضور آمریکا در منطقه است.»
او افزود: "این زلزله پس‌لرزه‌ها و سونامی‌هایی خواهد داشت که می‌تواند سرنوشت منطقه را تحت تاثیر خود قرار دهد. این خون پربرکت در عراق و ایران بصیرت افزایی داشته و باعث انسجام، وحدت و همدلی مردم شود. مراسم تشییع پیکر شهید سلیمانی و دیگر شهدای مقاومت بزرگترین مانور سیاسی مقاومت در طول تاریخ حیاتش بوده است. راهپیمایی اربعین جلوه‌ای از این مراسم است، اما همه آن نیست. "
کنعانی مقدم معتقد است: «این مراسم توانست اختلافات را به حداقل برساند و کسانی که بصیرت نداشتند و گاه گداری حرف از مذاکره با آمریکا می‌زدند عملا به حاشیه رانده شدند و آمریکا را در انزوای سیاسی جهانی قرار داد. اثر بعدی این اتفاق، "انتقام سخت" از آمریکاست. در داخل نیز مجلس آینده تحت تاثیر این شهادت، مجلسی انقلابی با انگیزه‌های مقاومت، ایستادگی و پایداری و مقابله با آمریکا و استکبارستیزی و با شور و شعور جدید برای حل مسائل کشور خواهد بود. می‌توان گفت اولین گام بلند، گام دوم انقلاب را سردار شهید سلیمانی برداشت و راه را برای گام‌های بعدی باز کرد.»
این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه گفت: «حوادثی که در حال رخ دادن است فقط مختص ایران نیست. مجلس عراق با وجود فشار‌های زیاد تصویب کرد که آمریکا باید از عراق خارج شود. قبل از این اتفاق خیلی‌های مخالف این کار بودند و توصیه‌های دیگری داشتند. نکته بعدی این است که حلقه‌های مقاومت در کل منطقه به هم پیوند خوردند و زنجیر مستحکمی ایجاد کردند. یک جنبش اجتماعی در مقاومت ایجاد شده و کشور‌های زیادی را در بر گرفته است.»
او افزود: «اما درباره ایران پرده کنار زده شده است، چهره‌های واقعی جنایتکار ترامپ مشخص شد و کسانیکه حرف از مذاکره می‌زدند دچار سردرگمی شده بودند، حالا دیگر یکپارچه پشت سر ملت ایستاده اند. این موضوع خیلی دستاورد مهمی است که شاید با هزاران ساعت حرف زدن این دستاورد ایجاد نمی‌شد. حالا دیگر پرونده مذاکره با آمریکا بسته شده است و هیچ روزنه‌ای برای مذاکره وجود ندارد و هر کس حرفش را بزند خیانتکار است.»
کنعانی مقدم با بیان این که ترامپ با عمل جنایتکارانه اش یک جنگ را آغاز کرده، درباره آینده این جنگ گفت: «چند سناریو وجود دارد، اول اینکه ما ضربه‌ای بزنیم و آمریکا پاسخ ندهد مانند ماجرای پهپاد و یا اینکه وارد یک پینگ پنگ واکنش‌ها شویم، این ادامه پیدا خواهد کرد تا زمانیکه ایران برای آن تصمیم بگیرد. حالت دیگر این است که آمریکا جنگ‌های نیابتی را در عراق و دیگرنقاط منطقه پیگیری کند که در این شرایط نیز بازنده اصلی آمریکا خواهد بود.»
