تاریخ انتشار
چهارشنبه ۲۷ شهريور ۱۳۹۸ ساعت ۱۱:۰۵
کد مطلب : ۴۱۲۸۴۰
با محور بررسی شفافیت در قوه مقننه برگزار شد
مناظره | وکیلی: به نیت اصولگرایان و مطالبهگران شفافیت آرا مشکوکم / اسماً دولت در دست اصلاح طلبان و امید است، مردم را مصادره نکنید / قاضیزاده: آقای وکیلی زود از کوره در رفتید! / رای غیرعلنی فساد «تو در تو» ایجاد کرد
۰
کبنا ؛
علنیسازی رای نمایندگان یا همان «شفافیت آراء نمایندگان» به موضوع داغ و جنجالی این روزها بدل گشته، به نحوی که این بحث از راهروهای پارلمان و گعدههای وکلای ملت به تحلیلهای کارشناسان و مطالبه مردم کشیده شده است.
پس از سخنان اخیر حجتالاسلام پناهیان در انتقاد به رای مخالف به فوریت طرح شفافیت آراء، نمایندگان نیز به بحث در خصوص این مسئله پرداختند که در همین رابطه به سراغ یک نماینده موافق طرح اخیر شفافیت آراء و یک نمایندهای که نسبت به آن ایراداتی داشت، رفتیم.
بر این اساس، محمدعلی وکیلی، عضو فراکسیون امید و عضو هیأت رئیسه مجلس و امیرحسین قاضیزاده عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی طی مناظرهای به تحلیل موضوع شفافیت آرا در قوه مقننه و به طور مشخص، موضوع شفافیت آرا نمایندگان مجلس شورای اسلامی پرداختند.
به گزارش کبنا، در ابتدای این مناظره، قاضی زاده ارزیابی خود از موضوع شفافیت آراء را تشریح کرد که مشروح اظهارات وی از نگاهتان میگذرد:
**قاضیزاده: «شفافیت» مطالبه فکری همه مردم است
موضوع شفافیت به طور کلی امری است که مطالبه فکری همه مردم است؛ یعنی به لحاظ منطقی تمام مردم انتظار دارند کسانی که در صدر اداره یک کشور هستند به ویژه نظامهای مردم سالار، پاسخگو باشند.
برای اینکه پاسخگویی اتفاق بیفتد باید شفافیت وجود داشته باشد، چرا که باید سوال ایجاد شود و در مقابل آن پاسخی داده شود؛ تا وقتی مردم در جریان قرار نگیرند کسانی که از طرف آنها مسئولیتی را بر عهده دارند یا مدیریت جامعهای که آنها در آن زندگی میکنند مشغول چه اقداماتی هستند، شایعه و ذهنیت ایجاد می شود لذا برای اینکه این ابهام و ذهنیت ایجاد نشود و مردم مطمئن شوند اموالی که در اختیار مدیران به ودیعه گذاشتند، چگونه استفاده میشود، لاجرم باید مسئولان کشور مجموعه اقداماتی که مرتبط با مردم است و از طرف مردم و برای مردم است را به گونهای انجام دهند که به روشنی و همه جوانب آن به تمامی دیده شود و این طور نباشد که بخش خوب آن دیده شده و بخش بد، نه و یا برعکس. لذا باید همه آن دیده شود؛ نام این شفافیت است.
*علنیسازی رای نمایندگان؛ نکته کلیدی مجلس دهم
در این دوره مجلس بحث علنی سازی رای نمایندگان -که اصطلاحاً اسم آن شفافیت آراء شد- خیلی مورد نظر قرار گرفت؛ البته ما کارهایی در حوزه شفافیت در مجلس شروع کردیم. هم برای خود مجلس ورود کردیم و هم برای سایر نهادها. چرا که ساحت ما ساحت قانونگذاری است و آن را شروع کردیم، مانند سامانه ماده ۲۹ قانون برنامه که موضوع ثبت حقوقها و یا سامانهای به کارگیری مدیران شرکتها که بر اساس آن شرکتهای دولتی و غیردولتی و چگونگی فعالیت آنها ارزیابی میشود و یا سامانه ثبت سفرهای خارجی؛ همه اینها را پیشبینی کردیم و یکسری اقدامات هم داخل مجلس انجام دادیم که پورتالی ایجاد کردیم که آقای وکیلی هم در جریان آن است. بر اساس آن بسیاری از اقدامات مرتبط با نمایندگان مانند طرحهایی که نظر میدهند، امضا و دفاع کردهاند و یا تحقیق و تفحصهایی که انجام دادیم و کلیه اموری که در حوزه قانونگذاری و نظارت به صورت مستند هست، ثبت شده و در اختیار مردم قرار میگیرد. موضوع رای میماند که بحث کلیدی است؛ مجلس یعنی رای.
مجلس یعنی مصوبات مجلس و مصوبات نیز یعنی رای نمایندگان؛ بنده خود جزو موافقان شفافیت آرا هستم.
* نخستین زیرساخت قانون اساسی به آشکارسازی اشاره کرده است
بنده معتقدم که اولین زیرساخت قانون اساسی ما در ابعاد مختلف به این آشکارسازی اشاره کرده است؛ در ادوار ابتدایی مجلس نیز که قیام و قعود ملاک و معیار بود، رای به صورت علنی بوده است، پس به لحاظ رویه و عرف موضوع علنی و به لحاظ منطقی هم همین طور بوده است.
* در ادوار مختلف مجلس رای به صورت علنی بوده/ قیام و قعود مرسوم بود
چون در قانون اساسی ما اداره جامعه به عهده نمایندگان مردم گذاشته شده است در قالب دولت و مجلس شورای اسلامی و یا شورا و شهرداری که این مردم هستند که در نظام مردم سالار می آیند و وظیفه خود را به نمایندگانشان تفویض میکنند لذا ما نماینده مردم هستیم که وظیفه عموم مردم را انجام می دهیم؛ در واقع مردم وظایفی داشتند و عموم مردم جمعی را از طرف خودشان انتخاب کردند و به وکالت برگزیدند که از طرف آنها این اقدام را انجام دهند.
خیلی روشن است که مردم باید بدانند که وکلای آنها چه کاری انجام میدهند؛ نمیشود در پنهانکاری از موکلین، وکیل برود و برای خود تصمیمی بر اساس یک اعتماد بگیرد؛ پس موضوع پاسخگویی چه میشود؟
*مردم باید بدانند وکلای آنها چه میکنند
اگر عنصر پاسخگویی عنصری است که همه مسئولان باید داشته باشند، برای ایجاد پاسخگویی شفافیت مقدمه است. تا شفافیت و اقدام علنی وجود نداشته باشد، پاسخگویی بی معنی است؛ چرا که مردم اصلاً نمی دانند در مورد چه چیزی باید سوال، تایید یا رد کنند.
بر عکس، این دوره دوستان ما در فراکسیون امید خیلی از این گلهمند بودند چرا که ابتدا با یک آرایه، آرایش و برداشتی از جمعی به عنوان فراکسیون امید پا به مجلس گذاشتند اما طی مسیر انتخابات هیات رئیسه، بسیاری از افراد -که معلوم نبود متقاضیان غیر علنی بودن رای چه کسانی هستند- اما برخی نسبت به این موضوع اقدام کردند؛ بنابراین اتفاقات دیگری افتاد و بعد مورد سوال طرفدارانشان قرار گرفتند و در همین حوزه هم بیانیه دادند و اظهار نظر کردند.
** نمیشود وکیل، در پنهانکاری از موکلین برای خود تصمیم بگیرد
اگر این(شفافیت) درست است -که درست است- در همه حوزه ها باید درست باشد؛ یعنی در همه حوزهها باید بنده که تحت یک عنوان، تفکر و اعتقاد آمدم و بر اساس همان برداشت به قاضی زاده رای دادند و او را به مجلس فرستادند، شفافسازی کنم. نمیشود من که شعارهایی داده، در یک لیست سیاسی قرار گرفتم، به علت این پنهان بودن هر کاری دلم میخواهد انجام دهم و بعد چیز دیگری عنوان کرده و کار دیگری انجام دهم!
در همین مجلس موضوعی اتفاق افتاد که برای بحثی مربوط به خانمها رای گیری شد،فکر میکنم سه چهارم مجلس «چهار چهار» می گفتند اما کمتر از 70 رای آورد! همه مانده بودند که عدهای تظاهر میکردند که به این رای میدهند اما ندادند؛ خب این نفاق ایجاد میکند.
*عدم شفافیت باعث نفاق میشود
عدم شفافیت باعث نفاق میشود؛ وقتی در ساحتی مانند مجلس نفاق ایجاد شود آیا این به تمام عناصر کشور سرایت پیدا نمیکند؟ «الناس علی دین ملوکهم» آیا ما نمیتوانیم جرات بیان نظراتمان را داشته باشیم؟ اصلا میشود عدم جرات برای پذیرش هزینه فکرمان را داشته باشیم و بعد بخواهیم جامعه شجاعانه و دقیق عمل کند یا برای تصمیماتمان مبنای کارشناسی نداشته باشیم و برای اقداماتی که میخواهیم انجام دهیم جرات پاسخگویی نداشته باشیم و انتظار برود سایر نهاد ها این کار را انجام دهند؟
*اگر انتظار داریم دولت را شفاف کنیم، حتما باید از مجلس شروع کنیم
مجلس ناظر دولت است؛ یعنی اگر انتظار داریم دولت را شفاف کنیم و ابهامات و نقاط فسادآلود را حذف کنیم حتما باید از مجلس شروع کنیم. یکی از مهمترین زمینه های شفاف سازی در مجلس، شفاف سازی رای است.
**وکیلی: شفافیت رویه سکه پاسخگویی است
در ادامه مناظره محمدعلی وکیلی، عنوان کرد: ما با آقای قاضیزاده در بسیاری از موارد نزدیکیِ نظر داریم و اگر من هم میخواستم در ابتدا صحبت کنم همین سخنان آقای قاضی زاده را میگفتم. برایم جالب است که ایشان گفت «شفافیت رویه سکه پاسخگویی است» بنابراین شفافیت از منظر پاسخگویی، مطالبهای است و من بخشی از انتقادی که به بخشی از شفاف طلبان دارم این است که میگویم شما اصل را رها کرده و به فرع چسبیده اید.
* شفافطلبان، اصل را رها کرده و به فرع چسبیدهاند
اصل پاسخگویی این است که اگر یک گفتمان به پاسخگویی اعتقاد نداشته باشد، پاسخگویی قدرت در ساحتهای مختلف و دامن زدن این گفتمان به شفافیت نوعی نفاق است و دروغ بزرگ به حساب می آید.
*اصولاً شعار شفافیت، شعاری اصلاح طلبانه است
اکنون که میبینم آقای قاضیزاده از منظر پاسخگویی به شفافیت ورود پیدا میکند خیلی خوشحال هستم، چرا که من فکر میکردم تاکنون عنصر مفصلی گفتمان اصلاح طلبی پاسخگویی است پس شعار شفافیت اصولاً شعاری است اصلاح طلبانه و برآمده از عنصر مفصلی این گفتمان است. اگر گفتمان دیگر مدعی آن میشود به همین دلیل میگویم که یا به لوازم آن پایبند نیست یا جابجایی گفتمان اتفاق افتاده است و یا نوعی دروغ در این ادعا وجود دارد. بنابراین من هم مانند آقای قاضی زاده به درستی معتقد هستم که شفافیت رویه سکه پاسخگویی است.
*مطالبه گری را حق مردم میدانیم
پاسخگویی خود یک مفروض دارد و آن این است که مطالبه گری را حق مردم میدانیم به ویژه قدرت را ودیعه و برآمده و مشروعیت یافته از رای مردم میدانیم؛ چرا که قدرت را بر آمده از صندوق رای مردم میدانیم، این حقی برای مردم است که بدانند آیا حکمرانی شان بر اساس شاخص پاسخگویی است یا خیر؟ اگر بر اساس شاخص پاسخگویی بود میشود حکمرانی خوب.
* قدرت را ودیعه و مشروعیت یافته از رای مردم میدانیم
حکمرانی خوب در چنین منظومهای یعنی حکمرانی بر اساس شاخص پاسخگویی. شاخص پاسخگویی هم خود یک شاخص دارد و آن «شفافیت» است. هرچه اضلاع قدرت و رفتار حاکمان شفافتر بوده و نقطه پنهانی در رفتار حاکمان وجود نداشته باشد، پستو و بیرون در قدرت و لایههای قدرت وجود نداشته و قدرت لایه بندی نباشد تو و قدرت هر چه هست در اتاق شیشه ای در محضر و منظر عام مردم باشد، این یعنی حکمرانی خوب و چنین قدرتی حتماً قدرت شفاف است.
آنچنان که خود قدرت و اصل آن بر آمده از مکانیزم شفافی به نام رای مردم است، حال این قدرت در مکانیزمهای پاسخگویی باید شفاف عمل کند و مکانیزمهای آن باید شفاف باشد.
*اینکه منظومه متعالی شفافیت را فقط منحصر به «شفافیت آرا» کنند، مشکوک است
یکی از اضلاع این قدرت، قدرت قانونگذاری است. طبیعتاً یکی از کارهای نمایندگان «رای» است. اینکه ما شفافیت را از این منظومه متعالی جدا کنیم و فقط روی رای نمایندگان برش بزنیم آنهم در مجلس دهم، در نظر برخی مشکوک می شود وگرنه نمیشود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد؛ اصلاً ممکن نیست.
*اصلا نمیشود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد
اصلاً نمی شود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت در همه اضلاع قدرت باشد. بخش مهمی از اجزای قدرت حوزههای انتصابی است، به خصوص مردم انتظار دارند که چرخش تصمیمگیری و یا گردش مالی معلوم باشد چگونه است؛ چراکه در اینحوزههای انتخابی، دستگاههای نظارتی وجود دارد که الزاماً ساختارها را وادار به پاسخگویی میکند اما بخشی از حوزههای غیر انتخابی هم هستند که مشمول دیوان محاسبات نیستند و آنجا حق مردم است، چرا که آنچه وجود دارد بخشی از بیتالمال است. اینگونه نیست که به یک کُره دیگر مربوط باشد و باز بخشی از بیت المال محسوب میشود.
* مردم انتظار دارند که چرخش تصمیمگیری و یا گردش مالی معلوم باشد
بنابراین اینکه توسعه پاسخگویی به همه حوزههای قدرت و اینکه قدرت را برش نزنیم و (بخشی از آن را مشمول پاسخگویی کرده و بخشی را مشمول غیر کرده) صداقت در این ادعا را نشان میدهد. همچنین ساختار سیاسی ما باید بر اساس اصل پاسخگویی و شفافیت باشد. چگونه این ساختار را شفاف کنیم؟ که باید گفت خوشبختانه مجلس و مجالس پیشین، قانونهای خوبی در این خصوص دارند اما تأخیری در اجرای این مصوبات حوزه شفافیتساز ساختارها داریم از جمله ساختار قانون الکترونیکی شدن دولت یا همان دولت الکترونیک؛ این باید اتفاق بیفتد.
* قانون «گردش آزاد اطلاعات» دارد خاک میخورد
این که تمام حقوق و تکالیف مردم که به حوزه قدرت برمیگردد شفاف باشد و دسترسی آسان و یکسان به آن وجود داشته باشد مهم است، ضمن اینکه ما قانون خوب دیگری هم با نام قانون «گردش آزاد اطلاعات» داریم که خاک می خورد. این قانون شاخص مهمی بر شفافیت است که متاسفانه در آن حوزهها عزمی وجود ندارد اما جزء الزامات قانون شفافیت است؛ یعنی اگر بنا باشد در این کشور شفافیت اتفاق بیفتد، شفافیت از رهگذر قانون گردش آزاد اطلاعات و دسترسی یکسان و آسان آحاد مردم به اطلاعات محسوب میشود.
*اینکه حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک بوده و نسبت به بانیان شک به وجود میآید
این اتفاقات باید بیفتد تا به صورت طبیعی یکی از شاخههای آن رای نمایندگان شود. این که تمام این الزامات را رها کنیم و حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک می شود و حتماً نسبت به بانیان و شعاردهندگان شک وجود دارد؛ جامعه فکر میکند که بناست با این تنزل دادن حوزه شفافیت فقط برای رای نمایندگان چه اتفاقی بیفتد و چه مچگیری رخ بدهد؟ و گرنه چه کسی می تواند مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد.
*شفافیت نقطه مقابل «نفاق» است
اتفاقاً شفافیت نقطه مقابل نفاق است که به درستی آقای قاضیزاده به آن اشاره کرد. نفاق به خصوص در رفتار حاکمان زشتترین و ناپسند ترین خصلتی است که در امر حکمرانی اتفاق میافتد و متاسفانه از این موارد اکنون کم نداریم.
این نفاقی که در بخشی از سیستمها وجود دارد و به ساحت اجتماعی هم ترویج پیدا میکند. نفاق میتواند جامعه را در ورطه های خطرناکی ببرد. گاهی حاکمان در پس این نفاقی که اتفاق میافتد متوجه واقعیت جامعه و رویکردی که در زیر پوست رفتار ظاهری هست نمیشوند، لذا دوگانگی فرهنگی در جامعه اتفاق میافتد.
میبینیم که فرهنگ انتخابی با فرهنگ رسمی در تعارض میشوند. اینها همه برآیند نفاق این است که در جامعه رو به رخ میدهد. حتماً نفاق نقطه مقابل شفافیت است.
شفافیت شاخصه مهم یک جامعه از نفاق است؛ بنابراین شفافیت رای نمایندگان جزئی از یک شکل میمون و مبارک است که اصل حکمرانی و اساس آن بر تمام حوزهها بر اساس اصل پاسخگویی باید باشد و رویه سکه پاسخگویی هم شفافیت است.
*نباید مردم را نامحرم بر حوزهها بدانیم
اینکه ما مردم را نامحرم بر هیچ حوزهای ندانیم، چون ما به نمایندگی از مردم و به وکالت از آنها حکمرانی می کنیم؛ درست نیست چون امر حکومت مردمی است به ویژه در جمهوری اسلامی که تمام اضلاع حکومت و جمهوری اسلامی از رهبری گرفته تا نهاد شوراها بر آمده از رای مردم است.
*برخی اعضای لیست امید به مردم پشت کردند
بنابراین وقتی ساحت قدرت در جمهوری اسلامی ساحت صندوق رای است و مشروعیت رای مردم پشت این ساحت است، باید کاری کنیم که شفافیت در تمام این اضلاع اتفاق بیفتد و مردم از چگونه تصمیم گیری درتمام اضلاع حاکمیت اطلاع پیدا کنند.
*مردم باید اطلاع پیدا کنند که مجمع تشخیص و خبرگان چگونه رای میدهد
مردم باید اطلاع پیدا کنند که مجمع تشخیص چگونه رای میدهد، آنهم یک مجمع مهم تاثیرگذار بر ساحت قدرت است.
مردم باید اطلاع پیدا کنند که خبرگان ملت به نمایندگی از مردم چگونه تصمیم میگیرند، آن هم بخشی از حقوق ملت است مردم البته در کنار این بایدها، باید اطلاع پیدا کنند که نمایندگان شان در مجلس اولاً زیستشان چگونه است و اینکه آیا زندگی آنها در قبل و بعد از نمایندگی فرق کرده است و همچنین با شعارهایی که داده اند و از مردم گرفتهاند فاصله پیدا کرده است یا خیر؟
*گلایه بزرگ «امیدیها» از فاصله رای فراکسیون با اعضای لیست در انتخاب رئیس مجلس
نکتهای که آقای قاضیزاده به آن اشاره کرد که امیدیها نگران شدند که چرا تعداد رایشان در فراکسیون، با تعداد کسانی که لیست شان به مجلس آمدند با هم فاصله دارند حتما شکوه بزرگی است، چنین موضوعی نشان از این نیست که چرا عده ما کم شده است، بلکه نشان از این است که چرا عدهای از ما با شعارهایی که مردم این لیست را پسندیدهاند، فاصله گرفته و به مردم پشت کردند نه به فراکسیون امید.
**قاضیزاده: وکیلی شفافیت را منحصر به اصلاحطلبان کرد و گفت به نیت اصولگرایان مشکوک است
در ادامه این سخنان، قاضی زاده به برخی نکات اشاره شده از سوی وکیلی پاسخ داد و گفت: ایشان البته ۵-۶ مورد را ذکر کرد و عنوان کرد که شفافیت مربوط به ما اصلاح طلبان است و مال شماها نیست و به همین خاطر ما به نیت مطالبه شما مشکوکیم!
*زیرساخت های برای شفافیت فراهم شده است
البته او به موارد دیگری هم اشاره کرده است که همگی جای بحث دارد. در حال حاضر زیرساخت های برای شفافیت فراهم شده است که در سایر حوزه ها اطلاعات در اختیار مردم قرار بگیرد. اینکه این اطلاعات قرار نمی گیرد برای این است که آن سامان نیاز به نیرو و بارگذاری دارد، یا به عبارت بهتر اجرایی است.
* مانعهای قانونی در آشکار و شفاف شدن رای نمایندگان باید برداشته شوند
مثلاً فرض کنید مشروح مذاکرات مجلس در اختیار مردم قرار میگیرد اما به خاطر مسائل اداری و موارد دیگر با تأخیر این اتفاق میافتد. همانند سفرها، امضای نمایندگان پایه نامهها، بیانیهها و اطلاعیهها و مواردی مانند طرحها لوایح و گزارش های تحقیق و تفحص که همگی در سایت گذاشته و دیده میشود. یا نظرات کارشناسی اگر افراد بخواهند ثبت و منتشر کنند برای عموم قابل دسترسی است اما آن چه که برای آن مانع قانونی داریم این است که قانون به صراحت اعلام کرده که آراء غیرعلنی است ولی در سایر موارد مانع قانونی وجود ندارد که اگر انجام نمیشود به خاطر عدم انجام مراحل اداری بودن است.
اما در بحث آشکار و شفاف شدن رای نمایندگان مانع قانونی وجود دارد و باید این موانع برداشته شود تا بشود آن را اجرا کرد.
* اجازه نداریم و ممنوع هستیم که رایها را علنی کنیم
من دیدم برخی دوستان میگویند که تا الکترونیکی شدن اجرا نشود امکان شفاف شدن رای وجود ندارد؛ این طور نیست. چه کسی این حرف را زده؟ من چون مسئول این بخش هستم میگویم هر موقعی که این مانع قانونی برداشته شود تا ۲۴ ساعت بعد از آن میتوانیم ترتیباتی فراهم کنیم تا برای تک تک نمایندگان دیده شود. یعنی زیرساخت الکترونیکی آن آماده است ما فقط اجازه نداریم و ممنوع هستیم که رایها را علنی کنیم، اما امکان آن فراهم است.
بنابراین علتی که میبینید ما طرح ارائه میکنیم یا همکارانمان طراحی میکنند و بعد به نتیجه نمی رسد، مانع قانونی آییننامه داخلی است.
*آقای وکیلی! ما که نمیخواهیم نیت خوانی کنیم
آقای وکیلی نسبت به اصل پاسخگو بودن و اینکه این نظام مردمی و نشات گرفته از مردم است را قبول دارد و اینکه مردمی که نماینده برای خود انتخاب میکنند باید بدانند که نمایندگانشان چه عمل میکنند را پذیرفته است اما چند نکته در صحبتهای او قابل توجه است. یکی اینکه گفت به نیت مطالبهگران شفافیت آرا مشکوک هستیم آن هم از مجلس دهم! ما که نمیخواهیم نیت خوانی کنیم دکتر جان! حرف درست، درست است.
*به حرف صحیح حتی اگر از سوی مخالف مطرح شود، باید لبیک گفت
حرف صحیح را باید لبیک گفت هرچند مخالف من آن را بگوید وقتی مخالف با هر نیتی حرف درستی را میزند باید از آن استقبال کرد. حضرت علی علیه السلام هم در این باره فرمودند ببینید چه میگویند نه اینکه نگاه کنید که چه کسی این حرف را زده؛ اگر حرف ما غلط است دوستان بگویند اصل حرف غلط است، اما اگر پذیرفتند حرف درست است استقبال کنند. حال ممکن است هر کسی با هر لسانی آن را مطالبه کند.
تعداد زیادی از نمایندگان فراکسیون امید و اصلاح طلب طرفدار و شفافیت هستند و برخی آقایان رسمی اعلام کردند و موقعی هم که این طرح ها مطرح می شود به عنوان موافق صحبت میکنند، نمیخواهم این را یمینی و یساری کنم و بگویم عدهای به یک گونه هستند و عدهای دیگر به شکلی دیگر؛ لذا اجازه دهید که ما این را نیتخوانی نکنیم که با چه نیتی این کار قرار است اتفاق بیفتد.
*نمایندهای که میخواهد مسائل مردم را مطالبه کند باید شجاعت داشته باشد
کسی که نماینده مجلس میشود و قرار است مسائل مردم را مطالبه کند باید شجاعت داشته باشد. نمایندهای که شجاعت نداشته باشد از نظر خود دفاع کند که فایده ندارد.
وقتی یک نماینده نگران شفافیت است از چند چیز نگران است که یکی از آنها مرکز قدرت است و یا نگران این است که در افکار عمومی رایی که میدهد مورد پشتیبانی قرار نگیرد. خدا که خبر دارد ما چه میکنیم؛ ما که در محضر خدا پاسخگو هستیم.
*نمایندهای که از شفافیت میترسد، از مراکز قدرت هراس دارد
این دست از نمایندگان از مراکز قدرت (چه قدرت سیاسی و چه حزبی و گروهی) میترسند. به هر حال وقتی بر اساس حجت شرعی به یک نگاه کارشناسی میرسیم نباید نگران دفاع و علنی کردن آن باشیم؛ آن طرف هم باید به مردم دلایل خودمان را ذکر کنیم.
*اگر بر اساس حجت شرعی به یک نگاه کارشناسی میرسیم نباید نگران علنی کردن آن باشیم
مردم باید بدانند ما مبتنی بر چه کار کارشناسی به این جمعبندی رسیدهایم. ما باید شجاعت آن را داشته باشیم. وقتی شفافیت اتفاق بیفتد سبک نگاه افکار عمومی و نوع مطالبات صنفی همگی تغییر میکند.
*بسیاری از همکاران ما به برخی از مطالبات صنفی دامن میزنند
در حال حاضر بسیاری از همکاران ما به برخی از مطالبات صنفی دامن می زنند. می دانند این مطالبات صنفی به نتیجه نمیرسد و کشور پول ندارد و میدانند که در مجلس به تصویب نمیرسد و اگر به تصویب رسید شورای نگهبان به علت بار مالی آن را رد خواهد کرد، اما رایشان که دیده نمیشود میروند و با مطالبات صنفی دامن می زنند و عده ای از مردم را نسبت به موضوع متوقع میکنند که در پس از ذهن خود میدانند این به نتیجه نخواهد رسید و انتظار از نظام و مجلس و دولت درست میکنند. دولتی که به هر حال دست دوستان امیدی و اصلاحات است.
در ادامه وکیلی(با لبخند) گفت البته اسما اینگونه است!
قاضیزاده در ادامه پاسخ داد حال اسما یا رسماً به هر حال هست. ما باید از چه نگران باشیم؟ ممکن است بار اول مشکلاتی به وجود آید تا فرهنگ آن ایجاد شود، گروه اول زحماتی برایشان ایجاد میشود؛ اما این خود یک جریانسازی فکری داشته و مسیرها را اصلاح و مبنا پیدا میکند.
بنابراین منِ نماینده مجبور هستم که مطالعه کنم چون باید جواب بدهم که به چه چیز رای دادهام. باید کارهای کارشناسی را بخوانم و درجا نباید تصمیم بگیرم.
*زمانی میشود آراء ممتنع را جمع کرد که شفافیت آرا اتفاق بیفتد
عدهای تذکر دادند رای ممتنع را جمع کنیم، وقتی میشود رای ممتنع را جمع کرد که شفافیت آرا اتفاق بیفتد؛ چون من نمیتوانم به مردم بگویم رای من ممتنع است چرا که می گویند تو باید بررسی می کردی یا باید موافق بودی یا مخالف، را ممتنع یعنی چه؟ در این صورت است که میتوان ممتنع جمع کرد. من باید دلیل پیدا کنم.
*گاهی از همکارانمان خواهش میکنیم که رای بدهند
من اگر به مذاکرات گوش نکنم و یک رای هم بدون دلیل بدهم که نمیشود. ما گاهی از همکاران خواهش میکنیم که رای بدهند! آیا این کار درست است؟
«شفافیت» بسیاری از رویه ها را در مجلس اصلاح میکند چون من مجبور هستم به مردم حوزه انتخابیهام جواب دهم. اینکه نشنیده یک رای بدهم که نمیشود.
* رأیی که ما نمایندگان میدهیم بار شرعی دارد
این رایی که ما نمایندگان میدهیم بار شرعی دارد و باید بر اساس یقین و دقت باشد. من کارشناس نیستم اما اگر بلد نیستم باید از کارشناسان و یک فرد کاربلد سوال کنم و بگویم مثلا در حوزه اقتصاد بلد نیستم اما گزارش مرکز پژوهش ها یا فلان اقتصاد آن موضوع را مطرح کردند بر اساس این مبانی رای بدهم لذا مردم این را از من می پذیرند؛ بسیاری از مفاسد را شفافیت آرا از بین میبرد.
*آقای وکیلی! چرا توپ را در زمین دیگران میاندازید؟
آقای وکیلی نکته دیگر یعنی موضوع مجمع تشخیص و مراکز انتصابی را مطرح کرد. در درجه اول باید بگویم ما باید از خودمان شروع کنیم چرا توپ را در میدان فرد دیگری میاندازیم؟ ما باید از خودمان شروع و بعد مطالبه از غیر کنیم. مثلا ما میگوییم دولت باید شفاف عمل کند و مزایدهها باید علنی باشد و همه عملکردها مانند صفحه شیشهای باشد اینها همه در قالب قانون و در راستای مبارزه با فساد است. اما خود ما چه میکنیم؟
*مگر میشود مجلسی که ناظر است شفاف نباشد؟
مگر میشود مجلسی که ناظر است شفاف نباشد؟ مانند این میماند که قوه قضاییه، جریان قضات، سازمان بازرسی و کسانی که در مبارزه با فساد هستند را درونی نکنند. رهبر معظم انقلاب اخیراً در ملاقاتی که با قوه قضاییه داشتند فرمودند باید به خودتان سخت بگیرید.
* رهبری فرمودند تمام مراکزی که به من وابسته است را بررسی کنید
ما اگر میخواهیم شان نظارتی مجلس را حفظ کنیم و میگوییم مجلس در راس امور است، اگر میخواهیم این راس بودن را ثابت کنیم باید از خودمان شروع کنیم. رهبری فرمودند تمام مراکزی که به من وابسته است را بررسی کنید. قبل از مواردی مانند تحقیق و تفحص، باید از خودمان شروع کنیم.
*دولت مجری قانون گردش آزاد اطلاعات است
دولت مجری قانون گردش آزاد اطلاعات است. دولتها باید از ابتدای تصویب این را به جریان میانداختند. ما باید در درجه اول گردش آزاد اطلاعات را در مجلس برقرار کنیم و بعد یقه دولت را بچسبیم که چرا به وظیفه قانونی خود عمل نکردید.
*مجلسی که حریت و شجاعت نداشته باشد گرفتار لابیگری و روابط پنهان میشود
بنابراین ما مصر هستیم که این کار از مجلس شروع شود، چرا که مجلسی که حریت و شجاعت و نمایندهای داشته باشد که از مراکز قدرت نهراسد و خود را خاضع و پاسخگو نسبت به مردم بداند، میتواند مطالبهگری جریان قدرت داشته باشد؛ اما در غیر این صورت گرفتار لابیگری، پنهان کاری، روابط پنهان و اغماض میشود.
علنی کردن آرا باعث می شود که نماینده حساسیت خود را در مورد موضوعات از دست ندهد، بنابراین مسائل برای آنها عادی شده و کم کم حساسیت خود را از دست میدهند. در تمامی این موارد هم مطمئن هستم آقای دکتر وکیلی با من همراه است اما نمی دانم چرا امروز به عنوان مخالف آمده است!
*وعاظ اصولگرا میخواهند در شفافیت که امر اصلاحطلبانهای است دوقطبی ایجاد کنند
که در ادامه وکیلی گفت نسبت به موضوع شفافیت مخالف نیستم. یکی از اشکالاتی که هم وعاظ منتسب به اردوگاه اصولگرایی و هم رسانههای آن به کار میبرند این است که میخواهند پیرامون شفافیت که یک امر اصلاح طلبانه است دو قطبی ایجاد کنند.
**قاضیزاده: زود از کوره در رفتید!
در ادامه قاضی زاده خطاب به وکیلی گفت: شما به اندازه من انصاف داشته باش که من گفتم دوستان اصلاح طلبی هم در مجلس داریم که موافق شفافیت هستند اما شما زود از کوره در رفتهاید! بیایید به مردم بپیوندید بیاید جزو امت باشید.
**وکیلی: مردم را مصادره نکنید
وکیلی در ادامه گفت: مردم را مصادره نکنید؛ لااقل به مردم رحم کنید! به صورت شخصی عرض میکنم که همانطور که آقای قاضیزاده میداند، ما پیرامون شفافیت رای نمایندگان از ابتدای این مجلس دو طرح داشتیم که یکی از این ورژن ها مربوط به آقای دهقان و دوستان آقای قاضی زاده بود که ۸۰ درصد محتوای این طرح با طرحی که ما یعنی آقای فتحی (نماینده تهران) تهیه کرده بودیم، مشترک بود.
در ادامه قاضیزاده گفت خدا را شکر که ۵۰ درصد ما را قبول کردند!
*طرح شفافیت آراء، ادغام شده با طرح اصلاحطلبان بود
وکیلی در ادامه گفت: بخشی روی ادبیات و مواد آن اختلاف بود که در نهایت ادغام شد؛ بنابراین طرح درون مجلس اصولگرا و اصلاح طلب نداشت و طرحی بود که برآمده از نمایندگان این دوره بود اتفاقاً طرح اولیه که مطرح شد علاوه بر این که رای دادم -مردم میتوانند مراجعه کنند- حتی آن بالا 4 انگشت را بالا بردم و در حمایت از این طرح عدد 4 را نشان دادم.
حداقل آقای قاضی زاده اذعان میکند، این بخش از طیف اصلاح طلب در مجلس کنونی جزو آنهایی نیستند که ۴ نشان میدهند اما 2 میدهند! این در بین ما با انصافی که در ایشان (قاضیزاده) سراغ دارم، بسیار کم و نادر است.
**قاضیزاده: آقای وکیلی به شفافیت آراء رای داد اما نمیدانم چرا اوخر مخالف شد
قاضیزاده در ادامه به وکیلی پاسخ داد: شما به شفافیت در ابتدا رای موافق دادید اما نمیدانم این اواخر چرا مخالف شدید.
**وکیلی: گاهی طرحی مورد تایید نمایندگان است اما فردی که آن را ارائه میکند حساسیتزا است
در ادامه وکیلی گفت: آقای قاضی زاده میداند گاهی طرحی هست که محتوای آن مورد نظر همه نمایندگان است اما وقتی مثلا «وکیلی» آن را ارائه میدهد حساسیتزا میشود، اما اگر آقای قاضیزاده همان را ارائه کند، حساسیت صحن کمتر میشود.
*برخی طرحها از سوی افرادی که حساسیت کمتری دارند، ارائه شود
در ابتدا این طرح را آقای دهقان ارائه داد که تعداد آرای موافق و مخالف آن را ببینید؛ سپس دوست دیگری ادامه آن را ارائه میکند که تعداد مخالفین آن عجیب میشود؛ به همین دلیل گفته میشود که برخی طرحها باید بدون حساسیت و از سوی افرادی که حساسیت کمتری دارند ارائه شود.
برای اینکه این موضوع برای مردم فراهم شود که چه می گویند مثالی میزنم. یک رای اعتماد در صحن مجلس بود که به وزرای مورد نظر گفتم (آقای جهانگیری و آقای واعظی هم شاهد بودند) به نظر من، یکی از شما 200 تا 205 رای می آورید و دیگری 195 تا 200 رای دارد. در قرعه کشی معلوم شد که موافقان و مخالفان وزرا چه کسانی هستند و بعد مشخص شد یکی از موافقین اینها از مخالفان دولت است و من مجدد نزد جهانگیری واعظی و وزرا، گفتم پیشبینی خود را تصحیح میکنم و یکی از آنها همان 200 تا 205 رای دارد، اما دیگری ۵۰ رای ریزش دارد و همین اتفاق هم افتاد.
این خاصیت مجلس است چه کسی طرح را ارائه می دهد بنابراین این مورد خاص (طرح شفافیت آرا) را که این همه جنجال ایجاد کرده است...
**قاضیزاده: آرا باید علنی شود که افراد بر اساس شخصیت رای ندهند
در ادامه قاضی زاده گفت به همین دلیل باید آرا علنی شود که افراد بر اساس شخصیت رای ندهند بلکه بر اساس و مبنا رای دهند.
**وکیلی: آقای قاضیزاده! اینقد آرمانی فکر نکنید!
که وکیلی در پاسخ گفت: درست است؛ اما دکتر اینقدر آرمانی فکر نکنیم.
قاضی زاده پاسخ داد: این فرد اگر صلاحیت برای وزارت دارد اما چون قاضی زاده از او دفاع میکند به او رای منفی دهیم؟ این درست است؟
* شفافیت را نباید به یک جنجال ملی تبدیل کرد و مجلس را با آن کوبید
وکیلی در ادامه گفت: دکتر می خواهم صحنه را به لحاظ توصیفی تعریف کنم. میخواهم بگویم این گونه نیست که اگر طرحی در این قالب توسط شخص خاصی ارائه میشود تعداد رای او ریزش میکند به این معنا باشد که مجلس شورای اسلامی دوره دهم مخالف طرح شفافیت رای است، من با این مخالف هستم؛ میخواهم بگویم این مسئله را این گونه به یک جنجال ملی تبدیل کردن و مجلس را با آن کوبیدن درست نیست. اینکه برخی وعاظ نسبتهای عجیبی بر بالای منبر به مجلس دادند به عنوان اینکه چرا به این طرح رای نداد، من میگویم مشکوک است.
*جریانی از آزادی بیان میگویند اما به آزادی پس از بیان یک «جُو» اعتقاد ندارند
این شیوه مقابله با این موضوع مشکوک است وگرنه من رای دادم و هر شخص دیگری از این دوستان این طرح را بیاورد حتماً در پیش نویس آن طرح جزو انتخاب کنندگان پیشنویس خواهم بود، اما اینکه با آن ابزار بسازیم و از یک مطالبه به حق، برای اینکه دو قطبی سازی در جامعه ایجاد کنیم، خود را مدافعین مبارزه با فساد و شفافیتطلبان قلمداد کنیم و طرف مقابل را فسادزا و مدافعین فساد وضعیت شفاف قلمداد کنیم، من میگویم این همان جریانی است که آزادی بیان را میگوید اما به آزادی پس از بیان یک «جُو» اعتقاد ندارد.
قاضی زاده در در ادامه گفت: چرا چنین قضاوت میکنید؟
وکیلی پاسخ داد: آقا دیدیم که میگوییم.
قاضی زاده در ادامه گفت: لااقل بگویید برخی از افراد.. جمع نبندید.
**وکیلی: این قدر به مجلس و نمایندگان ظلم نکنید
وکیلی پاسخ داد: نه غالبا. درست است، شاید کسانی واقعاً به صورت استثنا اینطور نباشند اما قاعده این مجلس است. بنابراین این قدر ظلم به مجلس و نمایندگان نکنیم. حتماً نمایندگانی که مورد ظلم واقع می شوند سوال برایشان پیش میآید میگویند شما پیرامون شفافیت رای صادق هستید؟ پس چرا در مجلس هفتم که یک دست بود و مجلس مال خودتان بود چرا آنجا این کار را نکردید اصلاً چرا آنجا آییننامه را تغییر دادید و کاری کردید که بشود غیر علنی شدن قانونی شود؟ در آن مجلس این کار را کردید. شما که همه این فرمایشات را آن موقع هم داشتید. چرا آن موقع به جای اینکه به دنبال علنی سازی باشید رای نمایندگان را غیر علنی سازی کردید.
*اصولگرایان چرا در مجالس هفتم تا نهم شفافیت رای را مطرح نکردند؟
چرا در مجلس هشتم و نهم اصلاح نکردید؟ چطور شد که یک مرتبه در مجلس دهم شما اینگونه مدافعین شفافیت رای شدید و شفافیت رای فقط شاخص آزادی خواهی شد. ما میگوییم حتماً شفافیت رای یک گام مهم در پکیج شفافیت خواهی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی است، اما این کافی نیست و انحصار آن در این موضوع کافی نیست.
*شفافیت رای در برهه کنونی شفافیت در ساحت عمومی آوردن، مسئله را سیاسی میکند
وکیلی خطاب به قاضیزاده گفت: این نکتهای که شما به آن اشاره کردید که مجلس باید از دیگر دستگاه های دیگر مطالبهگر باشد از این منظر فرمایش متین است، از این منظر که ما باید نظاره گر بر تکالیف شفافیت سازی سیستمها و راهکار ها باشیم و آن را از مجلس شروع کنیم کاملا استدلال متینی است، اما در این برهه این گونه موضوع را در ساحت عمومی آوردن و از طریق رسانهها و رسانه ملی و منبرها آن را مطرح کردن و یک جریان سیاسی ساختن، حتماً مسئله را سیاسی می کند و از آن ساحت انصاف عدالت و قضاوت منصفانهاش خارج میکند و من این را قبول دارم.
**قاضیزاده: وکیلی بجای تمرکز به اصل شفافیت به متولیان و پیگیریکنندگان آن میپردازد
در ادامه قاضی زاده خاطر نشان کرد: آقای دکتر به مطالب مختلفی اشاره کرد که عمدتاً در تایید کلیات موضوع شفافیت است، اما بیشتر از این که به خود موضوع بپردازد به سخنگویان، متولیان و پیگیری کنندگان این موضوع می پردازد.
خود آقای وکیلی به خوبی اشاره کرد که جزو اولین گروه هایی که آرا را علنی سازی کرده و شروع به جمع آوری امضا کردند از دوستان خودشان بودند و آن موقع بحث سیاسی که مطرح نبود ما در سال چهارم مجلس هستیم اما وقتی دو یا سه بار گروه های مختلف در داخل مجلس آمدند و بدنه مجلس آن را نپذیرفت؛ برای افکار عمومی سوال شد. این اتفاقی که شما اکنون می بینید مربوط به داخل مجلس نیست بلکه برای بیرون مجلس است.
برای مردم سوال شده و میگویند مگر چه کار میخواهید بکنید که نگران هستید یا میخواهید دیده نشود؟
شروع ماجرا از خود مجلس بود و اتفاقا از دوستان آقای وکیلی بودند. ما هم به آنها پیوستیم و دوستان ما هم مستقل شروع کردند و بعد طرحها یکی شد.
*شروع ماجرای طرح شفافیت از مجلس و از دوستان وکیلی بود
نهایتا یک طرح به عنوان طرح مشترک عمده نمایندگان دو جریان مطرح شد دو بار برای آن رأی گیری شد و وقتی به نتیجه نرسید ما نباید به افکار عمومی و مردم و اهالی منبر و مطالبه گران عدالت و سخنگویان پاسخ دهیم؟ یک اتفاق در جامعه مانند دختر آبی اتفاق می افتد هزاران نفر درباره آن حرف میزنند باید به آنها بگوییم خفه خون بگیرید و حرف نزنید یا شما فلان هستید؟ موضوعات مختلفی هر هفته و هر روز در حال اتفاق افتادن است و گروه های مختلفی در حال مطالبه گری از مسئولان و خود مجلس هستند.
ممکن است بخشی از یک رویکرد نگاهشان به مطالبه از اصولگرایان باشد و یا یک موضوع دیگری مربوط به اصلاح طلبان باشد؛ ممکن است موضوع دیگری مربوط به کل مجلس یا رئیس مجلس باشد. مگر کم اتفاق میافتد؟ ما باید به مردم حق بدهیم که نگران شوند. میگویند مگر چه موضوعی است که نمایندگان میخواهند آراءشان دیده نشود اگر موضوعی هست به ما بگویید.
*باید به مردم حق بدهیم که نگران شوند
به خصوص برخی دوستان ما با آن بحثی که آقای پناهیان کرد که مگر تفتیش عقاید است این دفاع بدی بود که یکی از همکاران مجلسی ما در نطق خود علیه شفافیت کرد.
که در ادامه وکیلی گفت: رفتار آقای پناهیان هم از نطق این نماینده بدتر بود.
قاضیزاده در ادامه گفت: من کاری به نوع مطالبه گری و بیان مطالبهگر ندارم، اما حرفش این است که شما که نماینده مجلس هستید به اعتقاد چه کار دارید؟ ساحت شما کار کارشناسی است.
**قاضیزاده: باید معلوم شود یک نماینده در رایگیریها چرا موافق یا مخالف است
یک موضوع اقتصادی فرهنگی و اجتماعی وجود دارد که کارشناسان موضوعات و اطلاعات و تجربه جهانی داخلی بر اساس این کارشناسی باید یا رای بدهم یا ندهم. باید معلوم شود که چرا موافق یا مخالف هستیم. نهایتاً دو یا سه یا چند نماینده می تواند به عنوان موافق و مخالف حرف بزنند پس بقیه نمایندگان چه می شوند؟ آقای وکیلی میداند بسیاری از نمایندگان به عنوان موافق و مخالف ثبتنام میکنند اما نمیتواند حرف بزند، برخی ثبتنام نمیکنند اما رای میدهند.
مردم نباید بدانند که چرا و به چه چیزی رای می دهیم؟ این روشن است. ما به هر کسی بپردازیم و به هر چیزی نسبت دهیم نمی توانیم از اصل موضوع دفاع کنیم واقعیت این است. به هر حال مجلس هفتم، ششم یا پنجم غیر علنی کردن مجلس را تغییر داده و یا قیام و قعود را سیستمی کرده، البته به نظرم باید زودتر از مجلس هفتم باشد.
در ادامه وکیلی گفت: خیر؛ ظاهرا مربوط به همان مجلس هفتم بود که سیستم مکانیزه شد.
قاضیزاده در ادامه گفت: قبل از آن هم دکمههای مخفی بوده است، قیام و قعود مربوط به مجلس اول و دوم بود که بعد از آن عملا غیر علنی شد؛ به هر حال هر مجلسی بوده کار خطایی است که باید درست شود.
*از هشیاری مردم و سوالشان از نمایندگان باید استقبال کنیم
ما فهمیدیم مسیری به دلایلی اشتباه بوده و مبانی آن هم روشن است که باید درست شود. این خیلی خوب است که مردم بیدار و هوشیار هستند که از نمایندگانشان سوال میکنند، ما باید استقبال کنیم، باید جواب منطقی داشته باشیم حتی اگر کسی ما را مورد توهین قرار داد -که نباید اینگونه باشد- ما باید پاسخ منطقی برای آن داشته باشیم.
مسئولان کشور باید بدانند که باید پاسخگو باشند؛ کسی که لباس مسئولیت در هر نظام مردم سالاری به تن میکند، باید ظرفیت پاسخگو بودن را داشته باشد، پاسخگویی هم نیاز به دلیل دارد.
*کسی که لباس مسئولیت در نظام مردم سالاری به تن میکند، باید ظرفیت پاسخگو بودن را داشته باشد
کسی که دلیل و برهان برای کارهایش نداشته و مشغول مخفی کردن است و کسی که دلیل و برهان دارد و شجاعت از دفاع از نظرش را ندارد مشغول مخفی کاری است.
مخفی کاری دو دلیل بیشتر ندارد؛ یا این که من برهان و دلیل ندارم یا شجاعت و توان پرداخت هزینه را ندارم که در هر دو مورد، این فرد به درد نمایندگی مجلس نمیخورد. چون قرار است از حقوق مردم دفاع کند.
*چگونه میخواهید از حقوق مردم دفاع کنید در حالی که جرأت ابراز نظر ندارید؟
چگونه میخواهید از حقوق مردم دفاع کنید در حالی که جرات ابراز نظر ندارید؟ این ممکن نیست. من خیلی به همکارانم علاقمند هستم و مسائل و مشکلات آنها را هم درک میکنم، بخصوص همکاران ما که در حوزههای انتخابیه کوچک هستند کارشان خیلی به کار دولت نزدیک است. به هرحال امکاناتی که از دولت میبرند و منابعی که به آنجا انتقال میدهند که باید هوای دولتها را داشته باشند. رویه این است و این باعث محافظهکاری و ملاحظهکاری شان میشود.
*نفاق تودرتویی ایجاد شده است
یا گروههای صنفی مطالباتی از نمایندگان دارند که میدانند این مطالبات به مصلحت نیست و امکان برآورده شدن آن وجود ندارد، نمیخواهند به زبان بیاورند. اینها باعث شده که یک نفاق تودرتویی ایجاد شود و روابط ناسالم ایجاد شده و فاصله بین ناظر و مجری مشخص نباشد. شان ما نظارتی است. نمایندگان اکنون رفتند و جای مجری نشستند این غلط است.
* نمایندگان اکنون به جای مجری نشستهاند!
ما وقتی به حوزه انتخابیه مان مراجعه میکنیم به جای اینکه مدیران دستگاه دولتی سوال کنند، میآیند و درخواست شان را به ما میگویند؛ در حالی که در سلسله مراتب مدیریت، خودش مدیر بالادستی دارند که باید از آن سوال کنند که چرا کار مردم را انجام ندادی.
* پنهانکاری باعث توسعه نامتوازن و ظلم شدن به مناطق محروم میشود
پس خود این پنهانکاری باعث توسعه نامتوازن و ظلم شدن به مناطق محروم و به ضرر شهرهایی خواهد بود که نماینده لابی گر یا نماینده ای که دولت را تحت فشار قرار دهد لذا نتیجه آن این می شود.
اگر میخواهیم این چرخه فساد و روابط نامطلوب -که شما را قبول دارید- را بهم بزنیم گام اول آن شفاف کردن رای است.
*گام اول بهم زدن چرخه فساد و روابط نامطلوب «شفاف کردن رای» است
در یک شبکه مسائل، یک شاه کلید وجود دارد، اگر بخواهیم مجلس را به شأن بالای خود برگردانیم با شجاعت باید رایمان را علنی کنیم و در پایین دست آن این اتفاق نخواهد افتاد و بسیاری از این زنجیره هایی که در پنهانکاری و به صورت نادرست ایجاد شده حل می شود.
به نظر من کسانی که رای را غیرعلنی کردند خواسته یا ناخواسته نمیدانستند که چه فساد تودرتویی را ایجاد میکنند. این سیر چندمجلسی، مجلس را از کارکرد خود انداخته است، کارایی مجلس را به عنوان قوه عامره و بالا دست، مرکزی و به صلابهبکش و قوهای که شلاق دست آن است و دیگران، قوه مجریه و قضاییه را اداره میکند، گرفته و تبدیل به مادون و زیرمجموعه اینها تبدیل کرده که دیگران به او دستور بدهند.
**وکیلی: آییننامه تصریح به غیرعلنی بودن رای نمایندگان دارد
در ادامه وکیلی در پاسخ به این موضوع که تعدادی از نمایندگان طی نامهای به رئیس مجلس خواستهآند تا رای آنها علنی و اعلام شود، اما رئیس مجلس بحث مغایرت و ایراد آیین نامهای را دلیل عدم اجرای این مسئله عنوان کرده است، گفت: آقای قاضیزاده هم اشاره کرد که در آیین نامه هم اصل بر غیرعلنی بودن رای است.
در واقع آییننامه تصریح به غیرعلنی بودن رای نمایندگان دارد.
قاضیزاده در ادامه گفت: قانون برای علنی شدن مکانیزم دارد یعنی تعدادی از نمایندگان درخواست داده و رای گیری شود بعد در آن موضوع رای علنی میشود.
مثلاً درباره CFT جمعی از همکاران ما درخواست دادند تا رأیگیری علنی باشد که ما آن را به رأی گذاشتیم که نهایتاً نمایندگان به آن رأی ندادند و رأیگیری مخفی بود اما حکم آییننامه در غیرعلنی بودن است چون قانون داریم داوطلبانه بودن آن ممکن نیست.
در ادامه وکیلی عنوان کرد: اما اینکه جمعی نامه بنویسند و خطاب به رئیس مجلس بگویند ما میخواهیم رأیمان را علنی اعلام کنیم اینکه آیا پاسخ به این داده شود دوباره باید از فهم برای این تقاضا رأی بگیرند بنابراین برداشت آقای لاریجانی بر این است که وقتی اصل بر غیرعلنی بودن است تا زمانی که ما این اصل را تغییر ندادیم همچنان مکانیزم همین است که در آییننامه تصریح شده است یعنی مکانیزم استثنا را آییننامه را گفته که چگونه باشد.
*درخواست علنی شدن رای باید به رای عمومی گذاشته شود
یعنی اینکه باید این به امضای یک تعداد در مورد موضوعی خاص به رأی عمومی گذاشته شود آنجا ما میتوانیم رأی را علنی کنیم. به استناد این تعداد آرا که از این به بعد رأیها علنی شود، برداشت رئیس مجلس و بنده این است که آییننامه به ما اجازه نمیدهد مگر اینکه این بند را اصلاح کنیم.
*برداشت برخی مردم از اظهارنظر برخی نمایندگان این است که رئیس مجلس اعمالنظر شخصی میکند
بنابراین پاسخی که به درخواستکنندگان علنی شدن رأی آنها داده میشود منطبق بر آییننامه است یعنی پاسخ انحرافی نیست چون احساس میکنم که برداشت برخی مردم از اظهارنظر برخی همکاران ما این است که رئیس مجلس اعمالنظر شخصی میکند نه اعمال موضع آییننامهای اما نظر من این است که این اعمال موضع آییننامه است.
در ادامه قاضیزاده در همین رابطه عنوان کرد که این موضوع سابقاً در هیأت رئیسه هم بحث شده است که آیا ما میتوانیم علیرغم صراحت آییننامهای این کار را انجام دهیم که البته آنجا هم موافقین و مخالفانی داشت و بحث شد که پیشنهادی را بنده و آقای امیرآبادی ارائه کردیم که اجازه دهید این امکان را فراهم کنیم که جمعی از دوستان که متقاضی علنی شدن رأیشان هستند.
**قاضیزاده: برای آشکارسازی رای نمایندگان داوطلب اصلاح قانون لازم است
از آنجایی که در آییننامه صراحت داریم و اینجا داوطلب شدن یا نشدن ذکر نشده است بنابراین ما باید قانون را رعایت کنیم، مگر اینکه قانون اصلاح شود چون در قانون به صورت مطلق ذکر شده، یعنی حتی برای آشکارسازی داوطلبان هم برداشت جمعی این بود که اصلاح قانون لازم دارد.
**وکیلی: در اینکه عدهای بگویند رأی ما علنی شود آییننامه سکوت کرده است
در ادامه وکیلی گفت: چون استثناء را در این اصل قانون ذکر کرده است یعنی برای موارد خاص که جمعی از نمایندگان خواهان علنیسازی هستند، این یعنی استثناء از این اصل. بنابراین مکانیزم آن استثناء را آییننامه ذکر کرده است یعنی عدهای کلاً بخواهند بگویند رأی ما علنی شود آییننامه سکوت کرده و ذکری در این باره نکرده است، بنابراین آییننامه باید اصلاح شود.
*نیازمند گفتمان شفافسازی در اداره کشور هستیم
ما تقریباً در اصل موضوع برای اینکه علنیسازی رأی نمایندگان امری مهم است و میتواند قدمی مهم در جهت شفافسازی دیگر دستگاههای اجرایی به حساب بیاید مسئلهای نداریم اما از نظر من این گام، کافی نیست. این گام را باید همچنان در این گفتمان شفافسازی تعریف کرد. ما نیازمند گفتمان شفافسازی در اداره کشور هستیم.
* برای حکمرانی خوب شفافیت باید تبدیل به گفتمان حاکم شود
این گفتمان اضلاع مختلفی را شامل میشود که از مجلس و خبرگان گرفته تا مجمع تشخیص، شورای عالی انقلاب فرهنگی، آرای اعضای شوراها و اعضای هیأت دولت و دیگر مجامع که به نمایندگی از مردم دارند اعمالنظر میکنند و حکمرانی را پیش میبرند؛ لذا برای بهبود حکمرانی و حکمرانی خوب این شفافیت باید تبدیل به گفتمان حاکم شود که از نظر من کلید شفافیت همین اجرای قانون گردش آزاد اطلاعات است که محصول آن دسترسی آزاد و یکسان مردم است.
* کلید شفافیت اجرای قانون گردش آزاد اطلاعات است
در ادامه قاضیزاده از وکیلی پرسید: این قانون گردش آزاد اطلاعات مربوط به کدام مجلس است.
که وکیلی پاسخ داد: مربوط به مجلس اصولگرایان است.
قاضیزاده در پاسخ به وی گفت: چون آن را گفتی این را هم بگو.
وکیلی گفت نه میگویم که مربوط به مجلس اصولگرایان است و قانون بسیار خوبی است اما متأسفانه از دولت اصولگرایان تا دولت فعلی ....
قاضیزاده گفت: دولت اصلاحطلبان.
وکیلی پاسخ داد: نه این دولت. این قانون تا دولت کنونی دارد خاک میخورد.
**قاضیزاده: اصلاحطلبان امروز شجاعت خود را از دست دادهاند
قاضیزاده در ادامه گفت: قبول دارید که امروز اصلاحطلبان شجاعت خود را از دست دادهاند.
وکیلی (با خنده) ادامه داد: متأسفانه این قانون همچنان خاک میخورد، من چند مثال در این زمینه میآورم؛ بزرگترین ظلمی که به کشور میشود این است که مثلاً در حوزه گردشهای مالی ما شاهد فرار مالیاتی هستیم که در تخمینها سهم فرار مالیاتی به مراتب بیش از سهم مالیاتهای عرضه شده است که عمدتاً افرادی قدرت فرار مالیاتی دارند که عِده و عُده دارند و امکاناتی دارند و از کسانی مالیات اخذ میشود که جماعت حقوقبگیری هستند که قاعدتاً مالیات تکلیفی آنها اخذ میشود و امکان فرار ندارند.
**وکیلی: افرادی قدرت فرار مالیاتی دارند که عِده و عُده دارند
اگر ما در کشورمان کاری میکردیم که تمام کسب و کار ما شبکهای میشد و به صندوقهای مکانیزه وصل میشد به طوری که منشأ پولها در این کشور معلوم بود و چرخش این پولها هم مشخص شود نه امکان فرار مالیاتی اتفاق میافتاد و نه گاهی شاهد هجوم پولهای مشکوک به حوزههای اقتصاد مانند سونامی به گونهای که تکانههای این حجم از پولهای نامعلوم از نظر منشأ، اقتصاد ایران را ناگهان دگرگون میکند مانند هجوم پولهای مشکوکی که گاهی میآید و تورم بخش مسکن عجیب و غریب میکند و گاهی سراغ ارز میرود و آن را تکان میدهد و گاهی به بازار سکه و دیگر بازارها میرود.
* بگذاریم حوزه این شفافیت را در زندگی مردم بیشتر ملموس شود
بنابراین بگذاریم حوزه این شفافیت در زندگی مردم بیشتر ملموس شود، مردم اکنون از ما شاکی هستند که چرا فساد این گونه در کشور تکثیر میشود و تولید مثل میکند چرا به رغم اینکه هر روز در خبرها است که این همه آدم تحت عنوان فاسد میگیریم اما ماشین فسادزا همچنان تکثیر میکند. این سؤال مهم مردم است تا کی باید فضا را پلیسی کنیم اما باز این تکثیر ادامه دارد.
*یکی از منشأهای مهم فساد امضاهای طلایی است
یکی از مهمترین موارد این است که چرا در کشور امضای طلایی وجود دارد، یکی از منشأهای مهم فساد امضاهای طلایی است، امضای طلایی وقتی اتفاق میافتد که ما سطوح اطلاعات را طبقهبندی کردیم و دسترسی مردم به مجوزها یکسان و آسان نیست، مجوزها به گونهای است که آقای مدیر میتواند با امضای خود این مجوز را تبدیل به یک رانت کند. مدیر هم در معرض فساد است چون امضای آن طلایی است و هم خدماتی که ما به مردم میدهیم خدمات تبعیضآمیزی میشود و مردم مستحق دسترسی پیدا نمیکنند بنابراین تبعیض توزیع میشود.
*اگر میخواهیم جلوی فساد گرفته شود باید دولت الکترونیک اتفاق بیفتد
اگر میخواهیم این موضوع حل شود و جلوی این فساد گرفته شود و این ماشین فساد در جایی متوقف شود باید همه این خدمات شبکه و سیستمی شوند و دولت الکترونیک اتفاق بیفتد. بنابراین اگر ما میگوییم که این گونه این مسأله را انحصار نکنید به معنای این نیست که ما مخالف شفافسازی مردم هستیم.
من همین الان و همین لحظه عرض میکنم از یکشنبه هفته آینده که به صحن رفتیم آماده هستیم و به رغم اینکه هنوز با فراکسیونمان هماهنگی نکردیم اما با اطلاع از حرف جمعی فراکسیون ....
**قاضیزاده: حاضریم مدال افتخار طرح شفافیت را گردن اصلاحطلبان بیندازیم
قاضیزاده در واکنش به این صحبت گفت: امیدوارم آقای دکتر وکیلی پرچمدار شود و جلو بیفتد چون ما که تماماً موافق هستیم، اگر آقای وکیلی جلو بیفتد و دوستانشان را همراه کند این رأی میآورد. ما حاضر هستیم این مدال افتخار را گردن اصلاحطلبان بیندازیم.
که وکیلی در ادامه گفت: این مدال گردن اصلاحطلبان است.
قاضیزاده پاسخ داد: ما که به دنبال اصلاح کشور هستیم حاضریم امتیاز آن را واگذار کنیم.
**وکیلی: از یکشنبه هفته آینده طرح شفافیت را مجدد به صحن میآوریم
وکیلی در ادامه عنوان کرد: برای اینکه مردم بدانند و اینکه اینقدر صورت مسأله را به انحراف نبریم و مردم را سرگرم حرفهای فرعی نکنیم، من آماده هستم در کنار آقای دکتر قاضیزاده و دیگر دوستان به محض اینکه مجلس شروع به کار کرد از هفته آینده این طرح را مجدد در قالبی که امکان رأیآوری داشته باشد به صحن بیاوریم و این غائله را این گونه پایان دهیم.
قاضیزاده در ادامه گفت: خدا خیرتان دهد.
وکیلی در ادامه عنوان کرد: اما پایان این غائله، پایان فساد و عدم شفافیت در کشور نیست. کشور اگر قرار است همه چیز روی غلتک و ریل شفافیت بیفتد و در اتاق شیشهای قرار بگیرد و ما پستویی برای قدرت نداشته باشیم -که همه کنشها در پستوی قدرت فسادزا است- و این نورافکن افکار عمومی به همه ساحت قدرت بدمد، باید هزار قدم مانند این قدم شفافسازی رأی نمایندگان و علنیسازی رأی آنها برداشته شود.
*همان ویرایش طرح ذوالنور دوباره به مجلس میآید
وی در پاسخ به این سؤال که اگر قرار باشد شما در هفته آینده طرحی جدید در این خصوص ارائه کنید چه تفاوتی با طرح آقای ذوالنور خواهد داشت، گفت: من فکر میکنم همان ویرایش مشترکی که در دو مجموعه داشتیم همان را به صحن بیاوریم و رأی خواهد آورد. در صحبتهایم گفتم فرد ارائهدهنده هم مهم است.
وکیلی در پاسخ به این سؤال که فکر میکنید اگر شما آن طرح را ارائه کنید اصولگرایان به این طرح رأی خواهند داد.
**قاضیزاده: به هر طرحی که اصلاحطلبان در راستای شفافیت ارائه کنند رای میدهیم
در همین حال قاضیزاده پاسخ داد: حتماً همینطور خواهد بود، بنده از جانب کل دوستان فراکسیون ولایی میگویم که اگر اصلاحطلبانان طرح را ارائه کنند مشکلی نداریم چون موضوع برای ما مهم است اتفاقاً افتخار میکنیم که آقایان اصلاحطلب طرح را ارائه کنند ما حتما به آن رأی خواهیم داد و حتما پشتیبانی میکنیم.
**وکیلی: طرح شفافیت به نفع ما اصلاحطلبان است
که در ادامه وکیلی گفت: در هر حال انشاءالله تلاش میکنیم با همفکری همدیگر این طرح را به نتیجه برسانیم. این طرح واقعاً به نفع ما اصلاحطلبان است چرا که بزرگترین آسیب مجلس سه فراکسیونی این است که تکلیف مردم با این مجلس نامعلوم است و تکلیف نمایندگان هم با همدیگر مشخص نیست.
*مجلس وقتی سه تکه میشود تکلیف شما نامعلوم است
ما میگوییم در مصوبات این مجلس باید رنگ یک گفتمان باشد، مجلس وقتی سه تکه میشود تکلیف شما نامعلوم است و اصلاً نمیدانید چه کسی باید پاسخگوی خروجی این مجلس باشد. در حال حاضر در فضای افکار عمومی متأسفانه و به ناحق به رغم اینکه عدد فراکسیون امید در سقف پُر خود 110 رأی است اما تمام این عملکردها و خروجیها به پای امید در فضای عمومی نوشته میشود.
**قاضیزاده: آقای وکیلی! شما از عدم شفافیت آراءحمایت کردید
که در ادامه قاضیزاده گفت: آقا! شما هستید که دفاع میکنید و از بحث عدم شفافیت آرا حمایت میکنید.
وکیلی در پاسخ گفت: نه اصلاً اینطور نیست. چه کسی این را میگوید ابداً اینطور نیست، ما به این شیوهای که دوستان آن را مصادره میکنند انتقاد داریم. آقای واعظی که در منبر که در شب شهادت امام حسین (ع) برای اینکه مردم را دعوت به اخلاق کنید به چه حقی مجلس را آنطور خطاب می کند؟ ما میگوییم این تخریب نهاد مجلس، تخریب نهاد دموکراسی است.
*وکیلی: به شیوهای که برخی نمایندگان شفافیت را مصادره میکنند انتقاد داریم
ما میگوییم گویا ارادهای در کشور اتفاق افتاده که میخواهند تمام نهادهای مردمسالاری را به بهانههای مختلف تخریب کنند. امروز به بهانه اینکه یک طرح در مجلس رأی نیاورده این را تبدیل به بزرگترین خیانت تاریخ تبدیل میکنند و این حتماً مشکوک است. این هجمهای که علیه مجلس به راه افتاده است حتماً مشکوک است. دو نماینده در جایی ....
قاضیزاده در اثنای سخنان وکیلی گفت: اصلاً شما این موضوع را کنار بگذارید؛ اگر دوستان واقعاً اصل ماجرا را قبول دارند با توجه به اینکه آخر دوره مجلس دهم است مشخص نیست که معلوم هم نیست من و شما در دوره بعد باشیم اصلاً مشخص نیست زنده باشیم یا نه.
که وکیلی در پاسخ گفت: انشاءالله شما باشید.
*قاضیزاده: آقای وکیلی! بیا و ریل منحرف شده شفافیت را اصلاح کن!
قاضیزاده در ادامه گفت: بیا و این ریل منحرف شده را اصلاح کن. به هر حال ببینید شما به امضای طلایی اشاره کردید، طلاییترین امضا در این کشور رأی نمایندگان است. امضای طلایی تنها یک مجوز برای خود و خانوادهاش میگیرد اما ما به هر قانونی که تصویب میکنیم به یک گروه و طبقه ممکن است امتیازاتی بدهیم. بیایید دعوای حیدری و نعمتی نکنیم، بیایید شما که میگویید این را قبول دارید و ما هم از همان اول آن را قبول داشتیم ما در خدمتیم بیایید این را انجام دهید.
*طلاییترین امضا در کشور رأی نمایندگان است
که وکیلی پاسخ داد: چشم، حتماً.
در 15 دقیقه پایانی این مناظره قاضیزاده به عنوان سخنان پایانی خود عنوان کرد: این انقلاب اسلامی برخاسته از خواست مردم بوده است، مردم مؤسسین این انقلاب هستند و تاکنون هم تمام هزینههای انقلاب را مردم دادهاند، مردم بودند که در جنگ بودند، مردم در فقر و تنگنا و همه صحنهها بودند.
* بیایید دعوای حیدری و نعمتی نکنیم
به هر حال طبقههای خاص و بالای جامعه به گونهای گلیم خود را از آب بیرون کشیدند و کار خود را کردند. زمانی هم که به مشکل برخوردند مهاجرت کردند و تشریف خود را آن طرف ینگه دنیا بردند و به عیش و کیف خود رسیدند. مردم سؤال دارند که تا چند سال گذشته به هر حال بر پایه اعتماد به مسؤولان کارها را جلو میبردهاند. چرا موضوع شفافیت رأی نمایندگان اکنون در افکار عمومی حساس شده است. من این جواب را به آقای وکیلی و بقیه وکلا بدهم که سابقاً اینقدر حساسیت نبوده است.
*موضوع شفافیت آراء نمایندگان اصلا سیاسی نیست
سؤال میشود که آیا (شفافیت آراء) سیاسی است که من میگویم خیر. مردم قبلاً یک اعتماد اجمالی به منتخبین خود داشتند، حال این اعتماد را از دست دادهاند و میخواهند بدانند این کسی را که انتخاب میکنند در راستای انتخابشان و شعاری که داده عمل میکند یا خیر و یا اینکه من در انتخابات ریاست جمهوری حرفی زدهام یا کار دیگری کردهام و یا در انتخابات مجلس شعارهایی دادهام و خروجی مجلس چیز دیگری بوده است.
*مردم دیگر به اینکه به ما اعتماد کنند راضی نمیشوند
منِ مسؤول به حرفهایی که زدهام عمل نکردهام، مردم از آن گذشتهاند و میخواهند خودشان میدانداری کنند و خواستههایشان اعمال شود، اینکه تقاضای شفافیت رأی از من دارند و تقاضای علنی شدن دادگاههای فساد و موارد دیگر را دارند تمام اینها جدید اتفاق افتاده است و دلیل آن این است که مردم دیگر به اینکه به ما اعتماد کنند راضی نمیشوند و میخواهند در جزئیات مسائل قرار بگیرند و بدانند که چقدر ما منطقی رفتار میکنیم. این حقشان است. تا دیروز به ما اعتماد میکردند اما نمیخواهند دیگر به ما اعتماد کنند و این جریانی که راه افتاده است، متوقف نخواهد شد و هر چه جلوتر برود گستردهتر خواهد شد و شاخه خواهد زد.
ما دو راه در این میان داریم یکی از این راه ها این است که به روی خودمان نیاوریم این طوفان مردمی میآید و از ما عبور میکند و ما را با خود میبرد و دیگر اینکه پاسخ صحیح، درست، منطقی و شرعی و حق اساسی مردم بدهیم.
من باز هم معتقدم جاهایی که باید جلودار شویم مجلس است. آقای وکیلی هم میداند از همان روزهای اول بحث الکترونیکی کردن مجلس را در همین دوره مجلس پایهگذاری کردیم و با همین عنوان پیش بردیم که مورد حمایت عمده دوستان هم بودیم؛البته برای عدهای سخت است که تغییر کنند چرا که به چیزهایی عادت میکنند؛ خیلی کارهای خوبی انجام دادیم چرا این را نباید کامل کنیم؟ چرا این را نباید نهادینه کنیم که معلوم نیست این در آینده باز عقب بیفتد و بعد هم این تنش بین مردم و مسؤولین باقی بماند؟
*مردم فکر می کنند ما چیزی از آنها پنهان میکنیم
مردم فکر می کنند ما چیزی از آنها پنهان میکنیم، بیایید خودمان را جای مردم بگذاریم. میگوییم این آقای قاضیزاده که به او رأی دادهام از کجا معلوم وقتی میرود و پشت میز مینشیند به فکر صنف خود و مسائل پزشکی نباشد از کجا بدانم به فکر مردم است. من چگونه باید این را ثابت کنم با حرف زدن و توئیت زدن و سخنرانی کردن مردم از ما قبول نمیکنند مردم از ما زیاد توئیت،سخنرانی و شعار دیدهاند مردم میگویند آنجایی که اعمالنظر میکنید می خواهیم ببینیم چه کار میکنید.
*شعور و خواست اجتماعی به یک نقطه غیرقابل برگشت رسیده است
اما ما باید منطقاً به آن جواب درستی دهیم؛ این چیزی نیست که جلوی آن را بگیریم. به هر حال ثبت مطالبه و این شعور و خواست اجتماعی به یک نقطه غیرقابل برگشت رسیده است و خیلی خوب است همینطور که آقای وکیلی اعلام آمادگی کرده است بیاییم دست به دست هم دهیم و به خاطر آیندگان این را پایهگذاری کنیم و امضای طلایی که در جمهوری اسلامی وجود دارد را علنی کنیم تا بتوانیم سراغ سایر امضاهای طلایی برویم.
* ممکن است داخل مجلس بیان یک مطلب با زبانهای مختلف متفاوت مطرح شود
حرف من این است و امیدوارم خداوند رحمان هم به همه ما کمک کند. البته ممکن است هر کسی با زبان خود این مطالبه را درخواست کند یعنی همین الان در داخل مجلس بیان یک مطلب و زبانهای مختلف متفاوت است و با واکنشهای متفاوتی هم روبهرو خواهد شد.
البته من به این انتقاد دارم که به جای اینکه به موضوع رای دهیم، به اشخاص رأی میدهیم، اصل مسأله مهم است؛ چه فرقی میکند که آقای فتحی، آقای حاجی و یا آقای ذوالنور آن را مطرح کند؟ انشاءالله که آنها برای رضای خدا آن را مطرح کنند و وقتی حرفی را میزنند حجت شرعی و انصاف را در نظر میگیرند.
*چه فرقی میکند که آقای فتحی، حاجی و یا ذوالنور طرح را ارائه کنند؟
اما بنده نوعی که میخواهم رأی بدهم به موضوع رأی میدهم نباید به این موضوع توجه کنم که چه کسی و به چه ترتیبی موضوع را مطرح میکند امیدواریم آقای وکیلی که فردی ذینفوذی در مجلس و فراکسیون امید است کمک کند، ما اصولگرایان هم ادعایی نداریم و مثل شما نمیگوییم همه خوبیهای نظام برای ما است اصلاً میگوییم همه خوبیهای نظام برای اصلاحطلبان است، اما پرچم آن را زمین نیندازید که ما مجبور شویم آن را برداریم.
*اصولگرایان ادعایی ندارند و مثل اصلاحطلبان نمیگویند همه خوبیهای نظام برای ما است!
اگر واقعا ادعا دارید که خط امامی هستید و پیرو امامید باید مطالبهگر خواسته امام شما باشید، وقتی شما آن را زمین میگذارید میبینیم که خواستههای امام روی زمین مانده و مجبوریم دست بگیریم.
که وکیلی در ادامه گفت: خواست ما برآورده شده..
در بخش پایانی این مناظره وکیلی در خاتمه سخنانش خاطرنشان کرد: اینکه چرا این موضوع تا این اندازه مطالبه شده است را قبول دارم.
**وکیلی: قدرت از دید مردم از آن راز و رمزآلود بودن بیرون آمده است
اولاً تحولاتی در ساحت قدرت و به دلیل خواست مردم به خاطر تحولاتی که در حوزه تکنولوژی ارتباطات اتفاق افتاده است. باید بگویم اولاً قدرت از آن راز و رمزآلود بودن از دید مردم بیرون آمده است، مردم هر روز که جلوتر میرویم خواهان ساحت شفافتر قدرت در همه اضلاع قدرت هستند. پس اصل کنونی اصل شفافیت قدرت است هر کس میخواهد در حکمرانی بیاید باید بداند که ...
**قاضیزاده: مردم حق دارند بدانند دارایی من چقدر است
در ادامه قاضیزاده گفت: باید بپذیرید که همه چیزش را مردم به صورت عیان ببینند، به عنوان یک شخص حقیقی شاید مردم حق نداشته باشند من مال و داراییام چقدر است اما وقتی مسؤولیت قبول کردم مردم باید بدانند که من از چه طبقه اجتماعی هستم.
**وکیلی: صاحبان قدرت باید بدانند زبان رازآلود و پر ایهام با مردم کافی نیست
که وکیلی در ادامه گفت: بله من شخص نیستم، بنابراین هر کس که در ساحت قدرت میآید باید از این به بعد بداند که زبان رازآلود و پر ایهام با مردم کافی نیست. زبان قدرت باید با مردم زبان مفهوم و ملموسی باشد بر اساس شاخصهایی که مردم میفهمند. مبارزه با فساد لوازمی دارد اگر نتوانیم به لوازم مبارزه با فساد تمکین کنیم جای فساد با فاسد را عوض میکنیم، وقتی جای فساد با فاسد عوض شد ما فقط منابع را هدر میدهیم و عمر تلف میکنیم و زندانها را پر میکنیم.
*جای فساد و فاسد عوض شده است
انتظار عمومی این است که مبارزه و انرژی مبارزه -به ویژه در این دورهای که تب مبارزه بالا گرفته است- تمرکز برای مبارزه با فساد باشد، مبارزه با فساد هم طریقی دارد که یکی از مهمترین آن تشکیل دولت الکترونیک است و مهمترین گام در شفافیتسازی است.
* به جای اینکه منحنی فساد معکوس شود سیر صعودی دارد
شبکهای کردن مهمترین گام در شفافسازی است یعنی تشکیل شبکههای نظامات مالی کشور. اینکه تراکنشهای مالی بانکها در کشور همه شفاف و شبکهای باشد و همه بدانند که همه چرخشهای مالی فرد و دستگاهها چگونه است و از کجا بوده و مسیر این پولها قابل ردیابی شبکهای باشد. اگر این اتفاقات بیفتد حتماً ما به طرف سالمسازی سیستم هستیم و امیدواریم آرامش به جامعه برگردد.
*حساس شدن گوش مردم بخاطر آمارهای عجیب و غریب در حوزه فساد است
این عدم آرامشی که فرمودید و این بیتابی که در جامعه و غلیانی که به حق در جامعه وجود دارد به دلیل حساس شدن گوش مردم به این آمارهای عجیب و غریب در حوزه فساد است و اینکه چرا پایان پیدا نمیکند چرا این همه آمار روزانه در کسب فساد وجود دارد؟
اما ما هر چه جلوتر میرویم به جای اینکه منحنی آن معکوس شود گویا سیر صعودی آن را نشان میدهد؛ ما جای مسیر مبارزه با فساد را با فاسد عوض کردهایم.
*مبارزه با عدم شفافیت و شفافیتطلبی پرچمی است اصلاحطلبانه
در نهایت من فکر میکنم مبارزه با عدم شفافیت و شفافیتطلبی پرچمی است اصلاحطلبانه که اگر دست دوستان ما یا هر کس دیگری افتاده باشد و همچنین مبارزه با فساد امر اصلاحطلبانه است. هیچ زبانی فاخرتر از زبان اصلاحطلبانه از شفافیتطلبی در حوزه قدرت نمینویسد.
قاضیزاده در پاسخ به وکیلی گفت: این گونه نباشد که حرفش را بزنیم اما در عمل که میرسد به گونهای دیگر عمل کنیم.
*وکیلی:دوستان ما عملاً اصلاحطلب شدهاند ولو اینکه منشورشان منشور اصولگرایی باشد
وکیلی پاسخ داد: جدی میگویم؛ چکیده منشور اصلاحطلبی شفافیتطلبی حوزه قدرت است. اگر دوستان در این صادق هستند پس معنای آن این است که یک رنسانس و تحول بزرگی اتفاق افتاده است. دوستان ما عملاً اصلاحطلب شدهاند ولو اینکه منشورشان منشور اصولگرایی باشد اما عملشان عمل اصلاحطلبانه است و من فکر میکنم برای هر اصلاحطلب آرمانگرایی هیچ آرزویی بالاتر از این نیست که یک اصولگرا قلم اصلاحطلبی را به دست بگیرد.
**قاضیزاده: عزیزان ما در جریان اصلاحات دچار ارتجاع شدهاند
قاضیزاده پاسخ داد: چون عزیزان ما در جریان اصلاحات دچار ارتجاع شدهاند و جریان اصلاحات دچار وقفه شده است ما به این نتیجه رسیدیم که باید بیاییم جای اینها به دنبال اصلاحات بیفتیم! (منبع: فارس)
پس از سخنان اخیر حجتالاسلام پناهیان در انتقاد به رای مخالف به فوریت طرح شفافیت آراء، نمایندگان نیز به بحث در خصوص این مسئله پرداختند که در همین رابطه به سراغ یک نماینده موافق طرح اخیر شفافیت آراء و یک نمایندهای که نسبت به آن ایراداتی داشت، رفتیم.
بر این اساس، محمدعلی وکیلی، عضو فراکسیون امید و عضو هیأت رئیسه مجلس و امیرحسین قاضیزاده عضو هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی طی مناظرهای به تحلیل موضوع شفافیت آرا در قوه مقننه و به طور مشخص، موضوع شفافیت آرا نمایندگان مجلس شورای اسلامی پرداختند.
به گزارش کبنا، در ابتدای این مناظره، قاضی زاده ارزیابی خود از موضوع شفافیت آراء را تشریح کرد که مشروح اظهارات وی از نگاهتان میگذرد:
**قاضیزاده: «شفافیت» مطالبه فکری همه مردم است
موضوع شفافیت به طور کلی امری است که مطالبه فکری همه مردم است؛ یعنی به لحاظ منطقی تمام مردم انتظار دارند کسانی که در صدر اداره یک کشور هستند به ویژه نظامهای مردم سالار، پاسخگو باشند.
برای اینکه پاسخگویی اتفاق بیفتد باید شفافیت وجود داشته باشد، چرا که باید سوال ایجاد شود و در مقابل آن پاسخی داده شود؛ تا وقتی مردم در جریان قرار نگیرند کسانی که از طرف آنها مسئولیتی را بر عهده دارند یا مدیریت جامعهای که آنها در آن زندگی میکنند مشغول چه اقداماتی هستند، شایعه و ذهنیت ایجاد می شود لذا برای اینکه این ابهام و ذهنیت ایجاد نشود و مردم مطمئن شوند اموالی که در اختیار مدیران به ودیعه گذاشتند، چگونه استفاده میشود، لاجرم باید مسئولان کشور مجموعه اقداماتی که مرتبط با مردم است و از طرف مردم و برای مردم است را به گونهای انجام دهند که به روشنی و همه جوانب آن به تمامی دیده شود و این طور نباشد که بخش خوب آن دیده شده و بخش بد، نه و یا برعکس. لذا باید همه آن دیده شود؛ نام این شفافیت است.
*علنیسازی رای نمایندگان؛ نکته کلیدی مجلس دهم
در این دوره مجلس بحث علنی سازی رای نمایندگان -که اصطلاحاً اسم آن شفافیت آراء شد- خیلی مورد نظر قرار گرفت؛ البته ما کارهایی در حوزه شفافیت در مجلس شروع کردیم. هم برای خود مجلس ورود کردیم و هم برای سایر نهادها. چرا که ساحت ما ساحت قانونگذاری است و آن را شروع کردیم، مانند سامانه ماده ۲۹ قانون برنامه که موضوع ثبت حقوقها و یا سامانهای به کارگیری مدیران شرکتها که بر اساس آن شرکتهای دولتی و غیردولتی و چگونگی فعالیت آنها ارزیابی میشود و یا سامانه ثبت سفرهای خارجی؛ همه اینها را پیشبینی کردیم و یکسری اقدامات هم داخل مجلس انجام دادیم که پورتالی ایجاد کردیم که آقای وکیلی هم در جریان آن است. بر اساس آن بسیاری از اقدامات مرتبط با نمایندگان مانند طرحهایی که نظر میدهند، امضا و دفاع کردهاند و یا تحقیق و تفحصهایی که انجام دادیم و کلیه اموری که در حوزه قانونگذاری و نظارت به صورت مستند هست، ثبت شده و در اختیار مردم قرار میگیرد. موضوع رای میماند که بحث کلیدی است؛ مجلس یعنی رای.
مجلس یعنی مصوبات مجلس و مصوبات نیز یعنی رای نمایندگان؛ بنده خود جزو موافقان شفافیت آرا هستم.
* نخستین زیرساخت قانون اساسی به آشکارسازی اشاره کرده است
بنده معتقدم که اولین زیرساخت قانون اساسی ما در ابعاد مختلف به این آشکارسازی اشاره کرده است؛ در ادوار ابتدایی مجلس نیز که قیام و قعود ملاک و معیار بود، رای به صورت علنی بوده است، پس به لحاظ رویه و عرف موضوع علنی و به لحاظ منطقی هم همین طور بوده است.
* در ادوار مختلف مجلس رای به صورت علنی بوده/ قیام و قعود مرسوم بود
چون در قانون اساسی ما اداره جامعه به عهده نمایندگان مردم گذاشته شده است در قالب دولت و مجلس شورای اسلامی و یا شورا و شهرداری که این مردم هستند که در نظام مردم سالار می آیند و وظیفه خود را به نمایندگانشان تفویض میکنند لذا ما نماینده مردم هستیم که وظیفه عموم مردم را انجام می دهیم؛ در واقع مردم وظایفی داشتند و عموم مردم جمعی را از طرف خودشان انتخاب کردند و به وکالت برگزیدند که از طرف آنها این اقدام را انجام دهند.
خیلی روشن است که مردم باید بدانند که وکلای آنها چه کاری انجام میدهند؛ نمیشود در پنهانکاری از موکلین، وکیل برود و برای خود تصمیمی بر اساس یک اعتماد بگیرد؛ پس موضوع پاسخگویی چه میشود؟
*مردم باید بدانند وکلای آنها چه میکنند
اگر عنصر پاسخگویی عنصری است که همه مسئولان باید داشته باشند، برای ایجاد پاسخگویی شفافیت مقدمه است. تا شفافیت و اقدام علنی وجود نداشته باشد، پاسخگویی بی معنی است؛ چرا که مردم اصلاً نمی دانند در مورد چه چیزی باید سوال، تایید یا رد کنند.
بر عکس، این دوره دوستان ما در فراکسیون امید خیلی از این گلهمند بودند چرا که ابتدا با یک آرایه، آرایش و برداشتی از جمعی به عنوان فراکسیون امید پا به مجلس گذاشتند اما طی مسیر انتخابات هیات رئیسه، بسیاری از افراد -که معلوم نبود متقاضیان غیر علنی بودن رای چه کسانی هستند- اما برخی نسبت به این موضوع اقدام کردند؛ بنابراین اتفاقات دیگری افتاد و بعد مورد سوال طرفدارانشان قرار گرفتند و در همین حوزه هم بیانیه دادند و اظهار نظر کردند.
اصلا نمیشود جرات پذیرش هزینه فکرمان را نداشته باشیم و بعد بخواهیم جامعه شجاعانه و دقیق عمل کند
** نمیشود وکیل، در پنهانکاری از موکلین برای خود تصمیم بگیرد
اگر این(شفافیت) درست است -که درست است- در همه حوزه ها باید درست باشد؛ یعنی در همه حوزهها باید بنده که تحت یک عنوان، تفکر و اعتقاد آمدم و بر اساس همان برداشت به قاضی زاده رای دادند و او را به مجلس فرستادند، شفافسازی کنم. نمیشود من که شعارهایی داده، در یک لیست سیاسی قرار گرفتم، به علت این پنهان بودن هر کاری دلم میخواهد انجام دهم و بعد چیز دیگری عنوان کرده و کار دیگری انجام دهم!
در همین مجلس موضوعی اتفاق افتاد که برای بحثی مربوط به خانمها رای گیری شد،فکر میکنم سه چهارم مجلس «چهار چهار» می گفتند اما کمتر از 70 رای آورد! همه مانده بودند که عدهای تظاهر میکردند که به این رای میدهند اما ندادند؛ خب این نفاق ایجاد میکند.
*عدم شفافیت باعث نفاق میشود
عدم شفافیت باعث نفاق میشود؛ وقتی در ساحتی مانند مجلس نفاق ایجاد شود آیا این به تمام عناصر کشور سرایت پیدا نمیکند؟ «الناس علی دین ملوکهم» آیا ما نمیتوانیم جرات بیان نظراتمان را داشته باشیم؟ اصلا میشود عدم جرات برای پذیرش هزینه فکرمان را داشته باشیم و بعد بخواهیم جامعه شجاعانه و دقیق عمل کند یا برای تصمیماتمان مبنای کارشناسی نداشته باشیم و برای اقداماتی که میخواهیم انجام دهیم جرات پاسخگویی نداشته باشیم و انتظار برود سایر نهاد ها این کار را انجام دهند؟
*اگر انتظار داریم دولت را شفاف کنیم، حتما باید از مجلس شروع کنیم
مجلس ناظر دولت است؛ یعنی اگر انتظار داریم دولت را شفاف کنیم و ابهامات و نقاط فسادآلود را حذف کنیم حتما باید از مجلس شروع کنیم. یکی از مهمترین زمینه های شفاف سازی در مجلس، شفاف سازی رای است.
**وکیلی: شفافیت رویه سکه پاسخگویی است
در ادامه مناظره محمدعلی وکیلی، عنوان کرد: ما با آقای قاضیزاده در بسیاری از موارد نزدیکیِ نظر داریم و اگر من هم میخواستم در ابتدا صحبت کنم همین سخنان آقای قاضی زاده را میگفتم. برایم جالب است که ایشان گفت «شفافیت رویه سکه پاسخگویی است» بنابراین شفافیت از منظر پاسخگویی، مطالبهای است و من بخشی از انتقادی که به بخشی از شفاف طلبان دارم این است که میگویم شما اصل را رها کرده و به فرع چسبیده اید.
* شفافطلبان، اصل را رها کرده و به فرع چسبیدهاند
اصل پاسخگویی این است که اگر یک گفتمان به پاسخگویی اعتقاد نداشته باشد، پاسخگویی قدرت در ساحتهای مختلف و دامن زدن این گفتمان به شفافیت نوعی نفاق است و دروغ بزرگ به حساب می آید.
*اصولاً شعار شفافیت، شعاری اصلاح طلبانه است
اکنون که میبینم آقای قاضیزاده از منظر پاسخگویی به شفافیت ورود پیدا میکند خیلی خوشحال هستم، چرا که من فکر میکردم تاکنون عنصر مفصلی گفتمان اصلاح طلبی پاسخگویی است پس شعار شفافیت اصولاً شعاری است اصلاح طلبانه و برآمده از عنصر مفصلی این گفتمان است. اگر گفتمان دیگر مدعی آن میشود به همین دلیل میگویم که یا به لوازم آن پایبند نیست یا جابجایی گفتمان اتفاق افتاده است و یا نوعی دروغ در این ادعا وجود دارد. بنابراین من هم مانند آقای قاضی زاده به درستی معتقد هستم که شفافیت رویه سکه پاسخگویی است.
*مطالبه گری را حق مردم میدانیم
پاسخگویی خود یک مفروض دارد و آن این است که مطالبه گری را حق مردم میدانیم به ویژه قدرت را ودیعه و برآمده و مشروعیت یافته از رای مردم میدانیم؛ چرا که قدرت را بر آمده از صندوق رای مردم میدانیم، این حقی برای مردم است که بدانند آیا حکمرانی شان بر اساس شاخص پاسخگویی است یا خیر؟ اگر بر اساس شاخص پاسخگویی بود میشود حکمرانی خوب.
* قدرت را ودیعه و مشروعیت یافته از رای مردم میدانیم
حکمرانی خوب در چنین منظومهای یعنی حکمرانی بر اساس شاخص پاسخگویی. شاخص پاسخگویی هم خود یک شاخص دارد و آن «شفافیت» است. هرچه اضلاع قدرت و رفتار حاکمان شفافتر بوده و نقطه پنهانی در رفتار حاکمان وجود نداشته باشد، پستو و بیرون در قدرت و لایههای قدرت وجود نداشته و قدرت لایه بندی نباشد تو و قدرت هر چه هست در اتاق شیشه ای در محضر و منظر عام مردم باشد، این یعنی حکمرانی خوب و چنین قدرتی حتماً قدرت شفاف است.
اصلاً نمی شود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت در همه اضلاع قدرت باشد؛ اصلا ممکن نیست
*حکمرانی خوب یعنی اضلاع قدرت و رفتار حاکمان شفاف باشد آنچنان که خود قدرت و اصل آن بر آمده از مکانیزم شفافی به نام رای مردم است، حال این قدرت در مکانیزمهای پاسخگویی باید شفاف عمل کند و مکانیزمهای آن باید شفاف باشد.
*اینکه منظومه متعالی شفافیت را فقط منحصر به «شفافیت آرا» کنند، مشکوک است
یکی از اضلاع این قدرت، قدرت قانونگذاری است. طبیعتاً یکی از کارهای نمایندگان «رای» است. اینکه ما شفافیت را از این منظومه متعالی جدا کنیم و فقط روی رای نمایندگان برش بزنیم آنهم در مجلس دهم، در نظر برخی مشکوک می شود وگرنه نمیشود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد؛ اصلاً ممکن نیست.
*اصلا نمیشود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد
اصلاً نمی شود کسی اصلاح طلب باشد و مخالف شفافیت در همه اضلاع قدرت باشد. بخش مهمی از اجزای قدرت حوزههای انتصابی است، به خصوص مردم انتظار دارند که چرخش تصمیمگیری و یا گردش مالی معلوم باشد چگونه است؛ چراکه در اینحوزههای انتخابی، دستگاههای نظارتی وجود دارد که الزاماً ساختارها را وادار به پاسخگویی میکند اما بخشی از حوزههای غیر انتخابی هم هستند که مشمول دیوان محاسبات نیستند و آنجا حق مردم است، چرا که آنچه وجود دارد بخشی از بیتالمال است. اینگونه نیست که به یک کُره دیگر مربوط باشد و باز بخشی از بیت المال محسوب میشود.
* مردم انتظار دارند که چرخش تصمیمگیری و یا گردش مالی معلوم باشد
بنابراین اینکه توسعه پاسخگویی به همه حوزههای قدرت و اینکه قدرت را برش نزنیم و (بخشی از آن را مشمول پاسخگویی کرده و بخشی را مشمول غیر کرده) صداقت در این ادعا را نشان میدهد. همچنین ساختار سیاسی ما باید بر اساس اصل پاسخگویی و شفافیت باشد. چگونه این ساختار را شفاف کنیم؟ که باید گفت خوشبختانه مجلس و مجالس پیشین، قانونهای خوبی در این خصوص دارند اما تأخیری در اجرای این مصوبات حوزه شفافیتساز ساختارها داریم از جمله ساختار قانون الکترونیکی شدن دولت یا همان دولت الکترونیک؛ این باید اتفاق بیفتد.
* قانون «گردش آزاد اطلاعات» دارد خاک میخورد
این که تمام حقوق و تکالیف مردم که به حوزه قدرت برمیگردد شفاف باشد و دسترسی آسان و یکسان به آن وجود داشته باشد مهم است، ضمن اینکه ما قانون خوب دیگری هم با نام قانون «گردش آزاد اطلاعات» داریم که خاک می خورد. این قانون شاخص مهمی بر شفافیت است که متاسفانه در آن حوزهها عزمی وجود ندارد اما جزء الزامات قانون شفافیت است؛ یعنی اگر بنا باشد در این کشور شفافیت اتفاق بیفتد، شفافیت از رهگذر قانون گردش آزاد اطلاعات و دسترسی یکسان و آسان آحاد مردم به اطلاعات محسوب میشود.
*اینکه حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک بوده و نسبت به بانیان شک به وجود میآید
این اتفاقات باید بیفتد تا به صورت طبیعی یکی از شاخههای آن رای نمایندگان شود. این که تمام این الزامات را رها کنیم و حوزه شفافیت را به رای نمایندگان انحصار کنیم حتماً مشکوک می شود و حتماً نسبت به بانیان و شعاردهندگان شک وجود دارد؛ جامعه فکر میکند که بناست با این تنزل دادن حوزه شفافیت فقط برای رای نمایندگان چه اتفاقی بیفتد و چه مچگیری رخ بدهد؟ و گرنه چه کسی می تواند مخالف شفافیت رای نمایندگان باشد.
*شفافیت نقطه مقابل «نفاق» است
اتفاقاً شفافیت نقطه مقابل نفاق است که به درستی آقای قاضیزاده به آن اشاره کرد. نفاق به خصوص در رفتار حاکمان زشتترین و ناپسند ترین خصلتی است که در امر حکمرانی اتفاق میافتد و متاسفانه از این موارد اکنون کم نداریم.
این نفاقی که در بخشی از سیستمها وجود دارد و به ساحت اجتماعی هم ترویج پیدا میکند. نفاق میتواند جامعه را در ورطه های خطرناکی ببرد. گاهی حاکمان در پس این نفاقی که اتفاق میافتد متوجه واقعیت جامعه و رویکردی که در زیر پوست رفتار ظاهری هست نمیشوند، لذا دوگانگی فرهنگی در جامعه اتفاق میافتد.
میبینیم که فرهنگ انتخابی با فرهنگ رسمی در تعارض میشوند. اینها همه برآیند نفاق این است که در جامعه رو به رخ میدهد. حتماً نفاق نقطه مقابل شفافیت است.
شفافیت شاخصه مهم یک جامعه از نفاق است؛ بنابراین شفافیت رای نمایندگان جزئی از یک شکل میمون و مبارک است که اصل حکمرانی و اساس آن بر تمام حوزهها بر اساس اصل پاسخگویی باید باشد و رویه سکه پاسخگویی هم شفافیت است.
*نباید مردم را نامحرم بر حوزهها بدانیم
اینکه ما مردم را نامحرم بر هیچ حوزهای ندانیم، چون ما به نمایندگی از مردم و به وکالت از آنها حکمرانی می کنیم؛ درست نیست چون امر حکومت مردمی است به ویژه در جمهوری اسلامی که تمام اضلاع حکومت و جمهوری اسلامی از رهبری گرفته تا نهاد شوراها بر آمده از رای مردم است.
*برخی اعضای لیست امید به مردم پشت کردند
بنابراین وقتی ساحت قدرت در جمهوری اسلامی ساحت صندوق رای است و مشروعیت رای مردم پشت این ساحت است، باید کاری کنیم که شفافیت در تمام این اضلاع اتفاق بیفتد و مردم از چگونه تصمیم گیری درتمام اضلاع حاکمیت اطلاع پیدا کنند.
*مردم باید اطلاع پیدا کنند که مجمع تشخیص و خبرگان چگونه رای میدهد
مردم باید اطلاع پیدا کنند که مجمع تشخیص چگونه رای میدهد، آنهم یک مجمع مهم تاثیرگذار بر ساحت قدرت است.
مردم باید اطلاع پیدا کنند که خبرگان ملت به نمایندگی از مردم چگونه تصمیم میگیرند، آن هم بخشی از حقوق ملت است مردم البته در کنار این بایدها، باید اطلاع پیدا کنند که نمایندگان شان در مجلس اولاً زیستشان چگونه است و اینکه آیا زندگی آنها در قبل و بعد از نمایندگی فرق کرده است و همچنین با شعارهایی که داده اند و از مردم گرفتهاند فاصله پیدا کرده است یا خیر؟
*گلایه بزرگ «امیدیها» از فاصله رای فراکسیون با اعضای لیست در انتخاب رئیس مجلس
نکتهای که آقای قاضیزاده به آن اشاره کرد که امیدیها نگران شدند که چرا تعداد رایشان در فراکسیون، با تعداد کسانی که لیست شان به مجلس آمدند با هم فاصله دارند حتما شکوه بزرگی است، چنین موضوعی نشان از این نیست که چرا عده ما کم شده است، بلکه نشان از این است که چرا عدهای از ما با شعارهایی که مردم این لیست را پسندیدهاند، فاصله گرفته و به مردم پشت کردند نه به فراکسیون امید.
**قاضیزاده: وکیلی شفافیت را منحصر به اصلاحطلبان کرد و گفت به نیت اصولگرایان مشکوک است
در ادامه این سخنان، قاضی زاده به برخی نکات اشاره شده از سوی وکیلی پاسخ داد و گفت: ایشان البته ۵-۶ مورد را ذکر کرد و عنوان کرد که شفافیت مربوط به ما اصلاح طلبان است و مال شماها نیست و به همین خاطر ما به نیت مطالبه شما مشکوکیم!
*زیرساخت های برای شفافیت فراهم شده است
البته او به موارد دیگری هم اشاره کرده است که همگی جای بحث دارد. در حال حاضر زیرساخت های برای شفافیت فراهم شده است که در سایر حوزه ها اطلاعات در اختیار مردم قرار بگیرد. اینکه این اطلاعات قرار نمی گیرد برای این است که آن سامان نیاز به نیرو و بارگذاری دارد، یا به عبارت بهتر اجرایی است.
* مانعهای قانونی در آشکار و شفاف شدن رای نمایندگان باید برداشته شوند
مثلاً فرض کنید مشروح مذاکرات مجلس در اختیار مردم قرار میگیرد اما به خاطر مسائل اداری و موارد دیگر با تأخیر این اتفاق میافتد. همانند سفرها، امضای نمایندگان پایه نامهها، بیانیهها و اطلاعیهها و مواردی مانند طرحها لوایح و گزارش های تحقیق و تفحص که همگی در سایت گذاشته و دیده میشود. یا نظرات کارشناسی اگر افراد بخواهند ثبت و منتشر کنند برای عموم قابل دسترسی است اما آن چه که برای آن مانع قانونی داریم این است که قانون به صراحت اعلام کرده که آراء غیرعلنی است ولی در سایر موارد مانع قانونی وجود ندارد که اگر انجام نمیشود به خاطر عدم انجام مراحل اداری بودن است.
اما در بحث آشکار و شفاف شدن رای نمایندگان مانع قانونی وجود دارد و باید این موانع برداشته شود تا بشود آن را اجرا کرد.
* اجازه نداریم و ممنوع هستیم که رایها را علنی کنیم
من دیدم برخی دوستان میگویند که تا الکترونیکی شدن اجرا نشود امکان شفاف شدن رای وجود ندارد؛ این طور نیست. چه کسی این حرف را زده؟ من چون مسئول این بخش هستم میگویم هر موقعی که این مانع قانونی برداشته شود تا ۲۴ ساعت بعد از آن میتوانیم ترتیباتی فراهم کنیم تا برای تک تک نمایندگان دیده شود. یعنی زیرساخت الکترونیکی آن آماده است ما فقط اجازه نداریم و ممنوع هستیم که رایها را علنی کنیم، اما امکان آن فراهم است.
بنابراین علتی که میبینید ما طرح ارائه میکنیم یا همکارانمان طراحی میکنند و بعد به نتیجه نمی رسد، مانع قانونی آییننامه داخلی است.
*آقای وکیلی! ما که نمیخواهیم نیت خوانی کنیم
آقای وکیلی نسبت به اصل پاسخگو بودن و اینکه این نظام مردمی و نشات گرفته از مردم است را قبول دارد و اینکه مردمی که نماینده برای خود انتخاب میکنند باید بدانند که نمایندگانشان چه عمل میکنند را پذیرفته است اما چند نکته در صحبتهای او قابل توجه است. یکی اینکه گفت به نیت مطالبهگران شفافیت آرا مشکوک هستیم آن هم از مجلس دهم! ما که نمیخواهیم نیت خوانی کنیم دکتر جان! حرف درست، درست است.
*به حرف صحیح حتی اگر از سوی مخالف مطرح شود، باید لبیک گفت
حرف صحیح را باید لبیک گفت هرچند مخالف من آن را بگوید وقتی مخالف با هر نیتی حرف درستی را میزند باید از آن استقبال کرد. حضرت علی علیه السلام هم در این باره فرمودند ببینید چه میگویند نه اینکه نگاه کنید که چه کسی این حرف را زده؛ اگر حرف ما غلط است دوستان بگویند اصل حرف غلط است، اما اگر پذیرفتند حرف درست است استقبال کنند. حال ممکن است هر کسی با هر لسانی آن را مطالبه کند.
مردم باید بدانند ما مبتنی بر چه کار کارشناسی به جمعبندی رسیدهایم؛ ما باید شجاعت آن را داشته باشیم. وقتی شفافیت اتفاق بیفتد سبک نگاه افکار عمومی و نوع مطالبات صنفی همگی تغییر میکند.
تعداد زیادی از نمایندگان فراکسیون امید و اصلاح طلب طرفدار و شفافیت هستند و برخی آقایان رسمی اعلام کردند و موقعی هم که این طرح ها مطرح می شود به عنوان موافق صحبت میکنند، نمیخواهم این را یمینی و یساری کنم و بگویم عدهای به یک گونه هستند و عدهای دیگر به شکلی دیگر؛ لذا اجازه دهید که ما این را نیتخوانی نکنیم که با چه نیتی این کار قرار است اتفاق بیفتد.
*نمایندهای که میخواهد مسائل مردم را مطالبه کند باید شجاعت داشته باشد
کسی که نماینده مجلس میشود و قرار است مسائل مردم را مطالبه کند باید شجاعت داشته باشد. نمایندهای که شجاعت نداشته باشد از نظر خود دفاع کند که فایده ندارد.
وقتی یک نماینده نگران شفافیت است از چند چیز نگران است که یکی از آنها مرکز قدرت است و یا نگران این است که در افکار عمومی رایی که میدهد مورد پشتیبانی قرار نگیرد. خدا که خبر دارد ما چه میکنیم؛ ما که در محضر خدا پاسخگو هستیم.
*نمایندهای که از شفافیت میترسد، از مراکز قدرت هراس دارد
این دست از نمایندگان از مراکز قدرت (چه قدرت سیاسی و چه حزبی و گروهی) میترسند. به هر حال وقتی بر اساس حجت شرعی به یک نگاه کارشناسی میرسیم نباید نگران دفاع و علنی کردن آن باشیم؛ آن طرف هم باید به مردم دلایل خودمان را ذکر کنیم.
*اگر بر اساس حجت شرعی به یک نگاه کارشناسی میرسیم نباید نگران علنی کردن آن باشیم
مردم باید بدانند ما مبتنی بر چه کار کارشناسی به این جمعبندی رسیدهایم. ما باید شجاعت آن را داشته باشیم. وقتی شفافیت اتفاق بیفتد سبک نگاه افکار عمومی و نوع مطالبات صنفی همگی تغییر میکند.
*بسیاری از همکاران ما به برخی از مطالبات صنفی دامن میزنند
در حال حاضر بسیاری از همکاران ما به برخی از مطالبات صنفی دامن می زنند. می دانند این مطالبات صنفی به نتیجه نمیرسد و کشور پول ندارد و میدانند که در مجلس به تصویب نمیرسد و اگر به تصویب رسید شورای نگهبان به علت بار مالی آن را رد خواهد کرد، اما رایشان که دیده نمیشود میروند و با مطالبات صنفی دامن می زنند و عده ای از مردم را نسبت به موضوع متوقع میکنند که در پس از ذهن خود میدانند این به نتیجه نخواهد رسید و انتظار از نظام و مجلس و دولت درست میکنند. دولتی که به هر حال دست دوستان امیدی و اصلاحات است.
در ادامه وکیلی(با لبخند) گفت البته اسما اینگونه است!
قاضیزاده در ادامه پاسخ داد حال اسما یا رسماً به هر حال هست. ما باید از چه نگران باشیم؟ ممکن است بار اول مشکلاتی به وجود آید تا فرهنگ آن ایجاد شود، گروه اول زحماتی برایشان ایجاد میشود؛ اما این خود یک جریانسازی فکری داشته و مسیرها را اصلاح و مبنا پیدا میکند.
بنابراین منِ نماینده مجبور هستم که مطالعه کنم چون باید جواب بدهم که به چه چیز رای دادهام. باید کارهای کارشناسی را بخوانم و درجا نباید تصمیم بگیرم.
*زمانی میشود آراء ممتنع را جمع کرد که شفافیت آرا اتفاق بیفتد
عدهای تذکر دادند رای ممتنع را جمع کنیم، وقتی میشود رای ممتنع را جمع کرد که شفافیت آرا اتفاق بیفتد؛ چون من نمیتوانم به مردم بگویم رای من ممتنع است چرا که می گویند تو باید بررسی می کردی یا باید موافق بودی یا مخالف، را ممتنع یعنی چه؟ در این صورت است که میتوان ممتنع جمع کرد. من باید دلیل پیدا کنم.
*گاهی از همکارانمان خواهش میکنیم که رای بدهند
من اگر به مذاکرات گوش نکنم و یک رای هم بدون دلیل بدهم که نمیشود. ما گاهی از همکاران خواهش میکنیم که رای بدهند! آیا این کار درست است؟
ما باید در درجه اول گردش آزاد اطلاعات را در مجلس برقرار کنیم و بعد یقه دولت را بچسبیم که چرا به وظیفه قانونی خود عمل نکردید!
«شفافیت» بسیاری از رویه ها را در مجلس اصلاح میکند چون من مجبور هستم به مردم حوزه انتخابیهام جواب دهم. اینکه نشنیده یک رای بدهم که نمیشود.
* رأیی که ما نمایندگان میدهیم بار شرعی دارد
این رایی که ما نمایندگان میدهیم بار شرعی دارد و باید بر اساس یقین و دقت باشد. من کارشناس نیستم اما اگر بلد نیستم باید از کارشناسان و یک فرد کاربلد سوال کنم و بگویم مثلا در حوزه اقتصاد بلد نیستم اما گزارش مرکز پژوهش ها یا فلان اقتصاد آن موضوع را مطرح کردند بر اساس این مبانی رای بدهم لذا مردم این را از من می پذیرند؛ بسیاری از مفاسد را شفافیت آرا از بین میبرد.
*آقای وکیلی! چرا توپ را در زمین دیگران میاندازید؟
آقای وکیلی نکته دیگر یعنی موضوع مجمع تشخیص و مراکز انتصابی را مطرح کرد. در درجه اول باید بگویم ما باید از خودمان شروع کنیم چرا توپ را در میدان فرد دیگری میاندازیم؟ ما باید از خودمان شروع و بعد مطالبه از غیر کنیم. مثلا ما میگوییم دولت باید شفاف عمل کند و مزایدهها باید علنی باشد و همه عملکردها مانند صفحه شیشهای باشد اینها همه در قالب قانون و در راستای مبارزه با فساد است. اما خود ما چه میکنیم؟
*مگر میشود مجلسی که ناظر است شفاف نباشد؟
مگر میشود مجلسی که ناظر است شفاف نباشد؟ مانند این میماند که قوه قضاییه، جریان قضات، سازمان بازرسی و کسانی که در مبارزه با فساد هستند را درونی نکنند. رهبر معظم انقلاب اخیراً در ملاقاتی که با قوه قضاییه داشتند فرمودند باید به خودتان سخت بگیرید.
* رهبری فرمودند تمام مراکزی که به من وابسته است را بررسی کنید
ما اگر میخواهیم شان نظارتی مجلس را حفظ کنیم و میگوییم مجلس در راس امور است، اگر میخواهیم این راس بودن را ثابت کنیم باید از خودمان شروع کنیم. رهبری فرمودند تمام مراکزی که به من وابسته است را بررسی کنید. قبل از مواردی مانند تحقیق و تفحص، باید از خودمان شروع کنیم.
*دولت مجری قانون گردش آزاد اطلاعات است
دولت مجری قانون گردش آزاد اطلاعات است. دولتها باید از ابتدای تصویب این را به جریان میانداختند. ما باید در درجه اول گردش آزاد اطلاعات را در مجلس برقرار کنیم و بعد یقه دولت را بچسبیم که چرا به وظیفه قانونی خود عمل نکردید.
*مجلسی که حریت و شجاعت نداشته باشد گرفتار لابیگری و روابط پنهان میشود
بنابراین ما مصر هستیم که این کار از مجلس شروع شود، چرا که مجلسی که حریت و شجاعت و نمایندهای داشته باشد که از مراکز قدرت نهراسد و خود را خاضع و پاسخگو نسبت به مردم بداند، میتواند مطالبهگری جریان قدرت داشته باشد؛ اما در غیر این صورت گرفتار لابیگری، پنهان کاری، روابط پنهان و اغماض میشود.
علنی کردن آرا باعث می شود که نماینده حساسیت خود را در مورد موضوعات از دست ندهد، بنابراین مسائل برای آنها عادی شده و کم کم حساسیت خود را از دست میدهند. در تمامی این موارد هم مطمئن هستم آقای دکتر وکیلی با من همراه است اما نمی دانم چرا امروز به عنوان مخالف آمده است!
*وعاظ اصولگرا میخواهند در شفافیت که امر اصلاحطلبانهای است دوقطبی ایجاد کنند
که در ادامه وکیلی گفت نسبت به موضوع شفافیت مخالف نیستم. یکی از اشکالاتی که هم وعاظ منتسب به اردوگاه اصولگرایی و هم رسانههای آن به کار میبرند این است که میخواهند پیرامون شفافیت که یک امر اصلاح طلبانه است دو قطبی ایجاد کنند.
**قاضیزاده: زود از کوره در رفتید!
در ادامه قاضی زاده خطاب به وکیلی گفت: شما به اندازه من انصاف داشته باش که من گفتم دوستان اصلاح طلبی هم در مجلس داریم که موافق شفافیت هستند اما شما زود از کوره در رفتهاید! بیایید به مردم بپیوندید بیاید جزو امت باشید.
**وکیلی: مردم را مصادره نکنید
وکیلی در ادامه گفت: مردم را مصادره نکنید؛ لااقل به مردم رحم کنید! به صورت شخصی عرض میکنم که همانطور که آقای قاضیزاده میداند، ما پیرامون شفافیت رای نمایندگان از ابتدای این مجلس دو طرح داشتیم که یکی از این ورژن ها مربوط به آقای دهقان و دوستان آقای قاضی زاده بود که ۸۰ درصد محتوای این طرح با طرحی که ما یعنی آقای فتحی (نماینده تهران) تهیه کرده بودیم، مشترک بود.
در ادامه قاضیزاده گفت خدا را شکر که ۵۰ درصد ما را قبول کردند!
*طرح شفافیت آراء، ادغام شده با طرح اصلاحطلبان بود
وکیلی در ادامه گفت: بخشی روی ادبیات و مواد آن اختلاف بود که در نهایت ادغام شد؛ بنابراین طرح درون مجلس اصولگرا و اصلاح طلب نداشت و طرحی بود که برآمده از نمایندگان این دوره بود اتفاقاً طرح اولیه که مطرح شد علاوه بر این که رای دادم -مردم میتوانند مراجعه کنند- حتی آن بالا 4 انگشت را بالا بردم و در حمایت از این طرح عدد 4 را نشان دادم.
گاهی طرحی هست که محتوای آن مورد نظر همه نمایندگان است اما وقتی مثلا «وکیلی» آن را ارائه میدهد حساسیتزا میشود، اما اگر آقای «قاضیزاده»همان را ارائه کند، حساسیت صحن کمتر میشود
حداقل آقای قاضی زاده اذعان میکند، این بخش از طیف اصلاح طلب در مجلس کنونی جزو آنهایی نیستند که ۴ نشان میدهند اما 2 میدهند! این در بین ما با انصافی که در ایشان (قاضیزاده) سراغ دارم، بسیار کم و نادر است.
**قاضیزاده: آقای وکیلی به شفافیت آراء رای داد اما نمیدانم چرا اوخر مخالف شد
قاضیزاده در ادامه به وکیلی پاسخ داد: شما به شفافیت در ابتدا رای موافق دادید اما نمیدانم این اواخر چرا مخالف شدید.
**وکیلی: گاهی طرحی مورد تایید نمایندگان است اما فردی که آن را ارائه میکند حساسیتزا است
در ادامه وکیلی گفت: آقای قاضی زاده میداند گاهی طرحی هست که محتوای آن مورد نظر همه نمایندگان است اما وقتی مثلا «وکیلی» آن را ارائه میدهد حساسیتزا میشود، اما اگر آقای قاضیزاده همان را ارائه کند، حساسیت صحن کمتر میشود.
*برخی طرحها از سوی افرادی که حساسیت کمتری دارند، ارائه شود
در ابتدا این طرح را آقای دهقان ارائه داد که تعداد آرای موافق و مخالف آن را ببینید؛ سپس دوست دیگری ادامه آن را ارائه میکند که تعداد مخالفین آن عجیب میشود؛ به همین دلیل گفته میشود که برخی طرحها باید بدون حساسیت و از سوی افرادی که حساسیت کمتری دارند ارائه شود.
برای اینکه این موضوع برای مردم فراهم شود که چه می گویند مثالی میزنم. یک رای اعتماد در صحن مجلس بود که به وزرای مورد نظر گفتم (آقای جهانگیری و آقای واعظی هم شاهد بودند) به نظر من، یکی از شما 200 تا 205 رای می آورید و دیگری 195 تا 200 رای دارد. در قرعه کشی معلوم شد که موافقان و مخالفان وزرا چه کسانی هستند و بعد مشخص شد یکی از موافقین اینها از مخالفان دولت است و من مجدد نزد جهانگیری واعظی و وزرا، گفتم پیشبینی خود را تصحیح میکنم و یکی از آنها همان 200 تا 205 رای دارد، اما دیگری ۵۰ رای ریزش دارد و همین اتفاق هم افتاد.
در این برهه این گونه موضوع را در ساحت عمومی آوردن و از طریق رسانهها و رسانه ملی و منبرها آن را مطرح کردن و یک جریان سیاسی ساختن، حتماً مسئله را سیاسی می کند و از آن ساحت انصاف عدالت و قضاوت منصفانهاش خارج میکند
این خاصیت مجلس است چه کسی طرح را ارائه می دهد بنابراین این مورد خاص (طرح شفافیت آرا) را که این همه جنجال ایجاد کرده است...
**قاضیزاده: آرا باید علنی شود که افراد بر اساس شخصیت رای ندهند
در ادامه قاضی زاده گفت به همین دلیل باید آرا علنی شود که افراد بر اساس شخصیت رای ندهند بلکه بر اساس و مبنا رای دهند.
**وکیلی: آقای قاضیزاده! اینقد آرمانی فکر نکنید!
که وکیلی در پاسخ گفت: درست است؛ اما دکتر اینقدر آرمانی فکر نکنیم.
قاضی زاده پاسخ داد: این فرد اگر صلاحیت برای وزارت دارد اما چون قاضی زاده از او دفاع میکند به او رای منفی دهیم؟ این درست است؟
* شفافیت را نباید به یک جنجال ملی تبدیل کرد و مجلس را با آن کوبید
وکیلی در ادامه گفت: دکتر می خواهم صحنه را به لحاظ توصیفی تعریف کنم. میخواهم بگویم این گونه نیست که اگر طرحی در این قالب توسط شخص خاصی ارائه میشود تعداد رای او ریزش میکند به این معنا باشد که مجلس شورای اسلامی دوره دهم مخالف طرح شفافیت رای است، من با این مخالف هستم؛ میخواهم بگویم این مسئله را این گونه به یک جنجال ملی تبدیل کردن و مجلس را با آن کوبیدن درست نیست. اینکه برخی وعاظ نسبتهای عجیبی بر بالای منبر به مجلس دادند به عنوان اینکه چرا به این طرح رای نداد، من میگویم مشکوک است.
*جریانی از آزادی بیان میگویند اما به آزادی پس از بیان یک «جُو» اعتقاد ندارند
این شیوه مقابله با این موضوع مشکوک است وگرنه من رای دادم و هر شخص دیگری از این دوستان این طرح را بیاورد حتماً در پیش نویس آن طرح جزو انتخاب کنندگان پیشنویس خواهم بود، اما اینکه با آن ابزار بسازیم و از یک مطالبه به حق، برای اینکه دو قطبی سازی در جامعه ایجاد کنیم، خود را مدافعین مبارزه با فساد و شفافیتطلبان قلمداد کنیم و طرف مقابل را فسادزا و مدافعین فساد وضعیت شفاف قلمداد کنیم، من میگویم این همان جریانی است که آزادی بیان را میگوید اما به آزادی پس از بیان یک «جُو» اعتقاد ندارد.
قاضی زاده در در ادامه گفت: چرا چنین قضاوت میکنید؟
وکیلی پاسخ داد: آقا دیدیم که میگوییم.
قاضی زاده در ادامه گفت: لااقل بگویید برخی از افراد.. جمع نبندید.
**وکیلی: این قدر به مجلس و نمایندگان ظلم نکنید
وکیلی پاسخ داد: نه غالبا. درست است، شاید کسانی واقعاً به صورت استثنا اینطور نباشند اما قاعده این مجلس است. بنابراین این قدر ظلم به مجلس و نمایندگان نکنیم. حتماً نمایندگانی که مورد ظلم واقع می شوند سوال برایشان پیش میآید میگویند شما پیرامون شفافیت رای صادق هستید؟ پس چرا در مجلس هفتم که یک دست بود و مجلس مال خودتان بود چرا آنجا این کار را نکردید اصلاً چرا آنجا آییننامه را تغییر دادید و کاری کردید که بشود غیر علنی شدن قانونی شود؟ در آن مجلس این کار را کردید. شما که همه این فرمایشات را آن موقع هم داشتید. چرا آن موقع به جای اینکه به دنبال علنی سازی باشید رای نمایندگان را غیر علنی سازی کردید.
*اصولگرایان چرا در مجالس هفتم تا نهم شفافیت رای را مطرح نکردند؟
چرا در مجلس هشتم و نهم اصلاح نکردید؟ چطور شد که یک مرتبه در مجلس دهم شما اینگونه مدافعین شفافیت رای شدید و شفافیت رای فقط شاخص آزادی خواهی شد. ما میگوییم حتماً شفافیت رای یک گام مهم در پکیج شفافیت خواهی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی است، اما این کافی نیست و انحصار آن در این موضوع کافی نیست.
*شفافیت رای در برهه کنونی شفافیت در ساحت عمومی آوردن، مسئله را سیاسی میکند
وکیلی خطاب به قاضیزاده گفت: این نکتهای که شما به آن اشاره کردید که مجلس باید از دیگر دستگاه های دیگر مطالبهگر باشد از این منظر فرمایش متین است، از این منظر که ما باید نظاره گر بر تکالیف شفافیت سازی سیستمها و راهکار ها باشیم و آن را از مجلس شروع کنیم کاملا استدلال متینی است، اما در این برهه این گونه موضوع را در ساحت عمومی آوردن و از طریق رسانهها و رسانه ملی و منبرها آن را مطرح کردن و یک جریان سیاسی ساختن، حتماً مسئله را سیاسی می کند و از آن ساحت انصاف عدالت و قضاوت منصفانهاش خارج میکند و من این را قبول دارم.
**قاضیزاده: وکیلی بجای تمرکز به اصل شفافیت به متولیان و پیگیریکنندگان آن میپردازد
در ادامه قاضی زاده خاطر نشان کرد: آقای دکتر به مطالب مختلفی اشاره کرد که عمدتاً در تایید کلیات موضوع شفافیت است، اما بیشتر از این که به خود موضوع بپردازد به سخنگویان، متولیان و پیگیری کنندگان این موضوع می پردازد.
خود آقای وکیلی به خوبی اشاره کرد که جزو اولین گروه هایی که آرا را علنی سازی کرده و شروع به جمع آوری امضا کردند از دوستان خودشان بودند و آن موقع بحث سیاسی که مطرح نبود ما در سال چهارم مجلس هستیم اما وقتی دو یا سه بار گروه های مختلف در داخل مجلس آمدند و بدنه مجلس آن را نپذیرفت؛ برای افکار عمومی سوال شد. این اتفاقی که شما اکنون می بینید مربوط به داخل مجلس نیست بلکه برای بیرون مجلس است.
برای مردم سوال شده و میگویند مگر چه کار میخواهید بکنید که نگران هستید یا میخواهید دیده نشود؟
شروع ماجرا از خود مجلس بود و اتفاقا از دوستان آقای وکیلی بودند. ما هم به آنها پیوستیم و دوستان ما هم مستقل شروع کردند و بعد طرحها یکی شد.
*شروع ماجرای طرح شفافیت از مجلس و از دوستان وکیلی بود
نهایتا یک طرح به عنوان طرح مشترک عمده نمایندگان دو جریان مطرح شد دو بار برای آن رأی گیری شد و وقتی به نتیجه نرسید ما نباید به افکار عمومی و مردم و اهالی منبر و مطالبه گران عدالت و سخنگویان پاسخ دهیم؟ یک اتفاق در جامعه مانند دختر آبی اتفاق می افتد هزاران نفر درباره آن حرف میزنند باید به آنها بگوییم خفه خون بگیرید و حرف نزنید یا شما فلان هستید؟ موضوعات مختلفی هر هفته و هر روز در حال اتفاق افتادن است و گروه های مختلفی در حال مطالبه گری از مسئولان و خود مجلس هستند.
ما نباید به افکار عمومی و مردم و اهالی منبر و مطالبه گران عدالت و سخنگویان پاسخ دهیم؟ یک اتفاق در جامعه مانند دختر آبی اتفاق می افتد هزاران نفر درباره آن حرف میزنند باید به آنها بگوییم خفه خون بگیرید و حرف نزنید یا شما فلان هستید؟
ممکن است بخشی از یک رویکرد نگاهشان به مطالبه از اصولگرایان باشد و یا یک موضوع دیگری مربوط به اصلاح طلبان باشد؛ ممکن است موضوع دیگری مربوط به کل مجلس یا رئیس مجلس باشد. مگر کم اتفاق میافتد؟ ما باید به مردم حق بدهیم که نگران شوند. میگویند مگر چه موضوعی است که نمایندگان میخواهند آراءشان دیده نشود اگر موضوعی هست به ما بگویید.
به خصوص برخی دوستان ما با آن بحثی که آقای پناهیان کرد که مگر تفتیش عقاید است این دفاع بدی بود که یکی از همکاران مجلسی ما در نطق خود علیه شفافیت کرد.
که در ادامه وکیلی گفت: رفتار آقای پناهیان هم از نطق این نماینده بدتر بود.
قاضیزاده در ادامه گفت: من کاری به نوع مطالبه گری و بیان مطالبهگر ندارم، اما حرفش این است که شما که نماینده مجلس هستید به اعتقاد چه کار دارید؟ ساحت شما کار کارشناسی است.
**قاضیزاده: باید معلوم شود یک نماینده در رایگیریها چرا موافق یا مخالف است
یک موضوع اقتصادی فرهنگی و اجتماعی وجود دارد که کارشناسان موضوعات و اطلاعات و تجربه جهانی داخلی بر اساس این کارشناسی باید یا رای بدهم یا ندهم. باید معلوم شود که چرا موافق یا مخالف هستیم. نهایتاً دو یا سه یا چند نماینده می تواند به عنوان موافق و مخالف حرف بزنند پس بقیه نمایندگان چه می شوند؟ آقای وکیلی میداند بسیاری از نمایندگان به عنوان موافق و مخالف ثبتنام میکنند اما نمیتواند حرف بزند، برخی ثبتنام نمیکنند اما رای میدهند.
مردم نباید بدانند که چرا و به چه چیزی رای می دهیم؟ این روشن است. ما به هر کسی بپردازیم و به هر چیزی نسبت دهیم نمی توانیم از اصل موضوع دفاع کنیم واقعیت این است. به هر حال مجلس هفتم، ششم یا پنجم غیر علنی کردن مجلس را تغییر داده و یا قیام و قعود را سیستمی کرده، البته به نظرم باید زودتر از مجلس هفتم باشد.
در ادامه وکیلی گفت: خیر؛ ظاهرا مربوط به همان مجلس هفتم بود که سیستم مکانیزه شد.
قاضیزاده در ادامه گفت: قبل از آن هم دکمههای مخفی بوده است، قیام و قعود مربوط به مجلس اول و دوم بود که بعد از آن عملا غیر علنی شد؛ به هر حال هر مجلسی بوده کار خطایی است که باید درست شود.
*از هشیاری مردم و سوالشان از نمایندگان باید استقبال کنیم
ما فهمیدیم مسیری به دلایلی اشتباه بوده و مبانی آن هم روشن است که باید درست شود. این خیلی خوب است که مردم بیدار و هوشیار هستند که از نمایندگانشان سوال میکنند، ما باید استقبال کنیم، باید جواب منطقی داشته باشیم حتی اگر کسی ما را مورد توهین قرار داد -که نباید اینگونه باشد- ما باید پاسخ منطقی برای آن داشته باشیم.
مسئولان کشور باید بدانند که باید پاسخگو باشند؛ کسی که لباس مسئولیت در هر نظام مردم سالاری به تن میکند، باید ظرفیت پاسخگو بودن را داشته باشد، پاسخگویی هم نیاز به دلیل دارد.
*کسی که لباس مسئولیت در نظام مردم سالاری به تن میکند، باید ظرفیت پاسخگو بودن را داشته باشد
کسی که دلیل و برهان برای کارهایش نداشته و مشغول مخفی کردن است و کسی که دلیل و برهان دارد و شجاعت از دفاع از نظرش را ندارد مشغول مخفی کاری است.
مخفی کاری دو دلیل بیشتر ندارد؛ یا این که من برهان و دلیل ندارم یا شجاعت و توان پرداخت هزینه را ندارم که در هر دو مورد، این فرد به درد نمایندگی مجلس نمیخورد. چون قرار است از حقوق مردم دفاع کند.
*چگونه میخواهید از حقوق مردم دفاع کنید در حالی که جرأت ابراز نظر ندارید؟
چگونه میخواهید از حقوق مردم دفاع کنید در حالی که جرات ابراز نظر ندارید؟ این ممکن نیست. من خیلی به همکارانم علاقمند هستم و مسائل و مشکلات آنها را هم درک میکنم، بخصوص همکاران ما که در حوزههای انتخابیه کوچک هستند کارشان خیلی به کار دولت نزدیک است. به هرحال امکاناتی که از دولت میبرند و منابعی که به آنجا انتقال میدهند که باید هوای دولتها را داشته باشند. رویه این است و این باعث محافظهکاری و ملاحظهکاری شان میشود.
*نفاق تودرتویی ایجاد شده است
یا گروههای صنفی مطالباتی از نمایندگان دارند که میدانند این مطالبات به مصلحت نیست و امکان برآورده شدن آن وجود ندارد، نمیخواهند به زبان بیاورند. اینها باعث شده که یک نفاق تودرتویی ایجاد شود و روابط ناسالم ایجاد شده و فاصله بین ناظر و مجری مشخص نباشد. شان ما نظارتی است. نمایندگان اکنون رفتند و جای مجری نشستند این غلط است.
* نمایندگان اکنون به جای مجری نشستهاند!
ما وقتی به حوزه انتخابیه مان مراجعه میکنیم به جای اینکه مدیران دستگاه دولتی سوال کنند، میآیند و درخواست شان را به ما میگویند؛ در حالی که در سلسله مراتب مدیریت، خودش مدیر بالادستی دارند که باید از آن سوال کنند که چرا کار مردم را انجام ندادی.
اگر بخواهیم مجلس را به شأن بالای خود برگردانیم با شجاعت باید رایمان را علنی کنیم
نباید بنشینم تا به ما بگویند برای من پول بیاور. اینکه میگویند نماینده مجلس! برای من پول بیاور یعنی این که یا تحت فشار غیرقانونی بگذار و از وزیر باج خواهی کن و یا وارد زد وبند شو برای من پول بیاور. وگرنه اگر حقوق و سهم قانونی منابع مالی گیر او بیاید که این سوالها و حرفها را ندارد. * پنهانکاری باعث توسعه نامتوازن و ظلم شدن به مناطق محروم میشود
پس خود این پنهانکاری باعث توسعه نامتوازن و ظلم شدن به مناطق محروم و به ضرر شهرهایی خواهد بود که نماینده لابی گر یا نماینده ای که دولت را تحت فشار قرار دهد لذا نتیجه آن این می شود.
اگر میخواهیم این چرخه فساد و روابط نامطلوب -که شما را قبول دارید- را بهم بزنیم گام اول آن شفاف کردن رای است.
*گام اول بهم زدن چرخه فساد و روابط نامطلوب «شفاف کردن رای» است
در یک شبکه مسائل، یک شاه کلید وجود دارد، اگر بخواهیم مجلس را به شأن بالای خود برگردانیم با شجاعت باید رایمان را علنی کنیم و در پایین دست آن این اتفاق نخواهد افتاد و بسیاری از این زنجیره هایی که در پنهانکاری و به صورت نادرست ایجاد شده حل می شود.
به نظر من کسانی که رای را غیرعلنی کردند خواسته یا ناخواسته نمیدانستند که چه فساد تودرتویی را ایجاد میکنند. این سیر چندمجلسی، مجلس را از کارکرد خود انداخته است، کارایی مجلس را به عنوان قوه عامره و بالا دست، مرکزی و به صلابهبکش و قوهای که شلاق دست آن است و دیگران، قوه مجریه و قضاییه را اداره میکند، گرفته و تبدیل به مادون و زیرمجموعه اینها تبدیل کرده که دیگران به او دستور بدهند.
**وکیلی: آییننامه تصریح به غیرعلنی بودن رای نمایندگان دارد
در ادامه وکیلی در پاسخ به این موضوع که تعدادی از نمایندگان طی نامهای به رئیس مجلس خواستهآند تا رای آنها علنی و اعلام شود، اما رئیس مجلس بحث مغایرت و ایراد آیین نامهای را دلیل عدم اجرای این مسئله عنوان کرده است، گفت: آقای قاضیزاده هم اشاره کرد که در آیین نامه هم اصل بر غیرعلنی بودن رای است.
در واقع آییننامه تصریح به غیرعلنی بودن رای نمایندگان دارد.
قاضیزاده در ادامه گفت: قانون برای علنی شدن مکانیزم دارد یعنی تعدادی از نمایندگان درخواست داده و رای گیری شود بعد در آن موضوع رای علنی میشود.
مثلاً درباره CFT جمعی از همکاران ما درخواست دادند تا رأیگیری علنی باشد که ما آن را به رأی گذاشتیم که نهایتاً نمایندگان به آن رأی ندادند و رأیگیری مخفی بود اما حکم آییننامه در غیرعلنی بودن است چون قانون داریم داوطلبانه بودن آن ممکن نیست.
در ادامه وکیلی عنوان کرد: اما اینکه جمعی نامه بنویسند و خطاب به رئیس مجلس بگویند ما میخواهیم رأیمان را علنی اعلام کنیم اینکه آیا پاسخ به این داده شود دوباره باید از فهم برای این تقاضا رأی بگیرند بنابراین برداشت آقای لاریجانی بر این است که وقتی اصل بر غیرعلنی بودن است تا زمانی که ما این اصل را تغییر ندادیم همچنان مکانیزم همین است که در آییننامه تصریح شده است یعنی مکانیزم استثنا را آییننامه را گفته که چگونه باشد.
*درخواست علنی شدن رای باید به رای عمومی گذاشته شود
یعنی اینکه باید این به امضای یک تعداد در مورد موضوعی خاص به رأی عمومی گذاشته شود آنجا ما میتوانیم رأی را علنی کنیم. به استناد این تعداد آرا که از این به بعد رأیها علنی شود، برداشت رئیس مجلس و بنده این است که آییننامه به ما اجازه نمیدهد مگر اینکه این بند را اصلاح کنیم.
*برداشت برخی مردم از اظهارنظر برخی نمایندگان این است که رئیس مجلس اعمالنظر شخصی میکند
بنابراین پاسخی که به درخواستکنندگان علنی شدن رأی آنها داده میشود منطبق بر آییننامه است یعنی پاسخ انحرافی نیست چون احساس میکنم که برداشت برخی مردم از اظهارنظر برخی همکاران ما این است که رئیس مجلس اعمالنظر شخصی میکند نه اعمال موضع آییننامهای اما نظر من این است که این اعمال موضع آییننامه است.
در ادامه قاضیزاده در همین رابطه عنوان کرد که این موضوع سابقاً در هیأت رئیسه هم بحث شده است که آیا ما میتوانیم علیرغم صراحت آییننامهای این کار را انجام دهیم که البته آنجا هم موافقین و مخالفانی داشت و بحث شد که پیشنهادی را بنده و آقای امیرآبادی ارائه کردیم که اجازه دهید این امکان را فراهم کنیم که جمعی از دوستان که متقاضی علنی شدن رأیشان هستند.
**قاضیزاده: برای آشکارسازی رای نمایندگان داوطلب اصلاح قانون لازم است
از آنجایی که در آییننامه صراحت داریم و اینجا داوطلب شدن یا نشدن ذکر نشده است بنابراین ما باید قانون را رعایت کنیم، مگر اینکه قانون اصلاح شود چون در قانون به صورت مطلق ذکر شده، یعنی حتی برای آشکارسازی داوطلبان هم برداشت جمعی این بود که اصلاح قانون لازم دارد.
**وکیلی: در اینکه عدهای بگویند رأی ما علنی شود آییننامه سکوت کرده است
در ادامه وکیلی گفت: چون استثناء را در این اصل قانون ذکر کرده است یعنی برای موارد خاص که جمعی از نمایندگان خواهان علنیسازی هستند، این یعنی استثناء از این اصل. بنابراین مکانیزم آن استثناء را آییننامه ذکر کرده است یعنی عدهای کلاً بخواهند بگویند رأی ما علنی شود آییننامه سکوت کرده و ذکری در این باره نکرده است، بنابراین آییننامه باید اصلاح شود.
*نیازمند گفتمان شفافسازی در اداره کشور هستیم
ما تقریباً در اصل موضوع برای اینکه علنیسازی رأی نمایندگان امری مهم است و میتواند قدمی مهم در جهت شفافسازی دیگر دستگاههای اجرایی به حساب بیاید مسئلهای نداریم اما از نظر من این گام، کافی نیست. این گام را باید همچنان در این گفتمان شفافسازی تعریف کرد. ما نیازمند گفتمان شفافسازی در اداره کشور هستیم.
* برای حکمرانی خوب شفافیت باید تبدیل به گفتمان حاکم شود
این گفتمان اضلاع مختلفی را شامل میشود که از مجلس و خبرگان گرفته تا مجمع تشخیص، شورای عالی انقلاب فرهنگی، آرای اعضای شوراها و اعضای هیأت دولت و دیگر مجامع که به نمایندگی از مردم دارند اعمالنظر میکنند و حکمرانی را پیش میبرند؛ لذا برای بهبود حکمرانی و حکمرانی خوب این شفافیت باید تبدیل به گفتمان حاکم شود که از نظر من کلید شفافیت همین اجرای قانون گردش آزاد اطلاعات است که محصول آن دسترسی آزاد و یکسان مردم است.
* کلید شفافیت اجرای قانون گردش آزاد اطلاعات است
در ادامه قاضیزاده از وکیلی پرسید: این قانون گردش آزاد اطلاعات مربوط به کدام مجلس است.
که وکیلی پاسخ داد: مربوط به مجلس اصولگرایان است.
قاضیزاده در پاسخ به وی گفت: چون آن را گفتی این را هم بگو.
وکیلی گفت نه میگویم که مربوط به مجلس اصولگرایان است و قانون بسیار خوبی است اما متأسفانه از دولت اصولگرایان تا دولت فعلی ....
قاضیزاده گفت: دولت اصلاحطلبان.
وکیلی پاسخ داد: نه این دولت. این قانون تا دولت کنونی دارد خاک میخورد.
**قاضیزاده: اصلاحطلبان امروز شجاعت خود را از دست دادهاند
قاضیزاده در ادامه گفت: قبول دارید که امروز اصلاحطلبان شجاعت خود را از دست دادهاند.
بزرگترین ظلمی که به کشور میشود این است که مثلاً در حوزه گردشهای مالی ما شاهد فرار مالیاتی هستیم که افرادی قدرت فرار مالیاتی دارند که عِده و عُده و امکاناتی دارند
وکیلی (با خنده) ادامه داد: متأسفانه این قانون همچنان خاک میخورد، من چند مثال در این زمینه میآورم؛ بزرگترین ظلمی که به کشور میشود این است که مثلاً در حوزه گردشهای مالی ما شاهد فرار مالیاتی هستیم که در تخمینها سهم فرار مالیاتی به مراتب بیش از سهم مالیاتهای عرضه شده است که عمدتاً افرادی قدرت فرار مالیاتی دارند که عِده و عُده دارند و امکاناتی دارند و از کسانی مالیات اخذ میشود که جماعت حقوقبگیری هستند که قاعدتاً مالیات تکلیفی آنها اخذ میشود و امکان فرار ندارند.
**وکیلی: افرادی قدرت فرار مالیاتی دارند که عِده و عُده دارند
اگر ما در کشورمان کاری میکردیم که تمام کسب و کار ما شبکهای میشد و به صندوقهای مکانیزه وصل میشد به طوری که منشأ پولها در این کشور معلوم بود و چرخش این پولها هم مشخص شود نه امکان فرار مالیاتی اتفاق میافتاد و نه گاهی شاهد هجوم پولهای مشکوک به حوزههای اقتصاد مانند سونامی به گونهای که تکانههای این حجم از پولهای نامعلوم از نظر منشأ، اقتصاد ایران را ناگهان دگرگون میکند مانند هجوم پولهای مشکوکی که گاهی میآید و تورم بخش مسکن عجیب و غریب میکند و گاهی سراغ ارز میرود و آن را تکان میدهد و گاهی به بازار سکه و دیگر بازارها میرود.
* بگذاریم حوزه این شفافیت را در زندگی مردم بیشتر ملموس شود
بنابراین بگذاریم حوزه این شفافیت در زندگی مردم بیشتر ملموس شود، مردم اکنون از ما شاکی هستند که چرا فساد این گونه در کشور تکثیر میشود و تولید مثل میکند چرا به رغم اینکه هر روز در خبرها است که این همه آدم تحت عنوان فاسد میگیریم اما ماشین فسادزا همچنان تکثیر میکند. این سؤال مهم مردم است تا کی باید فضا را پلیسی کنیم اما باز این تکثیر ادامه دارد.
*یکی از منشأهای مهم فساد امضاهای طلایی است
یکی از مهمترین موارد این است که چرا در کشور امضای طلایی وجود دارد، یکی از منشأهای مهم فساد امضاهای طلایی است، امضای طلایی وقتی اتفاق میافتد که ما سطوح اطلاعات را طبقهبندی کردیم و دسترسی مردم به مجوزها یکسان و آسان نیست، مجوزها به گونهای است که آقای مدیر میتواند با امضای خود این مجوز را تبدیل به یک رانت کند. مدیر هم در معرض فساد است چون امضای آن طلایی است و هم خدماتی که ما به مردم میدهیم خدمات تبعیضآمیزی میشود و مردم مستحق دسترسی پیدا نمیکنند بنابراین تبعیض توزیع میشود.
*اگر میخواهیم جلوی فساد گرفته شود باید دولت الکترونیک اتفاق بیفتد
اگر میخواهیم این موضوع حل شود و جلوی این فساد گرفته شود و این ماشین فساد در جایی متوقف شود باید همه این خدمات شبکه و سیستمی شوند و دولت الکترونیک اتفاق بیفتد. بنابراین اگر ما میگوییم که این گونه این مسأله را انحصار نکنید به معنای این نیست که ما مخالف شفافسازی مردم هستیم.
به محض اینکه مجلس شروع به کار کرد از هفته آینده، اصلاحطلبان، طرح شفافیت را مجدد در قالبی که امکان رأیآوری داشته باشد به صحن میآورند
من همین الان و همین لحظه عرض میکنم از یکشنبه هفته آینده که به صحن رفتیم آماده هستیم و به رغم اینکه هنوز با فراکسیونمان هماهنگی نکردیم اما با اطلاع از حرف جمعی فراکسیون ....
**قاضیزاده: حاضریم مدال افتخار طرح شفافیت را گردن اصلاحطلبان بیندازیم
قاضیزاده در واکنش به این صحبت گفت: امیدوارم آقای دکتر وکیلی پرچمدار شود و جلو بیفتد چون ما که تماماً موافق هستیم، اگر آقای وکیلی جلو بیفتد و دوستانشان را همراه کند این رأی میآورد. ما حاضر هستیم این مدال افتخار را گردن اصلاحطلبان بیندازیم.
که وکیلی در ادامه گفت: این مدال گردن اصلاحطلبان است.
قاضیزاده پاسخ داد: ما که به دنبال اصلاح کشور هستیم حاضریم امتیاز آن را واگذار کنیم.
**وکیلی: از یکشنبه هفته آینده طرح شفافیت را مجدد به صحن میآوریم
وکیلی در ادامه عنوان کرد: برای اینکه مردم بدانند و اینکه اینقدر صورت مسأله را به انحراف نبریم و مردم را سرگرم حرفهای فرعی نکنیم، من آماده هستم در کنار آقای دکتر قاضیزاده و دیگر دوستان به محض اینکه مجلس شروع به کار کرد از هفته آینده این طرح را مجدد در قالبی که امکان رأیآوری داشته باشد به صحن بیاوریم و این غائله را این گونه پایان دهیم.
قاضیزاده در ادامه گفت: خدا خیرتان دهد.
وکیلی در ادامه عنوان کرد: اما پایان این غائله، پایان فساد و عدم شفافیت در کشور نیست. کشور اگر قرار است همه چیز روی غلتک و ریل شفافیت بیفتد و در اتاق شیشهای قرار بگیرد و ما پستویی برای قدرت نداشته باشیم -که همه کنشها در پستوی قدرت فسادزا است- و این نورافکن افکار عمومی به همه ساحت قدرت بدمد، باید هزار قدم مانند این قدم شفافسازی رأی نمایندگان و علنیسازی رأی آنها برداشته شود.
*همان ویرایش طرح ذوالنور دوباره به مجلس میآید
وی در پاسخ به این سؤال که اگر قرار باشد شما در هفته آینده طرحی جدید در این خصوص ارائه کنید چه تفاوتی با طرح آقای ذوالنور خواهد داشت، گفت: من فکر میکنم همان ویرایش مشترکی که در دو مجموعه داشتیم همان را به صحن بیاوریم و رأی خواهد آورد. در صحبتهایم گفتم فرد ارائهدهنده هم مهم است.
وکیلی در پاسخ به این سؤال که فکر میکنید اگر شما آن طرح را ارائه کنید اصولگرایان به این طرح رأی خواهند داد.
**قاضیزاده: به هر طرحی که اصلاحطلبان در راستای شفافیت ارائه کنند رای میدهیم
در همین حال قاضیزاده پاسخ داد: حتماً همینطور خواهد بود، بنده از جانب کل دوستان فراکسیون ولایی میگویم که اگر اصلاحطلبانان طرح را ارائه کنند مشکلی نداریم چون موضوع برای ما مهم است اتفاقاً افتخار میکنیم که آقایان اصلاحطلب طرح را ارائه کنند ما حتما به آن رأی خواهیم داد و حتما پشتیبانی میکنیم.
**وکیلی: طرح شفافیت به نفع ما اصلاحطلبان است
که در ادامه وکیلی گفت: در هر حال انشاءالله تلاش میکنیم با همفکری همدیگر این طرح را به نتیجه برسانیم. این طرح واقعاً به نفع ما اصلاحطلبان است چرا که بزرگترین آسیب مجلس سه فراکسیونی این است که تکلیف مردم با این مجلس نامعلوم است و تکلیف نمایندگان هم با همدیگر مشخص نیست.
*مجلس وقتی سه تکه میشود تکلیف شما نامعلوم است
ما میگوییم در مصوبات این مجلس باید رنگ یک گفتمان باشد، مجلس وقتی سه تکه میشود تکلیف شما نامعلوم است و اصلاً نمیدانید چه کسی باید پاسخگوی خروجی این مجلس باشد. در حال حاضر در فضای افکار عمومی متأسفانه و به ناحق به رغم اینکه عدد فراکسیون امید در سقف پُر خود 110 رأی است اما تمام این عملکردها و خروجیها به پای امید در فضای عمومی نوشته میشود.
**قاضیزاده: آقای وکیلی! شما از عدم شفافیت آراءحمایت کردید
که در ادامه قاضیزاده گفت: آقا! شما هستید که دفاع میکنید و از بحث عدم شفافیت آرا حمایت میکنید.
وکیلی در پاسخ گفت: نه اصلاً اینطور نیست. چه کسی این را میگوید ابداً اینطور نیست، ما به این شیوهای که دوستان آن را مصادره میکنند انتقاد داریم. آقای واعظی که در منبر که در شب شهادت امام حسین (ع) برای اینکه مردم را دعوت به اخلاق کنید به چه حقی مجلس را آنطور خطاب می کند؟ ما میگوییم این تخریب نهاد مجلس، تخریب نهاد دموکراسی است.
*وکیلی: به شیوهای که برخی نمایندگان شفافیت را مصادره میکنند انتقاد داریم
ما میگوییم گویا ارادهای در کشور اتفاق افتاده که میخواهند تمام نهادهای مردمسالاری را به بهانههای مختلف تخریب کنند. امروز به بهانه اینکه یک طرح در مجلس رأی نیاورده این را تبدیل به بزرگترین خیانت تاریخ تبدیل میکنند و این حتماً مشکوک است. این هجمهای که علیه مجلس به راه افتاده است حتماً مشکوک است. دو نماینده در جایی ....
قاضیزاده در اثنای سخنان وکیلی گفت: اصلاً شما این موضوع را کنار بگذارید؛ اگر دوستان واقعاً اصل ماجرا را قبول دارند با توجه به اینکه آخر دوره مجلس دهم است مشخص نیست که معلوم هم نیست من و شما در دوره بعد باشیم اصلاً مشخص نیست زنده باشیم یا نه.
که وکیلی در پاسخ گفت: انشاءالله شما باشید.
*قاضیزاده: آقای وکیلی! بیا و ریل منحرف شده شفافیت را اصلاح کن!
قاضیزاده در ادامه گفت: بیا و این ریل منحرف شده را اصلاح کن. به هر حال ببینید شما به امضای طلایی اشاره کردید، طلاییترین امضا در این کشور رأی نمایندگان است. امضای طلایی تنها یک مجوز برای خود و خانوادهاش میگیرد اما ما به هر قانونی که تصویب میکنیم به یک گروه و طبقه ممکن است امتیازاتی بدهیم. بیایید دعوای حیدری و نعمتی نکنیم، بیایید شما که میگویید این را قبول دارید و ما هم از همان اول آن را قبول داشتیم ما در خدمتیم بیایید این را انجام دهید.
*طلاییترین امضا در کشور رأی نمایندگان است
که وکیلی پاسخ داد: چشم، حتماً.
در 15 دقیقه پایانی این مناظره قاضیزاده به عنوان سخنان پایانی خود عنوان کرد: این انقلاب اسلامی برخاسته از خواست مردم بوده است، مردم مؤسسین این انقلاب هستند و تاکنون هم تمام هزینههای انقلاب را مردم دادهاند، مردم بودند که در جنگ بودند، مردم در فقر و تنگنا و همه صحنهها بودند.
* بیایید دعوای حیدری و نعمتی نکنیم
به هر حال طبقههای خاص و بالای جامعه به گونهای گلیم خود را از آب بیرون کشیدند و کار خود را کردند. زمانی هم که به مشکل برخوردند مهاجرت کردند و تشریف خود را آن طرف ینگه دنیا بردند و به عیش و کیف خود رسیدند. مردم سؤال دارند که تا چند سال گذشته به هر حال بر پایه اعتماد به مسؤولان کارها را جلو میبردهاند. چرا موضوع شفافیت رأی نمایندگان اکنون در افکار عمومی حساس شده است. من این جواب را به آقای وکیلی و بقیه وکلا بدهم که سابقاً اینقدر حساسیت نبوده است.
مردم قبلاً یک اعتماد اجمالی به منتخبین خود داشتند، حال این اعتماد را از دست دادهاند و میخواهند بدانند این کسی را که انتخاب میکنند در راستای انتخابشان و شعاری که داده عمل میکند یا خیر
*موضوع شفافیت آراء نمایندگان اصلا سیاسی نیست
سؤال میشود که آیا (شفافیت آراء) سیاسی است که من میگویم خیر. مردم قبلاً یک اعتماد اجمالی به منتخبین خود داشتند، حال این اعتماد را از دست دادهاند و میخواهند بدانند این کسی را که انتخاب میکنند در راستای انتخابشان و شعاری که داده عمل میکند یا خیر و یا اینکه من در انتخابات ریاست جمهوری حرفی زدهام یا کار دیگری کردهام و یا در انتخابات مجلس شعارهایی دادهام و خروجی مجلس چیز دیگری بوده است.
*مردم دیگر به اینکه به ما اعتماد کنند راضی نمیشوند
منِ مسؤول به حرفهایی که زدهام عمل نکردهام، مردم از آن گذشتهاند و میخواهند خودشان میدانداری کنند و خواستههایشان اعمال شود، اینکه تقاضای شفافیت رأی از من دارند و تقاضای علنی شدن دادگاههای فساد و موارد دیگر را دارند تمام اینها جدید اتفاق افتاده است و دلیل آن این است که مردم دیگر به اینکه به ما اعتماد کنند راضی نمیشوند و میخواهند در جزئیات مسائل قرار بگیرند و بدانند که چقدر ما منطقی رفتار میکنیم. این حقشان است. تا دیروز به ما اعتماد میکردند اما نمیخواهند دیگر به ما اعتماد کنند و این جریانی که راه افتاده است، متوقف نخواهد شد و هر چه جلوتر برود گستردهتر خواهد شد و شاخه خواهد زد.
ما دو راه در این میان داریم یکی از این راه ها این است که به روی خودمان نیاوریم این طوفان مردمی میآید و از ما عبور میکند و ما را با خود میبرد و دیگر اینکه پاسخ صحیح، درست، منطقی و شرعی و حق اساسی مردم بدهیم.
من باز هم معتقدم جاهایی که باید جلودار شویم مجلس است. آقای وکیلی هم میداند از همان روزهای اول بحث الکترونیکی کردن مجلس را در همین دوره مجلس پایهگذاری کردیم و با همین عنوان پیش بردیم که مورد حمایت عمده دوستان هم بودیم؛البته برای عدهای سخت است که تغییر کنند چرا که به چیزهایی عادت میکنند؛ خیلی کارهای خوبی انجام دادیم چرا این را نباید کامل کنیم؟ چرا این را نباید نهادینه کنیم که معلوم نیست این در آینده باز عقب بیفتد و بعد هم این تنش بین مردم و مسؤولین باقی بماند؟
*مردم فکر می کنند ما چیزی از آنها پنهان میکنیم
مردم فکر می کنند ما چیزی از آنها پنهان میکنیم، بیایید خودمان را جای مردم بگذاریم. میگوییم این آقای قاضیزاده که به او رأی دادهام از کجا معلوم وقتی میرود و پشت میز مینشیند به فکر صنف خود و مسائل پزشکی نباشد از کجا بدانم به فکر مردم است. من چگونه باید این را ثابت کنم با حرف زدن و توئیت زدن و سخنرانی کردن مردم از ما قبول نمیکنند مردم از ما زیاد توئیت،سخنرانی و شعار دیدهاند مردم میگویند آنجایی که اعمالنظر میکنید می خواهیم ببینیم چه کار میکنید.
*شعور و خواست اجتماعی به یک نقطه غیرقابل برگشت رسیده است
اما ما باید منطقاً به آن جواب درستی دهیم؛ این چیزی نیست که جلوی آن را بگیریم. به هر حال ثبت مطالبه و این شعور و خواست اجتماعی به یک نقطه غیرقابل برگشت رسیده است و خیلی خوب است همینطور که آقای وکیلی اعلام آمادگی کرده است بیاییم دست به دست هم دهیم و به خاطر آیندگان این را پایهگذاری کنیم و امضای طلایی که در جمهوری اسلامی وجود دارد را علنی کنیم تا بتوانیم سراغ سایر امضاهای طلایی برویم.
* ممکن است داخل مجلس بیان یک مطلب با زبانهای مختلف متفاوت مطرح شود
حرف من این است و امیدوارم خداوند رحمان هم به همه ما کمک کند. البته ممکن است هر کسی با زبان خود این مطالبه را درخواست کند یعنی همین الان در داخل مجلس بیان یک مطلب و زبانهای مختلف متفاوت است و با واکنشهای متفاوتی هم روبهرو خواهد شد.
البته من به این انتقاد دارم که به جای اینکه به موضوع رای دهیم، به اشخاص رأی میدهیم، اصل مسأله مهم است؛ چه فرقی میکند که آقای فتحی، آقای حاجی و یا آقای ذوالنور آن را مطرح کند؟ انشاءالله که آنها برای رضای خدا آن را مطرح کنند و وقتی حرفی را میزنند حجت شرعی و انصاف را در نظر میگیرند.
*چه فرقی میکند که آقای فتحی، حاجی و یا ذوالنور طرح را ارائه کنند؟
اما بنده نوعی که میخواهم رأی بدهم به موضوع رأی میدهم نباید به این موضوع توجه کنم که چه کسی و به چه ترتیبی موضوع را مطرح میکند امیدواریم آقای وکیلی که فردی ذینفوذی در مجلس و فراکسیون امید است کمک کند، ما اصولگرایان هم ادعایی نداریم و مثل شما نمیگوییم همه خوبیهای نظام برای ما است اصلاً میگوییم همه خوبیهای نظام برای اصلاحطلبان است، اما پرچم آن را زمین نیندازید که ما مجبور شویم آن را برداریم.
*اصولگرایان ادعایی ندارند و مثل اصلاحطلبان نمیگویند همه خوبیهای نظام برای ما است!
اگر واقعا ادعا دارید که خط امامی هستید و پیرو امامید باید مطالبهگر خواسته امام شما باشید، وقتی شما آن را زمین میگذارید میبینیم که خواستههای امام روی زمین مانده و مجبوریم دست بگیریم.
که وکیلی در ادامه گفت: خواست ما برآورده شده..
در بخش پایانی این مناظره وکیلی در خاتمه سخنانش خاطرنشان کرد: اینکه چرا این موضوع تا این اندازه مطالبه شده است را قبول دارم.
**وکیلی: قدرت از دید مردم از آن راز و رمزآلود بودن بیرون آمده است
اولاً تحولاتی در ساحت قدرت و به دلیل خواست مردم به خاطر تحولاتی که در حوزه تکنولوژی ارتباطات اتفاق افتاده است. باید بگویم اولاً قدرت از آن راز و رمزآلود بودن از دید مردم بیرون آمده است، مردم هر روز که جلوتر میرویم خواهان ساحت شفافتر قدرت در همه اضلاع قدرت هستند. پس اصل کنونی اصل شفافیت قدرت است هر کس میخواهد در حکمرانی بیاید باید بداند که ...
**قاضیزاده: مردم حق دارند بدانند دارایی من چقدر است
در ادامه قاضیزاده گفت: باید بپذیرید که همه چیزش را مردم به صورت عیان ببینند، به عنوان یک شخص حقیقی شاید مردم حق نداشته باشند من مال و داراییام چقدر است اما وقتی مسؤولیت قبول کردم مردم باید بدانند که من از چه طبقه اجتماعی هستم.
**وکیلی: صاحبان قدرت باید بدانند زبان رازآلود و پر ایهام با مردم کافی نیست
که وکیلی در ادامه گفت: بله من شخص نیستم، بنابراین هر کس که در ساحت قدرت میآید باید از این به بعد بداند که زبان رازآلود و پر ایهام با مردم کافی نیست. زبان قدرت باید با مردم زبان مفهوم و ملموسی باشد بر اساس شاخصهایی که مردم میفهمند. مبارزه با فساد لوازمی دارد اگر نتوانیم به لوازم مبارزه با فساد تمکین کنیم جای فساد با فاسد را عوض میکنیم، وقتی جای فساد با فاسد عوض شد ما فقط منابع را هدر میدهیم و عمر تلف میکنیم و زندانها را پر میکنیم.
*جای فساد و فاسد عوض شده است
انتظار عمومی این است که مبارزه و انرژی مبارزه -به ویژه در این دورهای که تب مبارزه بالا گرفته است- تمرکز برای مبارزه با فساد باشد، مبارزه با فساد هم طریقی دارد که یکی از مهمترین آن تشکیل دولت الکترونیک است و مهمترین گام در شفافیتسازی است.
* به جای اینکه منحنی فساد معکوس شود سیر صعودی دارد
شبکهای کردن مهمترین گام در شفافسازی است یعنی تشکیل شبکههای نظامات مالی کشور. اینکه تراکنشهای مالی بانکها در کشور همه شفاف و شبکهای باشد و همه بدانند که همه چرخشهای مالی فرد و دستگاهها چگونه است و از کجا بوده و مسیر این پولها قابل ردیابی شبکهای باشد. اگر این اتفاقات بیفتد حتماً ما به طرف سالمسازی سیستم هستیم و امیدواریم آرامش به جامعه برگردد.
*حساس شدن گوش مردم بخاطر آمارهای عجیب و غریب در حوزه فساد است
این عدم آرامشی که فرمودید و این بیتابی که در جامعه و غلیانی که به حق در جامعه وجود دارد به دلیل حساس شدن گوش مردم به این آمارهای عجیب و غریب در حوزه فساد است و اینکه چرا پایان پیدا نمیکند چرا این همه آمار روزانه در کسب فساد وجود دارد؟
اما ما هر چه جلوتر میرویم به جای اینکه منحنی آن معکوس شود گویا سیر صعودی آن را نشان میدهد؛ ما جای مسیر مبارزه با فساد را با فاسد عوض کردهایم.
*مبارزه با عدم شفافیت و شفافیتطلبی پرچمی است اصلاحطلبانه
در نهایت من فکر میکنم مبارزه با عدم شفافیت و شفافیتطلبی پرچمی است اصلاحطلبانه که اگر دست دوستان ما یا هر کس دیگری افتاده باشد و همچنین مبارزه با فساد امر اصلاحطلبانه است. هیچ زبانی فاخرتر از زبان اصلاحطلبانه از شفافیتطلبی در حوزه قدرت نمینویسد.
قاضیزاده در پاسخ به وکیلی گفت: این گونه نباشد که حرفش را بزنیم اما در عمل که میرسد به گونهای دیگر عمل کنیم.
*وکیلی:دوستان ما عملاً اصلاحطلب شدهاند ولو اینکه منشورشان منشور اصولگرایی باشد
وکیلی پاسخ داد: جدی میگویم؛ چکیده منشور اصلاحطلبی شفافیتطلبی حوزه قدرت است. اگر دوستان در این صادق هستند پس معنای آن این است که یک رنسانس و تحول بزرگی اتفاق افتاده است. دوستان ما عملاً اصلاحطلب شدهاند ولو اینکه منشورشان منشور اصولگرایی باشد اما عملشان عمل اصلاحطلبانه است و من فکر میکنم برای هر اصلاحطلب آرمانگرایی هیچ آرزویی بالاتر از این نیست که یک اصولگرا قلم اصلاحطلبی را به دست بگیرد.
**قاضیزاده: عزیزان ما در جریان اصلاحات دچار ارتجاع شدهاند
قاضیزاده پاسخ داد: چون عزیزان ما در جریان اصلاحات دچار ارتجاع شدهاند و جریان اصلاحات دچار وقفه شده است ما به این نتیجه رسیدیم که باید بیاییم جای اینها به دنبال اصلاحات بیفتیم! (منبع: فارس)