کبنا ؛رسانه‌ها موضوع استیضاح ظریف را مورد بررسی قرار دادند.
هرکسی، واقع یا غیر واقع، اظهار نظر کند استیضاح می‌شود، فرقی نمی‌کند رئیس جمهور باشد یا رئیس مجلس، ظریف باشد یا وزیر علوم.
کسی که نظر خود را با توجه به واقعیات کنونی ایران ابراز کند، بلافاصله برخی به نام پایداری یا برخی نیز به نام تندروها طرحی برای آن دست و پا میکنند و با دلایلی غیر واقع و مبهم مثل: «عدم مقابله به مثل و تحرکات کافی»، «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب به جمهوری اسلامی»، «فرصت‌سوزی»، «عدم استفاده از فرصت‌ها»، «موضع منفعلانه»، «عدم احقاق حقوق»، «تهدید بنیه دفاعی کشور» متهم میکنند و عرض خود می‌برند و زحمت خانه ملت می‌دارند.
اظهارات ظریف درباره پولشویی در ایران با واکنش شدیدی به‌ویژه از سوی اصولگرایان مواجه شد. با توجه به موافقان طرح استیضاح، پایداریچی‌ها طرفداران پروپا قرص استیضاح وزیر امور خارجه هستند. به نظر می‌رسد آنها با اهداف خاص، نه تنها استیضاح وزیر امورخارجه بلکه «سریال استیضاح» را برای دیگر وزارتخانه‌ها که هنوز چندتا از آنها نیز در نوبت هستند، تهیه و کارگردانی میکنند. اگر نمایندگان را حافظان و پاسداران منافع ملی و مصلحت عمومی بدانیم، طبق دلایلی که برای استیضاح وزیر امور خارجه اقامه کرده‌اند، طرح این پرسش ضرورت می‌یابد که آیا گفتن سخنانی که منطبق با واقعیت موجود در جامعه باشد «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب» است؟ آیا طرح این دلیل از جانب خود برادران پایداریچی‌ها برای استیضاح ظریف، نماد «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب» آنگونه که خودشان ایراد گرفته‌اند، نیست؟ جالب اینکه هنوز ظریف از موضع خود عقب نشینی نکرده است. واقعا برای همه پرسش است که آیا کسانی که طرح درخواست استیضاح را به مجلس ارائه کرده‌اند، واقعیات جامعه را نمی‌بینند؟ آیا اخبار را رصد نمی‌کنند تا سلطان‌های سکه، بابک زنجانی‌ها، خاوری‌ها و محمدسالم‌ها را ببینند؟ اگر اقدامات این افراد از دید پایداریچی‌ها نماد پولشویی نیست، پس چیست؟ به نظر استیضاح کنندگان، کسانی را که از قاچاق، اختلاس، رشوه و سایر راه‌های غیرقانونی درآمد کسب کرده‌اند و به دنبال پاک کردن رد آن هستند، چه می‌توان نامید؟ مگر نه این است که منبع واقعی پول کسانی که نامشخص باشد پولشویی است. آیا این نمایندگان بر این باور هستند که در کشور هیچ کس فرار از مالیات که یکی دیگر از شیوه‌های پولشویی است، انجام نمی‌دهد؟ باید به آنها گفت که پولشویی عمل مجرمانه است که برای گم کردن رد جرم بزرگتری انجام می‌شود.
گرچه پاسخ دهندگان به این پرسش تنها امضا کنندگان طرح استیضاح ظریف نیستند، بلکه همه کسانی که آن روز پر شور را در صحن علنی خانه ملت، همراه با برخی نمایندگان مجلس با امضا کردن طوماری علیه کنوانسیون الحاق ایران به گروه FATF خلق کردند، باید پاسخگوی این پرسش‌ها باشند. کسانی که امروز مهمترین مخالفان کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم هستند.
در کشور ما تصمیمات اساسی اقتصادی و سیاسی منحصر به قوه مجریه نیست. شاید قوه قضاییه از جهاتی از پارلمان و دولت متفاوت باشد اما دو قوه مجریه و مقننه شباهت‌هایی دارند و کارشان عملا مکمل یکدیگر است. هر دو قوه به این دلیل که انتخابی هستند، نمی‌توانند خیلی متعارض با هم باشند. مقاطعی ممکن است به دلیل اختلاف زمانی و شرایط متفاوت جامعه در دو مقطع، مجلس و دولت همسو نباشند، اما در غالب موارد، همسویی بین دولت و مجلس به‌طور نسبی وجود داشته است. مجلس دهم نیز از این حیث شباهت زیادی به دولت دارد. در تهران لیست اصلاح‌طلبان به‌طور کامل رای آْورد و آقای روحانی نیز عملا با حمایت اصلاح‌طلبان انتخاب شد. از این حیث تعارض بین دولت و مجلس خیلی به نفع کشور نیست.
عدم اعتماد به صداقت اعتراض مجلس‌نشینان
«احمد شیرزاد» نماینده پیشین مجلس در گفتوگو با «همدلی» از اهمیت و تاثیر رفتار نمایندگان در فضای سیاسی کشور گفت. این فعال اصلاح‌طلب اعتراضات مجلس را در هاله‌ای از ابهام دانست و افزود: »بدون شک مجلس نقش مهمی در مسیر توسعه سیاسی و همچنین بهبود شرایط اقتصادی کشور دارد. نمایندگان مجلس باید به این نکته توجه داشته باشند که گفتن واقعیت، خیانت یا سخن ناصواب نیست. ظریف از جمله کسانی است که در این وضعیت که همه داریم آن را تحمل می‌کنیم، هدفش، خدمت به ایران و ملت ایران است. بدون شک اکثریت نمایندگان مجلس از افکار عمومی خبر دارند و می‌دانند که پیوستن به گروه FATF می‌تواند برخی از بهانه‌گیری‌های آمریکا و متحدانش را بی اثر کند. از سوی دیگر نیز، یکی از راه‌های پیشگیری از مشکلات رایج کشور، استفاده از این فرصت‌ها است».
این نماینده پیشین مجلس در انتقاد از طرح درخواست استیضاح وزیر امور خارجه گفت: «روندی که مجلس در پیش گرفته به نفع هیچ کس نیست. به نظر من نمی‌توان اعتراض‌های نمایندگان مجلس را باور کرد چون اگر به دنبال تغییر در وضعیت کنونی مملکت هستند باید از خودشان شروع کنند. با نگاهی به چگونگی مصوبات این امر قابل مشاهده و اندازه‌گیری است».
او در ادامه افزود: «من همیشه و همه جا گفته ام که مجلس شریک تصمیمات دولت بوده است. بنابراین اگر نقدی به دولت وارد است به مجلس نیز وارد است. پس مجلس باید اول از خود شروع کند بعد به دولت بپردازد. نمایندگان بنابر حقی که دارند می‌توانند دولت را نقد کنند اما، هر روز یک وزیر را به صحن مجلس بکشند و بساط اجرایی کشور را به هم بریزند، نه به صلاح آنهاست نه کشور».
شیرزاد در پاسخ به این سوال که طرح پرسش‌ها و درخواست استیضاح‌های نمایندگان مجلس تا کنون چقدر در روند توسعه سیاسی و اقتصادی و حل مشکلات تاثیرگذار بوده است، گفت: «هیچ. به نظر من هیچ نتیجه و اثر عملی نداشتند. به نظر من تا کنون از نطق‌های بلند بالا و گلوهای گرفته نمایندگان مجلس که چندین استیضاح را نیز انجام داده‌اند آبی برای ملت و نظام گرم نشده است».
خنجر بر قلب نظام
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران، هفته پیش اظهارات آقای ظریف را «فرو کردن خنجر به قلب نظام» دانست و گفت مقامات «سخنان مجمل و دو پهلویی بر زبان نیاورند که موجب سوء استفاده دشمنان شود». پس از قوه قضائیه، حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مجلس، استیضاح آقای ظریف را طراحی کرد و تعدادی از نمایندگان مجلس آن را امضا کردند.
طرح استیضاح محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با امضای 24 نماینده و در 11 محور تقدیم هیات رئیسه مجلس شد. این استیضاح یازده بند دارد که مهمترین آن «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی» است. همه می‌دانیم اشاره این بند به سخنان «محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه کشورمان است که چندی پیش در گفت و گویی ویدئویی با وب سایت خبرآنلاین در ایران گفته بود در ایران «خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند» و «آنجاهایی که هزاران میلیارد پولشویی انجام می‌دهند حتما آنقدر توان مالی دارند» که برای «تبلیغات و فضاسازی» علیه قوانین ضد پولشویی، «ده‌ها یا صدها میلیارد» هزینه کنند.
عارف: استیضاح وزیر خارجه در شرایط فعلی به هیچ‌وجه پسندیده نیست
با این حال برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان بینالمللی نسبت به طرح درخواست استیضاح ظریف واکنش نشان داده و با آن مخالفت کرده‌اند. یکی از این افراد رئیس فراکسیون امید در مجلس است. به گزارش ایسنا محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی گفت: «وزیر محترم امور خارجه کشورمان که به فرموده‌ی رهبر معظم انقلاب، یک چهره انقلابی و مومن است، در مقطع فعلی با پشتوانه ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های قدرت‌های بزرگ ایستادگی کرده است و حضورش در راس دستگاه دیپلماسی کشور باعث عزت ایران در مجامع بینالمللی شده است و طرح استیضاح ایشان در شرایط فعلی به هیچ‌وجه پسندیده نیست».
تلاش برای تضعیف ظریف اقدامی ناصواب و بر خلاف مصالح کشور است
حسن جوادیان کارشناس مسائل بین‌الملل در یادداشتی نوشت: «در شرایط حساس کنونی که جنگ دیپلماتیک، اقتصادی و روانی دشمنان علیه جمهوری اسلامی ایران و ملت آن در جریان است، تضعیف سرداران خط مقدم مواجهه با دشمنان، حرکتی نامتوازن و ناسنجیده در روند پیچیده منازعات منطقه‌ای و بینالمللی علیه کشور است».
به گزارش ایسنا، او در ادامه یادداشت خود آورده است: « طیفی در مجلس شورای اسلامی این روزها پروژه‌ای را در قالب استیضاح وزیر امور خارجه کلید زده است که فضای عمومی کشور، مجلس، سیاسیون و جو غالب رسانه‌ای هم آن را جدی نمی‌گیرند و از اظهارات طراحان استیضاح نیز به خوبی روشن است که چندان امیدی به ثمربخش بودن آن ندارند.»
استیضاحی تکراری و موج سواری مخالفان
علیرضا رحیمی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در کانال تلگرامی خود نوشت که جهت یادآوری استیضاح کنندگان ظریف مروری بر محور سوالات و پاسخ های قبلی داده شده لازم است.
این نماینده مجلس در ادامه گفت: فردا (امروز) در کمیسیون امنیت ملی سوال های تکراری از دکتر ظریف در قالب استیضاح مطرح می‌شود.
بندهای طرح استیضاح آقای ظریف
هیات رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی اینجانب امضاکنندگان زیر به عنوان نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به استناد اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۰ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تقاضای استیضاح جناب آقای دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه به دلایل زیر را داریم:
1- اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی
2- بی‌توجهی به اقتصاد در دیپلماسی کشور و عدم اجرای برنامه‌های اعلامی به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ رای اعتماد
3- عدم توجه کافی به توسعه و فعال کردن روابط با عموم کشورها در قاره آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین
4- استفاده از برخی سفیران ناکارآمد که ارزیابی عملکرد آنها در توسعه روابط با کشورهای مقصد قابل ارائه نمی‌باشد از باب نمونه سفیر ایران در استرالیا
5- فرصت‌سوزی و عدم انتخاب سفیر برای برخی کشورهای دوست که ارتباط خوبی داریم ولی تا مدتها در آن کشورها سفیر نداشتیم، مانند چین و هند
6- دستگیری دیپلمات‌های ایرانی در کشورهای اروپایی به بهانه‌های واهی و عدم مقابله به مثل و تحرکات کافی در دفاع از دیپلمات‌ها
7- عدم استفاده از فرصت‌هایی که مقاومت در منطقه فراهم نمود
8- موضع منفعلانه دستگاه دیپلماسی در خصوص کشتار حجاج در منا و عدم احقاق حقوق ملت ایران و خانواده‌های آنها
9- به کارگیری افراد نامطمئن در مذاکرات حساس و مهم
10- تهدید بنیه دفاعی کشور و از بین رفتن توانایی آن
11- عدم تامین منافع ملت ایران در قراردادهای منعقد شده
استیضاح و ناگفته‌های ظریف
ابتکار نوشت: پس از اینکه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان حدود دو هفته پیش در گفت‌وگویی ویدئویی با خبرآنلاین گفت که «خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند» و «آنجاهایی که هزاران میلیارد پولشویی انجام می‌دهند حتما آنقدر توان مالی دارند» که برای «تبلیغات و فضاسازی» علیه قوانین ضد‌پولشویی «ده‌ها یا صدها میلیارد» هزینه کنند، برخی تندروهای اصولگرای مجلس اقدام به جمع‌آوری امضا برای استیضاح ظریف کردند. اقدامی که جای سوال دارد! چرا که ظریف در این صحبت‌ها به جریان یا گروه خاصی اشاره نکرده است! وزیر امورخارجه کشورمان البته تاکید کرد که هیچ دستگاهی را متهم به پولشویی نمی‌کند «اما کسانی که منافع دارند، پشت القای این تصورات (مضر بودن پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم) هستند.» گفتنی است مخالفان برجام و آنهایی که از ابتدا با به نتیجه رسیدن این تفاهم‌نامه موافق نبودند و گویی منافع‌شان به خطرافتاده است، این‌بار در مخالفت با CFT یا همان قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم و به طور کل لوایح چهارگانه FATF می‌کوشند ناکامی خود را با مخالفت در پیوستن ایران به کنوانسیون‌های بینالمللی جبران کنند.
گروه ویژه اقدامات مالی (FATF) در راستای اهداف خود، مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را در نظر دارد. موضوعی که مورد پذیرش قاطبه مردم و مسئولان جمهوری اسلامی است ولی برخی مخالفان دولت از همان ابتدا و پیش از ورود این لوایح 4 گانه به مجلس با آتش زدن برجام قبل از خروج آمریکا از این تفاهم‌نامه در مجلس و جمع آوری طومار و امضا در مخالفت با لوایح چهارگانه گروه ویژه اقدامات مالی و سپس پهن کردن پلاکارد و طومار در صحن علنی و ارسال پیامک‌های تهدیدآمیز برای موافقان FATF و به دنبال آن CFT، سعی کردند به هر شکل ممکن مانع از شفاف‌سازی مالی شوند. چرا که با شفافیت مالی ممکن است جلوی بسیاری از منفعت‌طلبی‌ها گرفته شود. از این رو برخی می‌کوشند به هر شکل ممکن چوب لای چرخ دولت در این شرایط تحریمی بگذارند.
استیضاح ظریف 24 امضا دارد
به گفته علی اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیات رئیسه مجلس، استیضاح ظریف، وزیر امور خارجه با 24 امضا در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در حال بررسی است. بنابراین روز یکشنبه سوال‌های بعضا تکراری این بار در قالب استیضاح در کمیسیون مربوطه مطرح می‌شود. بسیاری از نمایندگان طی چند روز گذشته که استیضاح‌کنندگان طرح خود را به هیات رئیسه داده‌اند، واکنش‌های زیادی در حمایت از ظریف داشتند. عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده اصولگرای مجلس در‌این‌باره ضمن تایید سخنان ظریف درباره پولشویی در کشور گفت: «آقای ظریف صحبت نادرستی نکرد که حالا از او آدرس خواسته‌اند. من می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم؛ اسامی همه قاچاقچیانی که میلیاردها پول کثیف در این کشور مبادله میکنند. کسی وجود دارد که بگوید این پول‌ها کثیف نیست؟» او با بیان اینکه «استیضاح حق نمایندگان است»، تصریح کرد: «در برخورد با مسائل مختلف یک نماینده آزاد است استیضاح کند و نماینده دیگر هم می‌تواند مخالف باشد.»
قصد برکناری ظریف را نداریم
یوسفیان‌ملا افزود: «شرایط، شرایط استیضاح آقای ظریف نیست. من با برخی استیضاح‌کنندگان هم صحبت کردم که آنها گفتند ما قصد برکناری وزیر امور خارجه را نداریم و فقط می‌خواهیم مطالبی را در قالب استیضاح بگوییم. «عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اظهارات ظریف درخصوص پولشویی گفت: «هر عدد و رقمی که در کشور برای کالای فاسد، قاچاق و غیرقانونی رد و بدل می‌شود، پول کثیف و نجس است و باید به اصطلاح شسته شود.» این نماینده اصولگرای مجلس در پاسخ به این سوال که آیا استیضاح‌کنندگان نمی‌توانستند در قالب سوال ابهامات خود را با وزیر امور خارجه مطرح کنند»، گفت: «قطعا می‌خواستند فشار را بیشتر کنند ولی آقای ظریف حرف نادرستی نزده است. من اگر جای ایشان بودم نام ۱۰ قاچاقچی بزرگ و یا بدهکاران بانکی را مطرح می‌کردم. اینکه بگوییم در کشور پولشویی وجود ندارد، حرف درستی نیست.»
تایید اظهارات ظریف توسط نمایندگان
در تایید سخنان یوسفیان‌ملا، غلامرضا حیدری، نماینده مردم تهران در مجلس به «ابتکار» گفت: «آقای یوسفیان‌ملا یکی از قضات باسابقه دستگاه قضایی است و وقتی می‌گوید که «می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم»، حتما اطلاعات دقیقی در این باره دارد.» این عضو فراکسیون امید مجلس افزود: «آقای ظریف به اصطلاح عامیانه انگشت روی نکته درستی گذاشته است، به همین دلیل برخی با آدرس غلط دادن به دنبال کتمان روشنگری آقای ظریف هستند.» پروانه سلحشوری، دیگر نماینده مردم تهران در مجلس هم در حمایت از اظهارات ظریف درباره پولشویی به «ابتکار» گفت: «مسائلی که در جامعه درباره پولشویی بارها مطرح شده است موضوع غلطی نیست و البته این موضوع مختص کشور ما نیست و در همه دنیا وجود دارد. به همین دلیل هم برای مقابله با آن نهادهایی شکل گرفته است تا بتوانند با این پدیده شوم مقابله کنند.» این نماینده اصلاح‌طلب مجلس ادامه داد: «ظریف در اظهارات خود کلی صحبت کرده و به جریان و گروه خاصی اشاره نکرده است و جای تعجب دارد که چرا این موضوع واکنش برخی اصولگرایان را در برداشته و موجب کلید زدن استیضاح وزیر خارجه از سوی تندروهای مجلس شده است.»
سلحشوری تاکید کرد: «پولشویی مثل همه دنیا در کشور ما هم وجود دارد و نیاز به کتمان نیست و باید تلاش کنیم به جای انکار، با آن مقابله کنیم. یکی از این راه‌های مقابله با پولشویی CFT و پیوستن به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم و پالرمو است.»
پولشویی چیست؟
در توضیح پولشویی باید گفت فرآیندی است که در آن پول حاصل از اقدامات غیرقانونی تبدیل به پول یا اموالی می‌شود که در ظاهر از راه‌های قانونی به دست آمده‌اند و به این طریق رد فساد از پول شسته می‌شود. بعد این پول وارد چرخه اقتصاد مشروع می‌شود، به همین دلیل است که منبع واقعی پول مشخص نیست. در واقع پولشویی عمل مجرمانه‌ای است که برای گم کردن رد جرم بزرگتری انجام می‌شود و عمدتا کسانی که از راه‌های غیرقانونی درآمد کسب کرده‌اند و به دنبال پاک کردن رد آن هستند، دست به پولشویی می‌زنند. بنابراین با مرور سخنان پیشین عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در اوایل آغاز به کار دولت یازدهم درباره پول‌های کثیف که تاکید کرده بود گاهی این پول‌های کثیف سر از انتخابات و حمایت از نامزدی خاص در می‌آورد و البته برای مدتی در کشور جنجال به پا کرد، می‌توان به درستی سخنان ظریف درباره پولشویی صحه گذاشت. مسئله‌ای که واکنش برخی تندروهای مجلس را به دنبال داشته و استیضاح او را با 11 محور و با استناد به اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۰ آیین‌نامه داخلی مجلس کلید زده‌اند. هرچند که عمده این سوالات به گفته علیرضا رحیمی، عضو اصلاح‌طلب کمیسیون امنیت ملی «تکراری» است و بارها ظریف درباره آنها در کمیسیون فوق توضیح داده است.
استیضاح ظریف پسندیده نیست
از طرفی محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس هم در حمایت از ظریف با استناد به بیانات رهبری انقلاب، او را «یک چهره انقلابی و مومن» دانست که در مقطع فعلی «با پشتوانه ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های قدرت‌های بزرگ ایستادگی کرده است و حضورش در راس دستگاه دیپلماسی کشور باعث عزت ایران در مجامع بینالمللی شده است.» او طرح استیضاح ظریف را در شرایط فعلی به «هیچ‌وجه پسندیده» ندانست.
پروانه سلحشوری، دیگر عضو فراکسیون امید مجلس در‌این‌باره به «ابتکار» یادآور شد: «به نظرم ورود برخی نمایندگان استیضاح کننده به این موضوع مغرضانه است و سعی کرده‌اند وزیر خارجه را در‌این‌باره تحت فشار قرار دهند.» این عضو فراکسیون زنان مجلس همچنین خاطرنشان کرد: «آمار امضاکنندگان بالا نیست و اکثر افرادی که این استیضاح را امضا کرده‌اند تندروهای مجلس هستند.» حیدری، دیگر نماینده اصلاح‌طلب مجلس هم با تاکید بر این موضوع به «ابتکار» گفت: «به نظرم استیضاح ظریف به فرض اینکه به صحن علنی هم برسد، رای نخواهد آورد.»
ظریف از پشت‌پرده‌ها پرده‌برداری کند
حیدری ادامه داد: «البته این یک فرصت دوباره برای آقای ظریف است تا ناگفته‌هایی که منافع ملی و اقتدار ملی را تخریب می‌کند در صحن مجلس بگوید.» او اظهار امیدواری کرد ظریف هم مثل روحانی که برای توضیح و پاسخ به سوال‌کنندگان به صحن علنی مجلس آمد ولی به جای سخنانی که گفته بود بیان می‌کند، به حاشیه رفت و سخنی به زبان نیاورد، عمل نکند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه ادامه داد: «در‌این‌باره واقعا از آقای روحانی گله‌مندیم که چرا درباره ناگفته‌ها شفاف‌سازی نکرد. بنابراین معتقدم آقای ظریف باید همچنان صداقتش را با مردم و منافع ملی مثل گذشته حفظ کند.» او افزود: «ایشان در این مقطع کار سختی را بر عهده دارد و باید موارد پشت صحنه را بگوید و کسانی که منافع ملی و رابطه صلح‌آمیز ایران با جهان را با رفتارهای پرخطر و ماجراجویانه به مخاطره انداخته‌اند را معرفی کند تا برای مردم دلیل این تخریب ها روشن شود.» حیدری همچنین با اشاره به موضوع برجام و تلاش مخالفان داخلی و خارجی درباره این توافق‌نامه مهم خاطرنشان کرد: «برجام هم از همان ابتدا مخالفانی داشت، در عمل هم می‌بینیم مخالفان داخلی برجام گویی با نتانیاهو و ترامپ هم صدا شده‌اند. البته به هیچ وجه قصد اتهام زنی به کسی را ندارم ولی آنچه در ظاهر دیده می‌شود به همان میزان که مخالفان داخلی با برجام مخالفت کردند، ترامپ و نتانیاهو هم مخالفت کردند و در نهایت ترامپ از برجام خارج شد. از طرف تندروهای داخلی هم دیدم که در مجلس ایران برجام را به آتش کشیدند.» این عضو فراکسیون امید همچنین با یادآوری اتفاقات گذشته و رفتار تندروهای در قبال برجام و تلاش‌شان برای برهم زدن روابط خارجی ایران با سایر کشورها به «ابتکار» گفت: «اگر بخواهیم جامع‌تر به موضوع نگاه کنیم در ظاهر قضیه ارتباطاتی بین آتش‌زنندگان برجام و طومار پهن‌کنندگان در مجلس علیه FATF با افرادی که تا رابطه ایران با اروپا در حال حسنه شدن بود، ماجرای بلژیک و دانمارک و کمی عقب‌تر آتش‌زدن سفارت عربستان و بریتانیا را در ایران رقم زدند، وجود دارد.» این نماینده مردم تهران در مجلس یادآور شد: «همه این موارد در راستای تخریب روابط صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران با اروپا و در تعارض با منافع ملی کشورمان است و پیشنهاد می‌کنم دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و شورای عالی امنیت ملی از این زاویه هم مسائل را نگاه کنند و مورد بررسی قرار دهند تا حقایق برای آنها روشن شود.» در تایید سخنان ظریف، می‌توان به سخنان پیشین مرتضی سرمدی، قائم مقام وزیر امور خارجه کشورمان اشاره کرد که گفته بود: «در سال بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود.» به گفته او، قسمت عمده این مبلغ با پولشویی وارد سیستم مالی کشور می‌شود. قائم مقام وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرده است: «ارقام پولشویی در کشور گسترده است و مبارزه با آن نیازمند عزم ملی و برخورد شجاعانه و قاطع با عاملان اصلی این پدیده مخرب در اقتصاد کشور است.» بنابراین موضوعی که ظریف به آن اشاره کرده و جنجالی در کشور ایجاد کرده است، مربوط به لوایح چهارگانه است که در صورت پافشاری مجلس، تکلیف نهایی لایحه پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم و ... به زودی در مجمع تشخیص مصلحت نظام روشن خواهد شد.
استيضاحي در مه
چندي پيش بعد از سخنان محمدجواد ظريف درباره پولشويي هجمه‌هايي به وجود آمد و در نهايت اين روند به استيضاح منتهي شد. اقدامي كه از همان روزهاي ابتدايي زير سوال بود.در اين روزها هم افكارعمومي و هم بخش گسترده‌اي از مسئولان با انتقاد از اين تصميم عده‌اي اقليت اعلام كردند كه نتيجه استيضاح به نفع ظريف به پايان خواهد رسيد و بازي كه دلواپسان شروع كرده‌اند، نتيجه‌اي جز باخت در پيش ندارد.
استيضاح حداقلي
در همين حال علی اصغر یوسف‌نژاد در گفتوگو با ایلنا در خصوص آخرین وضعیت استیضاح در مجلس گفت: استیضاح وزیر امور خارجه با ۲۴ امضا در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بررسي مي‌شود. اين در حالي است كه روز گذشته نايب‌رييس كميسيون امنيت ملي و سياست‌خارجي مجلس شوراي اسلامي در گفتوگو با«قانون» اعلام كرده بود كه بيشتر نمايندگان به استيضاح وزير راي نخواهند داد.
حمايت از حق
همان‌گونه‌كه اشاره شد مسئولان و نمايندگان بسیاری از ظريف حمايت كرده‌اند و در همين راستا روز گذشته عزت‌ا... یوسفیان‌ملا، نماینده اصولگرای مجلس گفت: آقای ظریف صحبت نادرستی نکرد که حالا از او آدرس خواسته‌اند. من می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم؛ اسامی همه قاچاقچیانی که میلیارد ها پول کثیف در این کشور مبادله میکنند. کسی وجود دارد که بگوید این پول‌ها کثیف نیست؟ یوسفیان‌ملا، در خصوص استیضاح وزیر امور خارجه با ذکر این موضوع که استیضاح حق نمایندگان است، گفت: در برخورد با مسائل مختلف یک نماینده آزاد است استیضاح کند و نماینده دیگر هم می‌تواند مخالف باشد. وی همچنین با تاکید بر این مساله که کشور انقلابی همیشه در شرایط حساس است و این وضعیت گاهی پررنگ‌تر و گاهی کم‌رنگ‌تر است، افزود: بحث امروز ما این است که همه اهل فن می‌دانند در وضعیت فعلی کشور کسی نمی‌تواند جایگزین جواد ظریف شود یا با رفتن ایشان از وزارت امور خارجه به فرض اینکه کسی هم بتواند در این سمت قرار بگیرد، دست‌كم در این شرایط کشور که تحریم‌ها به سمت ما گسیل شده چند ماه در حوزه سیاست خارجی عقب خواهیم افتاد. یوسفیان‌ملا ادامه داد: این در شرایطی است که کشورهای اروپایی و آمریکا به دنبال تقویت وزرای خارجه خود هستند، یعنی نه‌تنها به آنها اختیارات گسترده می‌دهند بلکه خارج از چارچوب وزارت امور خارجه و در سایر دفاتر در نهادهای مختلف با دست باز به پیگیری سیاست‌های خود مشغول هستند. حالا ما در این شرایط می‌خواهیم رییس دستگاه دیپلماسی را استیضاح و تخریب کنیم و بگوییم چرا این جمله را بیان کردید. نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی گفت: شرایط، شرایط استیضاح آقای ظریف نیست. من با برخی استیضاح‌کنندگان هم صحبت کردم که آنها گفتند ما قصد برکناری وزیر امور خارجه را نداریم فقط می‌خواهیم مطالبی را در قالب استیضاح بگوییم. وی در رابطه با اینکه آیا واقعا بحث پولشویی عامل استیضاح وزیر امور خارجه است یا برخی سیاست خارجی دولت را هدف گرفته‌اند، گفت: از هیچ نماینده‌ای نمی‌توانیم بپرسیم چرا استیضاح کردی؛ هرکس دلیل خودش را دارد و این را حق قانونی خود می‌داند. با این وجود قاطبه نمایندگان مجلس معتقد هستند امروز شرایط مناسبی برای استیضاح وزیر امورخارجه مهیا نیست. يوسفیان ملا در خصوص اظهارات ظریف درخصوص پولشویی هم گفت: هر عدد و رقمی که در کشور برای کالای فاسد، قاچاق و غیرقانونی رد و بدل می‌شود، پول کثیف و نجسي است و باید به اصطلاح شسته شود. برای مثال در پیاده‌روی یکی از خیابان‌های تهران یک بسته هروئین به معتادی فروخته می‌شود؛ هزینه این ماده مخدر همان پول کثیف است. هر سارقی که مال مسروقه را می‌فروشد، پولش کثیف است. آیا در کشور ما این اتفاقات به وقوع نمی‌پیوندد؟! چند میلیارد در روز برای مواد مخدر در کشور پول مبادله می‌شود؛ همین‌طور ربا حرام است؛ آیا ربا در کشور ما صورت نمی‌پذیرد؟ وی ادامه داد: سه هزار میلیاردی که امیر منصور آریا به‌خاطرش اعدام شد، مگر پول ناسالم ناشی از اختلاس و رشوه نبود؟! این‌طور نیست که آدرس دقیق بدهند که چه کسی یا چند نفر در کشور پولشویی میکنند. من می‌توانم ساعت‌ها برای شما از پول‌های ناسالم رد و بدل شده در کشور صحبت کنم. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این سوال که آیا استیضاح‌کنندگان نمی‌توانستند در قالب سوال ابهامات خود را با وزیر امور خارجه مطرح کنند، گفت: بي‌شك می‌خواستند فشار را بیشتر کنند ولی آقای ظریف حرف نادرستی نزده است. من اگر جای ایشان بودم نام ۱۰قاچاقچی بزرگ یا بدهکاران بانکی را مطرح می‌کردم. اینکه بگوییم در کشور پولشویی وجود ندارد، حرف درستی نیست.
اقدامي ابتر
امروز استيضاح ظريف در كميسيون امنيت ملي بررسي مي‌شود و به نظر مي‌رسد در همين قدم نخست تير تندروها به سنگ بخورد و جرياني كه در پشت صحنه تلاش مي‌كنند سخني از پولشويي‌هاي كلان به زبان نيايد، زمين گير شده و به هدف‌شان نخواهند رسيد.
هرکسی، واقع یا غیر واقع، اظهار نظر کند استیضاح می‌شود، فرقی نمی‌کند رئیس جمهور باشد یا رئیس مجلس، ظریف باشد یا وزیر علوم.
کسی که نظر خود را با توجه به واقعیات کنونی ایران ابراز کند، بلافاصله برخی به نام پایداری یا برخی نیز به نام تندروها طرحی برای آن دست و پا میکنند و با دلایلی غیر واقع و مبهم مثل: «عدم مقابله به مثل و تحرکات کافی»، «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب به جمهوری اسلامی»، «فرصت‌سوزی»، «عدم استفاده از فرصت‌ها»، «موضع منفعلانه»، «عدم احقاق حقوق»، «تهدید بنیه دفاعی کشور» متهم میکنند و عرض خود می‌برند و زحمت خانه ملت می‌دارند.
اظهارات ظریف درباره پولشویی در ایران با واکنش شدیدی به‌ویژه از سوی اصولگرایان مواجه شد. با توجه به موافقان طرح استیضاح، پایداریچی‌ها طرفداران پروپا قرص استیضاح وزیر امور خارجه هستند. به نظر می‌رسد آنها با اهداف خاص، نه تنها استیضاح وزیر امورخارجه بلکه «سریال استیضاح» را برای دیگر وزارتخانه‌ها که هنوز چندتا از آنها نیز در نوبت هستند، تهیه و کارگردانی میکنند. اگر نمایندگان را حافظان و پاسداران منافع ملی و مصلحت عمومی بدانیم، طبق دلایلی که برای استیضاح وزیر امور خارجه اقامه کرده‌اند، طرح این پرسش ضرورت می‌یابد که آیا گفتن سخنانی که منطبق با واقعیت موجود در جامعه باشد «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب» است؟ آیا طرح این دلیل از جانب خود برادران پایداریچی‌ها برای استیضاح ظریف، نماد «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب» آنگونه که خودشان ایراد گرفته‌اند، نیست؟ جالب اینکه هنوز ظریف از موضع خود عقب نشینی نکرده است. واقعا برای همه پرسش است که آیا کسانی که طرح درخواست استیضاح را به مجلس ارائه کرده‌اند، واقعیات جامعه را نمی‌بینند؟ آیا اخبار را رصد نمی‌کنند تا سلطان‌های سکه، بابک زنجانی‌ها، خاوری‌ها و محمدسالم‌ها را ببینند؟ اگر اقدامات این افراد از دید پایداریچی‌ها نماد پولشویی نیست، پس چیست؟ به نظر استیضاح کنندگان، کسانی را که از قاچاق، اختلاس، رشوه و سایر راه‌های غیرقانونی درآمد کسب کرده‌اند و به دنبال پاک کردن رد آن هستند، چه می‌توان نامید؟ مگر نه این است که منبع واقعی پول کسانی که نامشخص باشد پولشویی است. آیا این نمایندگان بر این باور هستند که در کشور هیچ کس فرار از مالیات که یکی دیگر از شیوه‌های پولشویی است، انجام نمی‌دهد؟ باید به آنها گفت که پولشویی عمل مجرمانه است که برای گم کردن رد جرم بزرگتری انجام می‌شود.
گرچه پاسخ دهندگان به این پرسش تنها امضا کنندگان طرح استیضاح ظریف نیستند، بلکه همه کسانی که آن روز پر شور را در صحن علنی خانه ملت، همراه با برخی نمایندگان مجلس با امضا کردن طوماری علیه کنوانسیون الحاق ایران به گروه FATF خلق کردند، باید پاسخگوی این پرسش‌ها باشند. کسانی که امروز مهمترین مخالفان کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم هستند.
در کشور ما تصمیمات اساسی اقتصادی و سیاسی منحصر به قوه مجریه نیست. شاید قوه قضاییه از جهاتی از پارلمان و دولت متفاوت باشد اما دو قوه مجریه و مقننه شباهت‌هایی دارند و کارشان عملا مکمل یکدیگر است. هر دو قوه به این دلیل که انتخابی هستند، نمی‌توانند خیلی متعارض با هم باشند. مقاطعی ممکن است به دلیل اختلاف زمانی و شرایط متفاوت جامعه در دو مقطع، مجلس و دولت همسو نباشند، اما در غالب موارد، همسویی بین دولت و مجلس به‌طور نسبی وجود داشته است. مجلس دهم نیز از این حیث شباهت زیادی به دولت دارد. در تهران لیست اصلاح‌طلبان به‌طور کامل رای آْورد و آقای روحانی نیز عملا با حمایت اصلاح‌طلبان انتخاب شد. از این حیث تعارض بین دولت و مجلس خیلی به نفع کشور نیست.
عدم اعتماد به صداقت اعتراض مجلس‌نشینان
«احمد شیرزاد» نماینده پیشین مجلس در گفتوگو با «همدلی» از اهمیت و تاثیر رفتار نمایندگان در فضای سیاسی کشور گفت. این فعال اصلاح‌طلب اعتراضات مجلس را در هاله‌ای از ابهام دانست و افزود: »بدون شک مجلس نقش مهمی در مسیر توسعه سیاسی و همچنین بهبود شرایط اقتصادی کشور دارد. نمایندگان مجلس باید به این نکته توجه داشته باشند که گفتن واقعیت، خیانت یا سخن ناصواب نیست. ظریف از جمله کسانی است که در این وضعیت که همه داریم آن را تحمل می‌کنیم، هدفش، خدمت به ایران و ملت ایران است. بدون شک اکثریت نمایندگان مجلس از افکار عمومی خبر دارند و می‌دانند که پیوستن به گروه FATF می‌تواند برخی از بهانه‌گیری‌های آمریکا و متحدانش را بی اثر کند. از سوی دیگر نیز، یکی از راه‌های پیشگیری از مشکلات رایج کشور، استفاده از این فرصت‌ها است».
این نماینده پیشین مجلس در انتقاد از طرح درخواست استیضاح وزیر امور خارجه گفت: «روندی که مجلس در پیش گرفته به نفع هیچ کس نیست. به نظر من نمی‌توان اعتراض‌های نمایندگان مجلس را باور کرد چون اگر به دنبال تغییر در وضعیت کنونی مملکت هستند باید از خودشان شروع کنند. با نگاهی به چگونگی مصوبات این امر قابل مشاهده و اندازه‌گیری است».
او در ادامه افزود: «من همیشه و همه جا گفته ام که مجلس شریک تصمیمات دولت بوده است. بنابراین اگر نقدی به دولت وارد است به مجلس نیز وارد است. پس مجلس باید اول از خود شروع کند بعد به دولت بپردازد. نمایندگان بنابر حقی که دارند می‌توانند دولت را نقد کنند اما، هر روز یک وزیر را به صحن مجلس بکشند و بساط اجرایی کشور را به هم بریزند، نه به صلاح آنهاست نه کشور».
شیرزاد در پاسخ به این سوال که طرح پرسش‌ها و درخواست استیضاح‌های نمایندگان مجلس تا کنون چقدر در روند توسعه سیاسی و اقتصادی و حل مشکلات تاثیرگذار بوده است، گفت: «هیچ. به نظر من هیچ نتیجه و اثر عملی نداشتند. به نظر من تا کنون از نطق‌های بلند بالا و گلوهای گرفته نمایندگان مجلس که چندین استیضاح را نیز انجام داده‌اند آبی برای ملت و نظام گرم نشده است».
خنجر بر قلب نظام
صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه ایران، هفته پیش اظهارات آقای ظریف را «فرو کردن خنجر به قلب نظام» دانست و گفت مقامات «سخنان مجمل و دو پهلویی بر زبان نیاورند که موجب سوء استفاده دشمنان شود». پس از قوه قضائیه، حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده مجلس، استیضاح آقای ظریف را طراحی کرد و تعدادی از نمایندگان مجلس آن را امضا کردند.
طرح استیضاح محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با امضای 24 نماینده و در 11 محور تقدیم هیات رئیسه مجلس شد. این استیضاح یازده بند دارد که مهمترین آن «اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی» است. همه می‌دانیم اشاره این بند به سخنان «محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه کشورمان است که چندی پیش در گفت و گویی ویدئویی با وب سایت خبرآنلاین در ایران گفته بود در ایران «خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند» و «آنجاهایی که هزاران میلیارد پولشویی انجام می‌دهند حتما آنقدر توان مالی دارند» که برای «تبلیغات و فضاسازی» علیه قوانین ضد پولشویی، «ده‌ها یا صدها میلیارد» هزینه کنند.
عارف: استیضاح وزیر خارجه در شرایط فعلی به هیچ‌وجه پسندیده نیست
با این حال برخی از نمایندگان مجلس و کارشناسان بینالمللی نسبت به طرح درخواست استیضاح ظریف واکنش نشان داده و با آن مخالفت کرده‌اند. یکی از این افراد رئیس فراکسیون امید در مجلس است. به گزارش ایسنا محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی گفت: «وزیر محترم امور خارجه کشورمان که به فرموده‌ی رهبر معظم انقلاب، یک چهره انقلابی و مومن است، در مقطع فعلی با پشتوانه ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های قدرت‌های بزرگ ایستادگی کرده است و حضورش در راس دستگاه دیپلماسی کشور باعث عزت ایران در مجامع بینالمللی شده است و طرح استیضاح ایشان در شرایط فعلی به هیچ‌وجه پسندیده نیست».
تلاش برای تضعیف ظریف اقدامی ناصواب و بر خلاف مصالح کشور است
حسن جوادیان کارشناس مسائل بین‌الملل در یادداشتی نوشت: «در شرایط حساس کنونی که جنگ دیپلماتیک، اقتصادی و روانی دشمنان علیه جمهوری اسلامی ایران و ملت آن در جریان است، تضعیف سرداران خط مقدم مواجهه با دشمنان، حرکتی نامتوازن و ناسنجیده در روند پیچیده منازعات منطقه‌ای و بینالمللی علیه کشور است».
به گزارش ایسنا، او در ادامه یادداشت خود آورده است: « طیفی در مجلس شورای اسلامی این روزها پروژه‌ای را در قالب استیضاح وزیر امور خارجه کلید زده است که فضای عمومی کشور، مجلس، سیاسیون و جو غالب رسانه‌ای هم آن را جدی نمی‌گیرند و از اظهارات طراحان استیضاح نیز به خوبی روشن است که چندان امیدی به ثمربخش بودن آن ندارند.»
استیضاحی تکراری و موج سواری مخالفان
علیرضا رحیمی عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در کانال تلگرامی خود نوشت که جهت یادآوری استیضاح کنندگان ظریف مروری بر محور سوالات و پاسخ های قبلی داده شده لازم است.
این نماینده مجلس در ادامه گفت: فردا (امروز) در کمیسیون امنیت ملی سوال های تکراری از دکتر ظریف در قالب استیضاح مطرح می‌شود.
بندهای طرح استیضاح آقای ظریف
هیات رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی اینجانب امضاکنندگان زیر به عنوان نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به استناد اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۰ آئین‌نامه داخلی مجلس شورای اسلامی تقاضای استیضاح جناب آقای دکتر محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه به دلایل زیر را داریم:
1- اظهارات و اتخاذ مواضع ناصواب از جمله اتهام پولشویی به جمهوری اسلامی
2- بی‌توجهی به اقتصاد در دیپلماسی کشور و عدم اجرای برنامه‌های اعلامی به مجلس شورای اسلامی جهت اخذ رای اعتماد
3- عدم توجه کافی به توسعه و فعال کردن روابط با عموم کشورها در قاره آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین
4- استفاده از برخی سفیران ناکارآمد که ارزیابی عملکرد آنها در توسعه روابط با کشورهای مقصد قابل ارائه نمی‌باشد از باب نمونه سفیر ایران در استرالیا
5- فرصت‌سوزی و عدم انتخاب سفیر برای برخی کشورهای دوست که ارتباط خوبی داریم ولی تا مدتها در آن کشورها سفیر نداشتیم، مانند چین و هند
6- دستگیری دیپلمات‌های ایرانی در کشورهای اروپایی به بهانه‌های واهی و عدم مقابله به مثل و تحرکات کافی در دفاع از دیپلمات‌ها
7- عدم استفاده از فرصت‌هایی که مقاومت در منطقه فراهم نمود
8- موضع منفعلانه دستگاه دیپلماسی در خصوص کشتار حجاج در منا و عدم احقاق حقوق ملت ایران و خانواده‌های آنها
9- به کارگیری افراد نامطمئن در مذاکرات حساس و مهم
10- تهدید بنیه دفاعی کشور و از بین رفتن توانایی آن
11- عدم تامین منافع ملت ایران در قراردادهای منعقد شده
استیضاح و ناگفته‌های ظریف
ابتکار نوشت: پس از اینکه محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان حدود دو هفته پیش در گفت‌وگویی ویدئویی با خبرآنلاین گفت که «خیلی‌ها از پولشویی منفعت می‌برند» و «آنجاهایی که هزاران میلیارد پولشویی انجام می‌دهند حتما آنقدر توان مالی دارند» که برای «تبلیغات و فضاسازی» علیه قوانین ضد‌پولشویی «ده‌ها یا صدها میلیارد» هزینه کنند، برخی تندروهای اصولگرای مجلس اقدام به جمع‌آوری امضا برای استیضاح ظریف کردند. اقدامی که جای سوال دارد! چرا که ظریف در این صحبت‌ها به جریان یا گروه خاصی اشاره نکرده است! وزیر امورخارجه کشورمان البته تاکید کرد که هیچ دستگاهی را متهم به پولشویی نمی‌کند «اما کسانی که منافع دارند، پشت القای این تصورات (مضر بودن پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم) هستند.» گفتنی است مخالفان برجام و آنهایی که از ابتدا با به نتیجه رسیدن این تفاهم‌نامه موافق نبودند و گویی منافع‌شان به خطرافتاده است، این‌بار در مخالفت با CFT یا همان قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم و به طور کل لوایح چهارگانه FATF می‌کوشند ناکامی خود را با مخالفت در پیوستن ایران به کنوانسیون‌های بینالمللی جبران کنند.
گروه ویژه اقدامات مالی (FATF) در راستای اهداف خود، مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را در نظر دارد. موضوعی که مورد پذیرش قاطبه مردم و مسئولان جمهوری اسلامی است ولی برخی مخالفان دولت از همان ابتدا و پیش از ورود این لوایح 4 گانه به مجلس با آتش زدن برجام قبل از خروج آمریکا از این تفاهم‌نامه در مجلس و جمع آوری طومار و امضا در مخالفت با لوایح چهارگانه گروه ویژه اقدامات مالی و سپس پهن کردن پلاکارد و طومار در صحن علنی و ارسال پیامک‌های تهدیدآمیز برای موافقان FATF و به دنبال آن CFT، سعی کردند به هر شکل ممکن مانع از شفاف‌سازی مالی شوند. چرا که با شفافیت مالی ممکن است جلوی بسیاری از منفعت‌طلبی‌ها گرفته شود. از این رو برخی می‌کوشند به هر شکل ممکن چوب لای چرخ دولت در این شرایط تحریمی بگذارند.
استیضاح ظریف 24 امضا دارد
به گفته علی اصغر یوسف‌نژاد، عضو هیات رئیسه مجلس، استیضاح ظریف، وزیر امور خارجه با 24 امضا در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در حال بررسی است. بنابراین روز یکشنبه سوال‌های بعضا تکراری این بار در قالب استیضاح در کمیسیون مربوطه مطرح می‌شود. بسیاری از نمایندگان طی چند روز گذشته که استیضاح‌کنندگان طرح خود را به هیات رئیسه داده‌اند، واکنش‌های زیادی در حمایت از ظریف داشتند. عزت‌الله یوسفیان‌ملا، نماینده اصولگرای مجلس در‌این‌باره ضمن تایید سخنان ظریف درباره پولشویی در کشور گفت: «آقای ظریف صحبت نادرستی نکرد که حالا از او آدرس خواسته‌اند. من می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم؛ اسامی همه قاچاقچیانی که میلیاردها پول کثیف در این کشور مبادله میکنند. کسی وجود دارد که بگوید این پول‌ها کثیف نیست؟» او با بیان اینکه «استیضاح حق نمایندگان است»، تصریح کرد: «در برخورد با مسائل مختلف یک نماینده آزاد است استیضاح کند و نماینده دیگر هم می‌تواند مخالف باشد.»
قصد برکناری ظریف را نداریم
یوسفیان‌ملا افزود: «شرایط، شرایط استیضاح آقای ظریف نیست. من با برخی استیضاح‌کنندگان هم صحبت کردم که آنها گفتند ما قصد برکناری وزیر امور خارجه را نداریم و فقط می‌خواهیم مطالبی را در قالب استیضاح بگوییم. «عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به اظهارات ظریف درخصوص پولشویی گفت: «هر عدد و رقمی که در کشور برای کالای فاسد، قاچاق و غیرقانونی رد و بدل می‌شود، پول کثیف و نجس است و باید به اصطلاح شسته شود.» این نماینده اصولگرای مجلس در پاسخ به این سوال که آیا استیضاح‌کنندگان نمی‌توانستند در قالب سوال ابهامات خود را با وزیر امور خارجه مطرح کنند»، گفت: «قطعا می‌خواستند فشار را بیشتر کنند ولی آقای ظریف حرف نادرستی نزده است. من اگر جای ایشان بودم نام ۱۰ قاچاقچی بزرگ و یا بدهکاران بانکی را مطرح می‌کردم. اینکه بگوییم در کشور پولشویی وجود ندارد، حرف درستی نیست.»
تایید اظهارات ظریف توسط نمایندگان
در تایید سخنان یوسفیان‌ملا، غلامرضا حیدری، نماینده مردم تهران در مجلس به «ابتکار» گفت: «آقای یوسفیان‌ملا یکی از قضات باسابقه دستگاه قضایی است و وقتی می‌گوید که «می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم»، حتما اطلاعات دقیقی در این باره دارد.» این عضو فراکسیون امید مجلس افزود: «آقای ظریف به اصطلاح عامیانه انگشت روی نکته درستی گذاشته است، به همین دلیل برخی با آدرس غلط دادن به دنبال کتمان روشنگری آقای ظریف هستند.» پروانه سلحشوری، دیگر نماینده مردم تهران در مجلس هم در حمایت از اظهارات ظریف درباره پولشویی به «ابتکار» گفت: «مسائلی که در جامعه درباره پولشویی بارها مطرح شده است موضوع غلطی نیست و البته این موضوع مختص کشور ما نیست و در همه دنیا وجود دارد. به همین دلیل هم برای مقابله با آن نهادهایی شکل گرفته است تا بتوانند با این پدیده شوم مقابله کنند.» این نماینده اصلاح‌طلب مجلس ادامه داد: «ظریف در اظهارات خود کلی صحبت کرده و به جریان و گروه خاصی اشاره نکرده است و جای تعجب دارد که چرا این موضوع واکنش برخی اصولگرایان را در برداشته و موجب کلید زدن استیضاح وزیر خارجه از سوی تندروهای مجلس شده است.»
سلحشوری تاکید کرد: «پولشویی مثل همه دنیا در کشور ما هم وجود دارد و نیاز به کتمان نیست و باید تلاش کنیم به جای انکار، با آن مقابله کنیم. یکی از این راه‌های مقابله با پولشویی CFT و پیوستن به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم و پالرمو است.»
پولشویی چیست؟
در توضیح پولشویی باید گفت فرآیندی است که در آن پول حاصل از اقدامات غیرقانونی تبدیل به پول یا اموالی می‌شود که در ظاهر از راه‌های قانونی به دست آمده‌اند و به این طریق رد فساد از پول شسته می‌شود. بعد این پول وارد چرخه اقتصاد مشروع می‌شود، به همین دلیل است که منبع واقعی پول مشخص نیست. در واقع پولشویی عمل مجرمانه‌ای است که برای گم کردن رد جرم بزرگتری انجام می‌شود و عمدتا کسانی که از راه‌های غیرقانونی درآمد کسب کرده‌اند و به دنبال پاک کردن رد آن هستند، دست به پولشویی می‌زنند. بنابراین با مرور سخنان پیشین عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور در اوایل آغاز به کار دولت یازدهم درباره پول‌های کثیف که تاکید کرده بود گاهی این پول‌های کثیف سر از انتخابات و حمایت از نامزدی خاص در می‌آورد و البته برای مدتی در کشور جنجال به پا کرد، می‌توان به درستی سخنان ظریف درباره پولشویی صحه گذاشت. مسئله‌ای که واکنش برخی تندروهای مجلس را به دنبال داشته و استیضاح او را با 11 محور و با استناد به اصل ۸۹ قانون اساسی و ماده ۲۲۰ آیین‌نامه داخلی مجلس کلید زده‌اند. هرچند که عمده این سوالات به گفته علیرضا رحیمی، عضو اصلاح‌طلب کمیسیون امنیت ملی «تکراری» است و بارها ظریف درباره آنها در کمیسیون فوق توضیح داده است.
استیضاح ظریف پسندیده نیست
از طرفی محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید مجلس هم در حمایت از ظریف با استناد به بیانات رهبری انقلاب، او را «یک چهره انقلابی و مومن» دانست که در مقطع فعلی «با پشتوانه ملت ایران در برابر زیاده‌خواهی‌های قدرت‌های بزرگ ایستادگی کرده است و حضورش در راس دستگاه دیپلماسی کشور باعث عزت ایران در مجامع بینالمللی شده است.» او طرح استیضاح ظریف را در شرایط فعلی به «هیچ‌وجه پسندیده» ندانست.
پروانه سلحشوری، دیگر عضو فراکسیون امید مجلس در‌این‌باره به «ابتکار» یادآور شد: «به نظرم ورود برخی نمایندگان استیضاح کننده به این موضوع مغرضانه است و سعی کرده‌اند وزیر خارجه را در‌این‌باره تحت فشار قرار دهند.» این عضو فراکسیون زنان مجلس همچنین خاطرنشان کرد: «آمار امضاکنندگان بالا نیست و اکثر افرادی که این استیضاح را امضا کرده‌اند تندروهای مجلس هستند.» حیدری، دیگر نماینده اصلاح‌طلب مجلس هم با تاکید بر این موضوع به «ابتکار» گفت: «به نظرم استیضاح ظریف به فرض اینکه به صحن علنی هم برسد، رای نخواهد آورد.»
ظریف از پشت‌پرده‌ها پرده‌برداری کند
حیدری ادامه داد: «البته این یک فرصت دوباره برای آقای ظریف است تا ناگفته‌هایی که منافع ملی و اقتدار ملی را تخریب می‌کند در صحن مجلس بگوید.» او اظهار امیدواری کرد ظریف هم مثل روحانی که برای توضیح و پاسخ به سوال‌کنندگان به صحن علنی مجلس آمد ولی به جای سخنانی که گفته بود بیان می‌کند، به حاشیه رفت و سخنی به زبان نیاورد، عمل نکند.
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه ادامه داد: «در‌این‌باره واقعا از آقای روحانی گله‌مندیم که چرا درباره ناگفته‌ها شفاف‌سازی نکرد. بنابراین معتقدم آقای ظریف باید همچنان صداقتش را با مردم و منافع ملی مثل گذشته حفظ کند.» او افزود: «ایشان در این مقطع کار سختی را بر عهده دارد و باید موارد پشت صحنه را بگوید و کسانی که منافع ملی و رابطه صلح‌آمیز ایران با جهان را با رفتارهای پرخطر و ماجراجویانه به مخاطره انداخته‌اند را معرفی کند تا برای مردم دلیل این تخریب ها روشن شود.» حیدری همچنین با اشاره به موضوع برجام و تلاش مخالفان داخلی و خارجی درباره این توافق‌نامه مهم خاطرنشان کرد: «برجام هم از همان ابتدا مخالفانی داشت، در عمل هم می‌بینیم مخالفان داخلی برجام گویی با نتانیاهو و ترامپ هم صدا شده‌اند. البته به هیچ وجه قصد اتهام زنی به کسی را ندارم ولی آنچه در ظاهر دیده می‌شود به همان میزان که مخالفان داخلی با برجام مخالفت کردند، ترامپ و نتانیاهو هم مخالفت کردند و در نهایت ترامپ از برجام خارج شد. از طرف تندروهای داخلی هم دیدم که در مجلس ایران برجام را به آتش کشیدند.» این عضو فراکسیون امید همچنین با یادآوری اتفاقات گذشته و رفتار تندروهای در قبال برجام و تلاش‌شان برای برهم زدن روابط خارجی ایران با سایر کشورها به «ابتکار» گفت: «اگر بخواهیم جامع‌تر به موضوع نگاه کنیم در ظاهر قضیه ارتباطاتی بین آتش‌زنندگان برجام و طومار پهن‌کنندگان در مجلس علیه FATF با افرادی که تا رابطه ایران با اروپا در حال حسنه شدن بود، ماجرای بلژیک و دانمارک و کمی عقب‌تر آتش‌زدن سفارت عربستان و بریتانیا را در ایران رقم زدند، وجود دارد.» این نماینده مردم تهران در مجلس یادآور شد: «همه این موارد در راستای تخریب روابط صلح‌آمیز جمهوری اسلامی ایران با اروپا و در تعارض با منافع ملی کشورمان است و پیشنهاد می‌کنم دستگاه‌های اطلاعاتی، امنیتی و شورای عالی امنیت ملی از این زاویه هم مسائل را نگاه کنند و مورد بررسی قرار دهند تا حقایق برای آنها روشن شود.» در تایید سخنان ظریف، می‌توان به سخنان پیشین مرتضی سرمدی، قائم مقام وزیر امور خارجه کشورمان اشاره کرد که گفته بود: «در سال بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود.» به گفته او، قسمت عمده این مبلغ با پولشویی وارد سیستم مالی کشور می‌شود. قائم مقام وزیر امور خارجه کشورمان تاکید کرده است: «ارقام پولشویی در کشور گسترده است و مبارزه با آن نیازمند عزم ملی و برخورد شجاعانه و قاطع با عاملان اصلی این پدیده مخرب در اقتصاد کشور است.» بنابراین موضوعی که ظریف به آن اشاره کرده و جنجالی در کشور ایجاد کرده است، مربوط به لوایح چهارگانه است که در صورت پافشاری مجلس، تکلیف نهایی لایحه پولشویی و مبارزه با تامین مالی تروریسم و ... به زودی در مجمع تشخیص مصلحت نظام روشن خواهد شد.
استيضاحي در مه
چندي پيش بعد از سخنان محمدجواد ظريف درباره پولشويي هجمه‌هايي به وجود آمد و در نهايت اين روند به استيضاح منتهي شد. اقدامي كه از همان روزهاي ابتدايي زير سوال بود.در اين روزها هم افكارعمومي و هم بخش گسترده‌اي از مسئولان با انتقاد از اين تصميم عده‌اي اقليت اعلام كردند كه نتيجه استيضاح به نفع ظريف به پايان خواهد رسيد و بازي كه دلواپسان شروع كرده‌اند، نتيجه‌اي جز باخت در پيش ندارد.
استيضاح حداقلي
در همين حال علی اصغر یوسف‌نژاد در گفتوگو با ایلنا در خصوص آخرین وضعیت استیضاح در مجلس گفت: استیضاح وزیر امور خارجه با ۲۴ امضا در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی بررسي مي‌شود. اين در حالي است كه روز گذشته نايب‌رييس كميسيون امنيت ملي و سياست‌خارجي مجلس شوراي اسلامي در گفتوگو با«قانون» اعلام كرده بود كه بيشتر نمايندگان به استيضاح وزير راي نخواهند داد.
حمايت از حق
همان‌گونه‌كه اشاره شد مسئولان و نمايندگان بسیاری از ظريف حمايت كرده‌اند و در همين راستا روز گذشته عزت‌ا... یوسفیان‌ملا، نماینده اصولگرای مجلس گفت: آقای ظریف صحبت نادرستی نکرد که حالا از او آدرس خواسته‌اند. من می‌توانم آدرس همه پولشویی‌ها را به نمایندگان بدهم؛ اسامی همه قاچاقچیانی که میلیارد ها پول کثیف در این کشور مبادله میکنند. کسی وجود دارد که بگوید این پول‌ها کثیف نیست؟ یوسفیان‌ملا، در خصوص استیضاح وزیر امور خارجه با ذکر این موضوع که استیضاح حق نمایندگان است، گفت: در برخورد با مسائل مختلف یک نماینده آزاد است استیضاح کند و نماینده دیگر هم می‌تواند مخالف باشد. وی همچنین با تاکید بر این مساله که کشور انقلابی همیشه در شرایط حساس است و این وضعیت گاهی پررنگ‌تر و گاهی کم‌رنگ‌تر است، افزود: بحث امروز ما این است که همه اهل فن می‌دانند در وضعیت فعلی کشور کسی نمی‌تواند جایگزین جواد ظریف شود یا با رفتن ایشان از وزارت امور خارجه به فرض اینکه کسی هم بتواند در این سمت قرار بگیرد، دست‌كم در این شرایط کشور که تحریم‌ها به سمت ما گسیل شده چند ماه در حوزه سیاست خارجی عقب خواهیم افتاد. یوسفیان‌ملا ادامه داد: این در شرایطی است که کشورهای اروپایی و آمریکا به دنبال تقویت وزرای خارجه خود هستند، یعنی نه‌تنها به آنها اختیارات گسترده می‌دهند بلکه خارج از چارچوب وزارت امور خارجه و در سایر دفاتر در نهادهای مختلف با دست باز به پیگیری سیاست‌های خود مشغول هستند. حالا ما در این شرایط می‌خواهیم رییس دستگاه دیپلماسی را استیضاح و تخریب کنیم و بگوییم چرا این جمله را بیان کردید. نماینده آمل در مجلس شورای اسلامی گفت: شرایط، شرایط استیضاح آقای ظریف نیست. من با برخی استیضاح‌کنندگان هم صحبت کردم که آنها گفتند ما قصد برکناری وزیر امور خارجه را نداریم فقط می‌خواهیم مطالبی را در قالب استیضاح بگوییم. وی در رابطه با اینکه آیا واقعا بحث پولشویی عامل استیضاح وزیر امور خارجه است یا برخی سیاست خارجی دولت را هدف گرفته‌اند، گفت: از هیچ نماینده‌ای نمی‌توانیم بپرسیم چرا استیضاح کردی؛ هرکس دلیل خودش را دارد و این را حق قانونی خود می‌داند. با این وجود قاطبه نمایندگان مجلس معتقد هستند امروز شرایط مناسبی برای استیضاح وزیر امورخارجه مهیا نیست. يوسفیان ملا در خصوص اظهارات ظریف درخصوص پولشویی هم گفت: هر عدد و رقمی که در کشور برای کالای فاسد، قاچاق و غیرقانونی رد و بدل می‌شود، پول کثیف و نجسي است و باید به اصطلاح شسته شود. برای مثال در پیاده‌روی یکی از خیابان‌های تهران یک بسته هروئین به معتادی فروخته می‌شود؛ هزینه این ماده مخدر همان پول کثیف است. هر سارقی که مال مسروقه را می‌فروشد، پولش کثیف است. آیا در کشور ما این اتفاقات به وقوع نمی‌پیوندد؟! چند میلیارد در روز برای مواد مخدر در کشور پول مبادله می‌شود؛ همین‌طور ربا حرام است؛ آیا ربا در کشور ما صورت نمی‌پذیرد؟ وی ادامه داد: سه هزار میلیاردی که امیر منصور آریا به‌خاطرش اعدام شد، مگر پول ناسالم ناشی از اختلاس و رشوه نبود؟! این‌طور نیست که آدرس دقیق بدهند که چه کسی یا چند نفر در کشور پولشویی میکنند. من می‌توانم ساعت‌ها برای شما از پول‌های ناسالم رد و بدل شده در کشور صحبت کنم. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در پاسخ به این سوال که آیا استیضاح‌کنندگان نمی‌توانستند در قالب سوال ابهامات خود را با وزیر امور خارجه مطرح کنند، گفت: بي‌شك می‌خواستند فشار را بیشتر کنند ولی آقای ظریف حرف نادرستی نزده است. من اگر جای ایشان بودم نام ۱۰قاچاقچی بزرگ یا بدهکاران بانکی را مطرح می‌کردم. اینکه بگوییم در کشور پولشویی وجود ندارد، حرف درستی نیست.
اقدامي ابتر
امروز استيضاح ظريف در كميسيون امنيت ملي بررسي مي‌شود و به نظر مي‌رسد در همين قدم نخست تير تندروها به سنگ بخورد و جرياني كه در پشت صحنه تلاش مي‌كنند سخني از پولشويي‌هاي كلان به زبان نيايد، زمين گير شده و به هدف‌شان نخواهند رسيد.
