تاریخ انتشار
پنجشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۶ ساعت ۲۱:۵۲
کد مطلب : ۳۰۷۱۱۴
بحران خشکسالی مدیریتی در مهار خشکسالی طبیعی (+نمودار)
۰
کبنا ؛میانگین بارش در کشور تا پایان پاییز ۱۳۹۶ براساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی که از ایستگاههای سازمان هواشناسی کشور و وزارت نیرو تهیه میشود، حدود ۲۸ میلیمتر میباشد. در حالیکه در مدت مشابه سال گذشته مقدار بارش ۳۷ میلیمتر بوده است. مقدار بارش در مدت مشابه بلند مدت ۶۰ میلیمتر ثبت شده است. میانگین بلند مدت یک سال زراعی کامل در کشور ۲۳۱ میلیمتر میباشد. به عبارت دیگر، مقدار بارش امسال در کشور نسبت به سال گذشته، ۲۵ درصد (۹ میلیمتر) و نسبت به مدت مشابه بلند مدت ۵۴ درصد (۳۳ میلیمتر) کاهش داشته است. براساس شاخص خشکسالی بارش-تبخیرتعرّق استاندارد شده (SPEI) با دوره هفت ساله، کشور ما در طی ۱۶ سال گذشته درگیر خشکسالی بوده است. بیش از ۹۰ درصد استان کهگیلویه وبویراحمد بیش از ۱۰ سال میباشد که بر اساس این شاخص دچار خشکسالی میباشد. براساس اطلاعات مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور، میانگین بارش در استان کهگیلویه و بویراحمد، تا پایان پاییز ۱۳۹۶ حدود ۷۰ میلیمتر میباشد. در حالیکه در مدت مشابه سال گذشته مقدار بارش ۱۲۷ میلیمتر بوده است. مقدار بارش در مدت مشابه بلند مدت ۱۷۰ میلیمتر ثبت شده است. میانگین بلند مدت یک سال زراعی کامل در استان ۵۶۷ میلیمتر میباشد. به عبارت دیگر، مقدار بارش امسال در استان نسبت به سال گذشته، ۴۵ درصد (۵۷ میلیمتر) و نسبت به مدت مشابه بلند مدت ۵۹ درصد (۱۰۰ میلیمتر) کاهش داشته است. این آمار نشان میدهند که شرایط بارشی برای سالزراعی ۹۷-۱۳۹۶ هم مثل دهه اخیر مناسب نیست. البته کشور ایران در کمربند خشک و نیمه خشک جهان واقع شده وکمبود بارش، ویژگی ذاتی این سرزمین است. این در حالی است که رفتار ما با طبیعت ایران مطابق با توان اکولوژیک و ظرفیت این منطقه نیست، و مدیریت زیستمحیطی ما در سرزمینمان، حتی برای یک منطقه مرطوب نیز خطر آفرین است.
برای مدیریت این مخاطره طبیعی (خشکسالی) هر چه سریعتر مسولین و متولیان امر دست به کار شوند و با تلاش و جدیت، آسیبهای بحران خشکسالی را به حداقل برسانند. باید به این موضوع توجه داشت که معضلات و مشکلات کم آبی به مرور زمان نمایان میشوند. برای مثال در هنگام خشکسالی، از دست رفتن منابع آب در روستاها و مناطق عشایری و کمبود و کاهش منابع تولیدی ساکنین این مناطق، باعث ایجاد مشکلات فراوانی میشود که یکی از آنها مهاجرت به شهرها و افزایش حاشیه نشینی میباشد. به علت عدم وجود امکانات مناسب بهداشتی، آموزشی و عدم تطابق فرهنگی و هزاران مشکل دیگر در این مناطق، میتواند زمینه ساز بحرانهای جدی تر شود. بررسی علت وقوع جنگها و درگیریهای قومی و حتی ملی در تاریخ نشان میدهد که در بیشتر این نا آرامیها، خشکسالی و کم آبی یکی از عوامل تأثیر گذار بوده است. نمونه جدید آن نا آرامیهای کشور سوریه میباشد که برخی خشکسالی های دهه اخیر و اقدامهای غیر مسولانه دولت سوریه درباره محیط زیست و منابع طبیعی را یکی از عوامل ایجاد این درگیریها میدانند.
متاسفانه در این شرایط برخی با بی توجهی به این مشکلات دلیل خشکسالی ها را مربوط به عواملی مثل تغیییر اقلیم، توطئه دشمنان خارجی (مثلاً هارپ) و... میدانند، (هرچند نگارنده تحقیق درباره تغییر اقلیم و هارپ را خیلی ضروری میداند) اما بیان این مسائل فقط شانه خالی کردن از انجام وظایف فعلی میباشد.
از اقلیم خشک و نیمه خشک ایران نباید چیزی جز کم بارش بودن را انتظار داشت از دشمن هم نباید چیزی جز توطئه کردن انتظار داشت، اما از مدیر توانا و آینده نگر ایرانی، انتظار میرود مسولانه به پدیده خشکسالی نگاه کند و برای کاهش آثار زیان بار آن با استفاده از نظرات علمی کارشناسان چاره اندیشی کند. در پایان پیشنهاد میگردد در اولین فرصت نسبت به تشکیل کارگروه مخاطرات طبیعی با عضویت (مدیریت بحران استانداری، هواشناسی، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، دانشگاه یاسوج و علوم پزشکی، آموزش و پرورش، آب منطقه ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی، شهرداری، امور عشایر) اقدام گردد تا بقیه مصوبات از طریق این کارگروه تهیه و توسط مدیران مربوطه اجرایی شود.
نگارندگان:
ذوالفقار رضاپور...............دانشجوی دکتری آب و هوا شناسی دانشگاه اصفهان
حسن صالحی................ دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
برای مدیریت این مخاطره طبیعی (خشکسالی) هر چه سریعتر مسولین و متولیان امر دست به کار شوند و با تلاش و جدیت، آسیبهای بحران خشکسالی را به حداقل برسانند. باید به این موضوع توجه داشت که معضلات و مشکلات کم آبی به مرور زمان نمایان میشوند. برای مثال در هنگام خشکسالی، از دست رفتن منابع آب در روستاها و مناطق عشایری و کمبود و کاهش منابع تولیدی ساکنین این مناطق، باعث ایجاد مشکلات فراوانی میشود که یکی از آنها مهاجرت به شهرها و افزایش حاشیه نشینی میباشد. به علت عدم وجود امکانات مناسب بهداشتی، آموزشی و عدم تطابق فرهنگی و هزاران مشکل دیگر در این مناطق، میتواند زمینه ساز بحرانهای جدی تر شود. بررسی علت وقوع جنگها و درگیریهای قومی و حتی ملی در تاریخ نشان میدهد که در بیشتر این نا آرامیها، خشکسالی و کم آبی یکی از عوامل تأثیر گذار بوده است. نمونه جدید آن نا آرامیهای کشور سوریه میباشد که برخی خشکسالی های دهه اخیر و اقدامهای غیر مسولانه دولت سوریه درباره محیط زیست و منابع طبیعی را یکی از عوامل ایجاد این درگیریها میدانند.
متاسفانه در این شرایط برخی با بی توجهی به این مشکلات دلیل خشکسالی ها را مربوط به عواملی مثل تغیییر اقلیم، توطئه دشمنان خارجی (مثلاً هارپ) و... میدانند، (هرچند نگارنده تحقیق درباره تغییر اقلیم و هارپ را خیلی ضروری میداند) اما بیان این مسائل فقط شانه خالی کردن از انجام وظایف فعلی میباشد.
از اقلیم خشک و نیمه خشک ایران نباید چیزی جز کم بارش بودن را انتظار داشت از دشمن هم نباید چیزی جز توطئه کردن انتظار داشت، اما از مدیر توانا و آینده نگر ایرانی، انتظار میرود مسولانه به پدیده خشکسالی نگاه کند و برای کاهش آثار زیان بار آن با استفاده از نظرات علمی کارشناسان چاره اندیشی کند. در پایان پیشنهاد میگردد در اولین فرصت نسبت به تشکیل کارگروه مخاطرات طبیعی با عضویت (مدیریت بحران استانداری، هواشناسی، جهاد کشاورزی، منابع طبیعی، محیط زیست، دانشگاه یاسوج و علوم پزشکی، آموزش و پرورش، آب منطقه ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی، شهرداری، امور عشایر) اقدام گردد تا بقیه مصوبات از طریق این کارگروه تهیه و توسط مدیران مربوطه اجرایی شود.
نگارندگان:
ذوالفقار رضاپور...............دانشجوی دکتری آب و هوا شناسی دانشگاه اصفهان
حسن صالحی................ دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
متاسفانه مدیران معنی خشک سالی را نمی فهمند وانچه که که امروز در منطقه ما نمایان است نتیجه ندانم کاری انهاست
مدیرانی که نه توان اینده نگران دارن و توان برنامه ریزی و توانای اجرای برنامه های دیکته شده