مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛نورالله منصورزاده*
هرچند امروزه مرزهای جغرافیایی زبادی در نقشه های بین المللی تعریف می شود، ولی با نگاهی گذرا به رشد سریع و خارج از تصور علم و فناوری، برداشته شدن مرزهای فرهنگی، سیاسی و تجاری را شاهد هستیم به گونه ای که بسیاری از کارشناسان از جهان امروز ما به دهکده جهانی یاد می کنند. به تبع این پیشرفت، رقابت ها و تنازعات میان کشور ها از بعد سخت افزاری به شیوه های نرم و مدرن تغییر یافته اند که می توان به رقابت های تجاری، سیاسی و فرهنگی اشاره کرد. هدف از نوشته حاضر بررسی بعد اقتصادی موضوع است که الیته نمی توان آن را به طور کامل از دیگر ابعاد یعنی سیاسی و فرهنگی جدا کرد. در سال ها ی اخیر رهبر معظم انقلاب سال ها را به عناوین مختلفی نام گذاری کرده اند که حکایت از دور اندیشی و در عین حال دغدغه مندی آن بزرگوار دارد. ایشان با توجه به مقتضیات زمانی و قطعا پس از مطالعه زیاد و مشورت با اهل فن، برای هر سال عنوانی در خور و شایسته بر گزیده اند. اما نگاهی اجمالی به عناوین چند سال اخیر نشان می دهند که رهبری نظام در بحث مسائل اقتصادی به طور جدی ورود کرده اند و حل مسئله معیشت مردم را مهمترین خواست خود از مسؤلین اجرایی بیان کرده اند. اما سؤال اساسی این است : اقتصاد چه نقش و جایگاهی در مؤلفه های قدرت یک کشور بویژه امنیت آن کشور ایفا می کند؟
با توجه به اینکه دنیا به سرعت در حال صنعتی شدن است و کشورها به سمت تولید و توسعه پایدار حرکت میکنند، امروزه قواعد حاکم بر روابط کشورها را مسائل تجاری و اقتصادی تعیین میکنند. شاهد این ادعا استفاده ابزاری قدرت های سلطه گر از ابزار ها ی اقتصادی علیه دیگر کشور هاست که نمونه بارز آن کشور جمهوری اسلامی ایران است که مدت هاست به دلیل تبعیت نکردن از سیاست قدرت های ظالم، مورد خشم و تحریم این دول قرار گرفته وبه دلیل برخوردار نبودن از زیر ساخت های محکم اقتصادی، هزینه ها ی زیادی را چه در سطح ملی و چه در ابعاد بین المللی متحمل شده است.
اوج این تحریم ها را می توان در زمان مطرح شدن پرونده هسته ای ایران مشاهده کرد که دولت آمریکا و متحدانش سخت ترین رژیم های تحریمی ممکن را بر ضد جمهوری اسلامی وضع کردند تا به قول خودشان کشور را فلج کنند و مردم را از حکومت دلسرد کرده و پروژه اضمحلال از درون را عملی کنند. خوابی که البته تغبیر نشد و بسیاری از نقشه های شوم بد خواهان نظام اسلامی را به باد داد.
با در نظر گرفتن مقدمه بالا، میتوان نقش اقتصاد و ارتباط آن با امنیت ملی را از چند جهت مورد کنکاش قرار داد:
۱- یکی از مؤلفه های اساسی قدرت در هر کشوری مردم هستند که میتوانند با حضور و حمایت های خود در صحنه های مختلف، آینده و حیات سیاسی آن کشور را تضمین کنند. یکی از ملموس ترین مسائلی که مستقیم با زندگی مردم سر و کار دارد مسئله اقتصاد و معیشت است. رفاه اقتصادی با میزان حمایت مردم از یک حکومت و نظام ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی دارد و عدم تامین یک زندگی شرافتمندانه از جانب حکومت، باعث دلسردی مردم میشود و حتی ممکن است به رویارویی نرم مثل عدم شرکت در جاهایی که نیاز به مشارکت مردم هست، بشود.
۲- اقتصاد توسعه یافته و دانش بنیان، باعث جذب نیروی عظیم جوانان میشود که خود به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه های هرکشور محسوب میشوند. امروزه فرار مغز ها به عنوان بک تهدید اساسی برای امنیت درونی و بیرونی بسیاری از کشورها تلقی می شود که اگر به درستی مدیریت و هدایت نشود خسارت ها ی جبران ناپذیری را برای حکومت های جهان سوم در پی خواهد داشت.
۳- قدرت چانه زنی هر کشوری در عرصه های بین المللی تا حدود زیادی به مؤلفه اقتصاد وابسته است. یکی از مهمترین دلایلی که قدرت ها ی زورگو به کشور های ضعیف فشار می آورند مسأله وابستگی این کشور ها به اقتصاد کشورهای بزرگ است که می توانند با قطع واردات و یا صادرات خود، اقصاد آن کشور را با چالش های اساسی روبرو کنند.
۴- توسعه اقصادی، رشد شاخص های دیگری مثل توسعه سیاسی و فرهنگی و سلامت را به دنبال دارد. این بدان معنی است که مردم پس از اینکه از دغدغه ها ی اقتصادی رهایی پیدا کردند، مسائل سیاسی و فرهنگی را پی گیری می کنند.
۵- ارتباط مستقیمی بین ناامنی اقتصادی و نا امنی در سطح ملی و جود دارد. بدین معنا که عدم توسع اقتصادی باعث از هم پاشیدن بنیان خانواده به عنوان رکن رکین هر جامعه می شود که با سست شدن این ستون در هر جامعه، بقیه نهادها و ارگان ها هم تضعیف گشته و زمینه سقوط آن حکومت به آرامی و به صورت نرم فراهم میشود که اتفاقا غرب امروزه روی این موضوع به شدت کار میکند وباید مسؤلین و نخبگان در این باره به هوش باشند.
در پایان باید مساله تولید و اشتغال به طور جدی از سوی دست اندرکاران پیگیری شود و از حرف و شعار خارج شود تا بتواند دغدغه های اصلی مقام معظم رهبری را عملی سازد.
* دانشجوی دکترای زبان انگلیسی
هرچند امروزه مرزهای جغرافیایی زبادی در نقشه های بین المللی تعریف می شود، ولی با نگاهی گذرا به رشد سریع و خارج از تصور علم و فناوری، برداشته شدن مرزهای فرهنگی، سیاسی و تجاری را شاهد هستیم به گونه ای که بسیاری از کارشناسان از جهان امروز ما به دهکده جهانی یاد می کنند. به تبع این پیشرفت، رقابت ها و تنازعات میان کشور ها از بعد سخت افزاری به شیوه های نرم و مدرن تغییر یافته اند که می توان به رقابت های تجاری، سیاسی و فرهنگی اشاره کرد. هدف از نوشته حاضر بررسی بعد اقتصادی موضوع است که الیته نمی توان آن را به طور کامل از دیگر ابعاد یعنی سیاسی و فرهنگی جدا کرد. در سال ها ی اخیر رهبر معظم انقلاب سال ها را به عناوین مختلفی نام گذاری کرده اند که حکایت از دور اندیشی و در عین حال دغدغه مندی آن بزرگوار دارد. ایشان با توجه به مقتضیات زمانی و قطعا پس از مطالعه زیاد و مشورت با اهل فن، برای هر سال عنوانی در خور و شایسته بر گزیده اند. اما نگاهی اجمالی به عناوین چند سال اخیر نشان می دهند که رهبری نظام در بحث مسائل اقتصادی به طور جدی ورود کرده اند و حل مسئله معیشت مردم را مهمترین خواست خود از مسؤلین اجرایی بیان کرده اند. اما سؤال اساسی این است : اقتصاد چه نقش و جایگاهی در مؤلفه های قدرت یک کشور بویژه امنیت آن کشور ایفا می کند؟
با توجه به اینکه دنیا به سرعت در حال صنعتی شدن است و کشورها به سمت تولید و توسعه پایدار حرکت میکنند، امروزه قواعد حاکم بر روابط کشورها را مسائل تجاری و اقتصادی تعیین میکنند. شاهد این ادعا استفاده ابزاری قدرت های سلطه گر از ابزار ها ی اقتصادی علیه دیگر کشور هاست که نمونه بارز آن کشور جمهوری اسلامی ایران است که مدت هاست به دلیل تبعیت نکردن از سیاست قدرت های ظالم، مورد خشم و تحریم این دول قرار گرفته وبه دلیل برخوردار نبودن از زیر ساخت های محکم اقتصادی، هزینه ها ی زیادی را چه در سطح ملی و چه در ابعاد بین المللی متحمل شده است.
اوج این تحریم ها را می توان در زمان مطرح شدن پرونده هسته ای ایران مشاهده کرد که دولت آمریکا و متحدانش سخت ترین رژیم های تحریمی ممکن را بر ضد جمهوری اسلامی وضع کردند تا به قول خودشان کشور را فلج کنند و مردم را از حکومت دلسرد کرده و پروژه اضمحلال از درون را عملی کنند. خوابی که البته تغبیر نشد و بسیاری از نقشه های شوم بد خواهان نظام اسلامی را به باد داد.
با در نظر گرفتن مقدمه بالا، میتوان نقش اقتصاد و ارتباط آن با امنیت ملی را از چند جهت مورد کنکاش قرار داد:
۱- یکی از مؤلفه های اساسی قدرت در هر کشوری مردم هستند که میتوانند با حضور و حمایت های خود در صحنه های مختلف، آینده و حیات سیاسی آن کشور را تضمین کنند. یکی از ملموس ترین مسائلی که مستقیم با زندگی مردم سر و کار دارد مسئله اقتصاد و معیشت است. رفاه اقتصادی با میزان حمایت مردم از یک حکومت و نظام ارتباط تنگاتنگ و مستقیمی دارد و عدم تامین یک زندگی شرافتمندانه از جانب حکومت، باعث دلسردی مردم میشود و حتی ممکن است به رویارویی نرم مثل عدم شرکت در جاهایی که نیاز به مشارکت مردم هست، بشود.
۲- اقتصاد توسعه یافته و دانش بنیان، باعث جذب نیروی عظیم جوانان میشود که خود به عنوان یکی از بزرگترین سرمایه های هرکشور محسوب میشوند. امروزه فرار مغز ها به عنوان بک تهدید اساسی برای امنیت درونی و بیرونی بسیاری از کشورها تلقی می شود که اگر به درستی مدیریت و هدایت نشود خسارت ها ی جبران ناپذیری را برای حکومت های جهان سوم در پی خواهد داشت.
۳- قدرت چانه زنی هر کشوری در عرصه های بین المللی تا حدود زیادی به مؤلفه اقتصاد وابسته است. یکی از مهمترین دلایلی که قدرت ها ی زورگو به کشور های ضعیف فشار می آورند مسأله وابستگی این کشور ها به اقتصاد کشورهای بزرگ است که می توانند با قطع واردات و یا صادرات خود، اقصاد آن کشور را با چالش های اساسی روبرو کنند.
۴- توسعه اقصادی، رشد شاخص های دیگری مثل توسعه سیاسی و فرهنگی و سلامت را به دنبال دارد. این بدان معنی است که مردم پس از اینکه از دغدغه ها ی اقتصادی رهایی پیدا کردند، مسائل سیاسی و فرهنگی را پی گیری می کنند.
۵- ارتباط مستقیمی بین ناامنی اقتصادی و نا امنی در سطح ملی و جود دارد. بدین معنا که عدم توسع اقتصادی باعث از هم پاشیدن بنیان خانواده به عنوان رکن رکین هر جامعه می شود که با سست شدن این ستون در هر جامعه، بقیه نهادها و ارگان ها هم تضعیف گشته و زمینه سقوط آن حکومت به آرامی و به صورت نرم فراهم میشود که اتفاقا غرب امروزه روی این موضوع به شدت کار میکند وباید مسؤلین و نخبگان در این باره به هوش باشند.
در پایان باید مساله تولید و اشتغال به طور جدی از سوی دست اندرکاران پیگیری شود و از حرف و شعار خارج شود تا بتواند دغدغه های اصلی مقام معظم رهبری را عملی سازد.
* دانشجوی دکترای زبان انگلیسی
