مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛فتانه توحیدی*
حجاب به مفهوم امروزی یک اصطلاح فارسی، ولی کلمه، کلمۀ عربی است و به معنای پرده است. منظور اسلام از حجاب، پرده داری و پرده نشینی نیست و چنین نیست که زنان از کارهای اجتماعی محروم باشند؛ بلکه منظور از حجاب، همان پوشش و پوشیدگی است که در برابر برهنگی و به نمایش گذاری است. مطالعات تاریخی نشان می دهد که در ایران باستان و در میان اقوام و ادیان مختلف یهود، زرتشت، مسیحیت، حجاب وجود داشته است." کنت گوبینو" به ریشه دار بودن حجاب در ایران باستان اذعان می کند و می گوید: " در ایران در زمان ساسانیان حجابی شدید برای زنان رایج بوده است." آثار بسیار دیگری مبنی بر پوشیدگی زنان در اعصار و قرون گذشته در تمدن ها و کشورهای مختلف شرق و غرب دیده می شود که از جملۀ این کشورها ترکیه، روسیه، فرانسه، آلمان، ایتالیا، یونان، سرزمین های اعراب، چین، ژاپن، کشورهای آسیای مرکزی، روم شرقی، هند و... می باشد؛ که این کثرت و تنوع، ریشه در توجه انسان ها علی رغم فرهنگ های مختلف' به یک موضوع واحد دارد. بنابراین هر ملتی، مکتبی و دین و اندیشه ای برای خود هویّتی را معرفی می کند و بارزترین مشخصۀ هویتی زن مسلمان، حجاب اوست. حال، به طور قطع می توان گفت: پیش از اسلام، حجاب در جهان وجود داشته و اسلام مبتکر آن نبوده است.
اما چرا حجاب؟؟
١- از آغاز خلقت، انسانی را که قرآن خلقت آن را توضیح می دهد، موجودی است که دارای لباس و پوشش بوده و بعدها در اثر اغواء شیطان از لباس خودش خارج می شود و اسیر گرفتاری ها و سختی ها می شود. «ینزع عنهما لباسهما لیریهما سواتهما» که حتی بعد از اغوای شیطان با فکر خلاق و چاره اندیش خود برای خودش لباس هایی از محیط فراهم کرد. شیطان نخست برای رسیدن به اهدافش لباس و پوشش انسان را به کنار می زند و فرهنگ جامعه را فاسد می کند. از راههای انسانیت و از سنت های اخلاقی دور می شوند، پس با بی حجابی، بلاها و زشتی های جامعه ظاهر می شود، بدی ها روی کار می آیند و خوبی ها دور می شود. کارها برعکس می شوند، آن وقت یک جامعه معکوس می شود، همه فاسد و هلاک می گردند.
٢- حجاب بهترین حفاظ و حصاری است که زن را از خطر بیگانه حفظ می کند و زن بی حجاب همچون میوۀ درختی است که شاخۀ آن از دیوار باغ به بیرون آویزان است و هر رهگذری به سوی آن دست دراز می کند یا مانند گلی است که هر کس به چیدن آن تمایل دارد.
٣- حجاب برای زن مانند صدفی است که گوهر وجودش را از گزند خطرها و آسیب ها در برابر نامحرمان و بیگانگان مصونیت بخشیده و بیمه اش می نماید؛ به جامعه خصوصاً جوانان، آرامش می بخشد و مانع هر گونه گسترش فساد و گرایش به فحشا می شود.
۴- حجاب و لباس نه تنها زشتی ها را مستور می سازد؛ بلکه مایۀ زینت است و اندام انسان را زیباتر از آنچه هست، نشان می دهد.
۵- حجاب از جنبۀ روانی به بهداشت روانی اجتماع کمک می کند و از جنبۀ خانوادگی سبب تحکیم روابط افراد خانواده و برقراری صمیمیت کامل بین زوجین می گردد و از جنبه اجتماعی موجب حفظ و استیفای نیروی کار و فعالیت اجتماعی می گردد، سبب می گردد که ارزش زن در برابر مرد بالا رود.
۶- در خلقت انسان یک ظاهر و یک باطنی وجود دارد که برخی از این جاها کشف است و برخی جاها مستور است. این ستر و پوشش یک اصل است در خلقت آدمی، هم برای مرد و هم برای زن، همچنان که هنگامی که انسان غذا می خورد، این غذا خوردن کشف و خوشایند است؛ ولی همین که این غذا را خالی می کند، ناپسند است. عالم خلقت هم یکی را آشکار کرده و یکی دیگر را مخفی داشته است، و یکی در ویترین بدن و بالای اندام ها قرار دارد و اعضای دیگر مستورترین و پایین ترین است. حرفش هم خوب نیست، مسئله «تابو» و «توتم» مطرح نیست، این یک حقیقت است. بر اساس این واقعیت خارجی که در خلقت آدمی وجود دارد انسان ها بر اساس فطرت به سوی حجاب و لباس سوق داده شده اند و اگر آدمی خودش را بشناسد، این مواضع آشکار و مخفی را احساس می کند. «و طفقا یخصفان علیها من ورق الجنه؛ و شروع کردند به پوشانیدن خودشان از برگ های درختان و اولین پوشش ها و اولین لباس ها.»
٧- انسان یک لباس درونی و اخلاقی علاوه بر لباس ظاهری نیز باید داشته باشد. انسانی که لباس تقوی دارد بدی های خودش را می پوشاند و حتی در لباس ظاهری هم حد و حدود الهی را مراعات می کند و انسانی که به سوی بی تقوایی می رود به سوی برهنگی و خروج از حد و حدود حرکت می کند. پس پوشش و لباس ریشه اش در انضباط و قانون مندی و حفاظ و عفاف است. حجاب یک نفر که می رود حجاب مملکت برداشته می شود. حجاب یک امر انفرادی و شخصی نیست؛ این حجاب یک حفاظ عمومی و همگانی است، وقتی که مردم فاسد می شوند، جامعه فاسد می شود.
۸- یکی دیگر از پیامدهای منفی بدحجابی رسیدن بلوغ زودرس در کودکان و نوجوانان است؛ زیرا بلوغ جنسی و وزیدن نسیم تمایلات و شهوات مربوط به دوره، وقت و زمان خاصی از زندگی است و اگر زودتر یا دیرتر بروز کند، دچار مشکلات روحی، اخلاقی و اجتماعی برای فرد و جامعه خواهد شد. با یک مثال مطلب روشن تر می شود. اگر در زمستان قدری هوا گرم شود و بهار زودرس فرا رسد، همۀ درختان در اوایل عید شکوفه می کنند و زودتر از موعد مقرر به شکوفه می نشینند، در حالی که در واقع هنوز فصل سرما، نگذشته است. همین که یک تودۀ هوای سرد فرا می رسد، همۀ شکوفه‌ها سیاه و خشک می شود و خسارت‌های فراوان به وجود می آید، درختان و محصولات در آن سال دچار آفت می شوند. پس وزیدن نسیم تمایلات و شهوات یک حساب و کتاب دارد و باید به طور طبیعی انجام بگیرد. دختران و پسران باید در یک سن خاص با معنی و مفهوم زندگانی آشنایی پیدا کنند. اگر این درخت ها (دختران و پسران) در زمان خودشان بارور شوند و به ثمر برسند، خیلی نیرومند و سالم و شاداب باقی خواهند ماند؛ ولی اگر در باروری آنها تسریع شود و یا تأخیر شود، افسردگی ها و پژمردگی ها را به همراه دارند و مزاحم سلامت و شادابی انسان و جامعه خواهد بود؛ زیرا پیش از موعد مقرر بالغ شدن و احساس نیاز به نیازهای جنسی، بدون این که قادر به ازدواج باشند، مشکلات و عواقب خطرناک دارد که این عامل یعنی بلوغ زودرس، یکی از اختلالات و مشکلات جوامع جدید است که همزمان با بی حجابی پیدا شده است. اسلام تأکید می کند که روابط زن و مرد الزاماً باید در کانون خانواده باشد و به محض اینکه از این قانون تخلف شود، اولین زنگ خطر به صورت بلوغ زودرس در جوانان پدید می آید و آتشی روشن می شود که دود آن به چشم همگان می رود.
۹- پوشیدن لباس مناسب، جلباب و خمار و پوشیده بودن، یک نوع اقدام و حشمتی برای بانوان بوده و نشان دهندۀ شخصیت و حرمت زن است.
۱۰- پوشیده بودن زن در جامعه نه تنها موجب تقویت بنیان خانواده است؛ بلکه سبب حفظ ارزش زن و جلوگیری از ابتذال و تباهی او نیز می باشد.
۱۱- زن با حجاب و با عفت در تحصیل علم موفق تر است؛ زیرا تحصیل علم نیازمند تمرکز فکر است و دختر یا زنی که به دنبال خودنمایی است و هر لحظه برای جلب مردان هرزه خود را به شکلی در می آورد، دیگر تمرکز حواس ندارد و در تحصیل علم موفق نخواهد بود.
۱۲- و در نهایت بی حجابی و بی عفتی عذاب های اخروی را در بردارد؛ آن چنان که رسول خدا (ص) فرمود : «عامه اهل النار النساء؛ بیشترین جهنمیان از زنان بی تقوا هستند.» و باز فرمود : دو گروه اهل جهنم هستند از جمله: زنان بدحجابی که آنان برای فتنه و فریب مردان خود را آرایش و زینت می کنند و مانند کوهان شتر سبک‌سر، موهای خود را بیرون می گذارند. این زنان نه داخل بهشت خواهند شد و نه بوی بهشت به مشامشان خواهد رسید.
پس، اگر خواهان جامعه ای سالم و افرادی با فضیلت و انسان های شایسته و زبده و پاک باخته هستیم، همه باید پاسدار حجاب و عفاف و پاکدامنی باشیم؛ لذا، از یک سو، بانوان جامعه ی اسلامی باید از خود نمایی، خودآرایی، تبرج و دلربایی در محیط بیرون از خانه پرهیز کرده و مردان جامعه نیز، از چشم چرانی و هوسرانی خودداری کنند. از سوی دیگر، نظام اسلامی هم، با توجه به امکانات و مقدوراتی که در اختیار دارد، با تمهیدات کارشناسی شده و با برنامه ریزی دقیق، زمینه ی ازدواج به هنگام جوانان را فراهم نماید و با این طرح، علاج واقعه را قبل از وقوع نموده و آنان را از آلوده شدن به انحرافات جنسی و مفاسد اخلاقی حفظ نماید و در این طریق همگی به ویژه بانوان عفیف و پاکدامن، دست به دست هم داده و با کمک یکدیگر در ایجاد یک جامعه ی سالم و پاکیزه و برای رسیدن به آن مدینه ی فاضله ای که اسلام به دنبال تحقق و عملی کردن آن است، تلاش مجدانه نماییم.
مدرس دانشگاه
حجاب به مفهوم امروزی یک اصطلاح فارسی، ولی کلمه، کلمۀ عربی است و به معنای پرده است. منظور اسلام از حجاب، پرده داری و پرده نشینی نیست و چنین نیست که زنان از کارهای اجتماعی محروم باشند؛ بلکه منظور از حجاب، همان پوشش و پوشیدگی است که در برابر برهنگی و به نمایش گذاری است. مطالعات تاریخی نشان می دهد که در ایران باستان و در میان اقوام و ادیان مختلف یهود، زرتشت، مسیحیت، حجاب وجود داشته است." کنت گوبینو" به ریشه دار بودن حجاب در ایران باستان اذعان می کند و می گوید: " در ایران در زمان ساسانیان حجابی شدید برای زنان رایج بوده است." آثار بسیار دیگری مبنی بر پوشیدگی زنان در اعصار و قرون گذشته در تمدن ها و کشورهای مختلف شرق و غرب دیده می شود که از جملۀ این کشورها ترکیه، روسیه، فرانسه، آلمان، ایتالیا، یونان، سرزمین های اعراب، چین، ژاپن، کشورهای آسیای مرکزی، روم شرقی، هند و... می باشد؛ که این کثرت و تنوع، ریشه در توجه انسان ها علی رغم فرهنگ های مختلف' به یک موضوع واحد دارد. بنابراین هر ملتی، مکتبی و دین و اندیشه ای برای خود هویّتی را معرفی می کند و بارزترین مشخصۀ هویتی زن مسلمان، حجاب اوست. حال، به طور قطع می توان گفت: پیش از اسلام، حجاب در جهان وجود داشته و اسلام مبتکر آن نبوده است.
اما چرا حجاب؟؟
١- از آغاز خلقت، انسانی را که قرآن خلقت آن را توضیح می دهد، موجودی است که دارای لباس و پوشش بوده و بعدها در اثر اغواء شیطان از لباس خودش خارج می شود و اسیر گرفتاری ها و سختی ها می شود. «ینزع عنهما لباسهما لیریهما سواتهما» که حتی بعد از اغوای شیطان با فکر خلاق و چاره اندیش خود برای خودش لباس هایی از محیط فراهم کرد. شیطان نخست برای رسیدن به اهدافش لباس و پوشش انسان را به کنار می زند و فرهنگ جامعه را فاسد می کند. از راههای انسانیت و از سنت های اخلاقی دور می شوند، پس با بی حجابی، بلاها و زشتی های جامعه ظاهر می شود، بدی ها روی کار می آیند و خوبی ها دور می شود. کارها برعکس می شوند، آن وقت یک جامعه معکوس می شود، همه فاسد و هلاک می گردند.
٢- حجاب بهترین حفاظ و حصاری است که زن را از خطر بیگانه حفظ می کند و زن بی حجاب همچون میوۀ درختی است که شاخۀ آن از دیوار باغ به بیرون آویزان است و هر رهگذری به سوی آن دست دراز می کند یا مانند گلی است که هر کس به چیدن آن تمایل دارد.
٣- حجاب برای زن مانند صدفی است که گوهر وجودش را از گزند خطرها و آسیب ها در برابر نامحرمان و بیگانگان مصونیت بخشیده و بیمه اش می نماید؛ به جامعه خصوصاً جوانان، آرامش می بخشد و مانع هر گونه گسترش فساد و گرایش به فحشا می شود.
۴- حجاب و لباس نه تنها زشتی ها را مستور می سازد؛ بلکه مایۀ زینت است و اندام انسان را زیباتر از آنچه هست، نشان می دهد.
۵- حجاب از جنبۀ روانی به بهداشت روانی اجتماع کمک می کند و از جنبۀ خانوادگی سبب تحکیم روابط افراد خانواده و برقراری صمیمیت کامل بین زوجین می گردد و از جنبه اجتماعی موجب حفظ و استیفای نیروی کار و فعالیت اجتماعی می گردد، سبب می گردد که ارزش زن در برابر مرد بالا رود.
۶- در خلقت انسان یک ظاهر و یک باطنی وجود دارد که برخی از این جاها کشف است و برخی جاها مستور است. این ستر و پوشش یک اصل است در خلقت آدمی، هم برای مرد و هم برای زن، همچنان که هنگامی که انسان غذا می خورد، این غذا خوردن کشف و خوشایند است؛ ولی همین که این غذا را خالی می کند، ناپسند است. عالم خلقت هم یکی را آشکار کرده و یکی دیگر را مخفی داشته است، و یکی در ویترین بدن و بالای اندام ها قرار دارد و اعضای دیگر مستورترین و پایین ترین است. حرفش هم خوب نیست، مسئله «تابو» و «توتم» مطرح نیست، این یک حقیقت است. بر اساس این واقعیت خارجی که در خلقت آدمی وجود دارد انسان ها بر اساس فطرت به سوی حجاب و لباس سوق داده شده اند و اگر آدمی خودش را بشناسد، این مواضع آشکار و مخفی را احساس می کند. «و طفقا یخصفان علیها من ورق الجنه؛ و شروع کردند به پوشانیدن خودشان از برگ های درختان و اولین پوشش ها و اولین لباس ها.»
٧- انسان یک لباس درونی و اخلاقی علاوه بر لباس ظاهری نیز باید داشته باشد. انسانی که لباس تقوی دارد بدی های خودش را می پوشاند و حتی در لباس ظاهری هم حد و حدود الهی را مراعات می کند و انسانی که به سوی بی تقوایی می رود به سوی برهنگی و خروج از حد و حدود حرکت می کند. پس پوشش و لباس ریشه اش در انضباط و قانون مندی و حفاظ و عفاف است. حجاب یک نفر که می رود حجاب مملکت برداشته می شود. حجاب یک امر انفرادی و شخصی نیست؛ این حجاب یک حفاظ عمومی و همگانی است، وقتی که مردم فاسد می شوند، جامعه فاسد می شود.
۸- یکی دیگر از پیامدهای منفی بدحجابی رسیدن بلوغ زودرس در کودکان و نوجوانان است؛ زیرا بلوغ جنسی و وزیدن نسیم تمایلات و شهوات مربوط به دوره، وقت و زمان خاصی از زندگی است و اگر زودتر یا دیرتر بروز کند، دچار مشکلات روحی، اخلاقی و اجتماعی برای فرد و جامعه خواهد شد. با یک مثال مطلب روشن تر می شود. اگر در زمستان قدری هوا گرم شود و بهار زودرس فرا رسد، همۀ درختان در اوایل عید شکوفه می کنند و زودتر از موعد مقرر به شکوفه می نشینند، در حالی که در واقع هنوز فصل سرما، نگذشته است. همین که یک تودۀ هوای سرد فرا می رسد، همۀ شکوفه‌ها سیاه و خشک می شود و خسارت‌های فراوان به وجود می آید، درختان و محصولات در آن سال دچار آفت می شوند. پس وزیدن نسیم تمایلات و شهوات یک حساب و کتاب دارد و باید به طور طبیعی انجام بگیرد. دختران و پسران باید در یک سن خاص با معنی و مفهوم زندگانی آشنایی پیدا کنند. اگر این درخت ها (دختران و پسران) در زمان خودشان بارور شوند و به ثمر برسند، خیلی نیرومند و سالم و شاداب باقی خواهند ماند؛ ولی اگر در باروری آنها تسریع شود و یا تأخیر شود، افسردگی ها و پژمردگی ها را به همراه دارند و مزاحم سلامت و شادابی انسان و جامعه خواهد بود؛ زیرا پیش از موعد مقرر بالغ شدن و احساس نیاز به نیازهای جنسی، بدون این که قادر به ازدواج باشند، مشکلات و عواقب خطرناک دارد که این عامل یعنی بلوغ زودرس، یکی از اختلالات و مشکلات جوامع جدید است که همزمان با بی حجابی پیدا شده است. اسلام تأکید می کند که روابط زن و مرد الزاماً باید در کانون خانواده باشد و به محض اینکه از این قانون تخلف شود، اولین زنگ خطر به صورت بلوغ زودرس در جوانان پدید می آید و آتشی روشن می شود که دود آن به چشم همگان می رود.
۹- پوشیدن لباس مناسب، جلباب و خمار و پوشیده بودن، یک نوع اقدام و حشمتی برای بانوان بوده و نشان دهندۀ شخصیت و حرمت زن است.
۱۰- پوشیده بودن زن در جامعه نه تنها موجب تقویت بنیان خانواده است؛ بلکه سبب حفظ ارزش زن و جلوگیری از ابتذال و تباهی او نیز می باشد.
۱۱- زن با حجاب و با عفت در تحصیل علم موفق تر است؛ زیرا تحصیل علم نیازمند تمرکز فکر است و دختر یا زنی که به دنبال خودنمایی است و هر لحظه برای جلب مردان هرزه خود را به شکلی در می آورد، دیگر تمرکز حواس ندارد و در تحصیل علم موفق نخواهد بود.
۱۲- و در نهایت بی حجابی و بی عفتی عذاب های اخروی را در بردارد؛ آن چنان که رسول خدا (ص) فرمود : «عامه اهل النار النساء؛ بیشترین جهنمیان از زنان بی تقوا هستند.» و باز فرمود : دو گروه اهل جهنم هستند از جمله: زنان بدحجابی که آنان برای فتنه و فریب مردان خود را آرایش و زینت می کنند و مانند کوهان شتر سبک‌سر، موهای خود را بیرون می گذارند. این زنان نه داخل بهشت خواهند شد و نه بوی بهشت به مشامشان خواهد رسید.
پس، اگر خواهان جامعه ای سالم و افرادی با فضیلت و انسان های شایسته و زبده و پاک باخته هستیم، همه باید پاسدار حجاب و عفاف و پاکدامنی باشیم؛ لذا، از یک سو، بانوان جامعه ی اسلامی باید از خود نمایی، خودآرایی، تبرج و دلربایی در محیط بیرون از خانه پرهیز کرده و مردان جامعه نیز، از چشم چرانی و هوسرانی خودداری کنند. از سوی دیگر، نظام اسلامی هم، با توجه به امکانات و مقدوراتی که در اختیار دارد، با تمهیدات کارشناسی شده و با برنامه ریزی دقیق، زمینه ی ازدواج به هنگام جوانان را فراهم نماید و با این طرح، علاج واقعه را قبل از وقوع نموده و آنان را از آلوده شدن به انحرافات جنسی و مفاسد اخلاقی حفظ نماید و در این طریق همگی به ویژه بانوان عفیف و پاکدامن، دست به دست هم داده و با کمک یکدیگر در ایجاد یک جامعه ی سالم و پاکیزه و برای رسیدن به آن مدینه ی فاضله ای که اسلام به دنبال تحقق و عملی کردن آن است، تلاش مجدانه نماییم.
مدرس دانشگاه
