آمارهای پر ابهام صمت کهگیلویه و بویراحمد از بازرسی‌ها در ایام نوروز / چرا بازی با عدد و رقم اینقدر برای آقای مدیرکل جذاب است؟ / هشدار؛ ابهام در آمارهای یک اداره‌کل به تدریج موجب بی‌اعتمادی به آمارهای سایر دستگاه‌های اداری هم می‌شود / مراقب باشید / لزوم شفاف‌سازی

کبنا ؛آمارهای اعلامی از سوی صمت کهگیلویه و بویراحمد، حتی اگر صحیح هم باشند، آنقدر مبهم و غیرشفاف هستند که ممکن است موجب بدبینی شهروندان به آمارها در استان شود.  
به گزارش کبنا، آمار علم اغواگری است؛ از یک طرف، دقت اظهار نظرها را بالا می‌برد و پدیده‌های انسانی را سنجش‌پذیر می‌کند، اما از طرف دیگر، گاهی دلبستگی بیش از حد به آمار، باعث افزایش روحیه کمی‌گرایی و در نهایت عشق به عدد و قربانی شدن کیفیت می‌گردد. غلبه کمیت بر کیفیت، گاهی موجب کاهش کارایی و بهره‌وری می‌شود؛ عارضه‌ای که به نظر می‌رسد گریبان برخی از دستگاه‌های اداری در کهگیلویه و بویراحمد را گرفته است. برخی از مدیران، ولع خاصی به ارائه گزارش‌های آماری از عملکرد خود دارند. گویی همه چیز در عدد و رقم خلاصه شده است؛ اشتهای سیری‌ناپذیر برای گزارش‌های آماری، عملکرد آن‌ها را نه تنها به صورت کیفی بالا نبرده، بلکه تنها تابلویی از گزارش عملکرد به جا مانده که نسبتی با واقعیت جامعه ندارد. البته در موارد بسیاری، این آمارها واقعی هستند، اما پوچ و توخالی‌اند. 
در جلسه آبان‌ماه 1403 ستاد تنظیم بازار استان کهگیلویه و بویراحمد، استاندار از آمارهای اعلامی صمت استان تعجب کرد. در آن جلسه ادعا شد که آمار روزانه بازرسی و نظارت بر بازار 50 بازدید است که مورد تعجب استاندار شد. آن آمار این سؤال را به وجود آورد که با وجود چنین تعداد بازدید، پس چرا اثر آن در سطح بازار دیده نمی‌شود و نه تنها تورم کنترل نشده، بلکه افزایش یافته است. در همان جلسه نیز گفته شد اگر چنین عددی درست باشد و طی ۸ ماه گذشته بیش از ۱۴ هزار بازرسی انجام‌گرفته باشد، قاعدتاً باید گرانی و تورم و اختلاف قیمت در بازار کمتر از وضع کنونی باشد.
اما نه تنها آن آمارهای اعلامی اصلاح نشدند، بلکه در جدیدترین بررسی کبنا نیوز، آن روند با شدت بیشتری ادامه دارد.
وزارت صمت، سامانه‌ای به‌نام یکپارچه بازرسی دارد که عملکرد هر استان و شهرستان در آن به‌صورت روزانه و دقیق ثبت می‌شود. بر اساس آمار برگرفته از این سامانه، مبنای بازرسی در خصوص طرح نوروزی و ضیافت از تاریخ ۱۴۰۳/۱۲/۰۵ لغایت ۱۴۰۴/۱/۵ است. بر اساس آمار سامانه سیمبا (سامانه ثبت تخلفات صنفی) از تاریخ  ۱۴۰۳/۱۲/۵ الی ۱۴۰۴/۱/۵ تعداد تخلف ثبت شده ۶۵۱ فقره تخلف صنفی و قاچاق است، چهار روز بعد از آخرین جلسه تنظیم بازار که در شهرستان چرام برگزار شد یعنی ۱۴۰۴/۰۱/۱۰، آمار واحد‌های بازرسی شده در سامانه سیمبا،  ۲۲۹۹ واحد بوده که ۱۶۶۵ واحد عدم احراز تخلف (آمار ابهام‌دار ثبت شده توسط پرسنل اداره کل صمت استان) و ۶۰۴ فقره پرونده تخلف تشکیل و به اداره تعزیرات حکومتی معرفی شدند.
با احتساب آمار فوق، چرا مدیرکل در جلسه مورخه ۱۴۰۴/۰۱/۰۶ تنظیم بازار که در شهرستان چرام تشکیل شد آمار واحد‌های بازرسی شده را  ۵۴۱۱ واحد تعداد تخلف صنفی انجام شده را ۱۱۱۵ فقره اعلام نموده است؟ آیا توجیهی برای این تفاوت فاحش وجود دارد دارد؟
اگر بر اساس گشت مشترک تمام ادارات متولی یعنی از تاریخ ۱۴۰۳/۱۲/۱۵ لغایت ۴ روز بعد از گزارش وی در جلسه تنظیم بازار شهرستان چرام یعنی ۱۴۰۴/۰۱/۱۰  محاسبه کنیم، تعداد ۱۹۲۶ واحد کلا بازرسی شده یعنی ۱۴۹۸ واحد صنفی عدم احراز تخلف و ۴۲۳ واحد متخلف شناخته شده که در سامانه ثبت گردیده است که این آمار با گزارش مدیرکل اختلاف دارد.
گفتنی است این آمار به‌صورت دقیق از سامانه یکپارچه بازرسی استخراج شده است. بررسی صحت و سقم این اطلاعات بسیار ساده و در هر زمان قابل استخراج و بررسی از سامانه فوق است.
مصادیق گزارش آمارهای متفاوت و ابهام‌دار مدیرکل صمت کهگیلویه و بویراحمد:
۱- در تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۴ در شهرستان باشت: آمار کل بازرسی ثبتی اعلام شده: ۴۲۱۰ مورد، تخلفات ثبتی اعلام شده: ۱۰۱۵ فقره.
۲- در تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰۵ در شهرستان دنا: آمار کل بازرسی ثبتی اعلام شده: ۵۲۳۰ فقره، یعنی در این یک روز نسبت به روز قبل ۱۰۲۰ بازرسی شده داشتند که به نظر نمی‌رسد امکان‌پذیر باشد، در صورتی که با بررسی کل زمان طرح میانگین بازرسی در سراسر استان، فاصله تعداد بازرسی‌های دو روز متوالی حدوداً بین ۱۸۰ تا ۲۲۰ واحد است. تعداد تخلف تبتی اعلام شده:  ۱۰۶۹ فقره اعلام نمود.
۳- در تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۰7 در شهرستان چرام: تعداد واحد بازرسی ثبتی اعلام شده: ۵۴۱۱ فقره یعنی نسبت به روز قبل ۱۸۱ واحد بازرسی شده داشتند، تعداد تخلفات ثبتی اعلام شده: ۱۱۱۵ فقره.
«با نگاهی به این آمارها این سوال به وجود می‌آید که چطور در طول ۲۲ روز طرح بازرسی از ۱۸۱ مورد تا ۲۴۶ مورد میانگین بوده، اما تنها در یک روز ۱۰۲۰ مورد بازرسی انجام شده است؟ تازه در پنجم فروردین به دلیل مصادف بودن نوروز و ماه رمضان قاعدتاً به دلیل خستگی بازرسان، باید تعداد بازرسی‌ها کاهش یابد، نه این‌که از حدود 200 مورد به هزار مورد افزایش یابد یعنی یک‌دفعه پنج برابر شود! روشن است که اگر توضیح قانع‌کننده و مستدلی در این خصوص ارائه نشود، ذهنیت به سمت صوری بودن این آمارها هدایت می‌شود.
نتیجه اینکه اگر از تاریخ ۱۴۰۳/۱۲/۰۵ تا تاریخ ۱۴۰۴/۰۱/۱۰  گزارش اعلام شده از سوی مدیرکل صمت را با سامانه مقایسه کنیم به قرار زیر است:
بر اساس سامانه سیمبا: کل بازرسی ثبت شده: ۲۲۹۹ فقره / عدم احراز تخلف ثبت شده: ۱۶۶۵ فقره / تخلف ثبت شده: ۶۰۴ فقره
اما بر اساس گزارش ارائه شده از سوی مدیرکل: کل بازرسی ثبت شده: ۵۴۱۱ فقره / عدم احراز تخلف ثبت شده:ذ0 فقره / تخلف ثبت شده: ۱۱۱۵ فقره.
چنانچه بخواهیم محدوده زمانی بررسی را از تاریخ ۱۴۰۳/۱۲/۱۵ الی ۱۴۰۴/۰۱/۱۰ قرار دهیم و گزارش مدیر کل را با سامانه مقایسه کنیم، نتیجه به قرار زیر است:
بر اساس سامانه سیمبا: / کل بازرسی ثبت شده: ۱۹۲۶ فقره / عدم احراز تخلف ثبت شده: ۱۴۹۸ فقره / تخلف ثبت شده: ۴۲۳ فقره
بر اساس گزارش ارائه شده از سوی مدیرکل: / کل بازرسی ثبت شده: ۵۴۱۱ فقره / عدم احراز تخلف ثبت شده:0 فقره / تخلف ثبت شده: ۱۱۱۵ فقره.
انتظار می‌رفت رویه‌ای که در پیش گرفته شده بود، بهبود یابد و اصلاح شود، اما حالا دیده می‌شود که آن ابهام‌ها نه تنها برطرف نشده، بلکه با شدت بیشتری ادامه دارد. اگر ابهام‌های این‌چنین حل نشوند، ممکن است شهروندان آن را به بقیه دستگاه‌های اداری نیز تعمیم دهند و در نتیجه به کل آمارهای اعلامی در سطح استان بدبین شوند. بنابراین لازم است که علت این اختلاف آمارها به صورت شفاف توضیح داده شوند.
این گزارش نافی خدمات صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد نیست و صرفاً با هدف اصلاح برخی رویه‌ها و فرایندها منتشر شده است. کبنا نیوز آمادگی درج جوابیه مدیرکل صمت استان را دارد.