دریافت لینک صفحه با کد QR

کبنا گزارش می‌دهد

نرخ بیکاری 6 درصد یا 9.8 درصد؟ بررسی تناقضات آمار اشتغال در کهگیلویه و بویراحمد / واقعیتی که معاون وزیر از آن پرده برداشت!

19 دی 1403 ساعت 12:05

در حالی که مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد نرخ بیکاری را 6 درصد اعلام کرده‌اند، مرکز آمار ایران این نرخ را 9.8 درصد عنوان کرده است. این اختلاف آمار، نه تنها پرسش‌هایی درباره دقت اطلاعات ارائه شده توسط مسئولان را به وجود می‌آورد، بلکه چالش‌های در زمینه اشتغال و مشارکت اقتصادی در این استان است. با نرخ مشارکت اقتصادی 33.7 درصد، حدود 60 درصد از افراد در سن کار در کهگیلویه و بویراحمد تمایلی به فعالیت در بازار کار ندارند و این واقعیت، نگرانی برای وضعیت اشتغال و توسعه اقتصادی در این استان به شمار می‌رود که از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های فراوانی در حوزه انرژی، نفت، معادن، آب، منابع‌ طبیعی، گیاهان دارویی و گردشگری برخوردار است.

در شرایطی که مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد نرخ بیکاری را 6 درصد اعلام کرده‌اند، مرکز آمار ایران این نرخ را به‌طور رسمی 9.8 درصد عنوان کرده است. این اختلاف معنادار در آمار، سوالات جدی درباره دقت و شفافیت اطلاعات ارائه شده توسط برخی مسئولان را به وجود می‌آورد و ضرورت بررسی دقیق‌تر وضعیت اشتغال در این استان را نمایان می‌سازد.
بر اساس تعاریف سازمان برنامه و بودجه، بیکاری به‌گونه‌ای تعریف می‌شود که اگر فردی در یک ماه تنها سه روز در یک شغل غیررسمی مانند سبزی‌فروشی فعالیت کند و در 27 روز دیگر بیکار باشد، همچنان به عنوان شاغل محسوب می‌شود. این تعریف می‌تواند به وضوح نواقص موجود در آمارهای بیکاری را نشان دهد. نرخ بیکاری اعلام شده توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که از هر 100 نفر جویای کار در این استان، حدود 10 نفر بیکار هستند و این آمار شامل افرادی که تنها چند روز در ماه کار می‌کنند، نمی‌شود. «نرخ بیکاری استان کهگیلویه و بویراحمد 9.8 درصد و 2 درصد از میانگین نرخ بیکاری کشور بالاتر است.»
علاوه بر این، نرخ مشارکت اقتصادی استان کهگیلویه و بویراحمد 33.7 درصد اعلام شده است، که به معنای این است که حدود 60 درصد از افراد در سنین کار، در بازار کار فعالیت ندارند و تمایلی به اشتغال ندارند. «تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل»
اشتغال و بیکاری، از جمله موضوع‌های اساسی اقتصاد هرکشوری است، به‌گونه‌ای که افزایش اشتغال و کاهش بیکاری، به‌عنوان یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع تلقی می‌شود. نرخ بیکاری یکی از شاخص‌هایی است که برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
به گزارش کبنا، بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ بیکاری اکثر استان‌های کشور در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۲ کاهش یافته، اما این به معنی بهبود بازار کار در استان‌های ایران نیست. بر اساس جدیدترین داده‌های مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری کشور در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته کاهش یافته است. اگر وضعیت این شاخص را به تفکیک استان بسنجیم، نرخ بیکاری اکثر استان‌های کشور در پاییز ۱۴۰۳ نسبت به پاییز ۱۴۰۲ کم شده است. کمترین و بیشترین نرخ بیکاری در پاییز جاری به‌ترتیب متعلق به استان‌های سیستان و بلوچستان و تهران بوده که نسبت به پاییز ۱۴۰۲ کاهش یافته است. 

این کاهش نرخ بیکاری لزوماً نمی‌تواند به نیکی تعبیر شود، زیرا برای تعیین دقیق‌تر وضعیت بازار کار باید نرخ بیکاری را با نرخ مشارکت سنجید. باتوجه‌به اینکه در پاییز امسال هم نرخ بیکاری و هم نرخ مشارکت کاهش‌یافته، می‌توان نتیجه گرفت که وضعیت بازار کار کشور وخیم‌تر شده است.
نرخ بیکاری چگونه محاسبه می‌شود؟
طبق تعریف مرکز آمار ایران، افراد ۱۵ساله و بیشتر جمعیت حاضر در سن کار تلقی می‌شوند و وضعیت آنها در آمارهای بازار کار محاسبه می‌شود. این جمعیت به دو بخش جمعیت فعال و غیرفعال تقسیم می‌شود. جمعیت فعال شامل افراد شاغل و بیکار می‌شود. منظور از افراد بیکار کسانی هستند که در جستجوی شغل هستند ولی موفق به یافتن آن نشده‌اند. از نسبت افراد بیکار به جمعیت فعال، نرخ بیکاری به دست می‌آید.
اشتغال یک پدیده فصلی است و برای سنجش وضعیت بازار کار باید شاخص‌های آن را در یک فصل با فصل مشابه در دوره قبلی مقایسه کرد. در پاییز امسال نرخ بیکاری به ۷.۲ درصد رسیده که در مقایسه با پاییز سال گذشته کاهشی ۰.۴ واحد درصدی داشته است.


کاهش نرخ بیکاری استان‌ها به طور معناداری
در پاییز امسال، استان سیستان و بلوچستان بیشترین نرخ بیکاری را داشته است. نرخ بیکاری این استان ۱۲.۵ درصد بوده که در مقایسه با پاییز گذشته یک واحد درصد کاهش داشته است. پس از آن، استان خوزستان قرار دارد که نرخ بیکاری آن به ۱۱.۹ درصد رسیده است. با اختلاف کمی، استان کرمانشاه قرار دارد که در پاییز امسال نرخ بیکاری ۱۱.۸ درصدی را تجربه کرده است. نرخ بیکاری استان‌های خوزستان و کرمانشاه در پاییز جاری نسبت به پاییز سال گذشته افزایش‌یافته است.
در آن‌سوی طیف، استان تهران در پاییز ۱۴۰۳ با ۴.۵ درصد کمترین نرخ بیکاری را داشته است. در جایگاه دوم، دو استان خراسان جنوبی و مازندران با ۴.۷ درصد کمترین نرخ بیکاری را در پاییز جاری داشته‌اند. در رتبه سوم، استان یزد قرار دارد که نرخ بیکاری آن در پاییز امسال ۵.۵ درصد بوده است. نرخ بیکاری این استان‌ها در مقایسه با پاییز ۱۴۰۲ کاهش‌یافته است.
شایان‌ذکر است که برای سنجش وضعیت بازار کار نرخ بیکاری به‌تنهایی کافی نیست و باید سطح نرخ مشارکت را نیز در نظر گرفت. اگر کاهش نرخ بیکاری با کاهش نرخ مشارکت همراه باشد، یعنی افرادی که در جستجوی کار هستند از پیداکردن شغل ناامید شده‌اند و از جمعیت فعال خارج شده‌اند.
اگر هم‌زمان با کاهش نرخ بیکاری، نرخ مشارکت افزایش یابد، به معنای افزایش اشتغال و بهبود بازار کار است. همچنین، اگر نرخ بیکاری و مشارکت هر دو افزایش یابند، به این معناست که افراد بیشتری وارد جمعیت فعال شده‌اند و چشم‌انداز آنها از بازار کار مثبت بوده که اشتیاق پیداکردن کار داشته‌اند.
نرخ بیکاری در ۲۶ استان تک‌رقمی شد
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در پاییز ۱۴۰۳ به ۷.۲ رسید که کمترین نرخ بیکاری در سال‌های اخیر است. همچنین نرخ بیکاری در ۲۶ استان کشور نیز تک‌رقمی شده است.
مرکز آمار ایران شامگاه دوشنبه نرخ بیکاری فصل پاییز ۱۴۰۳ را منتشر کرد. جزئیات مربوط به طرح آمارگیری از نیروی کار نشان می‌دهد نرخ بیکاری به ۷.۲ درصد رسیده که کمترین نرخ بیکاری است که تاکنون ثبت شده است. این نرخ در مقایسه با مدت‌زمان مشابه سال گذشته ۰.۴ درصد کاهش‌یافته است.
نرخ بیکاری در ۲۶ استان کشور تک‌رقمی شده است و در میان آن‌ها تهران و مازندران رتبه‌های نخست را دارند.
بر اساس این گزارش، استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، ایلام، بوشهر، تهران، چهارمحال‌وبختیاری، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، فارس، قزوین، قم، کردستان، کرمان، کهگیلویه و بویراحمد، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی، هرمزگان، همدان و یزد دارای نرخ تک‌رقمی هستند.
کمترین نرخ بیکاری با ۴.۵ درصد برای تهران و ۴.۷ درصد برای مازندران و خراسان جنوبی به ثبت رسیده است.
البته نکته مهم این است که نرخ مشارکت اقتصادی در تهران نسبت به گذشته کاهش داشته است. بیشترین نرخ بیکاری نیز به ترتیب متعلق به استان سیستان و بلوچستان، خوزستان، کرمانشاه و لرستان است.
بااین‌وجود، یدالله رحمانی استاندار کهگیلویه و بویراحمد شنبه‌شب (15 دی ماه 1403) نرخ بیکاری استان را 6 درصد اعلام کرد و گفت: در شاخص‌های بیکاری، ما متوسط کشور هستیم و نرخ اشتغال ما ۶ درصد و نرخ فعالیت‌های اقتصادی ما ۷ درصد است. حدود ۷ تا ۸ درصد جمعیت استان بیکاری اختیاری دارند، یعنی وارد بازار کار نشده‌اند. این یکی از دغدغه‌های مهم استان است و از مردم می‌خواهیم در بازار اشتغال فعال شوند و داوطلبانه جویای کار شوند.» 

کد مطلب: 494720