تاریخ انتشار
شنبه ۱۴ مهر ۱۴۰۳ ساعت ۰۲:۲۷
کد مطلب : ۴۹۱۳۷۱
تل‌آویو بدون کمک واشنگتن شانسی ندارد
از افسانه تا واقعیت: شانس اسرائیل برای حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران چقدر است؟
۰
کبنا ؛تحلیلگران معتقدند بدون حمایت ایالات متحده، نیروی هوایی اسرائیل قادر به نابودکردن تأسیسات هسته‌ای ایران نیست.
به گزارش کبنا، وقتی از جو بایدن پرسیدند که آیا از حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمایت می‌کند، او به طور قاطعانه پاسخ داد: «پاسخ من خیر است».
به نوشته فایننشال تایمز، برخی از افراد جنگ‌طلب در اسرائیل هنوز در حال بحث بر سر این موضوع هستند که آیا نیروی هوایی این رژیم باید در واکنش به حمله موشکی بالستیک تهران، تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد؟ اما طبق گفته تحلیلگران، بدون حمایت ایالات متحده، حمله هوایی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران بسیار پرخطر خواهد بود و در بهترین حالت، فقط برنامه هسته‌ای ایران را به تأخیر خواهد انداخت.
چرا انجام این عملیات دشوار خواهد بود؟
اولین دلیل فاصله است. فاصله اسرائیل تا پایگاه‌های اصلی هسته‌ای ایران بیش از هزار مایل بوده و برای رسیدن به این تأسیسات، هواپیماهای این رژیم باید از حریم هوایی عربستان، اردن، عراق، سوریه و احتمالاً ترکیه بگذرند.
دومین مسئله سوخت است. طبق گزارش خدمات تحقیقاتی کنگره ایالات متحده، پرواز به سمت هدف و بازگشت به سرزمین‌های اشغالی تمام ظرفیت سوخت‌گیری هوایی اسرائیل را مصرف خواهد کرد و احتمالاً هیچ حاشیه‌ای برای خطا باقی نمی‌گذارد.
سومین مشکل دفاع هوایی ایران است. سایت‌های اصلی هسته‌ای این کشور شدیداً تحت محافظت بوده و بمب‌افکن‌های اسرائیل نیاز به پوشش جنگنده‌ها دارند. بر اساس تخمین خدمات تحقیقاتی کنگره آمریکا، این کار نیازمند یک نیرویی متشکل از حدود ۱۰۰ هواپیما خواهد بود که معادل تقریباً یک‌سوم از ۳۴۰ هواپیمای جنگی اسرائیل است.
امنیت تأسیسات هسته‌ای ایران
نابودکردن دو سایت اصلی غنی‌سازی هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین چالش اسرائیل خواهد بود. کارخانه غنی‌سازی نطنز در عمق زمین بوده، در حالی که سایت فوردو در دل کوه حفر شده است. نابودکردن آن‌ها نیاز به تسلیحاتی دارد که بتوانند قبل از آنکه منفجر شوند، چندین ده متر سنگ و بتن مسلح را سوراخ کنند.
اسرائیل بمب‌های نفوذکننده، مانند بمب‌های GBU-31 که نیروی هواییش برای ترور حسن نصرالله استفاده کرد، در اختیار دارد. با این حال، گزارش‌های اسرائیلی نشان می‌دهند که در آن حمله، ۸۰ بمب استفاده شد و بعید است که چنین حمله‌ای بتواند تأسیسات هسته‌ای ایران که محافظت بیشتری دارد را نابود کند.
تحلیلگران می‌گویند که تنها یک سلاح متعارف است که می‌تواند علیه تأسیسات هسته‌ای ایران کارساز باشد: بمب نفوذگر مهمات انبوه جی‌بی‌یو-۵۷ای/بی. این بمب غول‌آسای هدایت‌شونده و سنگرشکن نزدیک به ۶ متر طول و حدود ۳۰ هزار پوند وزن دارد و می‌تواند قبل از انفجار، تا ۶۰ متری عمق زمین را شخم بزند.
بمب‌های ویژه اسرائیلی؟
مشخص نیست که آیا اسرائیل چنین توانایی‌هایی دارد یا خیر. برخی از سیاست‌گذاران سابق ایالات متحده می‌گویند که واشنگتن این بمب‌ها به اسرائیل می‌دهد. با این حال، ایهود اِیلام، پژوهشگر سابق وزارت دفاع اسرائیل گفت حتی اگر اسرائیل بتواند بمب نفوذگر مهمات انبوه را به دست آورد، «جنگنده‌های اف-۱۵، اف-۱۶و اف-۳۵ اسرائیلی نمی‌توانند آن را حمل کنند».
او افزود که علاوه بر این، امکان ندارد اسرائیل بتواند بمب‌افکن استراتژیک ایالات متحده مانند بی-۲ اسپریت که برای انداختن چنین بمبی نیاز است را خریداری کند.
گزینه‌های دیگر
جت‌های اسرائیلی می‌توانند با بمباران ورودی‌های هوا و زیرساخت‌های پشتیبانی‌کننده، سایت‌های هسته‌ای ایران را از عملیات خارج کنند. این ممکن است دقت بالای سانتریفیوژهایی که برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شوند را مختل ساخته، اگرچه آن‌ها را نابود نمی‌کند.
خرابکاری نیز آخرین احتمال است. بر اساس ادعای رسانه‌های خارجی در سال ۲۰۲۱، یک خرابی برقی که ظاهراً ناشی از یک انفجار برنامه‌ریزی‌شده بود، سیستم برق داخلی نطنز را که به سانتریفیوژهای زیرزمینی نیرو می‌داد، مختل ساخت. در سال ۲۰۱۰، ایالات متحده و اسرائیل به طور علنی برنامه هسته‌ای ایران را با ویروس کامپیوتری استاکس‌نت متوقف کردند. اما چنین حملاتی نتوانستند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را کاملاً و تا همیشه متوقف کنند.
داریا دولزیکووا و متیو ساویل، اعضای مؤسسه رویال یونایتد سرویسز در مقاله اخیر خود نوشته‌اند که مقیاس نیروی لازم برای آسیب جدی به تأسیسات اصلی ایران حداقل نیازمند پشتیبانی گسترده ایالات متحده، اگر نه مشارکت مستقیم این کشور است. آن‌ها تأکید کردند که حتی در آن صورت هم، «نمی‌توان تضمین کرد که نابودی کامل اتفاق بیافتد».
به گزارش کبنا، وقتی از جو بایدن پرسیدند که آیا از حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمایت می‌کند، او به طور قاطعانه پاسخ داد: «پاسخ من خیر است».
به نوشته فایننشال تایمز، برخی از افراد جنگ‌طلب در اسرائیل هنوز در حال بحث بر سر این موضوع هستند که آیا نیروی هوایی این رژیم باید در واکنش به حمله موشکی بالستیک تهران، تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد؟ اما طبق گفته تحلیلگران، بدون حمایت ایالات متحده، حمله هوایی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران بسیار پرخطر خواهد بود و در بهترین حالت، فقط برنامه هسته‌ای ایران را به تأخیر خواهد انداخت.
چرا انجام این عملیات دشوار خواهد بود؟
اولین دلیل فاصله است. فاصله اسرائیل تا پایگاه‌های اصلی هسته‌ای ایران بیش از هزار مایل بوده و برای رسیدن به این تأسیسات، هواپیماهای این رژیم باید از حریم هوایی عربستان، اردن، عراق، سوریه و احتمالاً ترکیه بگذرند.
دومین مسئله سوخت است. طبق گزارش خدمات تحقیقاتی کنگره ایالات متحده، پرواز به سمت هدف و بازگشت به سرزمین‌های اشغالی تمام ظرفیت سوخت‌گیری هوایی اسرائیل را مصرف خواهد کرد و احتمالاً هیچ حاشیه‌ای برای خطا باقی نمی‌گذارد.
سومین مشکل دفاع هوایی ایران است. سایت‌های اصلی هسته‌ای این کشور شدیداً تحت محافظت بوده و بمب‌افکن‌های اسرائیل نیاز به پوشش جنگنده‌ها دارند. بر اساس تخمین خدمات تحقیقاتی کنگره آمریکا، این کار نیازمند یک نیرویی متشکل از حدود ۱۰۰ هواپیما خواهد بود که معادل تقریباً یک‌سوم از ۳۴۰ هواپیمای جنگی اسرائیل است.
امنیت تأسیسات هسته‌ای ایران
نابودکردن دو سایت اصلی غنی‌سازی هسته‌ای ایران بزرگ‌ترین چالش اسرائیل خواهد بود. کارخانه غنی‌سازی نطنز در عمق زمین بوده، در حالی که سایت فوردو در دل کوه حفر شده است. نابودکردن آن‌ها نیاز به تسلیحاتی دارد که بتوانند قبل از آنکه منفجر شوند، چندین ده متر سنگ و بتن مسلح را سوراخ کنند.
اسرائیل بمب‌های نفوذکننده، مانند بمب‌های GBU-31 که نیروی هواییش برای ترور حسن نصرالله استفاده کرد، در اختیار دارد. با این حال، گزارش‌های اسرائیلی نشان می‌دهند که در آن حمله، ۸۰ بمب استفاده شد و بعید است که چنین حمله‌ای بتواند تأسیسات هسته‌ای ایران که محافظت بیشتری دارد را نابود کند.
تحلیلگران می‌گویند که تنها یک سلاح متعارف است که می‌تواند علیه تأسیسات هسته‌ای ایران کارساز باشد: بمب نفوذگر مهمات انبوه جی‌بی‌یو-۵۷ای/بی. این بمب غول‌آسای هدایت‌شونده و سنگرشکن نزدیک به ۶ متر طول و حدود ۳۰ هزار پوند وزن دارد و می‌تواند قبل از انفجار، تا ۶۰ متری عمق زمین را شخم بزند.
بمب‌های ویژه اسرائیلی؟
مشخص نیست که آیا اسرائیل چنین توانایی‌هایی دارد یا خیر. برخی از سیاست‌گذاران سابق ایالات متحده می‌گویند که واشنگتن این بمب‌ها به اسرائیل می‌دهد. با این حال، ایهود اِیلام، پژوهشگر سابق وزارت دفاع اسرائیل گفت حتی اگر اسرائیل بتواند بمب نفوذگر مهمات انبوه را به دست آورد، «جنگنده‌های اف-۱۵، اف-۱۶و اف-۳۵ اسرائیلی نمی‌توانند آن را حمل کنند».
او افزود که علاوه بر این، امکان ندارد اسرائیل بتواند بمب‌افکن استراتژیک ایالات متحده مانند بی-۲ اسپریت که برای انداختن چنین بمبی نیاز است را خریداری کند.
گزینه‌های دیگر
جت‌های اسرائیلی می‌توانند با بمباران ورودی‌های هوا و زیرساخت‌های پشتیبانی‌کننده، سایت‌های هسته‌ای ایران را از عملیات خارج کنند. این ممکن است دقت بالای سانتریفیوژهایی که برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شوند را مختل ساخته، اگرچه آن‌ها را نابود نمی‌کند.
خرابکاری نیز آخرین احتمال است. بر اساس ادعای رسانه‌های خارجی در سال ۲۰۲۱، یک خرابی برقی که ظاهراً ناشی از یک انفجار برنامه‌ریزی‌شده بود، سیستم برق داخلی نطنز را که به سانتریفیوژهای زیرزمینی نیرو می‌داد، مختل ساخت. در سال ۲۰۱۰، ایالات متحده و اسرائیل به طور علنی برنامه هسته‌ای ایران را با ویروس کامپیوتری استاکس‌نت متوقف کردند. اما چنین حملاتی نتوانستند فعالیت‌های هسته‌ای ایران را کاملاً و تا همیشه متوقف کنند.
داریا دولزیکووا و متیو ساویل، اعضای مؤسسه رویال یونایتد سرویسز در مقاله اخیر خود نوشته‌اند که مقیاس نیروی لازم برای آسیب جدی به تأسیسات اصلی ایران حداقل نیازمند پشتیبانی گسترده ایالات متحده، اگر نه مشارکت مستقیم این کشور است. آن‌ها تأکید کردند که حتی در آن صورت هم، «نمی‌توان تضمین کرد که نابودی کامل اتفاق بیافتد».
