کبنانیوز - اگر «سد خرسان» ملی است ما هم «ملت» هستیم، چرا می خواهند ما را آواره کنند؟ / آبادی جایی به بهای نابودی کجا؟

کبنانیوز در گفت‌وگو با مردم منطقه سادات محمودی شهرستان دنا بررسی کرد

اگر «سد خرسان» ملی است ما هم «ملت» هستیم، چرا می خواهند ما را آواره کنند؟ / آبادی جایی به بهای نابودی کجا؟

صد‌ها سال یا شاید هزاران سال است که رودخانه بشار از منطقه‌ای می‌گذرد که در دوره کنونی مردم سادات محمودی در کنار این رودخانه سکنی گزیده‌اند، بشار خروشان در گذار است و از شیره جان خود به انسان ها حیات داده، تاریخ منطقه سادات محمودی به بلندای تاریخ است و نمی‌دانیم که هزار سال پیش یا 4 هزار سال پیش چه مردمانی در این منطقه زندگی کرده‌اند، ولی گورستان اسرارآمیز منطقه که قدمت 4 هزار ساله دارد، نشان از حیات دیرینه در این منطقه خوش آب و هوا می‌دهد.

صد‌ها سال یا شاید هزاران سال است که رودخانه بشار از کنار مردمان بویراحمد و دنا می‌گذرد که در دوره کنونی مردم سادات محمودی در کنار این رودخانه سکنی گزیده‌اند، بشار خروشان در گذار است و از شیره جان خود به انسان‌ها حیات داده، تاریخ منطقه سادات محمودی به بلندای تاریخ است و نمی‌دانیم که هزار سال پیش یا 4 هزار سال پیش چه مردمانی در این منطقه زندگی کرده‌اند، ولی گورستان اسرارآمیز منطقه که قدمت 4 هزار ساله دارد، نشان از حیات دیرینه در این منطقه خوش آب و هوا می‌دهد.
به گزارش کبنانیوز، هزاران سال است که مردم و این رودخانه همواره در آغوش هم بوده‌اند، این رودخانه در غم و شادی و امید و ناامیدی در کنار مردم بوده و مردم با صدای بشار به آرامش می‌رسند، این رودخانه زمین‌های مردم را آبیاری کرده، کودکان زیادی را سیراب کرده، هزاران سال است که مردم در این منطقه نیاکان و اجداد و پدران و مادران و شهدای خود را دفن کرده‌اند. پدران زیادی از این آب غسل داده و تشییع شده‌اند. هویت مردم سادات محمودی با این رودخانه و این طبیعت و این امام‌زاده تعریف شده که اگر نباشند این هویت هم برای همیشه نابود می‌شود.
این رودخانه چندی است که حال خوشی ندارد، و ساکنان منطقه نیز از زندگی آینده خود نگرانند، حدود 20 سال است که ساخت سد خرسان همچون خوره به جان این مردم افتاده به‌طوریکه سال‌های اخیر روند خدمات دولتی در منطقه سادات محمودی کند شده و این منطقه به دلیل قرار داشتن در طرح احداث سد خرسان از برخی خدمات دهی بی بهره شده است، مردم مخالف ساخته شدن سد نیستند، بلکه مخالف نابودی خانه و کاشانه و نابودی مکان‌های دینی و اعتقاداتشان هستند، مردم حرفشان این است که اگر سد خرسان طرح ملی است ما هم ملت هستیم چرا منافع مردم سادات محمودی نادیده گرفته می‌شود و بخشی از ملت نادیده گرفته می‌شود، و می خواهند ما آواره شویم. چرا باید جایی نابود شود که 10 هزار نفر از مردم در آن سکنی گزیده‌اند و سدی ساخته شود برای آبادی جای دیگری. تنها انتظار مردم این است که دولت محل زندگی‌شان را از آن‌ها نگیرد.
بیشتر از 15 سال از بحث ساخت سد خرسان در منتها علیه رودخانه بشار می‌گذرد (جایی که آب از مرز استان خارج شود و به چهارمحال و بختیاری می‌رود)، سال بعد از کلنگ زنی این سد در سال 87، این طرح کمتر از 10 درصد پیشرفت فیزیکی دارد. الحاقیه سال 98 این سد، مربوط به انتقال آب به شهرهای کویری ایران است. در این مدت مردم ساده دل و مهمان نواز سادات محمودی در بلاتکلیفی به سر می‌برند، بطوری که اخیراً نامه‌نگاری‌هایی از سوی برخی نهاد‌ها انجام گرفته که واگذاری‌های زمین برای ساخت و ساز در این منطقه انجام نگیرد، نه خدماتی به مردم ارائه می‌کنند، نه چیزی. حتی اهالی می‌گویند که به ما گفته‌اند مرده‌هایتان را اینجا خاک نکنید و این برای ما سخت و غیرقابل تحمل است.
سه امام‌زاده زیر آب می‌رود
مردم نگرانند از اینکه با ساخت سد، سه امام‌زاده این منطقه (امام‌زاده محمود، امام‌زاده عنایت الله، امام‌زاده طهماسب) زیر آب می‌رود. گلزار شهدایی که 37 شهید دارد زیر آب می‌رود، قبرستان‌های قدیمی که بیش از 4 هزار سال قدمت دارد زیر آب می‌رود، جای جای سادات محمودی اشیای قدیمی و عتیقه وجود دارد که این‌ها هم با آبگیری بطور کل نابود می‌شوند و تاریخشان فراموش می‌شود.
به گفته اهالی هنوز در برخی روستا‌ها اشیای قدیمی پیدا می‌شود. بزرگترین چاه‌های نفتی در این منطقه وجود دارد و در گذشته اکتشاف شده‌اند، اهالی می‌گویند ایتالیایی‌ها در گذشته دور برای کشف چاه‌های نفت در این منطقه حضور داشتند و این حضور باعث شده مردم با زبان ایتالیایی آشنا شوند و به این زبان حرف بزنند.
علاوه بر اینکه 17 روستا زیر آب می‌رود، راه ارتباطی 40 روستای دیگر در سادات محمودی زیر آب می‌رود و روستا‌های دیگر در بن بست ارتباطی قرار می‌گیرند.

مردم از این وضعیت گلایه‌های زیادی دارند، در میان مردم می‌رویم تا حرف‌هایشان را بشنویم. سید مهدی مهدوی دهیار سادات محمودی می‌گوید: بیشتر از 90 درصد مردم منطقه با این سد مخالف هستند، چند درصدی که موافق هستند در استان هم جوار هستند. ما باور‌های دینی‌مان اینجا است و از نوادگان سادات محمودی هستیم، سه امامزاده در این منطقه وجود دارد و سه قبرستان تاریخی در این منطقه است، قبرستان‌هایی با قدمت 2 هزار و 500 سال قبل از میلاد، در روستای له سواره و ده پایین وجود دارد، که می‌خواهند آن‌ها را از بین ببرند.
مهدوی می‌گوید: شغل مردم منطقه دامداری است، بیشتر از ده درصد مردم روستا‌ها عشایر هستند، و هویت و شغلشان با این سد از بین می‌رود. بیشترین دلیل اعتراض ما به این دلیل است که این منطقه هویت ما محسوب می‌شود، 37 روستا در منطقه سادات محمودی وجود دارد و تعداد کمی نیست، از نظر جغرافیانیی جمعیتی بالای 10 هزار نفر مجبور به کوچ اجباری و بی خانمان خواهند شد.
مردم روستایی کاری بجز کشاورزی و دامداری بلد نیستند
فرشید حسنی معلم روستای دزک می‌گوید: اگر مردم بخواهند در حواشی شهر‌ها بروند به دلیل اینکه زندگی شهری را نمی‌فهمند، درگیر ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شوند. انتظار ما این است که مسوولان ما را درک کنند، مردم این منطقه زبانزد عام و خاص از نظر فرهنگی هستند، انتظار ما این است؛ ما با انتقال آب به شهر‌های همجوار مشکلی نداریم، مشکل ما این است که ارتفاع سد را می‌توانند کم کنند، تا تعداد روستا‌هایی که زیر آب ‌می‌روند کم شوند. بالغ بر 80 درصد مردم شغل کشاورزی و دامداری دارند، فقط تعداد معدودی شغل کارگری یا دولتی دارند. مردم اگر بروند چه کاری می‌توانند بکنند، مشغول چه کاری شوند؟ چه کاری بلدند. انتظار ما این است که مسوولان با سعه صدر فکری کنند تا حداقل مردم کمتری از این وضعیت آسیب ببینند، و نارضایتی و مشکلات مردم در احداث سد کمتر شود. جای تأسف دارد که مسوولان ما به جای اینکه از داشته‌های استان حمایت کنند اموال استان را راحت در اختیار استان‌های دیگر می‌گذارند، بالاخره باید کسی باشد که از ما حمایت کند، انتظار ما این است که مسوولان از ما حمایت کنند.
حسنی معلم منطقه سادات محمودی می‌گوید: امام‌زاده محمود هویت منطقه است و اگر این منطقه زیر آب برود هویت منطقه از بین می‌رود.
می‌گویند هیچ خدماتی به شما تعلق نمی‌گیرد
مسعود موسوی صدر از اهالی منطقه گفت: بعد از 40 سال تازه دو سال است که به ما خدمات گاز رسانده‌اند، به ما وام نمی‌دهند و می‌گویند شما در طرح احداث سد هستید، هیچ خدماتی به شما تعلق نمی‌گیرد. من خانه ساخته‌ام نصفه کاره است، دوست دارم این وضعیت تعیین تکلیف شود و خانه‌ام را بسازم.
به هیچ وجه راضی نیستیم، چون نیاکان ما در این منطقه هستند
یکی از اهالی ضمن معرفی خود می‌گوید: سید یعقوب موسوی شورای روستای سرتگ دینگو هستم، به هیچ وجه راضی نیستیم، چون نیاکان ما در این منطقه هستند، ما کشاورزیم، با بلوط و گیاهان این کوه زندگی می‌کنیم، چرا می‌خواهند ما را به زور از اینجا بلند کنند، حتی اگر زیر خاک هم برویم، از اینجا نمی‌رویم.
5 پسر دارم که هر 5 تایشان کشاورزی می‌کنند، کار دیگری بلد نیستند، من خودم کار دیگری بلد نیستم، پیرزنی در همین روستا هست که از همین بلوط درآمد دارد، این پیرزن چکار دیگری بلد است بکند اگر بخواهد برود شهر زندگی کند.
هیچ جای دیگری نمی‌توانیم زندگی کنیم
یکی دیگر از اهالی می‌گوید: برج علی جدیددوست هستم، ساکن قلعه دینگو هستم، ما در روستا با فقر زندگی می‌کنیم، بچه‌هایمان همه‌شان بیکارند، کشاورز و دامدار هستیم و توانایی اینکه جایی برویم و یک شب زندگی کنیم نداریم، اگر جابجایمان کنند در فقر به سر می‌بریم. ما بچه همینجا هستیم، اجداد ما همینجا بوده‌اند، هیچ جای دیگری نمی‌توانیم زندگی کنیم.
اگر این طرح ملی است چرا عده‌ای باید نفع ببرند و عده‌ای دیگر آواره شوند؟
برج علی می‌گوید: از کلگ درختان استفاده می‌کنیم، از گیاهان دارویی کوه‌ها استفاده می‌کنیم. کشاورزی و دامداری داریم، کجا برویم که این طبیعت را داشته باشد، اگر این طرح ملی است چرا عده‌ای باید نفع ببرند و عده‌ای دیگر آواره شوند؟ حالا می‌خواهند 5 میلیارد به من بدهند، من 5 میلیارد را چکار کنم، 5 بچه دارم، 5 میلیارد را به خانه بدهم، به فرزند بدهم؟ این‌ها با چه منطقی می‌خواهند ما را آواره کنند.
دلباز دهیار روستای دشت بز سادات محمودی گفت: این طرح موجب شده سال‌های سال به مردم خدمات‌رسانی به کندی انجام بگیرد و متوقف شود، مردم در سردرگمی به سر می‌برند.
دلباز افزود: مردم با این شرایط و زندگی اُخت داشته‌اند و این طرح موجب آوارگی هزاران نفر از مردم روستایی می‌شود.
یکی از روستاییان گفت: من 65 سالم است، بلوط می‌آورم، بن می‌آورم، کشاورزی می‌کنم، دامداری می‌کنم، بروم شهر چکار کنم. مسوولان وعده‌های زیادی برای بهبود وضع منطقه به ما داده‌اند ولی انجام نگرفت.
اگر این دولت به فکر ملت است، ما هم ملت هستیم
این مرد روستایی گفت: اگر مردم جا‌های دیگر آب ندارند، و می‌خواهند این آب را ببرند برای آن‌ها، ما هم اینجا نان نداریم، چه دلیلی دارد که شغل و زندگی ما را از بین ببرند، ما با این آب زنده‌ایم، اگر این دولت به فکر ملت است، ما هم ملت هستیم، مردم هستیم. ما مانع سد نیستیم، ولی اینجا زندگی ما است.
سید محسن محمودی نیکو یکی از فعالان زیست محیطی گفت: از نظر محیط زیست انسانی، هزاران خانوار از اینجا آواره می‌شوند، این‌ها تبعاتی است که مردمی که سال‌ها با این محیط زندگی کرده‌اند باید به اجبار بپذیرند و کوچ اجباری داشته باشند، مردم قطعاً نمی‌توانند جای خیلی خوبی برای زندگی پیدا کنند، مجبورند در حاشیه شهر ساکن شوند، از طرفی این مردم شغلی ندارند و کاری ندارند، دولت هم برای آن‌ها بعد از این اتفاق برنامه‌ای ندارد.
وی با بیان اینکه «یکی از دلایل زلزله همین سد‌ها است» اظهار کرد: درختان بلوط فقط منابع طبیعی نیستند، بلکه این‌ها که بالای 1000 سال سن دارند میراث فرهنگی منطقه هستند. بزرگترین ذخایر حیات وحش را در این منطقه داریم، با احداث این سد ممکن است گونه‌های حیاط وحش در اینجا از بین بروند، و تغییر کنند. سد خرسان 3 مطالعات زیست محیطی ندارد، ما می‌خواهیم اگر مطالعاتی وجود دارد آن را بخوانیم ولی نیست.
محمودی نیکو افزود: گاهی می‌گویند این طرح ملی است، در حالی که اگر ملی است چرا منافعی برای مردم ندارد. این طرح توسعه پایدار را در نظر نگرفته است. این آب برای شرب مردم کویر نیست، چون آنها از قنات‌ها استفاده می‌کنند، این آب فقط برای صنایع است، اگر این آب برای صنایع کویری برود، در این منطقه در سال‌های بعد مشکلات کم آبی ایجاد می‌کند. این سد مخرب و آسیب‌زا است.