کبنانیوز - تمام واقعیت‌های سد آبریز کهگیلویه؛ این سد هیچ گونه آثار منفی در پایین دست ندارد / 4 استان از آب‌های کهگیلویه و بویراحمد بهره‌مند می‌شوند / بهبهان 20 سال است که از سدکوثر سیراب می‌شود

سد آبریز کهگیلویه، راه حلی برای تقویت ذخیره گاه سد مارون؛

تمام واقعیت‌های سد آبریز کهگیلویه؛ این سد هیچ گونه آثار منفی در پایین دست ندارد / 4 استان از آب‌های کهگیلویه و بویراحمد بهره‌مند می‌شوند / بهبهان 20 سال است که از سدکوثر سیراب می‌شود

احداث سد آبریز در کهگیلویه به عنوان یک ذخیره گاه، جریان پایدار و اطمینان پذیر برای سد مارون عمل خواهد کرد و علاوه بر آن، بخشی از مشکل آب شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده را برطرف می‌کند و کارشناسان می‌گویند که هیچ گونه تغییراتی را در دبی (کاهش دبی) ورودی به سد مارون در پی نخواهد داشت.
به گزارش کبنا، ایرنا در گزارشی نوشت، استان کهگیلویه و بویراحمد با بارش ۱۱.۲ میلیارد متر مکعب در سال از جمله استان‌های بسیار پر بارش کشور است.
رودخانه مارون که در زیر حوضه مارون جراحی در جریان است یکی از رودخانه‌های مهم جنوب کشور قلمداد می‌شود.
تمام «آورد» این رودخانه از استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد که معادل یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون متر مکعب در واقع آورد و روان آب را در طول سال در خود جای داده است.
بر روی رودخانه مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکنون هیچ گونه، سازه‌ای احداث و اجرا نشده است و صرفاً بهره برداری‌های سنتی در کنار رودخانه از طریق موتور پمپ‌های کشاورزی در حد محدود استفاده می‌شود.
سد مخزنی مارون در دهه ۶۰ توسط سازمان آب و برق خوزستان در مرز بین شهرستان کهگیلویه و شهرستان بهبهان احداث شد.
مخزن سد قریب یک میلیون و ۱۹۰ میلیون متر مکعب بوده به طور کامل در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
بدنه و ساخت گاه آن در استان خوزستان است که این سد دارای ظرفیت نیروگاهی است.
اراضی مرغوبی را در شهرستان‌های بهبهان بخشی از رامهرمز و شادگان تأمین آب می‌کند.
شاید نزدیک به ۶۵ هزار هکتار را تأمین آب می‌کند که در اقتصاد استان خوزستان و کشور تأثیر بسزایی دارد.
در نظام تخصیص آب کشور، که به صورت رسمی توسط کمیته تخصیص آب وزارت نیرو و بر اساس اسناد بالادستی و قانون توزیع عادلانه آب در واقع تدوین و تنظیم شده بخشی از آورد رودخانه مارون سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است. به صورت کامل تدوین شده و با عدد و رقم و در بازه زمانی کاملاً مشخص یعنی در هر ماه سهم برداشت از رودخانه مارون توسط استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان بر اساس یک برنامه تقدیم و تأیید شده و به استان‌ها ابلاغ شده است.
چرا سد آبریز باید ساخته شود
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: در این سهم که حوضه آبریز مارون را لحاظ کرده بیش از ۴۰۰ میلیون متر مکعب در واقع سهم استان کهگیلویه و بویراحمد است.
آرش مصلح افزود: در این میان بخشی از این تخصیص را از طریق مهار آب یعنی احداث یک سد در بدنه و پیکره رودخانه مارون در استان کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرده‌اند.
وی ادامه داد: مطالعات زمین شناسی هیدرولوژی و هواشناسی و ژئوتکنیک، پدافند غیرعامل، زیست محیطی و باستان شناسی که برای مکان یابی یک سد بر روی رودخانه مارون در استان انجام شده است در طول سال‌های گذشته مطالعه شد و به خاستگاهی در محدوده آبریز رسید.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: قرار است بخشی از سهم کهگیلویه و بویراحمد بین ۱۳۵ تا ۱۸۰ میلیون متر مکعب از سهم بیش از ۴۰۰ میلیون در یک سدی به نام سد آبریز مهار شود یعنی سیلاب‌های زمستانه‌اش مهار شود و به مصرف صنعت، شرب و کشاورزی محیط زیست و تولید انرژی برق آبی برسد.
مصلح ابراز داشت: این سد کاملاً در واقع با اسناد بالادستی کشور سازگار است و با مجوز زیست محیطی که اخذ کرده و با مجوز تخصیصی که ۶ سال پیش اخذ کرده و مجوز باستان شناسی و با مطالعات فنی که حدود ۱۰ سال است که در حال انجام است.
وی تاکید کرد: سد آبریز صرفاً سیلاب‌های زمستانه را مهار می‌کند و در خود نگه می‌دارد و در فصلی که در واقع بارش وجود ندارد آن ذخیره‌ای که مهار کرده به مصرف هدفش در واقع شرب، صنعت و کشاورزی می‌رساند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد افزود: از آن آورد حدود ۲ میلیارد متر مکعبی مارون این سد فقط ۱۳۵ تا ۱۸۰ میلیون آن را مهار می‌کند و نگه می‌دارد و آن هم از سیلاب‌هایی که فصل زمستان روی می‌دهد و بلااستفاده به پایین دست می‌رود.
وی گفت: این سد هیچ گونه آثار منفی را در پایین دست نخواهد داشت چون بخشی از مصارف این سد به محیط زیست برمی گردد.

مصلح ابراز داشت: جریان‌های طبیعی رودخانه در همه فصول جاری است و سد چون برقایی است حتماً آبش برای تولید برق به پایین دست جاری می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد تاکید کرد: سیلاب‌های زمستانه‌ای که وجود دارد مازاد آن نیز از سد عبور می‌کند و به سد مارون می‌ریزد.
وی ادامه داد: سرشاخه‌های پایین سد جریان‌های اصلی رودخانه موگرمون آن‌ها همه در مسیر خود جاری هستند و علاوه بر اینکه بر روی سد مارون بهبهان هیچ گونه تأثیر منفی ندارد و به عنوان یک سد کنترل کننده رسوب برای سر مارون عمل خواهد کرد.
مصلح تصریح کرد: سد مارون با توجه به اینکه رودخانه مارون رودخانه‌ای وحشی است و آورد سالیانه بسیار بالایی را دارد و بارندگی بسیاری را در این تنش شاهد هستیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: اغلب رسوبات این رودخانه به دریاچه سد مارون در طول ۲۰ تا ۳۰ سال افزوده شده حجم مخزن را کم کرده و بر روی توربین‌های نیروگاه مارون اثر مخرب و خورندگی داشته است.
مصلح ابراز داشت: چنانچه سد آبریز احداث شود این رسوب بسیار کم خواهد شد و یا از بین خواهد رفت.
وی افزود: عمر مفید سد مارون بسیار بالاتر خواهد رفت و به عنوان یک کنترل کننده برای سد مارون عمل خواهد کرد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: به علاوه اینکه بر اساس نظام تخصیص هر سدی در هر جایی از کشور که احداث شود قاعدتاً به عنوان یک بهبود و کمک کننده به سد پایین دست خود عمل خواهد کرد.
وی ادامه داد: مطالعات یک سد زمان بر است و تمام جوانب فنی، علمی و کارشناسی و زیست محیطی در آن لحاظ می‌شود.
مصلح ادامه داد: اصولاً معیارهای انتخاب یک گزینه برای یک سد خارج از چارچوب‌های منطقه و چارچوب‌های شهرستانی است.
مصلح تاکید کرد: استان کهگیلویه و بویراحمد به واقع در حال حاضر هم آب شرب شهرستان بهبهان، زیدون سردشت و بخش زیادی از روستاهای استان خوزستان را از سد مخزن کوثر تأمین می‌کند.
وی بیان کرد: هم اکنون نیز بیش از ۵۰ میلیون متر مکعب از نیازهای آب شرب شهرستان‌های بهبهان هندیجان، ماهشهر و مناطق همجوارشان با جمعیتی بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت خوزستان را الان خط انتقالش از سد کوثر گچساران در حال احداث است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد عنوان کرد: ما در حوضه آب هیچ گونه نگاه و تقابل منطقه‌ای نگاه شهرستانی، نگاه جغرافیایی بین استان‌ها را نداریم.
وی ابراز داشت: بیش از ۲۰ سال است که سالانه بیش از ۸۰ میلیون متر مکعب از تخصیص آب سد کوثر برای بهبود کیفیت سد «آسک» در استان خوزستان و رفع تنش آبی در حوزه هندیجان بدون هیچ گونه نگاه منطقه‌ای رها سازی می‌شود.
مصلح عنوان کرد: سد آبریز به واقع سدی خواهد بود برای مهار آن آبی که سهم خود منطقه کهگیلویه است و سهمی را خارج از آن محدوده وجود نخواهد داشت.
وی تصریح کرد: در سال آبی ۱۴۰۰- ۱۴۰۱ در ایستگاه‌های بالادست مارون ما بیش از ۷۵۰ میلی متر بارندگی را شاهد بودیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در حوزه کهگیلویه بزرگ بارشی ما در ایستگاه‌های بالادست تا هزار میلی متر را هم در حوزه لنده، چاروسا، لوداب و بویراحمد که سرشاخه‌های رودخانه مارون هستند شاهد بودیم.
وی افزود: بنابراین علی رغم اینکه امسال شاهد تنش آبی و خشکسالی در بخش زیادی از کشور بودیم اما رواناب و بارندگی‌ها در حوضه آبریز مارون اصلاً کاهش پیدا نکرده است.
مصلح تاکید کرد: این رژیم بارشی کهگیلویه و بویراحمد با توجه به ارتفاعات بالایی که در استان شاهد هستیم جای هیچگونه نگرانی برای تغییرات رژیم بارشی و تغییرات آورد در حوضه مارون نخواهیم داشت.
وی گفت: قاعدتاً کشور ایران کشوری به هم پیوسته است نظام ما یک نظام به هم پیوسته است.
مصلح بیان کرد: ما با مردمانی در این پهنه جغرافیایی زندگی می‌کنیم که دارای پیوند هستند و هیچگونه تنش و خلأ ای نباید در میان اقوام وجود داشته باشد.
وی ادامه داد: استان کهگیلویه و بویراحمد افتخار می‌کند که سرشاخه اصلی رودخانه‌های کارون، مارون، زهره و جراحی به بیش از سهم خودش را نیز هیچ وقت توقعی نداشته است که بخواهد بردارد.
مصلح افزود: جمعیت حدود ۷۵۰ هزار نفری با اراضی محدودی دارد که به واقع بیش از آن اراضی هم نیاز آبی نخواهد داشت.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: صنایعی را هم در خودش جای نداده که در واقع برداشت آب برای صنعت داشته باشد.
وی تاکید کرد: هشت و نیم میلیارد متر مکعب رواناب در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد اگر این استان بخواهد کل جمعیت اش را از نعمت آب شرب برخوردار کند که آب شرب حق طبیعی هر ایرانی است و اگر کل اراضی‌اش را نیز تأمین آب کند از این هشت و نیم میلیارد متر مکعب آبی که در این استان در جریان است شاید بیش از ۲ و نیم میلیارد متر مکعب نیاز نداشته باشد.
وی افزود: قاعدتاً بیش از این ظرفیتی که در استان وجود دارد به استان‌های پایین دست سرازیر می‌شود همان طوری که در حال حاضر آب ۲ و نیم میلیون نفر از جمعیت کشور را تأمین می‌کند.
مصلح عنوان کرد: در پنج استان خوزستان، فارس، بوشهر، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد در یک بازه ۸۰۰ کیلومتری از نعمت آب شرب سد کوثر برخوردارند و حتی بهبهانی که سد مارون یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعبی در خودش جای داده، اما ما ۲۰ سال است که آب شرب آن را از آب سد کوثر داریم تأمین می‌کنیم.
وی تاکید کرد: به معنای آنکه آب شرب بهبهان به سد مارون هم وصل نیست و به سد کوثر متصل است و روستاهای مسیرش و سد آسک را از طریق سد کوثر داریم کنترل کیفیت انجام می‌دهیم.
وی ابراز داشت: هیچ گونه تقابلی بین مردم کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان وجود ندارد و مدیران دلسوز هر دو استان و نخبگان و معتمدان این را می‌دانند که روابط تاریخی، اقتصادی و فرهنگی بین دو استان فراتر از آن است که مشکلی برای تأمین آب کشاورزان و بهره برداران دو استان به وجود بیاید.
مصلح ابراز داشت: سد آبریز اگر احداث شود به عنوان یک ذخیره گاه و جریان پایدار و اطمینان پذیر برای سد مارون عمل خواهد کرد و بخشی از مشکلات شهرستان کهگیلویه چرام و لنده را پوشش می‌دهد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: ما هیچ گونه انتقال بین حوضه‌ای را نداریم و این‌ها همه در یک حوضه هستند و هیچ گونه تغییراتی را در دبی (کاهش دبی) ورودی به سد مارون را نخواهیم داشت و صرفاً سیلاب‌های زمستانه را مهار خواهیم کرد و این سیلاب‌ها به مرور در واقع در فصل تابستان به مصرف کنندگان خواهد رسید.
وی عنوان کرد: این مهم مدل سازی شده و کار علمی است و بر اساس نرم افزارهای روز و گزارش‌های کارشناسی این سد هم می‌تواند در خدمت جمهوری اسلامی قرار گیرد کما اینکه ۷۰۰ سد شامل ۲۰۰ سد بزرگ و ۵۰۰ سد کوتاه در کشور در حال خدمت به مردم هستند که همه آن‌ها به جز ۱۳ سدی که قبل از انقلاب ساخته شده همه محصول فرزندان امام کبیر انقلاب هستند.
مصلح گفت: حجم مارون یک میلیارد و صد و نود میلیون مترمکعب و تخصیص استان از مارون حدود ۳۵۰ میلیون مترمکعب است.
۱۰۰ میلیارد تومان برای تسریع در روند اجرایی سد آبریز اختصاص یافت
نماینده مردم شهرستانهای کهگیلویه، بهمئی، چرام و لنده در مجلس شورای اسلامی گفت: در نشست مشترک مسوولان کشوری و استانی یکصد میلیارد تومان برای تسریع در روند اجرایی سد آبریز از سوی بانک رفاه صادر شده است.
حجت الاسلام سید محمد موحد اظهار داشت: برای دریافت این میزان اعتبار باید مجوز ماده ۲۳ سد آبریز یا مارون ۲ از سوی سازمان مدیریت پیگیر و صادر شود.
وی بیان کرد: با پیگیریهای انجام شده و طی جلسات متعدد با حضور مسوولان وزارت نیرو این طرح در سال ۱۴۰۱ در لایحه بودجه نیز قرار گرفت.
موحد تصریح کرد: مجوز زیست محیطی طرح سد مارون ۲ نیز با حضور استاندار از سوی مسوولان محیط زیست صادر شده و برای اجرا هیچگونه مشکلی ندارد.
موحد اظهارکرد: با اجرای سد آبریز ۳۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی شهرستان‌های کهگیلویه، چرام و لنده آبی می‌شود.
وی اضافه کرد: احداث این سد فرصت‌های زیادی برای ایجاد اشتغال پایدار و رونق اقتصادی استان کهگیلویه و بویراحمد نیز ایجاد خواهد کرد.
سد آبریز در یک نگاه
عملیات احداث سد مارون ۲ معروف به آبریز با هدف انتقال آب به ۳۰ هزار هکتار از زمین‌های تشنه شهرستان‌های کهگیلویه و چرام که مورد تاکید وزیر نیرو در سفر مهرماه سال ۹۸ به این استان بود.
با ساخت این سد، آب بصورت ثقلی از یک تونل به طول چهار هزار ۹۰۰ متر به لوله‌هایی به طول هفت هزارو ۴۰۰ متر انتقال و با احداث تونلی به طول شش هزارو ۴۵۰ متر آب به دشت‌های شهرستان‌های کهگیلویه و چرام انتقال می‌یابد.
مطالعات فاز اول و دوم این طرح از سوی منابع آب اجرایی شده است. این سد با ارتفاع ۱۵۰ متر و بصورت آر سی سی اجرا می‌شود.
بر اساس تخصیص وزارت نیرو ۱۵۰ میلیون متر مکعب آب از این سد به دشت‌های کهگیلویه و چرام منتقل خواهد شد. سد آبریز که برای آبیاری بیش از ۳۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان‌های کهگیلویه و چرام پیش بینی شده است شکوفایی و توسعه بخش کشاورزی در این مناطق را در پی خواهد داشت.
سد آبریز با توجه به تولید ۲۸ هزار مگاوات برق هم برای دولت و هم برای مردم منطقه سودآوری زیادی دارد.
سد آبریز در محدوده روستای آبریز در شمال شرقی شهرستان کهگیلویه احداث می‌شود.
با اجرای این طرح بیش از ۳۰ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی در ۲ شهرستان کهگیلویه و چرام به شبکه‌های نوین آبیاری مجهز خواهد شد. مارون از رودخانه‌های جنوب غربی ایران و از ظرفیت‌های مهم استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص شهرستان کهگیلویه برای توسعه بخش کشاورزی است. این رودخانه از رشته کوه زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد سرچشمه می‌گیرد و با عبور از بهبهان و آغاجاری در استان خوزستان جریان می‌یابد و به نامرود جراحی، تالاب شادگان و در فصل‌های پرآب به خلیج فارس می‌ریزد. آب رودخانه مارون از استان کهگیلویه و بویراحمد خارج می‌شود. حوزه آبریز آن مناطق غربی بویراحمد سفلی و قسمت اعظم طیبی و دشمن زیاری را در بر می‌گیرد. رودخانه پرآب مارون با ظرفیت سالانه یک میلیارد متر مکعب آب از کنار دشت‌های پهناور شهرستان کهگیلویه می‌گذرد و استفاده چندانی از این ظرفیت بزرگ برای توسعه کشاورزی منطقه نمی‌شود. از ۷۰ هزار هکتار زمین زراعی شهرستان کهگیلویه کمتر از یک دهم آن آبی است و در سایر اراضی کشت دیم همراه با هزینه‌های گزاف و درآمد حداقلی انجام می‌شود. شهرستان‌های کهگیلویه و چرام اکنون با وجود دشت‌های وسیع و اراضی مستعد کشاورزی و ظرفیت‌های بالقوه در بخش‌های مختلف صنعتی و گردشگری ولی به دلیل نبود برخی زیرساخت‌ها توسعه چندانی نیافته‌اند.