تاریخ انتشار
يکشنبه ۱۱ مهر ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۴۳
کد مطلب : ۴۳۹۷۶۶
کبنا از وضعیت آشفته بازار دلار گزارش میدهد
دلار به کجا میرود؟
۰
کبنا ؛بانک مرکزی آمار تخصیص دلار ۴۲۰۰ در نیمه نخست سال جاری را ارائه کرده که بر این اساس در ۶ ماه ابتدایی به میزان ۵/ ۹ میلیارد دلار برای کالاهای اساسی، دارو و واکسن تأمین ارز شده است. این در حالی است که مطابق با آمارها این حجم از دلار ترجیحی، معادل کل مصرف سال گذشته بوده است. حال این پرسش مطرح میشود، در شرایطی که مسوولان اقتصادی عنوان کردهاند که به دنبال حذف دلار ۴۲۰۰ از اقتصاد هستند، چرا آمارها حکایت از وابستگی بیشتر اقتصاد به دلار ۴۲۰۰ در سال جاری دارد؟
دنده معکوس دلار 4200
در نخستین روز هفته، نخستین کاهش قیمت دلار پس از ۴ رشد متوالی رخ داد. روز شنبه اسکناس آمریکایی ۲۵۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۸ هزار و ۱۵۰ تومان رسید. کاهش قیمت دلار در حالی رخ داد که بازار از یکشنبه هفته گذشته تا روز پنجشنبه نزدیک به ۹۰۰ تومان رشد قیمت را به ثبت رسانده بود.
بر اساس اظهارنظر فعالان، برخی از معاملهگران تحت تأثیر صحبتهای مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فروشهای خود را بالا بردند. جوزپ بورل در مصاحبه با «العربیه» عنوان کرد که «گمان نمیکنم مذاکرات وین درباره پرونده هستهای ایران شکست بخورد». صحبتهای این مقام اروپایی برای معاملهگران به معنای آن بود که هم امکان مذاکره وجود دارد و هم اینکه برخی از طرفین مذاکرات امیدوار هستند که توافق صورت بگیرد. این صحبتها با برداشت معاملهگران از اظهارات مقامهای ایرانی و آمریکایی بسیار متفاوت بود. معاملهگران هفته گذشته نتیجه گرفته بودند که انعطافی در دیدگاههای طرف ایرانی یا آمریکایی ایجاد نشده است و همین مساله موجب شد که کمی سطح خریدهای خود را بالا ببرند. در کنار امیدواریهای جدید به مذاکرات هستهای، یک سایت خبری از افزایش احتمالی عرضه بازارساز خبر داد و این موضوع در رفتار بازیگران ارزی اثرگذاشت. به گزارش اقتصادنیوز، یک منبع آگاه گفته است که بانک مرکزی در این هفته با قدرت و از دو جناح نوسان قیمت دلار را مدیریت کند؛ بازار نیما و بازار متشکل. در واقع بر اساس اظهارات این مقام آگاه، بانک مرکزی قصد دارد از طریق بالا بردن عرضه ارز در سامانههای رسمی، قیمت دلار در بازار آزاد را تحت تأثیر قرار دهد.
دو روز قبل یک مقام رسمی بانک مرکزی نیز از احتمال مداخله بانک مرکزی در بازار اسکناس دلار خبر داده بود. شیوا راوشی، مدیرکل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی، عنوان کرده است که بازار متشکل ارز از ظرفیت برگشت ارز صادرات صادرکنندگان تأمین و تغذیه میشود و به قدر کفایت تمام نیازهای خدماتی کشور را تأمین میکند اما اگر این بازار در یک مقطعی از زمان با فزونی تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند. در واقع به گفته راوشی، بانک مرکزی اجازه نوسان سنگین در بازار متشکل را نخواهد داد و هر زمان احساس کند، اقدام به ساماندهی فضای آن بازار خواهد کرد.
در کنار این، روز گذشته، قیمت دلار در صرافیهای بانکی نیز تفاوت زیادی با بازار آزاد نداشت. برخی از صرافیهای بانکی، روز شنبه نرخ فروش دلار را ۲۷ هزار و ۸۵۰ تومان تعیین کردند که تنها یک درصد با قیمت بازار آزاد تفاوت داشت. برخی از معاملهگران باور دارند هر زمان صرافیهای بانکی، دلار را با قیمتهای نزدیک به نرخ بازار به فروش میرسانند، به دنبال ضرری کردن نوسانگیران هستند.
آنها از قیمتهای بالا شروع به فروش ارز میکنند و نوسانگیران را به اصطلاح، با دلارهای بالا خرید، پر میکنند. وقتی نوسانگیران دلار را با قیمت بالا خریده باشند و اسکناس آمریکایی در مسیر نزولی قرار بگیرد، نوسانگیران، تنها با ضرر از بازار میتوانند خارج شوند و بدون این ضرر، نقدینگی لازم برای ورود به بازار و خرید دوباره را نخواهند داشت.
افت قیمت دلار در روز شنبه موجب شد سکه امامی نیز تحت فشار کاهشیها قرار بگیرد. البته با وجود فشارهای کاهشی، فلز گرانبهای داخلی توانست مرز ۱۲ میلیون تومانی را حفظ کند.
در نخستین روز هفته، سکه امامی ۶۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۲ میلیون و ۸۰ هزار تومان رسید. به گفته فعالان، افزایش بهای اونس طلا در انتهای هفته یکی از مهمترین عواملی بود که موجب شد سکه در روز شنبه افت بیشتری را تجربه نکند.
نقشه بانک مرکزی برای دلار
هفته گذشته قیمت دلار رکورد زد و به ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. بسیاری معتقد بودند ورود دلار به کانال ۲۸ هزار تومان به معنای رشد ادامهدار قیمت دلار است. اما حالا برخی اظهارات نشان میدهد گرانی دلار نقشه بانک مرکزی است و با این کار، درآمد کسب میکند.
قیمت دلار از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی روند افزایشی داشته و از ۲۶ هزار تومان به ۲۸ هزار تومان رسیده است. آن هم دولتی که مدام وعده کاهش قیمتها را میداد.
از مرداد تا کنون قیمت دلار بارها دچار نوسان شده. گاهی اخبار مثبت قیمت دلار را کاهش میدهد و گاهی اخبار منفی قیمتها را بالا میبرد. اما به نظر میرسد فقط اخبار در تعیین قیمت دلار نقش نداشته و بانک مرکزی در این میان نقش فعالی دارد.
روایت بانک مرکزی از افزایش قیمت دلار
مدیر کل عملیات وتعهدات ارزی بانک مرکزی شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی از نقش فعال بانک مرکزی برای کنترل قیمتها در بازار ارز خبر داد.
شیوا راوشی شب گذشته صراحتاً به نقش بانک مرکزی در تعیین قیمت ارز اشاره کرد و گفت: اگر این بازار در مقطعی با افزایش تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند.
این سخنان راوشی توضیحدهنده نوسان اخیر قیمت دلار بود. چراکه قیمت دلار هفته گذشته مرز روانی ۲۷ هزار تومان را شکست و تا قیمت ۲۸ هزار و ۴۰۰ تومان هم پیش رفت.
بسیاری پیش از این معتقد بودند که اگر نرخ دلار وارد کانال ۲۸ هزار تومان شود، تقاضای جدیدی در بازار شکل میگیرد و مهار قیمت دلار دشوار میشود و احتمال افزایش بیشتر قیمت ارز وجود دارد.
اما ناگهان قیمت ارز در روز شنبه مهار شد و کمی کاهش یافت. این اتفاق در کنار گفتههای معاون بانک مرکزی نشان میداد که این بانک با عرضه ارز به بازار قیمت را کنترل کرده است.
درآمدزایی دولت با دلار ۲۸ هزار تومانی؟
اما سوالی که همان زمان در بازار ارز مطرح شد این بود که اگر بانک مرکزی میتواند قیمت ارز را مهار کند، چرا پیش از ورود آن به کانال ۲۸ هزار تومانی، قیمت را کنترل نکرد؟ آیا بانک مرکزی از طریق ایجاد شوک در بازار، میخواهد ارزهای خود را با قیمت بالا در بازار عرضه کند و ارز مردم را در قیمت پایینتر از بازار جمع کند؟
اقتصادنیوز در جواب این سؤال نوشت: دست پر بازارساز برای اثرگذاری بر نرخ ارز باز است و احتمالاً بانک مرکزی در تلاش است که از طریق ایجاد شوک در بازار، ارزهای خود را در قیمت بالا بفروشد.
به عبارتی این نقشه بانک مرکزی برای دلار است. اینکه با افزایش قیمت، دلارهای خود را با قیمت بالاتر بفروشد و با کاهش قیمت، دلارهای مردم را با قیمت کمتری بخرد. همچنین اقتصادنیوز به نقل از یک منبع آگاه، این اقدام و نقشه بانک مرکزی را تأیید کرده است.
نقشه بانک مرکزی برای دلار
البته شواهد دیگری هم وجود دارد که گمانه مطرح شده را تقویت میکند و نشان میدهد بانک مرکزی برای قیمت دلار نقشه دارد. دولت جدید چند مشکل مهم دارد، یکی کسری شدید بودجه و دیگری افزایش پایه پولی.
این دولت برای تأمین بودجه نیاز به منابع مالی دارد که در دسترس نیست. از طرف دیگر، افزایش پایه پولی به معنای افزایش تورم بیشتر است.
در این میان احتمالاً راهکار دیگری برای دولت باقی میماند. درآمدزایی از طریق نوسانات قیمت دلار. همان کاری که دولت احمدینژاد هم در چند سال پایان فعالیت خود و شروع تحریمها انجام داد.
اوایل دهه ۹۰ دیوان محاسبات گزارشی منتشر کرد که نشان میدهد دولت احمدینژاد بخشی از یارانههای نقدی را از محل نوسان قیمت ارز در بازار آزاد تأمین میکرد.
به این ترتیب که در مقاطعی قیمت دلار را بالا میبرد و منابع لازم را از بازار جمع میکرد و سپس با عرضه ارز، قیمت را کاهش میداد. حالا به نظر میرسد دولت رئیسی هم با همین شیوه در حال تأمین هزینهها و مدیریت بازار ارز است.
نکته دیگر اینکه دولت رئیسی با وعده کنترل قیمتها روی کار آمده و درست در آستانه مذاکرات هستهای، بعید است که موافق افزایش نرخ دلار و رسیدن آن به اعداد بالا باشد.
بنابراین این دولت تمام توان ارزی خود را صرف کنترل قیمت دلار میکند و اگر در مقاطعی نرخ ارز افزایش پیدا میکند، احتمالاً خواست بانک مرکزی و دولت است.
سیگنال مهم رئیسی برای قیمت دلار
رئیس جمهور در سفری به کهگیلویه و بویراحمد از سه برنامه جدید اقتصادی سخن گفته که احتمالاً در دوره میانمدت یا بلندمدت اجرای این برنامهها برای بازار ارز مهم تلقی شود.
پی حمایت از بخش خصوصی، تکمیل طرحهای نیمهتمام و احیای جهاد سازندگی سه برنامه مهمی است که رئیس جمهور در سفر اخیر خود به استان کهگیلویه و بویراحمد مطرح کرده است. اما همه اینها بودجه میخواهد و این سخنان میتواند به معنای احتمال افزایش بیشتر کسری بودجه تلقی شود که در این صورت تأثیر قابل توجهی بر بازار ارز خواهد داشت.
این برنامههای رئیسی درحالیست که طبق برآورد محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس برای امسال بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه پیشبینی میشود. رئیس جمهور نیز تاکنون چندین بار در اظهاراتش از مشکلات در کسری بودجه سخن گفته است.
یک ماه پیش هم علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس گفته بود: دولت آقای روحانی در سه ماهه نخست امسال اقدام به چاپ ۵۵ هزار میلیارد تومان پول بیپشتوانه کرده است تا از این طریق کسری بودجه خود را جبران کند که این اقدام تاثیرات سوء زیادی بر اقتصاد کشور دارد. (فارس)
با این حال به نظر میرسد دولت رئیسی در برنامههایش چندان به این بحران مهم توجه ندارد یا در اولویت اول آن نیست.
رئیسی در جلسه شورای اداری کهگیلویه و بویراحمد گفته است: دولت در گام نخست تلاش میکند ظرفیتهای صنعتی غیرفعال استان به ویژه صنایع پیشران به شکل حداکثری فعال شود و در این مسیر از سرمایهگذاران و کارآفرینان بخش خصوصی حمایت خواهیم کرد.
بعدازظهر جمعه رئیسی در دیدار نخبگان، علما، خانواده شهدا و ایثارگران و جمعی از اقشار مختلف مردم کهگیلویه و بویراحمد نیز بیان کرد: بر اساس بررسیهایی که قبل از سفر به استان انجام شده است، ظرفیتهای معطل یا تعطیل زیادی در استان در حوزههای مختلف تولیدی، صنعتی و عمرانی وجود دارد که باید هر چه سریعتر آنها را فعال یا احیا کرد.
رئیسی تاکید کرد: دولت توسعه صنایع پایین دستی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، تکمیل سدها و پروژههای نیمه تمام و احیای صنایع غیرفعال در کهگیلویه و بویراحمد را با جدیت دنبال خواهد کرد.
او حتی به بازدید از ساخت سد تنگ سرخ رفت که اجرای آن حدود ۱۰ سال از زمان پیشبینی شده عقب است.
رئیس جمهور همچنین درباره احیای جهاد سازندگی هم سخن گفت و توضیح داد: روستاها ظرفیتهای اقتصادی و تولیدی زیادی دارند که اگر فعال شود، شاهد توقف روند مهاجرت روستاییان به شهرها خواهیم بود. دولت سیزدهم در راستای ایجاد سازوکاری مناسب برای تحول در روستاها، به زودی جهادسازندگی را با محوریت سامان دادن به انگیزهها و عزم و اراده جهادی جوانان مخلص و کارآمد کشور، احیا خواهد کرد.
اما آیا دولت رئیسی در کنار این برنامهها برای تأمین بودجه آن هم فکری کرده است؟ اگر پاسخ خیر باشد تأثیر آن ممکن است در دوره میانمدت یا بلندمدت بر کسری بودجه آشکار شود که آن وقت بازار ارز ممکن است دچار نوساناتی ناشی از کسری بودجه دولت شود.
رشد نرخ دلار ادامهدار است؟
هفته گذشته نرخ ارز پس از مدتها سکون دوباره وارد کانال ۲۸ هزار تومان شد؛ در این شرایط برخی با هدف کسب سود با شایعهپراکنی در بازار به دنبال رشد بیشتر قیمتها هستند، اما گروهی دیگر از فعالان بازار ارز از حضور پرقدرت بازارساز و احتمال کاهش قیمت در روزهای آتی خبر میدهند.
نرخ ارز طی ماه گذشته تقریباً ثابت بود و حرکت رفت و برگشتی را در محدودههای قیمتی ۲۷ هزار تومان داشت و در مواقعی شاهد ثبات قیمت آن در چند روز متوالی بودیم. این سیر ادامه داشت تا اینکه هفته گذشته سقف بهای ۲۷ هزار تومانی دلار شکسته شده و وارد کانال ۲۸ هزار تومان شد.
ورود دلار به کانال ۲۸ هزار تومانی، فعالان این بازار و دلالان را دچار سرگردانی کرده به طوری که آنها نسبت به رشد بیشتر قیمتها دچار تردید شدهاند.
در این میان، اظهارات مدیر کل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی نیز به این تردیدها افزوده و احتمال عقب نشینی قیمتها را افزایش داده است.
تأمین ارز کالاهای اساسی به میزان ۹.۵ میلیارد دلار (معادل کل سال گذشته) و بیش از ۱۸ میلیارد دلار برای واردات سایر کالاها از طریق سامانه نیما در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری، ورود پر قدرت بانک مرکزی به بازار متشکل ارز در صورت لزوم و چشم انداز روشن بازگشت ارزهای صادراتی بر مبنای سیاستهای دولت جدید در خصوص اعمال مشوقهای جدید برای صادرکنندگان، مهمترین محورهای اظهارات مدیر کل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی محسوب میشود که به تازگی اعلام شده است.
به گفته «شیوا راوشی» بازار متشکل ارزی برای تأمین نیاز مصارف خدماتی و نیاز به مسکن از ظرفیت برگشت ارز صادرات صادرکنندگان تأمین و تغذیه میشود و به قدر کفایت همه نیازهای خدماتی کشور را تأمین میکند.
وی تاکید کرد که چنانچه این بازار در مقطعی از زمان با فزونی تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند.
علاوه بر اینها عرضههای سنگین ارز در بازار متشکل ارزی در روزهای گذشته نشاندهنده دست پر بازارساز برای اثرگذاری بر نرخ ارز است. همچنین گمانهزنیهایی مبنی بر تصمیم بانک مرکزی برای ایجاد شوک در بازار از طریق فروش ارزهای خود در قیمت بالا و غافلگیر کردن دلالان و سفته بازان وجود دارد.
در همین خصوص شنیدهها حاکی از این است که بانک مرکزی از ابتدای هفته جاری قصد دارد با عرضههای سنگین در بازار اسکناس و حواله ارز از افزایش مجدد نرخ ارز جلوگیری کرده و نرخ را به سمت تعادل هدایت کند.
افزایش بهای جهانی نفت و افزایش فروش نفت ایران به طور غیررسمی که در گزارشهای اخیر بانک مرکزی به آن اشاره شده نیز سیگنالهایی است که احتمال کاهش نرخ ارز را تقویت میکند.
دیروز قیمت دلار و یورو در صرافیهای بانکی افت داشت و نرخ دلار در صرافیهای بانکی ۲۷ هزار و ۶۴۲ تومان و یورو ۳۲ هزار و ۲۷۱ تومان تعیین شد که در مقایسه با روز کاری قبل از آن (پنجشنبه، هشتم مهرماه) بیش از ۲۰۰ تومان افت قیمت داشت.
دنده معکوس دلار 4200
در نخستین روز هفته، نخستین کاهش قیمت دلار پس از ۴ رشد متوالی رخ داد. روز شنبه اسکناس آمریکایی ۲۵۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۲۸ هزار و ۱۵۰ تومان رسید. کاهش قیمت دلار در حالی رخ داد که بازار از یکشنبه هفته گذشته تا روز پنجشنبه نزدیک به ۹۰۰ تومان رشد قیمت را به ثبت رسانده بود.
بر اساس اظهارنظر فعالان، برخی از معاملهگران تحت تأثیر صحبتهای مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فروشهای خود را بالا بردند. جوزپ بورل در مصاحبه با «العربیه» عنوان کرد که «گمان نمیکنم مذاکرات وین درباره پرونده هستهای ایران شکست بخورد». صحبتهای این مقام اروپایی برای معاملهگران به معنای آن بود که هم امکان مذاکره وجود دارد و هم اینکه برخی از طرفین مذاکرات امیدوار هستند که توافق صورت بگیرد. این صحبتها با برداشت معاملهگران از اظهارات مقامهای ایرانی و آمریکایی بسیار متفاوت بود. معاملهگران هفته گذشته نتیجه گرفته بودند که انعطافی در دیدگاههای طرف ایرانی یا آمریکایی ایجاد نشده است و همین مساله موجب شد که کمی سطح خریدهای خود را بالا ببرند. در کنار امیدواریهای جدید به مذاکرات هستهای، یک سایت خبری از افزایش احتمالی عرضه بازارساز خبر داد و این موضوع در رفتار بازیگران ارزی اثرگذاشت. به گزارش اقتصادنیوز، یک منبع آگاه گفته است که بانک مرکزی در این هفته با قدرت و از دو جناح نوسان قیمت دلار را مدیریت کند؛ بازار نیما و بازار متشکل. در واقع بر اساس اظهارات این مقام آگاه، بانک مرکزی قصد دارد از طریق بالا بردن عرضه ارز در سامانههای رسمی، قیمت دلار در بازار آزاد را تحت تأثیر قرار دهد.
دو روز قبل یک مقام رسمی بانک مرکزی نیز از احتمال مداخله بانک مرکزی در بازار اسکناس دلار خبر داده بود. شیوا راوشی، مدیرکل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی، عنوان کرده است که بازار متشکل ارز از ظرفیت برگشت ارز صادرات صادرکنندگان تأمین و تغذیه میشود و به قدر کفایت تمام نیازهای خدماتی کشور را تأمین میکند اما اگر این بازار در یک مقطعی از زمان با فزونی تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند. در واقع به گفته راوشی، بانک مرکزی اجازه نوسان سنگین در بازار متشکل را نخواهد داد و هر زمان احساس کند، اقدام به ساماندهی فضای آن بازار خواهد کرد.
در کنار این، روز گذشته، قیمت دلار در صرافیهای بانکی نیز تفاوت زیادی با بازار آزاد نداشت. برخی از صرافیهای بانکی، روز شنبه نرخ فروش دلار را ۲۷ هزار و ۸۵۰ تومان تعیین کردند که تنها یک درصد با قیمت بازار آزاد تفاوت داشت. برخی از معاملهگران باور دارند هر زمان صرافیهای بانکی، دلار را با قیمتهای نزدیک به نرخ بازار به فروش میرسانند، به دنبال ضرری کردن نوسانگیران هستند.
آنها از قیمتهای بالا شروع به فروش ارز میکنند و نوسانگیران را به اصطلاح، با دلارهای بالا خرید، پر میکنند. وقتی نوسانگیران دلار را با قیمت بالا خریده باشند و اسکناس آمریکایی در مسیر نزولی قرار بگیرد، نوسانگیران، تنها با ضرر از بازار میتوانند خارج شوند و بدون این ضرر، نقدینگی لازم برای ورود به بازار و خرید دوباره را نخواهند داشت.
افت قیمت دلار در روز شنبه موجب شد سکه امامی نیز تحت فشار کاهشیها قرار بگیرد. البته با وجود فشارهای کاهشی، فلز گرانبهای داخلی توانست مرز ۱۲ میلیون تومانی را حفظ کند.
در نخستین روز هفته، سکه امامی ۶۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۲ میلیون و ۸۰ هزار تومان رسید. به گفته فعالان، افزایش بهای اونس طلا در انتهای هفته یکی از مهمترین عواملی بود که موجب شد سکه در روز شنبه افت بیشتری را تجربه نکند.
نقشه بانک مرکزی برای دلار
هفته گذشته قیمت دلار رکورد زد و به ۲۸ هزار و ۳۰۰ تومان رسید. بسیاری معتقد بودند ورود دلار به کانال ۲۸ هزار تومان به معنای رشد ادامهدار قیمت دلار است. اما حالا برخی اظهارات نشان میدهد گرانی دلار نقشه بانک مرکزی است و با این کار، درآمد کسب میکند.
قیمت دلار از زمان روی کار آمدن دولت رئیسی روند افزایشی داشته و از ۲۶ هزار تومان به ۲۸ هزار تومان رسیده است. آن هم دولتی که مدام وعده کاهش قیمتها را میداد.
از مرداد تا کنون قیمت دلار بارها دچار نوسان شده. گاهی اخبار مثبت قیمت دلار را کاهش میدهد و گاهی اخبار منفی قیمتها را بالا میبرد. اما به نظر میرسد فقط اخبار در تعیین قیمت دلار نقش نداشته و بانک مرکزی در این میان نقش فعالی دارد.
روایت بانک مرکزی از افزایش قیمت دلار
مدیر کل عملیات وتعهدات ارزی بانک مرکزی شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی از نقش فعال بانک مرکزی برای کنترل قیمتها در بازار ارز خبر داد.
شیوا راوشی شب گذشته صراحتاً به نقش بانک مرکزی در تعیین قیمت ارز اشاره کرد و گفت: اگر این بازار در مقطعی با افزایش تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند.
این سخنان راوشی توضیحدهنده نوسان اخیر قیمت دلار بود. چراکه قیمت دلار هفته گذشته مرز روانی ۲۷ هزار تومان را شکست و تا قیمت ۲۸ هزار و ۴۰۰ تومان هم پیش رفت.
بسیاری پیش از این معتقد بودند که اگر نرخ دلار وارد کانال ۲۸ هزار تومان شود، تقاضای جدیدی در بازار شکل میگیرد و مهار قیمت دلار دشوار میشود و احتمال افزایش بیشتر قیمت ارز وجود دارد.
اما ناگهان قیمت ارز در روز شنبه مهار شد و کمی کاهش یافت. این اتفاق در کنار گفتههای معاون بانک مرکزی نشان میداد که این بانک با عرضه ارز به بازار قیمت را کنترل کرده است.
درآمدزایی دولت با دلار ۲۸ هزار تومانی؟
اما سوالی که همان زمان در بازار ارز مطرح شد این بود که اگر بانک مرکزی میتواند قیمت ارز را مهار کند، چرا پیش از ورود آن به کانال ۲۸ هزار تومانی، قیمت را کنترل نکرد؟ آیا بانک مرکزی از طریق ایجاد شوک در بازار، میخواهد ارزهای خود را با قیمت بالا در بازار عرضه کند و ارز مردم را در قیمت پایینتر از بازار جمع کند؟
اقتصادنیوز در جواب این سؤال نوشت: دست پر بازارساز برای اثرگذاری بر نرخ ارز باز است و احتمالاً بانک مرکزی در تلاش است که از طریق ایجاد شوک در بازار، ارزهای خود را در قیمت بالا بفروشد.
به عبارتی این نقشه بانک مرکزی برای دلار است. اینکه با افزایش قیمت، دلارهای خود را با قیمت بالاتر بفروشد و با کاهش قیمت، دلارهای مردم را با قیمت کمتری بخرد. همچنین اقتصادنیوز به نقل از یک منبع آگاه، این اقدام و نقشه بانک مرکزی را تأیید کرده است.
نقشه بانک مرکزی برای دلار
البته شواهد دیگری هم وجود دارد که گمانه مطرح شده را تقویت میکند و نشان میدهد بانک مرکزی برای قیمت دلار نقشه دارد. دولت جدید چند مشکل مهم دارد، یکی کسری شدید بودجه و دیگری افزایش پایه پولی.
این دولت برای تأمین بودجه نیاز به منابع مالی دارد که در دسترس نیست. از طرف دیگر، افزایش پایه پولی به معنای افزایش تورم بیشتر است.
در این میان احتمالاً راهکار دیگری برای دولت باقی میماند. درآمدزایی از طریق نوسانات قیمت دلار. همان کاری که دولت احمدینژاد هم در چند سال پایان فعالیت خود و شروع تحریمها انجام داد.
اوایل دهه ۹۰ دیوان محاسبات گزارشی منتشر کرد که نشان میدهد دولت احمدینژاد بخشی از یارانههای نقدی را از محل نوسان قیمت ارز در بازار آزاد تأمین میکرد.
به این ترتیب که در مقاطعی قیمت دلار را بالا میبرد و منابع لازم را از بازار جمع میکرد و سپس با عرضه ارز، قیمت را کاهش میداد. حالا به نظر میرسد دولت رئیسی هم با همین شیوه در حال تأمین هزینهها و مدیریت بازار ارز است.
نکته دیگر اینکه دولت رئیسی با وعده کنترل قیمتها روی کار آمده و درست در آستانه مذاکرات هستهای، بعید است که موافق افزایش نرخ دلار و رسیدن آن به اعداد بالا باشد.
بنابراین این دولت تمام توان ارزی خود را صرف کنترل قیمت دلار میکند و اگر در مقاطعی نرخ ارز افزایش پیدا میکند، احتمالاً خواست بانک مرکزی و دولت است.
سیگنال مهم رئیسی برای قیمت دلار
رئیس جمهور در سفری به کهگیلویه و بویراحمد از سه برنامه جدید اقتصادی سخن گفته که احتمالاً در دوره میانمدت یا بلندمدت اجرای این برنامهها برای بازار ارز مهم تلقی شود.
پی حمایت از بخش خصوصی، تکمیل طرحهای نیمهتمام و احیای جهاد سازندگی سه برنامه مهمی است که رئیس جمهور در سفر اخیر خود به استان کهگیلویه و بویراحمد مطرح کرده است. اما همه اینها بودجه میخواهد و این سخنان میتواند به معنای احتمال افزایش بیشتر کسری بودجه تلقی شود که در این صورت تأثیر قابل توجهی بر بازار ارز خواهد داشت.
این برنامههای رئیسی درحالیست که طبق برآورد محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس برای امسال بین ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه پیشبینی میشود. رئیس جمهور نیز تاکنون چندین بار در اظهاراتش از مشکلات در کسری بودجه سخن گفته است.
یک ماه پیش هم علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس گفته بود: دولت آقای روحانی در سه ماهه نخست امسال اقدام به چاپ ۵۵ هزار میلیارد تومان پول بیپشتوانه کرده است تا از این طریق کسری بودجه خود را جبران کند که این اقدام تاثیرات سوء زیادی بر اقتصاد کشور دارد. (فارس)
با این حال به نظر میرسد دولت رئیسی در برنامههایش چندان به این بحران مهم توجه ندارد یا در اولویت اول آن نیست.
رئیسی در جلسه شورای اداری کهگیلویه و بویراحمد گفته است: دولت در گام نخست تلاش میکند ظرفیتهای صنعتی غیرفعال استان به ویژه صنایع پیشران به شکل حداکثری فعال شود و در این مسیر از سرمایهگذاران و کارآفرینان بخش خصوصی حمایت خواهیم کرد.
بعدازظهر جمعه رئیسی در دیدار نخبگان، علما، خانواده شهدا و ایثارگران و جمعی از اقشار مختلف مردم کهگیلویه و بویراحمد نیز بیان کرد: بر اساس بررسیهایی که قبل از سفر به استان انجام شده است، ظرفیتهای معطل یا تعطیل زیادی در استان در حوزههای مختلف تولیدی، صنعتی و عمرانی وجود دارد که باید هر چه سریعتر آنها را فعال یا احیا کرد.
رئیسی تاکید کرد: دولت توسعه صنایع پایین دستی صنایع نفت، گاز و پتروشیمی، تکمیل سدها و پروژههای نیمه تمام و احیای صنایع غیرفعال در کهگیلویه و بویراحمد را با جدیت دنبال خواهد کرد.
او حتی به بازدید از ساخت سد تنگ سرخ رفت که اجرای آن حدود ۱۰ سال از زمان پیشبینی شده عقب است.
رئیس جمهور همچنین درباره احیای جهاد سازندگی هم سخن گفت و توضیح داد: روستاها ظرفیتهای اقتصادی و تولیدی زیادی دارند که اگر فعال شود، شاهد توقف روند مهاجرت روستاییان به شهرها خواهیم بود. دولت سیزدهم در راستای ایجاد سازوکاری مناسب برای تحول در روستاها، به زودی جهادسازندگی را با محوریت سامان دادن به انگیزهها و عزم و اراده جهادی جوانان مخلص و کارآمد کشور، احیا خواهد کرد.
اما آیا دولت رئیسی در کنار این برنامهها برای تأمین بودجه آن هم فکری کرده است؟ اگر پاسخ خیر باشد تأثیر آن ممکن است در دوره میانمدت یا بلندمدت بر کسری بودجه آشکار شود که آن وقت بازار ارز ممکن است دچار نوساناتی ناشی از کسری بودجه دولت شود.
رشد نرخ دلار ادامهدار است؟
هفته گذشته نرخ ارز پس از مدتها سکون دوباره وارد کانال ۲۸ هزار تومان شد؛ در این شرایط برخی با هدف کسب سود با شایعهپراکنی در بازار به دنبال رشد بیشتر قیمتها هستند، اما گروهی دیگر از فعالان بازار ارز از حضور پرقدرت بازارساز و احتمال کاهش قیمت در روزهای آتی خبر میدهند.
نرخ ارز طی ماه گذشته تقریباً ثابت بود و حرکت رفت و برگشتی را در محدودههای قیمتی ۲۷ هزار تومان داشت و در مواقعی شاهد ثبات قیمت آن در چند روز متوالی بودیم. این سیر ادامه داشت تا اینکه هفته گذشته سقف بهای ۲۷ هزار تومانی دلار شکسته شده و وارد کانال ۲۸ هزار تومان شد.
ورود دلار به کانال ۲۸ هزار تومانی، فعالان این بازار و دلالان را دچار سرگردانی کرده به طوری که آنها نسبت به رشد بیشتر قیمتها دچار تردید شدهاند.
در این میان، اظهارات مدیر کل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی نیز به این تردیدها افزوده و احتمال عقب نشینی قیمتها را افزایش داده است.
تأمین ارز کالاهای اساسی به میزان ۹.۵ میلیارد دلار (معادل کل سال گذشته) و بیش از ۱۸ میلیارد دلار برای واردات سایر کالاها از طریق سامانه نیما در ۶ ماهه ابتدایی سال جاری، ورود پر قدرت بانک مرکزی به بازار متشکل ارز در صورت لزوم و چشم انداز روشن بازگشت ارزهای صادراتی بر مبنای سیاستهای دولت جدید در خصوص اعمال مشوقهای جدید برای صادرکنندگان، مهمترین محورهای اظهارات مدیر کل عملیات و تعهدات ارزی بانک مرکزی محسوب میشود که به تازگی اعلام شده است.
به گفته «شیوا راوشی» بازار متشکل ارزی برای تأمین نیاز مصارف خدماتی و نیاز به مسکن از ظرفیت برگشت ارز صادرات صادرکنندگان تأمین و تغذیه میشود و به قدر کفایت همه نیازهای خدماتی کشور را تأمین میکند.
وی تاکید کرد که چنانچه این بازار در مقطعی از زمان با فزونی تقاضا نسبت به عرضه مواجه شود، بانک مرکزی با قدرت ورود پیدا کرده و این موضوع را مدیریت میکند.
علاوه بر اینها عرضههای سنگین ارز در بازار متشکل ارزی در روزهای گذشته نشاندهنده دست پر بازارساز برای اثرگذاری بر نرخ ارز است. همچنین گمانهزنیهایی مبنی بر تصمیم بانک مرکزی برای ایجاد شوک در بازار از طریق فروش ارزهای خود در قیمت بالا و غافلگیر کردن دلالان و سفته بازان وجود دارد.
در همین خصوص شنیدهها حاکی از این است که بانک مرکزی از ابتدای هفته جاری قصد دارد با عرضههای سنگین در بازار اسکناس و حواله ارز از افزایش مجدد نرخ ارز جلوگیری کرده و نرخ را به سمت تعادل هدایت کند.
افزایش بهای جهانی نفت و افزایش فروش نفت ایران به طور غیررسمی که در گزارشهای اخیر بانک مرکزی به آن اشاره شده نیز سیگنالهایی است که احتمال کاهش نرخ ارز را تقویت میکند.
دیروز قیمت دلار و یورو در صرافیهای بانکی افت داشت و نرخ دلار در صرافیهای بانکی ۲۷ هزار و ۶۴۲ تومان و یورو ۳۲ هزار و ۲۷۱ تومان تعیین شد که در مقایسه با روز کاری قبل از آن (پنجشنبه، هشتم مهرماه) بیش از ۲۰۰ تومان افت قیمت داشت.