میگذاریم که روسها خودشان از جانب خودشان حرف بزنند
واکنش رسمی آمریکا به فایل صوتی منتشر شده از ظریف + اولین واکنش ظریف ( + فیلم )
7 ارديبهشت 1400 ساعت 11:16
روز گذشته انتشار یک فایل صوتی سه ساعت فضای سیاسی ایران را لرزاند. این فایل صوتی حاوی گفتوگوی تاریخی سعید لیلاز روزنامه نگار اصلاح طلب با محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره فایل صوتی ظریف گفت: اظهار نظر درباره هر گونه فشار سیاسی که ممکن است روی وزیر امور خارجه ظریف وجود داشته باشد، به ما ارتباطی ندارد. تنها بر یک چیز تمرکز داریم و آن دست یابی به یک توافق و اطمینان یافتن از آن است، توافقی که به گونهای قابل راستی آزمایی و دائمی باعث جلوگیری از دست یابی ایران به یک سلاح هستهای شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در کنفرانس خبری شب گذشتهاش مواضع این کشور را درباره رخ دادهای اخیر از جمله انتشار یک فایل صوتی از اظهارات وزیر امور خارجه ایران تشریح کرد.
به گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه این کشور در کنفرانس خبری شب گذشتهاش در پاسخ به این سؤال که چه نظری راجع به فایل صوتی منتشر شده از اظهارات محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران دارد که در آن درباره نقش سپاه پاسداران ایران در سیاست خارجی ایران و تلاش روسیه در دوران مذاکرات هستهای در دولت اوباما برای کارشکنی در مذاکرات هستهای مطرح شده است، گفت: ما درباره چیزهایی که ادعا میشود درز کردهاند نظری نمیدهیم. طبعاً، نمیتوانیم صحت و دقت آن را تأیید کنیم و بنابراین قصد ندارم مستقیماً درباره آن چیزی که در آن نوار ضبط شده است نظری بدهم.
پرایس ادامه داد: نکته فراتر این است که ما در هر مذاکرهای بر روند تصمیم گیریهای داخلی همکارانمان کنترلی نداریم. در این زمینه به خصوص، از طریق شرکایمان، چون مذاکرات هنوز غیر مستقیم هستند، با مقاماتی که دولت ایران برای مشارکت در این مذاکرات در وین پیش فرستاده است ارتباط برقرار میکنیم. به مذاکرت دور قبلی [در دولت اوباما] اشاره کردید؛ درباره هر دوی ایران و روسیه میگویم که یک نقطه اثبات کننده وجود دارد که به آن رو میکنیم و این به ما درجهای از اطمینان را میدهد که پتانسیلی وجود دارد و آن خود برجام است.
هر سیاست داخلی و هر تحرک ژئوپلیتیکی که در کار بود و در توافق جولای ۲۰۱۵ به اوج خودش رسید، ما توانستیم در گذشته با موفقیت با ایران در چارچوب گروه ۱+۵ مذاکره کنیم. الان هم دقیقاً موضوع همین است. تمرکز ما امروز این است که از طریق مذاکرات غیر مستقیم در وین بدانیم که آیا میتوانیم باز هم این کار را بکنیم یا نه.
او در پاسخ به سؤال دیگری درباره این فایل صوتی مبنی بر این که آیا طبق گفته ظریف جان کری درباره عملیاتهای رژیم صهیونیستی در سوریه مطالبی را در زمان وزیر امور خارجه بودنش به ظریف گفته است که مجاز به گفتنشان نبوده، توضیح داد: باز هم میگویم که این محتوا ظاهراً درز شده است. نمیتوانم درباره صحت، دقت یا هر انگیزهای که پشت این انتشار اطلاعات بوده است صحبتی بکنم. فقط میتوانم این نکتهی کلی را بگویم که اگر بازگردید و به کنفرانس خبری آن موقع نگاهی بیاندازید، خواهید دید که مطمئناً این یک موضوع سری نبوده است و دولتهایی که در مذاکرات مشارکت داشتند علناً درباره آن صحبت میکردند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا همچنین درباره این فایل صوتی گفت: اظهار نظر درباره هر گونه فشار سیاسی که ممکن است روی وزیر امور خارجه ظریف وجود داشته باشد، به ما ارتباطی ندارد. تنها بر یک چیز تمرکز داریم و آن دست یابی به یک توافق و اطمینان یافتن از آن است، توافقی که به گونهای قابل راستی آزمایی و دائمی باعث جلوگیری از دست یابی ایران به یک سلاح هستهای شود.
دست یابی ایران به یک سلاح هستهای به نفع آمریکا و شرکای اروپایی نیست و به نفع چین و روسیه هم نخواهد بود؛ بنابراین باز هم به این اشاره میکنم که ما توانستیم در سال ۲۰۱۵ به برجام دست پیدا کنیم و در اوایل ۲۰۱۶ آن را با همان جمع شرکا اجرایی کنیم. فکر میکنم این گواهی است بر این احتمال بالقوه که اگر از جانب ایران تعهدی ببینیم، باز هم بتوانیم آن را انجام دهیم. اما وقتی راجع به قصد روسیه میپرسید، میگذارم که روسها خودشان از جانب خودشان حرف بزنند. فقط این نکته را اضافه میکنم که یک ایران هستهای به نفع مسکو نیست.
اظهارات این مقام آمریکایی در پی این مطرح میشود که سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در نشست هفتگی خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در ارتباط با فایل منتشر شده از آقای ظریف و مباحثی که در این فایل مطرح شده و انتشار برخی از تحلیلها مبنی بر اینکه این فایل از سوی وزارت خارجه منتشر شده و یا اینکه انتشار این فایل به معنای پایان آینده سیاسی ظریف است، تأکید کرد: تفاسیر شاذ درباره این فایل برای بعداً باشد. آنچه که منتشر شده از ابتدا یک مصاحبه نبوده و قرار هم نبوده یک مصاحبه باشد، یک گفتوگوی رسانهای هم نبوده است و یک گفتگو در چارچوبهای معمول و محرمانهای است که در داخل دولت انجام میشود.
وی با بیان اینکه نظر آقای رئیس جمهور این بوده که برای انتقال سوابق و تجارب برای دولتهای بعدی اعضای کابینه گفتگوهایی برای ثبت در اسناد داشته باشند و نظراتشان را اعلام کنند و این گفتگو در این چارچوب صورت گرفته است، اظهار کرد: تعهد دوجانبه برای حفظ محرمانگی این گفتگوها وجود داشته و وزارت خارجه در هیچ کدام از فرایندهای این گفتگو از جمله انتخاب تیم مصاحبه کننده، عوامل و نگهداری فایلها هیچ نقشی نداشته است و اینکه چه کسانی، چگونه و چرا این فایل را منتشر کردهاند ما نمیدانیم.
خطیب زاده با بیان اینکه به آنچه که آقای ظریف در این گفتگو مطرح کردهاند باید به صورت کلی نگاه شود نه گزینشی ادامه داد: ما از دو شب قبل کم کم مطلع و متوجه شدیم که بخشهایی از این فایل در حال منتشر شدن است و دیروز این موضوع به اوج خود رسید. همان طور که گفتم آنچه که آقای ظریف در این گفتگو مطرح کردهاند را باید به صورت کلی دید و گزینشی نباید برخورد کرد.
وی ادامه داد: آقای ظریف همواره گفتهاند که نظراتشان را در پشت درهای بسته شفاف و صریح مطرح میکنند و آنچه که انجام میشود حول قوه عاقله نظام است.
خطیب زاده افزود: در این فایل آقای ظریف به صورت مفصل با تکریم و احترام در مورد آقای سلیمانی صحبت میکند. از نقش ایشان در صلح سازی و طرحهای منطقهای و کمکهایی که ایشان در این زمینه ارائه کردهاند، صحبت میکنند و این کمکها بر کسی پوشیده نیست. یک ذوق زدگی در برخی از رسانهها برای تقطیع صحبتهای آقای ظریف دیده میشود، ولی همان طور که گفتم صحبتهای ایشان در این فایل باید کلی دیده شود.
وی با بیان اینکه آنچه که درباره انتشار این فایل صورت گرفته یک امر غیرقانونی است و مجاری قانونی باید آن را بررسی کنند، اما این مسئله را نیز نشان میدهد که برخلاف آنچه که گفته میشود مسئولان ایرانی در فضای کارشناسی پویا و شفاف هستند. آنچه که اجرا میشود تصمیمات اجماعی نظام است و از دیگر سو باید توجه داشت که هیچ کس در تحلیل مصون از خطا نیست و این چیزی است که آقای ظریف بارها به آن اشاره کردهاند.
اولین واکنش ظریف پس از انتشار «فایل صوتی»
طی روزهای اخیر انتشار فایل تقطیع شده از یک گفت و گوی محمد جواد ظریف که در قالب تاریخ شفاهی انجام شده زمینه ساز تخریب وزیر امور خارجه در فضای رسانهای شده است.
وزیر امور خارجه با انتشار صوتی در صفحه اینستاگرام خود گفت: «من معتقدم کار برای تاریخ نکنید، چون خطاب به تاریخ میگویم. خیلی نگران تاریخ نباشید نگران خدا و مردم باشید.»
طی روزهای اخیر انتشار فایل تقطیع شده از یک گفت و گوی محمد جواد ظریف که در قالب تاریخ شفاهی انجام شده زمینه ساز تخریب وزیر امور خارجه در فضای رسانهای شده است.
این گفتگو هفت ساعت بوده که سه ساعت از آن روز یکشنبه در فضای مجازی منتشر شد.
پسلرزههای انتشار فایل صوتی محرمانه ظریف
خبرگزاری فارس هم با انتشار نقدی بر سخنان ظریف نوشته است: «فرامتن این فایل صوتی در یک جمله خلاصه است؛ برخلاف تصور رایج در جمهوری اسلامی نه تنها رئیس جمهور اختیار ندارد، بلکه برخلاف تصور پیشین حاکمیت دوگانه نیز وجود ندارد و تنها و تنها قاعده حاکم در اداره کشور، قواعد «میدان» است و راهبری نظامی.»
به گزارش فرارو، این فایل سه ساعته که با عنوان "تاریخ شفاهی دولت تدبیر و امید" ضبط شده، مورد توجه ویژه رسانههای فارسی زبان خارج از کشور قرار گرفته و فایل کامل آن را منتشر کردند.
وزارت خارجه در همان ساعت ابتدایی انتشار فایل آن را "تقطیع شده" خواند و اعلام کرد که "در صورت موافقت نهادهای ذیربط کل گفتگوی ۷ ساعته منتشر خواهد شد."
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه انتشار این فایل را "بی اخلاقی سیاسی" دانست.
امروز هم سخنگوی وزارت خارجه در این رابطه گفت: «آنچه منتشر شده به هیچوجه از ابتدا یک مصاحبه نبود و قرار هم نبود مصاحبه باشد و یک گفتوگوی رسانهای نبود. یک گفتوگو در چارچوب گفتوگوهای معمول و محرمانهای است که در داخل دولت انجام میشود.»
او افزود: "توافق دوجانبه برای حفظ محرمانگی بوده است. وزارت خارجه در انتخاب تیم مذاکره کننده، عوامل و نگهداری فایلها هیچ نقشی نداشته و اینکه چه کسانی چگونه و چرا چنین کردهاند، نمیدانیم. آنچه ظریف گفته باید به صورت کلی دیده شود و گزینشی نباشد. یک امر غیرقانونی اتفاق افتاده و مجاری آن باید بررسی کنند."
نکته مهم دیگر بود که ساعتی پیش از انتشار این مصاحبه جنجالی برخی رسانهها خبر از آن دادند که محمد جواد ظریف نامهای به رهبر معظم انقلاب نوشته و خواستار کاهش فشارها بر تیم مذاکره کننده هستهای شده است. براساس گزارشها ظریف تاکید کرده که در انتخابات ریاست جمهوری نامزد نخواهد شد.
ظریف و شهید سلیمانی وزیر خارجه در گفت و گوی منتشر شده از تعارضات "دیپلماسی" و "میدان گفته است
ظریف چه گفت؟
مصاحبه سه ساعته ظریف و سعید لیلاز پر از نکتههای تاریخی و با اهمیت درباره دیپلماسی ایران در دولت یازدهم و دوازدهم و حتی پیش از آن است.
ظریف در این مصاحبه سخنان صریحی را مطرح میکند که میتوان آن را پشت پرده دیپلماسی ایران دانست.
شاید بتوان گفت مهمترین بخش سخنان ظریف روایت عجیب و بسیار مهم او از نقش تخریبی روسیه در مذاکرات هستهای است. در حالی که این تصور وجود دارد که روسیه طی سالهای اخیر از ایران در مذاکرات حمایت کرده، وزیر خارجه حرفهای دیگری می زند.
ظریف با اشاره به مذاکرات برجام که بخش بیشتر گفت و گو حول آن قرار داشت، اظهار کرد: «از روزی که برجام نهایی شد٬ ۲۳ تیر ۹۴ تا روزی که برجام نهایی شد یعنی ۲۶ دی ۹۴، یعنی طی حدود شش ماه اقدامات فراوانی برای زمینگیر شدن برجام صورت گرفت.»
وزیر امور خارجه با بیان اینکه "اراده روسیه مبنی بر این بود که برجام صورت نگیرد،" گفت: «به نفع روسیه بود که روابط ما با غرب بحرانی نشود٬ اما نمیخواست که این رابطه عادی شود.»
ظریف در ادامه به ذکر خاطراتی از دوران مذاکرات هستهای پرداخت و گفت: «روسها فکر نمیکردند برجام به نتیجه برسد؛ در هفته آخر که دیدند ممکن است برجام به نتیجه برسد٬ شروع کردند به کارشکنی.»
او ادامه داد در مذاکرات برجام روسیه و فرانسه پیشنهاد داده بودند تا ما هر شش ماه یک بار دوباره از شورای امنیت برای ادامه برجام رأی بگیریم.
وزیر خارجه به سفر سرلشکر شهید قاسم سلیمانی در تابستان سال ۹۴ به روسیه اشاره کرد.
ظریف گفت: «سردار سلیمانی در شرایط بد سوریه یعنی سال ۹۳ درخواست سفر به روسیه کرد تا این کشور را متقاعد به حضور بیشتر در سوریه کند. اما روسیه بعد از امضای برجام قبول کرد به سوریه برود.»
وزیر امور خارجه ادامه داد: «ما ادعا میکنیم که آقای سلیمانی پوتین را به جنگ کشید. اما پوتین تصمیمش را گرفته بود. پوتین وارد جنگ شد، اما با نیروی هوایی، اما نیروی زمینی ایران را هم به جنگ کشید. ما تا آن زمان نیروی زمینی نداشتیم. سوریها و اعراب و افغانیها و داوطلبان بود.»
بخش بحث برانگیز دیگر اظهارات ظریف آنجا بود که او درباره سقوط هواپیمای اوکراینی سخن میگوید. ظریف میگوید "صبح چهارشنبه هواپیمای اکراینی را زدند٬ من ظهر جمعه رفتم جلسه ویژه دبیر خانه شورای امنیت و عرض کردم که حالا دنیا میگوید موشک خورده است اگر واقعاً موشک خورده است بگوید تا ببینم چطور میتوانیم علاج کنیم. خدا شاهد است آنگونه با من برخورد کردند که انگار کفر ابلیس گفتم."
ظریف در این گفتوگو حمله به سفارت عربستان را "خیانت" توصیف میکند. او گفته پس از آمریکاییها از حمله به عین الاسد خبردار شده است.
پسلرزههای انتشار فایل صوتی محرمانه ظریفروزنامه اصولگرای فرهیختگان انتشار فایل صوتی شریف را یک رسوایی برای حسامالدین آشنا دانسته است.
مصاحبه چگونه لو رفت؟
گفت و گوی ظریف و سعید لیلاز پر از نکات و مسائل بحث برانگیز است که میتواند بر منازعات سیاسی داخلی دامن بزند و حتی اثراتی بر سیاست خارجی ایران بگذارد.
قرار بوده که مصاحبه تا مدتها منتشر نشود، حتی ظریف در بخشهایی میگوید این اظهارات من اصلاً نباید منتشر شود.
یکی از بحثهای جدی درباره فایل صوتی ظریف چگونه و توسط چه کسی لو رفته است؟ این پرسش در فضای رسانهای پرسشی مهم است.
این گفتوگو اسفند سال گذشته و توسط مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری به مدیریت حسامالدین آشنا انجام شده است.
طبیعتاً اولین احتمال این است که این گفتوگو از درون مرکز لو رفته باشد.
حسامالدینآشنا، رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری، در واکنش به این احتمال نوشته: «انشالله این سوءاستفاده و کید (نیرنگ) احتمالی، به خودشان بر میگردد.»
اما این مصاحبه چرا و با چه هدفی منتشر شده است؟ واضح است که این گفتوگو میتواند ابعاد سیاسی داشته باشد پس کسی که آن را لو داده حتماً به این مسئله آگاه بوده است.
عدهای می گویند این گفت و گو توسط حامیان ظریف و برای تطهیر او بهره برداری انتخاباتی منتشر شده است.
مخالفان مذاکرات وین و احیا برجام و نیز رقبای انتخابات ۱۴۰۰ از جمله دیگر مظنونان هستند. برخی میگویند لو رفتن این گفتوگو باعث شده که احتمال نامزدی محمد جواد ظریف در انتخابات ریاست جمهوری به حداقل برسد. از سوی دیگر میتواند مذاکرات هستهای در وین را هم تحت تأثیر قرار دهد، به ویژه اظهارات ظریف درباره نقش روسیه در تخریب مذاکرات.
شایعه نقش نزدیکان محمود احمدی نژاد هم مطرح است. گفته میشود برخی خبرنگاران خارج از ایران که این فایل صوتی را دریافت کردهاند، تأیید میکنند که فایل را از یکی از نزدیکان محمود احمدینژاد دریافت کردهاند.
کد مطلب: 433493