دریافت لینک صفحه با کد QR
نقش زعمای اصلاحات در انتخابات 1400 چه خواهد بود؟
اصلاح‌طلبان در انتظار رای ریش‌سفیدان / مجمع، میدان‌دار اصلاح‌طلبان در ۱۴۰۰
10 آبان 1399 ساعت 22:32
تازه‌ترین نشست مجازی اعضای مجمع روحانیون مبارز را می‌توان نشانه ورود نسبی جریان اصلاحات به عرصه انتخابات تعبیر کرد. هرچند هنوز مشخص نیست که آیا این تشکل می‌تواند اجماع مورد نیاز اصلاحات را برقرار ساخته و سردرگمی‌ها را سامان دهد یا نه؟ روزهای کرونازده سیاست در ایران همچنان تحت تاثیر این ویروس و شرایط داخلی و خارجی، رونق قابل ملاحظه‌ای ندارد. هرچند برخی سیاسیون آن را چندان غیرعادی نمی‌دانند اما فرصت برای اجماع، تعیین راهبرد و اعلام شرایط حضور موثر در انتخابات دست‌کم برای جریان اصلاحات که انتخابات مجلس را واگذار کرده و با دشواری‌هایی از جنس تایید صلاحیت و مشارکت مردم روبروست، چندان زیاد نیست و هشت ماه باقی مانده تا روز رای‌گیری هم چون برق و باد خواهد گذشت. بر همین اساس تعیین تکلیف درباره مباحثات و مجادلات میان طیف‌های مختلف ضروری‌ترین مسئولیت این روزهای اصلاح‌طلبان است که به نظر می‌رسد مجمع روحانیون مبارز به این ضرورت پی برده و بررسی‌های انتخاباتی خود را آغاز کرده است.
پس از سال‌ها بزرگان و ريش‌سفيدان اصلاح‌طلب به‌واسطه شرايط خاص جامعه وارد صحنه شده‌اند تا اگر اصلاح‌طلبان انتخابات مجلس را به رقيب واگذار کردند، اين‌بار انتخابات 1400 را به‌راحتي از کف ندهند. جلسه اخير مجمع روحانيون مبارز با محوريت انتخابات 1400 و بررسي راه‌حل‌هاي مختلف براي حضور بهتر و موثر‌تر در انتخابات نشان مي‌دهد که گويا اين‌بار مجمع روحانيون را به‌عنوان تشکل ميداندار اصلاح‌طلبان در آوردگاه 1400 بدانيم. حجت‌الاسلام سيدمحمد‌علي ابطحي درباره جزئيات جلسه اخير مجمع مي‌گويد: «قرار شد که کميته‌اي در مجمع روحانيون مبارز تشکيل شود تا در اين کميته بحث‌ها درخصوص اينکه ما چگونه مي‌توانيم موانع مشارکت فعال خودمان و جامعه را از سر راه برداريم بحث و بررسي صورت گيرد.»
ميداندار اصلاح‌طلبان در 1400
شامگاه دوشنبه 5 آبان بود که اعضاي مجمع روحانيون مبارز جلسه‌اي ويدئوکنفرانسي تشکيل دادند و طي آن راه‌هاي مشارکت بهتر و چگونگي اقناع جامعه براي حضور در انتخابات 1400 را مورد بررسي قرار دادند. بااين‌حال برخي معتقدند اينکه بزرگان و پيران جريان اصلاحات پس از سال‌ها وارد عرصه سياست عملي شده‌اند و مي‌خواهند ميدانداري کنند نشان از آن دارد که شرايط عمومي جامعه چندان به نفع اصلاح‌طلبان نيست و بايد همت مضاعفي صورت گيرد تا ابتدا رويکرد مردم را نسبت به فرآيند انتخابات و حضور و مشارکت در اين مهم تغيير داد و پس از آن با اشاره به اينکه اصلاح‌طلبان همواره بر مدار محوريت مطالبات مردم حرکت کرده‌اند و هر زمان که قدرت در اختيار آنها بوده و اختيارات لازم را داشته‌اند توانسته‌اند با اقدامات عملي خود در حوزه‌هاي مختلف رضايتمندي جامعه را ولو به‌صورت نسبي برآورده سازند، نگاه جامعه را نسبت‌به اصلاح‌طلبان مثبت نمود. عملکردهاي انتقادآميز دولت که موجبات نارضايتي و اعتراضات مردم را فراهم کرده از يک‌سو و عدم تاثيرگذاري اصلاح‌طلبان در مجلس دهم تحت عنوان فراکسيون اميد باعث شده تا امروز اگر نگوييم مردم از اصلاح‌طلبان رويگردان شده‌اند اما نگاه خنثي به اصلاح‌طلبان دارند و از آن سرمايه اجتماعي سال 96 خبري نيست. درک همين مساله بود که باعث شد آيت‌ا... موسي خوئيني‌ها در خصوص انتخابات 1400 و لزوم مشارکت مردم در انتخابات بيانيه‌اي صادر کند. جلسه اخير مجمع روحانيون به رياست رئيس دولت اصلاحات را نيز مي‌توان پيرو همين مساله قلمداد کرد. آنچه مسلم است مجمع به دنبال راهکارها و راه‌حل‌هايي است که طي آن اصلاح‌طلبان هر چه بهتر در انتخابات پيش رو حضور يابند. قدر مسلم جريان‌هاي مختلف اصلاح‌طلب نيز در نهايت گوش به فرمان رئيس دولت اصلاحات و مجمع روحانيون مبارز خواهند بود. همين امر باعث مي‌شود که مجمع روحانيون را با محوريت رئيس دولت اصلاحات و موسوي‌خوئيني‌ها تشکل اصلي و ميداندار اصلاح‌طلبان در انتخابات 1400 بدانيم.
جزئيات جلسه مجمع روحانيون
يک فعال سياسي اصلاح‌طلب در خصوص آخرين فعاليت‌هاي مجمع روحانيون مبارز، روند جلسات و تصميم‌گيري آنها درخصوص انتخابات، گفت مساله انتخابات از چند جلسه قبل مطرح بود، البته نه به‌صورت جاري که اکنون بحث آن وجود دارد يا موضوع بحث هم شرکت در انتخابات يا معرفي کانديدا باشد، بلکه بيشتر از همه حساسيتي نسبت به اصل انتخاب کردن و حقوق مدني مردم و تحقق جمهوريت بود که اعضا احساس مي‌کردند که جمهوريت نظام دچار يک آفت شديد شده است. ايلنا نوشت، حجت‌الاسلام محمدعلي ابطحي: با اشاره به آسيب‌هاي واردآمده بر جمهوريت نظام، اظهار داشت: اين آسيب به جمهوريت فراتر از انتخابات در اين دوره يا دوره قبل است و بايد به اين مساله يک توجه ويژه‌اي شود که برگزاري انتخابات با مشارکت بالاي مردم بر مبناي قانون اساسي است که زيبنده نظام جمهوري اسلامي است. وي افزود: مجموعه ديدگاه‌ها اين بود که اين مساله در طول اين ايام دچار خلل شده و بخش جمهوريت دچار آسيب فراوان شده است، لذا لازم است که مجمع روحانيون مبارز به عنوان يک مجموعه فعال در عرصه سياست ديدگاه خود را نسبت به اصل انتخاب کردن، انتخابات، قدرت انتخابات و توجه به مردم را بازتاب داده و دنبال کند. عضو مجمع روحانيون مبارز با اشاره به بيانيه اخير موسوي‌خوئيني‌ها، بيان داشت: بعد از انتشار بيانيه آيت‌ا... موسوي‌خوئيني‌ها اگرچه آن بيانيه، بيانيه مجمع نبود اما با يک خيز جديدي اين مساله گرفت و موضوع در جلسات مجمع روحانيون که خود آقاي خوئيني‌ها هم در آن حضور داشتند، به‌صورت جدي‌تري مطرح شد و اکنون چند جلسه است که در مورد اين موضوع صحبت مي‌شود. وي ادامه داد: از مهم‌ترين نکاتي که در اين بحث‌ها مورد اشاره قرار گرفت اين بود که اصل انتخاب کردن يک حرکت عمومي است و اين بايد مورد توجه بيشتر قرار گيرد، لذا فرزندان امام و انقلاب نبايد اجازه دهند که مردم جايگاه اصلي خود را از دست دهند و بايد براي اين مساله راهکارهايي پيدا کنند. ابطحي با اشاره به نااميدي در ميان اعضاي مجمع روحانيون، گفت: اگرچه در همان جلسه هم مطرح شد که اين اميدواري به يک تغيير در روش حاکميت به چشم نمي‌خورد اما مي‌توانستيم اين پيش‌فرض را کنار بگذاريم و بگوييم که مي‌توان براي احقاق حقوق مردم و زمينه‌سازي براي حضور مردم فعال بود تا ببينيم که اين تصويري که ما اکنون داريم همچنان درست است يا خير. به عبارت ديگر، بايد بسنجيم و ببينيم که مزه انتخابات مجلس يازدهم به مذاق حاکميت خوش آمده است و براي آينده هم مي‌خواهد همين گونه ادامه دهد يا خير؟ وي با تاکيد بر اينکه يکي از عوامل اصلي افزايش مشارکت در انتخابات اين است که مردم احساس کنند که شرکت و حضور آنها در انتخابات موثر است، اظهار کرد: به همين دليل قرار شد که کميته‌اي در مجمع روحانيون مبارز تشکيل شود تا در اين کميته بحث‌ها درخصوص اينکه ما چگونه مي‌توانيم موانع مشارکت فعال خودمان و جامعه را از سر راه برداريم بحث و بررسي صورت گيرد.
اصلاح‌طلبان در انتظار رای ریش‌سفیدان
ایرنا نوشت: تشکیل کمیته‌ای برای انتخابات، خروجی جلسه روز دوشنبه ۵ آبان، مجمع روحانیون مبارز بود. جلسه‌ای که می‌توان آن را به نوعی کلید گشایش اتاق‌های فکر انتخاباتی دانست. در این جلسه مجمع کمیته‌ای از اعضای خود را مامور کرد تا شرایط انتخاباتی مردمی و آزاد را بررسی کرده و برنامه‌ای برای ورود موثر مجمع در بحث انتخابات و شرایط لازم برای مشارکت فعال تهیه و در جلسه بعدی مجمع ارائه کند. «محمدعلی ابطحی» عضو مجمع روحانیون مبارز درباره جزییات این جلسه گفته است: «بعد از بیانیه آیت الله موسوی خویینی‌ها موضوع انتخابات در مجمع جدی‌تر دنبال شده و نظرات مختلف براساس محورهای این بیانیه مطرح می‌شود».
اگر محورهای بیانیه آیت‌الله موسوی خوئینی‌ها و دعوت او برای حضور در انتخابات، محور اصلی نشست‌های مجمع روحانیون قرار گرفته باشد، می‌توان گفت این مجمع در تلاش است تا راهی برای برون رفت از شرایطی که اصلاح طلبان در آن گرفتار شده‌اند، بیابد. این مهم اما با تردیدهایی هم روبروست که مهم‌ترین آن پذیرفتن نقش مجمع روحانیون به ویژه رئیس دولت اصلاحات است.
موضوع رهبری خاتمی بر جریان اصلاحات هر از چندی میان شماری از چهره‌های اصلاح‌طلب مطرح می‌شود؛ گاهی او را رهبر اصلاحات می‌دانند و گاهی نه. علاوه بر اظهارات دبیرکل حزب مردم سالاری، در گذشته برخی از اعضای حزب کارگزاران سازندگی هم درباره نقش رهبری خاتمی به ویژه در ایام انتخابات تردیدهایی مطرح کرده بودند. حالا با توجه به آغاز فعالیت‌های انتخاباتی دست‌کم در حد بررسی شرایط از سوی مجمع روحانیون مبارز، باید دید آیا طیف‌های مختلف اصلاح طلبان استراتژی‌های این تشکل را در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم خواهند پذیرفت یا میان این دسته‌ها دوباره اختلاف نظرهای جدی حاکم خواهد شد.
محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی تاکید می‌کند که حرکت احزاب برای انتخابات آینده باید جبهه‌ای باشد. وی ادامه می‌دهد: «در این حرکت جبهه‌ای باید هم قطاران و همفکران را همراه کنیم. در این رابطه الان دامنه اختلافات گسترده است؛ از عدم مشارکت در انتخابات گرفته تا فعالیت جدی انتخاباتی و این دامنه باید روز به روز کوچک و کوچک‌تر شود تا به یک نظر اجماعی و گفتمان غالب برسد که هنوز این اتفاق نیفتاده است».
رسول منتجب‌نیا، دبیرکل حزب جمهوریت هم معتقد است گام مهم اصلاحات باید ایجاد یک انسجام و یک ارتباط قوی میان احزاب و شخصیت‌های اصلا‌طلب باشد. وی در این زمینه افزوده است: «در حال حاضر شرایط مناسبی، حاکم نیست. در گذشته احزاب اصلاح‌طلب در قالب جلسات شورای هماهنگی به وحدت نظر می‌رسیدند و تا حدود زیادی موفق بودند اما از زمانی که یک تشکیلات غیرقانونی تحت عنوان شورای عالی سیاستگذاری، ایجاد شد شورای هماهنگی جایگاه واقعی و تاثیر گذار خود را از دست داد».
تاکید بر وحدت و انسجام در حالی از سوی برخی چهره‌های اصلاح‌طلب مطرح می‌شود که «ناصر قوامی» معتقد است: «اصلاح‌طلبان تا حدودی ناامید هستند. مشکل اصلاح‌طلبان، اتحاد و وحدت نیست به عنوان مثال اگر سید محمد خاتمی بیاید و تایید صلاحیت شود، همه اصلاح‌طلبان بی چون و چرا به اتفاق نظر می‌رسند یا عبدالله نوری بیاید اتفاق نظر ایجاد می‌شود».
اینکه گروهی از اصلاح‌طلبان شورای عالی سیاستگذاری را عامل اتحاد و انسجام بدانند و گروه دیگری آن را تشکیلاتی غیرقانونی، آغاز مسیر پرچالشی خواهد بود که اصلاحات برای رسیدن به اجماع میان جبهه‌ای مورد اشاره از سوی فعالان به آن نیاز دارد. شورای عالی جبهه سیاستگذاری جبهه اصلاح طلبان، پارلمان اصلاحات، مجمع روحانیون مبارز یا هر تشکل دیگری که داعیه رهبری جریان اصلاحات را برای حضور موثر در انتخابات داشته باشد، باید بتواند اعتماد تمام احزاب هم احزاب بزرگ و موثر و هم احزاب کوچک و کم تاثیر را به دست آورد.
هر اندازه اعضای احزاب عضو شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در تکاپوی انتخاباتی قرار گرفته و در گفت و گوهای بسیاری با رسانه‌های مختلف شرکت می‌کنند؛ اعضای حزب اتحاد ملت و توسعه ملی، در سکوت نسبی فرو رفته‌اند. این سکوت را می‌توان از سه جهت مورد ارزیابی قرار داد. اعضای این احزاب که از مهم‌ترین چهره‌های جریان اصلاح‌طلب هم به شمار می‌روند در تدارک انداختن طرحی نو برای حضور موثر در انتخابات هستند و این سکوت در پس خود تلاش‌های بسیاری دارد.
گمان دیگر آن است که شرایط کشور و جهان، آنها را برای آغاز فعالیت انتخاباتی دچار تردید کرده و مانند بسیاری دیگر، در انتظار تغییر شرایط هستند تا متناسب با آن تصمیم گرفته و عمل کنند. حالت سوم هم می‌تواند کناره گرفتن زودهنگام از انتخابات تعبیر شود. میان این دو دسته از اصلاح‌طلبان هم اختلاف نظر کم نیست.
نامزد نیابتی یا اصلاح‌طلب، حضور با هر کیفیت یا کناره‌گیری در صورت عدم تایید صلاحیت نامزد مورد نظر، استراتژی که بتواند مردم را پای صندوق‌های رای حاضر کند، تاکتیکی که بتواند از سد شورای نگهبان عبور کند، برنامه‌ای که برای اداره کشور در نظر دارند، همه و همه از کانون‌های اختلاف‌برانگیز میان جریان‌های مختلف اصلاح‌طلب بوده و نیازمند گفت و گوهایی مفصل و کوتاه آمدن‌هایی منطقی است. مشخص نیست اگر اصلاح‌طلبان انتخابات آینده را هم به رقیب واگذار کنند؛ در سپهر سیاست ایران چه آینده‌ای خواهند داشت اما به نظر می‌رسد انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری می‌تواند دو سرنوشت متفاوت برای آنها رقم زند.
بسیاری از چهره‌های اصلاح‌طلب واقف به وجود این سردرگمی‌ها هستند. حسین کاشفی، عضو حزب اتحاد ملت در این زمینه معتقد است: «جریان اصلاحات با وجود همه مشکلاتی که دارد، حتما باید انتخابات ۱۴۰۰ را جدی بگیرد تا بلکه راهی برای برون‌رفت از این وضعیت به‌هم ریخته پیدا کند. به هر حال اصلاح‌طلبان باید فضا را طوری رقم بزنند که ایرادها و اشکال‌ها بازگو و در گام بعدی برنامه‌های لازم برای ترمیم شرایط در نظر گرفته شوند».
کد مطلب: 427069