زنده باد مافیای آب / آقای درویش دم خروس را باور کنیم یا قسم حضرت عباس را؟

یادداشت ارسالی؛ بارها از سوی برخی از چهره‌های محیط زیستی از واژه مافیا برای مسئولین تأمین آب استفاده شده است. اما سؤال اینجاست که مگر می‌شود که آب نیز مافیا داشته باشد.
جست‌وجوی ساده واژه مافیا در فرهنگ‌های زبانی، نشان می‌دهد این واژه معمولاً حول پدیده‌های غیرقانونی همچون ارز، مواد مخدر، قاچاق و ... شکل می‌گیرد و از ترکیب آن با این واژه‌ها مافیای ارز، مافیای مواد مخدر و ... به وجود می‌آید. اما آب که امری مذموم نیست و اتفاقاً مایه حیات است. بنابراین این تناقص را چگونه می‌توان فهم کرد؟ آیا اصلاً ترکیب مافیای آب، صحیح است؟
از سوی دیگر، معمولاً اطلاق مافیای آب بر افرادی است که در وزارت نیرو مشغول به کار هستند. این در حالی است که کارمندان این وزارت در هر صورت، وظیفه تأمین آب کشور را بر عهده دارند و تأمین آب چیزی نیست که حول آن مافیا شکل بگیرد.
در واقع اگر این مافیای آب (در صورت وجود) قصد تأمین آب شهروندان ایرانی را داشته باشد، نه تنها مبارزه با آنها ضروری نیست، بلکه تقویت آنها نیز لازم است.
اغلب گفته می‌شود که مافیای آب حول سدسازی شکل گرفته‌اند و در قبال ساخت سد، در پی جذب منافع خود هستند. در واقع به گفته منتقدین، سدسازی پوششی برای منافع عده‌ای خاص است. اما نگاهی به سدهای کشور نشان می‌دهد اگر روزی را تصور کنیم که در کشور این 700 سد وجود نداشته باشد، مطمئناً ناامنی‌هایی که به وجود خواهد آمد از تصور خارج است. جمعیت 85 میلیون نفری ایران وابسته به 700 سدی است که در کشور وجود دارد. شهروندان ایرانی علاوه بر آب شرب، برای کشاورزی و صنعت نیز محتاج آب هستند.
نبودِ سد کوثر که آب شرب دو و نیم میلیون نفر از شهروندان پنج استان کشور را تأمین می‌کند وضعیتی را پیش رو می‌آورد که اتفاقاً قابل تصور نیست.
چندی است انتقاداتی حول سدهای تنگ سرخ و چم شیر در کهگیلویه و بویراحمد در رسانه‌ها شنیده می‌شود. باز هم در کنار این انتقادات از ترکیب مافیای آب استفاده می‌شود. هر چند ابهاماتی در مورد این سدها وجود دارد اما باید گفت آن دسته از منتقدین که امروز درباره این سدها صحبت می‌کنند، بیش از هر چیزی ابهامات بسیاری در عملکردشان وجود دارد. به عنوان مثال محمد درویش که به مدت زیادی در سازمان محیط زیست کشور و بخش محیط زیست ریاست جمهوری مسئولیت داشته امروز تبدیل به منتقد سد چم شیر شده، در گذشته حرفی از انتقادات وارد بر این سد نمی‌زد. اگر در کارش ابهامی نیست، آیا بهتر نبود که زمانی سد 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشت نسبت به آن انتقاد می‌کرد؟ تا الأن که به مرحله آبگیری رسیده و جلوگیری از آن هزینه‌های بسیار بیشتری می‌طلبد؟ اگر ابهامی در کار او نیست چرا تاکنون در مورد 700 چاه نفت که در کهگیلویه و بویراحمد وجود داردو باعث آلودگی استان می‌شود حرفی نزده است؟ چرا در مورد بلوط‌های زاگرس اینقدر تعصب نشان نداده است؟
واضح است جمعیت 750 هزار نفری کهگیلویه و بویراحمد علاوه بر آب شرب، برای کشت 270 هزار اراضی‌‌شان نیازمند آب کشاورزی هستند.
اگر مردم پنج استان به آب سد کوثر نیاز دارند، مردم گچساران و دهدشت و بویراحمد به سدهای چم‌شیر آبریز و تنگ سرخ نیازمندند.
بررسی‌ها نشان داده ارتباط مستقیمی بین تأمین آب و کاهش آسیب‌های اجتماعی وجود دارد؛ در مقابل کمبود آب با ناامنی ارتباط مستقیم دارد. ازاین‌رو اگر قرار است مافیای آب، آب شهروندان را تأمین کند، باید گفت زنده باد مافیای آب.

پی‌نوشت:
-------------------------------------------------------------
مسئولیت‌های درویش به شرح زیر است. (منبع: دانشنامه ویکی‌پدیا)
مدیر کل دفتر مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست (تا اول آبان‌ماه ۱۳۹۶)
مدیر کل دفتر آموزش و مشارکت‌های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست (تا هشتم اسفندماه ۱۳۹۴)
مدیر بخش سیاست محیط زیست در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری (تا شهریورماه ۱۳۹۶)
رئیس گروه پژوهشی اقتصادی و اجتماعی مؤلفه‌های بیابان زایی بخش تحقیقات بیابان (تا آذرماه ۱۳۹۲)
رئیس کمیته محیط زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو (از شهریور ۱۳۹۸)