تاریخ انتشار
سه شنبه ۴ دی ۱۴۰۳ ساعت ۱۳:۲۷
کد مطلب : ۴۹۴۱۹۳
سید محمد قاضی‌نیا - مدرس دانشگاه؛
نامه‌ی سرگشاده خطاب به استاندار کهگیلویه و بویراحمد؛ انتصابات بدون شاخص شایستگی غده سرطانی شده است / طرح شهید زین‌الدین نمونه بارزی از استخدامی‌هایی است که نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها را در عموم ایجاد کرده، نتیجه پیگیری‌تان را به سمع و نظر مردم برسانید / طرح‌های راکد و وعده‌های بی‌سرانجام / چرا گچساران و باشت در حاشیه قرار دارند؟
۰
کبنا ؛
سید محمد قاضی‌نیا - مدرس دانشگاه در یادداشتی خطاب به استان کهگیلویه و بویراحمد نوشت، در شرایطی که استان کهگیلویه و بویراحمد با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی مواجه است، مردم شهرستان‌های گچساران و باشت به عنوان شهروندانی آگاه و مسئولیت‌پذیر، خواستار توجه جدی مسئولان به مشکلات روزمره خود هستند. با وجود ظرفیت‌های بالقوه این مناطق، آمارهای نگران‌کننده بیکاری، فلاکت اقتصادی و راکد ماندن طرح‌های عمرانی، نشان‌دهنده‌ی نیاز فوری به برنامه‌ریزی و اقدام عملی از سوی استانداری است. این یادداشت به بررسی انتقادات و مطالبات مردم دیار گچساران و باشت پرداخته و از مسئولان می‌خواهد که به صداهای خاموش این مناطق گوش دهند و راهکارهایی مؤثر برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی ارائه دهند.
به گزارش کبنا، یادداشت به شرح زیر است.
جناب استاندار محترم
با سلام و احترام،
خسته نباشید خدمت حضرتعالی و مجموعه زحمت‌کشان. توجه حضرتعالی را به نکاتی پیرامون شهرستان‌های گچساران و باشت جلب می‌نمایم. به عنوان یک شهروند، درخواست‌هایی از حضرتعالی دارم که با توجه به اینکه بعد از سال‌ها به استان تشریف فرما شدید، انتظارات مردمی دیار گچساران و باشت را به سمع و نظرتان می‌رسانم. امید است در برنامه‌هایتان موارد ذیل مورد توجه واقع شوند.
بررسی برخی آمارهای استان در ابعاد مختلف
همان‌طور که اطلاع دارید، میانگین رشد اقتصادی در دهه 90 در استان کهگیلویه و بویراحمد تقریباً نزدیک به صفر بوده است. در سال‌های 1400 تا 1402، با توجه به هدف‌گذاری رشد اقتصادی بالای 8 درصد، شاهد بودیم که علی‌رغم گشایش‌ها در فروش نفت و میزان تولید و صادرات آن، هدف رشد اقتصادی استان محقق نشد.
بر اساس میزان بیکاری در استان و به‌خصوص شهرستان‌های گچساران و باشت که نگرانی‌های مردم را در بحث استفاده حداکثری از نیروهای بومی و برگزاری آزمون‌ها و ارائه شفاف کارنامه‌ها در پی داشت، انتظار می‌رود در بحث اشتغال، برنامه‌ها و عملکرد به شکلی باشد که رضایت از دست رفته نخبگان احیاء شود. نباید صرفاً به آمار بیمه‌شدگان مشاغل دولتی و آزاد، وام‌گیرندگان و افراد بیکار که پدران آن‌ها صرفاً برای دفترچه بیمه برای آن‌ها بیمه واریز می‌کنند، به عنوان آمار اشتغال ایجاد شده اکتفا کرد. بلکه باید به اشتغال‌های پایدار و رویکردهایی که منجر به اشتغال مثمرثمر و درآمدزا شده باشد، تکیه کرد.
نرخ بیکاری در این استان برخلاف روند کلی کشور، در بهار 1403 نسبت به بهار 1402 افزایشی بوده و از 6.9 درصد به 9 درصد رسیده است؛ در حالی که این شاخص در همین بازه زمانی در کل کشور از 8.2 به 7.7 درصد کاهش یافته است. در مقابل، نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد در سال 1402 نسبت به 1401 کاهشی بود و از 8.4 درصد به 7.7 درصد رسید. این شاخص در همین بازه زمانی در سطح کشور از 9 به 8.1 درصد کاهش یافت؛ به عبارت دیگر، در سال گذشته نرخ بیکاری در کهگیلویه و بویراحمد 7.7 درصد و کمتر از متوسط کشوری (8.1 درصد) بود.
شاخص فلاکت (مجموع تورم و بیکاری) نیز در این استان بالاتر از میانگین کشوری است. در حالی که در سال 1402 نرخ فلاکت کشور به 48.8 واحد رسیده بود، این رقم در کهگیلویه و بویراحمد حدود 49 واحد اعلام شده است. در بهار 1403 نیز این شاخص برای کل کشور به حدود 39 واحد و برای کهگیلویه و بویراحمد به حدود 48 واحد رسیده است. همان‌طور که اطلاع دارید، افزایش آمار خودکشی‌ها ارتباط مستقیمی با شاخص فلاکت دارد.
بر اساس گزارش مرکز آمار از نرخ تورم مصرف‌کننده در شهریور 1403، نرخ تورم ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه در این استان به‌ترتیب به 2 درصد، 30.8 درصد و 34.9 درصد رسیده است. در حالی که این سه شاخص در سطح کشوری 1.7 درصد، 31.2 درصد و 34.2 اعلام شده است. به این ترتیب، تورم ماهانه و سالانه در کهگیلویه و بویراحمد بالاتر و تورم نقطه به نقطه پایین‌تر از نرخ کشوری قرار دارد.
سرانه سپرده‌گذاری در استان کهگیلویه و بویراحمد با افت بالای 250 درصدی میزان سرانه سپرده‌گذاری در بهار 1402 نسبت به بهار سال 1401 در صدر استان‌ها به لحاظ کاهش رتبه قرار دارد، به طوری که میزان سپرده‌گذاری روزانه هر فرد ساکن این استان از حدود 4 هزار تومان در روزهای بهار سال 1401 به خروج سپرده‌گذاری روزانه 6.5 هزار تومان در بهار 1402 رسیده است. این سؤال مطرح می‌شود که درآمد استان با توجه به افزایش تولید و فروش نفت در بخش غیرنفتی به صورت شفاف چه پیشرفتی داشته که نتیجه آن در سفره مردم مشاهده گردد؟
همچنین با توجه به رتبه استان در شاخص امنیت سرمایه‌گذاری که جزء آخرین‌ها در کشور محسوب می‌شود، انتظار است برنامه‌هایی که موجبات جذب سرمایه‌گذار شود، مورد توجه واقع شود.
- طرح‌های راکد عمرانی گچساران و باشت
- پتروشیمی دوم گچساران که می‌توانست بیش از 1000 نفر دیگر را مشغول کار کند.
- شهرک صنعتی خیرآباد که مجوزات آن اخذ و زمین مربوطه اختصاص یافت و می‌توانست به دلیل نزدیکی به شهرهای همجوار با استان‌های دیگر، قطب صادرات باشد.
- شهرک دامپروری در خیرآباد که زمین آن در حدود 40 هکتار اختصاص یافت اما تا کنون هیچ اقدام عملیاتی صورت نگرفته است.
- طرح نیروگاه سیکل ترکیبی که در اواخر دهه 80 مجوزات آن اخذ گردید، تا کنون هیچ آثاری از آن وجود ندارد.
- مرمت آثار باستانی شامل گنبد لیشتر، چهار طاقی، پل خیرآباد و همچنین احداث جاده مناسب برای آبشار کیوان.
- کارخانه مواد لبنی و بستنی سعادت آباد لیشتر که در 11 سال پیش مجوز گرفت ولی هیچ سرانجامی نیافت.
- نیروگاه خورشیدی در سعادت آباد لیشتر که 9 سال از صدور مجوز آن می‌گذرد ولی سرمایه‌گذار حمایت نشد.
- کارخانه گچ در منطقه سعادت آباد که بهترین و باکیفیت‌ترین ذخایر گچ کشور را دارا می‌باشد و 35 سال به حال خود رها شده است.
- عدم تعیین تکلیف بیش از 2000 هکتار اراضی مستعد کشاورزی که مالک آن کشاورزان منطقه‌اند و لیکن به دلیل مشکلات مرزی با خوزستان دیم مانده‌اند.
- منطقه ویژه اقتصادی که تاکنون در حد یک مصوبه و مجوز مشاهده شده است و فقط اخبار و وعده آن را در شرایطی که مردم می‌توانند ماشین‌های پلاک منطقه آزاد داشته باشند، داده شد.
- عدم پیگیری خط لوله آب از سد کوثر به زمین‌های روستای آرو و دیل.
- در حوزه ورزش، سالن‌های ورزشی آرو، تلخابشیرین، آب شیرین و عدم اختصاص سالن‌های ورزشی مناسب به روستاهای اطراف شهر شامل پشه‌کان، چهاربیشه، آبگرمو، دیل، آبریگون و دیگر روستاها برای مدیریت ترافیک شهری و عدالت اجتماعی.
- در حوزه جاده‌ای، جاده گچساران - گناوه نیاز به توجه ویژه دارد.
- جاده گچساران - چرام و تونل دیل که به طور کلی تعطیل است.
- جاده چهارخطه خیرآباد به دهدشت که هیچ پیشرفتی نداشته است.
- جاده پیچاب که پیشرفتی نداشته است.
- ادامه روشنایی جاده گچساران - بهبهان و جاده گچساران - باشت که تا اوایل امسال راکد مانده است.
- توجه به شهرک‌های صنعتی شهرستان‌های گچساران و باشت با حمایت و تسهیلات و برای راکد نشدن بنگاه‌های تولیدی در این شهرک‌ها.
حوزه شهری
- ادامه رینگ کیامرثی به لبنان راکد مانده است.
- بافت فرسوده پیشرفتی نداشته است.
- دریاچه مصنوعی پارک نفت تاکنون طعمه تارهای عنکبوت بوده است.
- عدم پیشرفت فاضلاب شهری.
- عدم وجود پارک مناسب یا جاده‌ای برای پیاده‌روی و ورزش همگانی مردم مناطق سه‌راهی تا کارکنان دولت با توجه به وجود زمین برای این امر در منطقه.
گردشگری
- عدم پیشرفت مناسب طرح گردشگری سد چم شیر.
- عدم فراخوان و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری مناطق مختلف از جمله آرو، دیل، خیرآباد، نازمکان، لیشتر، فتح، نیمدور، شادگان، شاهبهرام و دیگر نقاط.
در بخش بهداشت و درمان
- خرید وسایل و راه‌اندازی ام. آر. آی در بیمارستان نرگسی.
- تکمیل و بهره‌برداری هرچه سریع‌تر بیمارستان نفت.
- تجهیز کردن بیمارستان نرگسی جهت خالی نماندن طبقاتی از این ساختمان.
- عدم پیگیری درمانگاه خیرآباد و لیشتر که فونداسیون آن تا سال 1399 در روستای جلیل خیرآباد اجرا شده بود.
- طرح‌هایی که فقط فعلاً در حد وعده ماندند و یا برای بار چندم کلنگ‌زنی یا بهره‌برداری شدند:
- پترو پالایشگاه لیشتر که دو بار کلنگ‌زنی شد و قرار بود در دو سال گذشته کلنگ‌زنی برای بار سوم انجام شود که با وجود تبلیغات متعدد در این خصوص شاهد کلنگ‌زنی این پروژه نبودیم. احتمالاً از عدم هماهنگی‌ها و عدم استفاده از مشاوره با افراد کاردان برای دریافت مجوزهای لازم بوده باشد و نهایتاً بعد از 18 سال اگر مجوزات خوراک و محیط زیست و دیگر مجوزات این طرح آماده شود، باید باز فقط در حد کلنگ‌زنی مردم نظاره‌گر این پروژه باشند. ضمناً خصوصی‌سازی این طرح خود جای بحث دارد که در این صورت مجدد باید شاهد حضور گسترده غیربومی‌ها و عدم آزمون یا آزمون‌های احتمالاً صوری برای جذب نیرو باشیم که انتظار است در این خصوص یک کارشناسی مجدد صورت گیرد و اقداماتی که منافع عمومی را به همراه داشته باشد، لحاظ نمایید.
بخشی از طرح‌هایی که مطالبات مردم شهرستان‌های گچساران و باشت بوده و هستند که انتظار گزارش پیگیری این طرح‌ها را از حضرتعالی دارند.
- پیگیری سهم آلاینده‌ها به منطقه مجاور تأسیسات.
- پیگیری حذف آلاینده‌های نفت و گاز منطقه لیشتر و خیرآباد.
- عدم وجود مراکز خرید محصولات کشاورزی، سردخانه مواد غذایی، کمبود ادوات کشاورزی در لیشتر و خیرآباد و دیگر مناطق علی‌رغم وجود 7000 هکتار زمین (حتی یک کمباین در این مناطق وجود ندارد)؛ حتی در مناطق دیل، آرو و نازمکان و شمبراکان و دیگر مناطق نیز سردخانه‌ای با توجه به اینکه نزدیک به آب سد هستند و دارای محصولات کشاورزی مرغوب هستند، وجود ندارد.
- عدم پیگیری شفاف زمین‌خواری‌ها در لیشتر و خیرآباد و همچنین حومه گچساران در قالب واگذاری‌های صوری از طریق شرکت‌ها که حداقل خواسته مردم این دیار بوده است.
- مردم دیار آرو که بخش عمده‌ای از درآمدشان از راه کشاورزی تأمین می‌شود، به دلیل احداث سد کوثر بخش زیادی از زمین‌های زراعی خود را به امید آنکه روزی از آب سد برای توسعه کشاورزی و عمران و آبادی استفاده کنند، واگذار کردند. اکنون بیش از 100 هکتار از اراضی روستا که شرایط کشت و رونق کشاورزی را دارند به دلیل کم شدن نزولات آسمانی در سال‌های اخیر با مشکل کم‌آبی مواجه شدند.
استحضار دارید که طرح ملی تخصیص آب در قالب پروژه‌های دارای کد در قانون بودجه می‌باشند که در سال 1400 از طرح ملی به استانی تبدیل شده و در این میان متأسفانه گویا به همین دلیل انتقال طرح از ملی به استانی تخصیص آب به آرو، نازمکان، دیل به طور کلی حذف گردید.
- ایجاد یک کارگروه برای نظارت بر ارائه تسهیلات و مجوزات اشتغال‌زایی بر اساس آمایش سرزمینی شهرستان‌ها.
در بعد منابع انسانی
- نگاه‌های قومی در انتصابات و یا انتصابات بدون شاخص شایستگی، بلکه مبتنی بر میزان فرمانبرداری، تبدیل به یک غده سرطانی و یک عادت و رویه عادی در استان شده است که انتظار است برای احیاء رضایتمندی نخبگان، توجه به مقوله شایستگی مبتنی بر دانش و توانمندی را در برنامه داشته باشید. روندی که موجبات ناامیدی قشر نخبگانی شده و گاهاً شنیده می‌شود که روند مذکور دیدگان عمومی را نسبت به رشد و پیشرفت در بدنه سازمان‌ها، داشتن معیارهای زور و جمعیت قومی و لابیگری‌های سیاسی نموده است.
- در موضوع استخدامی‌ها، با توجه به استخدامی‌هایی که طی سه سال گذشته در شرکت‌ها، ادارات، نهادها و سازمان‌ها صورت گرفت، طبق شنیده‌ها بدون آزمون هم جذب‌هایی صورت گرفته است که برخی در رسانه‌های مختلف گوشزد و تذکر داده شدند. (بنا بر اطلاعات دریافتی، سال گذشته در استانداری جذب صورت گرفته است که اگر آزمونی وجود داشت، چرا فراخوان داده نشد؟) این‌گونه روندها مورد یأس و اعتراض عمومی بوده و هست. لذا چه برخوردی با متخلفین از طرف مدیریت ارشد استان صورت پذیرفته است؟
طرح شهید زین‌الدین که باید برای نخبگان بود و متعدد از طریق رسانه‌ها درخواست شفافیت و پیگیری در آن داده شد، نمونه بارزی از استخدامی‌هایی است که نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها را در عموم، به‌خصوص نخبگان در پی خواهد داشت که انتظار است این مهم را نیز پیگیری و برای تنویر افکار عمومی به سمع و نظر مردم محروم این استان برسانید.
همان‌طور که می‌دانید، حدود 70 درصد از درآمد استان از بخش نفت و گاز است که بخش اعظمی از تولید مربوط به لیشتر و خیرآباد است. اگر بررسی بفرمایید، بخش زیادی از رأی دولت حاضر از منطقه بویراحمد گرمسیر و لیشتر و خیرآباد بوده است و انتظار مردم این دیار نسبت به دیدار با استاندار یا معاونین استاندار یک انتظار به حقی بود که هر چند در چند سال اخیر این مهم سرزده با عزیزان دیداری صورت می‌گرفت، که تا کنون انجام نشد! مردمی که طعمه گازها، میعانات و بیماری‌های ناشی از آلایندگی‌های صنایع نفت و گاز می‌باشند و دیاری که این حجم درآمد را برای استان دارا می‌باشد.
در پایان
لازم است به عنوان عضو کوچکی از جامعه دانشگاهی و فرهنگی و همچنین عضو کوچکی از خاک این سرزمین، این نکات را گوشزد نمایم:
- حمایت از تولید و کارآفرینی می‌تواند به افزایش قدرت و در نهایت جذب اقبال عمومی برای اتحاد بیشتر در کشور منجر شود. لذا این موضوع را باید توجه داشت که تضعیف تولید می‌تواند ساختار کشور را به سمت سوداگری و نهایتاً مصرف‌گرایی سوق داده و اثربخشی کشور از تحریم‌ها را بیشتر نماید. تجربه و درسی که باید از سایر کشورها گرفت، این است که عدم حمایت از تولید، موجبات رشد سوداگری، ایجاد مافیا در حوزه‌های متعدد، کاهش ارزش پول ملی، رشد بی‌رویه ارز و نهایتاً کاهش اقبال عمومی گشته است. لذا مردم این دیار تشنه نگاه عمل‌گرا هستند که نتایج کار و برنامه‌ها در سفره و زندگی روزمره مردم اثرگذار باشد.
- گاهاً حرف از اصلاح ساختارها در مجامع مختلف می‌شود، اما اصلاح ساختارها همان‌طور که می‌دانید هم همت تیمی می‌خواهد و هم مبارزه با مافیا در ابعاد گوناگون. مردم استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن منابع و ظرفیت‌های مختلف طی این چند دهه در حوزه رشد امکانات حداقلی زندگی اگر پیشرفتی داشته‌اند، اما در بخش‌های تولیدی و کارآفرینی رشد درخوری که باعث رونق فراگیر اشتغال و رقابت شود، نبوده‌اند. مردم گاهاً با گفتار درمانی‌ها و آمارسازی‌های مسئولان مواجه بوده‌اند که نتیجه‌اش افزایش نارضایتی عمومی نسبت به مسئولان بوده است. می‌بایست بر این اساس که نظام جمهوری اسلامی ایران که بر پایه عدالت بنا نهاده شده، عملکردها، توزیع تسهیلات، توجه به آبادانی مناطق، اشتغال و استفاده از نیروهای نخبه را در همین مسیر دنبال ساخت و مردم عدالت‌خواه کشور عزیزمان ایران بالاترین خواسته‌شان از مسئولین عدالت در ابعاد گوناگون بوده است.
- نباید بگذارید که مردم دیگر طوایف و نخبگان احساس کنند به سمت و سویی می‌رویم که دیگر جای زندگی در این مناطق نباشد. چرا که عده‌ای خود را صاحب آن دیار و خاک بدانند و زور و قدرت تعیین‌کننده خیلی امور باشد.
- امروز دوره مدیریت مشارکتی، معماری سازمانی، مدیریت دانش، منطق فازی، ورود به دنیای هوش مصنوعی و استفاده از ایده‌ها و افکار نو در ابعاد مختلف است. نگاه و مدیریت‌های سنتی و گاهاً بدون برنامه و استبدادی نمی‌تواند موجبات اقناع عمومی شده و فضای مجازی و رشد اطلاعات مردم باعث شده که این مسائل به صراحت رصد و تحلیل شوند.
- اصلاح ساختار با تکیه بر آمایش سرزمینی و علمی در عمل با چاشنی عدالت می‌تواند موجبات جذب اقبال عمومی، دلشادی و خوش‌بینی، امید و دلگرمی نسل‌های جدید شود که می‌توان همین اصلاح ساختاری را حتی از استان‌ها شروع کرد. شناخت مسائل ریشه‌ای که مانع رشد و توسعه نسل‌های آتی خواهد شد، از جمله مواردیست که می‌تواند با اقداماتی برنامه‌ریزی شده از گسترش آن موانع جلوگیری و ساختارها را اصلاح نمود.
- استفاده از ظرفیت‌های مشاوره‌ای نخبگانی در قالب دعوت در کارگروه‌های تخصصی می‌تواند هم موجبات پیشرفت و پختگی هر چه بهتر برنامه‌ها شود و هم در جذب اقبال عمومی نخبگان اثرگذار خواهد بود. به استناد اینکه نخبه‌ای از نگرشی فکری حمایت می‌کرد، نباید مورد سرکوب و یا خانه‌نشینی توسط دیگر نگرش‌ها شود که این رویه به اختلافات قومی و در نهایت خدشه به اتحاد و نهایتاً ناامیدی نخبگان منجر می‌شود.
- ارائه آمارهای شفاف و حضور بین اقشار مختلف مردم در شهرستان‌های مختلف و پیگیری مسائل و مشکلات مردم و به‌خصوص نخبگان از نزدیک توسط حضرتعالی و مدیران کل و شهرستانی، روندیست که می‌تواند حضرتعالی و تیم مدیریتی‌تان را در مسیری رضایت‌محور قرار دهد.
- شفاف‌سازی و اصلاح ساختارها در نظام بانکی در موضوعات مهمی همچون سرمایه‌گذاری در ایجاد بنگاه‌های اقتصادی و اشتغال، اصلاح ساختار شفاف واگذاری پیمانکاری‌ها به دور از سیاست‌زدگی، اصلاح ساختارهای آموزشی با ترویج جوانان به سمت رشته‌هایی که موجبات رشد صنعت و فناوری می‌شوند، اصلاح ساختارهای توزیع در حوزه‌های مختلف به‌خصوص کشاورزی که موجبات حباب قیمتی در محصولات از تولید به مصرف گردیده، اصلاح ساختار واگذاری زمین در تعاونی‌ها و شرکت‌ها به شکلی که به قشر متوسط و ضعیف جامعه بی‌عدالتی وارد نگردد، اصلاح ساختار واگذاری زمین‌های منابع ملی با اولویت جوانان جویای کار به جای افراد با نفوذ و گروه‌های تشکیل شده در حوزه زمین‌خواری، اصلاح ساختارهای حمایتی برای جذب سرمایه‌گذار در استان و دیگر حوزه‌ها با وجود بحران‌هایی همچون تورم‌های فزاینده، بحران ناترازی انرژی، بحران مهاجرت نخبگان، بحران بیکاری، بحران سوءمدیریت به دلیل سیاست‌زدگی و سفارشی‌سازی انتصابات برای منافع گروهی و شخصی و دیگر بحران‌ها در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی، نیازیست که می‌تواند با داشتن برنامه جامع و استفاده از توان نیروهای کارآمد و دلسوز و همچنین استفاده از ظرفیت نظرات و پیشنهادات نخبگان، موجبات امید و جذب اقبال عمومی را در بین مردم فراهم سازد. هرچند همچون رویه‌ای همت، اقتدار، اتحاد و مبارزه با مافیا در ابعاد گوناگون را می‌طلبد.
با آرزوی توفیق برای حضرتعالی و سایر اعضای تیم مدیریتی، امید است مسیر و راهی عمل‌گرا، متفاوت از سنوات قبل، در یک شرایط عدالت‌محور و امیدآفرین برای جامعه و نخبگان را در ادامه شاهد باشیم.
سید محمد قاضی‌نیا - مدرس دانشگاه در یادداشتی خطاب به استان کهگیلویه و بویراحمد نوشت، در شرایطی که استان کهگیلویه و بویراحمد با چالش‌های اقتصادی و اجتماعی متعددی مواجه است، مردم شهرستان‌های گچساران و باشت به عنوان شهروندانی آگاه و مسئولیت‌پذیر، خواستار توجه جدی مسئولان به مشکلات روزمره خود هستند. با وجود ظرفیت‌های بالقوه این مناطق، آمارهای نگران‌کننده بیکاری، فلاکت اقتصادی و راکد ماندن طرح‌های عمرانی، نشان‌دهنده‌ی نیاز فوری به برنامه‌ریزی و اقدام عملی از سوی استانداری است. این یادداشت به بررسی انتقادات و مطالبات مردم دیار گچساران و باشت پرداخته و از مسئولان می‌خواهد که به صداهای خاموش این مناطق گوش دهند و راهکارهایی مؤثر برای بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی ارائه دهند.به گزارش کبنا، یادداشت به شرح زیر است.
جناب استاندار محترم
با سلام و احترام،
خسته نباشید خدمت حضرتعالی و مجموعه زحمت‌کشان. توجه حضرتعالی را به نکاتی پیرامون شهرستان‌های گچساران و باشت جلب می‌نمایم. به عنوان یک شهروند، درخواست‌هایی از حضرتعالی دارم که با توجه به اینکه بعد از سال‌ها به استان تشریف فرما شدید، انتظارات مردمی دیار گچساران و باشت را به سمع و نظرتان می‌رسانم. امید است در برنامه‌هایتان موارد ذیل مورد توجه واقع شوند.
بررسی برخی آمارهای استان در ابعاد مختلف
همان‌طور که اطلاع دارید، میانگین رشد اقتصادی در دهه 90 در استان کهگیلویه و بویراحمد تقریباً نزدیک به صفر بوده است. در سال‌های 1400 تا 1402، با توجه به هدف‌گذاری رشد اقتصادی بالای 8 درصد، شاهد بودیم که علی‌رغم گشایش‌ها در فروش نفت و میزان تولید و صادرات آن، هدف رشد اقتصادی استان محقق نشد.
بر اساس میزان بیکاری در استان و به‌خصوص شهرستان‌های گچساران و باشت که نگرانی‌های مردم را در بحث استفاده حداکثری از نیروهای بومی و برگزاری آزمون‌ها و ارائه شفاف کارنامه‌ها در پی داشت، انتظار می‌رود در بحث اشتغال، برنامه‌ها و عملکرد به شکلی باشد که رضایت از دست رفته نخبگان احیاء شود. نباید صرفاً به آمار بیمه‌شدگان مشاغل دولتی و آزاد، وام‌گیرندگان و افراد بیکار که پدران آن‌ها صرفاً برای دفترچه بیمه برای آن‌ها بیمه واریز می‌کنند، به عنوان آمار اشتغال ایجاد شده اکتفا کرد. بلکه باید به اشتغال‌های پایدار و رویکردهایی که منجر به اشتغال مثمرثمر و درآمدزا شده باشد، تکیه کرد.
نرخ بیکاری در این استان برخلاف روند کلی کشور، در بهار 1403 نسبت به بهار 1402 افزایشی بوده و از 6.9 درصد به 9 درصد رسیده است؛ در حالی که این شاخص در همین بازه زمانی در کل کشور از 8.2 به 7.7 درصد کاهش یافته است. در مقابل، نرخ بیکاری کهگیلویه و بویراحمد در سال 1402 نسبت به 1401 کاهشی بود و از 8.4 درصد به 7.7 درصد رسید. این شاخص در همین بازه زمانی در سطح کشور از 9 به 8.1 درصد کاهش یافت؛ به عبارت دیگر، در سال گذشته نرخ بیکاری در کهگیلویه و بویراحمد 7.7 درصد و کمتر از متوسط کشوری (8.1 درصد) بود.
شاخص فلاکت (مجموع تورم و بیکاری) نیز در این استان بالاتر از میانگین کشوری است. در حالی که در سال 1402 نرخ فلاکت کشور به 48.8 واحد رسیده بود، این رقم در کهگیلویه و بویراحمد حدود 49 واحد اعلام شده است. در بهار 1403 نیز این شاخص برای کل کشور به حدود 39 واحد و برای کهگیلویه و بویراحمد به حدود 48 واحد رسیده است. همان‌طور که اطلاع دارید، افزایش آمار خودکشی‌ها ارتباط مستقیمی با شاخص فلاکت دارد.
بر اساس گزارش مرکز آمار از نرخ تورم مصرف‌کننده در شهریور 1403، نرخ تورم ماهانه، نقطه به نقطه و سالانه در این استان به‌ترتیب به 2 درصد، 30.8 درصد و 34.9 درصد رسیده است. در حالی که این سه شاخص در سطح کشوری 1.7 درصد، 31.2 درصد و 34.2 اعلام شده است. به این ترتیب، تورم ماهانه و سالانه در کهگیلویه و بویراحمد بالاتر و تورم نقطه به نقطه پایین‌تر از نرخ کشوری قرار دارد.
سرانه سپرده‌گذاری در استان کهگیلویه و بویراحمد با افت بالای 250 درصدی میزان سرانه سپرده‌گذاری در بهار 1402 نسبت به بهار سال 1401 در صدر استان‌ها به لحاظ کاهش رتبه قرار دارد، به طوری که میزان سپرده‌گذاری روزانه هر فرد ساکن این استان از حدود 4 هزار تومان در روزهای بهار سال 1401 به خروج سپرده‌گذاری روزانه 6.5 هزار تومان در بهار 1402 رسیده است. این سؤال مطرح می‌شود که درآمد استان با توجه به افزایش تولید و فروش نفت در بخش غیرنفتی به صورت شفاف چه پیشرفتی داشته که نتیجه آن در سفره مردم مشاهده گردد؟
همچنین با توجه به رتبه استان در شاخص امنیت سرمایه‌گذاری که جزء آخرین‌ها در کشور محسوب می‌شود، انتظار است برنامه‌هایی که موجبات جذب سرمایه‌گذار شود، مورد توجه واقع شود.
- طرح‌های راکد عمرانی گچساران و باشت
- پتروشیمی دوم گچساران که می‌توانست بیش از 1000 نفر دیگر را مشغول کار کند.
- شهرک صنعتی خیرآباد که مجوزات آن اخذ و زمین مربوطه اختصاص یافت و می‌توانست به دلیل نزدیکی به شهرهای همجوار با استان‌های دیگر، قطب صادرات باشد.
- شهرک دامپروری در خیرآباد که زمین آن در حدود 40 هکتار اختصاص یافت اما تا کنون هیچ اقدام عملیاتی صورت نگرفته است.
- طرح نیروگاه سیکل ترکیبی که در اواخر دهه 80 مجوزات آن اخذ گردید، تا کنون هیچ آثاری از آن وجود ندارد.
- مرمت آثار باستانی شامل گنبد لیشتر، چهار طاقی، پل خیرآباد و همچنین احداث جاده مناسب برای آبشار کیوان.
- کارخانه مواد لبنی و بستنی سعادت آباد لیشتر که در 11 سال پیش مجوز گرفت ولی هیچ سرانجامی نیافت.
- نیروگاه خورشیدی در سعادت آباد لیشتر که 9 سال از صدور مجوز آن می‌گذرد ولی سرمایه‌گذار حمایت نشد.
- کارخانه گچ در منطقه سعادت آباد که بهترین و باکیفیت‌ترین ذخایر گچ کشور را دارا می‌باشد و 35 سال به حال خود رها شده است.
- عدم تعیین تکلیف بیش از 2000 هکتار اراضی مستعد کشاورزی که مالک آن کشاورزان منطقه‌اند و لیکن به دلیل مشکلات مرزی با خوزستان دیم مانده‌اند.
- منطقه ویژه اقتصادی که تاکنون در حد یک مصوبه و مجوز مشاهده شده است و فقط اخبار و وعده آن را در شرایطی که مردم می‌توانند ماشین‌های پلاک منطقه آزاد داشته باشند، داده شد.
- عدم پیگیری خط لوله آب از سد کوثر به زمین‌های روستای آرو و دیل.
- در حوزه ورزش، سالن‌های ورزشی آرو، تلخابشیرین، آب شیرین و عدم اختصاص سالن‌های ورزشی مناسب به روستاهای اطراف شهر شامل پشه‌کان، چهاربیشه، آبگرمو، دیل، آبریگون و دیگر روستاها برای مدیریت ترافیک شهری و عدالت اجتماعی.
- در حوزه جاده‌ای، جاده گچساران - گناوه نیاز به توجه ویژه دارد.
- جاده گچساران - چرام و تونل دیل که به طور کلی تعطیل است.
- جاده چهارخطه خیرآباد به دهدشت که هیچ پیشرفتی نداشته است.
- جاده پیچاب که پیشرفتی نداشته است.
- ادامه روشنایی جاده گچساران - بهبهان و جاده گچساران - باشت که تا اوایل امسال راکد مانده است.
- توجه به شهرک‌های صنعتی شهرستان‌های گچساران و باشت با حمایت و تسهیلات و برای راکد نشدن بنگاه‌های تولیدی در این شهرک‌ها.
حوزه شهری
- ادامه رینگ کیامرثی به لبنان راکد مانده است.
- بافت فرسوده پیشرفتی نداشته است.
- دریاچه مصنوعی پارک نفت تاکنون طعمه تارهای عنکبوت بوده است.
- عدم پیشرفت فاضلاب شهری.
- عدم وجود پارک مناسب یا جاده‌ای برای پیاده‌روی و ورزش همگانی مردم مناطق سه‌راهی تا کارکنان دولت با توجه به وجود زمین برای این امر در منطقه.
گردشگری
- عدم پیشرفت مناسب طرح گردشگری سد چم شیر.
- عدم فراخوان و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری مناطق مختلف از جمله آرو، دیل، خیرآباد، نازمکان، لیشتر، فتح، نیمدور، شادگان، شاهبهرام و دیگر نقاط.
در بخش بهداشت و درمان
- خرید وسایل و راه‌اندازی ام. آر. آی در بیمارستان نرگسی.
- تکمیل و بهره‌برداری هرچه سریع‌تر بیمارستان نفت.
- تجهیز کردن بیمارستان نرگسی جهت خالی نماندن طبقاتی از این ساختمان.
- عدم پیگیری درمانگاه خیرآباد و لیشتر که فونداسیون آن تا سال 1399 در روستای جلیل خیرآباد اجرا شده بود.
- طرح‌هایی که فقط فعلاً در حد وعده ماندند و یا برای بار چندم کلنگ‌زنی یا بهره‌برداری شدند:
- پترو پالایشگاه لیشتر که دو بار کلنگ‌زنی شد و قرار بود در دو سال گذشته کلنگ‌زنی برای بار سوم انجام شود که با وجود تبلیغات متعدد در این خصوص شاهد کلنگ‌زنی این پروژه نبودیم. احتمالاً از عدم هماهنگی‌ها و عدم استفاده از مشاوره با افراد کاردان برای دریافت مجوزهای لازم بوده باشد و نهایتاً بعد از 18 سال اگر مجوزات خوراک و محیط زیست و دیگر مجوزات این طرح آماده شود، باید باز فقط در حد کلنگ‌زنی مردم نظاره‌گر این پروژه باشند. ضمناً خصوصی‌سازی این طرح خود جای بحث دارد که در این صورت مجدد باید شاهد حضور گسترده غیربومی‌ها و عدم آزمون یا آزمون‌های احتمالاً صوری برای جذب نیرو باشیم که انتظار است در این خصوص یک کارشناسی مجدد صورت گیرد و اقداماتی که منافع عمومی را به همراه داشته باشد، لحاظ نمایید.
بخشی از طرح‌هایی که مطالبات مردم شهرستان‌های گچساران و باشت بوده و هستند که انتظار گزارش پیگیری این طرح‌ها را از حضرتعالی دارند.
- پیگیری سهم آلاینده‌ها به منطقه مجاور تأسیسات.
- پیگیری حذف آلاینده‌های نفت و گاز منطقه لیشتر و خیرآباد.
- عدم وجود مراکز خرید محصولات کشاورزی، سردخانه مواد غذایی، کمبود ادوات کشاورزی در لیشتر و خیرآباد و دیگر مناطق علی‌رغم وجود 7000 هکتار زمین (حتی یک کمباین در این مناطق وجود ندارد)؛ حتی در مناطق دیل، آرو و نازمکان و شمبراکان و دیگر مناطق نیز سردخانه‌ای با توجه به اینکه نزدیک به آب سد هستند و دارای محصولات کشاورزی مرغوب هستند، وجود ندارد.
- عدم پیگیری شفاف زمین‌خواری‌ها در لیشتر و خیرآباد و همچنین حومه گچساران در قالب واگذاری‌های صوری از طریق شرکت‌ها که حداقل خواسته مردم این دیار بوده است.
- مردم دیار آرو که بخش عمده‌ای از درآمدشان از راه کشاورزی تأمین می‌شود، به دلیل احداث سد کوثر بخش زیادی از زمین‌های زراعی خود را به امید آنکه روزی از آب سد برای توسعه کشاورزی و عمران و آبادی استفاده کنند، واگذار کردند. اکنون بیش از 100 هکتار از اراضی روستا که شرایط کشت و رونق کشاورزی را دارند به دلیل کم شدن نزولات آسمانی در سال‌های اخیر با مشکل کم‌آبی مواجه شدند.
استحضار دارید که طرح ملی تخصیص آب در قالب پروژه‌های دارای کد در قانون بودجه می‌باشند که در سال 1400 از طرح ملی به استانی تبدیل شده و در این میان متأسفانه گویا به همین دلیل انتقال طرح از ملی به استانی تخصیص آب به آرو، نازمکان، دیل به طور کلی حذف گردید.
- ایجاد یک کارگروه برای نظارت بر ارائه تسهیلات و مجوزات اشتغال‌زایی بر اساس آمایش سرزمینی شهرستان‌ها.
در بعد منابع انسانی
- نگاه‌های قومی در انتصابات و یا انتصابات بدون شاخص شایستگی، بلکه مبتنی بر میزان فرمانبرداری، تبدیل به یک غده سرطانی و یک عادت و رویه عادی در استان شده است که انتظار است برای احیاء رضایتمندی نخبگان، توجه به مقوله شایستگی مبتنی بر دانش و توانمندی را در برنامه داشته باشید. روندی که موجبات ناامیدی قشر نخبگانی شده و گاهاً شنیده می‌شود که روند مذکور دیدگان عمومی را نسبت به رشد و پیشرفت در بدنه سازمان‌ها، داشتن معیارهای زور و جمعیت قومی و لابیگری‌های سیاسی نموده است.
- در موضوع استخدامی‌ها، با توجه به استخدامی‌هایی که طی سه سال گذشته در شرکت‌ها، ادارات، نهادها و سازمان‌ها صورت گرفت، طبق شنیده‌ها بدون آزمون هم جذب‌هایی صورت گرفته است که برخی در رسانه‌های مختلف گوشزد و تذکر داده شدند. (بنا بر اطلاعات دریافتی، سال گذشته در استانداری جذب صورت گرفته است که اگر آزمونی وجود داشت، چرا فراخوان داده نشد؟) این‌گونه روندها مورد یأس و اعتراض عمومی بوده و هست. لذا چه برخوردی با متخلفین از طرف مدیریت ارشد استان صورت پذیرفته است؟
طرح شهید زین‌الدین که باید برای نخبگان بود و متعدد از طریق رسانه‌ها درخواست شفافیت و پیگیری در آن داده شد، نمونه بارزی از استخدامی‌هایی است که نگرانی‌ها و ناامیدی‌ها را در عموم، به‌خصوص نخبگان در پی خواهد داشت که انتظار است این مهم را نیز پیگیری و برای تنویر افکار عمومی به سمع و نظر مردم محروم این استان برسانید.
همان‌طور که می‌دانید، حدود 70 درصد از درآمد استان از بخش نفت و گاز است که بخش اعظمی از تولید مربوط به لیشتر و خیرآباد است. اگر بررسی بفرمایید، بخش زیادی از رأی دولت حاضر از منطقه بویراحمد گرمسیر و لیشتر و خیرآباد بوده است و انتظار مردم این دیار نسبت به دیدار با استاندار یا معاونین استاندار یک انتظار به حقی بود که هر چند در چند سال اخیر این مهم سرزده با عزیزان دیداری صورت می‌گرفت، که تا کنون انجام نشد! مردمی که طعمه گازها، میعانات و بیماری‌های ناشی از آلایندگی‌های صنایع نفت و گاز می‌باشند و دیاری که این حجم درآمد را برای استان دارا می‌باشد.
در پایان
لازم است به عنوان عضو کوچکی از جامعه دانشگاهی و فرهنگی و همچنین عضو کوچکی از خاک این سرزمین، این نکات را گوشزد نمایم:
- حمایت از تولید و کارآفرینی می‌تواند به افزایش قدرت و در نهایت جذب اقبال عمومی برای اتحاد بیشتر در کشور منجر شود. لذا این موضوع را باید توجه داشت که تضعیف تولید می‌تواند ساختار کشور را به سمت سوداگری و نهایتاً مصرف‌گرایی سوق داده و اثربخشی کشور از تحریم‌ها را بیشتر نماید. تجربه و درسی که باید از سایر کشورها گرفت، این است که عدم حمایت از تولید، موجبات رشد سوداگری، ایجاد مافیا در حوزه‌های متعدد، کاهش ارزش پول ملی، رشد بی‌رویه ارز و نهایتاً کاهش اقبال عمومی گشته است. لذا مردم این دیار تشنه نگاه عمل‌گرا هستند که نتایج کار و برنامه‌ها در سفره و زندگی روزمره مردم اثرگذار باشد.
- گاهاً حرف از اصلاح ساختارها در مجامع مختلف می‌شود، اما اصلاح ساختارها همان‌طور که می‌دانید هم همت تیمی می‌خواهد و هم مبارزه با مافیا در ابعاد گوناگون. مردم استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن منابع و ظرفیت‌های مختلف طی این چند دهه در حوزه رشد امکانات حداقلی زندگی اگر پیشرفتی داشته‌اند، اما در بخش‌های تولیدی و کارآفرینی رشد درخوری که باعث رونق فراگیر اشتغال و رقابت شود، نبوده‌اند. مردم گاهاً با گفتار درمانی‌ها و آمارسازی‌های مسئولان مواجه بوده‌اند که نتیجه‌اش افزایش نارضایتی عمومی نسبت به مسئولان بوده است. می‌بایست بر این اساس که نظام جمهوری اسلامی ایران که بر پایه عدالت بنا نهاده شده، عملکردها، توزیع تسهیلات، توجه به آبادانی مناطق، اشتغال و استفاده از نیروهای نخبه را در همین مسیر دنبال ساخت و مردم عدالت‌خواه کشور عزیزمان ایران بالاترین خواسته‌شان از مسئولین عدالت در ابعاد گوناگون بوده است.
- نباید بگذارید که مردم دیگر طوایف و نخبگان احساس کنند به سمت و سویی می‌رویم که دیگر جای زندگی در این مناطق نباشد. چرا که عده‌ای خود را صاحب آن دیار و خاک بدانند و زور و قدرت تعیین‌کننده خیلی امور باشد.
- امروز دوره مدیریت مشارکتی، معماری سازمانی، مدیریت دانش، منطق فازی، ورود به دنیای هوش مصنوعی و استفاده از ایده‌ها و افکار نو در ابعاد مختلف است. نگاه و مدیریت‌های سنتی و گاهاً بدون برنامه و استبدادی نمی‌تواند موجبات اقناع عمومی شده و فضای مجازی و رشد اطلاعات مردم باعث شده که این مسائل به صراحت رصد و تحلیل شوند.
- اصلاح ساختار با تکیه بر آمایش سرزمینی و علمی در عمل با چاشنی عدالت می‌تواند موجبات جذب اقبال عمومی، دلشادی و خوش‌بینی، امید و دلگرمی نسل‌های جدید شود که می‌توان همین اصلاح ساختاری را حتی از استان‌ها شروع کرد. شناخت مسائل ریشه‌ای که مانع رشد و توسعه نسل‌های آتی خواهد شد، از جمله مواردیست که می‌تواند با اقداماتی برنامه‌ریزی شده از گسترش آن موانع جلوگیری و ساختارها را اصلاح نمود.
- استفاده از ظرفیت‌های مشاوره‌ای نخبگانی در قالب دعوت در کارگروه‌های تخصصی می‌تواند هم موجبات پیشرفت و پختگی هر چه بهتر برنامه‌ها شود و هم در جذب اقبال عمومی نخبگان اثرگذار خواهد بود. به استناد اینکه نخبه‌ای از نگرشی فکری حمایت می‌کرد، نباید مورد سرکوب و یا خانه‌نشینی توسط دیگر نگرش‌ها شود که این رویه به اختلافات قومی و در نهایت خدشه به اتحاد و نهایتاً ناامیدی نخبگان منجر می‌شود.
- ارائه آمارهای شفاف و حضور بین اقشار مختلف مردم در شهرستان‌های مختلف و پیگیری مسائل و مشکلات مردم و به‌خصوص نخبگان از نزدیک توسط حضرتعالی و مدیران کل و شهرستانی، روندیست که می‌تواند حضرتعالی و تیم مدیریتی‌تان را در مسیری رضایت‌محور قرار دهد.
- شفاف‌سازی و اصلاح ساختارها در نظام بانکی در موضوعات مهمی همچون سرمایه‌گذاری در ایجاد بنگاه‌های اقتصادی و اشتغال، اصلاح ساختار شفاف واگذاری پیمانکاری‌ها به دور از سیاست‌زدگی، اصلاح ساختارهای آموزشی با ترویج جوانان به سمت رشته‌هایی که موجبات رشد صنعت و فناوری می‌شوند، اصلاح ساختارهای توزیع در حوزه‌های مختلف به‌خصوص کشاورزی که موجبات حباب قیمتی در محصولات از تولید به مصرف گردیده، اصلاح ساختار واگذاری زمین در تعاونی‌ها و شرکت‌ها به شکلی که به قشر متوسط و ضعیف جامعه بی‌عدالتی وارد نگردد، اصلاح ساختار واگذاری زمین‌های منابع ملی با اولویت جوانان جویای کار به جای افراد با نفوذ و گروه‌های تشکیل شده در حوزه زمین‌خواری، اصلاح ساختارهای حمایتی برای جذب سرمایه‌گذار در استان و دیگر حوزه‌ها با وجود بحران‌هایی همچون تورم‌های فزاینده، بحران ناترازی انرژی، بحران مهاجرت نخبگان، بحران بیکاری، بحران سوءمدیریت به دلیل سیاست‌زدگی و سفارشی‌سازی انتصابات برای منافع گروهی و شخصی و دیگر بحران‌ها در حوزه‌های اجتماعی و اقتصادی، نیازیست که می‌تواند با داشتن برنامه جامع و استفاده از توان نیروهای کارآمد و دلسوز و همچنین استفاده از ظرفیت نظرات و پیشنهادات نخبگان، موجبات امید و جذب اقبال عمومی را در بین مردم فراهم سازد. هرچند همچون رویه‌ای همت، اقتدار، اتحاد و مبارزه با مافیا در ابعاد گوناگون را می‌طلبد.
با آرزوی توفیق برای حضرتعالی و سایر اعضای تیم مدیریتی، امید است مسیر و راهی عمل‌گرا، متفاوت از سنوات قبل، در یک شرایط عدالت‌محور و امیدآفرین برای جامعه و نخبگان را در ادامه شاهد باشیم.
هم آزمون هم مصاحبه
اینکه تا الان نتایج اعلام نشده همینه که یه عده سنگ اندازی میکنن