تاوان عبور از خط قرمز تندروی

کبنا ؛تجربه زیستی نشان می‌دهد طیف‌ها یا افراد تندرویی که در ادبیات و روش‌های خود همواره مسیر رادیکال را دنبال می‌کنند، رفته‌رفته بهانه برای حذفشان را هموارتر می‌کنند.
اگر بخواهیم به تجربیات جامعه ایران در دهه‌های اخیر نگاهی اجمالی داشته باشیم، می‌بینیم طیف‌های تندرو در طی این سال‌ها هم از سوی جامعه و هم از سوی ساختارهای سیاسی کنار گذاشته شده‌اند. اخراج طالبی‌دارستانی از ستاد امربه‌معروف‌ و نهی از منکر تهران، یکی از مثال‌های نزدیکی است که می‌توانیم در مورد چگونگی حذف تندروها به‌کار ببریم. ادبیات تند و عجیب رئیس پیشین اداره زنان ستاد امربه‌معروف پایتخت که «مسعود پزشکیان» را هدف قرار داده بود، مسئولان این ستاد را مجبور کرد تا در خروج را به او نشان دهند. این ستاد که پیوسته زیر نگاه جامعه قرار داشته ظاهرا نمی‌خواهد بیش از این هزینه‌های سیاسی- اجتماعی خود را بالا ببرد. البته به‌کار بردن چنین ادبیاتی همواره باعث آزردگی شده زیرا پیش از این و در خرداد سال گذشته دبیر وقت ستاد امربه‌معروف، به‌دلیل طرح‌های جنجالی در مورد حجاب با فشار برخی نمایندگان مجلس و... برکنار شد. همه این حواشی باعث می‌شود تا بین جامعه و چنین نهادهای فرهنگی، شکاف عمیق‌تری مشاهده کنیم. در ادامه با یکی از تحلیلگران سیاسی گفت‌وگو کرده‌ایم. زهرا نژادبهرام معتقد است این طیف‌های تندرو برای بهبود وضعیت کشور نیاز است تا معنای وفاق را درک کنند.
درک معنای وفاق
زهرا نژاد‌بهرام، فعال سیاسی اصلاح‌طلب در واکنش به فرجام مسئول سابق ستاد امربه‌معروف پایتخت که به رئیس‌جمهوری توهین کرده بود، به‌ آرمان ملی می‌گوید: «باتوجه به اینکه رویکر دولت چهاردهم وفاق بوده و با درنظر گرفتن ترکیب استانداران، معاونان و کابینه می‌توانیم درک درستی از وفاق داشته باشیم. حالا همه طیف‌های سیاسی در پاستور حضور دارند و وضعیت به‌نوعی است که حتی خود اصولگراها هم چنین وضعیتی را پیش‌بینی نمی‌کردند. با اجرای همین طرح وفاق، رئیس‌جمهوری با انتقادهای بسیاری از سوی هواداران و حامیان خود روبه‌رو شد. اینکه در برابر چنین رویکردی با این ادبیات مورد خطاب قرارش می‌دهند به‌خوبی مشخص است که موضوع وفاق و همبستگی هنوز برای برخی از جریان‌های سیاسی، که در کسب آرای شهروندان شکست خوردند، قابل درک نیست. ادبیات این خانم در ‌شأن ملت ایران نبود. اگر رئیس‌جمهور اصولگرا بود قطعا اقدامات جدی‌تری صورت می‌گرفت ولی با همه این موارد باید بگوییم که اخراج فرد مذکور از ستاد فی‌نفسه عملکرد خوبی محسوب می‌شود ولی با این حال نیاز به‌برخوردی است تا اثرات منفی چنین ادبیاتی برای همگان مشخص شود».
عضو سابق شورای شهر تهران در همین مورد ادامه می‌دهد: «رویکردهای منفی از سوی این طیف همچنان برای تخریب دولت ادامه خواهد داشت زیرا آنها نمی‌توانند و یا اینکه نمی‌خواهند معنای وفاق در کشور را درک کنند. اگر ایران، اسلام و جامعه برای این طیف اهمیت دارد باید درک کنند که در چه مقطعی از تاریخ حضور داریم. اینکه در این شرایط خارجی، داخلی همراه با نگرانی‌های اجتماعی و اقتصادی از این نوع نگرش‌ها و بحث‌‌ها جدا نمی‌شوند، به‌نفع جامعه نخواهد بود. پزشکیان با ادبیات ساده خود تلاش می‌کند تا با جامعه ارتباط برقرار کند و در این بحران‌ اقتصادی با شهروندان شفاف حرف می‌زند. ما هم نقدهای زیادی به دولت داریم به‌خصوص در این مورد که کفه پاستور بیشتر در سمت اصولگراها سنگینی می‌کند تا برای اصلاح‌طلبان ولی می‌دانیم که همراهی تنها راه نجات کشور است. خطرات اصلی کشور مانند ناترازی‌ها، چالش‌های اشتغال، چالش‌های محیط ‌زیستی، تهدید دشمنان خارجی و... است که باید با همراهی مسیر را برای رشد جامعه هموار کنیم نه اینکه با موضوعات حاشیه‌ای مانند قانون حجاب و طرح اقامت فرزندان ظریف و... بخواهیم فرصت‌های تاریخی- اجتماعی را از دست بدهیم.»
دارستانی در فضای مجازی
مهری طالبی‌دارستانی، را همواره با حواشی و نوع ادبیاتش می‌شناسیم و بیش از اینکه رفتارهای مثبت فرهنگی و ایرانی- اسلامی را ترویج کند مورد انتقاد شهروندان و حتی حامیانش قرار می‌گیرد آن هم به‌این دلیل که همواره برای طیف خود هزینه‌ساز بوده است. این چهره پیش از این با ارائه طرح جنجالی کلینیک ترک بی‌حجابی گفته بود: «براساس مراجعات مکرر صورت پذیرفته به ستاد تهران از سوی خانواده‌ها و بانوان و دختران تهرانی مبنی بر وجود فشارهای محیطی و سایر عوامل که منجر به اجبار انتخاب پوشش خارج از حدود حجاب شرعی شده که پس از بررسی‌های تخصصی و جلسات کارشناسی به عمل آمده تصمیم بر آن شد که اولین کلینیک تخصصی با عنوان «کلینیک ترک بی‌حجابی» در تهران راه‌اندازی شود».
واکنش ستاد
پس گسترش انتقادات از ادبیات این مسئول ستاد که به گونه‌ای استفهامی رئیس‌جمهوری را «لات، طلبکار، دروغگو، بی‌خاصیت، نادان، کم عقل و...» خوانده بود، باعث شد ستاد امربه‌معروف کشور در بیانیه‌ای ضمن عذرخواهی از پزشکیان، تاکید کند که طالبی دارستانی دیگر سمتی در این ستاد نخواهد داشت. پس از انتشار این بیانیه، دارستانی توییت خود را در مسیر «آزادی بیان» دانست و نوشت: «متن که مخاطب خاص نداشت ولی مرحبا به این سطح از احترام به آزادی بیان در دولت وفاق! از پدر و مادرم زیر بار حرف زور رفتن را نیاموختم لذا از منصب افتخاریم کناره‌گیری می‌کنم.» براساس یک تصویری که در شبکه اجتماعی پخش شده، گویا از سوی نهاد ریاست جمهوری تذکراتی به ستاد برای برکناری او شده بود. همانند نحوه برکناری گلپایگانی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
برکناری هاشمی گلپایگانی
محمدصالح هاشمی گلپایگانی از خرداد ۱۴۰۰ بر مسند دبیری ستاد امر به معروف نشست و در ادامه طرح‌ها و پیشنهادهایی را برای مقابله با بدحجابی ارائه می‌داد. او اواسط ماه مهر ۱۴۰۱ و در هفته‌های نخست شروع اعتراضات در کشور ضمن انتقاد از مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی، خواستار استفاده از حامیان حجاب اجباری برای مقابله با بدحجابی شد. چرا که معتقد بود «سه‌میلیون نفر تمایل به ورود به عرصه‌های مختلف عفاف و حجاب دارند.» ازجمله پیشنهادهای دبیر سابق ستاد امر به معروف در آن زمان استفاده از «رانندگان تاکسی‌های اینترنتی» برای مقابله با بدحجابی بود. مجتبی توانگر، نماینده وقت پایتخت طی نامه‌ای به رئیس ستاد امر به‌معروف‌ و نهی از منکر خواست با دبیر این ستاد برخورد شود. در بخشی از این نامه آمده است: «در شرایط فعلی بهترین اقدام غیرآسیب‌زا توصیه او به سکوت است. اگر این خویشتن‌داری برای ایشان بسیار طاقت فرسا و ناگوار است، پیشنهاد می‌کنم وی از دبیری ستاد نهی از منکر برکنار شود، مسلما این رفتار درخشان‌ترین اقدام در دوران مدیریت جنابعالی قلمداد خواهد شد».