تاریخ انتشار
چهارشنبه ۷ شهريور ۱۴۰۳ ساعت ۱۶:۵۲
کد مطلب : ۴۹۰۰۱۰
کبنا گزارش می‌دهد؛
معدن نیترات دیشموک نیترات ندارد / دلیل وعده‌های مصلحتی و امیدهای واهی مسئولان چیست؟ / «شن و ماسه» نیترات است؟ / بهره برداری سیاسی مسئولان دولت سیزدهم از معدن نیترات دیشموک!
۰
کبنا ؛کهگیلویه بزرگ ذخایر معادنی دارد که برخی از آنها هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند و برخی از این معادن نیز محل غارت و چپاول شده و مردم از آن بهره‌ای نبرده‌اند، از جمله معدن بوکسیت سرفاریاب که فقط خاک و آلودگی‌های آن نصیب مردم شده. اما گاهی معادن محلی برای امیدواری‌های واهی یا دروغ‌های مصلحتی برای پیشبرد اهداف سیاسی می‌شود.
به گزارش کبنا نیوز، سال‌های زیادی است که در خصوص راه‌اندازی و استخراج معدن نیترات دیشموک امیدواری‌های زیادی به مردم داده شده و بارها رسانه‌ها به این موضوع پرداخته‌اند و در یک سال اخیر نیز چندین گزارش درباره این معدن در رسانه‌ها منتشر شده است، جالب این است که مدیرکل صمت نیز در هفته اخیر از این معدن بازدید کرده و در خصوص بهره‌برداری آن اظهار امیدواری کرده است!
از سال 1380 تاکنون صحبت از کشف نیترات در این منطقه شده و مسئولان زیادی از این معدن بازدید کرده‌اند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد در هفته‌های اخیر از این معدن بازدید کرده، وی در گفت‌وگو با رسانه‌ها مطرح کرد: فاز اول صنایع وابسته طرح معدن ایلیا نیترات لیراب، طرح پودر سنگ و شن دانه‌بندی است. چطور ممکن است که از معدن نیترات شن دانه‌بندی و پودر سنگ تهیه و تولید شود، عنوان این سخنان از سوی مدیرکل صمت کمی عجیب به نظر می‌رسد!
امیر تیمور موسویان افزود: با پیش‌بینی اشتغال مستقیم ۲۰ نفر و پیش سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد ریال کار انجام خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه فاز نخست این طرح تا انتهای سال ۱۴۰۳ عملیاتی خواهد شد، ادامه داد: این اداره کل ضمن دعوت از تمام سرمایه گذران واجد شرایط، نوید شرایط ایدئال با فرصت‌های مناسب را نیز می‌دهد که همه با هم در پیشرفت استان و ایران اسلامی سهیم باشیم. نیترات، ماده معدنی مهمی است که در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، صنایع داروسازی، دستگاه‌های سرمایشی و تهویه‌مطبوع کاربرد دارد.
کشوهای امریکا، چین و شیلی دارای بیشترین ذخیره ماده معدنی راهبردی نیترات در جهان هستند. ایران در حال حاضر واردکننده نیترات است که با کشف و بهره‌برداری این معدن علاوه بر اینکه کشور از واردات آن بی‌نیاز شده، زمینه صدور آن به خارج از کشور نیز فراهم می‌شود .
بر اساس آنچه که در سال‌های گذشته در خصوص معدن نیترات لیراب دیشموک گفته شده، «این معدن با ظرفیتی بیش از یک میلیون تن؛ حجم ذخیره نخستین معدن نیترات کشور با بیش از ۶۰۵ هزار تن با عیار ۸.۱ درصد برآورد شده است. معدن لیراب دیشموک، سال ۱۳۸۰ از سوی وزارت صنایع و معادن وقت کشف شد و به‌وسیله رسانه‌های همگانی، وجود ماده کمیاب نیترات پتاسیم لیراب به مردم اطلاع‌رسانی شد. فعالیت این معدن حدود ۳۰۰ سال تخمین زده می‌شود. در معدن نیترات بخش دیشموک، بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات تولید خواهد شد.»
بهره‌برداری سیاسی مسئولان دولت سیزدهم از معدن نیترات دیشموک!
بااین‌حال پس از گذشت 2 دهه هنوز هیچ‌گونه برداشتی از این معدن صورت نگرفته است و اگر نیترات دیشموک تنها معدن این ماده معدنی باارزش در کل کشور بوده چطور تاکنون اقدامی برای استخراج آن صورت نگرفته است؟
تاکنون مطالعات زیادی بر روی معدن نیترات دیشموک انجام‌گرفته و بیش از یک میلیارد تومان هزینه‌بردار بوده، طی چند سال اخیر دانشگاه تهران در این معدن مطالعات خود را انجام داد؛ ولی بر اساس نتایج این مطالعه، نیترات در این معدن وجود ندارد و فقط شن و ماسه در آن موجود است. چرا مدیرکل صمت استان به دنبال ایجاد امید واهی است و چرا در طی دو دهه مسئولان استان دروغ و امید واهی به مردم داده‌اند؟
رئیس خانه معدن کهگیلویه و بویراحمد: در این معدن نیترات وجود ندارد
به گفته ابطحیان رئیس خانه معدن کهگیلویه و بویراحمد در این معدن نیترات وجود ندارد، و این معدن اندیس است، یعنی اینکه ارزش اقتصادی ندارد.
وی افزود: آن چیزی که در رسانه‌ها گفته می‌شود واقعاً وجود ندارد، متأسفانه بخشدار دیشموک هم درباره آن اظهارنظر کرده است، مطمئن باشید اگر این معدن ارزش اقتصادی داشت تاکنون راه‌اندازی شده بود. ابطحیان گفت: در این معدن خفاش‌ها زندگی می‌کنند، و جایی که خفاش زندگی می‌کند تا حدودی نیترات وجود دارد، ولی این در حد اندیس معدن است، هیچ‌گونه ارزش اقتصادی ندارد. معدن یعنی مجموعه‌ای که ذخیره مواد معدنی‌اش در حدی باشد که ارزش استخراج داشته باشد.
نخستین ذخیره معدنی نیترات کشور در بخش محروم دیشموک کهگیلویه و بویراحمد واقع شده و بهره‌برداری از معدن نیترات در این منطقه کمتر توسعه‌یافته، زندگی مردم این مناطق را متحول می‌کند؛ اما بهره‌برداری از این معدن از سال‌های گذشته همچنان در پیچ‌وخم وعده‌ها باقی‌مانده‌اند.
کشورهای آمریکا، چین و شیلی دارای بیشترین ذخیره ماده معدنی راهبردی نیترات در جهان هستند. بر اساس آخرین آمارها، حجم ذخیره معدن نیترات دیشموک بیش از ۶۰۵ هزار تن با عیار آن ۸/۱ درصد برآورد شده است و پایداری این معدن حدود ۳۰۰ سال تخمین زده شده و بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات در آن تولید خواهد شد.
این کانسار از عنصر شیمیایی سفید ید با عیار ۳۵۰ پی‌پی‌ام نیز برخوردار است که در بخش کشاورزی و صنعت بخصوص دامپروری و بهداشت کاربرد فراوانی دارد.
بررسی‌ها و مطالعات انجام شده حکایت از این دارد که تاکنون ذخیره‌هایی از نیترات پتاسیم به‌صورت طبیعی در جهان و ایران یافت نشده است. اگر درجاهایی به آن اشاره شده است قابل استحصال و اقتصادی نیست و تهیه و استحصال آن بسیار هزینه‌بر است.
ماده فوق جزو شش ماده ممتاز از جنبه اقتصادی جهانی شناخته شده است. نیترات پتاسیم و فسفات موردنیاز کشور هم اینک از کشورهای خارجی تأمین می‌شود. با کشف این معدن، کشور علاوه بر اینکه از واردات نیترات بی‌نیاز شده، زمینه صدور آن به خارج از کشور نیز فراهم می‌شود.
قرار بود در معدن نیترات بخش دیشموک بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات تولید شود؛ اما اینک بازدید میدانی از محل معدن نیترات دیشموک نشان می‌دهد که حتی جاده دسترسی هم ندارد و از وعده‌های مسئولان مربوطه دلسرد شده‌اند.
این طرح یکی از پروژه‌های آینده‌دار برای استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی کشور ایران است؛ اما هنوز اقدام قابل‌توجهی در این منطقه انجام نشده است.
طبق نظر کارشناسان، توسعه و افزایش تولید مواد معدنی و احداث صنایع تبدیلی و فراوری می‌تواند ایران را به قدرت صنعتی دنیا تبدیل کند و ضمن ارتقای سرانه اشتغال کشور، نفع این بخش به‌صورت مستقیم بر زندگی مردم می‌رسد و به‌ویژه در مناطق معدنی اثرگذار خواهد بود.
سال‌های زیادی است که بخش دیشموک در شهرستان کهگیلویه به دلیل نبود امکانات و زیرساخت‌های لازم، محرومیت را با خود به یدک می‌کشد و اگرچه در ۴۰ سال از عمر انقلاب اسلامی، برای ایجاد زیرساخت‌ها تلاش‌های فراوانی صورت‌گرفته اما خدمات انجام شده در میان عمق محرومیت این مناطق گم شده است.
بنابراین، بهره‌برداری از این معدن علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار و تولید منجر به امید آفرینی مردم منطقه و توسعه همه‌جانبه خواهد شد و دیگر جوانان این بخش مجبور نیستند برای یافتن کار ترک دیار بکنند.
فواید معدن نیترات پتاسیم در یک نگاه
طبق نظر کارشناسان حوزه معدن، این کانسار از عنصر شیمیایی سفید ید با عیار ۳۵oppm نیز برخوردار است که در بخش کشاورزی و صنعت بخصوص در دامپروری و بهداشت کاربرد فراوانی دارد.
نیترات پتاسیـم، یکی از نمک‌های ارزشمند پتاسیم است که کانـی اصلـی آن نیز هست و به‌عنوان کود پتاسیم در بخش کشاورزی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
در بخش کشاورزی به‌منظور تهیه و تأمین کودهـای پتاسـی اعم از نیترات پتاسیـم، سولفات پتاسیـم، منوفسفات و پتاسیـم فسفات تری بازیک کاربرد فزاینده و مهمی دارد.
این ماده معدنی از نظر افزایش محصول به میزان ۵ تا ۱۰ برابر معمول و کاهش زمان باردهی تا یک‌چهارم زمان معمول در تولید محصولات درختی ارزش دارد.
از دیگر مصارف نیترات پتاسیم که به‌صورت مشتقات مختلف آن نظیر کربنات پتاسیم، فلوئور سیلیکات پتاسیم و پرمنگنات پتاسیم بکار می‌رود، در صنایع دارویی و تهیه مواد منفجره است.
انتظار مردم تعیین تکلیف معدن نیترات است
بخشدار دیشموک گفت: این ظرفیت بی‌نظیر خدادادی در محروم‌ترین جغرافیای دنیا، یعنی بخش دیشموک از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و مردم استان و به‌ویژه بخش دیشموک سال‌هاست که منتظر بهره‌برداری از این معدن هستند؛ اما حدود ۲۰ سال چشم‌انتظار وعده‌ها مانده‌ایم.
علیرضا نوروزی تأکید کرد: مردم انتظار دارند سرنوشت این معدن تعیین تکلیف شود و اگر نیتراتی در منطقه است بهره‌برداری و اگر نیست هم مشخص شود، با راه‌اندازی معدن نیترات زمینه اشتغال جوانان و مردان دیشموکی که به دلیل نبود کار به شهرهای دور و نزدیک مهاجرت کرده‌اند، فراهم می‌شود.
وی بیان کرد: ۱۷۸ خانوار (۹۷۲ نفر) در روستای لیراب دیشموک سکونت دارند و شغل بیشتر مردم روستای لیراب کشاورزی است که اخیراً هم به دلیل منازعات منطقه‌ای در این روستا کشت و کاری صورت نمی‌گیرد.
وی بیان کرد: وضعیت راه روستایی لیراب اسفناک‌ترین جاده در استان و حتی کشور است و تنها خودروی سایپا می‌تواند از این مسیر عبور و مرور کند. همچنین جاده دسترسی به معدن (از دشتک تا لیراب) هم به دلیل سخت‌گذر بودن نیازمند اصلاح است.
فاز نخست معدن نیترات دیشموک اجرایی می‌شود
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گفت: فاز اول صنایع وابسته طرح معدن ایلیا نیترات لیراب، طرح پودر سنگ و شن دانه‌بندی است.
امیر تیمور موسویان افزود: با پیش‌بینی اشتغال مستقیم ۲۰ نفر و پیش سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد ریال کار انجام خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه فاز نخست این طرح تا انتهای سال ۱۴۰۳ عملیاتی خواهد شد، ادامه داد: این اداره کل ضمن دعوت از تمام سرمایه گذران واجد شرایط، نوید شرایط ایدئال با فرصت‌های مناسب را نیز می‌دهد که همه با هم در پیشرفت استان و ایران اسلامی سهیم باشیم.
نهایی‌شدن فعالیت معدن نیترات دیشموک می‌تواند این بخش را به قطب صنعت استان کهگیلویه و بویراحمد تبدیل کند.
این استان دارای ظرفیت‌های بزرگ خدادادی در بخش‌های مختلف از جمله معادن، نفت و گاز، کشاورزی است؛ اما درصد زیادی از مردم این منطقه بیکار هستند.
کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران جزو مناطق حوزه زاگرس و از نظر معادن در حوزه رسوبی غیرفلزی قرار دارد هر چند این استان از نظر معادن جزو مناطق بسیار غنی کشور محسوب نمی‌شود؛ اما پتانسیل‌های خوبی برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این حوزه دارد.
عمده مواد معدنی استان مواد اولیه سیمان، گچ، آهک، سنگ لاشه، مالون، مرمریت، بوکسیت، فسفات، سلستین، مارن و دیگر موارد است.
سرعت بخشی به طرح‌های معدنی در استان و برنامه‌ریزی در زمینه اکتشافات معدنی و جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی در استان تولید و ایجاد اشتغال پایدار کمک فراوانی خواهد کرد.
عمده معادن استان شامل سیمان، مرمریت، آهک، گچ، سنگ لاشه، مارن، شن، ماسه، فسفات، بوکسیت و سلستین است.
بر اساس اطلاعات سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد، این استان از ظرفیت‌های بالایی در زمینه معدن برخوردار است و نیاز به سرمایه‌گذاری برای شکوفاشدن دارد. حدود ۳۰ درصد از صادرات استان در حوزه معادن است.
بخش دیشموک یکی از بخش‌های محروم استان کهگیلویه و بویراحمد است.
دیشموک ۱۰۴ روستا دارد که از این تعداد ۷۴ روستا دارای سکنه هستند و مابقی تنها در تابستان و بهار دارای سکنه می‌شود، همچنین ۳۸ روستا در این بخش دارای دهیاری‌اند. ۱۶ هزار نفر در روستاهای بخش دیشموک سکونت دارند و بالغ بر ۲۸ هزار نفر در بخش و شهر دیشموک ساکن هستند.
به گزارش کبنا نیوز، سال‌های زیادی است که در خصوص راه‌اندازی و استخراج معدن نیترات دیشموک امیدواری‌های زیادی به مردم داده شده و بارها رسانه‌ها به این موضوع پرداخته‌اند و در یک سال اخیر نیز چندین گزارش درباره این معدن در رسانه‌ها منتشر شده است، جالب این است که مدیرکل صمت نیز در هفته اخیر از این معدن بازدید کرده و در خصوص بهره‌برداری آن اظهار امیدواری کرده است!
از سال 1380 تاکنون صحبت از کشف نیترات در این منطقه شده و مسئولان زیادی از این معدن بازدید کرده‌اند.
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد در هفته‌های اخیر از این معدن بازدید کرده، وی در گفت‌وگو با رسانه‌ها مطرح کرد: فاز اول صنایع وابسته طرح معدن ایلیا نیترات لیراب، طرح پودر سنگ و شن دانه‌بندی است. چطور ممکن است که از معدن نیترات شن دانه‌بندی و پودر سنگ تهیه و تولید شود، عنوان این سخنان از سوی مدیرکل صمت کمی عجیب به نظر می‌رسد!
امیر تیمور موسویان افزود: با پیش‌بینی اشتغال مستقیم ۲۰ نفر و پیش سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد ریال کار انجام خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه فاز نخست این طرح تا انتهای سال ۱۴۰۳ عملیاتی خواهد شد، ادامه داد: این اداره کل ضمن دعوت از تمام سرمایه گذران واجد شرایط، نوید شرایط ایدئال با فرصت‌های مناسب را نیز می‌دهد که همه با هم در پیشرفت استان و ایران اسلامی سهیم باشیم. نیترات، ماده معدنی مهمی است که در حوزه‌های مختلف از جمله صنعت نفت و گاز، پالایشگاه‌ها، صنایع داروسازی، دستگاه‌های سرمایشی و تهویه‌مطبوع کاربرد دارد.
کشوهای امریکا، چین و شیلی دارای بیشترین ذخیره ماده معدنی راهبردی نیترات در جهان هستند. ایران در حال حاضر واردکننده نیترات است که با کشف و بهره‌برداری این معدن علاوه بر اینکه کشور از واردات آن بی‌نیاز شده، زمینه صدور آن به خارج از کشور نیز فراهم می‌شود .
بر اساس آنچه که در سال‌های گذشته در خصوص معدن نیترات لیراب دیشموک گفته شده، «این معدن با ظرفیتی بیش از یک میلیون تن؛ حجم ذخیره نخستین معدن نیترات کشور با بیش از ۶۰۵ هزار تن با عیار ۸.۱ درصد برآورد شده است. معدن لیراب دیشموک، سال ۱۳۸۰ از سوی وزارت صنایع و معادن وقت کشف شد و به‌وسیله رسانه‌های همگانی، وجود ماده کمیاب نیترات پتاسیم لیراب به مردم اطلاع‌رسانی شد. فعالیت این معدن حدود ۳۰۰ سال تخمین زده می‌شود. در معدن نیترات بخش دیشموک، بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات تولید خواهد شد.»
بهره‌برداری سیاسی مسئولان دولت سیزدهم از معدن نیترات دیشموک!
بااین‌حال پس از گذشت 2 دهه هنوز هیچ‌گونه برداشتی از این معدن صورت نگرفته است و اگر نیترات دیشموک تنها معدن این ماده معدنی باارزش در کل کشور بوده چطور تاکنون اقدامی برای استخراج آن صورت نگرفته است؟
تاکنون مطالعات زیادی بر روی معدن نیترات دیشموک انجام‌گرفته و بیش از یک میلیارد تومان هزینه‌بردار بوده، طی چند سال اخیر دانشگاه تهران در این معدن مطالعات خود را انجام داد؛ ولی بر اساس نتایج این مطالعه، نیترات در این معدن وجود ندارد و فقط شن و ماسه در آن موجود است. چرا مدیرکل صمت استان به دنبال ایجاد امید واهی است و چرا در طی دو دهه مسئولان استان دروغ و امید واهی به مردم داده‌اند؟
رئیس خانه معدن کهگیلویه و بویراحمد: در این معدن نیترات وجود ندارد
به گفته ابطحیان رئیس خانه معدن کهگیلویه و بویراحمد در این معدن نیترات وجود ندارد، و این معدن اندیس است، یعنی اینکه ارزش اقتصادی ندارد.
وی افزود: آن چیزی که در رسانه‌ها گفته می‌شود واقعاً وجود ندارد، متأسفانه بخشدار دیشموک هم درباره آن اظهارنظر کرده است، مطمئن باشید اگر این معدن ارزش اقتصادی داشت تاکنون راه‌اندازی شده بود. ابطحیان گفت: در این معدن خفاش‌ها زندگی می‌کنند، و جایی که خفاش زندگی می‌کند تا حدودی نیترات وجود دارد، ولی این در حد اندیس معدن است، هیچ‌گونه ارزش اقتصادی ندارد. معدن یعنی مجموعه‌ای که ذخیره مواد معدنی‌اش در حدی باشد که ارزش استخراج داشته باشد.
نخستین ذخیره معدنی نیترات کشور در بخش محروم دیشموک کهگیلویه و بویراحمد واقع شده و بهره‌برداری از معدن نیترات در این منطقه کمتر توسعه‌یافته، زندگی مردم این مناطق را متحول می‌کند؛ اما بهره‌برداری از این معدن از سال‌های گذشته همچنان در پیچ‌وخم وعده‌ها باقی‌مانده‌اند.
کشورهای آمریکا، چین و شیلی دارای بیشترین ذخیره ماده معدنی راهبردی نیترات در جهان هستند. بر اساس آخرین آمارها، حجم ذخیره معدن نیترات دیشموک بیش از ۶۰۵ هزار تن با عیار آن ۸/۱ درصد برآورد شده است و پایداری این معدن حدود ۳۰۰ سال تخمین زده شده و بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات در آن تولید خواهد شد.
این کانسار از عنصر شیمیایی سفید ید با عیار ۳۵۰ پی‌پی‌ام نیز برخوردار است که در بخش کشاورزی و صنعت بخصوص دامپروری و بهداشت کاربرد فراوانی دارد.
بررسی‌ها و مطالعات انجام شده حکایت از این دارد که تاکنون ذخیره‌هایی از نیترات پتاسیم به‌صورت طبیعی در جهان و ایران یافت نشده است. اگر درجاهایی به آن اشاره شده است قابل استحصال و اقتصادی نیست و تهیه و استحصال آن بسیار هزینه‌بر است.
ماده فوق جزو شش ماده ممتاز از جنبه اقتصادی جهانی شناخته شده است. نیترات پتاسیم و فسفات موردنیاز کشور هم اینک از کشورهای خارجی تأمین می‌شود. با کشف این معدن، کشور علاوه بر اینکه از واردات نیترات بی‌نیاز شده، زمینه صدور آن به خارج از کشور نیز فراهم می‌شود.
قرار بود در معدن نیترات بخش دیشموک بیش از ۴۰۰ نوع مشتقات تولید شود؛ اما اینک بازدید میدانی از محل معدن نیترات دیشموک نشان می‌دهد که حتی جاده دسترسی هم ندارد و از وعده‌های مسئولان مربوطه دلسرد شده‌اند.
این طرح یکی از پروژه‌های آینده‌دار برای استان کهگیلویه و بویراحمد و حتی کشور ایران است؛ اما هنوز اقدام قابل‌توجهی در این منطقه انجام نشده است.
طبق نظر کارشناسان، توسعه و افزایش تولید مواد معدنی و احداث صنایع تبدیلی و فراوری می‌تواند ایران را به قدرت صنعتی دنیا تبدیل کند و ضمن ارتقای سرانه اشتغال کشور، نفع این بخش به‌صورت مستقیم بر زندگی مردم می‌رسد و به‌ویژه در مناطق معدنی اثرگذار خواهد بود.
سال‌های زیادی است که بخش دیشموک در شهرستان کهگیلویه به دلیل نبود امکانات و زیرساخت‌های لازم، محرومیت را با خود به یدک می‌کشد و اگرچه در ۴۰ سال از عمر انقلاب اسلامی، برای ایجاد زیرساخت‌ها تلاش‌های فراوانی صورت‌گرفته اما خدمات انجام شده در میان عمق محرومیت این مناطق گم شده است.
بنابراین، بهره‌برداری از این معدن علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار و تولید منجر به امید آفرینی مردم منطقه و توسعه همه‌جانبه خواهد شد و دیگر جوانان این بخش مجبور نیستند برای یافتن کار ترک دیار بکنند.
فواید معدن نیترات پتاسیم در یک نگاه
طبق نظر کارشناسان حوزه معدن، این کانسار از عنصر شیمیایی سفید ید با عیار ۳۵oppm نیز برخوردار است که در بخش کشاورزی و صنعت بخصوص در دامپروری و بهداشت کاربرد فراوانی دارد.
نیترات پتاسیـم، یکی از نمک‌های ارزشمند پتاسیم است که کانـی اصلـی آن نیز هست و به‌عنوان کود پتاسیم در بخش کشاورزی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
در بخش کشاورزی به‌منظور تهیه و تأمین کودهـای پتاسـی اعم از نیترات پتاسیـم، سولفات پتاسیـم، منوفسفات و پتاسیـم فسفات تری بازیک کاربرد فزاینده و مهمی دارد.
این ماده معدنی از نظر افزایش محصول به میزان ۵ تا ۱۰ برابر معمول و کاهش زمان باردهی تا یک‌چهارم زمان معمول در تولید محصولات درختی ارزش دارد.
از دیگر مصارف نیترات پتاسیم که به‌صورت مشتقات مختلف آن نظیر کربنات پتاسیم، فلوئور سیلیکات پتاسیم و پرمنگنات پتاسیم بکار می‌رود، در صنایع دارویی و تهیه مواد منفجره است.
انتظار مردم تعیین تکلیف معدن نیترات است
بخشدار دیشموک گفت: این ظرفیت بی‌نظیر خدادادی در محروم‌ترین جغرافیای دنیا، یعنی بخش دیشموک از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و مردم استان و به‌ویژه بخش دیشموک سال‌هاست که منتظر بهره‌برداری از این معدن هستند؛ اما حدود ۲۰ سال چشم‌انتظار وعده‌ها مانده‌ایم.
علیرضا نوروزی تأکید کرد: مردم انتظار دارند سرنوشت این معدن تعیین تکلیف شود و اگر نیتراتی در منطقه است بهره‌برداری و اگر نیست هم مشخص شود، با راه‌اندازی معدن نیترات زمینه اشتغال جوانان و مردان دیشموکی که به دلیل نبود کار به شهرهای دور و نزدیک مهاجرت کرده‌اند، فراهم می‌شود.
وی بیان کرد: ۱۷۸ خانوار (۹۷۲ نفر) در روستای لیراب دیشموک سکونت دارند و شغل بیشتر مردم روستای لیراب کشاورزی است که اخیراً هم به دلیل منازعات منطقه‌ای در این روستا کشت و کاری صورت نمی‌گیرد.
وی بیان کرد: وضعیت راه روستایی لیراب اسفناک‌ترین جاده در استان و حتی کشور است و تنها خودروی سایپا می‌تواند از این مسیر عبور و مرور کند. همچنین جاده دسترسی به معدن (از دشتک تا لیراب) هم به دلیل سخت‌گذر بودن نیازمند اصلاح است.
فاز نخست معدن نیترات دیشموک اجرایی می‌شود
مدیرکل صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد گفت: فاز اول صنایع وابسته طرح معدن ایلیا نیترات لیراب، طرح پودر سنگ و شن دانه‌بندی است.
امیر تیمور موسویان افزود: با پیش‌بینی اشتغال مستقیم ۲۰ نفر و پیش سرمایه‌گذاری ۱۰۰ میلیارد ریال کار انجام خواهد گرفت.
وی با اشاره به اینکه فاز نخست این طرح تا انتهای سال ۱۴۰۳ عملیاتی خواهد شد، ادامه داد: این اداره کل ضمن دعوت از تمام سرمایه گذران واجد شرایط، نوید شرایط ایدئال با فرصت‌های مناسب را نیز می‌دهد که همه با هم در پیشرفت استان و ایران اسلامی سهیم باشیم.
نهایی‌شدن فعالیت معدن نیترات دیشموک می‌تواند این بخش را به قطب صنعت استان کهگیلویه و بویراحمد تبدیل کند.
این استان دارای ظرفیت‌های بزرگ خدادادی در بخش‌های مختلف از جمله معادن، نفت و گاز، کشاورزی است؛ اما درصد زیادی از مردم این منطقه بیکار هستند.
کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران جزو مناطق حوزه زاگرس و از نظر معادن در حوزه رسوبی غیرفلزی قرار دارد هر چند این استان از نظر معادن جزو مناطق بسیار غنی کشور محسوب نمی‌شود؛ اما پتانسیل‌های خوبی برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این حوزه دارد.
عمده مواد معدنی استان مواد اولیه سیمان، گچ، آهک، سنگ لاشه، مالون، مرمریت، بوکسیت، فسفات، سلستین، مارن و دیگر موارد است.
سرعت بخشی به طرح‌های معدنی در استان و برنامه‌ریزی در زمینه اکتشافات معدنی و جلوگیری از خام‌فروشی مواد معدنی در استان تولید و ایجاد اشتغال پایدار کمک فراوانی خواهد کرد.
عمده معادن استان شامل سیمان، مرمریت، آهک، گچ، سنگ لاشه، مارن، شن، ماسه، فسفات، بوکسیت و سلستین است.
بر اساس اطلاعات سازمان صنعت، معدن و تجارت کهگیلویه و بویراحمد، این استان از ظرفیت‌های بالایی در زمینه معدن برخوردار است و نیاز به سرمایه‌گذاری برای شکوفاشدن دارد. حدود ۳۰ درصد از صادرات استان در حوزه معادن است.
بخش دیشموک یکی از بخش‌های محروم استان کهگیلویه و بویراحمد است.
دیشموک ۱۰۴ روستا دارد که از این تعداد ۷۴ روستا دارای سکنه هستند و مابقی تنها در تابستان و بهار دارای سکنه می‌شود، همچنین ۳۸ روستا در این بخش دارای دهیاری‌اند. ۱۶ هزار نفر در روستاهای بخش دیشموک سکونت دارند و بالغ بر ۲۸ هزار نفر در بخش و شهر دیشموک ساکن هستند.
