تحلیل روانشناسی سیاسی حضور پر تعداد کاندیدا‌ها در انتخابات ریاست جمهوری

کبنا ؛در پایان زمان قانونی ثبت‌نام کاندیداها احمد وحیدی، وزیر کشور اعلام کرد که ۸۰ نفر موفق شده‌اند برای حضور درانتخابات پیش رو ثبت‌نام کنند. همچنین به گفته شاه‌چراغی، رئیس ستاد انتخابات و معاون سیاسی وزیر کشور تعداد ثبت‌نام‌کنندگان روز پنجم، ۴۳ نفر بوده و به طور کلی در این ۵ روز، ۲۷۸ نفر به وزارت کشور مراجعه کردند. سید ولی موسوی‌نژاد - روزنامه‌نگار کهگیلویه و بویراحمد و کارشناس علوم سیاسی در یادداشتی این موضوع را مورد بررسی قرار داد و نوشت: در انتخابات پیش رو، شاهد حضور تعداد قابل توجهی از کاندیدا‌ها در رقابت برای تصدی پست ریاست جمهوری هستیم. این پدیده را می‌توان از منظر روانشناسی سیاسی، که به بررسی تعامل بین عوامل روانی و رفتار سیاسی می‌پردازد، مورد تحلیل قرار داد.
چندین عامل کلیدی می‌توانند این پدیده را توضیح دهند:
جاه‌طلبی و خودکارآمدپنداری
بسیاری از افراد دارای حس قوی جاه طلبی سیاسی و کارآمدی شخصی هستند و معتقدند که دارای مهارت‌ها و ویژگی‌های لازم برای رهبری کشور هستند. این خودباوری را می‌توان با موفقیت‌های سیاسی قبلی، مانند تصدی مناصب سیاسی مهم (مانند شهرداران، نمایندگان، وزرا) که طبق معیار‌های انتخابات پیش‌نیاز هستند، تقویت کرد.
نمایندگی و نفوذ سیاسی
برای برخی از نامزد‌ها، نامزدی برای ریاست جمهوری، حتی بدون شانس واقعی برای پیروزی، بستری برای افزایش دید و نفوذ سیاسی آن‌ها فراهم می‌کند. این می‌تواند یک حرکت استراتژیک برای تقویت جایگاه آن‌ها در حزبشان، جلب توجه رسانه‌ها، یا زمینه‌سازی برای فرصت‌های سیاسی آینده باشد.
نمایندگی و وکالت از گروه‌ها و‌اندیشه‌ها
نامزد‌ها اغلب نماینده ایدئولوژی‌های خاص، گروه‌های ذینفع یا حوزه‌های منطقه‌ای هستند. ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری به آن‌ها اجازه می‌دهد تا از این گروه‌ها دفاع کنند، توجه به مسائل آن‌ها را جلب کنند و به طور بالقوه بر برنامه و سیاست‌های سیاسی دیگر نامزد‌ها یا برنده نهایی تأثیر بگذارند.
میل به تغییر
کاندیدا‌ها ممکن است با تمایل واقعی برای ایجاد تغییر و رسیدگی به مسائل مهم ملی انگیزه داشته باشند. این انگیزه به ویژه در مواقعی که نارضایتی از دولت مستقر یا وضعیت سیاسی موجود وجود دارد، قوی است.
فرصت طلبی
ضوابط تعیین شده توسط قانونگذار نیز ممکن است باعث افزایش تعداد ثبت نام شود. شرایط واجد شرایط بودن، اگرچه در برخی جنبه‌ها محدود است، اما همچنان به طیف نسبتاً گسترده‌ای از افراد، به ویژه افرادی که دارای تجربه سیاسی یا مدارک تحصیلی قابل توجهی هستند، اجازه می‌دهد واجد شرایط شوند.
فرهنگ و هنجار‌های سیاسی
در برخی از فرهنگ‌های سیاسی، نامزدی برای مناصب عالی به عنوان یک وظیفه یا نشانه اعتبار تلقی می‌شود. محیط سیاسی ممکن است سطح بالایی از مشارکت را به عنوان یک هنجار تشویق کند، جایی که سیاستمداران مشتاق احساس می‌کنند مجبور هستند با رقابت برای بالاترین مقام، تعهد خود را به خدمات عمومی نشان دهند.
موقعیت‌یابی استراتژیک در جناح‌های سیاسی
در ایران، چشم‌انداز سیاسی اغلب با جناح‌گرایی پیچیده در اردوگاه‌های محافظه‌کار و اصلاح‌طلب مشخص می‌شود. با نامزد شدن برای ریاست جمهوری، نامزد‌ها می‌توانند خود را به عنوان بازیگران کلیدی در این جناح‌ها قرار دهند و به طور بالقوه نقش‌های سیاسی آینده یا نفوذ در گروه‌های مربوطه خود را تضمین کنند.
تعامل و بسیج مردمی
کاندیدا‌ها همچنین ممکن است مشارکت خود را به عنوان وسیله‌ای برای تعامل و بسیج عمومی، جلب حمایت از سیاست‌ها و‌ ایده‌های خود بدانند. این تعامل می‌تواند برای ایجاد یک پایگاه سیاسی حیاتی باشد، حتی اگر آن‌ها در انتخابات ریاست جمهوری پیروز نشوند.
مشوق‌های اقتصادی و اجتماعی
ممکن است انگیزه‌های اقتصادی و اجتماعی مرتبط با نامزدی با مشخصات بالا باشد، مانند دسترسی به شبکه‌های با نفوذ، حمایت مالی بالقوه برای کمپین‌ها، و سایر مزایای مادی که با افزایش موقعیت سیاسی همراه است.
نتیجه‌گیری
بنابراین، تعداد زیاد نامزد‌های ثبت نام‌کننده برای انتخابات ریاست جمهوری را می‌توان به ترکیبی از جاه طلبی شخصی، ملاحظات سیاسی استراتژیک، هنجار‌های فرهنگی و تمایل به تأثیرگذاری بر روند سیاسی نسبت داد. درک این انگیزه‌ها از دریچه روانشناسی سیاسی، بینشی را در مورد رفتار‌ها و تصمیمات بازیگران سیاسی در زمینه انتخاباتی ایران فراهم می‌کند.